Matematyka dyskretna — ćwiczenia 10 Równania z kongruencjami Stefan Sokołowski Elbląg, 17 V 2013 Zadanie 0: Policzyć bez użycia kalkulatora (i nie zaplątać się w wielkich liczbach) resztę z dzielenia: (a) 12133 + 48185 przez 9 (b) 2123456789 · 801234567 przez 3 (c) 201150 przez 6 (d) 2123456789 · 801234567 + 987654321 przez 11 Rozwiązanie: Dla rozwiązania zadania 1(a) można wyliczyć 12133 + 48185 a następnie podzielić przez 9, ale wtedy nie unikniemy wielkich liczb. Więc lepiej jest od razu liczyć reszty. Reszta z dzielenia liczby przez 9 jest równa reszcie z dzielenia jej sumy cyfr przez 9: [1213]9 = [1 + 2 + 1 + 3]9 = [7]9 [12133 ]9 = [7 · 7 · 7]9 = [49 · 7]9 = [4 · 7]9 = [28]9 = [1]9 [4818]9 = [4 + 8 + 1 + 8]9 = [21]9 = [2 + 1]9 = [3]9 [48185 ]9 = [35 ]9 = [27 · 9]9 = [0]9 [12133 + 48185]9 = [1 + 0]9 = [1]9 Dlatego resztą z dzielenia liczby 12133 + 48185 przez 9 jest 1. Pozostałe punkty tego zadania można rozwiązać analogicznie. Zadanie 1: Wyznaczyć zbiory: (a) [1019932]997 ∩ {0, 1, 2, . . . , 996} (b) [−1019932]997 ∩ {0, 1, 2, . . . , 996} 1 Zadanie 2: Wyznaczyć dwie ostatnie cyfry liczb: (a) 22013 + 32014 (b) 243 112 609 − 1 Zadanie 3: Rozwiązać równanie 2912x ≡3060 284 (1) Rozwiązanie: Najpierw policzmy największy wspólny dzielnik 2912 i 3060: nwd(3060, 2912) = nwd(2912, 148) = nwd(148, 100) = nwd(100, 48) = nwd(48, 4) = 4 Ponieważ jest on dzielnikiem wyrazu wolnego 284, więc zamiast równania (1) możemy rozwiązywać równanie 284 2912 · x ≡ 3060 4 4 4 (2) czyli 728 · x ≡765 71 Przedstawmy 1 jako kombinację liniową liczb 728 i 765 (algorytm Euklidesa): 765 · (−59) + 728 · 62 = 1 stąd 765 · (−59) · 71 + 728 · 62 · 71 = 71 i 728 · 62 · 71 ≡765 71 Rozwiązaniem równania (2) jest więc 62 · 71 = 4402 ≡765 577 Wszystkie rozwiązania są postaci 577 + k · 765 dla dowolnych k ∈ Z. 2 Zadanie 4: Znaleźć wszystkie takie liczby x, że (a) 5x ≡7 4 (c) 7x ≡11 2 (e) 35x ≡79 3 (b) 4x ≡8 5 (d) 96x ≡324 84 (f) 99x ≡13 12 Zadanie 5: Rozwiązać układy równań w Z11 : (a) ( 2x + 3y = 1 6x + 5y = 5 (b) ( 5x + 2y = 3 6x + 4y = 3 Zadanie 6: Skonstruować tabelkę dodawania oraz tabelkę mnożenia dla pozycyjnego układu liczenia o podstawie: (a) 5 (b) 7 3