Blok II: Mechanizacja prac w produkcji roślinnej Lekcja 5: Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek (2 godz.) 1. Maszyny do koszenia zielonek 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano 3. Urządzenia do transportu i dosuszania siana 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę 5. Sposoby zakiszania 6. Przygotowanie do pracy i obsługa narzędzi i maszyn do zbioru zielonek 7. Konserwacja i przechowywanie narzędzi i maszyn do zbioru zielonek Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Maszyny do koszenia zielonek Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek Kosiarki Z nożycowymi zespołami tnącymi Maceratory Rotacyjne Przetrząsaczozgrabiarki Beznapędowe Przyczepy zbierające Aktywne Z palcowym zespołem tnącym Z górnym napędem Kołowopalcowe Z bezpalcowym zespołem tnącym Z dolnym napędem Pasowe Karuzelowe Specjalne Uniwersalne Prasy zbierające Wysokiego stopnia zgniotu Owijarki bel Zwijające Maszyny do zbioru zielonek Ścinacze zielonek Formujące małe bele Ze zmienną komorą Sieczkarnie bijakowe Wielkogabarytowe Ze stałą komorą Sieczkarnie polowe zawieszane Zwijające na powierzchni pola Sieczkarnie polowe samojezdne 1. Maszyny do koszenia zielonek Do koszenia traw i zielonek niskołodygowych stosuje się kosiarki nożycowe i rotacyjne. Kosiarki z nożycowymi zespołami tnącymi nie są już produkowane, ale spotykane jeszcze w gospodarstwach rolnych. Budowa kosiarki z nożycowo-palcowymi zespołami tnącymi: 2- zespół tnący, 3- wał na ramie kosiarki 4- rama stała 5- głowica napędu 6- rozdzielacz 7- bezpiecznik 8- zwrotnica 9- rama ruchoma 10- płoza zewnętrzna 11- płoza wewnętrzna 12- przekładnia pasowa z pasem 13- napinacz pasów 14- dźwignia dwuramienna 15- czopy 16- ucho do mocowania 1. Maszyny do koszenia zielonek Bezpalcowy (dwulistwowy) zespół tnący 1- listwa tnąca 2- grzbiet listwy tnącej 3- listwa górna 4- ramię listwy tnącej 5- belka 6- ramię listwy tnącej górnej 1. Maszyny do koszenia zielonek Obecnie stosuje się kosiarki z rotacyjnymi zespołami tnącymi. W zależności od sposobu przeniesienia napędu kosiarki rotacyjne dzieli się na kosiarki z górnym i dolnym napędem. Kosiarki rotacyjne mogą być zawieszane, przyczepiane lub samojezdne. Kosiarka rotacyjna z górnym napędem ma ramę zawieszenia, która służy do łączenia kosiarki z ciągnikiem i stanowi podstawę do montowania pozostałych zespołów maszyny w całość. Z ramą zawieszenia przegubowo łączy się rama główna, do której jest przymocowany zespół tnący. Zespół tnący maszyny składa się z bębnów roboczych z nożykami, osadzonymi przegubowo w dolnej części bębnów. Napęd jest przenoszony z wału przegubowo-teleskopowego przez przekładnię pasowo-klinową w osłonie i przekładnie zębate stożkowe na pionowe wały bębnów. Napęd jest przenoszony w górnej części bębnów. Bezpiecznik zapobiega uszkodzeniu kosiarki w chwili najechania na przeszkodę. Fartuch ochronny i osłony blaszane zabezpieczają operatora ciągnika i osoby postronne przed twardymi przedmiotami, które mogą być wyrzucane ze znaczną prędkością przez noże tnące. 1. Maszyny do koszenia zielonek Kosiarka rotacyjna z górnym napędem: 1 -fartuch ochronny, 2 - osłona bębnów, 3 - rama główna, 4 - cięgło, 5 - zapadka, 6 - osłona przekładni pasowej, 7 - rama zawieszenia, 8 - talerz ślizgowy, 9 - bęben roboczy, 10 - nożyk, 11 - cięgło dolne ciągnika, 12 - bezpiecznik, 13 - cięgło transportowe, 14 - osłona WPM, 15 - łańcuch zabezpieczający, 16 - wał przegubowo-teleskopowy, 17- rama środkowa mocowana przegubowo 1. Maszyny do koszenia zielonek 1. Maszyny do koszenia zielonek Przy pracy kosiarką istnieje możliwość uzyskania trzech wysokości koszenia (ścierniska): Przy ustawieniu normalnym wysokość koszenia wynosi 32 mm (rys a), średnim - 42 mm (rys b) i wysokim - 60 mm (rys c). Żądaną wysokość koszenia uzyskuje się przez odpowiednie zamontowanie pierścienia dystansowego D lub wymianę talerza ślizgowego F i dystansowego H. 1. Maszyny do koszenia zielonek Nożyki stosowane w kosiarkach rotacyjnych