Nerwy narządów zmysłów Nerwy mięśni gałki

Nerwy narządów
zmysłów
Nerwy mięśni gałki
ocznej
Maja Koziarz
Maciej Dębski
Aleksandra Sobolewska
Karolina Dudek
Sylwester Śmiałek
Dominik Cieniawski
N
e
r
w
y
w
ę
c
h
o
w
e
Nervii
olfactorii
Znane pod wspólną
nazwą jako nerw
czaszkowy I
Zaliczamy je do
nerwów zmysłowych
Początek w nabłonku
węchowym okolicy
węchowej jamy nosowej
Okolica węchowa – małżowina nosowa górna i
odpowiadająca jej część przegrody nosa
Ciało komórki
węchowej leży w głębi
nabłonka, a jej
wypustka obwodowa
dochodzi do
powierzchni
Wypustko tworzą
stożki z 6-8 włoskami
węchowymi
 W okresie zarodkowym
jest jeden pień zamiast
nerwów węchowych
 Gdy wytworzy się
blaszka pień dzieli się na
poszczególne pęczku
(nerwy)
 Ostatecznie nerwy z
przegrody nosa biegną
przez przyśrodkowy
szereg otworów, a nerwy
z bocznej ściany jamy
nosowej biegną przez
szereg boczny
Po przejściu przez blaszkę sitową
i przebiciu opony twardej
Wewnątrz opuszki
węchowej nerwy
węchowe tworzą
drzewkowate
rozgałęzienia łączące się
z podobnymi
rozgałęzieniami
dendrytów komórek
mitralnych
powstają
kłębuszki węchowe
 Neuryty komórek
mitralnych tworzą
pasmo węchowe
ciągnące się do
trójkąta węchowego
Unaczynienie
Opuszka i pasmo węchowe – gałązka
tętnicy przedniej mózgu
Nerwy węchowe – gałązki od tętnic (od
tętnicy ocznej)
Wybierz zdanie błędne:
 Na końcu stożka węchowego jest 6-8
włosków węchowych
 Kłębuszki węchowe znajdują się
wewnątrz opuszki węchowej
 Pasmo węchowe jest unaczynione przez
gałązkę tętnicy przedniej mózgu
 Komórka mitralna jest trzecim neuronem
drogi węchowej
 Nerwów węchowych jest około 15-20
Ile widzisz czarnych kropek?
Nerw wzrokowy (II)
nervus opticus
Pod względem budowy i rozwoju
nie jest typowym nerwem
obwodowym, lecz należy do
mózgowia.
Rozpoczyna się w
komórkach
zwojowych
siatkówki
 Neuron zewnętrzny
– pręciki i czopki
(receptory),
 Neuron środkowy –
komórki
dwubiegunowe,
 Neuron wewnętrzny
– komórki zwojowe
wielobiegunowe,
Droga przekazywania
informacji:
Przebieg:
1. Odcinek wewnątrzgałkowy – długość 0,7 mm,
2. Odcinek wewnątrzoczodołowy – 30 mm,
3. Odcinek przebiegający przez kanał wzrokowy – 5
mm,
4. Odcinek wewnątrzczaszkowy – 10 mm (sięga do
kąta skrzyżowania wzrokowego)
Miejsce wyjścia nerwu z gałki ocznej leży poniżej
(1mm) i przyśrodkowo (3mm) od tylnego bieguna
gałki.
Struktura:
 Każdy nerw ma około miliona włókien,
Unaczynienie:
1. Część wewnątrzoczodołowa – tętnica
środkowa siatkówki i drobne tętniczki
od tętnicy ocznej,
2. Część wewnątrzczaszkowa – tętnica
przednia mózgu i tętnica oczna,
Pytanie:
a)
b)
c)
d)
e)
Nerw wzrokowy na całej swojej długości
otoczony jest:
Wypustką opony twardej,
Pochewką pajęczynówki,
Pochewką opony miękkiej,
Prawidłowe dwie odpowiedzi
przedmiotowe,
Prawidłowe wszystkie odpowiedzi
przedmiotowe.
Przypatrz się 
Nerw
przedsionkowoślimakowy
nerw czaszkowy VIII
Aleksandra
Sobolewska
Nervus vestibulocochlearis
Pars vestibulars
Pars cochlearis
 Cz. przedsionkowa prowadzi impulsy
z nabłonka zmysłowego łagiewki i
woreczka oraz z przewodów półkolistych,
które służą zachowaniu równowagi.
 Cz. ślimakowa prowadzi impulsy z
nabłonka
zmysłowego
ślimaka,
jest
właściwym nerwem słuchowym.
Przebieg i podział
Cz. przedsionkowa n VIII
 Rozpoczyna się na powierzchni narządu równowagi:
grzebieniach bańkowych wszystkich trzech przewodów
półkolistych, plamce łagiewki i plamce woreczka błędnika
błoniastego.
- n. bańkowy przedni – gałęzie wychodzące z bańki przedniej,
- n. bankowy boczny (n. ampullaris lateralis),
- n. łagiewkowy (n. utricularis).
Łączą się one we wspólny pień nerw łagiewkowo- bańkowy
(n. utriculoampullaris), który wychodzi z przedsionka przez pole
przedsionkowe górne dna przewodu słuchowego
