Formy terenu wypukłe wklęsłe

Formy terenu
wypukłe
wklęsłe
Model przedstawia wyniesienie, czyli formę wypukłą
Każde wyniesienie posiada podnóże
Może mieć zbocze strome, po którym
droga jest krótsza, ale trudniejsza
Może mieć zbocze łagodne, po którym
droga jest mniej uciążliwa, ale dłuższa
Wyniesienie ma trzy wierzchołki (+)
1 - najwyższy
2 - średni
3 - najniższy
Obniżenie linii grzbietowej między dwoma
wierzchołkami to przełęcz )(
4 – przełęcz wyżej położona
5 – przełęcz niżej położona
• Załóżmy, że nasze
wyniesienie to wyspa
• Miejsce zetknięcia
wody i lądu czyli linia
brzegowa będzie
miała kształt podnóża
• Leży ona na
wysokości 0 m n.p.m.
(od tego miejsca
mierzymy wysokość
bezwzględną)
Poziomica to linia krzywa, zamknięta,
łącząca punkty na jednakowej wysokości
nad poziomem morza.
Wyobraźmy sobie, że poziom morza podniesie
się o 10 m. Najniżej położone obszary zostaną
zalane wodą i nie będą widoczne, zmieni się
linia brzegowa wyspy.
Podniesienie poziomu wody o kolejne 10 m
powoduje zalanie niżej położonej przełęczy
Poziom wody podnosi się jeszcze o 10 m.
Najniższy wierzchołek jest pod wodą, zalana
jest też wyżej położona przełęcz.
Woda podnosi się o kolejne 10 m
Widoczny jest już tylko najwyższy
wierzchołek
Na powstałym rysunku poziomicowym możemy
zaznaczyć elementy wyniesienia
Wierzchołki:
1-najwyższy
(tu jest najwięcej
poziomic)
2-średni
3-najniższy
(tu jest najmniej
poziomic)
Zbocze
strome
(poziomice
położone są
blisko
siebie)
---zbocze
łagodne
(odległości
między
poziomicami
są większe)
)( 4
Przełęcz
wyżej
położona
)( 5
przełęcz
niżej
położona
Z rysunku poziomicowego możemy odczytać
wysokość bezwzględną punktów
A: ?
B: ?
C: ?
D: ?
E: ?
F: ?
A: 10 m n. p. m.
B i C: 20 m n. p. m.
E i D: 30 m n. p. m.
F: 5 m n. p. m.
Wierzchołek 1 jest
na wysokości 45 m
n. p. m.
Możemy obliczyć wysokość względną
wierzchołka 1 przyjmując za podstawę punkt A
45 m n. p. m. –
- 10 m n. p. m. =
= 35 m
Jeżeli teren jest
bardziej urozmaicony
a więc przebieg
poziomic bardziej
skomplikowany,
łatwiej jest określić
formy terenu oraz
odczytać wysokości
z mapy barwnej –
hipsometrycznej
Opracowanie:
Koło Miłośników Nauk Ścisłych
przy ZSO w Sokółce