Poradnik Małego Anatoma

Poradnik Małego Anatoma
Kolokwium I
1. Podstawy neuroanatomii – budowa nerwu rdzeniowego;
2. Kończyna górna – ograniczenia, unerwienie i splot
ramienny.
3. Kończyna dolna – ograniczenia, unerwienie i splot
lędźwiowo-krzyżowy.
Copyright by Peer Support Team Gdańsk
Gdańsk 2012
Poradnik Małego Anatoma
2012
1.Układ Nerwowy
Dzielimy go na:
- Ośrodkowy ( Mózg i Rdzeń Kręgowy)
- Obwodowy ( Nerwy Czaszkowe i Nerwy Rdzeniowe)
- Autonomiczny ( Współczulny i Przywspółczulny)
Nerwy rdzeniowe – (31 par) to nerwy obwodowe wychodzące z rdzenia kręgowego. Zbudowane są na zasadzie
„drzewa”. Mamy
1) Korzenie (przedni = brzuszny i tylny = grzbietowy)
2) Pień
3) Gałęzie( przednie, tylne, łączące, oponowe)
1. Korzenie są „czyste” a więc:
Korzeń przedni jest TYLKO ruchowy.
Korzeń tylny TYLKO czuciowy.
2. W pniu nerwu rdzeniowego dochodzi do wymieszania włókien
ruchowych z czuciowymi.
3. Gałęzie zawierają włókna wymieszane, a więc zarówno czuciowe, jak i ruchowe.
Nie mylić korzeni przedniego- ruchowego i tylnego-czuciowego
Z gałęziami zarówno przednia = brzuszna jak i tylna tudzież grzbietową.
Rodzaje gałęzi nerwu rdzeniowego.
1.Przednie.
2.Tylne.
3, Oponowe.
4, Łączące ( biała i szara).
Objaśnienie językiem bardzo potocznym (lepiej tak nie tłumaczyć, ale pozwala zrozumieć parę rzeczy tak na chłopski
rozum.).
2
Poradnik Małego Anatoma
2012
1. Gałęzie przednie ( najczęściej występujące) - to nic innego jak nerwy, które widzimy na zwłokach np.
Medianus, Ulnaris itp.
Unerwiają Ruchowo: Prawie wszystkie mięśnie ciała.
Czuciowo: Skórę kończyn i brzucha
2. Gałęzie tylne ( nie widzimy ich na zwłokach) ale są
Unerwiają Ruchowo: 1 wielki mięsień ERECTOR SPINAE
(a więc wszystkie impulsy ruchowe do niego idą gałęziami tylnymi.)
Czuciowo: Unerwiają skórę szyi pleców oraz górnych i środkowych pośladków.
3. Gałęzie oponowe – wracają powrotem unerwiając opony.
4. Gałęzie łączące
Szare ( wszędzie)
Białe (C8-L2)
Związane z układem autonomicznym
Dodatkowo w nerwie rdzeniowym znajdują się włókna autonomiczne.
Włókna współczulne na C8-L2:
Korzeniem przednim dostają się do pnia nerwu rdzeniowego. Stąd gałęzią łączącą BIAŁĄ !! dochodzą do
zwojów pnia współczulnego, tu synapsa.
Następnie włókna wracają gałęzią łączącą SZARĄ z powrotem do pnia nerwu rdzeniowego a następnie do
gałęzi przedniej i tylnej.
A więc gałęzie przednie i tylne poza włóknami ruchowymi, czuciowymi zawierają również włókna autonomiczne
aby unerwić naczynia krwionośne i gruczoły potowe.
3
Poradnik Małego Anatoma
2. KOŃCZYNA GÓRNA - OGRANICZENIA
I. Otwór czworoboczny – (foramen quadrilaterum)
1. Granice
bok – k. ramienna.
przyśrodek – gł. długa m. trójgłowego ramienia.
góra – obły mniejszy.
dół – obły większy.