wewnętrznego biegnąc bocznie od n VII.
- n. woreczkowy (n. saccularis) wychodzi z plamki woreczka;
przedostaje się do przewodu słuchowego wew. przez pole
przedsionkowe dolne.
- n. bańkowy tylny (n. ampullaris post.) gałąź wychodząca
z bańki tylnej przez pojedynczy otwór w dnie przewodu
słuchowego wew.
N.
woreczkowy i n. bańkowy tylny tworzą
n. przedsionkowego (r. inf. n. vestibularis).
gałąź
dolną
Lamina spiralis
ossea
Ductus
semicircularis
lateralis
Sacculus
N. saccularis
N. utricularis
Nn amupullares ant. et lat.
Ampulla
membrancea ant.
Cz. ślimakowa
 Zaopatruje głównie narząd spiralny ślimaka. Rozpoczyna się
wypustkami obwodowymi, które oplatają kom. słuchowe
narządu spiralnego.
 Wypustki te wnikają prawdopodobnie do samych
kom. słuchowych.
 Te włókna nerwowe biegną przez przestrzenie międzykom.
narządu spiralnego Cortiego, następnie wnikają przez
blaszkę spiralna kostną do zwoju spiralnego (ganglion
spirale) we wrzecionku ślimaka.
Meatus
acusticus
internus
Ganglion
vestibulare
Ganglion
cochleare
N. vestibulocochlearis
Pedunculus cerebellaris
medius
Zwoje n. VIII
 Zwój przedsionkowy – położony na dnie przewodu słuchowego
wew. w miejscu połączenia gałęzi górnej i dolnej
n. przedsionkowego.
Dzieli się na części: górną i dolną.
- zespala się wiązką włókien z zwojem kolanka n. twarzowego.
 Zwój ślimakowy – wypustki dośrodkowe zwoju wstępują do
przewodu słuchowego wew. u podstawy wrzecionka.
Przechodząc w poszczególne pęczki tworzą pasmo spiralne
dziurkowane.
W przewodzie słuchowym wew. wytwarza się n. ślimakowy.
Przebieg i podział
 Neuryty dośrodkowe n. przedsionkowego łączą się
wspólnym onerwiem z n. ślimakowym wytwarzając n.
przedsionkowo- ślimakowy.
 Nerw ten opuszcza przewód słuchowy przez otwór słuchowy
wew. Wstępuje wraz z n. pośrednim i n. twarzowym w tzw.
kącie móżdżkowo- mostowym do mózgowia (gdzie następuje
ponowny podział nerwu).
 Włókna cz. ślimakowej biegną do j. brzusznego i
grzbietowego położonych w głębi najszerszej cz. dołu
równoległobocznego.
 Włókna cz. przedsionkowej zdążają do czterech jąder
położonych w dnie komory czwartej.
n. trigeminus
n. vestibulocochlearis
n. facialis
n. glossopharyngeus
n. vagus
n. hypoglossus
n. accessorius
Przebieg i podział
 N. przedsionkowo – ślimakowy wychodzi z mózgowia bocznie
od n. twarzowego i pośredniego na dolnym brzegu konara
środkowego móżdżku, powyżej i bocznie od oliwki.
 Wychodzi dwoma korzeniami:
- górnym odpowiada korzeniowi n. przedsionkowego i przylega
do n. pośredniego.
- dolny odpowiada korzeniowi n. ślimakowego i z zewnątrz
obejmuje konar dolny.
Unaczynienie:
- t. błędnika od t. podstawnej w przewodzie słuchowym wew.
dzieli się na t. ślimakową i t. przedsionkową.
Tractus olfactorius
n. opticus
n. oculomotorius
n. trochlearis
n. trigeminus
n. abducens
n. facialis
n. vestibulocochlearis
Cz. przedsionkowa
Powierzchnie
zmysłowe
Ampulla ant.
Ampulla lat.
Utriculus
Gałęzie
1.
2.
3.
N. ampullaris ant.
N. ampullaris lat.
N. utricularis
R. superior. (n.
utriculo- vestibularis)
ganglion
Sacculus
Ampulla post.
1.
2.
N. saccularis
N. ampullaris post.
Cz. ślimakowa
Kom. zmysłowe
narządu
spiralnego
Ganglion spirale
vestibularis
R. inf. (n.
sacculo-ampullaris)
n. facialis
n. intermiedius
n. vestibulocochlearis
n. abducens
Ganglion geniculi
Prawdą jest że:
 N. przedsionkowo – ślimakowy wychodzi z
mózgowia przyśrodkowo od n. twarzowego
i pośredniego
 Zwój przedsionkowy dzieli się na część
prawą i lewą
 N. woreczkowy i n. bańkowy przedni
tworzą gałąź dolną n. przedsionkowego
 Neuryty dośrodkowe n. przedsionkowego
łączą się wspólnym onerwiem z n.
ślimakowym wytwarzając n.
przedsionkowo- ślimakowy
 Nerw przedsionkowo-ślimakowy to IX nerw
czaszkowy
Nerw okoruchowy (III)
Nervus oculomotorius


