02. Przeliczanie leków, dawek

Dawkowanie leków,
rozpuszczanie leków,
przeliczanie dawek.
Jednostki – gazy
• Przepływy
gazów
mierzymy
w litrach/min (np. tlen w przepływie 15l/min)
• Zapas gazu mierzymy w litrach
• Pojemność wodną butli (objętość wody, którą
można wlać do butli po wykręceniu z niej
zaworu) mierzymy w litrach
• Ciśnienie
gazu
w
butli
mierzymy
w atmosferach, barach, megapaskalach
1 MPa = ~10 bar = ~10 at
Obrazowo…
• Podczas sprężania gazów każdy litr
pojemności wodnej butli „magazynuje”
kilka (kilkanaście, kilkadziesiąt) litrów gazu
z uwagi na to, że gaz ten jest pod
ciśnieniem (gaz jest ściśliwy – w miarę
wzrostu ciśnienia zajmuje coraz mniejszą
objętość – więc w każdym litrze
pojemności wodnej „zmieści” się kilka
litrów sprężonego gazu. Gaz jest „ciaśniej
upchnięty”…
Zapas gazu w butli
[Zapas gazu w butli] = [pojemność
wodna butli] x [ciśnienie]
np.
Pojemność wodna butli 2,7 litra
Ciśnienie
150bar
Zapas gazu
?????
Obliczanie
2,7 l [pojemność wodna butli] x
150 bar [ciśnienie gazu w butli]
= 405 l [zapas gazu]
Na ile minut wystarczy te 405
litrów???
Przepływ (zużycie minutowe)
• Oznacza ile litrów gazu zużywamy
podczas każdej minuty
• Jest to wartość ustawiana przez ratownika
(np. 6 l/min, 15 l/min itp.) w zależności od
potrzeb pacjenta
Czas pracy
• Jest to czas na jaki zapas gazu pozwoli nam
utrzymać
podaż
gazu
przy
założonym
przepływie
• Jeśli ustawimy przepływ 5 l/min to 405 litrów
gazu dostępnego w butli wystarczy nam na 81
minut pracy
• Jeśli ustawimy przepływ 15 l/min to 405 litrów
wystarczy nam na 27 minut (bo trzykrotnie
więcej zużywamy podczas każdej minuty [w
porównaniu z 5 l/min] )
Wiązki butli (zestawy wielobutlowe)
• Pojemność
wodną
sumujemy
(bo
moglibyśmy zużywać butle po kolei)
• Ciśnienie w butli jest takie samo (bo gaz
wyrówna ciśnienie jeśli połączymy 2 butle
o różnych ciśnieniach)
Przykład
• Ilość butli
• Pojemność wodna
• Ciśnienie
• Przepływ
Obliczamy:
• Zapas gazu
• Czas pracy
2szt.
2,7 litra
150 bar
12 l/min
???
???
Obliczenia
• Sumaryczna pojemność wodna 2 butli:
2,7 litra x 2 szt. = 5,4 litra
• Zapas gazu w 2 butlach:
5,4 litra x 150 bar = 810 litrów
• Czas pracy przy przepływie 12 l/min:
810 litrów : 12 l/min = 67,5 min
Ile litrów pozostało?
• Butla 2,7 litra
• Po poprzednim wyjeździe pozostało
ciśnienie 90 bar
• Ile gazu pozostało w butli?
• Na ile minut wystarczy przy przepływie
6l/min?
Obliczenia
• Zapas gazu:
2,7 litra x 90 bar = 243 litry
• Czas pracy przy przepływie 6l/min:
243 litry : 6 l/min = 40,5 min
Jednostki – leki
• Dawki leków mogą być wyrażone w:
– Gramach
[g]
1 g = 1000 mg = 1000000 μg
– Miligramach
[mg]
1 mg = 1000 μg = 0,001 g
– Mikrogramach [mcg] lub [μg]
1 μg = 0,001 mg = 0,000001 g
•
A także w:
– Jednostkach międzynarodowych
– Miliekwiwalentach
– Molach
– itp.
Przeliczanie
1 g = 1000 mg
0,1 g = 100 mg
0,01g = 10 mg
0,001g = 1 mg
1 mg = 1000 μg
0,1 mg = 100 μg
0,01 mg = 10 μg
0,001 mg = 1 μg
c.d.
