grupa a Ziemia we wszechświecie ........................................................ imię i nazwisko Poniższy test składa się z 12 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 21 punktów. 1. Przyporządkuj terminom właściwe opisy. (0–1 p.) 4. Na podstawie podanych opisów rozpoznaj planety Układu Słonecznego. 1. jednostka astronomiczna (AU) 2. parsek (pc) 3. rok świetlny ................... klasa (0–3 p.) a) Odznacza się najmniejszą średnią gęstością materii ze wszystkich planet Układu Słonecznego oraz siedmioma pierścieniami. A. Jednostka odległości używana w astronomii. Jest to odległość, z jakiej połowa wielkiej osi orbity ziemskiej (czyli 1 AU) jest widoczna jako łuk o długości 1 sekundy kątowej. B. Odległość przebyta przez światło w ciągu jednego roku kalendarzowego. C. Średnia odległość Ziemi od Słońca. D. Czas, w jakim pojazd poruszający się z trzecią prędkością kosmiczną osiągnie granice Układu Słonecznego. ................................................................................. b) Jest największą i najcięższą planetą Układu Słonecznego. ................................................................................. c) Jest najmniejszą i położoną najbliżej Słońca planetą Układu Słonecznego. ................................................................................. 1. . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . 2. Podkreśl podpunkt, w którym podano prawidłową nazwę materii będącej podstawowym budulcem wszechświata. (0–1 p.) 5. Zamieszczony niżej rysunek przedstawia zmiany długości dnia i nocy w ciągu roku w wybranym miejscu na świecie. (0–2 p.) a) Plazma. b) Materia ciemna. c) Materia jasna. d) Ciała stałe. e) Gazy. 3. Na ilustracji zaznaczono drogi, po których poruszałyby się przedmioty na kuli ziemskiej, gdyby nie istniała siła Coriolisa. Zaznacz, w którą stronę odchyli się kierunek ruchu ciał pod jej wpływem. (0–2 p.) a) Podaj szerokość geograficzną tego miejsca. ............................................................... ......................... b) Podaj maksymalną wysokość Słońca nad horyzontem w tym miejscu w ciągu roku. ............................................................... .......................... 6. Wyjaśnij termin ekliptyka. (0–1 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Uporządkuj zdarzenia tak, aby utworzyły ciąg przyczynowo-skutkowy wyjaśniający powstanie Ziemi. (0–2 p.) 9. Oblicz, która godzina czasu słonecznego jest w Moskwie (37°30'E, 56°N), gdy w Warszawie (21°E, 52°N) Słońce góruje. (0–1 p.) A. Zmiana skupienia materii Ziemi ze stałej na ciekłą. B. Powstanie protoplanet w wyniku łączenia się materii. C. Przesuwanie się ciężkich składników do jądra Ziemi, a lżejszych – ku jej powierzchni. D. Spadek temperatury na powierzchni naszej planety poniżej 100°C, który spowodował skraplanie się pary wodnej i powstanie gorącego oceanu. E. Tworzenie pierwotnej atmosfery Ziemi, która nie zawierała tlenu. F. Wzrost zawartości tlenu w atmosferze umożliwiający rozwój biosfery. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Oblicz kąt padania promieni słonecznych 23 września w miejscu położonym na 79° szerokości geograficznej, gdzie w południe Słońce zawsze jest widoczne po południowej stronie nieba. (0–2 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Korzystając z zamieszczonego rysunku, uzupełnij zdania. (0–2 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Oblicz szerokość geograficzną miejscowości, w której 22 grudnia w południe Słońce jest widoczne po północnej stronie nieba na wysokości 58°13'. (0–2 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a) Rysunek przedstawia oświetlenie Ziemi w dniu ............................................................... ............................... . b) Słońce góruje w zenicie na . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Dzień polarny trwa na biegunie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................... . d) Noc polarna obserwowana jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................... 