topografia klatki piersiowej i kończyny górnej

Program ćwiczeń
z zakresu anatomii dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego
w roku akademickim 2015/2016
Ćwiczenie 1
28.09.2015
Wprowadzenie do ćwiczeń z anatomii. Regulamin zajęć. Podręczniki. Szkielet osiowy
i szkielet dodatkowy oraz budowa, rodzaje i funkcje kości.
ANATOMIA TOPOGRAFICZNA GRZBIETU
Ćwiczenie 2
30.09.2015
Kości tułowia. Budowa i cechy charakterystyczne kręgów poszczególnych części
kręgosłupa. Krzywizny kręgosłupa. Budowa żeber i mostka.
Ćwiczenie 3
02.10.2015
Połączenia kręgosłupa oraz połączenia żeber i mostka. Budowa klatki piersiowej
kostnej. Mechanika kręgosłupa i klatki piersiowej.
Ćwiczenie 4
07.10.2015
Powięzie grzbietu. Mięśnie powierzchowne grzbietu - ich przyczepy, czynność i
unerwienie. Trójkąt lędźwiowy, trójkąt osłuchiwania (ograniczenia). Gałęzie tylne
nerwów rdzeniowych.
Ćwiczenie 5
09.10.2015
Mięśnie głębokie grzbietu (długie i krótkie) - omawiamy je jako całość z
uwzględnieniem przyczepu początkowego wspólnej masy mięśniowej i przyczepów
dodatkowych oraz czynność poszczególnych składowych mięśnia. Unerwienie
mięśnia prostownika grzbietu. Przyczepy i unerwienie mięśni podpotylicznych.
Ograniczenie i zawartość trójkąta podpotylicznego.
Ćwiczenie 6
12.10.2015
Zawartość kanału kręgowego. Opony rdzenia kręgowego. Ograniczenia i zawartość
przestrzeni nadtwardówkowej. Sploty żylne kręgowe wewnętrzne i zewnętrzne.
Przestrzeń podpajęczynówkowa i płyn mózgowo-rdzeniowy. Punkcja lędźwiowa,
znieczulenie nadoponowe.
Ćwiczenie 7
14.10.2015
Budowa i unaczynienie rdzenia kręgowego. Budowa i gałęzie nerwów rdzeniowych.
TOPOGRAFIA KLATKI PIERSIOWEJ I KOŃCZYNY GÓRNEJ
Ćwiczenie 8
16.10.2015
Szkielet kończyny górnej.
Ćwiczenie 9
19.10.2015
Połączenia kości kończyny górnej. Anatomia rentgenowska.
Ćwiczenie 10
21.10.2015
Szkielet klatki piersiowej. Okolice topograficzne, punkty kostno-mięśniowe oraz linie
orientacyjne klatki piersiowej. Rzutowanie brzegów płuc oraz granic serca na ściany
klatki piersiowej. Stłumienie względne i bezwzględne serca. Osłuchiwanie serca.
Unerwienie skóry klatki piersiowej. Budowa i topografia gruczołu sutkowego. Drogi
odpływu chłonki z gruczołu sutkowego.
Ćwiczenie 11
23.10.2015
Mięśnie powierzchowne i głębokie klatki piersiowej - przyczepy, unerwienie,
czynność. Naczynia i nerwy międzyżebrowe - przebieg, gałęzie. Udział mięśni klatki
piersiowej w oddychaniu.
Ćwiczenie 12
26.10.2015
Ograniczenia, podział, zawartość i połączenia śródpiersia. Śródpiersie górne i
przednie. Topografia, budowa i unaczynienie grasicy. Nerw przeponowy. Topografia
naczyń odchodzących od łuku aorty. Tętnica podobojczykowa - przebieg,
odgałęzienia. Naczynia piersiowe wewnętrzne. Żyła podobojczykowa, ramiennogłowowa i żyła główna górna. Węzły chłonne śródpiersiowe przednie.
Ćwiczenie 13
28.10.2015
Śródpiersie środkowe. Budowa, topografia, unaczynienie i unerwienie serca
(koronarografia). Miejsca rzutowania i osłuchiwania ujść tętniczych i żylnych.
