Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych: HISTORIA, klasy I Rok szkolny 2016/2017 ŚRÓDROCZNA OCENĘ KLASYFIKACYJNĄ Z ZAKRESU DZIAŁÓW: - Prehistoria Starożytny Wschód Starożytna Grecja Starożytny Rzym Bizancjum otrzymuje uczeń, który : Wymagania na poszczególne oceny Dział Najdawniejsze dzieje człowieka Zagadnienia - historia jako nauka - definicja 1. Co to jest historia? źródeł Podstawowe pojęcia historycznych historyczne. - podział źródeł 2. Obliczanie czasu w historycznych historii. - archeologia jako nauka 3. Warunki i tryb życia pomocnicza ludzi pierwotnych. historii 4. Wędrowni myśliwi - epoki stają się rolnikami historyczne - dawne sposoby mierzenia czasu 1 (1,2) - pochodzenie człowieka - ewolucja człowieka i jej etapy - cechy charakterystycz dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca - poprawnie posługuje się terminami: historia, źródło historyczne, nasza era, przed naszą erą, wiek - dokonuje prostej klasyfikacji źródeł historycznych - podaje przykłady źródeł pisanych i niepisanych - określa wiek danego wydarzenia - wskazuje na mapie kolebkę ludzkości - poprawnie posługuje się terminami: rewolucja neolityczna, osiadły i koczowniczy tryb życia, osada, epoka brązu, epoka żelaza - przedstawia zmiany, które zaszły w życiu człowieka w okresie neolitu - podaje nazwy metali wykorzystywanych przez praludzi do wytopu broni, narzędzi, ozdób - poprawnie posługuje się terminami: archeologia, epoki historyczne, chronologia, prehistoria - wymienia nazwy epok historycznych w kolejności chronologicznej: starożytność, średniowiecze, nowożytność, współczesność - umiejscawia wydarzenia w odpowiedniej epoce historycznej opisuje warunki życia ludzi w czasach prehistorycznych - podaje nazwy najważniejszych wynalazków człowieka z czasów prehistorycznych - poprawnie posługuje się terminami: neolit, megalit - określa ramy chronologiczne rewolucji neolitycznej - wyjaśnia, na czym polega praca historyka i archeologa - wymienia stosowane w przeszłości sposoby mierzenia czasu - określa ramy chronologiczne epok historycznych - podaje najistotniejsze cechy wyglądu różnych gatunków człowiekowatych i ich umiejętności - wskazuje na mapie kierunki i trasy ekspansji gatunku ludzkiego - przedstawia wpływ zmian klimatycznych na tryb życia człowieka pierwotnego - omawia tryb życia i zajęcia ludzi epoki neolitu - wyjaśnia, jakie zmiany nastąpiły - omawia rolę źródeł historycznych w procesie poznawania dziejów - rozumie potrzebę tworzenia systemu datacji i posługiwania się nim - omawia znaczenie tworzenia i praktycznego zastosowania narzędzi oraz opanowania umiejętności krzesania ognia dla rozwoju człowieka - wyjaśnia, na czym polegała zależność człowieka od przyrody - wymienia przyczyny powstania pierwszych dzieł sztuki praludzi - omawia tryb życia i zajęcia ludzi epoki neolitu - opisuje skutki przyjęcia - samodzielnie formułuje opinie i wnioski - rozwiązuje problemy w twórczy sposób - wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć 1 - uzasadnia słuszność określenia rewolucja dla zmian, które zaszły w życiu człowieka w okresie neolitu ne poszczególnych gatunków człowiekowatych - osiągnięcia człowieka pierwotnego - wpływ zmian klimatu na życie człowieka - rewolucja neolityczna - początki rolnictwa i hodowli - początek metalurgii STAROŻYTNY - położenie WSCHÓD geograficzne i warunki 1. Osiągnięcia naturalne pierwszych cywilizacji Mezopotamii - Mezopotamia. - powstanie pierwszych 2. W państwie faraona. państw - organizacja 3. Starożytny Izrael - państwa wyznawcy religii Sumerów monoteistycznej - osiągnięcia 2 (1,2,3,4) cywilizacji 2 (1,2,3,4) sumeryjskiej 3 ( 1,2) - państwo babilońskie - Hammurabi i jego kodeks prawny - Babilon - państwo asyryjskie - organizacja armii asyryjskiej - położenie - poprawnie posługuje się terminami: cywilizacja, Mezopotamia, system irygacyjny, Sumerowie, miasto-państwo - lokalizuje na mapie Mezopotamię - omawia położenie geograficzne i warunki naturalne panujące w Mezopotamii - wymienia osiągnięcia Sumerów - poprawnie