Misja kosmiczna BepiColombo, kalibracja ISA (Italian Spring Accelerometer) Maciej Kalarus seminarium Zakładu Geodezji Planetarnej Plan prezentacji Misja BepiColombo Akcelerometr (ISA) przeznaczenie budowa Kalibracja idea, problemy wyniki symulacji Plan współpracy z IFSI Istituto di Fisica dello Spazio Interplanetario BepiColombo Mariner 10 Messenger Giuseppe (Bepi) Colombo (1920-1984) BepiColombo cele misji - pochodzenie i ewolucja Merkurego - badanie wewnętrznej struktury, topografii i geologii - pochodzenie pola magnetycznego - zbadanie atmosfery i magnetosfery Merkurego - test ogólnej teorii względności BepiColombo moduły MTM - Mercury Transfer Module MPO - Mercury Planetary Orbiter MMO - Mercury Magnetospheric Orbiter MSE - Mercury Surface Element BepiColombo start: 2013 r. czas podróży: 6 lat czas pracy: 1 rok (+1) BepiColombo moduł MPO – instrumenty BELA – BepiColombo Laser Altimeter ISA – Italian Spring Accelerometer MERMAG MERTIS-TIS MGNS MIXS MORE PHEBUS SERENA SIMBIO-SYS – Mercury Magnetometer – Mercury Thermal Infrared Spectrometer – Mercury Gamma ray and Neutron Spectrometer – Mercury Imaging X-ray Spectrometer – Mercury Orbiter Radio science Experiment – Probing of Hermean Exosphere by Ultraviolet Spectroscopy – Search for Exosphere Refilling and Emitted Neutral Abundances – Spectrometers and Imagers for MPO BepiColombo Integrated Observatory System – Solar Intensity X-ray Spectrometer SIXS BepiColombo moduł MPO – orbita Semimajor axis Eccentricity Inclination Orbital period Ascending node longitude Argument of pericenter Nodal rate Pericenter rate a e I P 3389 km (400 x 1500 km) 0.162 90° 8355 s (2.32 h) W 0 deg w 0.7 deg dW/dt 0 deg/day dw/dt 0.0915 deg/day ISA przeznaczenie RSE - Radio Science Experiment - ruch obrotowy planety - pole grawitacyjne i jego czasowe zmiany, pływy - lokalne anomalie grawitacyjne - orbita Merkurego, test ogólnej teorii względności Pomiar niegrawitacyjnych przyspieszeń perturbujących trajektorię MPO ISA budowa, parametry dokładność: zakres częstotliwości: 9.8·10-9 m/s2 3·10−5 -10−1 Hz ISA umiejscowienie Główne sygnały zakłócające atidal g R aapp acen alin w w R w R sygnały nominalne 2 [m/s 2] ISA -7 Gravity gradient x 10 0 -2 0 1000 2000 3000 1000 2000 3000 -8 x 10 0 -7 [m/s 2] 2 8000 9000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 7000 8000 9000 7000 8000 9000 7000 8000 9000 Centrifugal accerelation x 10 1 0 0 1000 2000 -6 1 [m/s 2] 7000 0 -5 3000 4000 5000 6000 Acceleration due to solar radiation x 10 0 -1 0 1000 2000 -6 2 [m/s 2] główne założenia: - Merkury w peryhelium - R = [0.1 0.1 0.1] m [m/s 2] 5 4000 5000 6000 Linear accerelation 3000 4000 5000 6000 Total (output from ISA) x 10 0 -2 0 1000 2000 3000 4000 5000 time [s] 6000 Kalibracja cel - wyznaczenie bieżącego przesunięcia ISA względem centrum masy MPO (R) - oszacowanie współczynnika wzmocnienia a przetwornika (opcjonalnie) DANE: - bieżąca pozycja i orientacja MPO względem Merkurego i Słońca - profil rotacji MPO kalibracja na Ziemi, podczas lotu, na orbicie Symulacja pomiaru i kalibracji ogólna idea Warunki początkowe