WPŁYW PODŁOŻY Z DODATKIEM KOMPOSTÓW NA WZROST I

Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu – CCCLXXXIII (2007)
AGNIESZKA ZAWADZIŃSKA, MAGDALENA KLESSA*
WPŁYW PODŁOŻY Z DODATKIEM KOMPOSTÓW
NA WZROST I POKRÓJ PELARGONII RABATOWEJ
(PELARGONIUM × HORTORUM BAILEY)
Z Katedry Roślin Ozdobnych
Akademii Rolniczej w Szczecinie
ABSTRACT. Pelargonium × hortorum was cultivated in peat and in peat mixed with additional
composted sewage sludge media. Geraniums planted in medium with the compost were grown as
well as in standard, peat-based medium.
Key words: Pelargonium × hortorum, municipal sewage sludge, industrial waste
Wstęp
Obecnie stosowanym podłożem do uprawy roślin ozdobnych jest torf wysoki. Jego
zasoby stale zmniejszają się w wyniku intensywnej eksploatacji, poszukuje się więc
nowych, alternatywnych podłoży, które mogą zastąpić lub zminimalizować zużycie
torfu w produkcji ogrodniczej. Dobrym źródłem komponentów do produkcji podłoży
mogą być kompostowane osady ściekowe i odpady przemysłowe, bogate w związki
organiczne i mineralne (Krzywy i in. 2004).
Celem badań była ocena przydatności podłoży zawierających odpady komunalne
i przemysłowe do uprawy pelargonii rabatowej.
*
Autorka jest stypendystą w ramach Działania 2.6 Zintegrowanego Programu Operacyjnego
Rozwoju Regionalnego finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego Unii Europejskiej
i z budżetu państwa.
Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: 241-245
© Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2007
PL ISSN 0137-1738
242
A. Zawadzińska, M. Klessa
Materiały i metody
Doświadczenie prowadzono od 7 kwietnia do 30 września 2004 roku. Materiałem roślinnym były ukorzenione sadzonki dwóch odmian pelargonii rabatowej firmy Fischer:
‘Diabolo’ i ‘Bravo’. Sadzonki pelargonii posadzono do doniczek o pojemności 0,75 dm3
w pięciu wariantach podłożowych:
1) torf wysoki Kronen o pH 3,5, składzie chemicznym N-NO3 – 6, P – 96, K – 7
mg·dm-3 i zasoleniu 0,4 g·dm-3, odkwaszony kredą i dolomitem (po 5 g·dm-3) do pH 6,4,
z dodatkiem Osmocote Plus 5-6M (15+10+12+2), w dawce 5 g·dm-3;
2) gotowy substrat do uprawy pelargonii (Kronen-Klasmann) o pH 5,7, składzie
chemicznym N-NO3 – 311, P – 104, K – 486 mg·dm-3 i zasoleniu 2,4 g·dm-3;
3) podłoże o pH 5,6, składzie chemicznym N-NO3 – 515, P – 474, K – 685 mg·dm-3
i zasoleniu 3,0 g·dm-3, składające się (v:v = 1:1) z torfu wysokiego odkwaszonego
2 g·dm-3 kredy i 5 g·dm-3 dolomitu i kompostu I (35% osadu ściekowego, 35% wycierki
ziemniaczanej, 30% słomy);
4) podłoże o pH 5,7, składzie chemicznym N-NO3 – 684, P – 546, K – 287 mg·dm-3
i zasoleniu 3,7 g·dm-3, składające się (v:v = 1:1) z torfu wysokiego odkwaszonego
2 g·dm-3 kredy i 5 g·dm-3 dolomitu i kompostu II (35% osadu ściekowego, 35% wycierki
ziemniaczanej, 30% trocin);
5) podłoże o pH 6,3, składzie chemicznym N-NO3 – 614, P – 455, K – 259 mg·dm-3
i zasoleniu 3,4 g·dm-3, składające się (v:v = 1:1) z torfu wysokiego odkwaszonego
5 g·dm-3 kredy i 5 g·dm-3 dolomitu i kompostowanego osadu ściekowego (100%).
W trakcie uprawy roślin w żadnym z wariantów nie zastosowano nawożenia pogłównego. Rośliny uprawiano w tunelu foliowym.
Doświadczenie założono w układzie kompletnej randomizacji, w czterech powtórzeniach, po trzy rośliny w powtórzeniu. Pelargonie oceniano pięć tygodni po posadzeniu. Zmierzono wysokość całkowitą, wysokość do stożka wzrostu i średnicę roślin oraz
policzono liście. Zmierzono indeks zazielenienia liści (SPAD) aparatem optycznym
Chlorophyll Meter SPAD-502 (Minolta). Wyniki pomiarów zweryfikowano analizą
wariancji i testem Tukeya na poziomie istotności 0,05.