mogą być proste lub wygięte. Przy wymianie nożyków należy zachować ostrożność i użyć specjalnego klucza, który powinien być w standardowym wyposażeniu maszyny. Sposób zakładania nożyków: 1 - talerz roboczy, 4 - talerz ślizgowy, 8 - klucz specjalny, 9 - nożyk, 10 - trzymak nożowy 1. Maszyny do koszenia zielonek Kosiarki rotacyjne z dolnym napędem różnią się sposobem przeniesienia napędu oraz konstrukcją zespołów tnących. Napęd na zespoły rotacyjne jest przenoszony przez szereg kół zębatych o zazębieniu czołowym, które są osadzone w gniazdach belki. Co drugie koło zębate jest tzw. kołem wolnym, a między nimi znajdują się koła zębate, które za pośrednictwem krótkich wałów napędzają tarcze robocze z zainstalowanymi nożykami na trzymakach. Wysokość koszenia reguluje się płozami wewnętrzną i zewnętrzną. Skoszone rośliny są układane w pokos o szerokości 70-80 cm, który można regulować położeniem kierownic zamontowanych za bębnami. Kosiarki rotacyjne zawieszane z dolnym napędem są budowane z czterema lub sześcioma tarczami tnącymi. 1. Maszyny do koszenia zielonek Kosiarki rotacyjne mogą być wyposażone w spulchniacze pokosów typu wirnikowego lub walce zgniatające (macerator), których powierzchnie obwodowe mają wgłębienia i wypusty wzajemnie się zazębiające. Palce wirnika spulchniacza współpracują z obudową użebrowaną, tworząc szczelinę między tymi elementami. Wprowadzany w szczelinę ścięty materiał roślinny, palce wirnika rozcierają, rozrywają i łamią źdźbła roślin. Po takim działaniu spulchniacza pokos roślin jest nastroszony i rozluźniony, co ułatwia przepływ strumienia powietrza i przyspiesza suszenie zielonki. W porównywalnych warunkach suszenia wilgotność zielonki skoszonej kosiarką ze spulchniaczem po jednym dniu zmniejsza się z około 70 do 40%, a bez spulchniacza taki spadek wilgotności osiąga się dopiero po dwóch dniach suszenia. 1. Maszyny do koszenia zielonek Spulchniacz pokosów typu wirnikowego Walce zgniatające (macerator) 1. Maszyny do koszenia zielonek Kosiarki samojezdne są najczęściej wyposażone w trzy segmenty zawieszane, stanowiące trzy kosiarki. Segmenty te są mocowane z przodu bazy wyposażonej w ramę układu jezdnego, silnik i kabinę dla operatora. Segmenty robocze są sterowane siłownikami hydraulicznymi. Kosiarki samojezdne są budowane jako kosiarki z dolnym napędem o całkowitej szerokości dochodzącej do 14 m Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Do przygotowania siana stosuje się przetrząsacze, zgrabiarki lub przetrząsaczo-zgrabiarki, które dzieli się na bierne i aktywne oraz na zawieszane i przyczepiane. Pokos ściętych roślin powinien być rozłożony na większej powierzchni, aby przyspieszyć ich wysychanie. Do tego celu służą przetrząsacze lub narzędzia uniwersalne zwane przetrząsaczo-zgrabiarkami. Zastosowanie tych maszyn wynika z potrzeby zmniejszenia wilgotności zielonki, która w momencie koszenia wynosi 70-80%, natomiast wilgotność siana przeznaczonego do przechowywania nie powinna przekraczać 15%. Ponieważ wilgotność powietrza zmienia się wraz z jego temperaturą, więc najbardziej intensywne wysychanie roślin następuje w godzinach południowych, gdy temperatura powietrza jest najwyższa. Natomiast w godzinach nocnych może wystąpić nawet powrotne nawilgocenie roślin rozłożonych na powierzchni pola. Aby zapobiec niekorzystnemu zjawisku, stosuje się zgrabianie siana na noc w wałki. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Ze względu na prostą budowę, przetrząsaczo-zgrabiarki beznapędowe należą do najbardziej rozpowszechnionych maszyn stosowanych do przetrząsania lub zgrabiania siana. Przetrząsaczo-zgrabiarka kołowo-palcową przyczepianą do ciągnika składa się z następujących zespołów: rama, elementy robocze i mechanizmy regulacyjne. Rama maszyny wykonana jest z rury i stanowi element łączący poszczególne zespoły przetrząsaczo-zgrabiarki. Rama opiera się na trzech kołach nastawczych i za pomocą dyszla łączy się z rolniczym zaczepem ciągnika. Wszystkie koła jezdne mają osie osadzone obrotowo we wspornikach ramy, co pozwala ustawić je w różnych położeniach względem ramy, unieruchamiając lub pozostawiając możliwość samonastawienia. Elementami roboczymi przetrząsaczo-zgrabiarki są koła z promieniowo umieszczonymi stalowymi, sprężystymi palcami. Koła te, zwykle średnicy około 1,2 m, zamocowane są obrotowo na czopach wahliwych ramion. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przetrząsaczo - zgrabiarka beznapędowa 1 - dyszel, 2 - zaczep koła przedniego, 3 - koło jezdne boczne, 4 - koło jezdne tylne, 5 - segment nastawczy, 6 - koło jezdne przednie, 7 - płytka nastawcza, 8 - listwa nastawcza, 9 - ustalacz, 10 - przetyczka, 11 - dźwignia nastawcza, 12 - zaczep koła bocznego, 13 - rama, 14 - koło robocze, 15 - łańcuch, 16 - sprężyna odciążająca, 17 - ramię, 18 - śruba oczkowa; 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Ramiona zawieszone są na łańcuchach, umożliwiających podnoszenie ich z położenia roboczego do położenia transportowego, oraz odciążone są sprężynami w celu zapewnienia delikatnego styku z powierzchnią pola i sianem i delikatnego dostosowania się do nierówności terenu. Ponadto koła połączone są z listwą nastawczą, za pomocą której dokonuje się zmiany kąta ustawienia płaszczyzn kół w stosunku do kierunku ruchu maszyny. W zależności od tego kąta realizowane jest przetrząsanie lub zgrabianie siana w wałki. Ruch obrotowy elementów roboczych powstaje na skutek oporu, tworzącego się przy zaczepianiu palców o podłoże oraz materiału leżącego na polu. Ustawienie kół przetrząsaczo-zgrabiarki beznapędowej: Przy zgrabianiu Przy przetrząsaniu 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przetrząsaczo-zgrabiarki aktywne dzieli się na kołowo-palcowe, pasowe oraz przetrząsacze i zgrabiarki karuzelowe. Zespoły robocze tych maszyn otrzymują napęd od wału odbioru mocy ciągnika. Przetrząsaczo-zgrabiarki kołowo-palcowe aktywne mają podobne koła palcowe i podczas przetrząsania i zgrabiania pracują w podobnych układach jak przetrząsaczo-zgrabiarki beznapędowe. Przetrząsaczo-zgrabiarki pasowe są maszynami zawieszanymi. Charakterystyczną cechą konstrukcyjną tych maszyn jest przekładnia pasowa z dwoma pasami klinowymi pracującymi równolegle, do których na poprzecznych łącznikach są przymocowane palce sprężyste. Mechanizm roboczy jest usytuowany prostopadle do kierunku jazdy i podczas przetrząsania jest ustawiany pod kątem, a podczas zgrabiania równolegle do powierzchni pola na całej szerokości maszyny w taki sposób, aby przeczesywać ściernisko, nie wchodząc w ziemię. Zespół roboczy ustawia się za pomocą kół kopiujących, przegubowo zamocowanych w osi pionowej. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przetrząsacz karuzelowy składa się z ramy zawieszenia, kół grabiących z podwójnymi palcami sprężystymi i układu napędowego z przekładnią pasową. Wysokość palców sprężystych nad podłożem reguluje się kołami kopiującymi. Rozłożony materiał roślinny jest dobrze nastroszony, co sprzyja szybszemu wysychaniu. Zgrabiarka karuzelowa składa się z ramy zawieszenia, ramion grabiących wyposażonych w segmenty palców sprężystych i układu napędowego z przekładnią stożkową oraz prowadnic sterujących pracą ramion grabiących. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przetrząsacz karuzelowy Z-578 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przetrząsaczo-zgrabiarka karuzelowa Z 275 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przetrząsaczo - zgrabiarka pasowa 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przetrząsaczo - zgrabiarka napędowa 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przyczepy zbierające, zwane również zbieraczami pokosów, umożliwiają zbiór siana lub świeżo ściętych roślin ułożonych w wały i jednoczesny ich załadunek do skrzyni ładunkowej. Przyczepy te mogą być wyposażone w dodatkowe mechanizmy rozdrabniające, umożliwiające uzyskanie materiału w postaci sieczki. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Zespół rozdrabniający Przyczepy zbierająca KRONE, wyposażona w mechanizm rozdrabniający. Zespół podbierający Zasada działania mechanizmu podbierającego i rozdrabniającego w przyczepie zbierającej KRONE. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Przyczepa zbierająca ma skrzynię ładunkową o konstrukcji ażurowej, której ściana tylna jest wykonana w postaci klapy otwieranej podczas rozładunku przyczepy. Na podłodze skrzyni ładunkowej jest umieszczony przenośnik łańcuchowo-listwowy. W przedniej części przyczepy jest zawieszany podbieracz palcowy, podnoszony i opuszczany za pomocą siłowników hydraulicznych sterowanych z kabiny ciągnika. Podbieracz palcowy, podajnik, rozdrabniacz (nie zawsze jest) i przenośnik łańcuchowo-listowy są napędzane od wału odbioru mocy ciągnika przez szereg przekładni mechanicznych. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Budowa przyczepy zbierającej Ściana tylna w postaci klapy otwieranej Przenośnik łańcuchowolistwowy na podłodze Podbieracz palcowy Skrzynia ładunkowa o konstrukcji ażurowej 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Do zbioru siana lub sianokiszonki pozostawionej w pokosach można zastosować prasy zbierające, które dzieli się na tłokowe i zwijające. Prasy tłokowe klasyfikuje się na prasy mało- i wielkogabarytowe. Prasy zwijające dzieli się na prasy o zmiennej komorze prasowania, prasy o stałej komorze prasowania i prasy zwijające bele na powierzchni pola. Prasy są budowane jako maszyny przyczepiane, a ich zespoły robocze otrzymują napęd od wału odbioru mocy ciągnika. W mniejszych gospodarstwach rolnych stosuje się prasy tłokowe wysokiego stopnia zgniotu, które formują małe bele prostopadłościenne o maksymalnym przekroju poprzecznym 50x40 cm (szerokość x wysokość). Długość bel jest regulowana w zakresie 60-100 cm. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Podstawowymi zespołami roboczymi prasy zbierającej wysokiego stopnia zgniotu formuącej małe bele są: podbieracz, zespół podający, zespół prasujący i zespół wiążący. Podbieracz palcowy ma sprężyste palce, przymocowane do listew, osadzonych obrotowo w tarczach krzyżakowych, umieszczonych po obu stronach tego zespołu. Zespół podający prasy składa się z podajnika ślimakowego i nagarniacza widłowego. Nagarniacz bezpośrednio współpracuje z tłokiem. W skład zespołu prasującego wchodzą komora prasowania i tłok. Przekrój poprzeczny komory prasowania ma kształt prostokąta. W komorze znajdują się oporniki stałe i ruchome (w kształcie grzebieni), przeciwdziałające rozprężaniu się materiału podczas jałowego ruchu tłoka. Tłok porusza się na rolkach przymocowanych do mimośrodu, co umożliwia uzyskanie płynnego ruchu tłoka podczas prasowania. Do przedniej części tłoka oraz bocznej ściany komory prasowania, od strony otworu zasilającego, przymocowane są płytki o skośnie zaostrzonych krawędziach. Płytki te, działając podobnie jak nożyce, odcinają porcje materiału dostarczonego przez otwór zasilający. W celu wyrównania momentów oraz zmniejszenia niejednostajności obrotów wału stosuje się odpowiedniej masy koło zamachowe. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano 1 2 3 4 5 podbieracz, nagarniacz, komora prasowania, tłok, pokrętło regulacji stopnia zgniotu, 6 - aparat wiążący, 7 - tarcza zębata, 8 - koło zamachowe, 9 - przytrzymywacz, 10 - podajnik ślimakowy, 11 - igła, 12 - koło jezdne, 13 - wał przegubowo – teleskopowy Prasa wysokiego stopnia zgniotu: a - widok, b - schemat; - 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Prasy wielkogabarytowe, formujące bele o przekroju od 80x80 do 120x120 cm i długości do 250 cm, składają się z podobnych zespołów roboczych jak prasy formujące małe bele. Charakterystyczną cechą pras wielkogabarytowych jest usytuowanie maszyny w osi ciągnika i podawanie materiału przez podajnik rotacyjny i nagarniacz z dołu do komory prasowania 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Prasa ze stałą komorą zwijającą składa się z podbieracza, komory zwijania, mechanizmu owijania beli i układu napędowego. Podbieracz palcowy podaje materiał do komory zwijania, którą tworzą przenośnik łańcuchowo-pretowy, a w dolnym odcinku nagarniacz rotacyjny i rolka. W komorze zwijania materiał jest obracany przez pręty przenośnika i zagęszczany, zwłaszcza w strefie zewnętrznej, gdyż przy ciągłym napływie nowego strumienia masy zmniejsza się wolna przestrzeń. Cechą charakterystyczna prasy ze stałą komorą zwijania jest to, że zagęszczenie beli w zewnętrznych warstwach jest większe, a średnica beli jest stała. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Prasa ze zmienną komorą zwijającą różni się od poprzedniej maszyny sposobem formowania beli oraz konstrukcją komory zwijającej. Komorę stanowią usytuowane obok siebie długie pasy. W niektórych rozwiązaniach w komorze znajduje się przenośnik poziomy lub walce. Zwijanie materiału zaczyna się w strefie wewnętrznej i następuje w kierunku na zewnątrz, co wpływa na dość równomierne zagęszczenie beli w całym jej przekroju poprzecznym. Cechą charakterystyczną tej prasy jest możliwość zmiany średnicy beli. Pozostałe zespoły i funkcje prasy o zmiennej komorze zwijania są podobne do prasy ze stałą komorą. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano W prasach, w których bele są zwijane na powierzchni pola, komorę prasowania stanowi powierzchnia pola i przenośniki pasowe lub łańcuchowe z palcami sprężystymi. Są to prasy o zmiennej komorze prasowania, a zatem zwijanie i prasowanie odbywa się od wewnątrz na zewnątrz beli. 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Owijanie bel. Ze względu na sposób pracy maszyny do owijania dzieli się na owijarki ze stołem obrotowym lub stałym, owijaki nieckowe i owijarki do owijania ciągłego. Podstawowymi zespołami każdej owijarki bel są stół z walcami lub rolkami napędzającymi, zespół owijający i mechanizmy napędowe. Najczęściej bela wykonuje podwójny ruch obrotowy, wynikający z ruchu obrotowego stołu w płaszczyźnie poziomej, podczas którego folia owija belę wzdłuż osi walca, oraz z ruchu obrotowego walców napędzających, podczas którego folia owija belę na obwodzie walca. Do owijania beli sianokiszonki lub zielonki stosuje się folię rozciągliwą i samoprzylepną. Belę owija się 4-6 warstwami folii, co zapewnia dobrą szczelność i odporność na uszkodzenia mechaniczne. Do kontroli liczby owinięć stosuje się licznik, który sygnalizuje zakończenie owijania, lub czujnik automatycznie uruchamiający zespół odcinający folię. Owinięta bela, po odchyleniu stołu ku tyłowi, zsuwa się na ziemię. Do napędu zespołów roboczych stosuje się najczęściej silnik hydrauliczny z przekładniami zębatymi i łańcuchowymi, który jest zasilany z zewnętrznego układu hydraulicznego ciągnika 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano 2. Maszyny i urządzenia do zbioru i konserwacji zielonek na siano Urządzenia do transportu i dosuszania siana 3. Urządzenia do transportu i dosuszania siana Siano zebrane przyczepami zbierającymi transportuje się tymi maszynami, przy czym ich zastosowanie jest ekonomicznie uzasadnione przy transporcie na odległość do 1 km. Pozostawione na polu bele siana lub sianokiszonki ładuje się na środki transportowe za pomocą ładowarek chwytakowych lub czołowych, wyposażonych w chwytaki lub widły. Środkami transportowymi mogą być standardowe przyczepy transportowe lub specjalne przyczepy do transportu bel. Standardowe przyczepy transportowe mogą być wykorzystane do przewożenia bel zarówno prostopadłościennych, jak i okrągłych (dokładniej walcowych). Małe bele prostopadłościenne są często ładowane na przyczepy ręcznie, ale istnieją również przyczepy z samoczynnym załadunkiem bel, które są wyposażone w podbieracz boczny bel. Specjalne przyczepy do transportu bel są często nazywane wózkami do transportu bel (okrągłych). Obejrzyj film 3. Urządzenia do transportu i dosuszania siana Zebrane siano o wilgotności większej niż 15% powinno być dosuszone z wykorzystaniem dodatkowych urządzeń, instalowanych