Gwiazdy sportowe

Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Gwiazdy sportowe
Paweł Strawiński
Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Superstar Effect in Sport
Evidence from Italian Soccer
Claudio Luccifora, Rob Simons
Journal of Sports Economics, (2003) vol 4/1
Exploitation of talent
Nikolai Alan Christiansen, Hans Henrik Sievertsen
Nationalokonomisk Tidsskrift 146 (2008): 319-326
What Does it Take to be a Star?
The role of Performance and Media for German Soccer Players
Erik Lehmann, Gunther Schultze
University of Freiburg Discussion Paper (2007).
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
Celem ekonomii supergwiazd jest wyjaśnienie dlaczego małą
grupa osób w pewnych zawodach otrzymuje ponadprzeciętnie
wysokie zarobki
Na gruncie teorii neoklasycznej trudno jednak jest wyjaśnić
takie zróżnicowanie płac
Duże zarobki są efektem dużego wkładu w produkcję (wyniki)
Ale modele neoklasyczne wskazują iż z uwagi na konkurencje
płace będą niewiele odbiegały od średniej
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
Smith (1776): Talent jest dobrem rzadkim, więc powinien być
wysoko opłacany
Ale, laureaci nagrody Nobla zwykle mają pensje zbliżone do
swoich współpracowników
Nieliczna grupa osób w wybranych zawodach ma bardzo
wysokie pensje - fenomen supergwiazd
Supergwiazdy występują w show-businessie i w sporcie,
dlaczego?
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
Shervin Rosen w artykule ”The Economics of Superstar”, AER
(1981) pokazał w jaki sposób kapitał ludzki wchodząc w
interakcję z technologią może spowodować przy relatywnie
małych różnicach w uzdolnieniach spowodować wysokie
różnice w zarobkach.
W tym celu niezbędne są następujące założenie:
Niewypukłość funkcji produkcji
Ekonomia skali
Renta za rzadkość
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
S.Rosen zdefiniował efekt supergwiazdy jako sytuację, w
której kilka jednostek w wybranych zawodach zarabia dużo
więcej niż pozostali pracownicy
Krańcowy przychód z jakości jednostki jest odnoszony do
dodatkowej sumy jaką przeciętny konsument jest skłonny
zapłacić za oglądanie jej występu
Powszechna obserwacja wskazuje, że fenomen gwiazd
występuje w rozrywce i sporcie zawodowym
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
Konkurencyjną teorię zaproponował M.Adler (1985). Uważa
on, że ludzie do wyceny wartości artysty potrzebują
zgromadzić o min informację.
Gwiazdy się rodzą ponieważ początkowo nieznacznie więcej
ludzi zna artystę/sportowca i dzieli się tą wiedzą z innymi.
Dzięki sieci społecznej i efektowi kuli śnieżnej artysta może się
stać gwiazdą.
Najważniejszą rolę w kreacji gwiazd odgrywają środki
przekazu.
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
Lex Borghans i Loek Groot (1998) stwierdzili, że do powstania
supergwiazdy muszą być spełnione dwa warunki
zróżnicowanie w wyposażeniu w talent
dostarczyciel usług musi mieć pewien stopień monopolizacji
rynku (brak dokładnych substytutów)
Monopol powstaje ponieważ konsumenci pożądają najlepszego
towaru
Wzrost dobrobytu społecznego jest efektem popularności
zawodu wykonywanego przez gwiazdę a nie nieprzeciętnego
talentu
Supergwiazda to osoba zarabiająca więcej niż wynosi jej wkład
w dobrobyt społeczny
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
W sporcie i rozrywce znaczna część wartości rynkowej
produktu jest uzależniona od popytu na daną usługę
Popyt jest generowany przez mechanizm nierynkowy
Występuje efekt reputacji
Drugim czynnikiem jest efekt rozwoju technologii
Dzięki niemu koszt krańcowy dotarcia do kolejnego odbiorcy
wynosi zero!
Zysk krańcowy jest równy kwocie jaką widz jest skłonny
zapłacić za oglądanie gwiazdy
Zatem całkowity przychód to zysk krańcowy pomnożony przez
liczbę widzów
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
Chociaż rynek rozrywki i rynek sportu mają wiele cech wspólnych
jednak posiadają kilka zasadniczych różnic
1
Popyt na film lub koncert nagrany na nośniku elektronicznym
jest podobny do popytu na występ ”na żywo”. Kibice sportowi
udają się na obiekt sportowy albo oglądają transmisję
telewizyjną.
2
W rozrywce widzowie są przywiązani do osoby, w sporcie
ludzie wiążą się ze swoją drużyną. Z tego powodu może
panować brak zgody co do tego kto jest gwiazdą.
3
Kibicowi sportowemu trudno jest zidentyfikować indywidualny
wkład poszczególnych zawodników w wynik uzskany przez
zespół.
4
Mimo pewnych podobieństw rynków nie jest jasne czy efekt
gwiazd na sportowym rynku pracy występuje.
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
Gwiazdy a wynik sportowy
Tabela: Procent zwycięstw w MLB
Liczba gwiazd
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Procent zwycięstw
42,0 %
42,9 %
44,8 %
46,6 %
49,0 %
52,8 %
59,8 %
64,6 %
68,0 %
69,5 %
70,0 %
Źródło: Fort (2005) Economics of Sport, tabela 4.6, str. 103.