Krążenie małe, duże i płodowe. Przebieg dużych naczyń tętniczych wychodzących z
serca. Budowa, unaczynienie i unerwienie osierdzia. Zachyłki osierdzia (tamponada
serca).
Ćwiczenie 14
30.10.2015
Budowa, topografia, unaczynienie i unerwienie tchawicy. Budowa płuc oraz podział
drzewa oskrzelowego (bronchoskopia i bronchografia). Węzły chłonne dróg
oddechowych. Drogi odpływu chłonki z płuc. Krążenie płucne. Opłucna ścienna i
trzewna. Jama opłucnej i jej zachyłki (pneumothorax, hydrothorax, hemothorax).
Ćwiczenie 15
02.11.2015
Śródpiersie tylne. Budowa, topografia, unaczynienie i unerwienie przełyku. Przebieg i
odgałęzienia odcinka piersiowego nerwów błędnych. Rozwory i otwory w przeponie
oraz ich zawartość. Przebieg i odgałęzienia odcinka piersiowego aorty. Żyły
nieparzyste: przebieg, zakres spływu krwi żylnej i połączenia
z układem żył
głównych i żyła wrotna. Odcinki piersiowe pni współczulnych i nerwy trzewne;
przewód piersiowy. Węzły chłonne śródpiersiowe. Splot śródpiersiowy.
Ćwiczenie 16
04.11.2015
Mięśnie odcięte kończyny górnej. Mięśnie obręczy barkowej - przyczepy, czynność,
unerwienie. Przebieg tętnic zaopatrujących obręcz kończyny górnej. Budowa,
topografia i gałęzie splotu ramiennego. Uszkodzenia splotu ramiennego.
Ćwiczenie 17
06.11.2015
Jama (dół) pachowa - ograniczenia i zawartość. Węzły chłonne pachowe - grupy i
drogi spływu i odpływu chłonki. Naczynia pachowe. Unerwienie skóry kończyny
górnej. Żyły powierzchowne kończyny górnej.
Ćwiczenie 18
09.11.2015
Mięśnie ramienia - przyczepy, czynność, unerwienie. Przestwory powięziowe
ramienia. Kanał nerwu promieniowego. Bruzda przyśrodkowa mięśnia dwugłowego ograniczenia i zawartość. Nerwy długie splotu ramiennego w obrębie ramienia.
Tętnica ramienna - topografia i odgałęzienia. Żyły ramienne. Stawy: mostkowoobojczykowy, barkowo-obojczykowy i ramienny. Objawy uszkodzenia nerwów w
obrębie ramienia.
Ćwiczenie 19
13.11.2015
Mięśnie grupy przedniej i bocznej przedramienia - ich wspólne przyczepy
początkowe
i przyczepy końcowe, unerwienie i czynność. Mięśnie ręki - podział
grupowy, nazwy mięśni w grupach, ich unerwienie i czynność. Dół łokciowy ograniczenia, zawartość. Tętnica promieniowa i łokciowa - ich przebieg i odgałęzienia
w obrębie przedramienia i ręki. Troczki zginaczy, pochewki ścięgniste oraz
przestwory powięziowe ręki. Kanał nadgarstka. Objawy uszkodzenia nerwów w
obrębie przedramienia i ręki.
Ćwiczenie 20
16.11.2015
Mięśnie grupy tylnej przedramienia - wspólne przyczepy początkowe i przyczepy
końcowe, czynność, unerwienie. Pochewki ścięgniste grzbietu ręki. Stawy: łokciowy,
promieniowo-nadgarstkowy i stawy ręki - budowa, więzadła.
TOPOGRAFIA JAMY BRZUSZNEJ, MIEDNICY MNIEJSZEJ I
KOŃCZYNY DOLNEJ
Ćwiczenie 21
18.11.2015
Budowa, połączenia oraz wymiary miednicy. Różnice płciowe. Punkty kostnomięśniowe brzucha i miednicy. Rzutowanie trzew na przednią ścianę jamy
brzusznej. Przebieg naczyń i nerwów skórnych. Ograniczenia jamy brzusznej oraz
linie topograficzne brzucha. Podział brzucha na kwadranty i okolice topograficzne.
