Bezpieczne i racjonalne stosowanie środków ochrony roślin w

Bezpieczne i racjonalne
stosowanie środków ochrony roślin
w sadownictwie
SKIERNIEWICE
Wykonano w ramach Zadania nr 1.3:
Opracowanie metod neutralizacji pozostałości środków ochrony roślin
w opakowaniach i w opryskiwaczach,
Programu Wieloletniego:
Rozwój zrównoważonych metod produkcji ogrodniczej w celu zapewnienia
wysokiej jakości biologicznej i odżywczej produktów ogrodniczych oraz
zachowania bioróżnorodności środowiska i ochrony jego zasobów,
finansowanego przez
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
i realizowanego
w Zakładzie Agroinżynierii
Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach
Autor, zdjęcia,
opracowanie graficzne,
redakcja skład i łamanie:
Grzegorz Doruchowski
ISBN 978-83-60573-61-7
© Instytut Ogrodnictwa 2013, Skierniewice
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej broszury nie może być reprodukowana w
jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób bez pisemnej zgody wydawcy.
Egzemplarz bezpłatny
1
Warunkiem bezpiecznego i racjonalnego stosowania środków ochrony roślin
jest przestrzeganie przepisów prawa w tym zakresie
oraz postępowanie według reguł dobrej praktyki.
2
Przepisy o stosowaniu środków ochrony roślin
Przestrzeganie przepisów zawartych w ustawach, rozporządzeniach oraz etykietach
środków ochrony roślin jest warunkiem ubiegania się o dopłaty bezpośrednie oraz
inne formy pomocy finansowej w ramach systemu wzajemnej zgodności.
Przepisy dotyczące stosowania środków ochrony roślin przez użytkowników
profesjonalnych mają na celu minimalizację ryzyka związanego z pracą
z substancjami szkodliwymi oraz zapewnienie bezpieczeństwa dla ludzi, zwierząt
i środowiska.
Korzyści wynikające z przestrzegania przepisów są więc oczywiste:
 gwarantowana pomoc finansowa,
 ochrona zdrowia,
 czysta woda i nieskażone środowisko.
Zapoznaj się z przepisami i przestrzegaj ich we własnym interesie !
Stosowanie
Środki ochrony roślin należy stosować w taki sposób, aby nie stwarzać zagrożenia dla
zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska. W tym celu należy przeciwdziałać
znoszeniu środków ochrony roślin na obszary i obiekty nie będące celem zabiegu oraz
planować zabieg uwzględniając okres, w którym ludzie będą przebywać na obszarze
objętym zabiegiem.
Strefy buforowe
W celu ochrony organizmów wodnych i obszarów wrażliwych nie będących celem
zabiegu środki ochrony roślin nie mogą być stosowane we wskazanych w etykietach
tych środków strefach buforowych, określonych dla zbiorników i cieków wodnych,
pasiek oraz dróg publicznych.
Warunki pogodowe
Środki ochrony roślin na terenie otwartym stosuje się, jeśli prędkość wiatru nie
przekracza określonej przepisami wartości (3 m/s; w projekcie nowego
rozporządzenia MRiRW: 4 m/s).
Kwalifikacje wykonawców
Zabiegi z użyciem środków ochrony roślin mogą wykonywać osoby, które posiadają
kwalifikacje wymagane do prowadzenia integrowanej produkcji roślin lub które
ukończyły szkolenie w zakresie stosowania tych środków i posiadają zaświadczenie
o ukończeniu takiego szkolenia. Zaświadczenie to jest ważne przez okres 5 lat.
Sprawność sprzętu
Opryskiwacz wykorzystywany do zabiegów z zastosowaniem środków ochrony roślin
musi być sprawny technicznie i wykalibrowany, tak aby zapewnić prawidłowe
stosowanie środków oraz nie stwarzać zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt
i środowiska. Sprawność ta musi być potwierdzona okresowymi badaniami
przeprowadzanymi co najmniej co 3 lata przez upoważnioną do tego jednostkę.
