Historia_Labdakidow

Lajos i Jokasta niecierpliwie czekali na poród ich
dziecka, aby zaraz po urodzeniu porzucić
niemowlę, a tym samym nie dopuścić do spełnienia
przepowiedni, którą otrzymali od wyroczni.
Przepowiednia głosiła, że Edyp – potomek tebańskiego
rodu królewskiego - zabije ojca i ożeni się z własną
matką.
Nastąpił dzień narodzin przeklętego dziecka.
Lajos przebił mu (Edypowi) stopy żelaznymi kolcami,
spętał i nakazał służącemu Forbasowi zostawić go
w górach. Ten jednak uratował Edypa, przekazując go
pasterzom, którzy zanieśli go do bezdzietnego króla
Koryntu, Polibosa oraz jego żony Merope.
 Ci
z radością przyjęli chłopca - nazwali go
Edyp na pamiątkę jego opuchniętych stóp.
Wyrósł on na potężnego i silnego mężczyznę.
W miarę upływu czasu jego rówieśnicy zaczęli
szydzić z niego, iż jest podrzutkiem,
przybłędą. Młodzieniec nie mógł już więcej
znosić tych obelg i wyzwisk, więc udał się do
wyroczni delfickiej, od której otrzymał
straszliwą przepowiednię, iż zabije własnego
ojca i ożeni się ze swoją matką. Przerażony
przepowiednią Edyp postanowił na zawsze
opuścić Korynt i udać się do Teb.
 Idąc
wąwozem, Edyp trafił na starszego
podróżnego, jadącego ze swoimi sługami,
którzy kazali mu się usunąć i przepuścić ich
pana. Rozgniewany młodzieniec doprowadził
do bójki. Zginął starzec, (jak się okazało, był
to Lajos – ojciec młodzieńca), a także jego
trzej towarzysze. W ten sposób Edyp
wypełnił część przepowiedni. Od śmierci
uratował się tylko jeden sługa, który ukrył się
w gąszczu.
 Edyp
wreszcie dotarł do Teb. Dowiedział się
o Sfinksie – mityczny stwór przedstawiany jako
lew z głową kobiety. Potwór siał postrach w
mieście, bowiem kogo spotkał, od razu
zadawał mu zagadkę, którą sam
usłyszał od muz: „Jakie to zwierzę obdarzone
głosem, które rano chodzi na czterech,
w południe na dwóch, a wieczorem na trzech
nogach?”. Jeśli osoba nie znała na nią
odpowiedzi, wówczas potwór zrzucał biedaka
w czeluść przepaści. Niestety nikt nie znał
odpowiedzi.
Edyp i Sfinks
 Kreon,
który objął Teby we władanie po
zmarłym Lajosie, ogłosił, że ten, kto
prawidłowo rozwiąże łamigłówkę, pojmie za
żonę wdowę po zabitym królu.
 Edyp postanowił udać się do Sfinksa i uwolnić
miasto od potwora. Jeszcze tego samego
dnia udał się do siedziby straszydła i
rozwiązał zagadkę. Powiedział, że
tajemniczym „wielonogim” stworzeniem jest
człowiek w różnych etapach swojego życia:
we wczesnym dzieciństwie, wieku dorosłym i
starości. Sfinks sam rzucił się w przepaść.
Tym sposobem Edyp uwolnił miasto, został
okrzyknięty królem i pojął za żonę Jokastę,
nie wiedząc, iż to jego matka.
 Nowy
król doczekał się czwórki dzieci: dwóch
synów - Eteoklesa i Polinejkesa oraz dwóch
córek - Antygony i Ismeny. I ponownie,
całkiem nieświadomie, wypełnił kolejną
część przepowiedni.
 Dwadzieścia lat trwały spokojne rządy Edypa,
gdy pewnego dnia rozszalała się zaraza. Nikt
nie znał jej przyczyny, więc król posłał
Kreona do Delf po odpowiedź. Wyrocznia
oznajmiła bratu Jokasty, iż dopóki morderca
Lajosa nie poniesie kary, nie ustanie zemsta
bogów. Klątwa działała nadal, nie obradzały
zboża, dzieci rodziły się martwe, zwierzęta
stawały się bezpłodne.
 By
zrozumieć przyczynę klęsk i nieszczęść
nawiedzających Teby, sprowadzono
niewidomego wieszcza Terezjasza. Wróżbita
utracił wzrok, bo ujrzał kiedyś boginię Atenę
w kąpieli. Zeus pozbawił go za to
„przewinienie” zdolności widzenia i
obdarował żywotem siedem razy dłuższym
niż przeciętnego człowieka oraz
umiejętnością odgadywania przyszłości i
rozumienia mowy ptaków. Terezjasz orzekł,
że jest to kara za grzech ojcobójstwa i
kazirodztwa.
Tymczasem na dwór tebański przybył Euforbos goniec z Koryntu, aby przekazać wieść o śmierci
Polibosa i że Edyp ma zostać królem. Gdy
Eurforbos usłyszał, dlaczego władca Teb nie chce
objąć należnego stanowiska oświadczył, iż Edyp
nie jest synem Polibosa i Merope.
 Ich rozmowę usłyszała Jokasta, która nie mogąc
znieść hańby, pobiegła do swej komnaty, gdzie
popełniła samobójstwo - powiesiła się.
 Edyp z rozpaczy wykłuł sobie oczy i udał się na
wygnanie, by odpokutować winy. Towarzyszyła
mu Antygona. Ukojenie i oczyszczenie z win
zyskał w Kolonos, niedaleko Aten, gdzie zmarł.