Mięsień skośny brzucha zewnętrzny. Ograniczenia i zawartość kanału
pachwinowego oraz pierścienia pachwinowego powierzchownego. Przepukliny
pachwinowe. Trójkąt lędźwiowy i ścięgnista przestrzeń lędźwiowa.
Ćwiczenie 22
20.11.2015
Mięśnie ściany przednio-bocznej i tylnej brzucha – przyczepy, czynność, unerwienie.
Pochewka mięśnia prostego brzucha – budowa i zawartość. Miejsca zmniejszonej
oporności jamy brzusznej i przepukliny brzuszne. Tętnice nabrzuszne górna i dolna –
początek, przebieg. Fałdy pępkowe i doły na powierzchni wewnętrznej przedniej
ściany brzucha.
Ćwiczenie 23
23.11.2015
Topografia narządów jamy brzusznej. Narządy wewnątrz- i zewnątrzotrzewnowe.
Jama otrzewnej i jej zachyłki. Budowa, topografia, unaczynienie i unerwienie żołądka.
Ćwiczenie 24
25.11.2015
Wątroba. Pęcherzyk żółciowy. Drogi żółciowe. Pień trzewny. Odcinki brzuszne pni
błędnych. Splot trzewny – budowa, sploty wtórne, zakres unerwienia. Żyła wrotna –
topografia, połączenia z układami żył głównych.
Ćwiczenie 25
27.11.2015
Budowa, topografia, unaczynienie oraz unerwienie jelita cienkiego i grubego, trzustki
oraz śledziony. Unaczynienie tętnicze, żylne i chłonne trzew jamy brzusznej.
Unerwienie trzew jamy brzusznej. Splot międzykrezkowy.
Ćwiczenie 26
30.11.2015
Przestrzeń zaotrzewnowa – ograniczenia i zawartość. Topografia, budowa,
unaczynienie i unerwienie nerek, nadnerczy oraz moczowodów.
Ćwiczenie 27
02.12.2015
Aorta brzuszna i jej odgałęzienia. Żyła główna dolna i jej dopływy. Odcinek lędźwiowy
pnia współczulnego. Węzły chłonne ścienne jamy brzusznej. Pnie lędźwiowe. Splot
lędźwiowy – budowa, topografia, odchodzące nerwy.
Ćwiczenie 28
04.12.2015
Części składowe, topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie narządów płciowych
wewnętrznych żeńskich.
Ćwiczenie 29
07.12.2015
Części składowe, topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie narządów płciowych
wewnętrznych męskich. Zstępowanie jąder.
Ćwiczenie 30
09.12.2015
Naczynia biodrowe - topografia, odgałęzienia i dopływy. Sploty miedniczne, nerwy
podbrzuszne. Topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie pęcherza moczowego i
odbytnicy oraz odcinka miednicznego moczowodów.
Ćwiczenie 31
11.12.2015
Krocze – ograniczenia, podział. Mięśnie dna miednicy. Powięzie miednicy. Dół
kulszowo- odbytniczy i kanał zasłonowy. Węzły chłonne miednicy.
Ćwiczenie 32
14.12.2015
Narządy płciowe zewnętrzne żeńskie i męskie – budowa, unaczynienie i unerwienie.
Cewka moczowa. Splot krzyżowy – budowa, topografia. Nerwy miedniczne. Naczynia
i nerwy sromowe.
Ćwiczenie 33
16.12.2015
Kości oraz połączenia kości kończyny dolnej.
Ćwiczenie 34
18.12.2015
Podział mięśni obręczy biodrowej. Mięśnie grzbietowe (grupa przednia)- przyczepy,
czynność, unerwienie. Naczynia biodrowe zewnętrzne. Więzozrosty miednicy.
