Wpływ kryzysu gospodarczego na sytuację młodzieży wiejskiej na rynku pracy w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Kiryluk-Dryjska dr Agnieszka Baer- Nawrocka Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Ekonomiczno-Społeczny Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: „Europa inwestująca w obszary wiejskie.” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1 Uzasadnienie tematu Globalny kryzys finansowy - początek na rynkach finansowych; - transmisja kryzysu do sfery realnej. Skutki kryzysu: - osłabienie aktywności gospodarczej w skali świata, spadek obrotów handlowych, spadek stopy inwestycji, spadek produkcji, wzrost stopy bezrobocia. 2 Metodyka Dane EUROSTAT Metodologia dotycząca klasyfikacji obszarów 1. Obszary wiejskie - wszystkie obszary poza klastrami miast (zwartymi obszarami o gęstości zaludnienia co najmniej 300 mieszkańców/1 km² i liczbie ludności wynoszącej co najmniej 5 000). 3 Metodyka Dane EUROSTAT Metodologia dotycząca klasyfikacji obszarów 2. Regiony NUTS3 są klasyfikowane zamieszkującej obszary wiejskie na: na podstawie udziału populacji • wiejskie - udział populacji zamieszkującej obszar wiejski jest większy niż 50% • wiejsko-miejskie - udział populacji zamieszkującej obszar wiejski mieści się w przedziale od 20 do 50% • miejskie - udział populacji zamieszkującej obszar wiejski jest mniejszy niż 20%. 4 Poziom stopy bezrobocia w Unii Europejskiej 12.0 11.0 10.0 9.0 8.0 7.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 stopa bezrobocia ogółem 5 Poziom stopy bezrobocia w Unii Europejskiej wśród ludzi młodych 30 25 20 15 10 5 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 stopa bezrobocia wśród młodych 6 Poziom stopy bezrobocia w Unii Europejskiej wśród młodych 30 25 20 % 15 10 5 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 miejskie miejsko-wiejskie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. wiejskie 7 Poziom stopy bezrobocia na obszarach wiejskich w Unii Europejskiej 8 Różnice w poziomie stopy bezrobocia w UE między grupami wiekowymi (p.p.) 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2009 2010 2011 wiejskie miejsko-wiejskie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. 2012 2013 miejskie 9 Średnia stopa bezrobocia wśród młodych na obszarach wiejskich w krajach Unii Europejskiej w latach 2000-2013 40 35 30 25 % 20 15 10 5 0 analiza wariancji f p 31,0460 0,000000 10 Średnie stopy bezrobocia w latach 2000-2008 i 2009-2013 w krajach Unii Europejskiej (dynamika zmian) 50 45 GR ES średnia 2009-2013 (%) 40 SK LT 35 IT IR 30 HU SE 25 BG PL LV RU 20 SI UK 15 FI EE B CZ 10 A DE 5 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 średnia 2000-2008 (%) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. 11 Średnie stopy bezrobocia w latach 2000-2008 i 2009-2013 w krajach Unii Europejskiej (dynamika zmian) 50 Grupa 3 Grupa 4 45 średnia 2009-2013 (%) 40 Grupa 2 GR ES SK LT 35 30 HU SE 25 BG PL LV RU 20 Grupa 1 IT IR SI UK 15 FI EE B CZ 10 A DE 5 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 średnia 2000-2008 (%) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. 12 Względne zmiany stopy bezrobocia w krajach Unii Europejskiej Grupa 4 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 Grupa 2 Grupa 3 Grupa 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. 13 45 Średnie stopy bezrobocia wśród młodzieży wiejskiej w wytypowanych grupach krajów UE 40 35 30 25 % 20 15 10 5 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 grupa 1 grupa 2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. grupa 3 grupa 4 14 Poziom stopy bezrobocia wśród młodzieży wiejskiej w Polsce 45 40 35 30 25 20 15 10 15 Wnioski Kryzys finansowy z 2008 roku w sposób istotny wpłynął na podwyższenie stopy bezrobocia ludzi młodych w Unii Europejskiej (wskaźnik ten jest wyższy niż dla ogółu społeczeństwa w UE). Pogłębianie się różnic w stopach bezrobocia pomiędzy ludźmi młodymi i starymi jest szczególnie widoczne na obszarach wiejskich. 16 Wnioski Stopa bezrobocia wśród młodzieży wiejskiej w Unii Europejskiej jest wyższa niż na pozostałych obszarach (miejski i miejsko-wiejski) a kryzys finansowy wpłynął na wzrost tej różnicy. Młodzież wiejska jest grupą silniej niż pozostałe odczuwającą skutki kryzysu gospodarczego z 2008 roku. 17 Wnioski Do grupy krajów Unii Europejskiej, która w sposób szczególny została dotknięta wzrostem stopy bezrobocia wśród młodzieży wiejskiej zalicza się Irlandię, Hiszpanię, Grecję, Węgry oraz Litwę. Irlandia jest krajem, w którym stopa bezrobocia wśród młodzieży na obszarach wiejskich wzrosła najbardziej. 18 Wnioski Polska jest państwem, w której wyjściowy poziom bezrobocia wśród młodzieży wiejskiej był najwyższy, a po kryzysie zmniejszył się. Nadal jednak wartość tego wskaźnika w Polsce pozostaje na bardzo wysokim poziomie wynoszącym około 30%. Istnieje potrzeba aktywizacji młodzieży wiejskich na obszarach wiejskich w celu poprawy sytuacji na rynku pracy. 19 Dziękuję za uwagę!