Scenariusz lekcji historii w kl. III

Scenariusz lekcji historii w kl. III
Temat: Narodziny nazizmu w Niemczech.
Cele lekcji - po zakończeniu zajęć uczeń powinien:




wymienić działania Hitlera, które doprowadziły go do dyktatury;
poznać charakter ideologii nazistowskiej;
określić cechy charakterystyczne systemu totalitarnego w Niemczech;
określić podłoże polityczno-społeczne, które umożliwiło powstanie
hitleryzmu.
Uwagi dotyczące lekcji:
Czas realizacji tematu 45 minut. Lekcja nawiązuje do tematu poprzedniego:
Powstanie faszyzmu we Włoszech. Podczas zajęć uczniowie pracują w grupach.
Metody i formy pracy:




praca z podręcznikiem;
praca z tekstem źródłowym;
praca w grupach z zastosowaniem metaplanu;
elementy wykładu.
Środki dydaktyczne:
 karty pracy;
 podręcznik do kl. III – Historia 3. Dzieje najnowsze.
 arkusze szarego papieru, mazaki, kartki samoprzylepne.
Strona 1 z 5
Przebieg lekcji
1. Wprowadzenie:
 czynności organizacyjno-porządkowe;
 podanie i zapisanie tematu;
 przedstawienie celów lekcji.
2. Rozwinięcie lekcji:
 omówienie sytuacji Niemiec po założeniu NSDAP;
 praca w grupach:
- grupa I – ma za zadanie odszukać w podręczniku główne cele
programu politycznego Adolfa Hitlera
- grupa II – pracując z tekstem źródłowym (karta p 1) przygotowuje
informacje dotyczące przejęcia władzy przez nazistów;
 ocena i omówienie pracy uczniów; zapisanie wniosków na tablicy
i w zeszytach;
 przedstawienie uczniom sytuacji państwa niemieckiego po
przejęciu władzy przez Hitlera: likwidacja opozycji niemieckiej,
odejście od rządów parlamentarnych, początek dyktatury
nazistowskiej;
 praca w grupach z zastosowaniem metaplanu problem: Nazizm
w Niemczech (karta 2)
- grupa I – Jak było?
- grupa II – Jak być powinno?
- grupa III – Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?
 liderzy grup przedstawiają
wyniki pracy, uczniowie przy
współpracy z nauczycielem formują wnioski;
 ocena pracy uczniów.
3. Zakończenie. Podsumowanie zajęć poprzez
notatki. Dokonanie oceny uczniów.
sporządzenie wspólnej
4. Zadanie pracy domowej – krzyżówka: Nazizm w Niemczech (karta 3)
Strona 2 z 5
Karta 1
Tekst źródłowy z A. Bullok, „Hitler. Studium tyranii”
Ta fala rewolucyjnego podniecenia, która przeszła przez Niemcy w 1933
roku, przybrała wiele form. Pierwszą, najbardziej widoczną, był gwałt. Przez
wiele miesięcy poprzedzających rok 1933 stał się on rzeczą codzienną
w Niemczech, ale orgia przemocy, jaka się rozpętała po pożarze Reichstagu
i w końcu roku, przybrała rozmiary w niczym nie przypominające tego, co się
działo przedtem. Sam rząd, posługując się takimi instytucjami jak gestapo
(pruska tajna policja – dzieło Göringa) i obozami koncentracyjnymi
w Oranienburgu, Dachau i innych miejscowościach, celowo stosował gwałt
i terror jako metodę rządzenia. Jednocześnie jawne lekceważenie przez władze
państwowe porządku i sprawiedliwości wydobywało na wierzch okrucieństwo,
zazdrość i mściwość, uczucia normalnie tłumione lub drzemiące w każdym
społeczeństwie. Aresztowano, bito i mordowano ludzi tylko dla załatwienia
prywatnych porachunków, zagarnięcia czyjejś posady czy mieszkania
lub zaspakajania sadystycznych popędów. W Berlinie i innych większych
miastach lokalne bandy SA pozakładały sobie „bunkry” w opuszczonych
domach towarowych albo w piwnicach, dokąd zaciągały każdego, kogo miały
na oku, aby go torturować lub więzić dla okupu. Uchylano normalne sankcje
policyjne i sądowe, a zbrodnie pospolite, od rabunku po mord, z całym
cynizmem osłaniano płaszczykiem przestępstw „politycznych”. Jedyne, co
zrobił rząd, to ogłoszenie amnestii dla „wykroczeń popełnionych w rewolucji
narodowej”.
Załamanie się prawa i porządku publicznego, zwykłego bezpieczeństwa w
życiu codziennym, co wynikało nie ze słabości rządu czy braku autorytetu, ale
odbywało się przy aprobacie, głęboko wstrząsnęło stabilnością niemieckiego
społeczeństwa, stabilnością zachwianą latami kryzysu i masowego bezrobocia.
Ale gwałt, jeżeli odpychał, to jednocześnie pociągał wielu, zwłaszcza ludzi
młodej generacji. Była to istotnie charakterystyczna cząstka rewolucyjnego
idealizmu, bo rok 1933, tak jak inne lata rewolucyjne rozbudził wielkie nadzieje,
otwierał nowe możliwości, kładł kres zniechęceniu i po beznadziejnych latach
przyniósł ożywienie, pozwalał czegoś spodziewać.
Hitler zdawał sobie sprawę z tych nastrojów, kiedy mówił narodowi
niemieckiemu, by uniósł głowę i odzyskał dumę i wiarę w siebie. Niemcy
zjednoczone i silne skończą z paraliżującym podziałem wewnętrznym, który
hamuje ich rozwój i odzyskają należne im miejsce w świecie. Wielu ludzi
uwierzyło temu w 1933 roku i brało za początek nowej ery.
Strona 3 z 5
Karta 2
Metaplan – propozycja
Problem
NAZIZM W NIEMCZECH
Jak jest?
Jak być powinno?
wolność słowa i wyznania
prawo do ochrony przed
represjami
prawo do zrzeszania się
władza w rękach różnych partii
– system wielopartyjny
każdy ma prawo do głoszenia
swoich poglądów
prawo do wolności
 cenzura

