Zakażenia i zachorowania etiologii HCV
advertisement
Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV Zakażenia i zachorowania etiologii HCV - klinika, diagnostyka, leczenie HCV zidentyfikowany w 1989 roku należy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA koduje białka strukturalne i niestrukturalne (co najmniej 10) ma 6 podstawowych genotypów posiada wysoką zdolność mutacji namnaża się głównie w hepatocytach ma możliwość przetrwania w rezerwuarach pozawątrobowych Geograficzny rozkład genotypów HCV Globalny rozkład genotypów Polska Genotypy 1b ~ 75% 1a ~ 5% 3a ~ 17% 4c+d< 1% Genotyp HCV: Typ Historia naturalna zakażenia HCV Ostre zakażenie HCV ~ 80% Przewlekłe zapalenie wątroby typu C 20% 20 lat Marskość wątroby 1,1% /r 0,4% /r Krwotok z żylaków przełyku Rak wątrobowo komórkowy 86% /r Wątrobowa encefalopatia 40% /r 68% /r Zgon Wodobrzusze 11% /r Zakażenia HCV przebiegają z mało charakterystycznymi objawami długotrwałe zmęczenie apatia nadmierna senność stany depresyjne objawy grypopodobne (bóle stawów, kości, mięśni, stany podgorączkowe) zaburzenia dyspeptyczne (niestrawność, wzdęcia, nudności, wymioty) Manifestacja pozawątrobowa zakażenia HCV Hematologiczna krioglobulinemia mieszana, chłoniaki B, gammapatie, małopłytkowość Autoimmunologiczna zapalenie tarczycy, kłębkowe zapalenie nerek Skórna porfiria skórna późna, liszaj płaski Endokrynologiczna cukrzyca Reumatologiczna zapalenie wielostawowe Psychiatryczna neurastenia, depresja Modele progresji choroby Progresja włóknienie 0 szybka pośrednia wolna 5-10 lat 15-30 lat > 30 lat 1 2 marskość 3 4 HCC 3% /r niewyrównanie 5% - 10% /r zgon 2% - 5% /r Marskość wątroby szanse przeżycia z wyrównaną marskością wątroby: - 3 lata - 96% - 5 lat - 91% - 10 lat - 79% szanse maleją o połowę w przypadku dekompensacji marskości (ryzyko dekompensacji 5-10% na rok) ryzyko powikłań po 5 latach od rozpoznania marskości: - niewydolność wątroby - 18% - HCC - 7% - zgon - 9% HCC (Hepatocellular carcinoma) Rak wątrobowokomórkowy przewlekłe zapalenie wątroby typu C jest pierwszą w Europie (60% przypadków), a drugą na świecie przyczyną raka wątrobowokomórkowego (HCC) HCC występuje od 20 do 200 razy częściej u chorych na marskość wątroby o etiologii HCV w porównaniu do nie zakażonych wykrycie we wczesnej fazie daje szanse na leczenie - resekcja chirurgiczna, transplantacja wątroby, przezskórna ablacja guza dają 5-letnie przeżycie u 5070% chorych Główne wskazania do wykonania badań w kierunku zakażenia HCV podwyższona aktywność enzymów wątrobowych powiększenie wątroby przetaczanie krwi przed 1993 rokiem wielokrotne hospitalizacje częste przyjmowanie leków w iniekcjach lub pobieranie krwi drobne zabiegi chirurgiczne lub endoskopowe kolczykowanie, tatuowanie stosowanie dożylnych/donosowych środków odurzających Diagnozowanie zakażeń HCV 1. Oznaczenie anty-HCV - test przesiewowy - przeprowadzany nie wcześniej niż po 4 tygodniach od ekspozycji, - w przypadku ekspozycji zawodowej, badanie wykonuje się w dniu wypadku przy pracy w celu określenia statusu serologicznego pracownika, - pacjent z wynikiem dodatnim, wymaga dalszej diagnostyki w jednostce specjalistycznej. 2. Oznaczenie HCV-RNA - test wykrywający czynne zakażenie. Diagnozowanie zakażeń HCV Krew Biochemia Serologia Obecność i stężenie wiremii Analiza sekwencyjna genomu Bioptat wątroby Usg jamy brzusznej Ocena histopatologiczna Genotyp Identyfikacja wczesnych zmian nowotworowych Cele terapii przeciwwirusowej zmniejszenie aktywności choroby eliminacja choroby profilaktyka powikłań - marskości i HCC poprawa jakości życia Standardy leczenia wirusowych zapaleń wątroby typu C Rekomendacje Polskiej Grupy Ekspertów HCV - maj 2010 Leczeniem powinni być objęci chorzy z ostrym, przewlekłym zapaleniem wątroby oraz wyrównaną marskością wątroby o etiologii HCV, jak również z pozawątrobową manifestacją zakażenia HCV.
