Budowa atomu. Izotopy

Budowa atomu. Izotopy
OPRACOWANIE:
PAWEŁ ZABOROWSKI
KONSULTACJA MERYTORYCZNA:
MAŁGORZATA LECH
Cząstki składowe atomu
 Cząstki składowe:
 Proton – (p+) posiada elementarny ładunek
dodatni, oraz masę 1,0073u

Neutron – (n0) jest obojętny elektrycznie,
posiada masę 1,0087u

Elektron – (e-) posiada elementarny ładunek
ujemny, ma znikomą masę
Budowa atomu
elektrony
 Protony (+) i neutrony
nazywamy nukleonami
ponieważ są składnikami
jądra atomowego nucleus (łac.)- jądro
 Elektrony (-) krążą w
pewnej odległości wokół
jądra.
protony
neutrony
Rys. Model atomu helu
Liczby opisujące atom
 Liczba masowa (A) – określa liczbę
nukleonów w jądrze atomowym
 Liczba atomowa (Z) – określa ilość
protonów w jądrze atomowym
Różnica liczby masowej i atomowej da nam
ilość neutronów w jądrze atomowym
Symbol
pierwiastka
 Masa atomowa - jest to masa jednego atomu wyrażona w
unitach „u”. Co do wartości jest równa liczbie masowej jednak
wyrażona jest w unitach „u”
Liczby opisujące atom
Obojętny atom posiada tyle samo protonów
co elektronów:
28
14
37
17
Si
Cl
 28 nukleonów: 14 protonów p+;
14 (A-Z = 28-14) neutronów n0;
14 elektronów e-
 37 nukleonów: 17 p+; 20 n0; 17 e-
Liczby opisujące atom
Kation posiada mniej elektronów niż obojętny
atom:
27
13
35
17
Al
Cl
3   27 nukleonów: 13 p+; 14 n0; 10 e(ładunek 3+ kationu sugeruje nam niedobór 3 elektronów)
Anion posiada więcej elektronów niż obojętny
atom:
 35 nukleonów: 17 p+; 18 n0; 18 e
(ładunek 1- anionu sugeruje nam nadmiar 1 elektronu)
Porównaj powyższe wartość z wartościami dla atomów (poprzedni slajd)
Izotopy
 Nuklid – jądro atomowe o określonej liczbie protonów i neutronów
 Izotopy są to różne odmiany tego samego pierwiastka różniące się
liczbą masową czyli liczbą neutronów w jądrze atomu:
Izotopy
 Większość pierwiastków występuje w przyrodzie w postaci mieszaniny
izotopów dlatego masa atomowa podana w układzie okresowym dla
większości pierwiastków nie jest liczbą całkowitą. Wartości te oblicza
się jako średnie ważone zgodnie ze wzorem:
msr.
m1  x1 %  m2  x2 %  m3  x3 %  ...

100%
 Gdzie:
 mśr. – średnia masa atomowa;
 m1, m2, m3, ... – masy atomowe poszczególnych izotopów
 x1%, x2%, x3%, ... – udział procentowy składników mieszaniny
Izotopy
 Oblicz średnią masę atomową chloru, skoro wiesz, że składa się
on w 75% z izotopu 35Cl, i w 25% z izotopu 37Cl.
 Dane:
m1 = 35u;
m2 = 37u
x1 = 75%; x2 = 25%
mśr. =
m1· x1 + m2 · x2
100%
=
35u· 75% + 37u · 25%
100%
=
2625u + 925u
100
mśr. = 26,25u + 9,25u = 35,5u
Odp. Średnia masa atomowa naturalnego chloru wynosi 35,5u.
Izotony, izobary
 Izotony są to atomy różnych pierwiastków mające
tyle samo neutronów, np.:
64
28
Ni
66
30
Zn
 Izobary są to atomy różnych pierwiastków mające
takie same liczby masowe, np.:
64
28
Ni
64
30
Zn
Chcesz wiedzieć więcej?
 Podręcznik do klasy 1 w zakresie rozszerzonym
 http://www.chemia.dami.pl/liceum/liceum3/jadro1.htm