integrowana produkcja

x60
Instrukcja prowadzenia uprawy ziemniaka
zgodnie z zasadami dobrej praktyki
rolniczej (integrowana produkcja).
Uniwersytet Warmińsko- Mazurski w Olsztynie
Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa
Zarządzanie i Inżynieria Produkcji
Grodzki Sebastian
Ziemniak jest to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, a która najbardziej
rozpowszechniła się w Azji i Europie. Trójkę czołowych producentów ziemniaka stanowią:
Rosja, Chiny i Polska, dostarczają po 10 - 15% światowych zbiorów. Ziemniak ma skromne
wymagania klimatyczne i glebowe. Najlepsze plony daje w warunkach klimatu
umiarkowanego, a jego uprawa sięga po koło podbiegunowe północy. Jest rośliną bardzo
wydajną; średnie światowe plony przekraczają 100 dt/ha, a w Europie ponad 200 dt/ha.
Ziemniak jest ważną rośliną alimentacyjną, dostarcza paszy dla zwierząt oraz jest surowcem
do produkcji spirytusu, krochmalu i syropu ziemniaczanego.
Ziemniak należy do roślin o umiarkowanych wymaganiach termicznych. Części
nadziemne obumierają w temperaturze niższej od –1,5 ˚C. W przypadku uszkodzenia części
nadziemnych przez przymrozki wiosenne szybko wyrastają nowe pędy, ale opóźnia się
rozwój roślin i może się obniżyć plon. Optymalna temperaturą gleby do rozpoczęcia sadzenia
jest 7-8 ˚C 0 na głębokości 10 cm. Niższa temperatura znacznie wydłuża okres od posadzenia
do wschodów, w czasie, którego kiełki są narażone na porażenie rizoktoniozą. Zarówno
temperatura niższa od 10˚C, jak i wyższe od 25˚C wpływają hamująco na prawidłowy rozwój
ziemniaka. Temperatura gleby 10- 15 ˚C w okresie zawiązywania bulw może stać się
przyczyną występowania rdzawej plamistości i pustowatości bulw. Wady te mogą być
również wywołane obfitymi opadami po okresie suszy, powodującymi gwałtowny wzrost
ziemniaka po okresie zastoju. Ponadto niskie temperatury w czasie wegetacji w połączeniu z
dużą ilością opadów przyczyniają się do wzrostu zawartości fenoli i cukrów w bulwach.
Wysoka temperatura (powyżej 25˚C) w okresie wegetacji powoduje zmniejszenie zawartości
suchej masy w bulwach i jednocześnie gromadzenie się podwyższonych ilości asymilatów w
łodygach. W latach ciepłych, suchych, o dużym nasłonecznieniu bulwy ziemniaka zawierają
więcej skrobi oraz mało podatne na ciemnienie miąższu surowego i po ugotowaniu. Duży
wpływ na plony ziemniak ma odpowiednia ilość opadów i ich rozkład, gdyż zapewniają
właściwe stosunki wilgotnościowe w glebie. Ziemniak jest powszechnie uznawany za roślinę
wrażliwą na niedobory wody w glebie. Wynika to głównie z dwóch powodów: sprawności
pobierania wody przez system korzeniowy i efektywności gospodarowania wodą przez część
nadziemną. Ziemniak pobiera wodę z mniejszej głębokości niż większość roślin uprawnych,
gdyż główna masa jego korzeni znajduje się w górnej (do 40 cm) warstwie gleby. Niższa jest
także jego sprawność pobierania wody z gleby z powodu stosunkowo małego przekroju
korzeni oraz niewielkiej głębokości systemu korzeniowego. Części nadziemne ziemniaka są
podatne bardziej wrażliwe na niedobór wody niż wiele innych roślin uprawnych. Wraz z
rozwojem rośliny zmienia się jej zapotrzebowanie na wodę. W okresie od sadzenia do
wschodów ziemniak wymaga niewielkiej ilości wody. Zapotrzebowanie na wodę pokrywają
wtedy głównie zapasy znajdujące się w bulwie macierzystej. Obfite opady w tym okresie
mogą być szkodliwe, gdyż przedłużają kiełkowanie i wschody oraz zwiększają stopień
porażenia chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. Od wschodów aż do tworzenia pąków
kwiatowych potrzeby wodne są również niewielkie. Jednak, gdy w okresie zawiązywania
bulw występuje susza, zwiększa się porażenie parchem zwykłym. Tworzenie pąków na ogół
odpowiada okresowi wiązania bulw (tuberyzacji) i jest początkiem zwiększenia się potrzeb
wodnych roślin.
Nie mniej ważnym czynnikiem jak temperatura czy opady jest rodzaj gleby i jej
zasobność w składniki z gleby od chwili wytworzenia pierwszych korzeni, pomimo że ma
znaczne zapasy substancji odżywczych w bulwie. W pełni wegetacji system korzeniowy
ziemniaka nie sięga głęboko. Również stolony i bulwy do dalszego rozwoju potrzebują
swobodnego dostępu powietrza. Dlatego ziemniak wymaga gleby niezbyt zwięzłej, pulchnej,
przepuszczalnej, zapewniającej dobre przewietrzanie. Najbardziej przydatne pod uprawę tej
rośliny są gleby średnio zwięzłe, o składzie piasków gliniastych mocnych. Ziemniak w
porównaniu z innymi roślinami jest mniej wrażliwy na odczyn gleby. Optymalne pH gleby
wynosi 5,5- 6,5. Gdy pH gleby spada poniżej 5, może nastąpić zahamowanie wzrostu i
zmniejszenie plonu. Odczyn obojętny i alkaliczny (pH powyżej 6,5) jest niekorzystny, gdyż
sprzyja porażeniu bulw parchem zwykłym, co powoduje obniżenie plonu i pogorszenie jego
jakości. Ziemniak nie jest rośliną gleb lekkich, ale na glebach lżejszych (piasek słabo
gliniasty, piasek gliniasty lekki) nie zawsze plonują gorzej. Zależy to głównie od warunków
wilgotnościowych. Gdy suma opadów od czerwca do września wynosi 150-250 mm,
ziemniak plonuje obficie i znacznie lepiej aniżeli większość roślin uprawnych. Tak, więc
uprawa ziemniaka na glebach lekkich nie jest równoznaczna z niższym poziomem plonów,
tym bardziej, że istnieje wiele sposobów, aby zwiększyć plony m.in. przez właściwy dobór
odmian i prawidłową agrotechnikę. Jednak częste okresowe niedobory opadów w warunkach
gleb lżejszych przyczyniają się do dużych wahań w zbieranych plonach. Gleby ciężkie,
bardzo zwięzłe, zimne i podmokłe nie nadają się do uprawy ziemniaka. Ogrzewają się one
wiosną powoli, opóźniają wzrost i dojrzewanie roślin, sprzyja wyradzaniu i gniciu, bulwy
ulegają zniekształceniu i nadmiernemu rozrostowi oraz pogarsza ich jakość. Gleby cięższe, a
jeszcze bardziej kamieniste, nastręczają też wielu problemów z uprawą i zbiorem, zwłaszcza,
gdy ilość opadów jest duża.
Ziemniak jest uważany za roślinę mało wymagającą, co do przedplonu, ale bardzo
wymagającą, co do kultury gleby. Stosunkowo słabą reakcję ziemniaka na przedplon można
wyjaśnić tym, że jego intensywna uprawa na oborniku lub nawozach zielonych nadaje glebie
wysoką sprawność i korzystną strukturę. Wybierając stanowisko pod ziemniaka, należy
przede wszystkim zwrócić uwagę na to, aby po zbiorze przedplonu było dość czasu na
wykonanie bardzo starannej uprawy jesienią. Jest ona, zaczynając od pielęgnowanej
podorywki, podstawowym warunkiem podnoszenia kultury gleby, którą uzyskuje się przez
wieloletnią właściwą uprawę i nawożenie. Duży plon ziemniaka o korzystnych cechach
jakościowych otrzymuje się na dobrych stanowiskach. Najlepszym przedplonem pod
ziemniaka są rośliny motylkowe wieloletnie i ich mieszanki z trawami, następnie strączkowe
na zielonkę (lub zielony nawóz) i nasiona oraz okopowe. Wyjątek stanowi łubin uprawiany na
nasiona, który tak jak i ziemniak jest porażany czarną nóżką. Gorsze stanowiska pozostawiają
po sobie zboża ozime i jare. Rośliny motylkowate wieloletnie i strączkowe mają silnie
