Rola i znaczenie Internetu w kreowaniu wizerunku firmy. Praca dyplomowa
advertisement
Rola i znaczenie Internetu w kreowaniu wizerunku firmy. Spis treści 1. Wstęp – znaczenie Internetu w rozwoju firmy 2. Definicje Internetu 2.1. Internet na świecie 2.2. Internet w Polsce 2.3. Metody dostępu do Internetu 2.3.1. Modem + linia telefoniczna 2.3.2. SDI – Szybki Dostęp do Internetu (usługa TPSA) 2.3.3. Dostęp do Internetu w sieciach telewizji kablowej 2.3.4. Dostęp do Internetu w sieciach telewizji cyfrowej (Polsat, Cyfra+) 2.3.5. Dzierżawione łącze stałe 2.3.6. Dostęp do Internetu drogą radiową 3. Systemy identyfikacji w sieci 3.2. System nazw domenowych. 3.3. Adres URL. 4. Podstawowe usługi w Internecie 4.1. Poczta elektroniczna-e-mail 4.2. WWW – strony internetowe. 4.3. FTP – przesyłanie plików. 4.4. NEWS – dyskusje w Internecie 5. Dostawcy Internetu w Polsce. 6. Rola i znaczenie Internetu w kreowaniu 6.1. Wstęp – krótka charakterystyka. 6.2. Własna witryna internetowa 6.3. Proces tworzenia firmowej witryny internetowej 6.4. Rejestracja w serwisach wyszukiwawczych i katalogach 7. Reklama w Internecie. 8. Statystyka reklamy w Internecie 9. Promocja sprzedaży 1 9.1. Techniki promocji w Internecie. 10. Internet w firmie. 10.1. Rola Internetu w firmie. 10.2. Intranet 10.3. Elektroniczny obieg dokumentów. 10.4. System wspomagania sprzedaży (CRM) 11. Marketing w Internecie. 12. Handel elektroniczny e-commerce 12.1. Podstawowe sektory handlu elektronicznego 12.2. Zalety i wady handlu on-line dla klientów 12.3. Zalety i wady handlu on-line dla firm 12.4. Certyfikaty bezpieczeństwa – weryfikacja wiarygodności 13. Podsumowanie 14. Bibliografia Polecamy darmowe prace mgr - serwis z pracami mgr za darmo – głównie prace magisterskie, ale też licencjackie i inżynierskie 2 1. Wstęp Internet to zjawisko coraz bardziej powszechne w naszym otoczeniu i życiu codziennym. I chociaż początkowo wykorzystywany był głównie do celów naukowo-badawczych, w chwili obecnej stał się środkiem powszechnej komunikacji. Użytkownicy Internetu twierdzą jednoznacznie, iż w obecnych czasach jest najbogatszym źródłem informacji i najtańszym środkiem komunikacji. Wykorzystany umiejętnie w działalności przedsiębiorstwa może przynieść ogromne korzyści i przyczynić się do osiągnięcia sukcesu. Jeżeli Internet pozwala w sposób bardziej efektywny prowadzić różnego typu działania, warto zapoznać się z nowymi technologiami powstałymi wraz z jego dynamicznym rozwojem. W pracy i w domu trudno obejść się bez komputera, który początkowo pełnił funkcję skomplikowanego narzędzia, służącego do gromadzenia i przetwarzania danych. Dzisiaj wiadomo, że dwa komputery posiadające możliwość wzajemnej komunikacji, stanowić mogą sieć komputerową. Jeśli owe komputery znajdują się w obrębie tego samego budynku lub kompleksu budynków, to łączy je ze sobą tzw. lokalna sieć komputerowa – LAN ( Local Area Network). Jeśli znajdują się w odległości geograficznej, to mamy do czynienia z siecią rozległą - WAN (Wide Area Network). Ogólnoświatowa sieć komputerowa to coraz bardziej popularny Internet. Zagadnienia z nim związane nie są już tylko domeną specjalistycznych czasopism przeznaczonych dla wąskiej grupy odbiorców. Wzmianki na temat różnych jego aspektów znaleźć można w codziennej prasie, programach telewizyjnych czy też audycjach radiowych. Celem pracy jest przedstawienie zasad działania i możliwości wykorzystania Internetu oraz technologii powstałych wraz z jego rozwojem. Dzięki funkcjonowaniu sieci możliwy stał się powszechny, tani dostęp do wszelkiego rodzaju informacji. Obok telewizji, radia i prasy, sieć stała się nowym medium reklamowym o charakterze interaktywnym. 3 W ostatnich latach gwałtowny rozwój sieci Internet i usług w niej proponowanych śledzimy również w Polsce. Firma może podłączyć się do Internetu i za jego pomocą prowadzić działalność w sposób bardziej efektywny. Własne strony WWW zapewniają bezpośredni, interaktywny kontakt z potencjalnym odbiorcą towarów i usług. Specjalnie przygotowane strony WWW, pozwalają wykreować firmie swój wizerunek i zaznaczyć obecność nie tylko na rynku krajowym. W kreowaniu wizerunku firmy, Internet staje się narzędziem do przekazywania informacji o firmie przyszłym klientom. Ponieważ gwarantuje jednakowy dostęp do informacji wszystkim użytkownikom, odgrywa szczególna rolę w nawiązaniu nowych kontaktów handlowych. Każdy przedsiębiorca, który zrozumie jak ważnym czynnikiem jest informacja, doceni z pewnością rolę i znaczenie Internetu w rozwoju firmy. Oprócz korzyści, wykorzystanie Internetu stanowić może zagrożenie dla działalności firmy. Wraz z rozwojem nowych technologii pojawia się temat związany z zabezpieczeniem danych, gwarancją bezpieczeństwa transakcji i płatności oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Dlatego też na samym początku w każdym przedsiębiorstwie, które prowadzi działalność za pomocą sieci Internet, należy opracować sposoby bezpieczeństwa sieciowego. Bez wątpienia podstawową zaletą Internetu jest dostęp do źródła informacji o rynkach, konkurencji oraz panujących trendach i nowych technologiach. Polecamy darmowe prace mgr - serwis z pracami mgr za darmo – głównie prace magisterskie, ale też licencjackie i inżynierskie 4 2. Definicje Internetu Pod pojęciem „INTERNET” powszechnie rozumie się ogólnoświatową sieć komputerową, złożoną z mniejszych sieci. Zgodnie z przyjętą w 1995 r przez Federalną Radę d/s Sieci w USA definicją, termin „INTERNET” oznacza globalny system informacyjny, który: - jest logicznie połączony poprzez globalną jednorodną przestrzeń adresową opartą na protokole transmisji Internet Protocol lub jego rozszerzeniach; - jest w stanie zapewnić komunikację przy użyciu Transmission Control Protocol/Internet Protocol lub jego rozszerzeniach oraz (lub) innych protokołów zgodnych z Internet Protocol; - dostarcza, wykorzystuje lub udostępnia publicznie lub prywatnie usługi wyższego rzędu oparte na komunikacji i z nią związanej infrastrukturze. Ta definicja ma charakter techniczny. Lecz Internet to nie tylko zbiór niezależnych sieci i połączonych ze sobą komputerów. Kolejna z definicji, którą chcę przytoczyć podkreśla iż jest on: - Siecią sieci opartych na protokole TCP/IP - społecznością ludzi używających i rozwijających te sieci - zbiorem zasobów, do jakich można dotrzeć przy pomocy tych sieci. W tej definicji połączono spojrzenia na Internet z trzech punktów widzenia: technicznego, społecznego i praktycznego. Takie spojrzenie zdecydowanie lepiej oddaje istotę Internetu, ponieważ jest on już traktowany jako coś oczywistego, będącego integralną częścią otaczającej nas rzeczywistości. 2.1. Historia Internetu na świecie Początki Internetu sięgają lat 60-tych. Rozwój sieci zainicjowany został potrzebami militarnymi armii Stanów Zjednoczonych. W odpowiedzi na wystrzelenie w 1957 r przez Związek Radziecki Sputnika, pierwszego 5 sztucznego satelity Ziemi, w ramach Departamentu Obrony USA powołano Agencję ARPA (Advanced Research Projects Agency – czyli Agencję Zaawansowanych Projektów Badawczych). Głównym jej zadaniem było opracowanie nowych technologii informacyjnych dla celów militarnych. W 1962 roku opublikowano raport amerykańskiego analityka Paula Barana, w którym poruszono zagadnienia obrony wojskowych systemów komunikacji przed zmasowanym atakiem nuklearnym. System miał posiadać wiele niezależnych łączy pomiędzy dwoma dowolnymi punktami układu i mógłby funkcjonować nawet w wypadku zniszczenia znacznej liczby węzłów. W eksperymentalnej sieci finansowanej przez agencję ARPA postanowiono zastosować model sieci przedstawiony w raporcie Paula Barana. Sieć tę nazwano później ARPANETEM. Poprzez ARPANET zespół profesora Kleinrocka logował się do komputera na Uniwersytecie Stanforda. Dane w sieci przesyłane były z wykorzystaniem protokołu NCP (Network Control Protocol). Informacja przesyłana siecią dzielona była na tzw. „pakiety”, z których każdy zawierał informacje o miejscu nadania i przeznaczenia informacji, przebytej drodze, wielkości. Pakietowanie informacji ma duży wpływ na szybkość przesyłu. W wypadku błędu transmisji wystarczy przesłać ponownie tylko uszkodzony pakiet, zamiast całej informacji. W 1971 roku pojawiła się nowa forma komunikacji: e-mail i tym sposobem sieć ARPANET pomimo przeznaczenia ściśle naukowego w pewnym sensie wymknęła się spod kontroli jej twórców. Powstały również pierwsze listy dyskusyjne. Najstarsza i najbardziej znana była SF-Lovers – lista dyskusyjna miłośników science fiction. Oprócz ARPANET-u rozwijały się inne niezależne sieci komputerowe. W 1972 roku na konferencji w Waszyngtonie powołano INWG – Inter Network Working Group, którego zadaniem było stworzenie wspólnego protokołu wymiany informacji pomiędzy różnymi sieciami. W 1977 roku odbył się pierwszy publiczny pokaz komunikacji pomiędzy sieciami ARPANET, Packet Radio Net i SATNET. Od tej pory wspólny protokół TCP (Transmition Control Protocol) staje się standardem komunikacji w „międzysieci”. Współczesny 6 Internet staje się faktem. Dalszy rozwój Internetu to pojawienie się sieci CSNET, USENET, BIT-NET, NSFNET wykorzystujących wspólny protokół zwany obecnie TCP/IP. W 1991 roku Tim Berners-Lee, pracownik Instytutu CERN w Genewie publikuje pierwszą przeglądarkę zasobów internetowych. Wkrótce usługa www staje się najczęściej wykorzystywaną forma obecności w sieci. Kolejne lata to okres gwałtownej ekspansji Internetu. W 1993 roku Biały Dom oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych tworzą swe strony w Webie. Robi to w następnym roku również Senat amerykański. Pojawia się również pierwszy bank internetowy – First Virtual. W 1995 roku trzy potężne amerykańskie firmy telekomunikacyjne : CompuServe, America Online, Prodigy, zaczynają oferować swoje usługi poprzez Internet. Obecnie najważniejszą i najszybciej rozwijającą się częścią Internetu jest zainicjowany przez Tima Berners-Lee World Wide Web. .......ULUBIONE : internauci na świecie......................TABELE I WYKRESY 2.2. Historia Internetu w Polsce W Polsce historia Internetu rozpoczyna się w 1990 roku, kiedy nasz kraj został oficjalnie przyłączony do międzynarodowej sieci komputerowej EARN. Pierwsze połączenie internetowe z zagranicą uruchomione zostało rok później. Początkowo Internet wiąże się z działalnością Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK) W 1993 roku instytucja ta oferowała bezpłatny dostęp do sieci instytucjom naukowym i uczelniom. Dla innych instytucji świadczyła usługi komercyjne. Do roku 1995 NASK była praktycznie monopolistą w zakresie dostępu do Internetu. Pod względem rozwoju Internetu, Polska należy do czołówki krajów Europy Środkowej. Jednak w porównaniu do krajów Europy Zachodniej oraz Skandynawii czy USA, jesteśmy wciąż dużo mniej rozwinięci. Niekorzystnym czynnikiem, utrudniającym dynamiczny rozwój Internetu 7 w naszym kraju jest dominacja Telekomunikacji Polskiej S.A. w zakresie podłączeń stałych i komutowanych oraz słabo rozwinięty rynek usług finansowych ( karty kredytowe, systemy płatności elektronicznej). Znikoma konkurencja w grupie dostawców internetowych (ISP) powoduje, iż usługi internetowe oferowane w Polsce nie są wysokiej jakości. Brak portali tematycznych, tzw. vortali hamuje i ogranicza rynek reklamy internetowej. Ponieważ wzrasta świadomość istnienia Internetu, firmy internetowe łączą swoje siły, przeznaczając ogromne kwoty na rozbudowę infrastruktury telekomunikacyjnej. Powstaje wiele nowych serwisów informacyjnych i portali. INTERNAUCI W POLSCE...............wykresy tematyczne (wiek, płeć wykształcenie...) Polecamy darmowe prace mgr - serwis z pracami mgr za darmo – głównie prace magisterskie, ale też licencjackie i inżynierskie 8 3. Metody dostępu do Internetu Liczba użytkowników Internetu w Polsce stale rośnie. Oferta krajowa stale poszerza rodzaj proponowanych usług w zakresie podłączenia do Internetu. Wybór dostępu do sieci to kompromis pomiędzy potrzebami, a oferowaną ceną. Ważny jest cel jaki ma spełniać dla użytkownika Internet, czas spędzany w sieci a także możliwości finansowe samego użytkownika. Dlatego też przed podłączeniem do sieci decyzja musi być przemyślana, by nasz wybór okazał się trafiony w stosunku do zakładanych potrzeb. Koszty dostępu do Internetu są różne. Wiele informacji o sposobach podłączenia, kosztach i szybkości transmisji można znaleźć w Sieci. Oto niektóre rozwiązania proponowane w aktualnych ofertach. 