12. Oblicz, o której godzinie czasu strefowego rozpocznie się w Warszawie transmisja zawodów sportowych, które zaczną się o godzinie 16.00 w Toronto (79°23'W). (0–2 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . grupa b Ziemia we wszechświecie ........................................................ imię i nazwisko Poniższy test składa się z 12 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 21 punktów. 1. Przyporządkuj terminom właściwe opisy. (0–1 p.) 4. Na podstawie podanych opisów rozpoznaj planety Układu Słonecznego. 1. jednostka astronomiczna (AU) 2. rok świetlny 3. parsek (pc) ................... klasa (0–3 p.) a) Najchłodniejsza planeta grupy ziemskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Czas, w jakim pojazd poruszający się z trzecią prędkością kosmiczną osiągnie granice Układu Słonecznego. B. Odległość przebyta przez światło w ciągu jednego roku kalendarzowego. C. Średnia odległość Ziemi od Słońca. D. Jednostka odległości używana w astronomii. Jest to odległość, z jakiej połowa wielkiej osi orbity ziemskiej (czyli 1 AU) jest widoczna jako łuk o długości 1 sekundy kątowej. 1. . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . b) Wieją tam najsilniejsze wiatry w Układzie Słonecznym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Najjaśniejsze po Słońcu i Księżycu ciało niebieskie, które można zaobserwować na niebie gołym okiem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Zamieszczony niżej rysunek przedstawia zmiany długości dnia i nocy w ciągu roku w wybranym miejscu na świecie. (0–2 p.) 2. Podkreśl podpunkt, w którym podano prawidłową nazwę materii będącej podstawowym budulcem wszechświata. (0–1 p.) a) Plazma. b) Gazy. c) Materia jasna. d) Materia ciemna. e) Ciała stałe. 3. Na ilustracji zaznaczono drogi, po których poruszałyby się przedmioty na kuli ziemskiej, gdyby nie istniała siła Coriolisa. Zaznacz, która droga nie ulegnie zmianie, jeżeli uwzględni się wpływ tej siły. (0–2 p.) a) Podaj maksymalną wysokość Słońca nad horyzontem w tym miejscu w ciągu roku. ............................................................... ......................... b) Podaj szerokość geograficzną tego miejsca. ................................................................ ......................... 6. Wyjaśnij termin biegun niebieski. (0–1 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Uporządkuj zdarzenia tak, aby utworzyły ciąg przyczynowo-skutkowy wyjaśniający powstanie Ziemi. (0–2 p.) 9. Oblicz, która godzina czasu słonecznego jest w Londynie (0°, 51°30'N), gdy w Warszawie (21°E, 52°N) Słońce góruje. (0–1 p.) A. Zmiana skupienia materii Ziemi ze stałej na ciekłą. B. Tworzenie pierwotnej atmosfery Ziemi, która nie zawierała tlenu. C. Przesuwanie się ciężkich składników do jądra Ziemi, a lżejszych – ku jej powierzchni. D. Spadek temperatury na powierzchni naszej planety poniżej 100°C, który spowodował skraplanie się pary wodnej i powstanie gorącego oceanu. E. Powstanie protoplanet w wyniku łączenia się materii. F. Wzrost zawartości tlenu w atmosferze umożliwiający rozwój biosfery. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Oblicz kąt padania promieni słonecznych 23 września w miejscu położonym na 69° szerokości geograficznej, gdzie w południe Słońce zawsze jest widoczne po południowej stronie nieba. (0–2 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Korzystając z zamieszczonego rysunku, uzupełnij zdania. 11. Oblicz szerokość geograficzną miejscowości, w której 22 czerwca w południe Słońce jest widoczne po południowej stronie nieba na wysokości 58°13'. (0–2 p.) (0–2 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Oblicz, o której godzinie czasu strefowego rozpocznie się w Warszawie transmisja zawodów sportowych, które zaczną się o godzinie 15.00 w Toronto (79°23'W). (0–2 p.) a) Rysunek przedstawia oświetlenie Ziemi w dniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Słońce góruje w zenicie na . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................... ............................... ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Dzień polarny trwa na biegunie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. .............. . d) Noc polarna obserwowana jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .