Zakład Biologii Ogólnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Rok akademicki 2014/2015 Kierunek Lekarski Ćwiczenie 1. Temat : Pasożytnictwo i jego znaczenie patogeniczne dla człowieka Zagadnienia Pasożytnictwo na tle innych interakcji w ekosystemie Klasyfikacja pasożytów i żywicieli Źródła zakażenia, drogi i wrota inwazji Mechanizm transmisji pasożytów Epidemiologia zarażeń pasożytami Rozprzestrzenienie pasożytniczych pierwotniaków, helmintów i stawonogów Pasożyty zawlekane do Europy z innych stref klimatycznych Interakcje w układzie pasożyt- żywiciel Choroby endemiczne, antropozoonozy, choroby oportunistyczne Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010. 2. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wyd. VII. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 3. Mackenzie E., Ball A.S., Virdee S.R. Ekologia krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. 4. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 2. Temat : Pasożytnicze pierwotniaki Sarcomastigophora (cz.1) Zagadnienia Budowa morfologiczna wiciowców (Mastigophora) Cykle rozwojowe wybranych gatunków wiciowców Objawy chorobowe w inwazjach wiciowców Zasady profilaktyczne w chorobach wywołanych przez pasożytnicze wiciowce Obowiązujące gatunki pasożytów : Trichomonas vaginalis, Giardia lamblia, Trypanosoma brucei gambiense, Trypanosoma equiperdum, Trypanosoma cruzi, Leishmania donovani, Leishmania braziliensis. Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010. 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wyd. VII. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 4. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 3. Temat : Pasożytnicze pierwotniaki - (cz. 2) Zagadnienia Budowa morfologiczna pierwotniaków Cykle rozwojowe pierwotniaków Objawy chorobowe w inwazjach pierwotniaków Profilaktyka w chorobach wywołanych przez pierwotniaki Obowiązujące gatunki pasożytów : Entamoeba histolytica / Entamoeba dispar, Entamoeba coli, Entamoeba gingivalis, Acanthamoeba castellanii, Naegleria fowleri Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010. 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wyd. VII. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 4. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 4. Temat : Pasożytnicze pierwotniaki - (cz. 3) Zagadnienia Budowa morfologiczna pierwotniaków Cykle rozwojowe pierwotniaków Objawy chorobowe w inwazjach pierwotniaków Profilaktyka w chorobach wywołanych przez pierwotniaki Obowiązujące gatunki pasożytów : Plasmodium vivax, Plasmodium malariae, Plasmodium ovale, Babesia canis, Toxoplasma gondii, Balantidium coli Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010. 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wyd. VII. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 4. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 5. Temat : Pasożytnicze płazińce (Platyhelminthes). Przywry (Trematoda) Kolokwium (ćwiczenia 1 - 4) Zagadnienia Budowa morfologiczna płazińców (Platyhelminthes) Budowa morfologiczna przywr digenicznych (Digenea) Cykle rozwojowe przywr digenicznych o znaczeniu medycznym Objawy chorobowe występujące w inwazjach przywr Profilaktyka w chorobach wywołanych przez przywry Obowiązujące gatunki pasożytów : Fasciola hepatica, Dicrocoelium dendriticum, Opisthorchis felineus, Schistosoma hematobium, Schistosoma masoni, Schistosoma japonicum Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010. 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wyd. VII. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 4. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 6. Temat : Pasożytnicze płazińce (Platyhelminthes). Tasiemce (Cestoda) Zagadnienia Budowa morfologiczna tasiemców z rzędu Pseudophyllidea i Cyclophyllidea Cykle rozwojowe tasiemców o znaczeniu medycznym Objawy chorobowe występujące podczas inwazji tasiemców Profilaktyka w chorobach wywołanych przez tasiemce Obowiązujące gatunki pasożytów : Diphyllobothrium latum, Dipylidium caninum, Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis, Taenia solium, Taenia saginata, Bothriocephalus scorpii Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010. 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wyd. VII. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 4. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 7. Temat : Obleńce (Nematherlminthes). Nicienie (Nematoda) Kolokwium (ćwiczenia 5-6) Zagadnienia Budowa morfologiczna nicieni Cykle rozwojowe nicieni pasożytujących u człowieka Objawy chorobowe wywołane przez nicienie Profilaktyka w chorobach wywołanych przez nicienie Obowiązujące gatunki pasożytów : Ascaris lumbricoides, Enterobius vermicularis, Trichuris trichiura, Anisakis simplex, Loa loa, Mansonella sp.,Onchocerca volvulus, Wuchereria bancrofti, Trichinella spiralis. Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010. 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wyd. VII. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 4. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 8. Temat : Stawonogi (Arthropoda) pasożytnicze (Cz. 1). Pajęczaki (Arachnida) Zagadnienia Budowa morfologiczna stawonogów Budowa morfologiczna pajęczaków o znaczeniu medycznym Cykle rozwojowe pajęczaków o znaczeniu medycznym Pajęczaki jako wektory drobnoustrojów chorobotwórczych Obowiązujące gatunki pasożytów : Ixodes ricinus, Ixodes persulcatus, Dermacentor reticulatus, Argas reflexus, Sarcoptes scabiei, Demodex folliculorum, Acarus siro, Dermanyssus gallinae. Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010. 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 3. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 9. Temat : Stawonogi (Arthropoda) pasożytnicze (Cz. 2). Owady (Insecta) – wszy, pluskwiaki różnoskrzydłe, karaczanowate, muchówki i pchły Zagadnienia Budowa morfologiczna owadów o znaczeniu medycznym Cykle rozwojowe owadów o znaczeniu medycznym Owady jako wektory drobnoustrojów chorobotwórczych Obowiązujące gatunki pasożytów : Blatella germanica, Hypoderma bovis, Gasterophilus intestinalis, Lucilla sericata, Hypoderma bovis, Chrysops sp., Sarcophaga sp., Pediculus humanus, Pthirus pubis, Cimex lectularius, Anopheles maculipennis, Culex sp., Xenopsylla cheopis Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010 (rozdział 8) 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 3. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Ćwiczenie 10. Temat : Diagnostyka laboratoryjna pasożytów człowieka Zagadnienia Metody diagnostyczne wykorzystywane do wykrywania chorób pasożytniczych Metody laboratoryjnego wykrywania pasożytów w materiale biologicznym człowieka Metody laboratoryjnego wykrywania pasożytów występujących w środowisku człowieka Metody badania kału, krwi oraz płynów ciała i tkanek Metody biologii molekularnej Metody immunologiczne Literatura 1. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 2010 (rozdział 9) 2. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 4. Buczek A., Kiziewicz B. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów kierunku lekarskiego. Skrypt, Koliber Lublin 2013. Kolokwium (ćwiczenia 7-10) Ćwiczenie 11. Zaliczenie końcowe wykładów i ćwiczeń. Zaliczenie preparatów Należy bezbłędnie rozpoznać trzy gatunki pasożytów w otrzymanych preparatach Dla każdego pasożyta należy podać : Nazwę polską, łacińską i angielską Nazwę zidentyfikowanej postaci pasożyta Miejsce lokalizacji pasożyta u człowieka Materiał biologiczny wykorzystywany do wykrywania pasożyta Metody diagnostyczne stosowane do wykrywania pasożyta