3.1 Modem + linia telefoniczna Aby posiadać dostęp do Internetu, niezbędny jest komputer klasy PC, modem oraz linia telefoniczna. Jest to usługa bardzo popularna wśród użytkowników indywidualnych, korzystających z Internetu w domu. Korzystanie z łącza komutowanego, czyli tradycyjnej linii telefonicznej oraz modemu charakteryzuje dostęp czasowy typu Dial-Up. Korzystanie z tego typu dostępu polega na dzwonieniu pod określony numer telefonu. Po uzyskaniu połączenia, komputer podłączony zostaje do Sieci. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu protokołu PPP (Point to Point Protocol), uzupełniającego protokół TCP/IP. Identyfikację w Internecie umożliwia nadanie komputerowi tzw. dynamicznego adresu IP. Zaletą podłączenia jest łatwość instalacji, wadą stosunkowo mała szybkość transmisji. Tego typu usługi oferuje między innymi TP S.A. od maja 1996 r. Po przyłączeniu komputera przez modem do zwykłej sieci i skonfigurowaniu połączenia należy zadzwonić pod ogólnopolski numer dostępowy 0-202122. W ten sposób uaktywniany jest dostęp do Sieci, ale korzystanie z tego numeru wymaga jednak wiele czasu i cierpliwości. Wadą połączenia jest powolna transmisja danych (do 28,8 kbit/s). Koszty użytkownika to jednorazowy 9 wydatek związany z zakupem modemu oraz każdorazowo opłata za połączenie według obowiazującej taryfy lokalnej. Połączenie modemowe można polecić osobom, które rzadko korzystają z Internetu, głównie w celu prowadzenia korespondencji mailowej. 3.2. SDI – Szybki Dostęp do Internetu Do małych firm oraz osób pracujących bądź uczących się, wykorzystujących Internet jako źródło wiedzy adresowana jest usługa oferowana przez TP S.A. – SDI (Stały Dostęp do Internetu). Jeżeli zdecydujemy o korzystaniu z usług SDI, niezbędne jest zainstalowanie terminala SDI. Urządzenie to przypomina wyglądem i spełnia podobne funkcje jak tradycyjny modem. Terminal SDI jest wypożyczany przez TP S.A. na czas świadczenia usługi. Koszty usługi to stała opłata abonamentowa niezależna od ilości czasu spędzonego w Internecie oraz jednorazowa opłata instalacyjna. Zaletą SDI jest stosunkowo wysoka prędkość transmisji, która maksymalnie wynosi 115 kbit/s, czyli ponad czterokrotnie jest większa niż w przypadku zwykłego modemu. Ponadto dla użytkownika ważne jest, że SDI nie blokuje linii telefonicznej w czasie korzystania z Internetu. Do łącza SDI można również podłączyć dodatkowe komputery, lecz wówczas spowoduje to spadek prędkości transmisji. Stały numer IP umożliwia małym firmom utrzymywanie własnego serwera www oraz serwera mailowego. Szczegółowe informacje dotyczące instalacji usługi SDI wraz z formularzem zgłoszeniowym można otrzymać w oddziałach TP S.A. Wszelkie informacje o usłudze dostepne są także na stronie internetowej: tpsa.pl/sdi. Znajduje się tam specjalny kwestionariusz, który można wypełnić i zgłosić zainteresowanie usługą SDI. 3.3 Dostęp do Internetu w sieciach telewizji kablowej Dostęp do Internetu za pośrednictwem sieci kablowej, odpowiednio przystosowanej do przenoszenia oprócz sygnału telewizyjnego także 10 pakietów IP zalicza się do połączeń stałych. Nie wszystkie instalacje telewizyjnej sieci kablowej nadają się jednak do wykorzystania-starsze nie mają kanału zwrotnego (sygnał od użytkownika). ASTER City Cable jako pierwsza w kraju stała się dostawcą szerokopasmowego dostępu do Internetu przez łącza telewizji kablowej. Szkielet nowoczesnej sieci kablowej to łącze światłowodowe w obrębie którego montuje się stację czołową, zawierającą specjalizowane urządzenie – rodzaj routera. Za pomocą tego urządzenia przekazywane są pakiety danych do i od użytkownika. Podobnie jak program telewizyjny, dane przenoszone są w ściśle określonym paśmie. Modem kablowy będący w posiadaniu użytkownika wyłapuje pakiety danych przeznaczone dla niego i przesyła do komputera zaopatrzonego w odpowiednią kartę sieciową. Modem kablowy, który odpowiedzialny jest również za przesyłanie danych od użytkownika w tzw. paśmie kanału zwrotnego, otrzymuje użytkownik od operatora TV kablowej. Ponadto każdemu komputerowi przydzielany jest stały numer IP. Usługa ta dostępna jest na razie w niektórych rejonach Warszawy. Dzięki jednej instalacji możliwe jest korzystanie z telefonu, oglądanie telewizji i pobieranie plików z Sieci. Dostępne są trzy rodzaje pakietów. Dwa pierwsze „Twój Dom” i „Twój Świat” (maksymalny transfer 128/32 kbps) przeznaczone są dla osób prywatnych, trzeci z nich „Twoja Firma” ( 256/64 kbps) głównie dla małych i średnich firm. W każdym pakiecie dodatkowo oferowane są konta na e-mail i strony WWW. Możliwe jest również dokupienie dodatkowych usług. 3.4 Dostęp stały Dostęp stały może być realizowany na wiele sposobów: z wykorzystaniem technologii HIS, linii dzierżawionej ISDN, przez operatora telewizji kablowej, fal radiowych czy też łącza satelitarnego. Takie rozwiązania są przydatne dla użytkowników, którzy często korzystają z Sieci i potrzebują stabilnego i szybkiego połączenia z Internetem. 11 Dostęp do Internetu charakteryzuje się przydzieleniem stałego adresu IP dla podłączonego tak komputera i możliwością wykupienia nazwy domeny. Dzięki temu uzyskuje się stały adres sieciowy. Gwarantuje to zarówno odbiorcom indywidualnym jak również lokalnym sieciom komputerowym stały dostęp do wszystkich usług internetowych. HIS (Home Internet Solution) to urządzenie które powstało w 1977 roku, dzięki firmie Ericcson. W oparciu o ten system Telekomunikacja udostępniła usługę typu SDI. Usługa ta nie wymaga zmiany dotychczasowych numerów telefonicznych, czy też okablowania. Wykorzystuje się istniejącą sieć telefoniczna, a do gniazdka telefonicznego podłączane jest specjalne urządzenie – terminal HIS-NT, pozwalające na bezpośredni stały dostęp do Sieci. HIS-NT przypomina wyglądem modem telefoniczny i posiada dwa złącza : telefoniczne (POTS) i do komputera (RS-232). Użytkownik otrzymuje login, hasło oraz numer IP. Maksymalna szybkość transferu danych to 115,2 kbit,2/s (podczas korzystania z telefonu zmniejsza się do około 70 kbit/s). Początkowo usługa ta była dostępna tylko w dużych aglomeracjach miejskich. W chwili obecnej osiągalna jest na terenie całego kraju. 3.5. ISDN Siecią telefoniczną o dużej szybkości transmisji jest sieć cyfrowa z integracją usług ISDN (Integrated Services Digital Network). Podobnie jak w poprzednim przypadku wykorzystuje się istniejące linie telefoniczne, ale tylko tam gdzie działają centrale cyfrowe. ISDN umożliwia przesyłanie wysokiej jakości danych z dużą prędkością. Tego typu rozwiązanie preferowane jest głównie dla firm, gdy podłączonych jest kilka komputerów, a dane przesyłane są rzadko, ale intensywnie i w dużych ilościach. W standardowej usłudze ISDN przekaz danych cyfrowych odbywa się za pośrednictwem łącza 2B+D. Łącze zawiera dwa kanały B o gwarantowanej przepustowości w obu kierunkach (64 kbps każdy) oraz kanał D o przepustowości 16 kbps. Kanały B modą być wykorzystywane 12 równocześnie (opłata zostaje wtedy podwojona), dzięki czemu uzyskuje się maksymalna przepustowość 128 kbps. Kanałem D przesyłane są informacje sygnalizacyjne. Istnieje możliwość integracji usług. Oznacza to, że do jednej linii telefonicznej można podłączyć do 8 urządzeń, np. telefony cyfrowe, telefaksy, wideotelefony czy modemy. Szybki, gwarantowany transfer, szybkie nawiązanie połączenia, wysokie bezpieczeństwo przesyłanych danych i duża dostępność na terenie całego kraju, to zalety ISDN. Wadą jest wysoka cena instalacji i niezbędnego sprzętu – modemu ISDN, obowiązkowe opłaty abonamentowe i płatność za czas surfowania (podwójna, gdy wykorzystywane są dwa kanały B). 3.6 Dzierżawione łącze stałe Jednym z najbardziej popularnych połączeń typu łącze stałe jest łącze dzierżawione, ale może to być specjalna sieć kablowa, światłowodowa czy łącze radiowe. Linia dzierżawiona to linia telefoniczna wynajęta od operatora telekomunikacyjnego na wyłączny użytek klienta (najczęściej firmy, przedsiębiorstwa). Linia ta łączy sieć klienta z urządzeniami, które zapewniają dostęp dostawcy usług internetowych. Podłączone komputery uzyskują własne adresy IP. Wyróżnić można dwa typy łączy: synchroniczne i asynchroniczne. Łącze synchroniczne zapewnia transmisję danych o kilkanaście procent wyższą niż asynchroniczne. Stosowana technologia HDSL (High-bit-rate Digital Subscriber Line), to łącza typu full-duplex, w których szybkość przepływu danych w obu kierunkach jest taka sama. Łącza te polecane są do podłączenia sieci lokalnej, a także dla użytkowników utrzymujących własne serwisy internetowe. Łącza asynchroniczne natomiast wykorzystujące technologię ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) powodują, że prędkość transmisji danych do użytkownika jest większa niż od niego. Umożliwia to 13 rozszerzenie pojemności dostępu kilkadziesiąt razy, bez rozbudowy infrastruktury okablowania. Połączenie stałe przeznaczone jest głównie dla dużych firm. Jest ono kosztowne i zależy od rodzaju łącza. Łącze takie umożliwia podłączenie dowolnej liczby terminali do komputera bezpośrednio podłączonego do Sieci i zapewnia stały dostęp do Internetu. Łącze gwarantuje dużą przepustowość, co pozwala na szybki transfer danych, średnio od 33,6 kbps do 2 Mbps. Im szybsze łącze ty wyższa opłata. Najczęściej stosowane są łącza 64 i 128 kbps. Firmy oferujące takie usługi to między innymi TP S.A., PDI (www.pdi.net.pl), Supermedia (www.supermedia.com.pl/dostepy). 3.7 Dostęp do Internetu drogą radiową Połączenie do Internetu drogą radiową stosowane jest w przypadku, gdy dostęp kablowy jest niemożliwy, a niezbędne jest sprawne połączenie z Siecią. Do komputera podłączony zostaje modem radiowy, zamieniający dane radiowe na cyfrowe i odwrotnie. Dzięki odpowiednio rozmieszczonym antenom szerokopasmowym, sygnały przenoszone są od i do komputera. Ograniczeniem jest zasięg ( do 25 km z anteną szerokopasmową i 50 km w transmisji punkt-punkt), obecność przeszkód w terenie (obszar górski) i wysokie koszty instalacji. Warto również wspomnieć, iż na początku roku 2001 w wybranych rejonach Warszawy w ramach pilotażu TP S.A. wprowadziła nową usługę o nazwie Neostrada. Usługa ta w niedługim czasie obejmuje swym zasięgiem cały kraj. Neostrada (z łac.: nowa droga), to nowoczesna usługa polegająca na 5-40 krotnie szybszym połączeniu z Internetem, niż za pomocą tradycyjnego modemu. Dostęp szerokopasmowy oznacza w praktyce większą szybkość i nowe, niedostępne dotąd dla przeciętnego użytkownika Internetu możliwości (strony www z rozbudowaną grafiką i dźwiękiem, wideokonferencje, możliwość oglądania filmów video oraz 14 słuchania muzyki z jakością CD wprost z Internetu – MP3). Dostęp szerokopasmowy to nowoczesna technologia ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line – asymetryczny cyfrowy dostęp abonencki). Do podłączenia Neostrady wykorzystuje się zwykłe łącze telefoniczne oraz dwa urządzenia instalowane u abonenta: splitter i specjalny modem. Linia telefoniczna doprowadzona jest do splittera, który z kolei łączy się oddzielnymi przewodami z telefonem i modemem. TP S.A. gwarantuje maksymalną prędkość łącza na połączeniu od komputera abonenta do serwera umożliwiającego dostęp do Internetu. 15 4. Dostawcy Internetu w Polsce. Dostęp do Internetu zapewniają profesjonalne firmy określane mianem dostawców usług internetowych, w skrócie ISP (Internet Service Provider). Usługi internetowe polegają na: -realizowaniu dostępu do Internetu -utrzymywaniu kont www i mailowych -dostępie FTP umożliwiającym wysyłanie na serwer providera plików, np. w celu aktualizacji stron www -rejestracji i konfiguracji domen. Ponadto providerzy świadczą dodatkowe usługi do których należą: -projektowanie stron www -projektowanie aplikacji baz danych połączonych dynamicznie ze stronami www -telefonia internetowa VOIP (Voice Over Internet Protocol) -bezpieczeństwo w sieci - instalacja i konfiguracja firewalli -e-dyski – możliwość trzymania własnych plików na wirtualnych dyskach -reklama i promocja w Internecie -liczniki i statystyki odwiedzin Dostarczyciele internetowych usług oferują pomoc i pośrednictwo w dopełnieniu wszelkich formalności oraz przy zakupie niezbędnego sprzętu. Ponieważ obecność w sieci zmusza do częstych kontaktów z firma providerską, wybór dostawcy usług internetowych jest niezwykle ważny. Za autorem książki „Internet w biznesie” zacytuję szereg pytań, na które odpowiedzi ułatwić mogą podjęcie decyzji o wyborze dostarczyciela usług internetowych. Pytania te brzmią następująco: 1. ROZSZERZALNOŚĆ – czy po wykupieniu łącza dzierżawionego możliwe będzie, w przypadku wzrastających potrzeb, przejście bez 16 konieczności zmiany ISP na nowocześniejsze technologie i większe szybkości? 