Rozwór naczyń i mięśni – ograniczenia, zawartość. Węzły chłonne pachwinowe –
topografia, zakres spływu chłonki. Unerwienie skórne oraz żyły powierzchowne
kończyny dolnej.
Ćwiczenie 35
04.01.2016
Powięź szeroka uda. Mięśnie uda. Podział. Unerwienie grupowe. Przyczepy,
czynność i unerwienie mięśni grupy przedniej i przyśrodkowej uda. Dół biodrowo –
łonowy, trójkąt udowy, kanał przywodzicieli, kanał udowy – ograniczenia, zawartość.
Nerw udowy i
zasłonowy - przebieg, odgałęzienia, zakres unerwienia i objawy
uszkodzenia. Naczynia udowe.
Ćwiczenie 36
08.01.2016
Grupa tylna mięśni grzbietowych oraz mięśnie brzuszne obręczy biodrowej. Splot
krzyżowy i jego gałęzie. Otwory kulszowe – ich ograniczenia i zawartość. Węzły
chłonne biodrowe.
Ćwiczenie 37
11.01.2016
Mięśnie grupy tylnej uda – przyczepy, czynność, unerwienie. Nerw kulszowy i nerw
skórny uda tylny - przebieg, odgałęzienia, zakres unerwienia i objawy uszkodzenia.
Ograniczenia i zawartość dołu podkolanowego. Tętnica podkolanowa - topografia i
odgałęzienia. Żyła podkolanowa - topografia, dopływy.
Ćwiczenie 38
13.01.2016
Powięź goleni. Podział mięśni goleni i stopy. Grupa przednia i boczna mięśni goleni –
przyczepy, czynność, unerwienie. Powięzie i przestwory powięziowe goleni. Mięśnie
grzbietu stopy – czynność, unerwienie.
Nerwy: strzałkowy wspólny, strzałkowy powierzchowny i głęboki oraz udowogoleniowy – przebieg, odgałęzienia, zakres unerwienia i objawy uszkodzenia. Tętnica
piszczelowa przednia i grzbietowa stopy – przebieg, odgałęzienia. Żyły goleni.
Ćwiczenie 39
15.01.2016
Grupa tylna mięśni goleni – przyczepy, czynność, unerwienie. Mięśnie podeszwy –
podział grupowy, unerwienie. Pochewki ścięgniste stopy. Kanał kostki przyśrodkowej
– ograniczenia i zawartość.
Nerw piszczelowy i nerwy podeszwowe – przebieg, zakres unerwienia. Naczynia
piszczelowe tylne i podeszwowe – przebieg, odgałęzienia, zakres unaczynienia.
Pochewki ścięgniste stopy. Sklepienie stopy.
Ćwiczenie 40
18.01.2016
Sprawdzian z I semestru
TOPOGRAFIA GŁOWY, SZYI I NARZĄDÓW ZMYSŁÓW
Ćwiczenie 41
20.01.2016
Ogólna budowa czaszki. Podział kości czaszki. Kości sklepienia czaszki (czołowa,
ciemieniowa, potyliczna). Kość sitowa.
Ćwiczenie 42
22.01.2016
Kość klinowa i skroniowa. Powierzchnia wewnętrzna podstawy czaszki. Doły czaszki.
Miejsca przejścia nerwów czaszkowych.
Ćwiczenie 43
25.01.2016
Kości twarzoczaszki. Jama nosowa kostna i oczodół (ograniczenia, połączenia,
zawartość). Zatoki przynosowe - ujścia.
Ćwiczenie 44
27.01.2016
Dół skroniowy, podskroniowy i skrzydłowo-podniebienny (ograniczenia, zawartość i
połączenia).
Ćwiczenie 45
29.01.2016
Połączenia kości czaszki. Ciemiączka. Staw skroniowo-żuchwowy.
Ćwiczenie 46
01.02.2016
Okolice topograficzne i punkty kostno-mięśniowe głowy i szyi. Unerwienie skóry
głowy i szyi. Żyły powierzchowne szyi. Splot szyjny - budowa, topografia i
odgałęzienia.