3
Przechowywanie
Środki ochrony roślin należy przechowywać:
 w oryginalnych opakowaniach,
 w sposób uniemożliwiający ich kontakt z żywnością, napojami i paszą,
 w sposób zapewniający, że nie zostaną przypadkowo spożyte przez ludzi lub
zwierzęta oraz są niedostępne dla dzieci,
 w sposób nie stwarzający ryzyka skażenia wód, gruntu lub przedostania się do
otwartych systemów kanalizacyjnych,
 w odległości nie mniejszej niż 20 m od studni oraz zbiorników i cieków
wodnych, o ile nie są przechowywane na utwardzonej i nieprzepuszczalnej
nawierzchni,
 w miejscach lub obiektach umożliwiających ich zamknięcie przed dostępem
osób nieuprawnionych,
 w miejscach lub obiektach eliminujących ryzyko skażenia gruntu i wody
w wyniku wycieku lub przesiąkania.
Napełnianie i mycie opryskiwaczy
Sporządzanie cieczy użytkowej oraz mycie opryskiwacza powinno odbywać się w
sposób ograniczający ryzyko skażenia wód powierzchniowych i podziemnych oraz
gruntu. Czynności te należy przeprowadzać w bezpiecznej odległości od studni, ujęć
wody oraz zbiorników i cieków wodnych, tzn.:
 nie mniejszej niż 20 m w przypadku sporządzania cieczy użytkowej,
 nie mniejszej niż 30 m w przypadku czyszczenia sprzętu, o ile nie jest on
czyszczony w myjniach urządzeń ochrony roślin, spełniających odpowiednie
warunki techniczne.
Pozostałości
Resztki cieczy użytkowej należy zagospodarować w sposób ograniczający ryzyko
skażenia wód powierzchniowych i podziemnych, tzn.:
 rozcieńczyć i zużyć na opryskanej uprzednio powierzchni, o ile to możliwe w
miejscu gdzie środek ochrony roślin zastosowany był w mniejszej ilości lub,
 unieszkodliwić z wykorzystaniem urządzeń do biodegradacji środków ochrony
roślin lub
 unieszkodliwić w inny sposób zgodny z przepisami o odpadach.
Opakowania po środkach toksycznych lub bardzo toksycznych dla ludzi, pszczół lub
organizmów wodnych należy zwrócić sprzedawcy środków w celu bezpiecznej
utylizacji.
Ewidencja zabiegów
Użytkownik środków ochrony roślin, tzn posiadacz gruntów, na których stosowane są
te środki jest zobowiązany do prowadzenia i przechowywania przez okres 3 lat
dokumentacji w formie ewidencji zabiegów, zawierającej:
 przyczyny wykonania zabiegu,
 nazwę środka ochrony roślin,
 czas zastosowania,
 zastosowaną dawkę ,
 obszar i uprawy, na których zastosowano środek ochrony roślin.
4
Zasady dobrej praktyki
w stosowaniu środków ochrony roślin
Środki ochrony osobistej
Zabiegi przeprowadzaj z wykorzystaniem ciągnika wyposażonego w szczelną kabinę.
W dbałości o zdrowie stosuj odzież ochronną oraz przestrzegaj zasad BHP
dotyczących postępowania ze środkami ochrony roślin.
Podczas wszystkich czynności związanych z kalibracja i obsługą opryskiwacza oraz
stosowaniem środków ochrony roślin noś:
 odzież ochronną – nienasiąkliwy kombinezon lub spodnie i bluzę ze
ściągaczami na końcu rękawów,
 buty gumowe – z cholewami schowanymi pod nogawkami spodni,
 rękawice gumowe – wygodne, dopasowane do wielkości rąk, sięgające za
przeguby i schowane w rękawach kombinezonu,
 osłonę twarzy – z przezroczystą szybą lub okulary chroniące oczy.
W przypadku bezpośredniego kontaktu ze skoncentrowanymi środkami ochrony
roślin, tzn. podczas ich odmierzania i sporządzania cieczy użytkowej stosuj
dodatkowo:
 fartuch  gumowy lub foliowy, osłaniający tułów i nogi,
 półmaskę  z filtrem AP2,
 ochronę oczu – gogle lub szczelne okulary.