na podłodze pomieszczenia lub, podłożu, na którym będzie formowany stóg. Taką funkcję spełniają suszarki podłogowe, które składają się z kanału głównego oraz rusztu wykonanego z desek. Na wlocie do kanału jest zainstalowany wentylator, który zasysa powietrze atmosferyczne i tłoczy je do całej przestrzeni pod rusztem. Od kanału głównego mogą być rozprowadzone kanały boczne lub pionowe, od których, na określonych wysokościach, są odprowadzane kolejne kanały boczne. Takie rozwiązanie stosuje się przy suszeniu wysokich warstw, zwłaszcza podczas suszenia siana w brogu (wiata z podnoszonym dachem na słupach). W celu przyspieszenia dosuszania siana, zwłaszcza zbieranego przy większej wilgotności oraz w okresie chłodniejszym, stosuje się podgrzewacze powietrza. Powietrze może być podgrzewane bezpośrednio lub pośrednio. Przy podgrzewaniu bezpośrednim powietrze jest mieszane z gazami spalinowymi, a przy podgrzewaniu pośrednim podgrzewacz jest wyposażony w wymiennik ciepła, od którego nagrzewa się powietrze. Do podgrzewania powietrza są stosowane podgrzewacze elektryczne, gazowe, olejowe oraz na paliwo stałe. 3. Urządzenia do transportu i dosuszania siana Urządzenia do dosuszania siana i sianokiszonki: a) widok ogólny suszarki podłogowej, b) suszarka podłogowa zainstalowana w stodole, c) suszarka kanałowa do dosuszania sianokiszonki, d) suszarka podłogowa z kanałami pionowymi i poziomymi do suszenia siana w brogu; 1 - wentylator, 2 - kanał główny, 3 - ruszt, 4 - powierzchnia użytkowa, 5 - suszony materiał, 6 - kanał pionowy, 7- kanał boczny, 8 - tłok, 9 - dach, 10 - słup nośny, 11- mechanizm korbowy do podnoszenia tłoka Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Do zbioru traw przeznaczonych do silosowania lub bezpośredniego skarmiania może być stosowany ścinacz zielonek sieczkarnia polowa dokładnego cięcia. Ścinacz zielonki jest to połączenie kosiarki rotacyjnej z przyczepą samozbierającą. Sterowanie ścinaczem odbywa się czterosekcyjnym rozdzielaczem hydraulicznym zamocowanym na regulowanym wsporniku. 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Ścinacze zielonek są wypierane przez sieczkarnie polowe dokładnego cięcia, które bardziej równomiernie rozdrabniają materiał i w mniejszym stopniu zanieczyszczają rośliny ziemią. Ciągnikowe sieczkarnie polowe dzieli się na zawieszane, półzawieszane i przyczepiane. Ponadto są stosowane sieczkarnie samojezdne. Ze względu na rodzaj zespołu rozdrabniającego sieczkarnie dzieli się na toporowe i bębnowe. Sieczkarniami można zbierać rośliny z pokosu (powiędnięta trawa, lucerna) i wówczas są one wyposażone w podbieracz. Do zbioru bezpośredniego z pnia stosuje się adaptery do zbioru roślin niskołodygowych (trawa) lub wysokołodygowych (kukurydza, słonecznik), które mogą być rzędowe lub bezrzędowe. 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Sieczkarnia bijakowa 1 - wał przegubowo-teleskopowy, 2 - skrzynia przekładniowa, 3 - dźwignia zmiany prędkości obrotowej bębna roboczego, Schemat 4 - sprzęgło elastyczne, 5 - sprzęgło przeciążeniowe, 6 - bęben roboczy, 7 - śruba regulacyjna wysokości ścinania, Układ przeniesienia napędu 8 - podpora, 9 - zaczep do ciągnika, 10 - zaczep przyczepy, Jest używana do zbioru roślin niskołodygowych 11 - kanał wylotowy, przeznaczonych do silosowania lub bezpośredniego 12 - linka, 13 - rama, skarmiania. Można ją również stosować do zbioru roślin 14 - końcówka wylotowa, wysokołodygowych. Oprócz tego sieczkarnia bijakowa 15 - koło jezdne, może być stosowana do zbioru zielonek z pokosów, 16 - bijak, 17 - czworobok przegubowy słomy po kombajnie zbożowym, rozdrabniania łętów ziemniaczanych oraz ogławiania buraków. 