Problemy okołooperacyjne pacjentów z implantowanym stymulatorem serca lub kardiowerterem/defibrylatorem Perioperative problems in patients with implanted cardiac pacemaker or cardioverter-defibrillator Joanna Moszczyńska-Stulin Streszczenie Prawidłowe postępowanie w okresie okołooperacyjnym u chorych z implantowanymi na stałe stymulatorami serca lub wszczepialnymi kardiowerterami- defibrylatorami (ICD) pozwala na bezpieczne leczenie i ograniczenie do minimum powikłań związanych z działaniem urządzenia kontrolującego rytm serca. W artykule omówiono zasady takiego postępowania zgodnie z obecnie obowiązującymi zaleceniami Amerykańskiego Towarzystwa Anestezjologicznego i standardami Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Abstract In patients with permanently implanted cardiac pacemakers or implantable cardioverter-defibrillator (ICD) the proper perioperative management enables the sofe treatment and reduction the incidence of adverse outcomes associated with a implated device. The article describes principles of such management according to currently valid recommendations of American Society of Anesthesiologists (ASA) and Polish Society of Cardiology (PTK).