posługuje się terminami: Babilon, Kodeks Hammurabiego, politeizm - określa, kim był i czym zasłynął Hammurabi - lokalizuje na mapie państwo babilońskie - omawia najważniejsze zasady prawne zapisane w Kodeksie Hammurabiego - poprawnie posługuje się terminami: Egipt Górny, Egipt Dolny, faraon - lokalizuje na mapie Egipt - podaje ramy chronologiczne istnienia cywilizacji sumeryjskiej - poprawnie posługuje się terminami: Żyzny Półksiężyc, król-kapłan, zikkurat - określa rolę rzek w starożytnej Mezopotamii - opisuje wygląd miast sumeryjskich - podaje ramy chronologiczne istnienia cywilizacji egipskiej - charakteryzuje strukturę społeczeństwa egipskiego - określa zakres władzy faraon - poprawnie posługuje się terminami: sfinks, Dolina Królów - podaje nazwy najsłynniejszych piramid egipskich - określa ramy chronologiczne istnienia państwa żydowskiego - poprawnie posługuje się terminami: Kanaan, menora, Biblia, Tora, Arka Przymierza - przedstawia dokonania Cyrusa II Wielkiego - opisuje wygląd świątyni 2 w życiu człowieka dzięki opanowaniu umiejętności wytopu metali przez człowieka trybu osiadłego - charakteryzuje oddziaływanie warunków naturalnych na życie mieszkańców Mezopotamii - omawia organizację państwa babilońskiego - prezentuje najważniejsze fakty z historii Babilonii - interpretuje zasadę „oko za oko, ząb za ząb” - omawia system religijny starożytnej Babilonii - wyjaśnia rolę Nilu w rozwoju cywilizacji egipskiej - omawia organizację państwa egipskiego - wymienia cechy charakterystyczne wyglądu wybranych bogów egipskich - omawia rolę religii w życiu starożytnych Egipcjan - podaje przyczyny mumifikacji zwłok - tłumaczy, czym były i jak - omawia organizację państwa Sumerów - przedstawia związek między budową i utrzymaniem sieci irygacyjnej a powstaniem pierwszych państw - ocenia starożytny system prawny - omawia system religijny starożytnej Babilonii - uzasadnia słuszność określenia „Egipt – darem Nilu” - tłumaczy, jaką rolę odgrywały poszczególne warstwy społeczeństwa egipskiego - wyjaśnia przeznaczenie Doliny Królów - opisuje etapy procesu mumifikacji - określa cechy religii starożytnego Egiptu - wyjaśnia, jaki wpływ na organizację pierwszych państw miało ich położenie geograficzne oraz warunki naturalne - wskazuje i ocenia źródła potęgi starożytnego Egiptu - ocenia wkład mieszkańców Egiptu w rozwój cywilizacji - ocenia rolę Biblii jako źródła historycznego - ocenia znaczenie powstania pisma dla rozwoju cywilizacji ludzkiej Ponadto: - samodzielnie formułuje opinie i wnioski - rozwiązuje problemy w twórczy sposób geograficzne i warunki naturalne Egiptu - Nil i jego rola - organizacja państwa egipskiego - społeczeństwo starożytnego Egiptu - religia Egipcjan - wiara w życie pozagrobowe - osiągnięcia cywilizacji egipskiej - pochówek zmarłych – mumifikacja, grobowce, piramidy - powstanie państwa Izrael, zna symbole państwa żydowskiego, - położenie geograficzne i warunki naturalne Palestyny - panowanie Dawida i Salomona - niewola babilońska - judaizm - Biblia - ewolucja pisma - rodzaje pisma - materiały piśmiennicze - omawia położenie geograficzne i warunki naturalne panujące w Egipcie - poprawnie posługuje się terminami: politeizm, mumia, mumifikacja, sarkofag, piramida, hieroglify - wymienia imiona najważniejszych bogów egipskich - przedstawia największe osiągnięcia cywilizacji egipskiej jerozolimskiej - określa rolę pisma w starożytności - opisuje znaczenie alfabetu stworzonego przez Fenicjan - poprawnie posługuje się terminami: Hebrajczycy, Palestyna, Jahwe, Juda, Izrael, niewola babilońska, prorok, Mesjasz, monoteizm, judaizm, dekalog - określa, kim byli i czym zasłynęli: Abraham, Mojżesz, Dawid, Salomon - lokalizuje na mapie Izrael - omawia położenie geograficzne i warunki naturalne Palestyny - poprawnie posługuje się terminami: piktogram, pismo klinowe, hieroglif, papirus, alfabet, Fenicjanie - wymienia rodzaje pisma, którymi posługiwały się ludy starożytne - podaje nazwy materiałów piśmienniczych stosowanych w starożytności 3 budowano egipskie piramidy - wskazuje na mapie szlak wędrówki Izraelitów z Egiptu do Kanaan i omawia jej przebieg - omawia sytuację narodu żydowskiego po śmierci Salomona - przedstawia okoliczności upadku państwa żydowskiego - charakteryzuje system wierzeń Izraelitów - wyjaśnia przyczyny powstania pisma - przedstawia historię pisma - opisuje sposób produkcji papirusu, - opisuje okoliczności powstania państwa Izrael - określa rolę proroków i Mesjasza w życiu Hebrajczyków - omawia różnice między religią Żydów a wierzeniami pozostałych cywilizacji starożytnych - tłumaczy, na czym polega wyższość pisma alfabetycznego nad pismem obrazkowym - wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć - alfabet - osiągnięcia Fenicjan STAROŻYTNA GRECJA 1. Polis - wspólnota obywateli. 2. Sparta - polis wojowników. 3. Ateny - kolebka demokracji. 4. Z wizytą na Olimpie. Igrzyska sportowe 5. Kultura starożytnej Grecji - literatura, sztuka, teatr, 6. Filozofowie i wynalazcy 4 (1) 4 (2) 4 (3), 6 (12) 7. Państwo i podboje Aleksandra Macedońskiego. (P) - położenie geograficzne i warunki naturalne Grecji - zajęcia Hellenów - organizacja miast-państw - kultura minojska i mykeńska - czynniki jednoczące Greków - kolonizacja grecka - zasady funkcjonowania demokracji ateńskiej - społeczeństwo Aten - instytucje władzy w Atenach - ostracyzm - wygląd starożytnych Aten - Sparta - mieszkańcy Sparty - ustrój Sparty - wychowanie spartańskie - obyczaje - omawia położenie geograficzne i warunki naturalne Grecji - poprawnie posługuje się terminami: Hellada, Hellenowie, polis, agora, kolonizacja, kolonia, metropolia - lokalizuje na mapie Grecję - opisuje życie i zajęcia mieszkańców Grecji - wskazuje na mapie zasięg kolonizacji greckiej - zna wydarzenie związane z datą 508 r. p.n.e. - przedstawia dokonania Peryklesa - poprawnie posługuje się terminami: demagog, strateg, ostracyzm, agora - charakteryzuje społeczeństwo - poprawnie posługuje się Aten terminami: Ateny, Attyka, - opisuje życie codzienne i zajęcia demokracja, zgromadzenie ludowe Ateńczyków (eklezja), Akropol - omawia cechy charakterystyczne - lokalizuje na mapie Ateny demokracji - wymienia nazwy organów władzy - poprawnie posługuje się terminami: ateńskiej polis geruzja (rada starszych), eforzy, - określa, które warstwy zgromadzenie społeczne posiadały prawa ludowe polityczne, a które były ich - omawia zadania organów władzy w pozbawione polis - poprawnie posługuje się - charakteryzuje społeczeństwo terminami: Sparta, Lakonia, spartańskie heloci, periojkowie - wyjaśnia znaczenie powiedzeń: „z - lokalizuje na mapie Spartę tarczą lub na tarczy”, „mówić - opisuje życie i zajęcia Spartan lakonicznie” - omawia charakterystyczne - poprawnie posługuje się terminami: cechy ustroju Sparty tytani, Pytia - tłumaczy, na czym polegało - charakteryzuje system wierzeń wychowanie spartańskiego starożytnych Greków - poprawnie posługuje się - wskazuje atrybuty poszczególnych terminami: Olimp, wyrocznia, bóstw Akropol, mit, heros - wyjaśnia rolę sportu w życiu - lokalizuje na mapie Olimp i Delfy Greków - podaje imiona głównych bogów i - opisuje przebieg starożytnych bogiń greckich oraz dziedziny igrzysk olimpijskich 4 - wyjaśnia wpływ warunków naturalnych na życie i zajęcia Greków, a także na organizację państwowości greckiej - opisuje wygląd greckiej polis - wymienia przyczyny kolonizacji greckiej - wskazuje podobieństwa i różnice między demokrację ateńską a współczesną - wyjaśnia, jaką rolę w demokracji ateńskiej odgrywał ostracyzm - opisuje wygląd starożytnych Aten - określa rolę i zadania królów spartańskich - tłumaczy, jaką pozycję w społeczeństwie spartańskim zajmowały kobiety - wskazuje różnice między ustrojem Sparty i Aten - omawia wygląd i uzbrojenie greckiego hoplity - określa rolę wyroczni w życiu Greków - opisuje wygląd ateńskiego Akropolu - charakteryzuje sposób traktowania zwycięzców igrzysk przez Greków - przedstawia podobieństwa i różnice między starożytnymi a - tłumaczy, jaką funkcję pełniła agora - przedstawia przebieg kolonizacji greckiej - prezentuje