 aresztowanie ludzi myślących

inaczej niż naziści
 zakaz zrzeszania się

 władza w rękach jednej partii

– system jednopartyjny
 represje wobec komunistów,

socjaldemokratów
 więzienia, obozy

koncentracyjne
 represje wobec Żydów
 prawo do wolności osobistej
Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?
 nazizm jako system totalitarny hamował, bądź uniemożliwiał rozwój
innych partii
 podstawowym elementem nazizmu był rasizm – przekonanie o wyższości
rasy nordyckiej (germańskiej)




Strona 4 z 5
Oczekiwane wnioski:
nie pozwalać na rozwój państwa opartego na dyktaturze;
nie dopuścić do wprowadzenia systemu jednopartyjnego;
nie pozwolić, by władza opierała się na systemie terroru
wewnętrznego (państwo policyjne)
nie pozwolić totalitarnemu ingerowaniu we wszelkie aspekty życia
jednostki oraz życia społecznego, gospodarczego i politycznego.
Karta 3
Rozwiązaniem krzyżówki jest tytuł dzieła Hitlera, w którym przedstawił swój
program polityczny.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Miejsce nieudanego zamachu stanu z 1923 roku.
Tajna niemiecka policja polityczna.
Młodzieżowa organizacja w III Rzeszy.
Odpowiednik premiera w Niemczech.
Oskarżeni przez Hitlera o podpalenie Reichstagu.
Niemiecka odmiana faszyzmu.
Twórca włoskiego faszyzmu.
Polskie określnie polityki stosowanej przez Anglię i Francję wobec
Niemiec.
9. Tytuł używany przez Hitlera od 1934 roku.
Opracował Wojciech Szulc
Strona 5 z 5