rozwinięty system korzeniowy, który głęboko penetruje glebę i korzystnie wpływa na jej
żyzność. Bakterie brodawkowe żyjące w symbiozie z tymi roślinami (w brodawkach
korzeniowych) pobierają wolny azot z atmosfery i wykorzystują go do budowy swego
organizmu. Wzbogacają, więc glebę w azot, gdy ich resztki pożniwne lub całe rośliny zostaną
przyorane i rozłożą się. Na stanowisku po motylkowych i ich mieszankach z trawami można
ograniczyć nawożenie organiczne i zmniejszyć nawożenie mineralne. Czasami na
stanowiskach tych ziemniaki uszkadzane są przez pędraki i drutowce, co obniża ich
przydatność do celów jadalnych i na sadzeniaki. Dobrym przedplonem może być stanowisko
po burakach lub ziemniakach, ziemniaki mogą być uprawiane po sobie tylko w krótkich
rotacjach (2-3 lata), gdyż występuje bardzo duże niebezpieczeństwo rozprzestrzenianiu się
mątwika ziemniaczanego. Najlepiej uprawiać ziemniaka na tym samym polu nie częściej, niż
co 4-5 lat. Na polach zamątwiczonych przerwa w uprawie powinna wynosić 6-7 lat, a gdy
ogniska tego szkodliwe są silne- nawet, co 7- 10 lat. Ponadto wskazana jest tylko uprawa
odmian mątwikoodpornych, które przy właściwej agrotechnice redukują wyraźnie populacje
mątwika i zapewniają stabilne plonowanie. W praktyce ziemniaki są najczęściej uprawia się
po zbożach, a lepsze stanowiska przeznaczone są pod rośliny bardziej wymagając. Zbożowe
są słabym przedplonem ziemniaka, ale stanowiska po nich można polepszyć, stosując
wsiewki międzyplonowe i międzyplon ścierniskowy. Przyoranie międzyplonów lub ich
resztek pożniwnych umożliwia zmniejszenie dawki obornika, zwiększa zawartość próchnicy i
składników mineralnych, poprawia stosunki wilgotnościowe w glebie oraz polepsza jakość
konsumpcyjną ziemniaka jadalnego. Nieodpowiednie pod ziemniaki jest stanowisko po
kukurydzy, gdyż silnie rozwinięty system korzeniowy tej rośliny niszczy strukturę gleby, a
herbicydy stosowane do jej odchwaszczenia hamują wzrost i rozwój ziemniaka. Ziemniak
można uprawiać jako plon wtóry po międzyplonach ozimych. Łączne zbiory ogniwa
zmianowania- międzyplonu ozimego i plonu wtórnego- są na ogół większe niż ziemniaka z
plonu głównego. Jednak bulwy z plonu wtórego mają niniejszą trwałość przechowalniczą i
powinny być jak najwcześniej zagospodarowane. Ziemniak jest bardzo dobrym przedplonem
dla innych roślin uprawnych. Pozostawia glebę odchwaszczoną, w dobrej strukturze, zasobną
w próchnicę i składniki mineralne. Na stanowisku po nim najczęściej uprawia się zboża jare.
Po bardzo wczesnych i wczesnych odmianach ziemniaka dobrze udaje się rzepak ozimy, a po
średnio wczesnych, zebranych do końca sierpnia, można siać żyto ozime. Ziemniak jest też
dobrym przedplonem dla lnu i innych roślin przemysłowych wymagających pól
odchwaszczonych, a gleb zasobnych w składniki pokarmowe. Ziemniak wymaga gleby
przewiewnej, pulchnej, starannie doprawionej i odchwaszczonej. Aby stan taki osiągnąć,
niezbędną jest taka uprawa roli, która zapewni warunki do dobrej wegetacji roślin oraz do
prawidłowej pracy narzędzi i maszyn podczas sadzenia, pielęgnacji i zbioru. Zabiegi
uprawowe ze względu na termin ich wykonania dzielimy na: pożniwne, jesienne i wiosenne.