2. PRZEPUSTOWOŚĆ – jaka jest szybkość połączenia ISP z Internetem, czy dostawca usług internetowych posiada własne połączenie, czy też korzysta z usług innego dostawcy? 3. TECHNICZNE WSPARCIE – czy serwis dostępny jest 24 godziny na dobę oraz czy w abonament wliczony jest stały serwis ze strony ISP? 4. RZETELNOŚĆ – na serwerze dostarczyciela internetowych usług często prezentowane są witryny innych klientów oraz ich adresy e-mailowe. Warto zapoznać się z opinią tych firm, czy usługi ISP są fachowe i rzetelne? 5. DOŚWIADCZENIE – jak długo ISP funkcjonuje na rynku internetowych usług?, czy nabyte doświadczenie pozwala sprostać oczekiwaniom firmy? 6. BEZPIECZEŃSTWO – czy dostarczyciel usług internetowych gwarantuje swoim klientom bezpieczny sklep internetowy, czy stosuje ściany ognia oraz czy posiada bezpieczny serwer WWW? Czy w przypadku uruchomienia własnego serwera WWW, uruchomiony zostaje stały monitoring, instalowanie i aktualizowanie nowych zabezpieczeń, tzw. łatanie dziur w systemie itp.? 7. ROZWÓJ TECHNOLOGII - czy wystarczające są środki finansowe i osobowe, aby ISP mogło zawsze oferować najnowsze technologie? Czy w przypadku, gdy firma sama zdecyduje o zdecyduje się na uruchomienie własnego łącza i serwera WWW, to posiada wystarczające i stałe środki, które jest w stanie wydawać na ten cel? 8. PROFESJONALIZM – czy ISP posiada doświadczonych administratorów i programistów, którzy są w stanie sprostać wymogom międzynarodowej konkurencji w zakresie ochrony zasobów i projektowania na najwyższym poziomie internetowych witryn? Czy w przypadku uruchomienia własnego serwisu koszt 17 zatrudnienia wykwalifikowanej kadry zostanie zrekompensowany przez zyski? 9. INFORMACJA – czy informacje udzielane przez ISP na temat proponowanych usług są wyczerpujące? Czy są dostępne on-line? Czy formularz zgłoszeniowy można wypełnić za pomocą sieci? 10. SZKOLENIA – czy na swoim serwerze WWW, ISP oferuje szkolenia, seminaria na temat nowych technologii? Czy po włączeniu firmy do sieci, w opłatę wliczone są szkolenia w zakresie korzystania z podstawowych usług Internetu? 11. DOSTĘPNOŚĆ – czy ISP uruchamia własny serwer dostępowy, umożliwiający łączenie z Internetem poprzez połączenie modemowe niezależnie od usług TP S.A? Jaka jest szybkość modemów i ilu klientów przypada na modem? 12. KOSZTY ŁĄCZNOŚCI – czy łączenie z serwerem dostępowym ISP to dodatkowy koszt, niezależnie od opłat telefonicznych? 13. SERWIS WWW – jaki jest koszt każdej modyfikacji witryny WWW, jeżeli uruchamiana jest ona na serwerze ISP? 14. ZASOBY DYSKOWE - w przypadku wykupienia usługi u ISP jaka jest standardowa wielkość przestrzeni na skrzynkę pocztową? Czy oferowane są zniżki w przypadku wykupienia kilku skrzynek? Czy dokonywana jest codzienna archiwizacja danych? 15. SPRZĘT – czy w przypadku uruchamiania własnego łącza i serwisu WWW niezbędny jest zakup nowego komputera, urządzenia UPS, routera, systemu operacyjnego, serwera WWW, firewalla itd.? Jeśli tak, kto w jakim czasie i jakim kosztem dokona poprawnej instalacji i uruchomienia? 16. ZYSKI – czy zyski z uruchomienia własnego serwera WWW będą rekompensowały koszty związane z dzierżawieniem łącza, administrowaniem serwerem i 24-godzinnym nadzorem nad sprzętem? 18 17. REJESTRACJA – czy ISP wypełni w imieniu firmy stosowne formularze, dokona rejestracji domeny i wystąpi o przydział odpowiedniej puli adresów IP? Na stronach top100.pl znaleźć można stale aktualizowaną listę największych providerów Internetu w Polsce. 20-tu największych dostawców w kraju prezentuje strona z 09.06.02 r.: 19 STATYSTYKI ILOŚCI DOMEN OBSŁUGIWANYCH PRZEZ PROVIDERÓW [20.08.2002 19:57] Liczba domen # - Nazwa isp/firmy wszystkie domeny 1 home.pl www 2 TDC Internet Polska 3 Expro www 4 Internet Partners 5 NetArt www www 6 BELLATRIX 7 CETI www www www Wzrost liczby domen obsł. deleg. udział dzień miesiąc rok 141374 163081 100% -240 +1981 +33210 8178 8187 5.78% -6 +634 +2303 6338 6858 4.48% +8 -52 +644 4798 4867 3.39% +1 +30 +2344 4016 5076 2.84% +0 -19 -153 3620 3624 2.56% +0 +143 +950 3028 3046 2.14% +2 +32 +1162 2491 2599 1.76% +2 +17 +62 8 Zigzag www 2225 2284 1.57% -10 -8 +189 9 Spider www 1931 1938 1.37% -2 +31 +865 1763 1782 1.25% -3 +112 +1409 1612 1614 1.14% -2 +27 +358 1420 1427 1.00% -1 -13 -129 1258 1313 0.89% -1 -5 -88 1247 1291 0.88% -3 -15 -91 1188 1234 0.84% +0 -15 -40 1166 1166 0.82% +0 +6 +74 1147 1147 0.81% +1 +29 +1144 1075 1080 0.76% +0 +3 +4 1008 1018 0.71% +2 -3 -311 992 992 0.70% -1 +34 +381 992 992 0.70% -3 +47 +855 10 KEI Provider 11 Telvinet www www 12 Poltronic www 13 Super Media 14 MediaNet www www 15 Web Corporation 16 4IT www 17 Opcom 18 Arges www www 19 WebMedia 20 www AlphaNet SISCO www www www 5. Systemy identyfikacji w Sieci Aby komputery włączone do Sieci mogły komunikować się, muszą oprócz wspólnego języka posiadać jednoznaczny system identyfikacji. W systemie tym rolę identyfikatorów pełnią unikalne numery zwane adresami IP (ang. INTERNET PROTOCOL). Numery IP identyfikują konkretny numer sieci oraz numer komputera i wyrażone są czterema cyframi z zakresu 0-255, 20 oddzielonymi kropkami np. 213.180.130.200. Wraz z rozwojem sieci, dalsze adresowanie komputerów za pomocą numerów IP byłoby dosyć kłopotliwe. Wielkim ułatwieniem dla użytkowników stało się wprowadzenie domen internetowych. Łatwiej jest posługiwać się adresami domenowymi, ponieważ zapomnienie lub też pomyłka przy wpisywaniu cyfr spowodują, iż wyświetli się zupełnie inna strona od oczekiwanej. Ludzie posługują się adresami domenowymi, lecz aby komputery mogły się komunikować, muszą zamieniać je na adresy IP. Tłumaczeniem nazw domenowych na adresy IP zajmuje się system nazw domen - DNS (Domain Name System). Tłumaczenie nazwy na adres IP nazywane jest rozwiązywaniem nazwy domenowej (resolving the domain name). System DNS umożliwia każdemu użytkownikowi, znajdującemu się w dowolnym miejscu na świecie, uzyskanie dostępu do żądanego serwera za pomocą łatwej do zapamiętania nazwy domenowej. Na samym początku, gdy Internet zaczynał dopiero się rozwijać pomiędzy serwerami rozsyłany był pojedynczy plik o nazwie hosts. Zawierał on spis adresów wszystkich maszyn. Ówczesny sposób dystrybucji przestał być wydajny gdy Sieć zaczęła się rozrastać. Dlatego też w 1985 roku wprowadzono system DNS – rozproszoną bazę danych. Oznacza to, że każda sieć regionalna i lokalna posiada swój własny serwer DNS, w którym rejestrowane są nazwy komputerów z danego obszaru. Serwery DNS logicznie utworzyły strukturę przypominającą drzewo. Na szczycie hierarchii umieszczono węzeł główny drzewa domen (root), który nie ma nazwy i reprezentowany jest przez kropkę (.). Na roota składają się serwery nazw poziomu głównego, które przechowują adresy prowadzące do serwerów domen pierwszego poziomu (Top Level Domains, TLD). Należą do nich domeny ogólne (generic TLD, gTLD), takie jak: .com dla firm komercyjnych .net dla administratorów sieci i dostawców usług internetowych .org dla niedochodowych organizacji pozarządowych 21 .edu dla instytucji edukacyjnych .gov dla instytucji rządowych .mil dla sił zbrojnych .int dla organizacji międzynarodowych oraz 244 domeny geograficzne (country code TLD, ccTLD), np. .uk, .us lub .pl. Tylko instytucje do tego uprawnione mogą rejestrować się w domenach: .gov, .mil, oraz .int. Domeny drugiego poziomu (Second Level Domain, SLD) – funkcjonalne (np. . edu.pl) i regionalne (np. .wroc.pl) znajdują się niżej w hierarchii. System DNS ciagle się rozwija. Udoskonalono metody dystrybucji danych i rozszerzono funkcje DNS, zdefiniowano zasady automatycznego dokonywania wpisów i uaktualniania informacji. Funkcjonowaniem systemu DNS zajmowała się organizacja IANA (Internet Assigned Numbers Authority). Część obowiązków przejął w 1996 roku Międzynarodowy Komitet do spraw Internetu (International Ad Hoc Committee, IAHC), który pilnuje aby struktura DNS spełniała wymagania i oczekiwania społeczności internetowej. Obecnie w skład IAHC wchodzą miedzy innymi przedstawiciele WIPO (Światowej Organizacji Własności Intelektualnej), INTA (Międzynarodowego Stowarzyszenia Znaków Towarowych) oraz FNC (Międzynarodowej Rady Sieciowej). Pozostałe funkcje IANA zaczęła przejmować od rku 1998 organizacja ICANN (The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers). W domenach .com, .org, .net, i .edu obecnie pilnuje porządku internetowe centrum informacyjne InterNIC (Internet Network Information Center), a w Europie organem nadzorującym funkcjonowanie systemu DNS jest RIPE (Reseaux IP Europeens). Sercem systemu DNS jest 13 komputerów, zwanych serwerami nadrzędnymi (root servers). Zarządzane przez ICANN, są rozmieszczone w największych węzłach internetowych na świecie. ICANN jest również organizacją odpowiedzialną za zarządzanie i koordynację systemem nazw domenowych. Domena .pl powstała w czerwcu 1990 roku, a pierwsze połączenie Polski z Internetem zorganizowane zostało przez jednostkę badawczo 22 rozwojową NASK (Naukowa i Akademicka Sieć komputerowa) w 1991 roku. NASK rejestruje obecnie nazwy w 31 domenach funkcjonalnych ( między innymi .com.pl, .edu.pl, .net.pl, .org.pl) oraz 140 regionalnych (np. .warszawa.pl, .wrocław.pl). Wiele domen drugiego poziomu (SLD) jest także obsługiwanych komercyjnie przez inne podmioty. Rejestracja w domenie .pl rozpoczyna się od złożenia wniosku na stronach NASK. Po dokładnym zapoznaniu się z regulaminem należy wypełnić elektroniczny formularz zgłoszeniowy. Automatycznie sprawdzane jest, czy dana nazwa nie została już wcześniej przez kogoś zgłoszona. Opłaty wynoszą 200 zł za nazwę w domenie .pl, 150 zł za nazwę w domenie funkcjonalnej oraz 50 zł za nazwę w domenie regionalnej. Jeśli sieć lokalna firmy na stałe włączona zostaje do Internetu, konieczne staje się ustalenie tzw. domeny, tzn. części adresu internetowego wspólnej dla wszystkich komputerów w sieci firmy. W Polsce przyjęto cztery podstawowe zasady nazewnictwa domen dla firm komercyjnych: - firma.com.pl : jest to najpopularniejsza metoda rejestrowania firm komercyjnych, obok nazwy lub skrótu ją identyfikującego znajduje się końcówka com.pl. - firma.biz.pl : nazwa firmy i końcówka bz.pl. - firma.miasto.pl : nazwa firmy i nazwa lub skrót miasta, w którym znajduje się firma. Lista polskich miast, posiadających zarejestrowane nazwy dostępna jest pod adresem ftp.nask.pl/pub/dns/dns-pl.txt, - firma.pl : nazewnictwo możliwe w przypadku gdy firma ma charakter ponadregionalny i posiada co najmniej 3 lokalizacje. Nazwa domeny musi być niepowtarzalna. W polskim NASK-u reguły mówią, że nazwa powinna kojarzyć się lub być związana z nazwa firmy lub typem jej działalności.. Dlatego podczas rejestracji składa się 23 oświadczenie o przysługiwaniu prawa do nazwy domeny. Gdy nie jest spełniony powyższy warunek może mieć miejsce odmowa. Odpowiedzialność za skutki prawne naruszenia dóbr czyjejś własności intelektualnej lub nieprawdziwego oświadczenia o przysługiwaniu prawa do nazwy domeny ponosi wyłącznie wnioskodawca. Nie ustanowiono na razie jeszcze przepisów prawnych regulujących w/w kwestie i dlatego zdarzają się często przypadki bezpodstawnych i dokonywanych w złej wierze rejestracji nazw domen. Dlatego też warto przed zamiarem zarejestrowania własnej domeny, upewnić się czy żądana nazwa jest jeszcze wolna. 24 6. Podstawowe usługi w Internecie Za pomocą Internetu możliwy jest dostęp do różnych usług. 6.1. Poczta elektroniczna. Poczta elektroniczna to jedna z podstawowych usług w Internecie. Umożliwia prowadzenie korespondencji w postaci elektronicznej (plików) pomiędzy użytkownikami Sieci. Informacja przesyłana od nadawcy do odbiorcy w formie tekstu ma zawsze konkretnego adresata. Odbiorca listu musi posiadać swój adres, zwany adresem emailowym. Tradycyjny adres domowy zastępuje adres skrzynki pocztowej na serwerze. Specjalny program za pomocą którego można wysyłać i odbierać listy elektroniczne pełni rolę serwera pocztowego. Ktoś kto posiada skrzynkę pocztową, czyli inaczej konto e-mailowe może otrzymywać listy od innego posiadacza dostępu do Internetu. Należy przy tym pamiętać, że podobnie jak w zwykłej poczcie każda wysłana w sieci wiadomość posiada elektroniczny „stempel” serwera pocztowego nadawcy listu. O atrakcyjności poczty elektronicznej przesądzają jej zalety, a więc niski koszt prowadzenia korespondencji, szybkość jej przesyłania oraz fakt iż w procesie wzajemnej komunikacji nie muszą być jednocześnie obecni nadawca i odbiorca. Ponadto poczta elektroniczna łatwa w obsłudze, przez 24 godziny dostępna wszędzie tam gdzie istnieje dostęp do Internetu, pozwala użytkownikowi odebrać listy ze swojej skrzynki z dowolnego miejsca w sieci Internet. Cechą charakterystyczną adresu e-mailowego jest znak @, oddzielający nazwę skrzynki pocztowej (konta) od pełnej nazwy komputera lub jego aliasu. Posiadacz elektronicznego adresu pocztowego może umieścić swój adres e-mailowy na wizytówkach i w reklamach, przesyłać za pomocą Internetu zamówienia, kontaktować się z kontrahentami i klientami oraz zbierać uwagi i opinie. 