Welcome to presentation about walking and cycling routs in bieszczady. Presentation have a lot of interesting things and informations about this subject.We are inviting you to see our presentation and we wish you good fun. Serdecznie witamy w prezentacji poświeconej trasom pieszym jak i rowerowym w Bieszczadach. Prezentacja zawiera wiele ciekawostek i wiadomości dotyczących tego zagadnienia. Zapraszamy do oglądnięcia naszej prezentacji i życzymy miłych wrażeń. Dolina Górnego Sanu, to rozległy i odludny obszar położony na południowo-wschodnich krańcach Polski. Jest to teren tzw. "bieszczadzkiego worka", na terenie którego znjdowało się kiedyś 10 zamieszkanych wsi. Obecnie pozostały tylko dwie: . Właśnie w kierunku Mucznego musimy się skierować, aby dotrzeć do ścieżki "W Dolinie Górnego Sanu". Przy trasie obwodnicy, w Stuposianach będzie drogowskaz: Muczne 10km i tu należy skręcić. Można tu dojechać samochodem, rowerem, lub "okazją". PKS dojeżdza tylko do Stuposian. Z Mucznego jeszcze 5km i znajdziemy się w Tarnawie Niżnej. Po lewej stronie drogi, będzie hotelik BdPN "Nad Roztoką" - jednocześnie punkt kasowy Parku. Należy wykupić bilety wstępu, oraz jeżeli mamy zamiar jechac dalej samochodem - bilet na samochód, który obecnie kosztuje 3zł. Pozwoli to dojechać do Bukowca, gdzie po lewej stronie drogi będzie parking i tu należy samochód zostawić. Rowerzyści natomiast mogą spokojnie jechać dalej, jednak tylko do schronu nad Negrylowym, gdzie warto rower zostawić (przechowalnia). Przy wspomnianym parkingu rozpoczyna swój bieg ścieżka "W Dolinie Górnego Sanu". Niedaleko Ustrzyk Górnych, znajduje się ścieżka przyrodnicza, przystosowana dla niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich. Jest to ścieżka przyrodnicza Dolina Potoku Zwór, który to potok biegnie cały czas wzdłuż ścieżki, po jej prawej stronie. Dolina Potoku Zwór, położona jest na trasie Ustrzyki Górne - Bereżki, mniej więcej w połowie drogi, jadąc od Ustrzyk po prawej stronie szosy, miejsce jest zresztą dość dobrze i wyraźnie oznakowane. To dobrze, że ktoś (BdPN), pomyślał także i tych turystach, którym niejednokrotnie ciężko jest dojechać w którekolwiek miejsce położone dalej od drogi. Tuż po przekroczeniu mostu nad potokiem Wołosaty, po prawej stronie widoczne ruiny-pozostałości bliżej nie zidentyfikowanej budowli mogły to być filary mostu, ale niekoniecznie. Ścieżka jest czysta i zadbana, co kawałek znajdują się ławki, oraz kosze na śmieci. Droga nie jest uciążliwa, biegnie cały czas łagodnie, jest dość szeroka i równa, pomimo, iż oczywiście nie ma tu asfaltu. Wyjątkowy urok krajobrazu podkreślają dwa jeziora solińskie i myczkowieckie wraz z malowniczym otoczeniem. Dwie duże rzeki górskie San i Solinka spływają wraz z licznymi dopływami zasilają ten duży akwen w czystą wodę źródlaną. Duże tereny o bogatej florze i faunie, poprzecinane gęstą siecią rzek i potoków górskich o kryształowo czystej wodzie, a także odkryte widokowe wzniesienia i grzbiety górskie z rozległymi panoramami na okolice bieszczadzkich jezior. Wytyczone ścieżki rowerowe, spacerowe i przyrodnicze ułatwiają turystą bliższe poznanie tej wyjątkowo atrakcyjnej gminy. Przygotowanych jest tu ponad pięć tysięcy miejsc noclegowych całorocznych w domach wypoczynkowych, ośrodkach sanatoryjnych i wypoczynkowych, hotelach, pensjonatach. Baligród to gmina, na której warto się zatrzymać. Położona w dolinie rzeki Hoczewki, stanowi integralną część Bieszczadów. To miejsce dla tych, którzy nie lubią zatłoczonych, turystycznych szlaków. Jest tu wiele pomników przyrody np. 300-letni grab stojący opodal nadleśnictwa, rezerwatów i terenów chronionego krajobrazu, jak np. rezerwat gołoborze, stanowiący naturalne rumowisko skalne. Znakomite walory geograficzne, przyrodnicze i historyczne zachęcają do odwiedzin tego rejonu, sprzyjają uprawianiu różnych form turystyki, zarówno górskich wycieczek pieszych jak i rowerowych i konnych. Lutowiska, miejscowość położona u podnóża Otrytu, to siedziba największej obszarowo, ale najrzadziej zaludnionej gminy w Polsce. Od niedawna staje się liczącym w Bieszczadach ośrodkiem kultury. W ostatnich latach powstało kilka gospodarstw agroturystycznych, sieć dobrze zaopatrzonych sklepów spożywczych, restauracja, zaplecze sportowe. Lutowiska są również siedzibą nadleśnictwa. Lasy bukowo- jodłowe, które zajmują ponad połowę obszaru gminy, sprawiają, że powietrze jest tu wyjątkowo czyste. Walorem tych terenów jest poza tym górskie usytuowanie i czyste wody znajdujące się w pobliżu Zalewu Solińskiego. Stwarza to świetne warunki do wypoczynku i turystyki, w tym również rowerowej. Drogi śródleśne umożliwiają bezpośredni kontakt z przyrodą. Czas przejścia głównym (oznaczonym kolorem czerwonym) odcinkiem ścieżki wynosi ok. 6 godz. (25,3 km). Początek szlaku na Przysłupiu Caryńskim (obok schroniska studenckiego Politechniki Warszawskiej "Koliba"), koniec w Krywem n/Sanem. Z Przysłupia Caryńskiego (785 m npm) skąd roztaczają się dalekie panoramy na Tarnicę, Szeroki Wierch, Krzemień i Bukowe Berdo wędrujemy doliną wzdłuż potoku Caryński. Po 30 min marszu dochodzimy do pierwszego odgałęzienia szlaku: Ścieżką koloru żółtego w ciągu 5 minut dochodzimy do starego cmentarza i cerkwiska, pozostałości po dawnej wsi Caryńskie. Wędrując dalej czerwonym odcinkiem przez odkrytą łąkę dochodzimy do Przełęczy (717 m npm), zwaną Przełęczą Nasiczniańską. Stąd roztacza się doskonały widok na "gniazdo Tarnicy" oraz Połoninę Wetlińską i Caryńską. Po niespełna 30 min dochodzimy do doliny potoku Nasiczniańskiego i zarazem osady Nasiczne. Dalej zaczyna się przeszło 1-godzinne podejście na szczyt DwernikKamień (1004 m npm). Wędrujemy w większości lasem (bukowym i świerkowym) wzdłuż dydaktycznej ścieżki przyrodniczo-leśnej. Przy okazji poznajemy główne zasady hodowli lasów w Bieszczadach oraz typowe dla nich rośliny. Osiągamy szczyt Dwernik-Kamień uznany za pomnik przyrody z uwagi na ciekawe formy - wychodnie skalne oraz rzadkie gatunki roślin wysokogórskich. Stąd doskonały widok na bieszczadzkie połoniny. Na grani ślady okopów z I wojny światowej. Później schodzimy w kierunku Zatwarnicy (blisko 2 godziny marszu) przechodząc wcześniej przez Magurkę (887 m npm). Najpierw wędrujemy leśną ścieżką , następnie do Sękowca i Zatwarnicy bitą stokówką i asfaltową szosą. Z Zatwarnicy w prawo stokówką obok kościoła i dalej w kierunku przekaźnika telewizyjnego. Po blisko 1-godzinie wędrówki dochodzimy do doliny potoku Hulskiego. Tutaj odgałęzienie szlaku w prawo: Ścieżką koloru zielonego po 40 minutach osiągamy resztki dawnego młyna, przy ujściu potoku Hulski do rzeki San. Wcześniej mijamy ruiny dawnej murowanej cerkwi i dzwonnicy, obok kilka zachowanych nagrobków na małym cmentarzu. Powrót do szlaku głównego (kolor czerwony) tą samą drogą - 35 min. Teraz wspinamy się asfaltową stokówką w kierunku G. Ryli. Tu skręcamy w prawo na polną drogę, która w 30 minut doprowadza nas do jedynych zamieszkałych zabudowań istniejących w miejscu dawnej wsi