Pożniwne zabiegi uprawowe pod ziemniaka są uzależnione od rodzaju gleby, przedplonu i
terminu jego zbioru oraz zachwaszczenia pola. Po zbożach (na polach niezaperzonych) należy
zastosować pełen zestaw uprawek pożniwnych, natomiast po roślinach późniejszego zbioru
można liczbę zabiegów ograniczyć, łącząc pożniwne z jesiennymi. Na polach zaperzonych do
pożniwnych trzeba włączyć mechaniczne lub mechaniczno- chemiczne zwalczanie tego
uciążliwego chwastu. Jesienne zabiegi uprawowe pod ziemniaki na glebach średnich i
zwięźlejszych są połączone z nawożeniem fosforem- potasowym i oborniku. Po okopowych i
roślinach późnego zbioru zabiegi jesienne mogą być ograniczone do kultywatorowania,
talerzowania i orki przedzimowej. Orkę przedzimową, z jednoczesnym przyoraniem
nawozów fosforowych i potasowych oraz obornika, należy wykonać na: głębokość 30-35 cm
pługiem z przedpłużkiem. Na glebach o płytkiej warstwie akumulacyjnej należy orać płycejna głębokość około 25 cm. Kierunek orki przedzimowej powinien być w miarę możliwości
prostopadły do kierunku sadzenia. Orka przedzimowa jest najważniejszym zabiegiem
uprawowym wykonywanym jesienią i ma na celu równomierne rozmieszczenie składników
organicznych i mineralnych w glebie, zniszczenie chwastów przez ich głębokie przyoranie,
zmagazynowanie jak największego zapasu wody, spulchnienie głębokiej warstwy gleby, w
której rozwija się większość korzeni i bulw oraz ułatwienie większego przemarzania gleby,
które dodatnio wpływa na jej strukturę gruzełkowatą.
Ziemniak w czasie swego wzrostu pobiera z gleby określone ilości składników
pokarmowych. Aby dać 30 t plonu z 1 ha, musi pobrać średnio (w kg) 135- 150 azotu, 60- 70
P2O5, 240-300 K2O, 90- 105 CaO, 15- 25 MgO oraz pewne ilości mikroelementów.
Wymagania pokarmowe i zasobność gleby wskazują na potrzeby nawozowe roślin.
Podstawowym nawozem organicznym jest obornik. Ekonomicznie uzasadniona dawka
wynosi 25- 30 t/ha, ale większe dawki są bardzo pożądane, zwłaszcza pod ziemniaka
jadalnego. Obornik należy zastosować bezpośrednio po żniwach razem z podorywką lub
jesienią z orką przedzimową. Liczne doświadczenia polowe wykazały, że przyoranie obornika
jesienią zwiększa plonowanie ziemniaka o 3,0- 5,0 t/ha w porównaniu z plonem otrzymanym
po zastosowaniu podobnej dawki wiosną. Wykorzystanie składników obornika przez
ziemniaki w pierwszym roku wynosi od 10 do 50 % i zależy od terminu przyorania, jego
jakości, temperatury i wilgotności gleby oraz liczebności drobnoustrojów glebowych.
Pobranie składników jest największe, gdy obornik jest przyorany za pomocą podorywki, a
najmniejsze, gdy zastosuje się go wiosną przed sadzeniem. Ponadto przewaga jesiennego
stosowania obornika nad wiosennym wynika z wcześniejszego przygotowania pola i
dotrzymania optymalnego terminu sadzenia, dokładniejszego sadzenia i wydajniejszej pracy
sadzarek, lepszej zdrowotności ziemniaków dzięki ograniczeniu porażenia parchem i
rizoktoniozą oraz mniejszego zachwaszczenia plantacji. Obornik wzmaga działanie
nawożenia mineralnego, zwiększa zawartość skrobi w bulwach oraz poprawia właściwości
smakowe ziemniaka.
Przed sadzeniem, do zabiegów poprawiających efektywność uprawy ziemniaków
zaliczamy pobudzanie sadzeniaków. Zabieg ten ma na celu rozbudzenie oczek i
wykształcenie kiełków długości 0,5 cm, dzięki czemu uzyskuje się wcześniejsze o ok. 3-7 dni
wschody, lepsze ukorzenienie się roślin i wyższy plon o 2-4 t/ha. Przed rozpoczęciem zabiegu
pobudzania należy ziemniaki przesortować i rozfrakcjonować oraz zaprawić przeciwko
rizoktoniozie. Tak przygotowane sadzeniaki należy umieścić w workach raszlowych lub
siatkowych, albo rozsypać na pryzmę w stodole, wiacie czy innym pomieszczeniu w warstwie
30-50 cm i pozostawić na okres ok. 2 tygodni w temperaturze 12-150C.
