Kształt Ziemi to geoida. Promień równika 6371 km, obwód Ziemi ok. 40 000 km mapa - jest to obraz powierzchni Ziemi lub jej części, wykonywanym na płaszczyźnie. Musi mieć skale, legendę i siatkę kartograficzną Nauka o mapach to kartografia. Układ południków i równoleżników na powierzchni Ziemi, globusie to siatka geograficzna, a na płaszczyźnie, mapie to siatka kartograficzna. Południki: - wyznaczają kierunek północ-południe - łączą dwa bieguny - kształt pół-okręgów - nieskończona ilość - południk 0° i 180° dzielą kulę ziemską na dwie półkule E i W Równoleżniki: - są różniej długości - najdłuższy jest Równik – ok. 40 tys. km. - mają kształt okręgów - jest ich nieskończenie wiele - Równik dzieli kulę ziemską na północną i południową Formy terenu na mapach przedstawiamy za pomocą poziomic. Poziomice (izohipsy ) - to linie na mapach łączące punkty o tej samej wysokości bezwzględnej:Wysokość bezwzględna to wysokość mierzona względem poziomu morza. Jednostkami wysokości bezwzględnej są: m n.p.m. Wysokości względne musimy obliczyć odczytując z mapy wysokości bezwzględne. Różnica dwóch wysokości bezwzględnych to wysokość względna wyrażana w m. Metody przedstawiania zjawisk na mapach: Sygnaturowa – symbole na mapie Kropkowa - np. mapa rozmieszczenia ludności Kartogram- służy do przedstawiania natężenia zjawiska na danym obszarze za pomocą barw Kartodiagram (wykresy na mapie) Izolinii (linie łączące punkty o tym samym natężeniu zjawiska) np.: temperatura (izotermy), ciśnienie (izobary), Kartkówka nr 2 Ruch obrotowy- obrót Ziemi wokół własnej osi trwa 24 godziny. Skutki: - występowanie dnia i nocy - spłaszczenie Ziemi przy biegunach - siła Coriolisa - pozorny dobowy ruch Słońca po niebie. Ruch obiegowy - obieg Ziemi wokół Słońca, odbywa się po drodze zwanej orbitą. Orbita ma kształt elipsy. Okres obiegu Ziemi wokół Słońca trwa 365 dni 6 godzin. - występowanie astronomicznych pór roku - zmiana oświetlenia Ziemi w ciągu roku - zmiana wysokości górowania Słońca nad widnokręgiem. - zmiana miejsca wschodu i zachodu Słońca nad widnokręgiem - zmienna długość trwania dnia i nocy Planety w kolejności: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun. Co wchodzi w skład Układu Słonecznego: planety, gwiazda, księżyce, planetoidy, komety Czym różni się gwiazda od planety? gwiazda jest większa i świeci własnym światłem, a planeta odbitym Czas słoneczny- prawdziwy, miejscowy) to czas określony dla każdego południka na podstawie momentu górowania Słońca. Wszystkie kolejne południki położone w kierunku na wschód mają czas późniejszy, a na zachód – wcześniejszy 1stopień – 4 minuty 15 stopni – 1 godzina Czas strefowy- to czas dla każdej strefy obejmującej 15° długości geograficznej. Określa się go na podstawie górowania Słońca nad południkiem środkowym dla danej strefy. W strefach bezpośrednio z sobą sąsiadujących czasy strefowe różnią się o jedną godzinę.