6.2. FTP (File Transfer Protocol) 25 Przesyłanie plików protokołem FTP (File Transfer Protocol) jest historycznie najstarszą usługą Internetu. Obok poczty elektronicznej i WWW jest najczęściej wykorzystywaną usługą w sieci Internet. FTP umożliwia przesyłanie plików, czyli tekstu, grafiki, dźwięku, filmów wideo pomiędzy różnymi platformami systemowymi: MS-DOS, Windows, UNIX, Macintosh. Daje również dostęp do tzw. serwerów anonimowych ftp, gdzie gromadzone jest od wielu lat darmowe oprogramowanie, drajwery, dokumentacja itp. I chociaż era WWW zmniejszyła nieco rangę serwerów ftp, nadal są one bezcennym źródłem oprogramowania i wciąż znajdują zastosowanie w przypadku przesyłania plików o dużej objętości. Listy najpopularniejszych światowych serwerów ftp wraz z omówieniem kategorii dokumentów, jakie można na nich znaleźć znajdują się pod adresem: - ftp://garbo.uwasa.fi/pc/doc-net/ftp-list/zip, 6.3. USENET Listy dyskusyjne (Usenet) lub grupy wiadomości (Usenet News) umożliwiają pomiędzy użytkownikami wymianę doświadczeń i stanowią pewien rodzaj tablic informacyjnych. Za pomocą specjalnego programu można przeczytać wiadomości sklasyfikowane według różnych kryteriów, bądź też zamieścić własne uwagi. Niektóre grupy dyskusyjne mają własnego moderatora, który kontroluje treść oraz jakość wypowiedzi. Dyskusje skoncentrowane na wybranym temacie umożliwiają wymianę poglądów, zadawanie pytań i otrzymywanie aktualnych informacji z danej branży. 6.4. WWW – strony internetowe World Wide Web to najdynamiczniej rozwijająca się część Internetu po poczcie elektronicznej. Użytkownik ma możliwość przeglądania (przy pomocy programów Nestcape Navigator, Microsoft Internet Explorer) 26 stron WWW zawierających tekst, grafikę, dźwięk, sekwencje wideo jak i przejście na usługi FTP czy też „chat rooms”. „Chat rooms” to tzw. internetowe kawiarnie, które umożliwiają komunikowanie się poprzez strony WWW. W przeciwieństwie do poczty elektronicznej, usługa WWW nie ma konkretnego adresata, każdy może być odbiorcą informacji. Strony WWW zwane są dlatego często witrynami. Usługa WWW umożliwia oglądanie zasobów sieci. Jako narzędzie marketingowe pozwala promować firmy na nieograniczonym obszarze. Możliwość prezentowania graficznej i jednocześnie interaktywnej oferty powoduje, iż wiele firm po uzyskaniu dostępu do Internetu uruchamia własny serwer WWW. Za pomocą internetowej witryny firmy realizują wytyczone cele przy udziale stosunkowo niewielkich kosztów. Istnieje wielka różnorodność istniejących witryn. Wyróżnionych zostało 6 podstawowych kategorii, wśród nich: - sklepy on-line (online storefront) - witryny demonstrujące obecność firmy w Internecie (Internet presence sites) - witryny oferujące dostęp do informacji (Content sites) - Centra handlowe (Mall sites) - Witryny motywujące do odwiedzin (Incentive sites) - Wyszukiwarki (Search agent, search engines). 27 7. Możliwości wykorzystania Internetu w działalności firmy Coraz więcej firm wykorzystuje w swojej działalności dostęp do Internetu. Za jego pomocą można usprawnić praktycznie wszystkie obszary funkcjonujące wewnątrz przedsiębiorstwa. Wykorzystując nowe technologie usprawnić można obsługę klientów, działania w zakresie sprzedaży i promocji produktów, a także zbudować wizerunek firmy. Przedsiębiorcy oprócz okazji do nawiązania kontaktów handlowych i przekazania informacji o własnej firmie, mają możliwość dostępu do nieograniczonej ilości informacji o rynkach, konkurencji, panujących trendach, nowych technologiach. Aktywność gospodarcza za pomocą Internetu daje możliwość sprawniejszego i efektywniejszego działania. 7.1. Intranet Intranet to w skrócie sieć lokalna (łac. intra - wewnątrz i ang. net – sieć). Jest technologią stosunkowo młodą, zainteresowanie nią rośnie z roku na rok. Zastosować ją można z powodzeniem w obrębie danej firmy. Wdrożenie tego systemu informacyjnego jest mało kosztowne i łatwe w użyciu, ponieważ Intranet wykorzystuje protokół komunikacyjny TCP/IP, HTTP, HTML, SMTP i inne. Ponadto może on funkcjonować na każdym typie komputera. Cechą odróżniającą Intranety od sieci lokalnych jest to, że oparte są na protokołach TCP/IP. Z technicznego punktu widzenia, Intranet jest to lokalna sieć komputerowa (np. na uczelni, w zakładzie itp.) mająca strukturę otwartą, umożliwiającą połączenie z sieciami rozległymi. Korzystając z Intranetu, pracownicy mają możliwość dostępu do wewnętrznych stron WWW, niedostępnych dla użytkowników globalnego Internetu. Strony te są nieocenionym źródłem ważnych i wiarygodnych informacji o firmie i jej otoczeniu. Firmowe strony WWW można wykorzystać do publikowania obowiązujących rozporządzeń. Ponadto mogą one również zawierać instrukcje, materiały informacyjne o firmie, 28 materiały z seminariów, katalogi, cenniki, wzorce stosowanych dokumentów, zapowiedzi nowych wydarzeń, instrukcje obsługi oprogramowania stosowanego w przedsiębiorstwie itd. System komunikacji wewnątrz firmy staje się przez to o wiele bardziej ułatwiony i uproszczony. Istnieje możliwość, by dostęp do pewnego rodzaju informacji ograniczony został dla określonej grupy pracowników. Informacja, która pochodzi z jednego źródła, jest aktualna i dostępna w dowolnym czasie na terenie firmy i poza nią, umożliwia szybkie reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu i wewnątrz przedsiębiorstwa. Informacja w trybie on-line w znacznym stopniu oszczędza czas i koszty związane z tzw. papierowym przygotowaniem dokumentów. Przykładowe rozwiązania intranetowe w dziale obsługi klienta to: - informacje on-line, umożliwiające łatwy dostęp do informacji zebranych z wielu baz danych w celu szybkiego udzielenia odpowiedzi na pytanie; - często zadawane pytania (FAQ), stanowiące zbiór odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania; - informacje o kliencie umożliwiające zbieranie danych o nowych lub wcześniej wprowadzonych do bazy klientach; - wprowadzanie nowych zamówień i śledzenie ich realizacji, umożliwiają natychmiastowe sprawdzenie możliwości i stanu realizacji zamówienia; - rejestrację problemów i obserwacje stanu ich rozwiązania poprzez tworzenie bazy danych o problemach klientów i sposobach ich rozwiązywania; - poprawianie błędów czyli możliwość publikowania poprawek do programów na serwerach intranetowych lub internetowych; - obsługę gwarancyjną – rejestrację umów gwarancyjnych oraz napraw przez uprawnionych sprzedawców poprzez sieć; 29 - przekazywanie problemów czyli możliwość formalnego przekazywania informacji o problemach technicznych do działów inżynieryjnych. Natomiast w działalności finansowo-księgowej Intranet umożliwia: -sporządzanie i udostępnianie raportów finansowych z zachowaniem poufności dla ściśle określonej grupy osób; -publikację polityki firmy i procedur postępowania w jednym dobrze znanym miejscu dostępnym dla wszystkich – na stronie WWW. To rozwiązanie eliminuje konieczność kosztownego drukowania większej liczby dokumentów zawierających te informacje, a aktualizacje są szybkie i natychmiast dostępne; - śledzenie na bieżąco stopnia wykonania budżetów, co usprawnia proces tworzenia nowych budżetów; - zarządzanie środkami trwałymi – bieżąca modyfikacja listy posiadanych środków trwałych i ich rozdysponowanie; - przesyłanie przez pocztę elektroniczną zestawień wydatków, co pozwala zmniejszyć liczbę krążących w firmie dokumentów papierowych; - komunikację z oddziałami firmy czyli możliwość raportowania informacji finansowej przez oddziały i przewidywanie wydatków na przyszłość; - rozliczanie finansowe z partnerami czyli możliwość śledzenia przez klientów i dostawców stanu ich rozliczeń finansowych z firmą. Intranet jest rozwiązaniem bezpiecznym, a podstawową jego zaletą jest sprawność funkcjonowania w obrębie danej firmy. Może być połączony z Internetem lub nie. Za zastosowaniem Intranetu w firmie przemawia wiele zalet, między innymi niskie koszty łączności, oszczędność czasu, szybki przepływ informacji oraz możliwość szybkiej reakcji na potrzeby organizacji. 30 7.2. Ekstranet 1. Ekstranet jest kolejną technologią, pochodną Internetu. Termin ten określa w dosłownym znaczeniu sieć zewnętrzną (łac. extra – na zewnątrz i Potrale geneza i rozwój 1.1 Internet – nowe medium 1.2 Portale Portal internetowy (portal site, Web portal) to serwis internetowy oferujący usługi takie jak dostęp do wiadomości politycznych, gospodarczych, sportowych, bezpłatne konta pocztowe, programy do pobrania z Internetu, grupy dyskusyjne, pogawędki internetowe, sprzedaż przez Internet, wyszukiwanie i katalog zasobów internetowych, dodatkowe elementy dla zarejestrowanych użytkowników (personalization). Sam fakt oferowania usług nie wystarcza; miejsce internetowe, które chce być traktowane jako portal musi być bardzo znane w Internecie i często odwiedzane. Tylko kilka serwisów internetowych na świecie spełnia takie wymagania. Ideę portalu internetowego pokazuje już sama nazwa: ma to być swego rodzaju brama do Internetu, miejsce często odwiedzane przez użytkowników sieci, miejsce do którego kierują swoje kroki, gdy chcą coś znaleźć, czegoś się dowiedzieć, może także coś kupić. Ma to być tak jakby skrzyżowanie biblioteki miejskiej z placem targowym. Portale są miejscami, w których już na pierwszej stronie można uzyskać dostęp do potrzebnych informacji. Są szybkie – 31 z oszczędnymi projektami układu strony, bez dużej ilości grafiki. Są również podobne do siebie, co ułatwia korzystanie z oferowanych przez nie usług. Takimi portalami są: Netcenter firmy Netscape Communications Corporation, Yahoo, Internet Start firmy Microsoft, America Online, Excite, Lycos, Infoseek. Znane serwisy informacyjne również zmieniają swój układ strony na podobny do tego, który stosują portale internetowe. Tak postępuje ZDNet, serwis koncernu prasy komputerowej ZiffDavis czy TechWeb firmy CMP. Portal internetowy jest tworzony i zarządzany przez jedną firmę, ale opiera się przede wszystkim na porozumieniach z innymi firmami, które współtworzą jej zawartość. Wiadomości może dostarczać agencja informacyjna, sklepy - prowadzić jedna czy więcej niezależnych firm. Jest to szansa dla małych firm zajmujących się działalnością internetową, oferujących wyspecjalizowane usługi - sprzedaż samochodów, rezerwację biletów, komentarze dla inwestorów, które nie mają dość sił na marketing swoich usług. Skupienie różnego rodzaju usług w jednym miejscu, pod jedną znaną nazwą, pozwala na dotarcie do znacznie większej liczby potencjalnych klientów. Twórca portalu zarabia w dwojaki sposób: na rbannerach reklamowych i na kontraktach podpisywanych z firmami oferującymi usługi przez jego serwis. America Online podpisała umowy z trzema firmami brokerskimi - Etrade Group, DLJDirect i Waterhouse Securities - na sumę 75 milionów dolarów, dającą im miejsce w części finansowej serwisu. Jest to tylko część 32 wieloletnich kontraktów America Online, opiewających na sumę 250 milionów dolarów. Powstanie koncepcji portali internetowych wiąże się z tym, że stworzenie serwera internetowego wyposażonego w bezpieczny system do handlu internetowego, szybkie połączenie do Internetu, potężny sprzęt i oferowanie przez niego interesujących produktów okazało się niewystarczające do osiągnięcia sukcesu w sprzedaży przez Internet. 