proces kształtowania się demokracji ateńskiej - ocenia dokonania Peryklesa i jego zasługi w rozwoju demokracji ateńskiej - dokonuje oceny ustroju Sparty - przedstawia związek między małą liczbą Spartan a ich sposobem wychowania i życia - ocenia reguły, którym podlegało życie Spartan - tłumaczy rolę mitów w życiu Greków - odszukuje w mitach wartości uniwersalne - określa rolę igrzysk olimpijskich w podtrzymywaniu jedności starożytnej Hellady - określa czynniki jednoczące Greków - formułuje wnioski dotyczące wpływu demokracji ateńskiej na rozwój państw demokratycznych w przyszłości - wskazuje genezę różnic ustrojowych starożytnej Grecji - omawia rolę religii jako czynnika jednoczącego Greków - omawia ideę starożytnych i współczesnych igrzysk olimpijskich - porównuje społeczną rolę teatru w starożytnej Grecji i współcześnie - wskazuje kontynuację myśli filozoficznej starożytnych Greków we współczesnych systemach filozoficznych (na wybranych przykładach) - przytacza najważniejsze informacje dotyczące treści „Iliady” i „Odysei” - dokonuje analizy upadku - wskazuje cechy starożytnego świata charakterystyczne rzeźby i Grecji i sukcesu Macedonii malarstwa greckiego Spartan - bogowie greccy - świątynie i obrzędy - wyrocznia - Akropol - mitologia grecka - sport w życiu Greków - związek zawodów sportowych z religią - przebieg starożytnych igrzysk olimpijskich - greckie obiekty sportowe - bohaterowie antycznych igrzysk - teatr grecki - literatura grecka - malarstwo i rzeźba - architektura - najwięksi przedstawiciele kultury greckiej - filozofia grecka - najsłynniejsze greckie szkoły - matematyka - historia i życia, którym patronowali - wymienia imiona najsłynniejszych herosów greckich - zna wydarzenia związane z datami: 776 r. p.n.e., 1896 r. - poprawnie posługuje się terminami: gimnazjon, igrzyska, olimpiada, Olimpia, pięciobój olimpijski - lokalizuje na mapie Olimpię - wymienia dyscypliny sportowe znane starożytnym Grekom - wyjaśnia, kim byli Homer i Fidiasz oraz podaje tytuły ich dzieł - poprawnie posługuje się terminami: Wielkie Dionizje, koturny, dramat, tragedia, komedia, „Iliada”, „Odyseja” - przedstawia okoliczności narodzin teatru greckiego - prezentuje najważniejsze osiągnięcia kultury greckiej - wymienia nazwy greckich porządków architektonicznych - krótko charakteryzuje postaci: Sofoklesa, Arystofanesa i Myrona, Polikleta, Pitagorasa, Archimedesa, wymieniając ich kluczowe dzieła - poprawnie posługuje się terminami: skene, proskenion, orchestra, theatron, meandry, malarstwo czarnofigurowe i czerwonofigurowe - krótko charakteryzuje dokonania: Heraklita z Efezu, Demokryta z Abdery, Talesa z Miletu, Euklidesa, Klaudiusza Ptolemeusza - poprawnie posługuje się terminami: Akademia Platońska, Liceum, klepsydra - zna wydarzenia związane z datami: 334p.n.e., 333 r. p.n.e, 331 r. p.n.e., 323 r. p.n.e. 338 r. - poprawnie posługuje się terminami: Cheronea, węzeł gordyjski - wyjaśnia przyczyny i skutki wojny peloponeskiej - podaje przyczyny i skutki podboju Persji przez Aleksandra - wyjaśnia, kim byli i czym zasłynęli: Sokrates, Platon, Arystoteles, Herodot - poprawnie posługuje się terminami: filozofia, - wymienia zagadnienia będące przedmiotem zainteresowania filozofów - opisuje dokonania przedstawicieli nauki greckiej (P) - określa, kim byli i czym zasłynęli Filip II i Aleksander Wielki - poprawnie posługuje się terminami: Związek Morski, wojna 5 współczesnymi igrzyskami olimpijskimi - wyjaśnia zasady obowiązujące w teatrze greckim - przedstawia różnice między grecką tragedią a komedią - opisuje wygląd teatru greckiego - określa różnice pomiędzy porządkami architektonicznymi występującymi w starożytnej Grecji - podaje nazwy stylów malarskich stosowanych przez starożytnych Greków - opisuje okoliczności narodzin filozofii - przedstawia poglądy najsłynniejszych filozofów greckich - opisuje proces tworzenia potęgi Macedonii przez Filipa II - opisuje przebieg wyprawy Aleksandra przeciwko Persom - omawia sytuację w Grecji po zakończeniu wojen z Persją - omawia organizację imperium macedońskiego - podaje cechy charakterystyczne kultury hellenistycznej - omawia rolę teatru w życiu starożytnych Greków - wyjaśnia rolę filozofii w życiu starożytnych Greków - ocenia wkład greckich filozofów i wynalazców w rozwój różnych dziedzin nauki - wyjaśnia znaczenie klęski Greków w bitwie pod Cheroneą - wymienia okoliczności powstania państw hellenistycznych - ocenia wpływ jednostki na proces kształtowania dziejów geografia - najwybitniejsi reprezentanci nauki greckiej - greckie wynalazki STAROŻYTNY RZYM 1. Rzeczpospolita Rzymska. 