Ruchowe komórki korzeniowe wytwarzają
wielkokomórkowe jądro początkowe położone w
śródmózgowiu na wysokości wzgórków górnych blaszki
pokrywy do przodu od wodociągu mózgu
Przywspółczulne komórki korzeniowe wytwarzają jądro
dodatkowe (autonomiczne, Westphala-Edingera) w
pobliżu jądra początkowego
jądro dodatkowe
jądro ruchowe
Nervus oculomotorius - przebieg

1.
2.


Opuszcza mózgowie w dole
międzykonarowym powyżej
górnego brzegu mostu dwiema
grupami pęczków
Grupa przyśrodkowa wychodzi z
bruzdy przyśrodkowej odnogi
mózgu
Grupa boczna wychodzi tuż obok z
odnogi mózgu
Oba pęczki korzeniowe zbiegają
się tworząc powrózek, który między
t. górną móżdżku a t. tylną mózgu
kieruje się do przodu i w stronę
boczną
Bocznie od wyrostka pochyłego
tylnego nerw przebija oponę twardą
 Biegnie w górnym brzegu
ściany bocznej zatoki
jamistej, do szczeliny
oczodołowej górnej
 W szczelinie tej nerw leży w
kącie przyśrodkowym
 Przechodzi przez pierścień
ścięgnisty wspólny
przyśrodkowo od n.
odwodzącego i nosoworzęskowego
Gałęzie