Wyniki i dyskusja
Pelargonie po posadzeniu rosły i rozwijały się prawidłowo we wszystkich podłożach, na roślinach nie zauważono objawów niedoboru składników pokarmowych.
Stwierdzono natomiast różnice w wysokości i średnicy roślin w zależności od odmiany
(tab. 1). Odmiana ‘Diabolo’ była wyższa od odmiany ‘Bravo’ o 26% i miała średnicę
większą o 29%. Podłoża nie miały istotnego wpływu na wysokość całkowitą badanych
odmian. Pelargonie odmiany ‘Diabolo’ miały najmniejszą wysokość do stożka wzrostu,
gdy uprawiano je w podłożu z torfu i osadu ściekowego i w podłożu z kompostem I i II.
U odmiany ‘Bravo’ najniższe do stożka wzrostu były pelargonie uprawiane w podłożu
z kompostem II, nie różniły się jednak istotnie od roślin uprawianych w podłożu z kompostem I, w podłożu Kronen i w podłożu z torfu i osadu ściekowego. Najwyższe do
wierzchołka wzrostu i jednocześnie o najbardziej zwartym pokroju były rośliny uprawiane w standardowych podłożach torfowych, szczególnie z dodatkiem Osmocote Plus.
243
Wpływ podłoży z dodatkiem kompostów na wzrost i pokrój...
Tabela 1
Wpływ podłoża na cechy morfologiczne pelargonii rabatowej
The influence of medium on morphological traits of Pelargonium × hortorum
Cechy morfologiczne
Morphological traits
Wysokość całkowita
(cm)
Total height (cm)
Odmiana
Cultivar
(A)
Podłoże – Medium
(B)
Średnia
Mean
A
B
C
D
E
Diabolo
13,5
15,3
14,6
14,0
15,2
14,5
Bravo
11,4
11,5
11,9
12,1
10,8
11,5
średnia – mean
12,5
13,4
13,2
13,1
13,0
13,0
NIR – LSD α = 0,05
A – 0,748; B – r.n. – n.s.; A×B – r.n. – n.s.
Wysokość do stożka
(cm)
Height to growing
point (cm)
Diabolo
7,88
6,77
4,75
5,75
5,12
6,06
Bravo
5,06
4,00
4,00
3,37
4,56
4,20
średnia – mean
6,47
5,38
4,38
4,56
4,84
5,13
NIR – LSD α = 0,05
A – 0,505; B – 1,134; A(B) – 1,130; B(A) – 1,603
Średnica rośliny (cm) Diabolo
Plant diameter (cm)
Bravo
średnia – mean
25,1
27,9
26,4
24,4
27,1
26,2
21,2
20,2
19,2
20,9
19,8
20,3
23,2
24,1
22,8
22,7
23,5
23,3
NIR – LSD α = 0,05
A – 1,709; B – r.n. – n.s.; A×B – r.n. – n.s.
Liczba liści
Leaves number
Diabolo
26,3
19,5
26,4
26,5
25,3
24,8
Bravo
26,5
23,5
24,0
24,3
15,4
22,7
średnia – mean
26,4
21,5
25,2
25,4
20,4
23,8
NIR – LSD α = 0,05
A – 1,755; B – 3,938; A(B) – 3,925; B(A) – 5,569
Indeks zazielenienia Diabolo
liści (SPAD)
Green index of leaves Bravo
(SPAD)
średnia – mean
NIR – LSD α = 0,05
55,7
52,8
54,4
54,8
51,7
53,9
64,0
60,3
59,6
61,0
63,3
61,6
59,9
56,6
57,0
57,9
57,5
57,8
A – 2,010; B – r.n. – n.s.; A×B – r.n. – n.s.
Objaśnienia:
A – torf + 5 g·dm-3 Osmocote Plus, B – substrat do uprawy pelargonii, C – torf + kompost I
(1:1), D – torf + kompost II (1:1), E – torf + osad ściekowy (1:1).
r.n. – różnica nieistotna.
Explanations:
A – peat + 5 g·dm-3 Osmocote Plus, B – medium for geranium’s cultivation, C – peat + compost I (1:1), D – peat + compost II (1:1), E – peat + sewage sludge (1:1).
n.s. – non-significant difference.
244
A. Zawadzińska, M. Klessa
Większe i bardziej okazałe były rośliny odmiany ‘Diabolo’, które jednocześnie miały
więcej liści niż pelargonie odmiany ‘Bravo’. Najmniej liści miały pelargonie tej odmiany uprawiane w podłożu z torfu i osadu ściekowego, a odmiany ‘Diabolo’ także w substracie Kronen do uprawy pelargonii. Pelargonie odmiany ‘Bravo’ charakteryzowały się
intensywnie zielonymi liśćmi, a współczynnik zazielenienia był średnio o 7,7 SPAD
większy niż odmiany ‘Diabolo’. Podłoża nie wpłynęły istotnie na intensywność zazielenienia liści.
