CEZARY KUNDEREWICZ RZYMSKIE PRAWO PRYWATNE WYDANIE II IV WYDAWNICnmiMWERSrTETUt6DZKIE6a • tÙOt 1995 SPIS TRE5CI Przedmowa 3 Rozdzial I. ZAGADN1EN1A OGÔLNE A. Przedmiot studiôw B. Celowosc studiowania prawa rzymskiego C. Metody badania prawa rzymskiego 1. Metoda egzegetyczna 2. Metoda dedukcyjna 3. Metoda historyczna D. System wykladu prawa rzymskiego E. Ogôlna charakterystyka zrôdet i literatury naukowej z dziedziny rzymskiego prawa prywatnego 4 4 4 6 6 8 8 10 Rozdzial II. KRÔTKI ZARYS HISTORH RZYMSKIEGO PRAWA PRYWATNEGO I JEGO ZRÔDEL A. Okres starego prawa rzymskiego 1. Warunki gospodarcze, spoleczne i kulturalne 2. Ogôlna charakterystyka starego prawa rzymskiego 3. Zrôdla prawa a. Zwyczaje; b. Ustawa; c. Interpretacja prawa B. Okres przedklasycznego i klasycznego prawa rzymskiego 1. Warunki gospodarcze, spoleczne i kulturalne 2. Ogôlna charakterystyka przedklasycznego i klasycznego rzymskiego prawa prywatnego 3. Zrôdia prawa a. Zwyczaj; b. Ustawy; c. Uchwaly zgromadzeri plebejuszôw; d. Uchwaly senatu; e. Konstytuçje cesarskie; f. Odpowiedzi uczonych prawnikôw 4. Nauka prawa C. Okres prawa poklasycznego 1. Warunki gospodarcze, spoleczne i kulturalne 2. Ogôlna charakterystyka prawa poklasycznego 3. Érôdla prawa a. Zwyczaj; b. Konstytuçje cesarskie 4. Nauka prawa 5. Przedjustynianskie zbiory praw 6. Kodyfikaçja justynianska 7. Dalsza dzialalnosc prawodawcza Justyniana H 14 14 14 18 20 24 24 28 30 35 37 37 39 40 40 41 43 45 160 Rozdziat III. INSTYTUCJE RZYMSKIEGO PRAWA PRYWATNEGO W KRÔTKIM ZARYSIE I. Systematyka rzymskiego prawa prywatnego II. PTawo dotyczace skarg. Procedura cywilna (rzymski procès prywatoy) A. Miejsce ochrony procesowej w rzymskim porzadku prawnym B. Cechy charakterystyczne i stadia rozwojowe rzymskiego postçpowania sadowego prywatnego C. Zwyczajny procès prywatny 1. Ustrôj sadôw 2. Procès legisakcyjny a. Stadhim in aire; b. Stadium apud iudicem; c. Egzekucja (wykonanie wyroku) 3. Procès formuîkowy a. Wyksztaicenie sic procesu formuBcowego; b. Stadium in iure, c. Stadium apud iudicem; d. Egzekucja; e. Namiastki apelacji D. Srodki ochrony pozaprocesowej E. Postçpowanie nadzwyczajne 1. Wyksztaicenie sic postçpowania nadzwyczajnego 2. Ustrôj sadôw 3. Przebieg procesu kognicyjnego III. Prawo dotyczace osôb A. Prawo osobowe 1. Osoby fizyczne a. Status libertatis; b. Status civilatis; c. Status familiae; d. Ograniczenie zdolnoscd prawnej i zdolnosti do czynnosci prawnych 2. Osoby prawne B. Prawo rodzinne 1. Prawo matzenskie 2. Prawo wladzy qjcowskiej 3. Prawo opiekuncze IV. Prawo dotyczace rzeczy A. Prawo spadkowe 1. Dziedziczenie testamentowe a. Testamenty wedhig prawa cywilnego; b. Testamenty wedhig prawa pretorskiego; c. Testamenty w prawie poklasycznym i justynianskim 2. Dziedziczenie beztestamentowe (ustawowe) a. Dziedziczenie beztestamentowe wedhig prawa cywilnego; b. Dziedziczenie beztestamentowe wedhig prawa pretorskiego; c. Dziedziczenie beztestamentowe wedhig nowel justynianskich 3. Spadek wakujacy {porta vacantia) 4. Dziedziczenie przeciwtestamentowe 5. Powolanie do spadku 6. Nabycie spadku 7. Spadek lezacy 8. Nabycie spadku przez kilku dziedzicôw 9. Odpowiedzialnosc dziedzica za dhigi spadkowe 10. Ochrona dziedzica 11. Zapisy i fideikomisy a. Zapisy; b. Fideikomisy 12. Inné przysporzenia maja&owe na wypadek smierci B. Prawo rzeczowe 48 48 49 49 50 50 50 52 55 60 60 60 61 61 62 62 63 73 75 76 79 81 83 83 84 87 92 92 94 94 95 96 96 97 97 99 100 161 1. Definiçja prawa rzeczowego 2. Pojecie i podziat rzeczy a. Pojecie rzeczy; b. Podziat rzeczy 3. Postacie bezposredniego stosunku czlowieka do rzeczy 4. Faktyczne wiadztwo nad rzeczy a. Wyksztaicenie sic pojecia posiadania; b. Rodzaje posiadania; c. Nabycie posiadania; d. Utrata posiadania; e. Ochrona posiadania 5. Prawne wiadztwo nad rzeczy a. Wlasnosc i jej rodzaje; b. Wspôlwlasnosc; c. Nabycie wlasnosci; d. Utrata wiasnosci; e. Ochrona wlasnosci; f. Prawa na rzeczy cudzej 6. Struktwa rzymskiego prawa rzeczowego C. Prawo zobowiazaniowe 1. Definiçja zobowiazania 2. Geneza i zrôdla zobowiazan 3. Podmiot zobowiazania 4. Przedmiot zobowiazania 5. Wykonanie zobowiazania 6. Niewykonanie i nienalezyte wykonanie zobowiazania 7. Umocnienie zobowiazan 8. Umowy w prawie rzymskim a. Uwagi ogôlne; b. Kontrakty i ich podziaiy; c. Nieformalne porozumienia (pacta) 9. Zobowiazania z umôw zaskarzalnych a. Kontrakty reaine; b. Kontrakty werbalne; c. Kontrakty literalne; d. Kontrakty konsensualne; e. Kontrakty nienazwane; f. Pacta vestita 10. Zobowiazania jak gdyby z kontraktu 11. Zobowiazania z deliktu a. Delikty i ich podzdal; b. Delikty prawa cywilnego; c. Delikty prawa pretorskiego 12. Odpowiedzdalnosc za delikty popemione przez osoby alieni iuris i za szkody wyrzadzone przez zwierzçta 13. Zobowiazania jak gdyby z deliktu 14. Struktura rzymskiego prawa zobowiazaniowego 15. Umorzenie zobowiazan Dodatek. Podstawowe zasady rzymskiego prawa karnego 100 100 103 104 107 121 121 121 122 123 125 126 127 129 130 132 144 145 149 150 151 151 153