Ćwiczenie 47
03.02.2016
Mięśnie powierzchowne szyi - przyczepy, czynność, unerwienie. Ograniczenia,
podział i zawartość trójkąta bocznego szyi. Tętnica i żyła podobojczykowa
(odgałęzienia tętnicy i dopływy żyły). Tętnica potyliczna i uszna tylna - topografia,
odgałęzienia. Naczynia i węzły chłonne szyi. Nerw dodatkowy - budowa, przebieg,
zakres unerwienia i objawy uszkodzenia.
Ćwiczenie 48
05.02.2016
Przestrzenie powięziowe i trójkąty okolicy przedniej szyi (zawartość i połączenia).
Mięśnie nadgnykowe i podgnykowe - przyczepy, czynność, unerwienie. Mięśnie
pochyłe - przyczepy, czynność, unerwienie. Mięśnie przedkręgowe.
Ćwiczenie 49
08.02.2016
Odcinek szyjny nerwu błędnego. Nerw podjęzykowy, językowy i odcinek szyjny pnia
współczulnego - przebieg, odgałęzienia.
Ćwiczenie 50
10.02.2016
Tętnica szyjna wspólna i zewnętrzna - przebieg, gałęzie. Zatoka tętnicy szyjnej i
kłębek szyjny.
Żyła szyjna
wewnętrzna - topografia, dopływy. Ślinianka
podżuchwowa i podjęzykowa, gruczoł tarczowy i gruczoły przytarczowe - topografia,
unaczynienie, unerwienie.
Ćwiczenie 51
12.02.2016
Topografia tętnic: twarzowej, skroniowej powierzchownej i szczękowej. Żyła
twarzowa i zażuchwowa. Węzły chłonne głowy. Unerwienie skóry twarzy. Podział
grupowy oraz unerwienie mięśni wyrazowych twarzy (obowiązują nazwy mięśni w
poszczególnych grupach). Nerw twarzowy - budowa, topografia, gałęzie, objawy
uszkodzenia.
Ćwiczenie 52
22.02.2016
Zawartość i ograniczenia komory przyusznicy. Budowa, topografia, unaczynienie i
unerwienie ślinianki przyusznej. Mięśnie żucia. Nerw trójdzielny - rodzaje i źródła
włókien, gałęzie, zakres unerwienia i objawy uszkodzenia.
Ćwiczenie 53
24.02.2016
Ograniczenie, zawartość i połączenia przestrzeni przygardłowej. Nerwy: IX, X, XI i XII
- budowa, przebieg, gałęzie, objawy uszkodzenia. Stawy: szczytowo - potyliczny i
szczytowo - obrotowy.
Ćwiczenie 54
29.02.2016
Budowa, topografia, unaczynienie i unerwienie gardła. Połączenia gardła. Czynność
mięśni gardła w procesie połykania. Splot gardłowy.
Ćwiczenie 55
02.03.2016
Topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie krtani. Chrząstki krtani i ich
połączenia. Mięśnie krtani - podział czynnościowy, unerwienie. Jama krtani. Objawy
uszkodzenia nerwów krtaniowych.
Ćwiczenie 56
07.03.2016
Zapoznanie się z narządami głowy i szyi na przekroju strzałkowym. Zapoznanie się z
ograniczeniami i zawartością dołu skrzydłowo-podniebiennego.
Ćwiczenie 57
09.03.2016
Budowa nosa zewnętrznego i jamy nosowej. Przewody nosowe. Nerw węchowy.
Zatoki przynosowe. Nerw szczękowy - gałęzie, zakres unerwienia. Zwój skrzydłowopodniebienny.
Ćwiczenie 58
14.03.2016
Ograniczenie i podział jamy ustnej. Budowa podniebienia, mięśnie podniebienia
miękkiego. Budowa języka. Budowa i umocowanie zębów. Unaczynienie i unerwienie
jamy ustnej.
Ćwiczenie 59
16.03.2016
Ograniczenia i zawartość dołu podskroniowego. Nerw żuchwowy - przebieg,
odgałęzienia. Zwój uszny. Tętnica szczękowa i splot żylny skrzydłowy. Dysfunkcje
stawu skroniowo-żuchwowego.