1 g = 1000000 μg
0,1 g = 100000 μg
0,01 g = 10000 μg
0,001 g = 1000 μg
0,0001 g = 100 μg
0,00001 g = 10 μg
0,000001 g = 1 μg
Przelicz na:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
10 g = … mg = … μg
42 g = … mg = … μg
0,25 g = … mg = … μg
… g = 12 mg = … μg
… g = 1,35 mg = … μg
… g = 0,040 mg = … μg
… g = … mg = 123 μg
… g = … mg = 0,8 μg
… g = … mg = 75 μg
Ilość leku w ampułce
• Zawartość leku w ampułce może być
różna w różnej objętości
• Pojemności ampułek mierzymy w ml
• W 1 ml może być rozpuszczone 1 mg, 10
mg, 100 mg leku – będzie się różnił
stężeniem np. MORFINA 1ml ampułka
może zawierać 10 mg leku lub 20 mg leku
Stężenie procentowe
• liczba gramów w 100 g roztworu
• Przyjmujemy, że 100 g roztworu to 100ml
• Stężenie 1% oznacza, że w 100ml
roztworu znajduje się 1 g substancji
Opis ampułki
Np. CORDARONE,
• Ampułka o pojemności 3ml zawiera
150 mg Amiodaronu
• Może być opisana dwojako:
– 150mg/3ml, 1ml
(całkowita dawka/całkowita objętość, ilość
mililitrów)
– 50mg/ml,
3ml
(dawka w mililitrze i ilość mililitrów)
Jaki to opis?
Opis procentowy – ułatwienie
% x obj. amp. x 10 = mg
np. Adrenalini 0,1%, 1ml
0,1% x 1ml x 10 = 1mg
Dlaczego inne paski na szyjce?
Ile leku w jednej ampułce?
A co jeśli mamy podać mniej niż
jedną ampułkę???
Amiodaron
•
•
•
•
•
•
•
•
Dawka w pediatrii
5 mg/kg.m.c.
Dziecko
12kg
Ampułka
3ml
Opis amp.
50mg/ml
Do jakiej strzykawki nabrać?
Ile cm3 (ml) nabrać? 1 cm3 = 1ml
Czym rozcieńczyć?
Do ilu cm3 rozcieńczyć?
Obliczanie
• Dawka dla „całego” dziecka
5 mg/kg x 12 kg = 60 mg
• Ile ml wziąć z ampułki?
2ml (bo 50mg/ml, więc w 2ml => 100mg)
• Do ilu rozcieńczyć?
Do 10cm3, bo wtedy w 1cm3 => 10mg
• Ile z tego podać?
Skoro 1cm3 => 10mg to 60mg jest w 6cm3
(4cm3 pozostaje w strzykawce)
Lub
• Wziąć z ampułki 3ml (150mg)
• Rozcieńczyć do 15 cm3 (w 1cm3 => 10mg)
• Podać 6cm3 (pozostaje w strzykawce
9cm3)
Lub…
• Wziąć 3ml (150mg)
• Rozcieńczyć do 10cm3 (w 1cm3 => 15mg)
• Podać 4cm3
Podaj 150 μg Adrenaliny dziecku
w anafilaksji…
Obliczanie
• W jednej ampułce jest 1mg/1ml
(bo 0,1%, 1ml)
• Nabieram 1ml
• Rozcieńczam do 10cm3 (1cm3 => 0,1mg
=> 100 μg)
• Podaję 1,5cm3 (0,15mg = 150 μg)
Podaj pacjentowi 7mg MF
Podaj pacjentowi 3mg MF
Podaj pacjentowi 0,05 mg
Strzykawka opisana
„MF 10mg/20ml”. Podaj 6mg
Fiolka leku 750 mg
Podaj dziecku 125 mg
Augmentin
•
•
•
•
dziecko 20kg,
dawka 50mg/kg/dobę
lek podaje się w dwóch dawkach na dobę
Postać leku to syrop 457mg / 5ml
Zalecono podanie Betalocu dożylnie.
Ampułki są 5ml, zawierają 0,001g/ml. Lek
rozpuszczono do 20 w soli (0,9% NaCl).
Lekarz zlecił podanie 4mg…
• Rozpuszczono 2 ampułki Clemastine
(2mg/ 2ml ) do 20ml soli.
• Z tego podano pacjentowi 5ml
• Ile mg leku otrzymał pacjent?
Podać 30mg furosemidu
Podaj 300mg Hydrokortyzonu
Podać pierwszą dawkę 30mg,
powtórzyć 20mg
Antyarytmicznie 100mg i.v.