Środki chemiczne do zaprawiania bulw przeciwko rizoktoniozie ziemniaka
Nazwa środka
Dawka zalecana na 100 kg bulw
Sposób
Klasa
zaprawiania
toksyczności
Dithane M-45 80WP
200 g lub 200g + 200-800 ml H2O
S,M
IV
Dithane 455 SC
300 ml + 200-800 ml H2O
M
IV
Monceren 12,5 DS
200g
S
Monceren 250 FS
60 ml + 1000 ml H2O
M
Penncozeb 80 WP
200 g lub 200 g + 200-800 ml H2O
S,M
Penncozeb 75 WG
200 g lub 200 g + 200-800 ml H2O
M
Rizolex 50 WP
50g lub 50 g + 1000 ml H2O
S,M
Prestige 290 FS*
75-100 ml
M
* - zaprawa owadobójczo – grzybowa do zwalczania rizoktoniozy, stonki i mszyc
S – zaprawianie na sucho (pudrowo) M – zaprawianie na mokro (metodą zawiesinowa)
IV
IV
IV
IV
V
Na kilka dni przed sadzeniem wysiewamy nawozy potasowe i fosforowe, jeśli nie były
stosowane jesienią i mieszamy je z glebą.
Dawki nawożenia azotowego zależą od kierunku użytkowego ziemniaków oraz
wymagań uprawianej odmiany. W uprawie na oborniku obniżamy dawkę o 30-40 kg N/ha
(przy planowanym plonie 30t/ha ziemniaków).
W zależności od kierunku użytkowania ziemniaków dawki azotu powinny wynosić:
 40-80 kg N/ha dla odmian bardzo wczesnych przeznaczonych na wczesny zbiór,
 90-100 kg N/ha dla ziemniaków przeznaczonych na sadzeniaki,
 130-200 kg N/ha dla pozostałych kierunków użytkowania.
Odmiany wymagające wyższego nawożenia azotem to: Lotos, Aksamitka, Anielka,
Cykada, Frezja, Balbina, Beata, Baszta, Mila, Maryna, Orłn, Ibis, Igra, Ania, Barycz, Triada,
Jantar, Klepa, Lawina, Omulew, Bzura, Hinga, Meduza, Wawrzyn, Salto, Tara i Wolfram
oraz większość odmian zagranicznych będących w Polskim Rejestrze. U tych odmian poziom
nawożenia azotem winien wahać się w granicach 150-200 kg N/ha. Odmiany o małych
wymaganiach co do azotu to: Aster, Bila, Drop, Bekas, Grot, Rywal, Tokaj i Muza.
Wymagają nawożenia azotowego na poziomie 100-120 kg N/ha. Reszta odmian potrzebuje
nawożenia azotem w granicach 120-150 kg N/ha.
Do nawożenia ziemniaków odpowiednim nawozem azotowym jest mocznik, a na
glebach odkwaszonych siarczan amonu.
Ponieważ przy wyższych dawkach azotu (powyżej 100 kg/ha) zbyt duża koncentracja
tego składnika wokół sadzeniaków może wpływać ujemnie na równomierność i termin
wschodów, wskazane jest dzielenie dawki na dwie równe części – pierwszą należy wysiać
przed sadzeniem, a drugą na kilka dni przed wschodami ziemniaków. Stosując taki podział
dawki doglebowej, unikamy strat części azotu na skutek jego wypłukiwania do wód
gruntowych.
Choroby ziemniaka:
Grzybowe:
 Zaraza ziemniaka (Phytophtora infenstans (Mont.) de Bary)
 Rizoktonioza ( Rhizoctonia solani Kühn),
 Alternarioza= sucha plamistość liści ziemniaka (Alternaria Rhizoctonia solani J. Et
Gr.),
 Sucha zgnilizna bulw (Fusarium coeruleum Sacc.),
 Parch prószysty ziemniaka (Spongospora subterranea (Wallr.) Lagerh.),
 Parch srebrzysty ziemniaka (Helminthosporium solani Dur. Et Mont)
 Rak ziemniaka (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.)
Bakteryjne:
 Czarna nóżka (Erwinia carotovora var. Atroseptica Jenn.)
 Mokra zgnilizna bulw (Erwinia carotovora var. Carotovora Holl.)
 Parch zwykły (Streptomyces scabies Waksm et Henr.)
 Bakterioza pierścieniowa
Wirusowe:
 Wirus Y
 Wirus liściozwoju
 wirus S
 wirus X
 wirus M
 wirus A
Choroby można podzielić też według okresu ich występowania:
 W okresie wschodów- mokra i sucha zgnilizna bulw oraz rizoktoniaza;
 W czasie wegetacji- czarna nóżka, rizoktonioza, alternarioza, zaraza ziemniaka, parch
zwykły, parch prószysty i parch srebrzysty;
 W okresie przechowywania- zaraza ziemniaka, mokra i sucha zgnilizna bulw oraz
parch srebrzysty.