1 1.3. Internet a biznes Coraz większy dostęp do internetu sprawia, że każda szanująca się firma, niezależnie od wielkości, stara się mieć własną stronę internetową, na której oprócz informacji o działalności ma możliwość zaprezentowania oferty Dziej się tak, mimo że w Polsce 7 proc. internautów deklaruje kupowanie produktów poprzez internet (w USA około 30 proc.) - informuje "Puls Biznesu". Sprzedaż poprzez sieć nie musi przynosić ogromnych zysków. - Trzeba zdać sobie przede wszystkim sprawę z tego, jak nośnym narzędziem i znakomitym kanałem marketingowym jest internet. To, czy nastawiać się na sprzedaż drogą elektroniczną, zależy od branży. Szybko mogą być sprzedawane tą drogą przede wszystkim produkty łatwo zbywalne: kosmetyki, bielizna, płyty czy kasety - uważa Bartłomiej 1 winter.pl 33 Zarębski, dyrektor działu e-commerce w portalu Onet.pl. Podobnego zdania jest Adam Kozielewicz, kierownik działu serwisów biznesowych w Wirtualnej Polsce. - Internet jest medium specyficznym i ma swoje ograniczenia, np. brak fizycznego kontaktu z produktem czy sprzedawcą. Stąd ważne jest odpowiednie zaprezentowanie produktu poprzez jego opis, wizualizację oraz dostarczenie klientowi odpowiedzi na wszystkie możliwe wątpliwości. Nie mniej ważnym elementem decydującym o zakupie jest cena, sposób i szybkość dostawy bądź udostępnienia usługi itp. - zapewnia Adam Kozielewicz. - Brak prezentacji firmy w internecie, to jak brak wizytówki w kontaktach biznesowych - podkreśla Bartłomiej Zarębski. - Od kilku lat mamy stronę www, sprzedaż przez internet uruchomiliśmy pół roku temu. Sprzedajemy około 100 par butów miesięcznie, ale strona bardzo pomaga nam w kontakcie z klientem, który może wyrażać opinię na naszym forum i szybko otrzymać odpowiedź na pytania. Nie bez znaczenia jest wygodna forma zapłaty kartą kredytową i szybka dostawa. Zakup naszych wyrobów za pośrednictwem sieci jest o 10 proc. tańszy niż w normalnym sklepie - mówi Piotr Kołodziej, rzecznik firmy Wojas, Gazeli Biznesu 2002. 34 Strona www często jest miejscem pierwszego kontaktu z firmą. - Nawet jeśli użytkownik nie zdecyduje się na zakup on-line, istnieje duże prawdopodobieństwo, że dokona transakcji w oddziałach firmy, znając już jej markę i produkty. Internet to także niezmierzone źródło informacji o konkurencji, klientach, potencjalnych partnerach i kooperantach, które powinny wykorzystywać małe i średnie firmy - podsumowuje Adam Kozielewicz.2 2. Obecna sytuacja 2.1 Polski rynek Po okresie dramatycznej bessy, kiedy w ciągu zaledwie trzech lat z 15 działających w Polsce portali internetowych przed bankructwem uratowały się zaledwie cztery, Internet znów przeżywa boom. Dostępem do sieci może poszczycić się sześć milionów Polaków. (więcej poniżej) Błyskawiczny rozwój Internetu odnotowywany w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy wynika przede wszystkim z rozwoju technologii, a zwłaszcza większej dostępności szerokich łączy. - Szerokopasmowcy spędzają w sieci 2,5-3 razy więcej czasu niż internauci korzystający tylko z modemów - mówi Wojciech Pawlak, członek Rady Nadzorczej Global eMarketing. - Szacuje się, że w marcu 2004 roku aż 50 milionów Europejczyków będzie miało w domach dostęp do szerokopasmowych łączy. 2 http://www.wirtualnemedia.pl 35 - Z naszych analiz wynika, że zakup komputera i podłączenie się do Internetu przyspiesza awans finansowy rodziny - mówi profesor Janusz Czapiński, psycholog społeczny. W Polsce jest obecnie 6,1 mln Internautów. Każdy z nich spędza w sieci średnio 9 h i 48 min miesięcznie, a jedna trzecia podłącza się do Internetu prawie codziennie. Zdaniem Czapińskiego aż 40 proc. to tzw. heavy users spędzający w Internecie więcej niż 14 godzin miesięcznie. Najwięcej czasu spędzają w sieci przedstawiciele wolnych zawodów i specjaliści (11 h i 38 min) oraz ludzie, których dochód przekracza 5 tys. złotych miesięcznie (12 h 13 min). Internet to medium rozwijające się, ale ciągle młode. Wystarczy powiedzieć, że ponad połowa internautów nie ukończyła 25 roku życia. Są to ludzie zamożni lub należący do klasy średniej. W tej sytuacji portale internetowe stają się coraz bardziej atrakcyjne dla reklamodawców. Wprawdzie ciągle jeszcze tylko 1 proc. reklam umieszczanych jest w polskich portalach i na stronach reklamowych, ale to i tak wielki postęp. Do tej pory Internet nie był w ogóle uwzględniany w statystykach agencji reklamowych - mówi Pawlak. Paradoksalnie, w rozwoju pomaga dużym polskim portalom bessa sprzed dwóch lat. Wtedy z rynku zniknęły tak znane marki jak Arena, Ahoj, Portal.pl, czy Yoyo. Te, które przetrwały, czyli należąca do TPSA Wirtualna Polska, Gazeta.pl, Onet i Interia nie muszą zabijać się nawzajem dumpingiem - Te cztery portale kontrolują w sumie 93 proc. polskiego Internetu - mówi Pawlak. - Są w Polsce tym, czym w USA Microsoft, AOL Time Warner, Yahoo!, czy Google. Niewykluczone, że do polskiej wielkiej czwórki wkrótce dołączy piąty silny gracz. Będzie to portal Neostrada.pl. Amatorzy szerokopasmowych łączy masowo wstukują adres neostrada.pl i korzystają z oferowanych na tej stronie produktów. Jeśli Neostrada odniesie sukces jako portal, a nie tylko jako szerokopasmowe łącze, dojdzie do sytuacji niebywałej: TPSA będzie miała dwa portale.3 Rola i znaczenie Internetu w kreowaniu wizerunku firmy. 3 http://www.wirtualnemedia.pl 36 1. Wstęp – znaczenie Internetu w rozwoju firmy 2. Definicje Internetu 2.1. Internet na świecie 2.2. Internet w Polsce 2.3. Metody dostępu do Internetu 2.3.1. Modem + linia telefoniczna 2.3.2. SDI – Szybki Dostęp do Internetu (usługa TPSA) 2.3.3. Dostęp do Internetu w sieciach telewizji kablowej 2.3.4. Dostęp do Internetu w sieciach telewizji cyfrowej (Polsat, Cyfra+) 2.3.5. Dzierżawione łącze stałe 2.3.6. Dostęp do Internetu drogą radiową 3. Systemy identyfikacji w sieci 3.2. System nazw domenowych. 3.3. Adres URL. 4. Podstawowe usługi w Internecie 4.1. Poczta elektroniczna-e-mail 4.2. WWW – strony internetowe. 4.3. FTP – przesyłanie plików. 4.4. NEWS – dyskusje w Internecie 5. Dostawcy Internetu w Polsce. 6. Rola i znaczenie Internetu w kreowaniu 6.1. Wstęp – krótka charakterystyka. 6.2. Własna witryna internetowa 6.3. Proces tworzenia firmowej witryny internetowej 6.4. Rejestracja w serwisach wyszukiwawczych i katalogach 7. Reklama w Internecie. 8. Statystyka reklamy w Internecie 9. Promocja sprzedaży 9.1. Techniki promocji w Internecie. 10. Internet w firmie. 10.1. Rola Internetu w firmie. 10.2. Intranet 37 10.3. Elektroniczny obieg dokumentów. 10.4. System wspomagania sprzedaży (CRM) 11. Marketing w Internecie. 12. Handel elektroniczny e-commerce 12.1. Podstawowe sektory handlu elektronicznego 12.2. Zalety i wady handlu on-line dla klientów 12.3. Zalety i wady handlu on-line dla firm 12.4. Certyfikaty bezpieczeństwa – weryfikacja wiarygodności 13. Podsumowanie 14. Bibliografia Polecamy darmowe prace mgr - serwis z pracami mgr za darmo – głównie prace magisterskie, ale też licencjackie i inżynierskie 38 1. Wstęp Internet to zjawisko coraz bardziej powszechne w naszym otoczeniu i życiu codziennym. I chociaż początkowo wykorzystywany był głównie do celów naukowo-badawczych, w chwili obecnej stał się środkiem powszechnej komunikacji. Użytkownicy Internetu twierdzą jednoznacznie, iż w obecnych czasach jest najbogatszym źródłem informacji i najtańszym środkiem komunikacji. Wykorzystany umiejętnie w działalności przedsiębiorstwa może przynieść ogromne korzyści i przyczynić się do osiągnięcia sukcesu. Jeżeli Internet pozwala w sposób bardziej efektywny prowadzić różnego typu działania, warto zapoznać się z nowymi technologiami powstałymi wraz z jego dynamicznym rozwojem. W pracy i w domu trudno obejść się bez komputera, który początkowo pełnił funkcję skomplikowanego narzędzia, służącego do gromadzenia i przetwarzania danych. Dzisiaj wiadomo, że dwa komputery posiadające możliwość wzajemnej komunikacji, stanowić mogą sieć komputerową. Jeśli owe komputery znajdują się w obrębie tego samego budynku lub kompleksu budynków, to łączy je ze sobą tzw. lokalna sieć komputerowa – LAN ( Local Area Network). Jeśli znajdują się w odległości geograficznej, to mamy do czynienia z siecią rozległą - WAN (Wide Area Network). Ogólnoświatowa sieć komputerowa to coraz bardziej popularny Internet. Zagadnienia z nim związane nie są już tylko domeną specjalistycznych czasopism przeznaczonych dla wąskiej grupy odbiorców. Wzmianki na temat różnych jego aspektów znaleźć można w codziennej prasie, programach telewizyjnych czy też audycjach radiowych. Celem pracy jest przedstawienie zasad działania i możliwości wykorzystania Internetu oraz technologii powstałych wraz z jego rozwojem. Dzięki funkcjonowaniu sieci możliwy stał się powszechny, tani dostęp do wszelkiego rodzaju informacji. Obok telewizji, radia i prasy, sieć stała się nowym medium reklamowym o charakterze interaktywnym. 39 W ostatnich latach gwałtowny rozwój sieci Internet i usług w niej proponowanych śledzimy również w Polsce. Firma może podłączyć się do Internetu i za jego pomocą prowadzić działalność w sposób bardziej efektywny. Własne strony WWW zapewniają bezpośredni, interaktywny kontakt z potencjalnym odbiorcą towarów i usług. Specjalnie przygotowane strony WWW, pozwalają wykreować firmie swój wizerunek i zaznaczyć obecność nie tylko na rynku krajowym. W kreowaniu wizerunku firmy, Internet staje się narzędziem do przekazywania informacji o firmie przyszłym klientom. Ponieważ gwarantuje jednakowy dostęp do informacji wszystkim użytkownikom, odgrywa szczególna rolę w nawiązaniu nowych kontaktów handlowych. Każdy przedsiębiorca, który zrozumie jak ważnym czynnikiem jest informacja, doceni z pewnością rolę i znaczenie Internetu w rozwoju firmy. Oprócz korzyści, wykorzystanie Internetu stanowić może zagrożenie dla działalności firmy. Wraz z rozwojem nowych technologii pojawia się temat związany z zabezpieczeniem danych, gwarancją bezpieczeństwa transakcji i płatności oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Dlatego też na samym początku w każdym przedsiębiorstwie, które prowadzi działalność za pomocą sieci Internet, należy opracować sposoby bezpieczeństwa sieciowego. Bez wątpienia podstawową zaletą Internetu jest dostęp do źródła informacji o rynkach, konkurencji oraz panujących trendach i nowych technologiach. 40 2. Definicje Internetu Pod pojęciem „INTERNET” powszechnie rozumie się ogólnoświatową sieć komputerową, złożoną z mniejszych sieci. Zgodnie z przyjętą w 1995 r przez Federalną Radę d/s Sieci w USA definicją, termin „INTERNET” oznacza globalny system informacyjny, który: - jest logicznie połączony poprzez globalną jednorodną przestrzeń adresową opartą na protokole transmisji Internet Protocol lub jego rozszerzeniach; - jest w stanie zapewnić komunikację przy użyciu Transmission Control Protocol/Internet Protocol lub jego rozszerzeniach oraz (lub) innych protokołów zgodnych z Internet Protocol; - dostarcza, wykorzystuje lub udostępnia publicznie lub prywatnie usługi wyższego rzędu oparte na komunikacji i z nią związanej infrastrukturze. Ta definicja ma charakter techniczny. Lecz Internet to nie tylko zbiór niezależnych sieci i połączonych ze sobą komputerów. Kolejna z definicji, którą chcę przytoczyć podkreśla iż jest on: - Siecią sieci opartych na protokole TCP/IP - społecznością ludzi używających i rozwijających te sieci - zbiorem zasobów, do jakich można dotrzeć przy pomocy tych sieci. W tej definicji połączono spojrzenia na Internet z trzech punktów widzenia: technicznego, społecznego i praktycznego. Takie spojrzenie zdecydowanie lepiej oddaje istotę Internetu, ponieważ jest on już traktowany jako coś oczywistego, będącego integralną częścią otaczającej nas rzeczywistości. 