Krywe. Również gospodarstwo agroturystyczne - Tośki Majsterek. Znaki czerwone doprowadzają nas jeszcze dalej do ruin zabudowań podworskich. Tu kończy się główny (koloru czerwonego) odcinek ścieżki. Stąd też zaczyna się ostatnie odgałęzienie: Ścieżka koloru niebieskiego wychodzi od ruin zabudowań podworskich w Krywem. Pełni ona także rolę szlaku łącznikowego dla głównego czerwonego odcinka, do którego dochodzimy po ok. 40 minutach. Wcześniej przechodzimy obok ruin murowanej cerkwi i resztek cmentarza w Krywem. LESKO: Miasteczko 7 tyś. mieszkańców. Malowniczo położone na północnym zboczu wzgórza Baszta, nad brzegiem Sanu. Ze względu na położenie u zbiegu głównych dróg prowadzących w Bieszczady zwane "Bramą Bieszczadów". Wzmiankowane po raz pierwszy w 1436 roku. Prawa miejskie otrzymało ok. 1470 roku z rąk Kmitów. Kościół parafialny z 1530 roku (gotyckie mury, barokowe wnętrze). Zamek Kmitów - budowla późnogotycka zawdzięczająca swój aktualny wygląd klasycystycznej przebudowie. Synagoga z przełomu XVI/XVII wieku. Kirkut z zachowanymi 2-tysiącami nagrobnych macew. Staranie odremontowany Ratusz z 1896 roku. (360 m.n.p.m.) JANKOWCE: Malownicza wieś w Pogórzu Leskim. Położona na wschód od Leska, na zachód od Czarnego Działu. Notowana w 1441 roku. (ok.340 m.n.p.m.);{Lesko 3,5km} CZARNY DZIAŁ: Rozległy masyw lesistych wzgórz na północnywschód od Leska. Położony pomiędzy: Jankowcami (na wschodzie), Rudenką (na zachodzie), Bezmiechową (na północy), Uhercami (na południu). (463 m.n.p.m.) BEZMIECHOWA GÓRNA I DOLNA: Duża wieś położona w szerokiej dolinie pomiędzy Czarnym Działem (od południa) a Górami Słonymi (od północy). Dnem doliny płynie potok Dyrbek. Założona w XV wieku. W okresie międzywojennym istniał tu ośrodek szkolenia szybowcowego Politechniki Lwowskiej. Drewniana cerkiew z 1830 roku. (ok. 350 m.n.p.m.);{Łukawica 2km - Lesko 5,5km} GÓRA KAMIONKA: Jeden ze szczytów w ciągnącym się z północnegozachodu na południowy-wschód, długim grzbiecie Gór Słonych. Jego południowy, trawiasty, opadający w kierunku Bezmiechowej stok jest wykorzystywany przez szkołę szybowcową Aeroklubu Bieszczadzkiego i nosi miano "Szybowiska". (631m.n.p.m.) Na zboczu tej góry znajduję się rezerwat "Dyrbek" o powierzchni 130,88 ha. Chroni się w nim wielopiętrowy las mieszany z licznymi drzewami pomnikowymi. RUDENKA: Wieś w Pogórzu Leskim, na wschód od Czarnego Działu. Położona w bocznej dolince ciągnącej się na północ od szosy łączącej Uherce i Olszanicę. Wzmiankowana w 1526 roku. Drewniana cerkiew z 1843 roku. (ok. 380 m.n.p.m.);{Uherce 1,5km - Lesko 7,5km} UHERCE: Duża, rozwinięta gospodarczo wieś w Pogórzu Leskim, nad rzeczką Olszanicą. Położona w dolinie na południe od Czarnego Działu, przy szosie Lesko-Ustrzyki Dolne. We wsi od głównej szosy odchodzą drogi do Soliny i Myczkowiec. Jedna z najstarszych osad w Bieszczadach, założona ok. 1340 roku. Jej nazwa - o rodowodzie węgierskim - świadczy o pochodzeniu pierwszych osadników. Zabytkowy, murowany, późnobarokowy kościół z 1757 roku otoczony murem obronnym. Zdewastowany przez PGR murowany, XVI-wieczny dwór obronny. (ok. 330 m.n.p.m.);{Glinne 3km - Lesko 6km} KOSTRYŃ: Część wsi Glinne ciągnąca się na południe od szosy Lesko-Ustrzyki Dolne. Położona u północnowschodniego podnóża masywu Czulni. (430 m.n.p.m.);{Lesko 4,5km} GLINNE: Wieś w Pogórzu Leskim położona na wyniosłości na południowy-wschód od Leska. Zabudowania ciągną się wzdłuż szosy Lesko-Ustrzyki Dolne. Wzmiankowana w 1563 roku. Na początku wsi (od strony