5
6
Przechowywanie
Przechowuj środki ochrony roślin w miejscu nie stwarzającym zagrożenia dla zdrowia
ludzi i zwierząt oraz czystości wody. Dlatego zorganizuj miejsce przechowywania
z dala od żywności i pasz. jeśli miejsce to nie posiada utwardzonej i
nieprzepuszczalnej podłogi to zachowaj przewidziana w przepisach odległość co
najmniej 20 m od studni, cieków i zbiorników wody.
Miejsce przechowywania powinno być oznakowane, zamykane na klucz, a dostęp do
środków ochrony roślin powinny mieć tylko osoby przeszkolonych w zakresie
stosowania środków ochrony roślin.
7
Nie gromadź nadmiernych zapasów środków ochrony roślin, przechowując tylko ilości
niezbędne do bieżących zastosowań.
Przechowuj środki ochrony roślin w sposób ułatwiający ich identyfikację,
zapobiegający przypadkowemu spożyciu przez ludzi lub zwierzęta oraz minimalizujący
ryzyko zaistnienia sytuacji awaryjnych, tzn. w oryginalnych opakowaniach z
etykietami, pogrupowane według zakresu stosowania, środki sypkie nad płynnymi.
Środki ochrony roślin przechowuj w obiekcie wykonanym, wyposażonym
i zorganizowanym tak, aby uniemożliwić przypadkowe przedostanie się środków poza
obiekt, np. z nieprzepuszczalnym podłożem i wysokim progiem.
Przygotuj się na sytuacje awaryjne, mając na podorędziu narzędzia i materiały do
likwidacji skutków rozlania lub rozsypania środków ochrony roślin  szczotkę,
szufelkę, wiaderko z trocinami (lub innym absorbentem), torby plastikowe, pojemnik
na skażone materiały.
8
Kalibracja opryskiwacza
Wyniki kalibracji zapisuj w tabelach zamieszczonych w załączniku – str. 25
1. Określ wymaganą dawkę cieczy
 zmierz wysokość i szerokość drzew oraz rozstawę rzędów.
 oblicz dawkę cieczy według zależności:
Dawka cieczy [l/ha] =
wysokość drzew [m] X szerokość drzew [m]
rozstawa rzędów [m]
x 330
UWAGA !
Zbyt wysoka dawka cieczy
powoduje ociekanie i starty
środków ochrony roślin
2. Dobierz i zainstaluj rozpylacze
 dobierz rozpylacze odpowiednio do warunków pogodowych:
 DROBNOKROPLISTE – do zabiegów podczas sprzyjającej pogody,
 GRUBOKROPLISTE – do zabiegów podczas wiatru,
 zainstaluj rozpylacze na korpusach obrotowych aby ułatwić ich szybką zamianę.
9
3. Napełnij zbiornik wodą
 załóż odzież ochronną,
 kalibrację przeprowadzaj zawsze
z użyciem czystej wody,
 napełnij zbiornik do połowy jego
objętości.
4. Określ liczbę rozpylaczy oraz parametry strumienia powietrza
 wykonaj próbne opryskiwanie sadu wodą na biegu i przy obrotach silnika
w ciągniku, które masz zamiar stosować podczas zabiegu, oraz przy
maksymalnym wydatku wentylatora,
 podczas testu obserwuj zachowanie się chmury rozpylonej cieczy,
 zamknij rozpylacze kierujące ciecz nad lub pod korony drzew,
 redukuj wydatek wentylatora (niższy bieg przekładni, mniejszy kąt łopat
wirnika, ewentualnie niższe obroty silnika) do momentu aż efekt przewiewania
cieczy przez drzewa zaniknie lub zostanie ograniczony do minimum.