2. Zawartość
n. pachowy.
t. ż. okalająca ramię tylna,
nacz. chłonne
II. Otwór trójboczny – (foramen trilaterum)
1. Granice
bok – gł. długa m. trójgłowego ramienia
góra – m. obły mniejszy
dół – obły większy
2. Zawartość
t. okalająca łopatkę
III. Wcięcie łopatki
Otwór od góry ograniczony więzadłem poprzecznym górnym łopatki.
Nad więzadłem tętnica nadłopatkowa.
Pod więzadłem nerw nadłopatkowy.
4
2012
Poradnik Małego Anatoma
IV. Dół pachowy – (fossa axilaris) – ograniczony skórą
1. Granice
przód – fałd pachowy przedni – brzeg dolny m. piersiowego większego <TYLKO> !!
tył – fałd pachowy tylny – brzeg dolny m. najszerszego grzbietu i m. obłego większego
bok – linia między tymi fałdami na pow. przyśrodkowej ramienia
przyśrodek – analogiczna linia na pow. bocznej klaty
V. Jama pachowa – (cavum axillare)
1. Ściany
przód – m. piersiowy większy i MNIEJSZY
tył – m. najszerszy grzbietu, ogły większy, podłopatkowy
bok – k. ramienna
przyśrodek – m. zębaty przedni
2. Zawartość
Splot ramienny
t. pachowa i towarzyszące żyły, itp.
VI. Dół łokciowy – (fossa cubiti)
1. Granice
góra – linia łącząca kłykcie k. ramiennej
przyśrodek – m. nawrotny obły
bok – m. ramienno-promieniowy
dno – m. ramienny
2. Zawartość od przyśrodka: (n. łokciowy OMIJA dół łokciowy)
- n. pośrodkowy,
- n. promieniowy – dzieli się na gałąź powierzchowną i głęboką
- t. ramienna
- ścięgno m. dwugłowego ramienia,
5
2012
Poradnik Małego Anatoma
2012
VII. Dołek promieniowy – (fovea radialis) tabakierka anatomiczna.
1. Granice
od strony łokciowej <bardziej na grzbiecie dłoni> - ścięgno m. prostownika długiego kciuka
od promieniowej – ścięgno m. prostownika krótkiego kciuka <od strony tabakierki>, ściegno m. odwodziciela
długiego kciuka
górna – troczek prostowników ręki
dno – k. łódeczkowata, k. czworoboczna większa
2. Zawartość – t. promieniowa
VIII. Kanał nadgarstka – canalis carpi
1. Granica
bok (strona promieniowa) – wyniosłość promieniowa nadgarstka: k. łódeczkowata i k. czworoboczna większa
strona łokciowa – wyniosłość łokciowa nadgarstka: k. grochowata i haczyk k. haczykowatej
przykryty troczkiem zginaczy ręki
2. Zawartość
4x ścięgno zginacza powierzchownego palców.
4x ścięgno zginacza głębokiego palców.
ścięgno zginacza długiego kciuka.
n. pośrodkowy.
Ściegna zginaczy nadgarstka NIE SĄ jego zawartością !!!
IX. Mankiet rotatorów (SITS)
m. supraspinatus S ( nadgrzebieniowy).
m. infraspinatus
I ( podgrzebieniowy).
m. teres minor
T ( obły mniejszy).
m. subscapularis S ( podłopatkowy).
6
Poradnik Małego Anatoma
2012
X. Żyły powierzchowne
Żyła odłokciowa biegnie wzdłuż przyśrodkowego brzegu dołu łokciowego, a na ramieniu przebiega w bruździe
przyśrodkowej mięśnia dwugłowego. W połowie wysokości ramienia uchodzi do jednej z żył ramiennych.
Żyła odpromieniowa biegnie wzdłuż bocznego brzegu dołu łokciowego na ramieniu przebiega w bruździe bocznej
mięśnia dwugłowego, biegnie w bruździe naramienno-piersiowej sulcus deltoideopectoralis (przedłużenie bocznej) a
po wejściu do trójkąta naramienno-piersiowego uchodzi do żyły pachowej.