Ćwiczenie 60
21.03.2016
Unaczynienie
i
unerwienie
Ograniczenia
i
zawartość
skóry
dołu
sklepienia
czaszki.
skroniowego.Przestrzeń
Czepiec
ścięgnisty.
podpajęczynówkowa
(zbiorniki). Opony mózgowia. Unaczynienie i unerwienie opony twardej. Zatoki opony
twardej.
Ćwiczenie 61
23.03.2016
Naczynia mózgowia. Układ tętnicy szyjnej wewnętrznej ( przedni )oraz układ kręgowo
-podstawny ( tylny ). Układ żylny mózgowia. Bariera krew - mózg. Koło tętnicze
mózgu. Urazy głowy oraz rodzaje krwotoków wewnątrzczaszkowych.
Ćwiczenie 62
30.03.2015
Podział mózgowia i ogólna budowa poszczególnych części.
Ćwiczenie 63
04.04.2016
Identyfikacja poszczególnych części mózgowia na powierzchni podstawnej i
przekrojach strzałkowych, poziomych i czołowych.
Ćwiczenie 64
06.04.2016
Narząd wzroku. Ograniczenia i zawartość oczodołu. Aparat ochronny i ruchowy gałki
ocznej. Naczynia i nerwy oczodołu.
Ćwiczenie 65
11.04.2016
Budowa gałki ocznej. Droga wzrokowa. Odruchy źreniczne. Unaczynienie i
unerwienie gałki ocznej.
Ćwiczenie 66
13.04.2016
Narząd słuchu i równowagi. Części składowe, budowa, unaczynienie i unerwienie
ucha zewnętrznego i środkowego.
Ćwiczenie 67
18.04.2016
Części składowe ucha wewnętrznego. Droga słuchowa i przedsionkowa. Nerw
przedsionkowo-ślimakowy - objawy uszkodzenia. Unaczynienie i unerwienie ucha
wewnętrznego.
Ćwiczenie 68
20.04.2016
Części składowe i budowa zewnętrzna i wewnętrzna kresomózgowia. Szczeliny,
bruzdy, płaty i zakręty półkul. Struktury układu limbicznego i węchomózgowia. Jądra
kresomózgowia. Włókna (drogi) kojarzeniowe, spoidłowe i rzutowe. Komory boczne.
Ćwiczenie 69
25.04.2016
Międzymózgowie i komora III. Budowa zewnętrzna i wewnętrzna wzgórza,
nadwzgórza, podwzgórza i niskowzgórza. Jądra wzgórza i podwzgórza. Połączenia i
funkcja. Ograniczenia, zachyłki i połączenia komory III.
Ćwiczenie 70
27.04.2016
Pień mózgowia (śródmózgowie, most i rdzeń przedłużony). Budowa zewnętrzna i
wewnętrzna, połączenia, rola w układzie nerwowym. Wodociąg mózgu i komora IV.
Jądra nerwów czaszkowych oraz objawy uszkodzeń nerwów czaszkowych.
Produkcja, skład chemiczny, krążenie i rola płynu mózgowo-rdzeniowego.
Ćwiczenie 71
04.05.2016
Móżdżek i rdzeń kręgowy. Części składowe i podział filogenetyczny móżdżku. Jądra
móżdżku. Połączenia.
Ćwiczenie 72
09.05.2016
Budowa wewnętrzna rdzenia kręgowego. Neuromery. Lokalizacja ośrodków i dróg.
Struktura blaszkowa rdzenia. Objawy uszkodzeń rdzenia kręgowego.
Ćwiczenie 73
16.05.2016
Sprawdzian z II semestru
Ćwiczenie 74
23.05.2016
Sprawdzian z całości anatomii I i II semestru
Ćwiczenie 75
30.05.2016
Poprawka sprawdzianu z całości anatomii I i II semestru
Terminy egzaminów uzgadniane będą wspólnie z Przewodniczącym Rady Roku na
początku roku akademickiego.