10
5. Określ prędkość roboczą
 wyznacz w sadzie odcinek pomiarowy 100 m,
 zmierz czas przejazdu ciągnika z opryskiwaczem na wyznaczonym odcinku na
biegu i przy obrotach ustalonych podczas próbnego opryskiwania (pkt 4),
 oblicz prędkość według wzoru:
Prędkość [km/h] =
100 [m]
x 3,6
czas przejazdu [s]
6. Oblicz wymagany wydatek rozpylaczy
 zakładając, że stosujesz rozpylacze jednakowego rozmiaru wymagany wydatek
pojedynczego rozpylacza oblicz według wzoru:
Wydatek [l/min] =
dawka cieczy [l/ha] X prędkość [km/h] X rozstawa rzędów [m]
liczba rozpylaczy [szt.] X 600
11
7. Określ ciśnienie cieczy
 dla rozpylaczy zainstalowanych na opryskiwaczu znajdź w tabeli wydatków
nominalnych ciśnienie cieczy potrzebne do uzyskania wymaganego wydatku
rozpylacza, obliczonego jw. (pkt 6).
8. Zmierz rzeczywisty wydatek
rozpylaczy i skoryguj ciśnienie
 uruchom opryskiwacz, włącz rozpylacze
i wyreguluj ciśnienie do wartości
ustalonej w pkt 7,
 z użyciem wyskalowanego naczynia
zmierz objętość cieczy wypływającej
z rozpylacza w ciągu jednej minuty
(wydatek w l/min), powtórz pomiar dla
kilku rozpylaczy na obu sekcjach
opryskiwacza,
 porównaj uzyskane wyniki pomiarów
z obliczonym wydatkiem wymaganym,
w razie różnic skoryguj ciśnienie
i powtórz pomiar.
12
Sporządzanie cieczy użytkowej
Wszelkie czynności związane ze sporządzaniem cieczy użytkowej, tzn. odmierzanie
środków ochrony roślin i napełnianie zbiornika opryskiwacza należy przeprowadzać
w bezpiecznej odległości  nie mniejszej niż 20 m  od studni, zbiorników i cieków
wodnych, studzienek kanalizacyjnych oraz obszarów wrażliwych na skażenia.
Odmierzanie preparatów
Nie stosuj wyższych dawek środków ochrony roślin niż zalecane w etykiecie.
Nie sporządzaj cieczy użytkowej z nadwyżką ponad faktycznie wymaganą objętość.
Chcąc zrealizować założoną dawkę cieczy określ dokładnie ilość cieczy potrzebnej do
opryskania danej powierzchni sadu, a ilość preparatu oblicz według wzoru:
Ilość środka [kg] =
dawka środka [kg/ha] X objętość wody [l]
dawka cieczy [l/ha]
Otwieraj opakowanie środków ochrony roślin
ostrożnie, uważając, aby go nie uszkodzić.
Zamknij opakowanie natychmiast po
odmierzeniu preparatu. Opróżnione opakowanie
opłucz z wykorzystaniem płuczki lub trzy razy
ręcznie, wylewając popłuczyny do zbiornika
opryskiwacza.
Odmierzanie przeprowadzaj w miejscu
osłoniętym od wiatru. Do odmierzania
preparatów stosuj narzędzia i urządzenia
pomiarowe przeznaczone tylko to tego celu –
łopatkę, wagę, naczynia miarowe. Po użyciu
opłucz je, a popłuczyny wlej do zbiornika
opryskiwacza. Przechowuj je razem ze środkami
ochrony roślin.
13
Napełnianie zbiornika
Ciecz użytkową sporządzaj bezpośrednio przed jej użyciem. Nie pozostawiaj bez
nadzoru opryskiwacza z cieczą użytkową.
Czynności związane ze sporządzaniem cieczy użytkowej wykonuj w odległość co
najmniej 20 m od studni, zbiorników i cieków wodnych.
Nigdy nie napełniaj opryskiwacza bezpośrednio ze studni lub stawów.
Odmierzone środki ochrony roślin wprowadzaj do zbiornika wtedy, gdy jest on
przynajmniej w połowie wypełniony wodą. Włącz mieszadło, umożliwiając dokładne
wymieszanie preparatu z wodą.