Żyła pośrodkowa przedramienia łączy się w dole łokciowym z żyłą odłokciową i odpromieniową, a za pośrednictwem
żyły pośrodkowej głębokiej z żyłą ramienną.
Splot Ramienny
1. Splot ramienny tworzą gałęzie przednie nerwów rdzeniowych c5-Th1
2. Unerwia ruchowo, czuciowo i autonomicznie:
mięśnie kończyny górnej(gałęzie długie), mięśnie klatki i grzbietu.(g. krótkie).
3. Gałęzie przednie tworzą pęczki:
- tylny (Posterior) n .Pachowy i Promieniowy
- boczny (lateralis) n. mięśniowo skórny.
- przyśrodkowy (medialis ) n. łokciowy, skórny przyśrodkowy ram i przed.
* n. pośrodkowy odchodzi od pęczka bocznego i przyśrodkowego.
I.
Nerw Promieniowy (radialis)
- Gałąź przednia nerwu rdzeniowego C5 - Th1 pęczek tylny. (nerw długi)
- Nerw PROmieniowy unerwia PROstowniki, wszystkie mięśnie na grzbiecie kończyny górnej.
- Przebiega w bruździe nerwu promieniowego na kości ramiennej
- W dole łokciowym dzieli się na 2 gałęzie powierzchowną i głęboką.
Unerwienie ruchowe: Prostowniki ramienia i przedramienia.
( triceps brachii, oraz wszystkie exstensory).
Unerwienie czuciowe: Tylna powierzchnia ramienia, przedramienia,
Grzbiet dłoni, 1 i 2 palec
Objaw porażenia: RĘKA OPADAJĄCA, Niedoczulica tabakierki anatomicznej.
7
Poradnik Małego Anatoma
2. Nerw pachowy ( axillaris).
- Gałąź przednia nerwu rdzeniowego C5-C6 od pęczka tylnego
- Największy z nerwów krótkich splotu ramiennego.
- Owija się wokół szyjki CHIRURGICZNEJ
Unerwienie ruchowe: miesień naramienny, obły mniejszy.
Unerwienie czuciowe: skóra barku.
Objaw porazenia: trudność w odwiedzeniu ramienia.
3. Nerw łokciowy (n. ulnaris)
- Gałąź przednia nerwu rdzeniowego C8-Th1
- Odchodzi od pęczka przyśrodkowego, nerw długi.
- Omija dół pachowy owija się na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej.
- Daje gałęzie grzbietowe, dłoniowe, powierzchowne i głębokie.
Unerwienie ruchowe:
- zginacz łokciowy nadgarstka, zginacz palców część od strony łokciowej,
- mięśnie kłębu palca V,
- niektóre kłębu kciuka( przywodziciel, głowa głęboka zginacz krótkiego kciuka).
- m. miedzykostne, III i IV glisdowate.
Unerwienie czuciowe:
- Skóra reki na powierzchni dłoniowej i grzbietowej wzdłuż palca IV i V
Objawy porażenia: Ręka szponiasta
4. Nerw skórny przyśrodkowy ramienia.
Nerw skórny przyśrodkowy przedramienia
Unerwiają czuciowo przyśrodkową powierzchnie ramienia i przedramienia.
8
2012
Poradnik Małego Anatoma
5. Nerw pośrodkowy
- gałąź przednia nerwu rdzeniowego C5-Th1
- pochodzi od pęczka bocznego i przyśrodkowego.
- biegnie z tętnicą ramienną krzyżuje ją w dole łokciowym od przodu
- przechodzi przez kanał nadgarstka !
Unerwienie ruchowe:
- zginacze grupy przedniej przedramienia, oprócz zginacza łokciowego nadgarstka
- nawrotny i czworoboczny.
- zginacz długi kciuka.
- mięśnie kłębu kciuka: odwodziciel krotki przeciwstawiacz.
* głowa powierzchowna zginacz krótkiego.