2.1. Historia Internetu na świecie Początki Internetu sięgają lat 60-tych. Rozwój sieci zainicjowany został potrzebami militarnymi armii Stanów Zjednoczonych. W odpowiedzi na 41 wystrzelenie w 1957 r przez Związek Radziecki Sputnika, pierwszego sztucznego satelity Ziemi, w ramach Departamentu Obrony USA powołano Agencję ARPA (Advanced Research Projects Agency – czyli Agencję Zaawansowanych Projektów Badawczych). Głównym jej zadaniem było opracowanie nowych technologii informacyjnych dla celów militarnych. W 1962 roku opublikowano raport amerykańskiego analityka Paula Barana, w którym poruszono zagadnienia obrony wojskowych systemów komunikacji przed zmasowanym atakiem nuklearnym. System miał posiadać wiele niezależnych łączy pomiędzy dwoma dowolnymi punktami układu i mógłby funkcjonować nawet w wypadku zniszczenia znacznej liczby węzłów. W eksperymentalnej sieci finansowanej przez agencję ARPA postanowiono zastosować model sieci przedstawiony w raporcie Paula Barana. Sieć tę nazwano później ARPANETEM. Poprzez ARPANET zespół profesora Kleinrocka logował się do komputera na Uniwersytecie Stanforda. Dane w sieci przesyłane były z wykorzystaniem protokołu NCP (Network Control Protocol). Informacja przesyłana siecią dzielona była na tzw. „pakiety”, z których każdy zawierał informacje o miejscu nadania i przeznaczenia informacji, przebytej drodze, wielkości. Pakietowanie informacji ma duży wpływ na szybkość przesyłu. W wypadku błędu transmisji wystarczy przesłać ponownie tylko uszkodzony pakiet, zamiast całej informacji. W 1971 roku pojawiła się nowa forma komunikacji: e-mail i tym sposobem sieć ARPANET pomimo przeznaczenia ściśle naukowego w pewnym sensie wymknęła się spod kontroli jej twórców. Powstały również pierwsze listy dyskusyjne. Najstarsza i najbardziej znana była SF-Lovers – lista dyskusyjna miłośników science fiction. Oprócz ARPANET-u rozwijały się inne niezależne sieci komputerowe. W 1972 roku na konferencji w Waszyngtonie powołano INWG – Inter Network Working Group, którego zadaniem było stworzenie wspólnego protokołu wymiany informacji pomiędzy różnymi sieciami. W 1977 roku odbył się pierwszy publiczny pokaz komunikacji pomiędzy sieciami ARPANET, Packet Radio Net i SATNET. Od tej pory wspólny protokół TCP (Transmition Control 42 Protocol) staje się standardem komunikacji w „międzysieci”. Współczesny Internet staje się faktem. Dalszy rozwój Internetu to pojawienie się sieci CSNET, USENET, BIT-NET, NSFNET wykorzystujących wspólny protokół zwany obecnie TCP/IP. W 1991 roku Tim Berners-Lee, pracownik Instytutu CERN w Genewie publikuje pierwszą przeglądarkę zasobów internetowych. Wkrótce usługa www staje się najczęściej wykorzystywaną forma obecności w sieci. Kolejne lata to okres gwałtownej ekspansji Internetu. W 1993 roku Biały Dom oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych tworzą swe strony w Webie. Robi to w następnym roku również Senat amerykański. Pojawia się również pierwszy bank internetowy – First Virtual. W 1995 roku trzy potężne amerykańskie firmy telekomunikacyjne : CompuServe, America Online, Prodigy, zaczynają oferować swoje usługi poprzez Internet. Obecnie najważniejszą i najszybciej rozwijającą się częścią Internetu jest zainicjowany przez Tima Berners-Lee World Wide Web. .......ULUBIONE : internauci na świecie......................TABELE I WYKRESY 2.2. Historia Internetu w Polsce W Polsce historia Internetu rozpoczyna się w 1990 roku, kiedy nasz kraj został oficjalnie przyłączony do międzynarodowej sieci komputerowej EARN. Pierwsze połączenie internetowe z zagranicą uruchomione zostało rok później. Początkowo Internet wiąże się z działalnością Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK) W 1993 roku instytucja ta oferowała bezpłatny dostęp do sieci instytucjom naukowym i uczelniom. Dla innych instytucji świadczyła usługi komercyjne. Do roku 1995 NASK była praktycznie monopolistą w zakresie dostępu do Internetu. Pod względem rozwoju Internetu, Polska należy do czołówki krajów Europy Środkowej. Jednak w porównaniu do krajów Europy Zachodniej oraz Skandynawii czy USA, jesteśmy wciąż dużo mniej rozwinięci. 43 Niekorzystnym czynnikiem, utrudniającym dynamiczny rozwój Internetu w naszym kraju jest dominacja Telekomunikacji Polskiej S.A. w zakresie podłączeń stałych i komutowanych oraz słabo rozwinięty rynek usług finansowych ( karty kredytowe, systemy płatności elektronicznej). Znikoma konkurencja w grupie dostawców internetowych (ISP) powoduje, iż usługi internetowe oferowane w Polsce nie są wysokiej jakości. Brak portali tematycznych, tzw. vortali hamuje i ogranicza rynek reklamy internetowej. Ponieważ wzrasta świadomość istnienia Internetu, firmy internetowe łączą swoje siły, przeznaczając ogromne kwoty na rozbudowę infrastruktury telekomunikacyjnej. Powstaje wiele nowych serwisów informacyjnych i portali. INTERNAUCI W POLSCE...............wykresy tematyczne (wiek, płeć wykształcenie...) 44 3. Metody dostępu do Internetu Liczba użytkowników Internetu w Polsce stale rośnie. Oferta krajowa stale poszerza rodzaj proponowanych usług w zakresie podłączenia do Internetu. Wybór dostępu do sieci to kompromis pomiędzy potrzebami, a oferowaną ceną. Ważny jest cel jaki ma spełniać dla użytkownika Internet, czas spędzany w sieci a także możliwości finansowe samego użytkownika. Dlatego też przed podłączeniem do sieci decyzja musi być przemyślana, by nasz wybór okazał się trafiony w stosunku do zakładanych potrzeb. Koszty dostępu do Internetu są różne. Wiele informacji o sposobach podłączenia, kosztach i szybkości transmisji można znaleźć w Sieci. Oto niektóre rozwiązania proponowane w aktualnych ofertach. 3.1 Modem + linia telefoniczna Aby posiadać dostęp do Internetu, niezbędny jest komputer klasy PC, modem oraz linia telefoniczna. Jest to usługa bardzo popularna wśród użytkowników indywidualnych, korzystających z Internetu w domu. Korzystanie z łącza komutowanego, czyli tradycyjnej linii telefonicznej oraz modemu charakteryzuje dostęp czasowy typu Dial-Up. Korzystanie z tego typu dostępu polega na dzwonieniu pod określony numer telefonu. Po uzyskaniu połączenia, komputer podłączony zostaje do Sieci. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu protokołu PPP (Point to Point Protocol), uzupełniającego protokół TCP/IP. Identyfikację w Internecie umożliwia nadanie komputerowi tzw. dynamicznego adresu IP. Zaletą podłączenia jest łatwość instalacji, wadą stosunkowo mała szybkość transmisji. Tego typu usługi oferuje między innymi TP S.A. od maja 1996 r. Po przyłączeniu komputera przez modem do zwykłej sieci i skonfigurowaniu połączenia należy zadzwonić pod ogólnopolski numer dostępowy 0-202122. W ten sposób uaktywniany jest dostęp do Sieci, ale korzystanie z tego numeru wymaga jednak wiele czasu i cierpliwości. Wadą połączenia jest powolna 45 transmisja danych (do 28,8 kbit/s). Koszty użytkownika to jednorazowy wydatek związany z zakupem modemu oraz każdorazowo opłata za połączenie według obowiazującej taryfy lokalnej. Połączenie modemowe można polecić osobom, które rzadko korzystają z Internetu, głównie w celu prowadzenia korespondencji mailowej. 3.2. SDI – Szybki Dostęp do Internetu Do małych firm oraz osób pracujących bądź uczących się, wykorzystujących Internet jako źródło wiedzy adresowana jest usługa oferowana przez TP S.A. – SDI (Stały Dostęp do Internetu). Jeżeli zdecydujemy o korzystaniu z usług SDI, niezbędne jest zainstalowanie terminala SDI. Urządzenie to przypomina wyglądem i spełnia podobne funkcje jak tradycyjny modem. Terminal SDI jest wypożyczany przez TP S.A. na czas świadczenia usługi. Koszty usługi to stała opłata abonamentowa niezależna od ilości czasu spędzonego w Internecie oraz jednorazowa opłata instalacyjna. Zaletą SDI jest stosunkowo wysoka prędkość transmisji, która maksymalnie wynosi 115 kbit/s, czyli ponad czterokrotnie jest większa niż w przypadku zwykłego modemu. Ponadto dla użytkownika ważne jest, że SDI nie blokuje linii telefonicznej w czasie korzystania z Internetu. Do łącza SDI można również podłączyć dodatkowe komputery, lecz wówczas spowoduje to spadek prędkości transmisji. Stały numer IP umożliwia małym firmom utrzymywanie własnego serwera www oraz serwera mailowego. Szczegółowe informacje dotyczące instalacji usługi SDI wraz z formularzem zgłoszeniowym można otrzymać w oddziałach TP S.A. Wszelkie informacje o usłudze dostepne są także na stronie internetowej: tpsa.pl/sdi. Znajduje się tam specjalny kwestionariusz, który można wypełnić i zgłosić zainteresowanie usługą SDI. 3.3 Dostęp do Internetu w sieciach telewizji kablowej 46 Dostęp do Internetu za pośrednictwem sieci kablowej, odpowiednio przystosowanej do przenoszenia oprócz sygnału telewizyjnego także pakietów IP zalicza się do połączeń stałych. Nie wszystkie instalacje telewizyjnej sieci kablowej nadają się jednak do wykorzystania-starsze nie mają kanału zwrotnego (sygnał od użytkownika). ASTER City Cable jako pierwsza w kraju stała się dostawcą szerokopasmowego dostępu do Internetu przez łącza telewizji kablowej. Szkielet nowoczesnej sieci kablowej to łącze światłowodowe w obrębie którego montuje się stację czołową, zawierającą specjalizowane urządzenie – rodzaj routera. Za pomocą tego urządzenia przekazywane są pakiety danych do i od użytkownika. Podobnie jak program telewizyjny, dane przenoszone są w ściśle określonym paśmie. Modem kablowy będący w posiadaniu użytkownika wyłapuje pakiety danych przeznaczone dla niego i przesyła do komputera zaopatrzonego w odpowiednią kartę sieciową. Modem kablowy, który odpowiedzialny jest również za przesyłanie danych od użytkownika w tzw. paśmie kanału zwrotnego, otrzymuje użytkownik od operatora TV kablowej. Ponadto każdemu komputerowi przydzielany jest stały numer IP. Usługa ta dostępna jest na razie w niektórych rejonach Warszawy. Dzięki jednej instalacji możliwe jest korzystanie z telefonu, oglądanie telewizji i pobieranie plików z Sieci. Dostępne są trzy rodzaje pakietów. Dwa pierwsze „Twój Dom” i „Twój Świat” (maksymalny transfer 128/32 kbps) przeznaczone są dla osób prywatnych, trzeci z nich „Twoja Firma” ( 256/64 kbps) głównie dla małych i średnich firm. W każdym pakiecie dodatkowo oferowane są konta na e-mail i strony WWW. Możliwe jest również dokupienie dodatkowych usług. 3.4 Dostęp stały Dostęp stały może być realizowany na wiele sposobów: z wykorzystaniem technologii HIS, linii dzierżawionej ISDN, przez operatora telewizji 47 kablowej, fal radiowych czy też łącza satelitarnego. Takie rozwiązania są przydatne dla użytkowników, którzy często korzystają z Sieci i potrzebują stabilnego i szybkiego połączenia z Internetem. Dostęp do Internetu charakteryzuje się przydzieleniem stałego adresu IP dla podłączonego tak komputera i możliwością wykupienia nazwy domeny. Dzięki temu uzyskuje się stały adres sieciowy. Gwarantuje to zarówno odbiorcom indywidualnym jak również lokalnym sieciom komputerowym stały dostęp do wszystkich usług internetowych. HIS (Home Internet Solution) to urządzenie które powstało w 1977 roku, dzięki firmie Ericcson. W oparciu o ten system Telekomunikacja udostępniła usługę typu SDI. Usługa ta nie wymaga zmiany dotychczasowych numerów telefonicznych, czy też okablowania. Wykorzystuje się istniejącą sieć telefoniczna, a do gniazdka telefonicznego podłączane jest specjalne urządzenie – terminal HIS-NT, pozwalające na bezpośredni stały dostęp do Sieci. HIS-NT przypomina wyglądem modem telefoniczny i posiada dwa złącza : telefoniczne (POTS) i do komputera (RS-232). Użytkownik otrzymuje login, hasło oraz numer IP. Maksymalna szybkość transferu danych to 115,2 kbit,2/s (podczas korzystania z telefonu zmniejsza się do około 70 kbit/s). Początkowo usługa ta była dostępna tylko w dużych aglomeracjach miejskich. W chwili obecnej osiągalna jest na terenie całego kraju. 3.5. ISDN Siecią telefoniczną o dużej szybkości transmisji jest sieć cyfrowa z integracją usług ISDN (Integrated Services Digital Network). Podobnie jak w poprzednim przypadku wykorzystuje się istniejące linie telefoniczne, ale tylko tam gdzie działają centrale cyfrowe. ISDN umożliwia przesyłanie wysokiej jakości danych z dużą prędkością. Tego typu rozwiązanie preferowane jest głównie dla firm, gdy podłączonych jest kilka komputerów, a dane przesyłane są rzadko, ale intensywnie i w dużych ilościach. W standardowej usłudze ISDN przekaz danych cyfrowych 48 odbywa się za pośrednictwem łącza 2B+D. Łącze zawiera dwa kanały B o gwarantowanej przepustowości w obu kierunkach (64 kbps każdy) oraz kanał D o przepustowości 16 kbps. Kanały B modą być wykorzystywane równocześnie (opłata zostaje wtedy podwojona), dzięki czemu uzyskuje się maksymalna przepustowość 128 kbps. Kanałem D przesyłane są informacje sygnalizacyjne. Istnieje możliwość integracji usług. Oznacza to, że do jednej linii telefonicznej można podłączyć do 8 urządzeń, np. telefony cyfrowe, telefaksy, wideotelefony czy modemy. Szybki, gwarantowany transfer, szybkie nawiązanie połączenia, wysokie bezpieczeństwo przesyłanych danych i duża dostępność na terenie całego kraju, to zalety ISDN. Wadą jest wysoka cena instalacji i niezbędnego sprzętu – modemu ISDN, obowiązkowe opłaty abonamentowe i płatność za czas surfowania (podwójna, gdy wykorzystywane są dwa kanały B). 3.6 Dzierżawione łącze stałe Jednym z najbardziej popularnych połączeń typu łącze stałe jest łącze dzierżawione, ale może to być specjalna sieć kablowa, światłowodowa czy łącze radiowe. Linia dzierżawiona to linia telefoniczna wynajęta od operatora telekomunikacyjnego na wyłączny użytek klienta (najczęściej firmy, przedsiębiorstwa). Linia ta łączy sieć klienta z urządzeniami, które zapewniają dostęp dostawcy usług internetowych. Podłączone komputery uzyskują własne adresy IP. Wyróżnić można dwa typy łączy: synchroniczne i asynchroniczne. Łącze synchroniczne zapewnia transmisję danych o kilkanaście procent wyższą niż asynchroniczne. Stosowana technologia HDSL (High-bit-rate Digital Subscriber Line), to łącza typu full-duplex, w których szybkość przepływu danych w obu kierunkach jest taka sama. Łącza te polecane są do podłączenia sieci lokalnej, a także dla użytkowników utrzymujących własne serwisy internetowe. 