Z punktu widzenia gospodarczego największy wpływ mają te choroby, które
występują najpowszechniej i są przyczyną największych strat w plonach.
Zaraza ziemniaka występuje w największym nasileniu w latach ciepłych i
wilgotnych, najczęściej w lipcu i sierpniu. Objawia się początkowo pojedynczymi, żółtym
plamami na liściach, które brunatnieją, a następnie w całości zasychają. Również bulwy są
zarażane przez zarodniki grzyba spłukiwane z liści do gleby. Zwalczanie zaraz y odbywa
się przez przemienne stosowanie fungicydów, najpierw systemicznych, później
kontaktowych.
Rizoktonioza atakuje kiełki ziemniaka przed wschodami roślin, powodując
nierównomierność wschodów i powstanie miejsc pustych. Liście wierzchołkowe chorych
roślin zwijają się, a u podstawy łodyg pojawia się obrączka w postaci białego nalotu.
Zapobieganie chorobie polega na sadzeniu zdrowych bulw w ogrzaną glebę, zaprawianiu
bulw środkami chemicznymi i usuwaniu chorych roślin w trakcie selekcji negatywnej.
Alternarioza rozwija się w wysokiej temperaturze i małej wilgotności, a występuje
wcześniej niż zaraza ziemniaka. Objawia się ciemnobrunatnymi plamami na liściach i
występowaniem tzw. twardej zgnilizny na bulwach. Zwalcza się ją sadząc zdrowe bulwy i
stosując fungicydy tak jak przeciwko zarazie ziemniaka.
Czarna nóżka pojawia się w czasie wschodów i w pełni lata. Symptomami tej
choroby jest czernienie i gnicie podstawy łodygi i szyjki korzeniowej. Gniją też korzenie,
wskutek czego można łatwo chore pędy wyciągnąć z ziemni. Zniszczone części łodyg są
czarne, tłuste, i mają zapach śledzi. Zainfekowane bulwy ulegają mokrej zgniliźnie.
Zapobiega się czarnej nóżce sadząc zdrowe, nie krojone bulwy i przeprowadzając w
czasie wegetacji kilkakrotną selekcję, podczas której należy usuwać porażone rośliny
wraz z bulwą starą i młodymi.
Występowanie parcha zwykłego nasila się w latach gorących i suchych, w okresie
wiązania bulw. Na młodych, rosnących bulwach tworzą się nieregularne lub zaokrąglone
strupy o szorstkiej powierzchni. Należy stosować nawozy fizjologicznie kwaśne, unikać
gleb zasadowych, a plantacje obsadzać zdrowymi sadzeniakami.
Objawem wirusa Y (smugowatość) jest występowanie podłużnych, brązowych smug
na nerwach dolnej strony liści. Następnie smugi przechodzą na ogonki liściowe a później
zasychają i zwisają.
Liściozwój liście zwijają się wzdłuż nerwu głównego ku górze i stają się szorstkie,
skórzaste, łamliwe.
Wirusy S, X, M i A dają mniej wyraźne objawy i trudno je stwierdzić. Najczęściej
chore rośliny ziemniak mają słabo lub silnie pomarszczoną blaszkę liściową z objawami
mozaikowatości.
Zwalczanie chorób ziemniaka:
Rizoktonioza:
Nazwa środka
Dithane M- 45 80 WP
Dithane NeoTec 75 WG
Dithane 455 SC
Manconex 80 WP
Monceren 12,5 DS
Monceren 250 FS
Penncozeb 80 WP
Penncozeb 455 SC
Prestige 290 FS
Rizolex 50 WP
Vitavax 2000 FS
Vondozeb 75 WG
Dawka na ha lub inne
200g lub
200g + 800 ml H2O
200 g lub
200g + 800 ml H2O
300ml + 700 ml H2O
200g lub
200g + 800 ml H2O
200 g
60ml +1000ml H2O
200g lub
200g+ 800ml H2O
300ml + 700 ml H2O
75ml+
1500-2000ml H2O
50g lub
50g+1000ml H2O
200-300ml+
700-800ml H2O
200g lub
200g + 800 ml H2O
Uwagi
Zaprawianie bulw:
Dawki zalecane na 100 kg bulw
-sadzeniaki zaprawiać wiosną
-bulwy muszą być suche i czyste
-zaprawione ziemniaki mogą być
wykorzystane wyłącznie jako materiał
sadzeniakowy
-zaprawianie na sucho (pudrowanie)
wykonywać w zasobniku sadzarki
czerpakowej do bulw ziemniaka. Po
napełnieniu zbiornika sadzarki każdą
partię sadzeniaków posypać zalecaną
ilością środka. Zaprawianie następuje
w czasie pracy sadzarki.