Czuciowo:
Część dłoniowa i ręki bez obszaru nerwu łokciowego.
Paliczek palców 2 i 3
Objaw Porażenia: Ręka błogosławiąca, póżniej Małpia
6. Nerw Skórno-Mięśniowy
- gałąź przednia C5-C7, przebija mięsień kruczo ramienny
- odchodzi od pęczka bocznego.
- przechodzi później w nerw skórny boczny przedramienia
Unerwienie ruchowe:
Mięsień dwugłowy ramienia, Kruczo Ramienny, Ramienny zginacze ramienia.
Unerwienie czuciowe:
Skóra bocznej czesci przedramienia.
Porażenie:
Objawem osłabienie siły ramienia i odwracania przedramienia. Zmniejszony obwód bicepsa !
9
2012
Poradnik Małego Anatoma
NERWY KRÓTKIE SPLOTU RAMIENNEGO
1. Nerw podłopatkowy m. podłopatkowy
2. Nerw piersiowo-grzbietowy (thoracodorsalis) m. najszerszy grzbietu.
- Upośledzone sięganie do tylnej kieszeni spodni.
3. Nerwu piersiowe przednie przyśrodkowy i boczny m. piersiowy większy i mniejszy
4. Nerw nadłopatkowy: M. Nadgrzebieniowy, Podgrzebieniowy.
5. Nerw piersiowy długi( thoracicus longus) Mięsień zębaty przedni.
- łopatka skrzydlata(scapula alata).
6. Nerw Grzbietowy Łopatki: M Równoległoboczne.
- uniesienie brzegu przysrodkowego łopatki do góry.
10
2012
Poradnik Małego Anatoma
3. KOŃCZYNA DOLNA
I. Dół podkolanowy – fossa poplitea.
1) Granice
bok, góra – m. dwugłowy uda.
przyśrodek góra – m. półbłoniasty, półścięgnisty.
bok dół – m. podeszwowy, głowa boczna m. brzuchatego łydki.
przyśrodek dół – głowa przyśrodkowa m. brzuchatego.
2) Zawartość dołu podkolanowego.
od BOKU:
n. strzałkowy wspólny, n. piszczelowy, ż. Podkolanowa, t. Podkolanowa
Każda ze struktur znajduję się coraz głębiej (tętnica najgłębiej).
Skrót: NVA ( NiVeA) , nerv, vena, arteria.
3) Dno
Powierzchnia podkolanowa k. udowej
pow. Tylna torebki
m. podkolanowy
zamknięty z wierzchu podwięzią podkolanową
II. Otwór nadgruszkowy
część otworu kulszowego większego ponad m. gruszkowatym
1) zawartość
n. pośladkowy górny i naczynia
11
2012
Poradnik Małego Anatoma
III. Otwór podgruszkowy
część otworu kulszowego większego pod m. gruszkowatym
1) zawartość
n. pośladkowy dolny + naczynia, / n. kulszowy, / n. sromowy.
t. sromowa wewnętrzna, + naczynia sromowe wewnętrzne.
n. sromowy wraca do miednicy przez otwór kulszowy mniejszy, do dołu kulszowo-odbytniczego.
IV. Trójkąt udowy – trigonum femorale
1) Granice
góra – lig. inguinale – jest jednocześnie podstawą.
bok – m. krawiecki.
przyśrodek – m. przywodziciel długi.
2) wierzchołek – ok. 20 cm od podstawy otwór górny kanału przywodzicieli
3) zawartość od PRZYŚRODKA do BOKU.
VAN – v. a. n. femoralis ( udowy)
dno trójkąta – dół biodrowo-łonowy wypełniony m. Biodrowo-lędźwiowym i m. Grzebieniowym
trójkąt mniejszy
góra – lig. inguinale
bok – m .biodrowo-lędźwiowy
przyśrodek – m. grzebieniowy
12
2012
Poradnik Małego Anatoma
V. Dół biodrowo - łonowy – fossa iliopectinea.
wysłany powięzią biodrowo-łonową
od przodu blaszka powierzchowna p. szerokiej.
zawiera to, co przechodzi przez rozwór wspólny:
od przyśrodka do boku.