1.
2.
-
Zaraz po wejściu do oczodołu
nerw dzieli się na dwie gałęzie:
Gałąź górna (słabsza) – biegnie
do przodu i ku górze bocznie od
tętnicy ocznej i nerwu
wzrokowego wsuwając się
między m. dźwigacz powieki
górnej, a m. prosty górny, które
zaopatruje
Gałąź dolna (silniejsza) –
oddaje 3 gałązki,
do mięśnia prostego
przyśrodkowego
do mięśnia prostego dolnego
do mięśnia skośnego dolnego
Korzeń okoruchowy
 Od gałęzi dolnej do zwoju rzęskowego
odchodzi wiązka włókien, które tworzą
przywspółczulny korzeń okoruchowy zwoju
rzęskowego (in. korzeń przywspółczulny)
 Do zwoju rzęskowego prowadzi on włókna
przywspółczulne nerwu okoruchowego
 W zwoju rzęskowym włókna
przywspółczulne zostają przełączone na
drugi neuron i jako włókna zazwojowe w
nerwach rzęskowych krótkich podążają do
gałki ocznej
 Nerwy te przebiegają do przodu między
twardówką a naczyniówką, w ciele
rzęskowym wytwarzają splot zwojowy
rzęskowy i zaopatrują mięsień zwieracz
źrenicy i mięsień rzęskowy
Zespolenia
W przebiegu przez zatokę jamistą nerw
okoruchowy otrzymuje:
1. Włókna współczulne ze splotu
jamistego
2. Włókna czuciowe z pierwszej gałęzi
nerwu trójdzielnego dla zewnętrznych
mięśni gałki ocznej

Obszar unerwienia
Włóknami ruchowymi nerw
zaopatruje:
1. m. dźwigacz powieki górnej
2. mm. proste gałki ocznej- górny,
przyśrodkowy i dolny
3. m. skośny dolny
 Włókna przywspółczulne
zaopatrują mięsień rzęskowy i
zwieracz źrenicy
 Włókna czuciowe
proprioceptywne otrzymuje z
unerwianych przez siebie mięśni