Leska) ukryta w lesie skała - Kamień Leski wychodni ostaniec z piaskowca krośnieńskiego, kilkudziesięciometrowej długości i wysokości ok. 20 metrów. (440 m.n.p.m.);{Lesko 3km} CZULNIA: Położony na południe od Leska, należący do Pogórza Leskiego, porośnięty gęstym lasem, zwarty masyw z najwyższym szczytem 576 m.n.p.m. Od południa, wschodu i zachodu ograniczony przełomową doliną Sanu, od północy szosą Lesko-Uherce. ZWIERZYŃ: Wieś w Pogórzu Leskim, malowniczo położona w zakolu starego koryta Sanu, na wschód od masywu Czulni. Lokowana przed 1580 rokiem. Murowana cerkiew z XVIII wieku. Ok. 1,5 km na południe od wsi "cudowne źródełko"- zgodnie z legendą znaleziono tutaj XIIIwieczny krzyż pochodzący z Limoges we Francji. (ok. 350 m.n.p.m.);{Uherce 3km-Lesko 9km} Dziękujemy za obejrzenie naszej prezentacji. Special charm of scenery show two lakes of solina and of myczkowce with beuatiful surrounding. Two big rivers San and Solinka go with many tributaries are powering this big akwen in clean water. Big terrains with a lot of animals, plants and rivers with crystal clean, and also beuatyful hills and mountains with views on surroundings of lakes of Bieszczady. A lot of cycling and walking routs make easier to see this very interesting commune. There is about five thousand places where you can sleep. Baligród is a commune, on which it is proper to stop. It lays in valley of Hoczewka river, it is integral part of Bieszczady It is a place for these who don’t like crowdy routs. There is a lot of statues of nature for exaple 300 aged hornbeam standing near forest inspectorate of sanktuary and terrains with protected scenery for example sanktuary gołoborze, which is natural rocky rumowisko. Beuatyful geographic, natural and history walors encourage to visit this area, they make easier doing all kinds of turistic, also walking or cycling trips. Lutowiska, city lays near hill Otryt, it is abode of the biggest, but the most sparsely populated commune in Poland. Recently it became important cetre of culture in Bieszczady. In a few last years a few farms became agroacustic, net of well supplied shops, restaurant and a sport shop.Lutowiska are also abode of forest inspectorate. Beech and fir forests which are on the half of the commune, make that air here is very clean. Advantage of these terrains is mountainous sytuate and clean water which are from Soliński bay. It creates wonderful conditions to relax and tourism, and also cycling. Routs in the forest able to contact with nature. LESKO: City with 7 thousand people. Malowniczo placed on north slope of Baszta hill, near bank of San. Considering on position near crossing of upper paths which lead to a part of Bieszczady called „The gate of Bieszczady". Remained first time in 1436 year. It recived municipal rights in 1470 from Kmity. Parish Church from 1530 year (gotic walls and baroque interior). Kmity Castle – building późnogotycka owe its looking to rebeilding. Synagog from XVI/XVII century.Kirkut with two thousand of sepulchlar macew. Well rebuilded Cityhall from 1896 year (360 m.o.s.l.) JANKOWCE: Malownicza village on Lesko hill.Placed on east from Lesko on west from Black Dział. Noted in 1441 year (340 m.o.s.l.);{Lesko 3,5 km} CZARNY DZIAŁ: Big wooded hills on the north-east from Lesko. Placed between: Jankowce (on east) , Rudenka (on west), Bezmiechowa (on north), Uhercamy (on south). (463 m.o.s.l.) BEZMIECHOWA UPPER AND LOWER : Big village placed in a wide valley between Black Dział (on