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Talent a gwiazdy
Rozrywka a sport
Gwiazdy a wynik sportowy
Gwiazdy a wynik sportowy
Tabela: Koszt zwycięstw w MLB
Liczba gwiazd
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Koszt zatrudnienia
9 mln USD
18 mln USD
27 mln USD
36 mln USD
46 mln USD
57 mln USD
69 mln USD
82 mln USD
96 mln USD
111 mln USD
130 mln USD
Źródło: Fort (2005) Economics of Sport, tabela 4.7, str. 106.
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Celem badania było testowanie występowania efektu
supergwiazdy we włoskiej piłce nożnej
Dane o płacach pochodzą z sezonu 1995-96
Dane o karierach obejmują sezony 1992/93-1995/96
Pełnych danych było 533, chociaż w Serie A było 730 graczy.
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Rozkład dochodów
Kwantyl
rozkładu
.10
.25
.50
.75
.90
Nie napastnik,
nie reprezentant
60
128
241
439
675
Paweł Strawiński
Napastnik,
Serie A
305
404
710
1322
2502
Gwiazdy sportowe
Razem
(1)/(2)
74
153
291
573
1164
5.08
3.16
2.95
3.01
3.71
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Paweł Strawiński
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Model oparty na teorii kapitału ludzkiego typu Mincera
rozszerzony o wskaźniki jakości zawodnika i drużyny
płaca = f (umiejętności, wiek, zmienne kontrolne)
ln(w ) = α0 +α1 EXP +α2 PERF +α3 REP +α4 TEAMQUAL+ε
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Zmienne
Miary doświadczenia zawodnika (EXP)
Wiek,
Liczba występów w serie A,
Liczba występów w serie B,
oraz ich kwadraty
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Zmienne
Miary jakości zawodnika (PERF )
Pozycja na boisku (DEF, MID, FOR)
Średnia liczba bramek w lidze (GOALRATE)
Średnia liczba bramek na danej pozycji
Średnia lista asyst na danej pozycji
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Zmienne
Miary reputacji zawodnika (REP)
Liczba występów w reprezentacji Włoch
Liczba występów w reprezentacji innego państwa
Liczba występów w reprezentacji młodzieżowej
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Zmienne
Miary jakość zespołu (TEAMQUAL)
Oszacowanie stałego efektu dla zespołu
Logarytm liczby widzów
Procent zwycięstw jakie odnosi drużyna prowadzona przez
danego trenera
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Paweł Strawiński
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Paweł Strawiński
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Celem badania było zbadanie występowania efektu
supergwiazdy we włoskiej piłce nożnej
Dane o płacach pochodzą z sezonu 2007-08
Dane dotyczące umiejętności zawodników obejmują sezony
2005/06-2006/07
Pełnych danych było 491, w analizie pominięto informacje o
44 bramkarzach.
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Model oparty na teorii kapitału ludzkiego typu Mincera
rozszerzony o wskaźniki jakości zawodnika i drużyny
płaca = f (doświadczenie, umiejętności, drużyna, supergwiazda)
ln(w ) = α0 + α1 EXP + α2 PER + α3 TEAM + α4 SUP + ε
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Zmienne
Miary doświadczenia zawodnika (EXP)
Wiek,
Wiek do kwadratu,
Lata do wygaśnięcia kontraktu,
Reprezentant Włoch / wiek
Reprezentant kraju / wiek
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Zmienne
Miary jakości zawodnika (PER)
Obrońcy: odbiory piłki na mecz, procent celnych podań,
asysty bramki
Pomocnicy: odbiory piłki na mecz, procent celnych podań,
asysty bramki
Napastnicy: odbiory piłki na mecz, procent celnych podań,
asysty bramki
Wartości liczone osobno dla każdej pozycji zawodnika na
boisku
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Zmienne
Miary jakości drużyny (TEAM)
Zdobyte punkty,
Pozycja w lidze,
Juventus Turyn,
Zmiana trenera
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Paweł Strawiński
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Paweł Strawiński
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Paweł Strawiński
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Celem badania było zbadanie występowania efektu
supergwiazdy we niemieckiej piłce nożnej
Oraz zbadanie roli środków masowego przekazu w procesie
kreowania gwiazd sportowych
Dodatkowo badanie pozwoli odpowiedzieć na pytanie czy
model Rosena czy model Adlera jest bliższy rzeczywistości
Dane o płacach, statystykach zawodników i informacji w
środkach masowego przekazu pochodzą z sezonów 1998/99 i
1999/200
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Zmienne
pozycja zawodnika na boisku (FOR, MID, DEF, GK)
dla zawodników z pola: liczba strzelonych bramek (GOALS),
asyst (ASSIST), liczba strzałów na bramkę (SHOTS), procent
udanych odbiorów piłki (TACKLES)
wiek zawodnika
region pochodzenia (UE, Europa Wschodnia, Ameryka)
Liczba informacji o zawodniku w magazynie Kicker
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe
Ekonomiczne uzasadnienie wysokich pensji
Badania empiryczne
Simmons i Lucifora (2002)
Christiansen i Sievertsen (2008)
Lehaman i Schultze (2007)
Wyniki
Statystyki zawodników są najważniejszym determinantem ich
płac
Nie zaobserwowano ponadproporcjonalnych płac dla bardziej
utalentowanych zawodników
Równocześnie liczba informacji w mediach o zawodniku
okazała się istotna. Jej kwadrat również ale z ujemnym
znakiem, zatem oznacza to malejące przychody, co przeczy
teorii Adlera.
Paweł Strawiński
Gwiazdy sportowe