-zaprawianie na mokro: zawiesiną
wodną środka można opryskiwać
bulwy
ziemniaka
na
taśmie
transportera przy użyciu opryskiwacza
ciśnieniowego
lub
zaprawiania
zaprawiarką współpracującą z sadzarką
bulw
Parch srebrzysty i ospowatość bulw:
Nazwa środka
Fungazil 100 SL
Dawka na ha lub inne
Uwagi
15 ml +1000 ml H2O Ochrona bulw przed składowaniem
Dawka zalecana na 100 kg bulw
Zabieg wykonać przez opryskiwanie
na taśmę transportera, przed
umieszczeniem
ziemniaków
w
przechowalni- w ciągu pierwszego
tygodnia po zbiorze.
Fungazil 100 SL wykazuje działanie
ograniczające występowanie suchej
zgnilizny bulw oraz gangreny
ziemniaka.
Alternarioza i sucha plamistość liści:
Nazwa środka
Agrotalonil 500 SC
Altima 500 SC
Antracol 70 WG
Antracol 70 WP
Bravo 70 WP
Bravo 75 WG
Bravo Plus 500 SC
Clortsip 500 SC
Dithane M- 45 80 WP
Dithane NeoTec 75 WG
Dithane 455 SC
Ekonom 72 WP
Folpan 80 WG
Gwarant 500 SC
Indofil 80 WP
Manconex 80 WP
Melody Met 69 WP
Penncozeb 80 WP
Penncozeb 455 SC
Pennfluid 420 SC
Pyton 60 WG
Ridomil Gold MZ 68 WG
Ridomil Gold MZ 68 WP
Rywal 500 SC
Tanos 50 WG
Tattoo C 750 SC
Unikat 75 WG
Vondozeb 75 WG
Dawka na ha lub inne
2,0- 3,0 l
0,3- 0,4 l
1,8 kg
1,8 kg
2,0 l
1,5 kg
2,0 l
2,0 l
2,0- 3,0 kg
2,0- 3,0 kg
3,0- 4,5 l
2,0- 2,5 kg
1,5 kg
2,0 l
2,0 kg
2,0 – 3,0 kg
2,0 kg
2,0- 3,0 kg
3,0- 4,5 l
2,0 l
1,0 kg
2,5 kg
2,5 kg
2,0- 3,0 l
0,4 kg
2,0- 2,5 l
2,0 kg
2,0- 3,0 kg
Uwagi
Opryskiwanie roślin:
Zabieg opryskiwania wykonywać
zapobiegawczo lub w momencie
pojawienia się pierwszych objawów
choroby na liściach.
Wyższe dawki środków stosować przy
dużym zagrożeniu chorobą lub na
plantacjach zagęszczonych.
Większą ilość wody stosować na
rośliny o silnie rozwiniętej naci
ziemniaczanej.
Zaraza ziemniaka:
Nazwa środka
Acrobat MZ 69 WP
Curzate Cu 49,5 WP
Curzate M 72,5 WP
Galben M 73 WP
Invader 742 WG
Kupromet 45 WG
Kupromet 45 WP
Melody Med 69 WG
Miedzian 50 WG
Miedzian 50 WP
Patafol MZ 70 WP
Planet 72 WP
Planet 72 WP
Dawka na ha lub inne
2,0 kg
3,0 kg
2,4 kg
2,0 kg
2,0 kg
3,5 kg kg
3,5 kg
2,0 kg
5,0 kg
4,0 kg
2,0- 2,5 kg
2,0 kg
2,0 kg
Uwagi
Opryskiwanie roślin
Środki o działaniu układowym lub
wgłębnym.
Do pierwszego zabiegu wskazane
jest użycie jednego ze środków o
działaniu układowym lub wgłębnym.