Podczas wlewania wody do zbiornika opryskiwacza nie dopuszczaj do skażenia źródła
lub elementów punktu poboru wody. Wąż zasilający powinien zawsze znajdować się
powyżej krawędzi otworu wlewowego zbiornika.
Nie dopuszczaj do przepełnienia zbiornika lub wypływania piany podczas napełniania
zbiornika wodą.
14
W sadzie
Dysponując opryskiwaczem wyposażonym w dodatkowy zbiornik na wodę
i rozwadniacz preparatów, sporządzaj ciecz użytkową w sadzie.
Za każdym razem napełniaj opryskiwacz w innym miejscu, aby nie dopuścić do
kumulacji środków ochrony roślin i powstawania skażeń miejscowych. Niewielka ilość
preparatu nieumyślnie rozchlapanego lub rozprószonego na biologicznie czynnym
podłożu ulegnie szybkiej biodegradacji, stwarzając mniejsze ryzyko zanieczyszczenia
wód niż preparat przesiąkający w głąb jałowej gleby w obrębie gospodarstwa.
Do usprawnienia pracy wykorzystuj rozwadniacz preparatów, płuczkę opakowań oraz
wodę z dodatkowego zbiornika. Preparaty płynne odmierzaj w naczyniu miarowym
bezpośrednio nad otworem wlewowym zbiornika.
15
W gospodarstwie
Sporządzanie cieczy i napełnianie
opryskiwacza w gospodarstwie
wykonuj na:
 nienasiąkliwym podłożu, np.
betonowej płycie lub
stanowisku w formie
płytkiego basenu z tworzywa
sztucznego, umożliwiającym
bezpieczne zebranie
rozlanych lub rozsypanych
preparatów,
lub
 podłożu wykazującym aktywność biologiczną, np. zadarnionej powierzchni
w ustronnym terenie lub stanowisku bioremediacyjnym BIOBED, w którym
następuje przyśpieszona biodegradacja substancji aktywnych.
Podczas wprowadzania środka ochrony
roślin korzystaj z urządzeń dostępnych
na opryskiwaczu, takich jak rozwadniacz
preparatów i płuczka opakowań.
W przypadku rozsypania preparatu na
podłożu nienasiąkliwym należy go
zamieść, zebrać i dodać do cieczy
użytkowej w zbiorniku opryskiwacza.
W przypadku rozlania preparatu na podłożu nienasiąkliwym należy posypać go
materiałem absorbującym (np. trocinami), zebrać i złożyć w kompostowniku lub
rozprowadzić na dużej powierzchni pasów herbicydowych w sadzie, ewentualnie po
rozcieńczeniu złożyć go na stanowisku służącym do bioremediacji środków ochrony
roślin.
16
Bezpieczny zabieg
Warunki atmosferyczne
Zabiegi ochrony roślin przeprowadzaj w warunkach pogodowych sprzyjających
skuteczności działania środków ochrony roślin oraz nie powodujących zagrożeń dla
zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska:
 temperatura
 do 25°C
 wilgotność
 50-95%
 opady
 poniżej 0,1 mm podczas zabiegu
 poniżej 2,0 mm 3-6 godzin po zabiegu
 wiatr
 poniżej 3 m/s
Przeprowadzaj zabieg wieczorem, przy niższej temperaturze i wyższej wilgotności
powietrza. Jeśli opryskiwanie musi być wykonane w innych warunkach niż zalecane,
upewnij się, że stosowany środek ochrony roślin będzie działał skutecznie.
Obserwuj pogodę i reaguj na jej zmiany, wstrzymując opryskiwanie upraw, gdy wiatr
przekroczy dopuszczalną prędkość dla zabiegów z użyciem środków ochrony roślin.
Strefy buforowe
Nie stosuj środków ochrony roślin
w strefach buforowych, wyznaczonych
dla wód powierzchniowych, dróg
publicznych, pasiek i innych terenów
nieużytkowanych rolniczo, aby nie
stwarzać ryzyka skażenia tych
obiektów w wyniku znoszenia cieczy
użytkowej.