south) and Salty Hills (on north). On the bottom of valley there is a Dyrbek river. Founded in XV century. In interwar period was here a centre of sport gliding teaching of Lwów engineering collage. Wooden ortodox church from 1830 year (350 m.o.s.l.);{Łukawica 2km - Lesko 5,5km} MOUNTAIN KAMIONKA: One of the mountains from the Salty Hills. His south, grassy, leading to Bezmiechowa slope is used by sport gliding school of Aeoroclub of Bieszczady and is called „Szybowisko”. (631m.o.s.l.) On the slope of this hill there is a sanctuary called „Dyrbek” which has 130,88 ha. iIn it there is a mixed forest a lot of beuatyful trees. RUDENKA: Village in Lesko hill, on east from Black Dział. Placed on valley which goes on north from way which coects Uherce and Olszanica. Remained in 1526 year. Wooden ortodox church from 1843 year (380 m.o.s.l.);{Uherce 1,5km - Lesko 7,5km} Thank you for seeing our presentation. Wołosate - to oddalona o około 5km lub jak kto woli 1-1,5 godziny drogi od Ustrzyk Górnych niewielka osada, leżąca w dolinie Wołosatki. Kiedyś Wołosate było podobno wsią ludną, a pierwsza wzmianka o tej wsi datowana jest na rok 1557. W czasie II wojny światowej wieś została zniszczona, a większość mieszkańców wysiedlona. Obecnie Wołosate stanowi doskonałą bazę wypadową w wyższe partie Bieszczadów, aczkolwiek tylko w sensie punktu wyjścia, ponieważ zaplecze turystyczne jest tu minimalne (schronisko BPN, pole namiotowe), dlatego noclegów warto szukać w pobliskich Ustrzykach Górnych, gdzie jest ich znacznie więcej, że wymienię tylko camping, schronisko "Kremenaros", stację GOPR, oraz Hotel Górski i Hotelik Biały, a sporo jest także kwater prywatnych. Jadąc drogą, lub idąc do Wołosatego ścieżką dydaktyczną "Salamandra" warto zatrzymać się przy torfowisku wysokim "Wołosate". Z tablicy informacyjnej dowiemy się jak powstało, oraz jakie rośliny go porastają. Valley of high San, is it extensive and solitary place lay in south-west part of Polen. Now there are two villages. We must send to Muczne, becouse we must reach on the path "In valley of High San". Near the route in Stuposianka we will see sign-post : Muczne 10km. We must turn here . You can go there by car or by bike. PKS come up to Stuposian. If we went from Muczne,we would come to Tarnawa Niżna. On the left side of the road we will see a small hotel BdPN "Nad Roztoką". It is also the check-point . We must buy tickets or, if we liked to go by car , we would by a car ticket, which costs 3 zlote. It would help us to come up to Bukowiec, where there would be a parking space. If you came by bike you could go straight, but only to hostel. Over Negrylowe where you can left your bike. Near the parking space the rout " W dolinie górnego Sanu" begins. Wołosata- is a small village, which is five kilometers from Ustrzyki Górne. It lay in the valley of Wołosatka. In the past, Wołosate was a huge village. It is dated on 1557 year. In the time of second world war it was destroyed and many of inhabitants were rehaused. At now Wołosate is the fanthastig tourist bese in higher part of Bieszczady but not as poit of exit, becouse the tourist base is on the minimal level of convinience (BPN Hostel, camping site), so we should heve looked for some accomodations in nearly Ustrzyki Górne. There are a camping, GOPR station ,"Cremenaros Hostel, Górski and Biały Hotel" and a big amount of private rooms. If we went on the road or on route "Salamandra" we can stay for a while near the petbog " Wołosate".