EGZAMIN MATURALNY Z FILOZOFII POZIOM ROZSZERZONY MAJ
advertisement
Centralna Komisja Egzaminacyjna Ukad graficzny © CKE 2010 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczcia egzaminu. WPISUJE ZDAJCY KOD PESEL EGZAMIN MATURALNY Z FILOZOFII Miejsce na naklejk z kodem MAJ 2012 POZIOM ROZSZERZONY Instrukcja dla zdajcego 1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 10 stron (zadania 1 11). Ewentualny brak zgo przewodniczcemu zespou nadzorujcego egzamin. 2. Rozwizania zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel. 5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie bd oceniane. 6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejk z kodem. 7. Nie wpisuj adnych znaków w czci przeznaczonej dla egzaminatora. Czas pracy: 180 minut Liczba punktów do uzyskania: 50 Cz I 20 pkt Cz II 30 pkt MFI-R1_1P-122 Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony 2 Cz I (20 punktów) Zadanie 1. (2 pkt) Kademu z poniszych cytatów przyporzdkuj jeden z podanych terminów. Terminy: idealizm subiektywny, realizm, antynatywizm, absolutyzm, relatywizm. a) Zuchwalstwem byoby przypuszcza, e idee barw s wrodzone u stworzenia, które Bóg obdarzy wzrokiem i zdolnoci otrzymywania ich z pomoc oczu od przedmiotów zewntrznych. ................................................................................................................................................ b) To, co si mówi o absolutnym istnieniu rzeczy niemylcych, bez adnego zwizku z tym, e s postrzegane, wydaje mi si cakowicie niezrozumiae. Ich esse to percipi i nie jest moliwe, aby miay jakiekolwiek istnienie poza umysami, czyli rzeczami mylcymi, które je postrzegaj. ................................................................................................................................................ Zadanie 2. (2 pkt) Przyporzdkuj poniszym zdaniom odpowiednie koncepcje prawdy, zgodnie z którymi s one prawdziwe. Koncepcje prawdy: klasyczna, koherencyjna, ewidencyjna, ontologiczna, korespondencyjna, pragmatyczna, zgody powszechnej. 1. Polska reprezentacja piki nonej jest bardzo saba, skoro wszyscy Polacy tak sdz. Koncepcja prawdy: ............................................................................................................... 2. Suma któw trójkta równobocznego wynosi 180 stopni. Koncepcja prawdy: ................................................................................................................ 3. Racj ma ta partia, która zwyciya w wyborach. Koncepcja prawdy: ................................................................................................................ Zadanie 3. (1 pkt) Wska, które z podanych zda poprawnie definiuje stoick ataraksj. a) b) c) d) Ostrono w wygaszaniu twierdze. Powstrzymanie si od wydawania sdów. Wycofanie z ycia publicznego. Stan spokoju i równowagi ducha. Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony 3 Zadanie 4. (1 pkt) Wytumacz pojcie iluminizmu w filozofii w. Augustyna. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 5. (2 pkt) Wybierz z podanych poniej nazw szkoy i przyporzdkuj jej odpowiedni definicj. Nazwa szkoy: plotyska, sofistyczna, pitagorejska, stoicka. a) Pikno to odpowiedni, proporcjonalnie harmonijny ukad czci. ................................................................................................................................................ b) Piknem jest to, co przyjemne dla zmysu wzroku i suchu. ................................................................................................................................................ c) Rzeczy s pikne, przez swoje wewntrzne wiato, a nie dlatego, e si komu podobaj. ................................................................................................................................................ Zadanie 6. (3 pkt) Do kadej z podanych tez dopisz odpowiadajce jej stanowisko filozoficzne. a) Pogld filozoficzny uznajcy za podstaw sprawiedliwego ustroju spoecznego zasad cakowitej równoci warunków ycia oraz praw ludzi. ................................................................................................................................................ b) Pogld, w myl którego poznanie, a nawet i rzeczywisto maj charakter wzgldny, zmieniajcy si w zalenoci od punktu widzenia czy odniesienia. ................................................................................................................................................ c) Pogld filozoficzny uznajcy czowieka jako centrum i cel wszechwiata. ................................................................................................................................................ Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony 4 Zadanie 7. (3 pkt) Przeczytaj uwanie poniszy tekst, a nastpnie wykonaj polecenia. Wic kto od kochania chopców zacz, jak naley, a wznoszc si cigle wyej ju to pikno oglda zaczyna, ten stan prawie u szczytu. Bo tdy biegnie naturalna droga mioci, czy kto sam po niej idzie, czy go kto drugi prowadzi: od takich piknych cia z pocztku cigle si czowiek ku temu piknu wznosi, jakby po szczeblach wstpowa: od jednego do dwóch, a od dwóch do wszystkich piknych cia, a od cia piknych do piknych postpków, od postpków do nauk piknych, a od nauk a do tej nauki na kocu, która ju nie o innym piknie mówi, ale czowiekowi daje owo pikno samo w sobie; tak e czowiek dopiero przy kocu istot pikna poznaje. Platon 1. Powyszy cytat pochodzi z dialogu pt: a) b) c) d) Pastwo. Timajos. Obrona Sokratesa. Uczta. 