Wykonując zabieg ochrony roślin,
stosuj metody ograniczające
znoszenie w bezpośrednim
sąsiedztwie stref buforowych
(np. w przylegającym pasie o
szerokości 20 m), aby dodatkowo
ograniczyć ryzyko skażenia obiektów
wrażliwych środkami ochrony roślin.
17
Redukcja znoszenia
Stosuj techniki ograniczające znoszenie:
 opryskiwacze deflektorowe,
 opryskiwacze o ukierunkowanym strumieniu powietrza,
 opryskiwacze osłonowe, np. tunelowe, reflektorowe.
Podczas niesprzyjających warunków
atmosferycznych, tzn. podczas wiatru i wysokiej
temperatury, stosuj rozpylacze grubokropliste:
 eżektorowe – wirowe
 eżektorowe  płaskostrumieniowe 90°
Wyłącz rozpylacze kierujące ciecz
użytkową nad korony drzew.
18
Dysponując opryskiwaczem, w którym możliwa jest regulacja kierunku strumienia
powietrza, precyzyjnie dopasuj zakres jego emisji do wielkości i struktury koron
drzew, aby ograniczyć straty cieczy użytkowej przewiewanej nad lub przez drzewa.
W przypadku wąskich i przejrzystych szpalerów drzew zalecane jest odchylenie
strumienia powietrza do tyłu.
Jeśli obserwujesz ciągłe przewiewanie cieczy przez rząd
drzew do sąsiedniego międzyrzędzia zredukuj wydatek
wentylatora do momentu, aż ten niepożądany efekt
zaniknie lub zostanie ograniczony do minimum.
W bezpośrednim sąsiedztwie stref buforowych zmień parametry pracy opryskiwacza,
realizując niskoznoszeniowy scenariusz zabiegu, np. w odległości 5 rzędów drzew od
strefy buforowej, i gdy wiatr wieje w kierunku tej strefy:
 zmień rozpylacze na grubokropliste oraz zredukuj
wydatek strumienia powietrza,
lub w opryskiwaczach umożliwiających odcięcie
strumienia powietrza z jednej strony:
 zmień rozpylacze na grubokropliste, zredukuj
wydatek strumienia powietrza oraz odetnij
strumień powietrza w kierunku obiektów
wrażliwych w odległości jednego lub dwóch
rzędów od strefy buforowej.
19
Stosuj niską prędkość roboczą opryskiwacza, aby ograniczyć odchylanie strumienia
powietrza z rozpyloną cieczą do tyłu i wypadanie kropel cieczy ze strumienia.
Wyłączaj rozpylacze na uwrociach sadu.
Redukcja ociekania
W toku kalibracji dopasuj dawkę cieczy do wielkości i gęstości koron drzew. Zbyt
wysokie dawki cieczy prowadzą do ociekania cieczy z drzew i zmniejszenia masy
substancji aktywnej na chronionych powierzchniach.
Wyłączaj rozpylacze podczas bezruchu lub manewrowania opryskiwaczem w sadzie.
Rozpoczynając zabieg, wypełniaj sekcyjne przewody cieczowe podczas jazdy
z założoną prędkością, rozpoczynając opryskiwanie w części sadu, która będzie
wykorzystana do wypryskania rozcieńczonych pozostałości cieczy po zabiegu.
20
Mycie opryskiwacza
Jeśli opryskiwacz nie jest czyszczony w specjalnej myjni urządzeń ochrony roślin to
wszelkie czynności związane z płukaniem jego zbiornika i instalacji cieczowej oraz
myciem zewnętrznym należy przeprowadzać w bezpiecznej odległości  nie
mniejszej niż 30 m  od studni, zbiorników i cieków wodnych, studzienek
kanalizacyjnych oraz obszarów wrażliwych na skażenia.
Nigdy nie spuszczaj skażonej wody po płukaniu instalacji cieczowej opryskiwacza na
ziemię lub w jakimkolwiek innym miejscu rodzącym ryzyko skażenia gleby lub
wody.