49 Łącza asynchroniczne natomiast wykorzystujące technologię ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) powodują, że prędkość transmisji danych do użytkownika jest większa niż od niego. Umożliwia to rozszerzenie pojemności dostępu kilkadziesiąt razy, bez rozbudowy infrastruktury okablowania. Połączenie stałe przeznaczone jest głównie dla dużych firm. Jest ono kosztowne i zależy od rodzaju łącza. Łącze takie umożliwia podłączenie dowolnej liczby terminali do komputera bezpośrednio podłączonego do Sieci i zapewnia stały dostęp do Internetu. Łącze gwarantuje dużą przepustowość, co pozwala na szybki transfer danych, średnio od 33,6 kbps do 2 Mbps. Im szybsze łącze ty wyższa opłata. Najczęściej stosowane są łącza 64 i 128 kbps. Firmy oferujące takie usługi to między innymi TP S.A., PDI (pdi.net.pl), Supermedia (supermedia.com.pl/dostepy). 3.7 Dostęp do Internetu drogą radiową Połączenie do Internetu drogą radiową stosowane jest w przypadku, gdy dostęp kablowy jest niemożliwy, a niezbędne jest sprawne połączenie z Siecią. Do komputera podłączony zostaje modem radiowy, zamieniający dane radiowe na cyfrowe i odwrotnie. Dzięki odpowiednio rozmieszczonym antenom szerokopasmowym, sygnały przenoszone są od i do komputera. Ograniczeniem jest zasięg ( do 25 km z anteną szerokopasmową i 50 km w transmisji punkt-punkt), obecność przeszkód w terenie (obszar górski) i wysokie koszty instalacji. Warto również wspomnieć, iż na początku roku 2001 w wybranych rejonach Warszawy w ramach pilotażu TP S.A. wprowadziła nową usługę o nazwie Neostrada. Usługa ta w niedługim czasie obejmuje swym zasięgiem cały kraj. Neostrada (z łac.: nowa droga), to nowoczesna 50 usługa polegająca na 5-40 krotnie szybszym połączeniu z Internetem, niż za pomocą tradycyjnego modemu. Dostęp szerokopasmowy oznacza w praktyce większą szybkość i nowe, niedostępne dotąd dla przeciętnego użytkownika Internetu możliwości (strony www z rozbudowaną grafiką i dźwiękiem, wideokonferencje, możliwość oglądania filmów video oraz słuchania muzyki z jakością CD wprost z Internetu – MP3). Dostęp szerokopasmowy to nowoczesna technologia ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line – asymetryczny cyfrowy dostęp abonencki). Do podłączenia Neostrady wykorzystuje się zwykłe łącze telefoniczne oraz dwa urządzenia instalowane u abonenta: splitter i specjalny modem. Linia telefoniczna doprowadzona jest do splittera, który z kolei łączy się oddzielnymi przewodami z telefonem i modemem. TP S.A. gwarantuje maksymalną prędkość łącza na połączeniu od komputera abonenta do serwera umożliwiającego dostęp do Internetu. 4. Dostawcy Internetu w Polsce. Dostęp do Internetu zapewniają profesjonalne firmy określane mianem dostawców usług internetowych, w skrócie ISP (Internet Service Provider). Usługi internetowe polegają na: -realizowaniu dostępu do Internetu -utrzymywaniu kont www i mailowych -dostępie FTP umożliwiającym wysyłanie na serwer providera plików, np. w celu aktualizacji stron www -rejestracji i konfiguracji domen. Ponadto providerzy świadczą dodatkowe usługi do których należą: -projektowanie stron www 51 -projektowanie aplikacji baz danych połączonych dynamicznie ze stronami www -telefonia internetowa VOIP (Voice Over Internet Protocol) -bezpieczeństwo w sieci - instalacja i konfiguracja firewalli -e-dyski – możliwość trzymania własnych plików na wirtualnych dyskach -reklama i promocja w Internecie -liczniki i statystyki odwiedzin Dostarczyciele internetowych usług oferują pomoc i pośrednictwo w dopełnieniu wszelkich formalności oraz przy zakupie niezbędnego sprzętu. Ponieważ obecność w sieci zmusza do częstych kontaktów z firma providerską, wybór dostawcy usług internetowych jest niezwykle ważny. Za autorem książki „Internet w biznesie” zacytuję szereg pytań, na które odpowiedzi ułatwić mogą podjęcie decyzji o wyborze dostarczyciela usług internetowych. Pytania te brzmią następująco: 18. ROZSZERZALNOŚĆ – czy po wykupieniu łącza dzierżawionego możliwe będzie, w przypadku wzrastających potrzeb, przejście bez konieczności zmiany ISP na nowocześniejsze technologie i większe szybkości? 19. PRZEPUSTOWOŚĆ – jaka jest szybkość połączenia ISP z Internetem, czy dostawca usług internetowych posiada własne połączenie, czy też korzysta z usług innego dostawcy? 20. TECHNICZNE WSPARCIE – czy serwis dostępny jest 24 godziny na dobę oraz czy w abonament wliczony jest stały serwis ze strony ISP? 21. RZETELNOŚĆ – na serwerze dostarczyciela internetowych usług często prezentowane są witryny innych klientów oraz ich adresy e-mailowe. Warto zapoznać się z opinią tych firm, czy usługi ISP są fachowe i rzetelne? 52 22. DOŚWIADCZENIE – jak długo ISP funkcjonuje na rynku internetowych usług?, czy nabyte doświadczenie pozwala sprostać oczekiwaniom firmy? 23. BEZPIECZEŃSTWO – czy dostarczyciel usług internetowych gwarantuje swoim klientom bezpieczny sklep internetowy, czy stosuje ściany ognia oraz czy posiada bezpieczny serwer WWW? Czy w przypadku uruchomienia własnego serwera WWW, uruchomiony zostaje stały monitoring, instalowanie i aktualizowanie nowych zabezpieczeń, tzw. łatanie dziur w systemie itp.? 24. ROZWÓJ TECHNOLOGII - czy wystarczające są środki finansowe i osobowe, aby ISP mogło zawsze oferować najnowsze technologie? Czy w przypadku, gdy firma sama zdecyduje o zdecyduje się na uruchomienie własnego łącza i serwera WWW, to posiada wystarczające i stałe środki, które jest w stanie wydawać na ten cel? 25. PROFESJONALIZM – czy ISP posiada doświadczonych administratorów i programistów, którzy są w stanie sprostać wymogom międzynarodowej konkurencji w zakresie ochrony zasobów i projektowania na najwyższym poziomie internetowych witryn? Czy w przypadku uruchomienia własnego serwisu koszt zatrudnienia wykwalifikowanej kadry zostanie zrekompensowany przez zyski? 26. INFORMACJA – czy informacje udzielane przez ISP na temat proponowanych usług są wyczerpujące? Czy są dostępne on-line? Czy formularz zgłoszeniowy można wypełnić za pomocą sieci? 27. SZKOLENIA – czy na swoim serwerze WWW, ISP oferuje szkolenia, seminaria na temat nowych technologii? Czy po włączeniu firmy do sieci, w opłatę wliczone są szkolenia w zakresie korzystania z podstawowych usług Internetu? 28. DOSTĘPNOŚĆ – czy ISP uruchamia własny serwer dostępowy, umożliwiający łączenie z Internetem poprzez połączenie 53 modemowe niezależnie od usług TP S.A? Jaka jest szybkość modemów i ilu klientów przypada na modem? 29. KOSZTY ŁĄCZNOŚCI – czy łączenie z serwerem dostępowym ISP to dodatkowy koszt, niezależnie od opłat telefonicznych? 30. SERWIS WWW – jaki jest koszt każdej modyfikacji witryny WWW, jeżeli uruchamiana jest ona na serwerze ISP? 31. ZASOBY DYSKOWE - w przypadku wykupienia usługi u ISP jaka jest standardowa wielkość przestrzeni na skrzynkę pocztową? Czy oferowane są zniżki w przypadku wykupienia kilku skrzynek? Czy dokonywana jest codzienna archiwizacja danych? 32. SPRZĘT – czy w przypadku uruchamiania własnego łącza i serwisu WWW niezbędny jest zakup nowego komputera, urządzenia UPS, routera, systemu operacyjnego, serwera WWW, firewalla itd.? Jeśli tak, kto w jakim czasie i jakim kosztem dokona poprawnej instalacji i uruchomienia? 33. ZYSKI – czy zyski z uruchomienia własnego serwera WWW będą rekompensowały koszty związane z dzierżawieniem łącza, administrowaniem serwerem i 24-godzinnym nadzorem nad sprzętem? 34. REJESTRACJA – czy ISP wypełni w imieniu firmy stosowne formularze, dokona rejestracji domeny i wystąpi o przydział odpowiedniej puli adresów IP? Na stronach top100.pl znaleźć można stale aktualizowaną listę największych providerów Internetu w Polsce. 20-tu największych dostawców w kraju prezentuje strona z 09.06.02 r.: 54 STATYSTYKI ILOŚCI DOMEN OBSŁUGIWANYCH PRZEZ PROVIDERÓW [20.08.2002 19:57] Liczba domen # Nazwa isp/firmy Wzrost liczby domen obsł. deleg. udział dzień miesiąc rok 141374 163081 100% -240 +1981 +33210 1 8178 8187 5.78% -6 +634 +2303 2 home.pl www 6338 6858 4.48% +8 -52 +644 3 4798 4867 3.39% +1 +30 +2344 4 TDC Internet Polska www 4016 5076 2.84% +0 -19 -153 5 3620 3624 2.56% +0 +143 +950 6 Expro www 3028 3046 2.14% +2 +32 +1162 7 2491 2599 1.76% +2 +17 +62 8 Internet Partners www 2225 2284 1.57% -10 -8 +189 9 1931 1938 1.37% -2 +31 +865 10 NetArt www 1763 1782 1.25% -3 +112 +1409 11 1612 1614 1.14% -2 +27 +358 12 BELLATRIX www 1420 1427 1.00% -1 -13 -129 13 1258 1313 0.89% -1 -5 -88 14 CETI www 1247 1291 0.88% -3 -15 -91 15 1188 1234 0.84% +0 -15 -40 16 Zigzag www 1166 1166 0.82% +0 +6 +74 17 1147 1147 0.81% +1 +29 +1144 18 Spider www 1075 1080 0.76% +0 +3 +4 19 1008 1018 0.71% +2 -3 -311 992 992 0.70% -1 +34 +381 992 992 0.70% -3 +47 +855 - 20 wszystkie domeny KEI Provider www 5. Systemy identyfikacji w Sieci Aby komputery włączone do Sieci mogły komunikować się, muszą oprócz wspólnego języka posiadać jednoznaczny system identyfikacji. W systemie tym rolę identyfikatorów pełnią unikalne numery zwane adresami IP (ang. INTERNET PROTOCOL). Numery IP identyfikują konkretny numer sieci oraz numer komputera i wyrażone są czterema cyframi z zakresu 0-255, 55 oddzielonymi kropkami np. 213.180.130.200. Wraz z rozwojem sieci, dalsze adresowanie komputerów za pomocą numerów IP byłoby dosyć kłopotliwe. Wielkim ułatwieniem dla użytkowników stało się wprowadzenie domen internetowych. Łatwiej jest posługiwać się adresami domenowymi, ponieważ zapomnienie lub też pomyłka przy wpisywaniu cyfr spowodują, iż wyświetli się zupełnie inna strona od oczekiwanej. Ludzie posługują się adresami domenowymi, lecz aby komputery mogły się komunikować, muszą zamieniać je na adresy IP. Tłumaczeniem nazw domenowych na adresy IP zajmuje się system nazw domen - DNS (Domain Name System). Tłumaczenie nazwy na adres IP nazywane jest rozwiązywaniem nazwy domenowej (resolving the domain name). System DNS umożliwia każdemu użytkownikowi, znajdującemu się w dowolnym miejscu na świecie, uzyskanie dostępu do żądanego serwera za pomocą łatwej do zapamiętania nazwy domenowej. Na samym początku, gdy Internet zaczynał dopiero się rozwijać pomiędzy serwerami rozsyłany był pojedynczy plik o nazwie hosts. Zawierał on spis adresów wszystkich maszyn. Ówczesny sposób dystrybucji przestał być wydajny gdy Sieć zaczęła się rozrastać. Dlatego też w 1985 roku wprowadzono system DNS – rozproszoną bazę danych. Oznacza to, że każda sieć regionalna i lokalna posiada swój własny serwer DNS, w którym rejestrowane są nazwy komputerów z danego obszaru. Serwery DNS logicznie utworzyły strukturę przypominającą drzewo. Na szczycie hierarchii umieszczono węzeł główny drzewa domen (root), który nie ma nazwy i reprezentowany jest przez kropkę (.). Na roota składają się serwery nazw poziomu głównego, które przechowują adresy prowadzące do serwerów domen pierwszego poziomu (Top Level Domains, TLD). Należą do nich domeny ogólne (generic TLD, gTLD), takie jak: .com dla firm komercyjnych .net dla administratorów sieci i dostawców usług internetowych .org dla niedochodowych organizacji pozarządowych 56 .edu dla instytucji edukacyjnych .gov dla instytucji rządowych .mil dla sił zbrojnych .int dla organizacji międzynarodowych oraz 244 domeny geograficzne (country code TLD, ccTLD), np. .uk, .us lub .pl. Tylko instytucje do tego uprawnione mogą rejestrować się w domenach: .gov, .mil, oraz .int. Domeny drugiego poziomu (Second Level Domain, SLD) – funkcjonalne (np. . edu.pl) i regionalne (np. .wroc.pl) znajdują się niżej w hierarchii. System DNS ciagle się rozwija. Udoskonalono metody dystrybucji danych i rozszerzono funkcje DNS, zdefiniowano zasady automatycznego dokonywania wpisów i uaktualniania informacji. Funkcjonowaniem systemu DNS zajmowała się organizacja IANA (Internet Assigned Numbers Authority). Część obowiązków przejął w 1996 roku Międzynarodowy Komitet do spraw Internetu (International Ad Hoc Committee, IAHC), który pilnuje aby struktura DNS spełniała wymagania i oczekiwania społeczności internetowej. Obecnie w skład IAHC wchodzą miedzy innymi przedstawiciele WIPO (Światowej Organizacji Własności Intelektualnej), INTA (Międzynarodowego Stowarzyszenia Znaków Towarowych) oraz FNC (Międzynarodowej Rady Sieciowej). Pozostałe funkcje IANA zaczęła przejmować od rku 1998 organizacja ICANN (The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers). W domenach .com, .org, .net, i .edu obecnie pilnuje porządku internetowe centrum informacyjne InterNIC (Internet Network Information Center), a w Europie organem nadzorującym funkcjonowanie systemu DNS jest RIPE (Reseaux IP Europeens). Sercem systemu DNS jest 13 komputerów, zwanych serwerami nadrzędnymi (root servers). Zarządzane przez ICANN, są rozmieszczone w największych węzłach internetowych na świecie. ICANN jest również organizacją