Porażenie
 Przy porażeniu nerwu okoruchowego powieka
górna opada (ptosis), a gałka oczna kieruje się
bocznie i ku dołowi (zez rozbieżny, strabismus
divergens)
 Wskutek wypadnięcia składników
przywspółczulnych źrenica ulega rozszerzeniu
i występują zaburzenia akomodacji oka
Pytanie
PRAWDĄ jest że:
A. Dwie przedmiotowe odpowiedzi są
prawdziwe
B. Gałąź dolna zaopatruje m. prosty dolny, m.
prosty boczny, m. skośny dolny
C. Gałąź górna biegnie do przodu i ku górze
bocznie od tętnicy ocznej i nerwu ocznego
D. Wskutek wypadnięcia składników
przywspółczulnych źrenica ulega zwężeniu i
występują zaburzenia akomodacji oka
E. Bocznie od wyrostka pochyłego tylnego nerw
przebija oponę twardą
Nerw Bloczkowy IV
(n. trochlearis)
Ogólnie
 Najcieńszy nerw czaszkowy
 Jedyny wychodzący po stronie grzbietowej
mózgowia
 Drugi zaopatrujący m. gałki ocznej
 Nerw ruchowy
Jądro nerwu bloczkowego
 Leży w śródmózgowiu
 Ku dołowi od III
 Do przodu od wodociągu mózgu
 Korzonki wstępują
grzbietowo
 Obejmują istotę szarą
 Krzyżują się obok
zasłony szarej
 Ukazują się na pow.
Grzbietowej pnia mózgu
Przebieg
 Z mózgowia wychodzi ku dołowi
od wzgórka dolnego i bocznie od
węzidełka zasłony rdzeniowej
górnej
 Obejmuje łukowato konar mózgu
 Kieruje się na pow. podstawną
mózgowia (równolegle do t. tylnej
mózgu)
 Oponę twardą przebija ku tyłowi
od wyrostka pochyłego tylnego
 Do przodu w bocznej ścianie zatoki
jamistej pod III nad V1
Ciąg dalszy…
 Krzyżuje n.III
 Wstępuje przez szczelinę
oczodołową górną bocznie i
ku górze od pierścienia
włóknistego
 Biegnie nad dźwigaczem
powieki górnej
Wnika do m. skośnego
górnego
Zespolenia
 Gałązki współczulne ze splotu jamistego
 Włókna czuciowe od n. ocznego
Unerwienie i porażenia
 Tylko mięsień skośny górny oka
 Porażenia rzadkie
 Zez – odchylenie gałki ku górze i
przyśrodkowo
- widzenie podwójne
Nerw bloczkowy:
 Otrzymuje włókna czuciowe od n. ocznego
 Biegnie w ścianie zatoki jamistej pod n.
occulomotorus nad n. opticus
 Oponę twardą przebija ku tyłowi od wyrostka
pochyłego przedniego
 2 prawdziwe
 3 prawdziwe
Nerw odwodzący VI
nervus abducens
 Zaopatruje m. prosty boczny
(odwodzącemu działaniu tego
mięśnia zawdzięcza swą nazwę)
 Oprócz włókien ruchowych
najprawdopodobniej zawiera
proprioceptywne włókna
czuciowe
 Jądro początkowe: most - na dnie
dołu równoległobocznego we
wzgórku nerwu twarzowego
 Włókna korzeniowe wychodzą z
mózgowia na dolnym brzegu
mostu, między nim a piramidą RP
N. abducens przebieg
 Po wyjściu z mózgowia
biegnie w zbiorniku
podpajęczynówkowym
mostu, na stoku kości
klinowej
 Przez szczelinę opony
twardej, w pobliżu szczytu
części skalistej kości
skroniowej wchodzi do
zatoki jamistej
 W zatoce jamistej biegnie poniżej i
bocznie od tętnicy szyjnej wewnętrznej
otoczony sródbłonkiem zatoki
III
IV
VI
V1
V2
N. abducens przebieg
 Po wyjściu z zatoki –
kieruje się do szczeliny
oczodołowej górnej
 Przechodzi przez
pierścień ścięgnisty
wspólny poniżej n.
nosowo – rzęskowego i n.
okoruchowego
 Przylega do m. prostego
bocznego i rozpada się
na kilka gałązek
wnikających do tego
mięśnia
VI

Struktura: również w tym nerwie liczba włókien
wzrasta po urodzeniu i w przebiegu do mięśnia
 Zespolenia:
1. włókna czuciowe od n. ocznego przy przejściu
do oczodołu
2. włókna współczulne ze splotu jamistego w
przebiegu przez zatokę

Odmiany: wyjątkowo może być zastąpiony w
całości lub częściowo przez gałązkę n.
okoruchowego
Porażenia n. odwodzącego
 Zez zbieżny (strabismus
convergens) - w skutek
przewagi napięcia m.
prostego przyśrodkowego
 Powstaje często przy
złamaniach podstawy
czaszki
 Uszkodzenie jądra n.
odwodzącego łączy się z
porażeniem n.
twarzowego
Pytanie
PRAWDĄ jest, że:
•
•
•
•
E.
W zatoce jamistej biegnie powyżej i bocznie od
tętnicy szyjnej wewnętrznej
Zawiera włókna czuciowe, ruchowe i
przywspółczulne
Porażenie n. odwodzącego powoduje strabismus
divergens
Włókna korzeniowe wychodzą z mózgowia na
dolnym brzegu mostu, między nim a piramidą RP
Przechodzi przez pierścień ścięgnisty wspólny
bocznie od n. nosowo – rzęskowego i n.
okoruchowego