2. Rzym podbija świat. 3. Republika upada początki cesarstwa. 4. Pierwsze wieki cesarstwa rzymskiego 5. Kultura starożytnego Rzymu 5 (1,2,3), 6 (1,2) 6. Początki - Grecja po wojnach perskich - Aleksander Macedoński - wyprawa Aleksandra przeciwko Persji - imperium macedońskie - kultura hellenistyczna - państwa hellenistyczne - Italia – położenie geograficzne i warunki naturalne - legenda o założeniu Rzymu - monarchia rzymska i jej upadek - społeczeństwo Rzymu - podbój Italii przez Rzymian - ustrój państwa rzymskiego - urzędnicy rzymscy - zasady funkcjonowania republiki peloponeska, Issos, Gaugamela, kultura hellenistyczna- lokalizuje na mapie Macedonię - wskazuje na mapie trasę wyprawy Aleksandra, miejsca najważniejszych bitew i zajęte terytoria - zna wydarzenie związane z datą 753 r. p.n.e. - poprawnie posługuje się terminami: wilczyca kapitolińska, patrycjusz, plebejusz - lokalizuje na mapie Italię i Rzym - omawia położenie geograficzne i warunki naturalne panujące w Italii - określa ramy chronologiczne istnienia monarchii w Rzymie - wymienia nazwy warstw społecznych w starożytnym Rzymie - poprawnie posługuje się terminami: republika, zgromadzenie ludowe, senat, konsul, pretor, cenzor, edyl, kwestor, trybun ludowy, veto - omawia zadania zgromadzenia - przedstawia postacie legendarnych założycieli Rzymu: Romulusa i Remusa - opowiada legendę o założeniu Rzymu - poprawnie posługuje się terminami: Etruskowie, Italikowie, Latynowie, Lacjum, Galowie - wskazuje na mapie terytoria w wskazuje podobieństwa i różnice między demokracją ateńską a republiką rzymską Italii podbite przez Rzymian - poprawnie posługuje się terminami: kolegialność, dyktator - przedstawia zasady funkcjonowania republiki rzymskiej - omawia zadania poszczególnych urzędników rzymskich - określa przyczyny i skutki wojen 6 - omawia okoliczności obalenia monarchii w Rzymie - określa rolę i zadania poszczególnych warstw społecznych starożytnego Rzymu - podaje nazwy ludów italskich podbitych przez wojska rzymskie omawia przebieg wojen punickich - opisuje wygląd i elementy uzbrojenia rzymskiego legionisty - charakteryzuje sposób organizacji prowincji rzymskich - wyjaśnia, na czym polegały walki gladiatorów - omawia przebieg powstania Spartakusa - przedstawia etapy podboju Italii przez Rzymian - wyjaśnia znaczenie wyrażenia „pyrrusowe zwycięstwo” - określa istotę sporu o prawa polityczne plebejuszy i sposób jego rozwiązania - podaje cechy, które powinien posiadać wzorowy obywatel Rzymu - prezentuje dokonania Hannibala i określa ich znaczenie - uzasadnia słuszność twierdzenia, że cesarstwo było „komedią republiki” - porównuje wpływ warunków naturalnych na kierunki rozwoju cywilizacji rzymskiej i greckiej - analizuje istotę republiki rzymskiej jako formy państwa - dokonuje analizy porównawczej taktyki walki Rzymian, Greków i Macedończyków - dokonuje analizy porównawczej ustroju republiki rzymskiej sprzed i w trakcie dyktatury Gajusza Juliusza Cezara - ocenia politykę cesarstwa w okresie pax chrześcijaństwa. 7. Cesarstwo rzymskie się dzieli - losy cesarstwa zachodniorzymskiego. 