Pierwszy
zabieg
wykonać
zapobiegawczo
w
terminie
sygnalizowanym
przez
służbę
ochrony roślin w danym rejonie lub
na plantacjach odmian wczesnych w
okresie zwierania się roślin w
Pretor 550 S.C.
Pyton 60 WG
Ridomil Gold MZ 68 WG
Ridomil Gold MZ 68 WP
Sandafon Manco 64 WP
Spinaker 607 SL
Tanos 50 WG
Tattoo 550 SC
Tattoo C 750 SC
Toska 72,5 WP
Agrotalonil 500 SC
Altima 500 SC
Antracol 70 WG
Antracol 70 WP
Bravo 500 SC
Bravo 75 WG
Bravo Plus 500 SC
Brestanid 502 SC
Captan 50 WP
Champion 50 WP
Clortsip 500 SC
Dithane M- 45 80 WP
Dithane NeoTec 75 WG
Dithane 455 SC
Folpan 80 WG
Funguran- OH 50 WP
Funguran Easy 50 WP
Gwarant 500 SC
Indofil 80 WP
Kocide 101 WP
Kuprosal 60 WP
Mag 50 WP
Manconex 80 WP
Merpan 50 WP
Miedzian Extra 350 S.C.
Novozir MN 80 WP
Penncozeb 80 WP
Penncozeb 455 SC
Pennfluid 420 SC
Pennstan 68 WP
Polyram 70 WG
Previcur 607 SL
Rywal 500 SC
Sancozeb 80 WP
Unikat 75 WG
Vondozeb 75 WG
3,0- 4,0 l
1,0- 1,25 kg
2,0 kg
2,0 kg
2,0 kg
3.0 l
0,4- 0,7 kg
3,0- 4,0 l
1,5 l
2,0 kg
2,0- 3,0 l
0,3- 0,4 l
1,8 kg
1,8 kg
2,0- 3,0 l
1,5- 2,25 kg
2,0- 3,0 l
0,5 l
3,0- 3,5 l
2,5- 3,0 l
2,0- 3,0 l
2,0- 3,0 kg
2,0- 3,0 kg
3,0- 4,5 l
2,0 kg
2,5- 3,0 kg
2,5- 3,0 kg
2,0 l
2,0 kg
2,5- 3,0 kg
3,0 kg
2,5 kg
2,0- 3,0 kg
3,5 kg
4,0- 5,0 l
2,0- 3,0 kg
2,0- 3,0 kg
3,0- 4,5 l
2,0 l
2,0- 2,5 kg
1,5- 1,8 kg
3,0 l
2,0- 3,0 l
2,0- 3,0 kg
2,0 kg
2,0- 3,0 kg
rzędach, a na odmianach późnych po
wystąpieniu objawów choroby na
odmianach wczesnych.
W przypadku szczególnie silnego
zagrożenia zarazą ziemniak zabieg
opryskiwania przy użyciu fungicydu
o
działaniu
układowym
lub
wgłębnym
można
powtórzyć.
Wskazane jest zastosowanie innego
środka
Opryskiwanie roślin
Środki o działaniu kontaktowym:
Po
wykonaniu
opryskiwania
środkiem o działaniu układowym lub
wgłębnym
następne
zabiegi
wykonywać przy przemiennym
zastosowaniu
fungicydów
o
działaniu kontaktowym.
Zabiegi wykonywać w miarę
potrzeb, co 7- 10 dni. Krótsze
odstępy
między
zabiegami
zachowywać
w
warunkach
większego zagrożenia (częste opady
deszczu,
wysoka
wilgotność
powietrza, temperatura 15-20 ˚C)
oraz
na
plantacjach
odmian
podatnych na zarazę ziemniaka.
Wyższe dawki środków stosować
przy dużym zagrożeniu chorobą lub
na plantacjach zagęszczonych.
Większą ilość wody stosować na
rośliny o silnie rozwiniętej naci
ziemniaczanej.
Rak ziemniaka:
Odporność odmian:
Wszystkie zarejestrowane odmiany posiadają genetyczną odporność na podstawowy biotop
raka ziemniaka.
Odmiany odporne na wirulentne biotypy raka
ODMIANY JADALNE
-średnio wczesne: Triada
-średnio późne: Anielka, Arkadia, Rybitwa
ODMIANY SKROBIOWE
-średnio wczesne: Alicja, Harpun, Ikar
-średnio późne: Grot, Klepa, Omulew
- późne: Bzura, Dunajec, Jantar, Meduza, Nimfy, Sonda.