Edyp i Antygona
 Wina
tragiczna – z greckiego hamartia –
niewłaściwe rozpoznanie sytuacji, błędna
interpretacja faktów – „zbłądzenie”.
 Tragizm Edypa polegał na tym, że popełnił
zbrodnię i grzech kazirodztwa, nie
rozumiejąc, że wypełnia wolę bogów i
przeznaczenie. Wbrew założeniom służącym
uniknięciu przepowiedni (opuszczenie
przybranych rodziców), bezwiednie ją
realizował. Według mitu była to kara za
grzechy przodków.
 Labdakidzi
- mityczny ród grecki obejmujący
potomków Labdakosa. Jego członkami byli:
Lajos,
Edyp, Polinik, Eteokles, Antygona i Ismena.
 Ród ma tragiczną historię związaną z życiem
Edypa, bratobójczą walką Eteoklesa
z Polinejkesem (Siedmiu przeciw Tebom)
i konfliktu Antygony z Kreonem zakończonym
śmiercią Antygony, jej ukochanego Hajmona
oraz żony Kreona – Eurydyki.
Nad rodem Labdakidów ciążyła klątwa, będąca
konsekwencją występku Lajosa. Uwiódł on
i porwał młodego chłopca, Chrysipposa, którego
uczył powożenia rydwanem. Lajosa przeklął ojciec
chłopca, stary król Pelopsa.

Labdakos był królem Teb, wnukiem Kadmosa,
synem Polidora, ojcem Lajosa i dziadem
Edypa. Według mitu był "ułomny na ciele
i duszy". Objął na krótko tron w Tebach po
śmierci Kadmosa, wkrótce jednak faktyczną
władzę zaczęli sprawować jego młodzi
bracia. Labdakos był założycielem dynastii
Labdakidów.

 Polinejkes
- (Polinik) w mitologii greckiej syn
Edypa i Jokasty. Prowadził z bratem
Eteoklesem spór o tron miasta Teb. Wygnany
przez Eteoklesa z miasta, udał się na dwór
króla Argos i ożenił się z jego córką. Po
namowach króla powrócił zbrojnie do Teb
(Siedmiu przeciw Tebom), próbując
szturmem zdobyć miasto. Zginął w pojedynku
z bratem.
Obraz
przedstawiający
walkę Eteoklesa
i Polinejkesa
autorstwa
Giovanniego
Battisty Tiepola
 Eteokles
- w mitologii greckiej syn Edypa i
Jokasty . Prowadził z bratem, Polinikiem ,
spór o tron Teb ( Siedmiu przeciw Tebom ).
Wygnał z miasta brata i mianował się królem.
Gdy Polinejkes próbował odzyskać tron
zbrojnie, Eteokles zginął w obronie miasta
podczas pojedynku z bratem.
Przeniesienie zwłok Polinejkesa i Eteoklesa.
 Antygona
- w mitologii greckiej królewna
tebańska.
Pochodziła z tebańskiego rodu Labdakidów.
Uchodziła za córkę króla Teb, Edypa i Jokasty
(jego żony i matki).
Była siostrą Ismeny,
Polinika i Eteoklesa.
 Ismena
- w mitologii greckiej córka
Edypa i Jokasty, siostra Antygony,
Polinika i Eteokla. Bała się pomóc
Antygonie pochować brata, Polinika, po
jego śmierci w bratobójczym pojedynku
z Eteoklem. Chciała ją od tego odwieść.
Nie sprzeciwiła się rozkazom Kreona.
Była posłuszna, wierna, rozważna i
mądra. Bardziej ceniła własne życie niż
pochówek brata.




Zygmunt Freud, zainspirowany mitem, wprowadził w
psychoanalizy pojęcie „kompleksu Edypa”. Jest to
powszechne zjawisko występujące u dzieci w wieku
4-6 lat, objawiające się uczuciem związku
seksualnego z rodzicem przeciwnej płci i
jednoczesnym postrzeganiem rodzica tej samej płci
jako rywala.
Imię Edyp (gr. Oidipous) oznacza człowieka z
przekłutymi nogami.
Prawidłowa odpowiedź na zagadkę Sfinksa to człowiek. Życie człowieka przedstawione jest jako
jeden dzień - rano (dzieciństwo), południe (dorosłość)
i wieczór (starość). Trzecią nogą jest laska, której
często używają starsi ludzie.
Zarówno Egipt, jak i Grecja posiadają miasto Teby.
Mit o Edypie opowiada jednak o greckim mieście.
 www.antygona.klp.pl
 www.starożytność.info
 www.nauka.katalogi.pl
 www.wikipedia.org