PRACOWNIA FIZYCZNA Gimnazjum nr 1 w Łaziskach Górnych 6. WYZNACZENIE CIEPŁA TOPNIENIA LODU ZA POMOCĄ KALORYMETRU POTRZEBNE PRZYRZĄDY i materiały: – kalorymetr, lód, zlewka z wodą, termometr, waga, menzurka, KOLEJNE CZYNNOŚCI, POMIARY: – do zapisywania wyników pomiarów wykorzystujemy tabelę: masa [kg] lód mL = woda mw = naczynie mAL = Temperatura początkowa Temperatura końcowa T1 [oC] Tk [C] Ciepło właściwe [J/kg· oC] – * UWAGA: Uwzględnienie naczynia kalorymetrycznego w obliczeniach zwiększa ich dokładność, ale równocześnie je komplikuje . – zważyć wewnętrzne (aluminiowe) naczynie kalorymetru wraz z przykrywką - mAL; – do wewnętrznego naczynia kalorymetru wlać ok. 200 ml wody odmierzonych za pomocą menzurki; – zapisać masę wlanej wody mw, pamiętając, że masa 1 ml wody wynosi 1g (ewentualnie wyznaczyć masę za pomocą wagi); – po ustabilizowaniu się temperatury zapisać jej wartość w tabeli; – przygotowany wcześniej (topiący się) lód wrzucić do naczynia; – po przykryciu naczynia za pomocą mieszadełka mieszamy zawartość naczynia, monitorując temperaturę wewnętrzną; – Odczytu temperatury końcowej dokonać w momencie, gdy temperatura mieszaniny ustabilizuje się osiągając minimalną wartość. Upewnić się, że cały lód uległ stopieniu. – Zważyć powtórnie naczynie kalorymetryczne. Odejmując od otrzymanej wartości masę wlanej wody i samego naczynia otrzymamy masę lodu mL (równą masie wody powstałej z lodu). 13 PRACOWNIA FIZYCZNA Gimnazjum nr 1 w Łaziskach Górnych OBLICZENIA – układamy równanie bilansu cieplnego dla powyższego doświadczenia: ZYSKI - ciepło pobiera: QL= mL · ct, 1. lód w procesie topnienia: 2. woda powstała z lodu ogrzewając się od temperatury topnienia lodu do temperatury QWL = mL · cw · ΔTwL końcowej: STRATY – ciepło oddaje: QW = mW · cW · ΔTw 1. woda obniżająca swoją temperaturę: 2. *naczynie kalorymetryczne: QAl = mAl · cAL · ΔTAl – w zależności od wybranego wariantu doświadczenia równanie bilansu będzie miało postać: QL + QWL = QW lub QL + QWL = QW + QAl – rozpisując równania doprowadzamy do obliczenia ciepła właściwego lodu ct, wykorzystują do obliczeń dane z pomiarów i tablicowe wartości ciepła właściwego: WYNIKI: Obliczona na podstawie pomiarów wartość ciepła topnienia lodu wynosi ….................. Wartość tablicowa tego współczynnika to ….......................... Różnica pomiędzy wartością obliczoną a tablicową wynosi …...........%. Powodem występującej różnicy mogło być: …........................................................................................... ….......................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. 14