Płukanie instalacji cieczowej
Po zakończeniu zabiegu przepłucz zbiornik i instalację cieczową opryskiwacza:
 opłucz wewnętrzną powierzchnię zbiornika przy użyciu ciśnieniowego
urządzenia płuczącego lub ręcznie, zużywając objętość wody równą ok. 5%
pojemności zbiornika,
 włącz pompę i przy zamkniętych rozpylaczach otwórz odpowiednie zawory,
aby przepłukać wszystkie elementy układu cieczowego,
 wypryskaj popłuczyny w sadzie, w którym przeprowadzono zabieg,
 powtórz powyższe czynności jeszcze dwukrotnie, zużywając za każdym razem
objętość wody równą ok 2,5% pojemności zbiornika.
Jeśli wypryskanie popłuczyn w sadzie nie jest możliwe, to wykorzystaj je zgodnie
z zaleceniami dotyczącymi zagospodarowania pozostałości płynnych.
W szczególnych przypadkach, tzn. gdy:
 przewidujesz dłuższą przerwę w użytkowaniu opryskiwacza,
 planujesz przegląd, naprawę lub inspekcję sprawności technicznej
opryskiwacza,
 kolejny zabieg ma być wykonany na innej uprawie, dla której ostatnio
stosowany preparat nie jest zarejestrowany,
 zastosowany preparat może niekorzystnie oddziaływać na rośliny w kolejnym
zabiegu (np. regulator wzrostu),
 pozostawienie resztek cieczy może spowodować późniejsze zapychanie
rozpylaczy i filtrów lub inne problemy związane z poprawnym działaniem
opryskiwacza,
przeprowadź płukanie instalacji z użyciem specjalnych, bezpiecznych dla ludzi
i neutralnych dla środowiska środków myjących, zwiększających efektywność mycia.
21
Mycie zewnętrzne
Myj opryskiwacz możliwie małą ilością wody, aby nie wytwarzać dużych objętości
płynnych pozostałości skażonych środkami ochrony roślin.
Zamiast szczotki stosuj lancę wysokociśnieniową, aby skrócić czas, zoptymalizować
ilość zużywanej wody i zwiększyć skuteczność mycia zewnętrznego.
W szczególnych opisanych wyżej przypadkach myj opryskiwacz z użyciem specjalnych,
bezpiecznych dla ludzi i neutralnych dla środowiska, środków myjących,
zwiększających efektywność mycia.
W sadzie
Dysponując opryskiwaczem wyposażonym
w dodatkowy zbiornik na wodę i przyłącze do
lancy ciśnieniowej, myj opryskiwacz w sadzie.
Za każdym razem myj opryskiwacz w innym
miejscu, aby nie dopuścić do kumulacji
środków ochrony roślin i powstawania
skażeń miejscowych.
W gospodarstwie
Jeśli mycie opryskiwacza w sadzie nie jest
możliwe, to przeprowadź je na:
 nienasiąkliwym podłożu, np. betonowej
płycie lub stanowisku w formie
płytkiego basenu z tworzywa
sztucznego, umożliwiającym zbieranie
popłuczyn i bezpieczne ich
zagospodarowanie
lub
 podłożu wykazującym aktywność
biologiczną, np. zadarnionej
powierzchni w ustronnym terenie lub
stanowisku bioremediacyjnym BIOBED,
w którym następuje przyśpieszona
biodegradacja substancji aktywnych.
22
Zagospodarowanie pozostałości
Zapobiegaj tworzeniu pozostałości po środkach ochrony roślin !
Nie dopuszczaj do przeterminowania środków ochrony roślin. Środki o nieodległym
terminie ważności lub które mają być wycofane z użycia zużyj w pierwszej kolejności.
Pozbądź się bezużytecznych środków i odpadów w sposób legalny, korzystając z usług
specjalistycznych służb.
Przy obliczaniu potrzebnej do wykonania zabiegu ilości środków ochrony roślin
i objętości wody korzystaj z wyników kalibracji opryskiwacza, zaleceń etykiety
środków oraz uwzględnij powierzchnię upraw przewidzianą do opryskania.
Stosuj opryskiwacz, w którego zbiorniku i układzie cieczowym gromadzi się możliwie
najmniejsza objętością pozostałości cieczy.
Zużyj pozostałość cieczy użytkowej w bezpieczny sposób. Nie wylewaj pozostałości
na ziemię lub w jakimkolwiek innym miejscu uniemożliwiającym jej zebranie.
Pozostałą po zabiegu ciecz użytkową rozcieńcz kilkakrotnie i zużyj na polu,
wypryskując na powierzchni uprzednio opryskiwanej, najlepiej w miejscu, gdzie
rozpoczęto opryskiwanie, aby nie przekroczyć dopuszczalnej dawki preparatu w
uprawie. Zaplanuj takie miejsce przed rozpoczęciem zabiegu.
Zagospodaruj opakowania po środkach ochrony rośli w sposób legalny i bezpieczny.
Nie spalaj i nie zakopuj opakowań. Nie używaj opakowań do innych celów niż
przechowywanie środków ochrony roślin.
Opróżnione opakowanie popłucz co najmniej trzykrotnie wodą, a popłuczyny wlej do
zbiornika opryskiwacza z cieczą użytkową.
Opłukane opakowania podlegające obowiązkowi odzysku zwracaj zgodnie z zasadami
systemu odbioru i unieszkodliwiania opakowań.
23
Wysoce rozcieńczone pozostałości płynne po środkach ochrony roślin:
 zagospodaruj w systemach bioremediacyjnych, takich jak BIOBED lub
VERTIBAC, w których substancje aktywne ulegają przyśpieszonej biodegradacji
lub
 wykorzystaj do sporządzenia cieczy użytkowej podczas podkoronowego
zwalczania chwastów w sadach.
Biodegradowalne pozostałości stałe, takie jak trociny do zbierania wycieków oraz
pozostałości substratu z systemów bioremediacyjnych mogą być:
 kompostowane,
 rozrzucone w polu, na dużej powierzchni.
Biodegradacja środków ochrony roślin powinna przebiegać w miejscu
uniemożliwiającym uwalnianie się substancji aktywnych na zewnątrz oraz w sposób
nie powodujący nowych zagrożeń.
Czas biodegradacji zależy od rodzaju i zawartości środków ochrony roślin
w pozostałościach, lecz nie powinien być krótszy niż jeden rok.
24
NOTATKI
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
25
ZAŁĄCZNIK
Tabele kalibracji opryskiwacza sadowniczego
Rok …………………………..
SAD
Wysokość Szerokość Rozstawa
drzew
drzew
rzędów
m
m
m
DAWKA
ROZPYLACZE
CIECZY
Liczba
l/ha
CIĄGNIK
Rozmiar Bieg
szt.
POMIAR PRĘDK. PRĘDK. WYDATEK CIŚNIENIE
Obroty
Odcinek
Czas
obr/min
m
s
km/h
l/min
bar
Rok …………………………..
SAD
Wysokość Szerokość Rozstawa
drzew
drzew
rzędów
m
m
m
DAWKA
ROZPYLACZE
CIECZY
Liczba
l/ha
CIĄGNIK
Rozmiar Bieg
szt.
POMIAR PRĘDK. PRĘDK. WYDATEK CIŚNIENIE
Obroty
Odcinek
Czas
obr/min
m
s
km/h
l/min
bar
Rok …………………………..
SAD
Wysokość Szerokość Rozstawa
drzew
drzew
rzędów
m
m
m
DAWKA
ROZPYLACZE
CIECZY
Liczba
l/ha
szt.
CIĄGNIK
Rozmiar Bieg
POMIAR PRĘDK. PRĘDK. WYDATEK CIŚNIENIE
Obroty
Odcinek
Czas
obr/min
m
s
km/h
l/min
bar
26
.
SKIERNIEWICE