PDF 154 KB - Mediateka

Zespó³ Chmielnikers - od lewej panowie: Krzysztof Korban, Adam Szymkiewicz, Micha³ Siemieniec, Karol
Kr¹¿ i panie: Beata Misztal i Marzena Lewicka
Produkt globalnie wielokulturowy...
Czerwcowe „Œwiêto Kielc” tak w tym roku, jak i w latach ubieg³ych by³o festiwalem nie tylko kieleckiej, ale i œwiêtokrzyskiej kultury i sztuki. Na kilku scenach ustawionych na
g³ównej ulicy Sienkiewicza, prezentowa³y siê liczne grupy
i zespo³y muzyczne z Kielc i województwa. Piszê o tym nie
bez przyczyny, bowiem jedna z estrad „nale¿a³a” do œwiêtuj¹cego promocjê swej pierwszej p³yty zespo³u klezmerskiego rodem z Chmielnika, tubylczo zamieszka³ego w Kielcach.
Grupa ta jest pewnego rodzaju unikatem na skalê regionu –
jedyna na KielecczyŸnie wykonuje ten rodzaj muzyki, i ma³o
tego – robi to nie tylko doskonale warsztatowo, ale i interpretacyjnie – co jest godne podkreœlenia, gdy¿ ¿adne
z Chmielnikersów ”rasowym” przedstawicielem narodu ¿ydowskiego nie jest.
Œwiêtokrzyscy klezmersi nawi¹zuj¹ bezpoœrednio do tradycyjnych XVII wiecznych zespo³ów weselnych, graj¹cych na
„œwiêtych instrumentach” – z hebr. klej zemer. Dziœ wszak¿e
zamienili cymba³y na akordeon, a bêben na perkusjê, ale
skrzypce i klarnet pe³ni¹ tak¹ sam¹ rolê, jak cztery wieki temu. Podobnie sprawa siê ma z repertuarem zespo³u. Stanowi¹ go nie tylko wyros³e z ¿ydowskiego folkloru muzycznego, odzwierciedlaj¹ce obyczajowoœæ i ¿ycie piosenki oraz
ballady œpiewane w jêzyku jidysz o mi³oœci, wa¿nych wydarzeniach rodzinnych, historycznych, ko³ysanki i utwory ¿artobliwe, ale równie¿ kompozycje stylizowane powstaj¹ce pod
wp³ywem odrêbnej kulturowo muzyki ludowej.
Na p³ycie zatytu³owanej Chmielnikers – Muzyka klezmerska znajduje siê dziesiêæ utworów o ró¿nym charakterze. S¹
pieœni przepojone liryzmem i nostalgi¹ – Mein Shteitale
Chmielnik – sztandarowy song grupy, autorstwa wywodz¹cego siê z miasteczka kompozytora Karola Frydmana oraz piosenka do s³ów Mariana Hemara i muzyki Henryka Warsa –
Main Idisze Mama. Inna grupa to te, w których na pierwszy
plan wysuwa siê radoœæ oraz ¿ywio³ (Chiribim, Chiribom; Az
Der Rebe Zingt – Kiedy rebe œpiewa; Hava Nagila – ¿ydowska
18
pieœñ weselna skomponowana przez A. Idelsona z powtarzaj¹cym siê refrenem „Cieszmy siê, radujmy siê” oraz Nigun –
taniec i pieœñ bez s³ów, Hallelu Et Adonai z muzyk¹ B. Segala). Utworem nostalgiczno- radosnym jest Suita B. Segala, na
któr¹ sk³adaj¹ siê utwory: Shiviti Adonai, Esa Einai, UvSha’Avent Mayim. S¹ te¿ na p³ycie zespo³u Chmielnikers takie
kompozycje, o których nie mo¿na jednoznacznie powiedzieæ, ¿e s¹ typowo ¿ydowskie – to tradycyjna melodia ba³kañska Jovano oraz pieœñ ¿ydowska Ajde Jano oparta na motywach serbskiej melodii ludowej. Utwór ten jest muzyczn¹
opowieœci¹ o Janie, który opuszcza dom, konie, rodzinê
i idzie w œwiat by tañczyæ i œpiewaæ, i zarazem najpiêkniejsz¹
pieœni¹ filozoficzn¹ afirmuj¹c¹ ¿ycie.
„Œpiewam – jestem, s³yszê serca bicie
Œpiewam serca, œpiewam duszy tajemnicê
Tak jak czujê, najserdeczniej œpiewam ¿ycie” .
W Polsce kultura ¿ydowska nie jest wcale zapomniana.
Z roku na rok przybywa imprez plenerowych oraz festiwali
muzycznych, a artyœci przeœcigaj¹ siê w twórczych pomys³ach. Takim „trafionym w dziesi¹tkê” projektem okaza³a siê
p³yta chmielnickiego zespo³u i j¹ koneser muzyki klezmerskiej musi mieæ, bo nie doœæ, ¿e polski to produkt, to jeszcze
i œwiêtokrzyski, a nawet – z racji tematyki i wp³ywów... globalnie wielokulturowy.
Pieœni i utwory instrumentalne sk³adaj¹ce siê na p³ytê
Chmielnikers – Muzyka klezmerska, wykonuje zespó³ w sk³adzie: Marzena Lewicka – wokal, Beata Misztal – skrzypce,
Krzysztof Korban – akordeon, Micha³ Siemieniec – klarnet,
Adam Szymkiewicz – bas, puzon i Karol Kr¹¿ – perkusja. Nagrania zrealizowano w studiu Domu Kultury w Jêdrzejowie,
a p³ytê wyda³a firma fonograficzna Gamma z Krakowa.
Aneta Lech