Profil rotacji MPO Sygnały wejściowe (przyspieszenia) symulator ISA Sygnał wyjściowy przyspieszenia niegrawitacyjne Odzyskiwanie parametrów R i a ISA generator sygnału wejściowego Kalibracja - rotacja wokół stałej osi - rotacja wokół zmiennej osi rotacji (rotacja złożona) - rotacja podczas zaćmienia - rotacja w obecności strumienia wiatru słonecznego - rotacja + zmiany położenia anteny - różny czas kalibracji (5 min, 15 min) Kalibracja - wyznaczanie R 2 2 a x bw xw z w y a xSol g x w y w z a bw w w a w w w y z x ySol x y z y w xw z w y a z a zSol w xw y w z g y w x2 w z2 w yw z w x Rx Ry g z w x2 w y2 Rz w xw z w y w yw z w x - wyznaczanie R i a Rx Rx 2 2 a x g x w y w z w xw y w z w xw z w y R y R y a xSol a x R b R z z Rx Rx 2 2 a y w xw y w z g y w x w z w yw z w x R y R y a ySol a y R b R z z Rx Rx 2 2 a z w xw z w y w yw z w g z w x w y R y R y a zSol a z R R z z Kalibracja Angular acceleration [rad/s 2] 2 0 -2 0 100 200 300 -3 -3 400 500 600 700 800 900 600 700 800 900 600 700 800 900 Angular velocity x 10 [rad/s] 5 0 -5 0 100 200 300 400 500 Angle of rotation 200 [deg] stała i zmienna oś rotacji -5 -5 x 10 100 0 0 100 200 300 400 500 time [s] -9 zmienna oś rotacji [m/s 2] Kalibracja 2 Gravity gradient x 10 0 -2 0 100 200 300 100 200 300 -6 [m/s 2] 2 x 10 600 700 800 900 600 700 800 900 600 700 800 900 600 700 800 900 600 700 800 900 0 -2 R = [1 1 1] mm 0 -6 1 [m/s 2] 400 500 Linear accerelation 400 500 Centrifugal accerelation x 10 0 -1 0 100 200 300 400 500 Acceleration due to solar radiation [m/s 2] 1 0 -1 0 100 200 300 -6 [m/s 2] 2 400 500 Total (output from ISA) x 10 0 -2 0 100 200 300 400 500 time [s] Wyniki symulacji oś rotacji: x Rx ax: [gx] 1.18 (0.107) ay: [] az: [] oś rotacji: zmienna Rx ax: [gx wy2 wz2] 0.98 (0.053) ay: [wxwy ez] 1.00 (0.017) az: [wxwz ey] 1.01 (0.016) R = [1 1 1] mm Rezultat (std) [mm] Ry [] Rz [] [gy wx2] 0.99 (0.010) [ex] 1.01 (0.012) [ex] 1.02 (0.013) [gz wx2] 0.99 (0.010) Rezultat (std) [mm] Ry [wxwy ez] 0.98 (0.016) [gy wx2 wz2] 0.83 (0.212) [wywz ex] 0.98 (0.018) Rz [wxwz ey] 1.01 (0.015) [wywz ex] 1.02 (0.016) [gz wx2 wy2] 1.11 (0.086) Wnioski strategia minimalizacji błędów formalnych - kalibracja podczas zaćmienia - profil przyspieszenia kątowego: - czas kalibracji: - oś rotacji: - liniowo niezależne profile rotacji (rekomendowana) prostokątny lub sinusoidalny 300s zmienna - kalibracja w obecności wiatru słonecznego - profil przyspieszenia kątowego: prostokątny lub sinusoidalny - czas kalibracji: 900s - oś rotacji: skierowana w stronę Słońca - błąd formalny ma sens gdy nie ma błędów systematycznych, a występują tylko błędy losowe o zerowej wartości średniej Plan dalszej współpracy z IFSI - przygotowanie kompleksowego oprogramowania do symulacji i kalibracji ISA - ustalenie standardu wymiany danych między projektami zewnętrznymi - nawiązanie bliższej współpracy z Astrium (wymiana dokumentacji technicznej) - model ruchu anteny - stochastyczne modelowanie przemieszczenia paliwa - uproszczenie modelu ISA - uwzględnienie albedo Merkurego (ew. uwzględnienie promieniowania podczerwonego)