Maj – według fenologii polskiej – pierwiośnie

Maj – według fenologii polskiej – pierwiośnie
1 maja słońce wschodzi ok. 4.07, zachodzi 19.00. 31 maja wschodzi o
3.22, zachodzi 19.46.
Maj w Polsce jest miesiącem ciepłym, choć nocne, szczególne
poranne przymrozki nie są rzadkie. Opady są większe niż w kwietniu.
Wokół domu – przybywają ciągle nowe kwiaty – tulipany i białe oraz
żółte narcyzy. Kwitnie wiele krzewów ozdobnych. Z drzew – klony, a
także kasztanowce, w sadach – jabłonie. Kwitną łubiny, pod koniec
miesiąca pokazują się już peonie. O tej porze zakwitają różne odmiany
niezapominajki, w pełni kwitnienia jest czeremcha i zakwitają bzy
lilaki. Także ciemnoróżowo zakwitają głogi, a złoto – złotokapy. Pod
koniec miesiąca pojawiają się jaśminowce i różne gatunki tawuł.
Zaczynają kwitnąć truskawki. Na modrzewiach i innych szpilkowych
obserwujemy jasnozielone pędzelki młodych szpilek. W uprawach
spustoszenia zaczynają robić – na kapuście – muchówka śmietka
kapuściana, na cebuli – śmietka cebulanka. Na jabłoniach kwieciak
jabłkowiec, na agrestach i porzeczkach – larwy brzęczaka
agrestowego. Trwa lot motyla rusałki wierzbowca, nastrosza
półpawika i pierwszego pokolenia pazia żeglarza.
Składa 4-5 białych w rdzawe plamki jaj dzwoniec. Zakładają gniazda
szczygły, a pokrzewki ogrodowe składają jasnobrązowe jaja w zielone
plamki. Przylatuje do nas zielono – zółty zaganiacz. Słowik zakłada
gniazdo z drobnych źdźbeł trawy. Powraca muchołówka szara,
zakłada gniazdo dzierzba gąsiorek. W gniazdach jaskółek już
znajdujemy po 4-5 jaj. Krętogłowy w starych dziuplach zakładają
gniazda. Rodzą się młode tchórze.
Pole– Zakwita chaber bławatek, a w oziminach mały mak piaskowy;
na glebach żyźniejszych pojawiają się czerwone maki polne. W
zbożach zakwita leczniczy rumianek pospolity i żółty jaskier polny, w
zbożach ozimych czerwonawy miłek letni. Pojawia się fioletowa
wyka siewna i pachnący migdałami biało różowy powój polny. Na
polach pojawia się chrząszcz biegacz wręgaty. Zimujące osobniki
dorosłe stonki ziemniaczanej opanowują plantacje ziemniaczane i
zaczynają żerować, O świcie i zachodzie słońca odzywają się
przepiórki. Kończą się toki dropia.
Łąka– zaczynają kwitnąć trawy – wiechlina łąkowa, a na
wilgotniejszych łąkach wiechlina zwyczajna oraz wysoki wyczyniec
łąkowy. Spotykamy kępki kupkówki pospolitej oraz stokłosy
miękkiej. Kwitnie wiele turzyc Masowo kwitną żółte koszyczki
mniszków lekarskich oraz różowo – fioletowe postrzępione firletki
poszarpane. Złota barwa nadają łąkom kwitnące teraz jaskry i
pięciorniki gęsie. Na wilgotnych łąkach, nad strumieniami,
niebieszczą się kwiatki niezapominajki błotnej. Widzimy też
czerwono fioletowe rurki kwiatów żywokostu lekarskiego, rdzawo
zakwita szczaw zwyczajny. Liliową barwę nadają łące dzwonki
rozpierzchłe, a białą i różową – różne gatunki koniczyn. Fioletowo –
niebiesko kwitnie szałwia. W maju odbywa lot nasz najpiękniejszy
motyl paź królowej. Pliszka żółta składa szaro – żółte jaja, a
zielonkawe – świerszczak. Pojawiają się pierwsze derkacze.
Torfowisko – na torfowisku szuwarowo – turzycowym spotkać
możemy o tej porze różne gatunki wysokich turzyc. Turzyce łatwo
odróżnić od traw, mają bowiem nie okrągły jak one, ale trójkątny
przekrój łodygi. Kwitnie już sitowie leśne. Zarodnikuje skrzyp
bagienny oraz mniejszy – błotny. Zakwitają drobne fiołki błotne.
Kwitną nasze najpiękniejsze wierzby – pięciopręcikowe. Zakwitają
borówki bagienne czyli tzw. Pijanice, oraz, na biało, bagno
zwyczajne. W gniazdach wodnika znajdziemy już kremowo żółte jaja,
trwają toki bekasów.