2. Wedug Platona (w dziele, z którego cytat ten pochodzi) przewodnikiem na drodze do poznania pikna jest a) b) c) d) Demiurg. Eros. Idea. Afrodyta. 3. Platon uwaa, e a) b) c) d) istnieje wiele rodzajów mioci. istnieje jedna idea mioci. mio ma charakter niezmysowy. istot mioci jest popd seksualny. Zadanie 8. (2 pkt) Wpisz obok kadego zdania prawdziwego TAK, a obok kadego zdania faszywego NIE. a) T. Hobbes uwaa, e czowiek z natury jest istot spoeczn. .................. b) Stan natury wedug T. Hobbesa jest to stan wojny wszystkich ze wszystkimi. .................. c) Stan natury wedug J. Lockea jest stanem cakowitego odosobnienia jednostek. ............... d) Stan natury wedug J. Lockea jest stanem pokoju, wspópracy i dobrej woli jednostek. ............. e) Wedug J. Lockea czowiek z natury jest istot aspoeczn. .................. Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony 5 Zadanie 9. (3 pkt) Dopasuj do kadego zdania stanowisko filozoficzne oraz przyporzdkuj mu odpowiedni dyscyplin filozoficzn. Odpowiedzi wybierz z poniszych list. Stanowisko filozoficzne: dualizm, absolutyzm, elitaryzm, eudajmonizm, monizm. Dyscyplina filozoficzna: etyka, ontologia, antropologia filozoficzna, estetyka. a) Nie istnieje wielo bytów. stanowisko ...................................................... dyscyplina ................................................. b) Czowiek skada si z duszy i ciaa. stanowisko ...................................................... dyscyplina ................................................. c) Celem ludzkiego ycia jest poszukiwanie szczcia. stanowisko ...................................................... dyscyplina ................................................. Zadanie 10. (1 pkt) Wybierz, z podanych poniej, postaw reprezentowan przez Nietzscheaskiego nadczowieka. a) b) c) d) pesymizm sceptycyzm witalizm realizm 6 Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony Cz II (30 punktów) Zadanie 11. (30 pkt) Na podstawie podanych tekstów oraz innych wybranych tekstów filozoficznych napisz esej na temat: Czy stosunek do wiata moe by determinowany przez sposób pojmowania szczcia? To arystotelesowskie pojcie szczcia, oznaczajce skumulowanie w czowieku najwikszych dostpnych mu dóbr, stao si na dugo gównym pojciem etyki pod star nazw eudajmonii, który to termin utrzyma si, wypierajc synonimy uywane przez Demokryta. Spory o szczcie, jakie wiedli Grecy w dobie poarystotelesowskiej, miay za przedmiot szczcie ju w tym nowym rozumieniu; przede wszystkim spór o to, jakie dobra s niezbdne do szczcia. Sam Arystoteles by zdania, e niezbdne s do niego dobra rozmaite; nawet dobra najwysze, moralne i umysowe, same nie wystarczaj. Czowiek, aby by szczliwy, nie moe te by ani bardzo szpetny, ani bardzo zego pochodzenia, ani saby i chory, ani w ndzy, ani samotny, pozbawiony rodziny i przyjació; tylko rónorodne dobra zespolone w czowieku stanowi o jego szczciu. Natomiast doba poarystotelesowska nie podzielia tego pogldu. Zacza szuka jedynego najwyszego dobra, do wielkiego, by samo wystarczao do szczcia. Wadysaw Tatarkiewicz, O szczciu, Warszawa 1985, s. 63. Tak samo ma si z darami szczcia. Wadza, bogactwo, dobre imi, nawet zdrowie i caa pomylno i zadowolenie ze swego stanu pod nazw szczliwoci wytwarzaj miao, a przez to czsto take zuchwalstwo, jeeli nie ma dobrej woli, która ich wpyw na umys, a std take ca zasad postpowania, prostuje i robi ogólnie celow; nie mówic o tym, e rozumnemu i bezstronnemu widzowi nie moe nigdy podoba si nawet widok ustawicznego dobrego powodzenia istoty, której nie zdobi aden rys czystej i dobrej woli. Zdaje si wic, e dobra wola stanowi nawet warunek tego, by [czowiek] by godny szczcia. [...] Co do obowizku bdcego zasug wzgldem drugich, to celem przyrodzonym, który maj wszyscy ludzie, jest wasna ich szczliwo. Wprawdzie ludzko mogaby istnie, gdyby nikt niczym nie przyczynia si do szczliwoci drugich, ale przy tym niczego jej umylnie nie ujmowa, jednake stanowi to tylko negatywn, a nie pozytywn zgodno z czowieczestwem jako celem samym w sobie, gdyby kady nie stara si take popiera celów drugich ludzi, ile tylko moe. Albowiem cele podmiotu, jako bdcego celem samym w sobie, musz o ile monoci by take moimi celami, jeeli owo przedstawienie ma we mnie wywoywa cakowity skutek. Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralnoci, rozdz. I., s. 18-19 Co jest szczciem? Poczucie, e moc ronie, e opór zostaje przezwyciony. Nie zadowolenie, lecz wiksza moc; nie pokój w ogóle, lecz wojna; nie cnota, lecz tyzna [...]. Niech zgin sabi i nieudatni. Friedrich Nietzsche, Antychrzecijanin, 1999, s. 38. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony 7 ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 8 Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony 9 ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 10 Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony BRUDNOPIS