7 ( 1,2) 5 (4) - rola plebejuszy ludowego, senat w państwie - określa, kim byli i czym rzymskim zasłynęli: Hannibal, Juliusz Cezar - poprawnie posługuje się - armia rzymska terminami: legion, wojny punickie, - wojny punickie Kartagina, Imperium Rzymskie - ekspansja - wskazuje na mapie terytoria Rzymu po zajęte przez Rzymian podczas wojnach wojen punickich punickich - zna wydarzenia związane z datą - podbój Galii 44 r. p.n.e. przez Juliusza - określa, kim byli i czym Cezara zasłynęli: Spartakus, Oktawian, - skutki Kleopatra podbojów - poprawnie posługuje się rzymskich terminami: prowincja, namiestnik, - niewolnictwo łuk triumfalny, gladiator w Rzymie – - wymienia korzyści, jakie Rzym powstanie czerpał z posiadania prowincji Spartakusa - wyjaśnia, skąd pochodzili - kryzys niewolnicy rzymscy republiki - określa, kim był i czym zasłynął rzymskiej Oktawian August - wojny domowe - poprawnie posługuje się - rządy Juliusza terminami: pryncypat, cesarz, Cezara cesarstwo, barbarzyńcy - określa znaczenie dróg dla - organizacja i funkcjonowania Imperium ustrój Rzymskiego cesarstwa - wymienia nazwy towarów - panowanie sprowadzanych do Rzymu Oktawiana - wskazuje na mapie prowincje Augusta podbite przez Rzymian w okresie - rozwój cesarstwa terytorialny cesarstwa - poprawnie posługuje się - rzymskie drogi terminami: Forum Romanum, - barbarzyńscy łaźnia (termy), amfiteatr - omawia funkcje Forum Romanum - miasto Rzym i łaźni rzymskich - domy Rzymian - wymienia rozrywki starożytnych - religia rzymska Rzymian punickich - wskazuje na mapie terytoria zajęte przez Rzymian w II i I w. p.n.e - omawia skutki podbojów rzymskich - podaje przyczyny i przejawy kryzysu republiki rzymskiej - przedstawia sytuację niewolników w państwie rzymskim - przedstawia dokonania Trajana - poprawnie posługuje się terminami: pax romana, romanizacja, bursztynowy szlak, limes, Wał Hadrian - opowiada, w jaki sposób budowano drogi w państwie rzymskim - wyjaśnia zasady pryncypatu - omawia relacje cesarstwa z barbarzyńskimi sąsiadami - poprawnie posługuje się terminami: atrium, perystyl, Ołtarz Pokoju - opisuje wygląd starożytnego Rzymu - opisuje wygląd domu bogatego Rzymianina - przedstawia system wierzeń rzymskich - poprawnie posługuje się terminami: mozaika, mecenas - przedstawia sposób budowy akweduktów - omawia najważniejsze zasady prawne obowiązujące w starożytnym Rzymie - wymienia dokonania Juliusza Cezara - określa zakres władzy cesarza - wyjaśnia znaczenie powiedzenia: „Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu” - przedstawia organizację państwa rzymskiego za czasów cesarstwa - określa warunki życia w mieście - porównuje Forum Romanum z ateńską agorą - określa podobieństwa między religią rzymską a grecką - opisuje wygląd rzymskiej świątyni - omawia sposób funkcjonowania gospodarki - wskazuje różnice w sposobie życia zamożnych i ubogich Rzymian - wyjaśnia przyczyny popularności kultu bogów przejętego od ludności z terenów podbitych - wyjaśnia rolę prawa rzymskiego jako podstawy współcześnie funkcjonujących systemów prawnych - opisuje organizację Kościoła chrześcijańskiego w pierwszych wiekach jego istnienia - wskazuje przejawy - wskazuje przyczyny i oddziaływania kultury konsekwencje sporów greckiej na rzymską wewnątrz Kościoła - opisuje wygląd i funkcje chrześcijańskiego Koloseum - charakteryzuje próby - omawia osiągnięcia reform podejmowane przez rzymskie w dziedzinie prawa cesarzy rzymskich: - wymienia dokonania Dioklecjana, Konstantyna i przedstawicieli rzymskiej Teodozjusza literatury i historii - omawia symboliczne znaczenie daty 476 r - określa sytuację narodu żydowskiego pod panowaniem Rzymian - omawia działalność - określa, kim byli i czym zasłynęli: apostołów Trajan, Konstantyn Wielki, - wyjaśnia przyczyny Teodozjusz Wielki popularności - poprawnie posługuje się terminami: chrześcijaństwa w chrystogram, teologia, sobór, starożytnym Rzymie heretyk, zabobon - podaje przyczyny - przedstawia okoliczności, w prześladowań chrześcijan 7 romana - porównuje styl życia mieszkańca starożytnego Rzymu i starożytnych Aten - ocenia wkład Rzymian w rozwój kultury i jej wpływ na współczesną cywilizację - ocenia rolę chrześcijaństwa w Cesarstwie Rzymskim - dokonuje oceny wpływu wewnętrznych i zewnętrznych przyczyn upadku cesarstwa - Forum Romanum - architektura rzymska - związki między kulturą rzymską i grecką - Koloseum - akwedukty - prawo rzymskie - literatura