Woda – zaczynają kwitnąć grążele żółte, a w pewnym oddaleniu od
stawu – także kosaćce żółte. Zbiorniki wodne mogą już zarastać
moczarką kanadyjską oraz kożuchami rzęsy drobnej. Na brzegu
morskim zakwita charakterystyczna trawa wydmuchrzyca piaskowa i
turzyca piaskowa. Zaczyna się okres rozmnażania różnych gatunków
pijawek. Kontynuują tarło ryby: boleń, jaź, sandacz, ciernik, kleń oraz
certa. Rozpoczynają tarło sumy, płocie oraz leszcze i karasie. Trwa
ogólny okres ochronny ryb w wodach otwartych. Składa skrzek
ropucha zielona, a gody rozpoczyna kumak nizinny. W stawach
odbywa gody rzekotka drzewna oraz żaba wodna. Na maj również
przypada okres godowy obu naszych nizinnych gatunków traszek –
zwyczajnej i grzebieniastej. Z ptaków nad woda usłyszeć możemy
teraz, jak miło śpiewa rokitniczka, a już zupełnie pięknie – trzciniak.
Dopiero teraz wraca do nas bączek (jego głos przypomina szczekanie
psa :) ) i w pośpiechu zakłada gniazdo. Przylatują również szaro –
biało- brązowe jaskółki brzegówki, aby w skarpach nadrzecznych
zakładać gniazda w koloniach. Pod koniec maja ODLATUJE czajka,
jej wędrówki trwają długo, nadlatują teraz do nas osobniki z północy.
Składają jaja perkozy dwuczube. Rodzą się teraz właśnie przemiłe
ssaki nieodłącznie związane z wodą – młode wydry.
Las– Rozwijają się liście na dębie bezszypułkowym, kwitnie także
jawor oraz klon polny. Masowo zakwitają głogi. Obserwujemy
skupiska krzewów kwitnących malin oraz trzmieliny. W runie leśnym
zakwita marzanka wonna oraz poziomka. Kwitnie oryginalna
cieniolubna roślina – czworolist pospolity, a ostrym zapachem
czosnku daje o sobie znać czosnek niedźwiedzi. Zakwita konwalijka
dwulistna oraz jaskier kosmaty. Teraz właśnie masowo zakwitają
drzewa, stanowiące podstawę boru szpilkowego: sosny, świerki i
jodły. W runie boru kwitnie masowo borówka czernica oraz typowa
dla suchszych borów sosnowych borówka brusznica, zakwitająca
małymi prześlicznymi różowymi kwiatkami. Kwitną leśne storczyki –
listera sercowata oraz żłobik koralowy, a także oba gatunki
podkolanów – biały i zielonawy. Miejscami uderzają w oczy żółte
plamy kwitnących żarnowców. W borach mieszanych masowo kwitną
słodko pachnące konwalie majowe, a na niebiesko zakwitają orliki
pospolite. Już z daleka widzimy żółte kwiatki janowca ciernistego.
Pojawiają się pierwsze majowe – wiosenne owocniki borowików
szlachetnych. Obserwujemy chrząszcze biegaczowate – tęcznika
liszkarza oraz tęcznika mniejszego. Trwa godowy lot korników.
Odbywa się rójka chrabąszcza majowego. W maju przylatuje do
naszych lasów dopiero przepiękna złoto – czarna wilga oraz również
powraca z Afryki błękitna kraska. Gile składają błękitne jaja, a w
zaroślach rozbrzmiewa śpiew słowika. Jaja składa oryginalny nocny
ptak żywiący się ćmami – lelek kozodój, przenoszący jaja w dziobie z
miejsca na miejsce, jaja znaleźć można w gniazdach dudka i
dzięciołka – najmniejszego polskiego dzięcioła. Budzą się ze snu
zimowego smużki, przychodzą na świat młode tchórze. Także
przychodzą na świat małe sarny oraz jelenie.
Góry – przekwitły już krokusy. Wszędzie kwitnie fiołek
dwukwiatowy oraz urdzik karpacki, zakwitają przetaczniki karpackie.
Trwają gody traszki górskiej. Samiczki pliszki górskiej składają jaja,
jak również znakomity lotnik i nurek o piórkach w kolorze gorzkiej
czekolady – wesoły pluszcz. Jaja znajdziemy także w gniazdach
dzięciołów trójpalczastych o żółtych berecikach, także płochaczy
halnych. O tej porze rodzą się młode żbiki – podlegające
CAŁKOWITEJ ochronie.
Źródło: niezapominajki.pl
Majowe przysłowia:
Boże daj, Boże daj, aby wiecznie trwał nam maj!
Bywa i śnieg w maju.
Chłodny maj – dobry urodzaj. Gdy w maju plucha, w czerwcu
posucha.
Grzmot w maju sprzyja urodzaju.
Jak burze w maju częste, to snopki w żniwach gęste.
Jeśli w maju śnieg zdarzy, to lato dobrze wyparzy.
Kiedy maj zimny, a w czerwcu pada, gospodarz pełne stodoły
posiada.
Kto się akurat w maju urodzi, temu zwykle dobrze się powodzi.
Majowa Zofija bzy nam porozwija.
Pankracy, Serwacy i Bonifacy – źli na ogrody chłopacy.
Pankracy, Serwacy, Bonifacy chłodem się znaczą i zwykle płaczą.
Święta Zofija kłosy rozwija.
W maju jak w raju.