odpowiedzialną za zarządzanie i koordynację systemem nazw domenowych. Domena .pl powstała w czerwcu 1990 roku, a pierwsze połączenie Polski z Internetem zorganizowane zostało przez jednostkę badawczo 57 rozwojową NASK (Naukowa i Akademicka Sieć komputerowa) w 1991 roku. NASK rejestruje obecnie nazwy w 31 domenach funkcjonalnych ( między innymi .com.pl, .edu.pl, .net.pl, .org.pl) oraz 140 regionalnych (np. .warszawa.pl, .wrocław.pl). Wiele domen drugiego poziomu (SLD) jest także obsługiwanych komercyjnie przez inne podmioty. Rejestracja w domenie .pl rozpoczyna się od złożenia wniosku na stronach NASK. Po dokładnym zapoznaniu się z regulaminem należy wypełnić elektroniczny formularz zgłoszeniowy. Automatycznie sprawdzane jest, czy dana nazwa nie została już wcześniej przez kogoś zgłoszona. Opłaty wynoszą 200 zł za nazwę w domenie .pl, 150 zł za nazwę w domenie funkcjonalnej oraz 50 zł za nazwę w domenie regionalnej. Jeśli sieć lokalna firmy na stałe włączona zostaje do Internetu, konieczne staje się ustalenie tzw. domeny, tzn. części adresu internetowego wspólnej dla wszystkich komputerów w sieci firmy. W Polsce przyjęto cztery podstawowe zasady nazewnictwa domen dla firm komercyjnych: - firma.com.pl : jest to najpopularniejsza metoda rejestrowania firm komercyjnych, obok nazwy lub skrótu ją identyfikującego znajduje się końcówka com.pl. - firma.biz.pl : nazwa firmy i końcówka bz.pl. - firma.miasto.pl : nazwa firmy i nazwa lub skrót miasta, w którym znajduje się firma. Lista polskich miast, posiadających zarejestrowane nazwy dostępna jest pod adresem ftp://ftp.nask.pl/pub/dns/dns-pl.txt, - firma.pl : nazewnictwo możliwe w przypadku gdy firma ma charakter ponadregionalny i posiada co najmniej 3 lokalizacje. Nazwa domeny musi być niepowtarzalna. W polskim NASK-u reguły mówią, że nazwa powinna kojarzyć się lub być związana z nazwa firmy lub typem jej działalności.. Dlatego podczas rejestracji składa się 58 oświadczenie o przysługiwaniu prawa do nazwy domeny. Gdy nie jest spełniony powyższy warunek może mieć miejsce odmowa. Odpowiedzialność za skutki prawne naruszenia dóbr czyjejś własności intelektualnej lub nieprawdziwego oświadczenia o przysługiwaniu prawa do nazwy domeny ponosi wyłącznie wnioskodawca. Nie ustanowiono na razie jeszcze przepisów prawnych regulujących w/w kwestie i dlatego zdarzają się często przypadki bezpodstawnych i dokonywanych w złej wierze rejestracji nazw domen. Dlatego też warto przed zamiarem zarejestrowania własnej domeny, upewnić się czy żądana nazwa jest jeszcze wolna. 6. Podstawowe usługi w Internecie Za pomocą Internetu możliwy jest dostęp do różnych usług. 6.1. Poczta elektroniczna. Poczta elektroniczna to jedna z podstawowych usług w Internecie. Umożliwia prowadzenie korespondencji w postaci elektronicznej (plików) pomiędzy użytkownikami Sieci. Informacja przesyłana od nadawcy do odbiorcy w formie tekstu ma zawsze konkretnego adresata. Odbiorca listu musi posiadać swój adres, zwany adresem emailowym. Tradycyjny adres domowy zastępuje adres skrzynki pocztowej na serwerze. Specjalny program za pomocą którego można wysyłać i odbierać listy elektroniczne pełni rolę serwera pocztowego. Ktoś kto posiada skrzynkę pocztową, czyli inaczej konto e-mailowe może otrzymywać listy od innego posiadacza dostępu do Internetu. Należy przy tym pamiętać, że podobnie jak w zwykłej poczcie każda wysłana w sieci wiadomość posiada elektroniczny „stempel” serwera pocztowego nadawcy listu. O atrakcyjności poczty elektronicznej przesądzają jej zalety, a więc niski koszt prowadzenia korespondencji, szybkość jej przesyłania oraz fakt iż w procesie wzajemnej komunikacji nie muszą być jednocześnie obecni nadawca i odbiorca. Ponadto poczta 59 elektroniczna łatwa w obsłudze, przez 24 godziny dostępna wszędzie tam gdzie istnieje dostęp do Internetu, pozwala użytkownikowi odebrać listy ze swojej skrzynki z dowolnego miejsca w sieci Internet. Cechą charakterystyczną adresu e-mailowego jest znak @, oddzielający nazwę skrzynki pocztowej (konta) od pełnej nazwy komputera lub jego aliasu. Posiadacz elektronicznego adresu pocztowego może umieścić swój adres e-mailowy na wizytówkach i w reklamach, przesyłać za pomocą Internetu zamówienia, kontaktować się z kontrahentami i klientami oraz zbierać uwagi i opinie. 6.2. FTP (File Transfer Protocol) Przesyłanie plików protokołem FTP (File Transfer Protocol) jest historycznie najstarszą usługą Internetu. Obok poczty elektronicznej i WWW jest najczęściej wykorzystywaną usługą w sieci Internet. FTP umożliwia przesyłanie plików, czyli tekstu, grafiki, dźwięku, filmów wideo pomiędzy różnymi platformami systemowymi: MS-DOS, Windows, UNIX, Macintosh. Daje również dostęp do tzw. serwerów anonimowych ftp, gdzie gromadzone jest od wielu lat darmowe oprogramowanie, drajwery, dokumentacja itp. I chociaż era WWW zmniejszyła nieco rangę serwerów ftp, nadal są one bezcennym źródłem oprogramowania i wciąż znajdują zastosowanie w przypadku przesyłania plików o dużej objętości. Listy najpopularniejszych światowych serwerów ftp wraz z omówieniem kategorii dokumentów, jakie można na nich znaleźć znajdują się pod adresem: - ftp://garbo.uwasa.fi/pc/doc-net/ftp-list/zip, 6.3. USENET Listy dyskusyjne (Usenet) lub grupy wiadomości (Usenet News) umożliwiają pomiędzy użytkownikami wymianę doświadczeń i stanowią 60 pewien rodzaj tablic informacyjnych. Za pomocą specjalnego programu można przeczytać wiadomości sklasyfikowane według różnych kryteriów, bądź też zamieścić własne uwagi. Niektóre grupy dyskusyjne mają własnego moderatora, który kontroluje treść oraz jakość wypowiedzi. Dyskusje skoncentrowane na wybranym temacie umożliwiają wymianę poglądów, zadawanie pytań i otrzymywanie aktualnych informacji z danej branży. 6.4. WWW – strony internetowe World Wide Web to najdynamiczniej rozwijająca się część Internetu po poczcie elektronicznej. Użytkownik ma możliwość przeglądania (przy pomocy programów Nestcape Navigator, Microsoft Internet Explorer) stron WWW zawierających tekst, grafikę, dźwięk, sekwencje wideo jak i przejście na usługi FTP czy też „chat rooms”. „Chat rooms” to tzw. internetowe kawiarnie, które umożliwiają komunikowanie się poprzez strony WWW. W przeciwieństwie do poczty elektronicznej, usługa WWW nie ma konkretnego adresata, każdy może być odbiorcą informacji. Strony WWW zwane są dlatego często witrynami. Usługa WWW umożliwia oglądanie zasobów sieci. Jako narzędzie marketingowe pozwala promować firmy na nieograniczonym obszarze. Możliwość prezentowania graficznej i jednocześnie interaktywnej oferty powoduje, iż wiele firm po uzyskaniu dostępu do Internetu uruchamia własny serwer WWW. Za pomocą internetowej witryny firmy realizują wytyczone cele przy udziale stosunkowo niewielkich kosztów. Istnieje wielka różnorodność istniejących witryn. Wyróżnionych zostało 6 podstawowych kategorii, wśród nich: - sklepy on-line (online storefront) - witryny demonstrujące obecność firmy w Internecie (Internet presence sites) - witryny oferujące dostęp do informacji (Content sites) - Centra handlowe (Mall sites) 61 - Witryny motywujące do odwiedzin (Incentive sites) - Wyszukiwarki (Search agent, search engines). 7. Możliwości wykorzystania Internetu w działalności firmy Coraz więcej firm wykorzystuje w swojej działalności dostęp do Internetu. Za jego pomocą można usprawnić praktycznie wszystkie obszary funkcjonujące wewnątrz przedsiębiorstwa. Wykorzystując nowe technologie usprawnić można obsługę klientów, działania w zakresie sprzedaży i promocji produktów, a także zbudować wizerunek firmy. Przedsiębiorcy oprócz okazji do nawiązania kontaktów handlowych i przekazania informacji o własnej firmie, mają możliwość dostępu do nieograniczonej ilości informacji o rynkach, konkurencji, panujących trendach, nowych technologiach. Aktywność gospodarcza za pomocą Internetu daje możliwość sprawniejszego i efektywniejszego działania. 7.1. Intranet Intranet to w skrócie sieć lokalna (łac. intra - wewnątrz i ang. net – sieć). Jest technologią stosunkowo młodą, zainteresowanie nią rośnie z roku na rok. Zastosować ją można z powodzeniem w obrębie danej firmy. Wdrożenie tego systemu informacyjnego jest mało kosztowne i łatwe w użyciu, ponieważ Intranet wykorzystuje protokół komunikacyjny TCP/IP, HTTP, HTML, SMTP i inne. Ponadto może on funkcjonować na każdym typie komputera. Cechą odróżniającą Intranety od sieci lokalnych jest to, że oparte są na protokołach TCP/IP. Z technicznego punktu widzenia, Intranet jest to lokalna sieć komputerowa (np. na uczelni, w zakładzie itp.) mająca strukturę otwartą, umożliwiającą połączenie z sieciami rozległymi. 62 Korzystając z Intranetu, pracownicy mają możliwość dostępu do wewnętrznych stron WWW, niedostępnych dla użytkowników globalnego Internetu. Strony te są nieocenionym źródłem ważnych i wiarygodnych informacji o firmie i jej otoczeniu. Firmowe strony WWW można wykorzystać do publikowania obowiązujących rozporządzeń. Ponadto mogą one również zawierać instrukcje, materiały informacyjne o firmie, materiały z seminariów, katalogi, cenniki, wzorce stosowanych dokumentów, zapowiedzi nowych wydarzeń, instrukcje obsługi oprogramowania stosowanego w przedsiębiorstwie itd. System komunikacji wewnątrz firmy staje się przez to o wiele bardziej ułatwiony i uproszczony. Istnieje możliwość, by dostęp do pewnego rodzaju informacji ograniczony został dla określonej grupy pracowników. Informacja, która pochodzi z jednego źródła, jest aktualna i dostępna w dowolnym czasie na terenie firmy i poza nią, umożliwia szybkie reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu i wewnątrz przedsiębiorstwa. Informacja w trybie on-line w znacznym stopniu oszczędza czas i koszty związane z tzw. papierowym przygotowaniem dokumentów. Przykładowe rozwiązania intranetowe w dziale obsługi klienta to: - informacje on-line, umożliwiające łatwy dostęp do informacji zebranych z wielu baz danych w celu szybkiego udzielenia odpowiedzi na pytanie; - często zadawane pytania (FAQ), stanowiące zbiór odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania; - informacje o kliencie umożliwiające zbieranie danych o nowych lub wcześniej wprowadzonych do bazy klientach; - wprowadzanie nowych zamówień i śledzenie ich realizacji, umożliwiają natychmiastowe sprawdzenie możliwości i stanu realizacji zamówienia; - rejestrację problemów i obserwacje stanu ich rozwiązania poprzez tworzenie bazy danych o problemach klientów i sposobach ich rozwiązywania; 63 - poprawianie błędów czyli możliwość publikowania poprawek do programów na serwerach intranetowych lub internetowych; - obsługę gwarancyjną – rejestrację umów gwarancyjnych oraz napraw przez uprawnionych sprzedawców poprzez sieć; - przekazywanie problemów czyli możliwość formalnego przekazywania informacji o problemach technicznych do działów inżynieryjnych. Natomiast w działalności finansowo-księgowej Intranet umożliwia: -sporządzanie i udostępnianie raportów finansowych z zachowaniem poufności dla ściśle określonej grupy osób; -publikację polityki firmy i procedur postępowania w jednym dobrze znanym miejscu dostępnym dla wszystkich – na stronie WWW. To rozwiązanie eliminuje konieczność kosztownego drukowania większej liczby dokumentów zawierających te informacje, a aktualizacje są szybkie i natychmiast dostępne; - śledzenie na bieżąco stopnia wykonania budżetów, co usprawnia proces tworzenia nowych budżetów; - zarządzanie środkami trwałymi – bieżąca modyfikacja listy posiadanych środków trwałych i ich rozdysponowanie; - przesyłanie przez pocztę elektroniczną zestawień wydatków, co pozwala zmniejszyć liczbę krążących w firmie dokumentów papierowych; - komunikację z oddziałami firmy czyli możliwość raportowania informacji finansowej przez oddziały i przewidywanie wydatków na przyszłość; - rozliczanie finansowe z partnerami czyli możliwość śledzenia przez klientów i dostawców stanu ich rozliczeń finansowych z firmą. Intranet jest rozwiązaniem bezpiecznym, a podstawową jego zaletą jest sprawność funkcjonowania w obrębie danej firmy. Może być połączony 64 z Internetem lub nie. Za zastosowaniem Intranetu w firmie przemawia wiele zalet, między innymi niskie koszty łączności, oszczędność czasu, szybki przepływ informacji oraz możliwość szybkiej reakcji na potrzeby organizacji. 7.2. Ekstranet Ekstranet jest kolejną technologią, pochodną Internetu. Termin ten określa w dosłownym znaczeniu sieć zewnętrzną (łac. extra – na zewnątrz i… Polecamy darmowe prace mgr - serwis z pracami mgr za darmo – głównie prace magisterskie, ale też licencjackie i inżynierskie 65