Badania nad wykorzystaniem osadów ściekowych w uprawie pelargonii (Pelargonium sp.) prowadzili Andre i in. (2002). Stwierdzili, że rośliny uprawiane w torfie
z dodatkiem osadu ściekowego w ilości 50, 75 i 100% były wyższe i miały większą
średnicę niż rośliny kontrolne. W doświadczeniu własnym pelargonie uprawiane
w podłożu torfowym z 50-procentowym dodatkiem osadu ściekowego rosły prawidłowo i nie różniły się istotnie pod względem wysokości całkowitej, średnicy i stopnia
zazielenienia liści od roślin uprawianych w tradycyjnych podłożach. Na podstawie
badań przeprowadzonych przez Bragga i in. (1993) optymalna procentowa zawartość
osadów ściekowych w podłożu zalecana do uprawy roślin rabatowych powinna wynosić
30%. Do uprawy pelargonii rabatowej stosowano także komposty z innych odpadów
komunalnych, których niewielki dodatek do torfu – do 20% – powodował silniejszy
wzrost roślin i wytworzenie większej liczby liści niż u roślin uprawianych w podłożach
z dodatkiem kompostu w ilości 30-50% (Ribeiro i in. 2000). Przedstawione w badaniach własnych mieszanki torfu z kompostami wykorzystano także w uprawie niecierpka nowogwinejskiego (Startek i in. 2006). Uzyskane rośliny były niższe i mniej rozłożyste od roślin rosnących w podłożach torfowych, co może wynikać z większej wrażliwości na zasolenie niecierpka niż pelargonii. Jednocześnie rośliny rozwijały się prawidłowo i były intensywnie zazielenione, podobnie jak pelargonie w badaniach własnych.
Wnioski
1. Podłoża składające się z torfu i kompostów (v:v = 1:1) sporządzonych z osadu
ściekowego (35%), wycierki ziemniaczanej (35%) i słomy (30%) lub trocin (30%) mogą być stosowane do uprawy pelargonii rabatowej. Składniki pokarmowe zawarte
w tych podłożach zapewniały roślinom prawidłowy wzrost w stadium wegetatywnym.
2. Pelargonie uprawiane w podłożu z torfu i osadu ściekowego rosły i rozwijały się
prawidłowo i pod względem pokroju oraz ulistnienia nie odbiegały od roślin uprawianych w podłożach tradycyjnych.
3. Odmiana ‘Bravo’ charakteryzowała się słabszym wzrostem, bardziej zwartym
pokrojem i mniejszą liczbą intensywnie zielonych liści niż odmiana ‘Diabolo’.
Literatura
Andre F., Guerrero C., Beltrao J., Brito J. (2002): Comparative study of Pelargonium sp.
grown in sewage sludge and peat mixtures. Acta Hortic. 573: 63-69.
Bragg N.C., Walter J.A.R., Stentiford E. (1993): The use of composted refuse and sewage as
substrate additives for container grown plants. Acta Hortic. 342: 155-165.
Wpływ podłoży z dodatkiem kompostów na wzrost i pokrój...
245
Krzywy E., Iżewska A., Wołoszyk Cz. (2004): Ocena składu chemicznego i wartości nawozowej osadu ściekowego oraz kompostów wyprodukowanych z komunalnego osadu ściekowego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 499: 165-171.
Ribeiro H.M., Vasconcelos E., dos Santos J.Q. (2000): Fertilisation of potted geranium with a
municipal solid waste compost. Bioresour. Technol. 73: 247-249.
Startek L., Placek M., Klessa M. (2006): Wpływ rodzaju podłoża i nawożenia na odmiany
niecierpka nowogwinejskiego ‘Sonic Ametyst’ i ‘Super Sonic Lilac’. Zesz. Probl. Post. Nauk
Roln. 510: 609-617.
THE EFFECTS OF MEDIA WITH ADDITION OF COMPOSTS
ON THE GROWTH AND HABIT OF GERANIUM
(PELARGONIUM × HORTORUM BAILEY)
Summary
Two cultivars of Pelargonium × hortorum – ‘Diabolo’ and ‘Bravo’ were cultivated in five
media: in peat with Osmocote Plus, in peat substrate for geranium`s cultivation, in mixtures (v:v =
1:1) of peat and composts consisting of sewage sludge 35%, potato pulp 35% and straw 30% or
sawdust 30% and in peat and composted sewage sludge. The plants were measured five weeks
after planting.
The plants cultivated in mixtures of peat and composts were high and had as many leaves as
the plants in peat medium. In no medium significant differences in diameter of the plants were
found. At the time of the measurement the highest value of green index had the plants cultivated
in peat with Osmocote Plus.