rzymska - Palestyna w czasach rzymskich - Jezus i jego nauki - powstanie i rozwój chrześcijaństwa - symbole chrześcijańskie - zasady wiary chrześcijańskiej - prześladowania pierwszych chrześcijan - zwycięstwo religii chrześcijańskiej - podziały w Kościele chrześcijańskim - kryzys cesarstwa rzymskiego - podział cesarstwa - wędrówka - podaje imiona najważniejszych bogów rzymskich - określa, kim byli i czym zasłynęli: Wergiliusz, Horacy, Owidiusz, Tacyt - poprawnie posługuje się terminami: Koloseum, akwedukt, Prawo XII tablic, Kodeks Justyniana - wymienia osiągnięcia kultury i architektury rzymskiej - wyjaśnia, do czego służyły Koloseum i akwedukty - podaje nazwy rzymskich zbiorów praw - wymienia przedstawicieli rzymskiej literatury i historii. - opisuje działalność i znaczenie postaci: Heroda Wielkiego, Poncjusza Piłata, Pawła z Tarsu - poprawnie posługuje się terminami: Mesjasz, apostołowie, chrześcijaństwo, Pismo Święte, Ewangelia - omawia najważniejsze zasady wiary chrześcijańskiej - określa symbole chrześcijaństwa - zna wydarzenia związane z datami: 395 r., 476 r. - wyjaśnia, kim byli i czym zasłynęli: Konstantyn Wielki, Teodozjusz Wielki - poprawnie posługuje się terminami: wielka wędrówka ludów, barbarzyńcy - wskazuje na mapie linię podziału cesarstwa rzymskiego na część wschodnią i zachodnią - wymienia nazwy plemion barbarzyńskich atakujących cesarstwo których chrześcijaństwo stało się religią panującą w Rzymie - lokalizuje na mapie zasięg chrześcijaństwa do V w. n.e. - wyjaśnia, kim byli i czym zasłynęli: Atylla , Odoaker, Romulus Augustulus - poprawnie posługuje się terminami: Wandal, Hun - określa wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku cesarstwa Zachodniorzymskiego 8 - wskazuje przejawy kryzysu w państwie rzymskim - określa sytuację Rzymu w czasie wędrówki ludów - wyjaśnia, w jaki sposób barbarzyńcy przyczynili się do zniszczenia Rzymu BIZANCJUM 10 (1,2,3) ludów - Hunowie - upadek cesarstwa zachodniorzyms kiego - sytuacja w Bizancjum po upadku Rzymu - panowanie Justyniana I Wielkiego - wzrost znaczenia Konstantynopola - Hagia Sophia - kultura i nauka w Bizancjum - początki rozłamu w Kościele chrześcijańskim - lokalizuje na mapie tereny cesarstwa objęte wędrówką ludów - zna wydarzenie związane z datą 395 r. - określa, kim był i czym zasłynął Justynian I Wielki - poprawnie posługuje się terminami: Bizancjum, Hagia Sophia, katolicyzm, prawosławie, kodeks Justyniana - lokalizuje na mapie Konstantynopol i cesarstwo bizantyjskie - wymienia nazwy terytoriów podbitych przez Justyniana - poprawnie posługuje się terminami: ogień grecki, ikona, bazylika - prezentuje osiągnięcia Bizancjum w dziedzinie kultury i nauki - określa wpływ warunków geograficznych na znaczenie Konstantynopola - poprawnie stosuje nazwy katolicyzm i prawosławie dla poszczególnych odłamów Kościoła chrześcijańskiego - opisuje okoliczności powstania Konstantynopola - wymienia reformy wprowadzone przez Justyniana I Wielkiego - opisuje wygląd świątyni Hagia Sophia - wyjaśnia znaczenie określenia Nowy Rzym - charakteryzuje sytuację w Bizancjum po upadku Rzymu Charakteryzuje rolę Bizancjum jako kontynuatora cesarstwa rzymskiego - przedstawia sytuację Kościoła chrześcijańskiego po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego - wskazuje różnice między Kościołem wschodnim a zachodnim Uwagi dotyczące oceniania na każdym poziomie wymagań: - aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu; - uczeń jest zobowiązany posiadać na zajęciach zeszyt przedmiotowy i podręcznik zgodny tematycznie z omawianym zakresem treści przedmiotowych; - uczeń zgodnie ze swymi możliwościami i umiejętnościami jest obowiązany do aktywności na lekcji, systematycznego prowadzenia zeszytu przedmiotowego; wykonywania prac i zadań na lekcji, przygotowania indywidualnie lub grupowo projektu edukacyjnego na okres nauki ( na ocenę śródroczną i końcoworoczną po jednym) Ocenę CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń który ponadto - samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, - wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem, - potrafi poprawnie rozumować kategoriami ściśle historycznymi oraz powiązać problematykę historyczną z zagadnieniami poznawanymi w czasie lekcji innych przedmiotów, - osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych lub jest autorem prac o dużych wartościach poznawczych, - potrafi samodzielnie zdobywać wiadomości, - potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji potwierdzonej samodzielnie nabyta wiedzą, - wychodzi z samodzielnymi inicjatywami rozwiązania konkretnych problemów w czasie lekcji lub na zajęciach pozalekcyjnych, zrealizowania projektów edukacyjnych, - systematycznie samodzielnie wzbogaca swoją wiedzę z różnorodnych źródeł. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów: 9 1. Bieżące sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych ucznia, będące podstawą ustalania ocen bieżących w skali, o której mowa w § 52 Statutu Gimnazjum w Niepołomicach, odbywa się w następujących formach: 1) wypowiedzi ustne obejmujące materiał nauczania jednej, dwóch lub trzech ostatnich lekcji; 2) wypowiedzi ustne obejmujące materiał nauczania jednego lub więcej działów programowych, zapowiadane według zasad ustalonych dla sprawdzianów pisemnych; 3) kartkówki – krótkie pisemne sprawdziany trwające nie dłużej niż 15 minut i obejmujące materiał nauczania z jednej, dwóch lub trzech ostatnich lekcji; 4) kartkówki – krótkie pisemne sprawdziany trwające nie dłużej niż 15 minut i obejmujące wskazany, ściśle określony przez nauczyciela i zapowiedziany wcześniej materiał nauczania nie większy niż jeden dział programowy; 5) sprawdziany pisemne obejmujące materiał nauczania jednego lub więcej działów programowych; 6) ćwiczenia i zadania praktyczne; 7) ćwiczenia i zadania wykonane na lekcji; 8) ćwiczenia i zadania wykonane w domu; 2. Sprawdzian pisemny, o którym mowa w pkt 5, nauczyciel wpisuje do dziennika lekcyjnego oraz informuje uczniów o jego zakresie, formie i terminie z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Każdy sprawdzian pisemny powinien być poprzedzony powtórzeniem wiadomości i podaniem wymagań jakim uczeń będzie musiał sprostać. 3. Kartkówki, o których mowa w pkt 3, nie wymagają zapowiadania. 4. O kartkówkach, o których mowa w pkt 4, nauczyciel informuje uczniów z tygodniowym wyprzedzeniem. 5. Sprawdziany pisemne i kartkówki mogą mieć formę testu. Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej 1. W ciągu dwóch dni od daty przekazania przez wychowawcę informacji o przewidywanych rocznych ocenach klasyfikacyjnych uczeń lub jego rodzice mogą zwrócić się do nauczyciela prowadzącego zajęcia edukacyjne z pisemnym, uzasadnionym wnioskiem o ustalenie rocznej oceny klasyfikacyjnej wyższej niż przewidywana. 2. W przypadku wniosku o ustalenie rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych wyższej niż przewidywana nauczyciel może: 1) podtrzymać przewidywaną ocenę – jeśli stwierdzi, że jest ona zgodna z wymaganiami edukacyjnymi niezbędnymi do jej uzyskania; 2) ustalić ocenę wyższą niż przewidywana, w tym na podstawie dodatkowego sprawdzenia wiadomości i umiejętności ucznia – jeśli stwierdzi, że: a) uczniowi nie stworzono wystarczających możliwości zaprezentowania osiągnięć edukacyjnych, b) uczeń spełnił wymagania na ocenę przewidywaną oraz niektóre wymagania na ocenę wyższą niż przewidywana. Dodatkowe sprawdzenie osiągnięć edukacyjnych ucznia, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, przeprowadza się w formie określonej przez nauczyciela nie później, niż w ciągu trzech dni od daty złożenia wniosku. Po rozpatrzeniu wniosku o ustalenie rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych wyższej niż przewidywana nauczyciel informuje ucznia i jego rodziców pisemnie o ustalonej ocenie rocznej. Pismo uczeń przedstawia rodzicom do podpisu i zwraca nauczycielowi. Ustalone roczne oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych nauczyciel wpisuje do dziennika lekcyjnego w terminie ustalonym przez Dyrektora. 3. 4. 5. 10