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Sieczkarnia bijakowa jest maszyną przyczepianą do ciągnika z napędem zespołów roboczych od WOM. W skład maszyny wchodzą następujące zespoły: rama podparta na dwóch ogumionych kołach, zespół tnący, kanał wylotowy zakończony regulowaną końcówką, układ przeniesienia napędu oraz układ sterowania. Maszyna wyposażona jest w bijakowy zespół tnący. Jest to zespół tnący typu rotacyjnego o poziomej osi obrotu względem powierzchni pola, pozwalający na ścinanie źdźbeł roślin bez ich podparcia o krawędź przeciwtnącą - w wyniku dużej prędkości obwodowej bijaków. Zespół ścinający stanowi bęben osadzony w dwóch łożyskach tocznych wahliwych. Bęben posiada cztery skrzydła, do których są przymocowane obrotowo za pomocą zawiasów bijaki. Przy takiej budowie bijaki w położeniu spoczynkowym zwisają na swoich zawiasach, a po nadaniu obrotów bębnowi ustawiają się w robocze położenie promieniowe pod wpływem działania siły odśrodkowej. Jednocześnie dzięki zawiasowym połączeniom bijaków z bębnem mogą one odchylać się przy uderzeniu o przeszkody znajdujące się na drodze ich obrotu. Zespół roboczy jest okryty w całości osłoną, która przechodzi u góry w zwężający się kanał wylotowy 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Sieczkarnia polowa zawieszana jednorzędowego zbioru i wysokołodygowych. jest przeznaczona do rozdrabniania roślin Podstawowy zespół maszyny stanowi sieczkarnia, do której można wymiennie montować adapter do ścinania roślin wysokołodygowych lub adapter do zbioru kolb kukurydzy. Sieczkarnia mocowana jest przesuwnie na belce zawieszenia, co pozwala na zmianę jej położenia. Umożliwia to dostosowanie maszyny do współpracy z różnymi ciągnikami. Sieczkarnia składa się z następujących zespołów: korpusu, walców podających, walców zgniatających, zespołu rozdrabniającego, kanału wylotowego oraz układu napędowego. 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę 1 - sieczkarnia, 2 - adapter do zbioru roślin wysokołodygowych, 3 - walce podające, 4 - walce zgniatające, 5 - bęben rozdrabniający, 6 – kanał wylotowy, 7 - łańcuchy podające, 8 – nóż ścinający, 9 - końcówka wylotowa, 10 - podpora, 11 - belka zawieszenia, 12 -dźwignia, 13 - wały przegubowo - teleskopowe, 14 - ostrzałka, 15 - stalnica, 16 - adapter do zbioru kolb kukurydzy, 17 - walec, 18 - łańcuch podający, 19 - płyta obrywająca 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Sieczkarnia bijakowa zaczepiana 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Sieczkarnia polowa samojezdna, nazywana również kombajnem do zbioru zielonek, pozwala w jednej operacji technologicznej na koszenie lub podbieranie masy roślinnej, pocięcie jej na sieczkę odpowiedniej długości z jednoczesnym załadunkiem pociętej masy na środki transportowe. Z kombajnem stanowiącym bazę maszyny mogą być łączone wymiennie różne zespoły robocze (adaptery). W gardzieli kombajnu jest umieszczony zespół podającozgniatający, składający się z ośmiu walców. W przedniej części znajdują się dwa walce, górny i dolny, wciągające materiał dostarczany przez adapter montowany do bazy maszyny. Za walcami wciągającymi są umieszczone trzy walce transportujące, nad którymi znajduje się walec wstępnego zgniotu. W wyniku jego działania następuje zagęszczenie materiału trafiającego między walce zgniatające: górny i dolny. Zarówno walec wstępnego zgniotu, jak i górny walec zgniatający są dociskane za pomocą sprężyn o regulowanym nacisku, co umożliwia zwiększenie lub zmniejszenie stopnia zgniotu materiału dostarczanego do zespołu rozdrabniającego. 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę 1 - górny walec wciągający, 2 - dolny walec wciągający, 3 - walce transportujące, 4 - walec wstępnego zgniotu, 5 - górny walec zgniatający, 6 - dolny walec zgniatający, 7 - stalnica, 8 - bęben, 9 - kanał wyrzutowy, 10 - układ wykrywania metali, 11 - układ służący do dodawania preparatów chemicznych 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Adapter do zbioru roślin niskołodygowych: 1 - nagarniacz, 2 - zespół tnący, 3 - podajnik ślimakowy, 4 - obudowa 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Adapter do zbioru roślin wysokołodygowych bezrzędowych: 1 - obudowa, 2 - zespół tnący, 3 - rozdzielacz tnący, 4 - podajnik ślimakowy, 5 - nagarniacz, 6 - przenośnik łańcuchowo-listwowy 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Adapter do zbioru roślin wysokołodygowych rzędowych: 1 - kadłub, 2 - przenośnik łańcuchowy, 3 - rozdzielacz prawy, 4 - rozdzielacze środkowe, 5 - rozdzielacz lewy, 6 - podajnik ślimakowy, 7 - nachylacz, 8 - nożyk 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Adapter podbierający: 1 - obudowa, 2 - podbieracz, 3 - podajnik ślimakowy, 4 - przytrzymywacz, 5 - podpory 4. Maszyny do zbioru zielonek na kiszonkę Sposoby zakiszania 5. Sposoby zakiszania Sieczka z trawy, kukurydzy lub innych roślin przeznaczonych do zakiszania może być gromadzona w pryzmach, silosach przejazdowych lub silosach wieżowych (w Polsce rzadko stosowane) oraz w workach foliowych. Pryzmy mogą być formowane na polu lub w pobliżu gospodarstwa rolnego. Tworzy się je po wyrównaniu i utwardzeniu podłoża oraz położeniu na nim folii, która zapobiega przedostawaniu się soku kiszonkowego do wody gruntowej. Sieczka z przyczepy jest rozładowana na folię i rozgarniana ładowarką czołową zamocowaną na ciągniku. Ciągnik jest również wykorzystywany do ugniatania kolejnych warstw sieczki, których grubość zależy od masy ciągnika, ale jako wartość średnią można przyjąć 15 cm. Wielkość pryzmy powinna być dostosowana do wydajności maszyn tak, aby możliwe było jej zakończenie w ciągu 3-4 dni. Dłuży czas formowania pryzmy prowadzi do powstawania strat, gdyż dostęp powietrza sprzyja rozwojowi szkodliwych mikroorganizmów i następuje nadmierny wzrost temperatury, podczas gdy właściwa fermentacja (chłodna) odbywa się w temperaturze około 30° C. Po uformowaniu pryzmy okrywa się ją szczelnie folią, a folię obciąża, np. zużytymi oponami. 5. Sposoby zakiszania Silosy przejazdowe są budowane na terenie gospodarstwa. Silos przejazdowy ma wybetonowane podłoże oraz dwie boczne ściany wykonane z żelbetonu (stalowa konstrukcja kratowa zalana betonem). Sposób sporządzenia kiszonki jest taki sam jak na pryzmie. Nowoczesną formą kiszenia materiału roślinnego jest kiszenie w worku foliowym, który jest systematycznie napełniany specjalną prasą silosową. Prasa silosowa 5. Sposoby zakiszania Przygotowanie do pracy i obsługa narzędzi i maszyn do zbioru zielonek 6. Przygotowanie do pracy i obsługa narzędzi i maszyn do zbioru zielonek Przygotowanie maszyn do pracy do zbioru siana i zielonek oraz ich regulacja obejmuje: − nastawienie wysokości koszenia, − regulację siły docisku kół grabiących przetrząsaczo-zgrabiarki do powierzchni pola, − ustawienie wysokości podbieracza, co uzyskuje się za pomocą kół kopiujących, − regulację stopnia zgniotu bel w prasach, − regulację długość sieczki, − regulację aparatów wiążących pras, − regulację liczby owinięć folią w owijarkach, − regulację szczeliny między nożami a stalnicą w sieczkarniach polowych, montaż określonej liczby noży na tarczy, dobór prędkości obrotowej tarczy lub bębna oraz prędkości obrotowej walców wciągająco-zgniatających. Konserwacja i przechowywanie narzędzi i maszyn do zbioru zielonek 7. Konserwacja i przechowywanie narzędzi i maszyn do zbioru zielonek Konserwacja i przechowywanie maszyn do zbioru zielonek musi zapewniać ich należytą ochronę przed wpływami atmosferycznymi. Części tnące powinny być pokryte smarem chroniącym przed korozją, a łożyska zespołów napędowych muszą być przesmarowane. Należy zmniejszyć napięcie sprężyn, obniżyć ciśnienie w kołach ogumionych, a maszynę ustawić na odpowiednich podporach. Przed pozostawieniem maszyn na dłuższy okres lub na czas przechowywania należy je dokładnie oczyścić i umyć, aby wewnątrz zespołów roboczych nie zalegały zanieczyszczenia i rośliny, które pod wpływem procesów gnilnych działają korodujące na części stalowe, a ponadto stwarzają ryzyko rozwoju gryzoni. Wszystkie zespoły z ostrymi częściami powinny być osłonięte i zabezpieczone przed dostępem dzieci i zwierząt. Na okres zimowy z układu chłodzącego maszyn samojezdnych należy spuścić płyn (jeśli nie jest o niskiej temperaturze zamarzania) i wymontować akumulatory.