- nacz. i węzły chłonne,
- ż. t. udowa <z ich głównymi dopływami>,
- gałąź udową n. genitofemoralis (płciowo-udowy) ,
- n. udowy i jego gałęzie.
VI. Rozstęp wspólny – lacuna communis
Przestrzeń między więzadłem pachwinowym, a przednim brzegiem miednicy, podzielona na 2 części przez
łuk biodrowo - łonowy (arcus iliopectineus).
1. Część – od boku – rozstęp mięśni – (lacuna musculorum).
Zawartość:
- m. biodrowo-lędźwiowy.
- n. udowy.
- n. skórny boczny uda.
2. Część – rozstęp naczyń – (lacuna vasorum).
granica boczna – łuk biodrowo - lędźwiowy (arcus ilipectineus).
granica przyśrodkowa - więzadło rozstępowe – ( lig. lacunare).
od boku:
- t. udowa, ż. udowa,
- gałąź biodrowa n. genitofemoralis (leży do przodu od żyły i tętnicy),
- PIERŚCIEŃ udowy zwany głębokim
13
2012
Poradnik Małego Anatoma
VII. Kanał udowy – canalis femoralis
Od pierścienia udowego głębokiego do rozworu odpiszczelowego.
Przepuklina pachwinowa ( skośna) częściej u mężczyzn !!
VIII.
Pierścień udowy głęboki – (annulus femoralis profundus)
1) Granice
bok – ż. udowa
przyśrodek – więzadło rozstępowe
przód – więzadło. pachwinowe
tył – grzebień k. łonowej
Zamknięty przegrodą udową – (septum femorale) od strony brzusznej
- przechodzą przez niego naczynia i węzły chłonne,
Jest miejscem przepuklin <bo jest wejściem do kanału udowego>
IX. Rozwór odpiszczelowy = (pierścień udowy powierzchowny).
To właśnie tu v. Saphena magna wpada do v. Femoralis, wielkość ok. 3-4cm
Przykryty jest powięzią sitową – (fascia cribrosa),
1)
Granice
od boku brzeg sierpowaty powięzi szerokiej – (margo falciformis fasciae latae), z Udowa ??
od tyłu – blaszka głeboka powięzi szerokiej – powięź biodrowo-łonowa
przód – blaszka powierzchowna – lamina superficialis fasciae latae
miejsce zmniejszonego oporu (locus minoris resistantiae) miejsce występowania przepuklin.
Przepuklina udowa – (hernia femoralis), częściej u kobiet, tzw przepuklina prosta.
14
2012
Poradnik Małego Anatoma
X. Kanał przywodzicieli – (canalis adductorius).
Z przestrzeni podpowięziowej trójkąta udowego do dołu podkolanowego, trójkątny przekrój
Ściany
1) Granice
Przyśrodek – m. przywodziciel wielki.
Bok – głowa przyśrodkowa mięśnia czworogłowego.
Przód – blaszka ścięgnista – (lamina vastoadductoria).
a) otwór górny – wierzchołek trójkąta udowego
do kanału przez otwór górny wchodzą:
- ż. Udowa
- t. Udowa,
- n. udowo-goleniowy,
Tętnica leży przed żyłą, nieco bocznie i do przodu od tętnicy – nerw.
Nerw udowo goleniowy( saphenus) przebija przednią ścianę kanału razem z t. zstępującą kolana
b) otwór dolny – rozwór ścięgnisty przywodzicieli – (hiatus tendineus adductorius)
Znajduje się między kością udową a ścięgnem przywodziciela wielkiego.
XI. Kanał zasłonowy – canalis obturatorius
Granice:
sklepienie – bruzda zasłonowa k. łonowej
dno – brzeg przedni bł. zasłonowej rozpięty między guzkiem zasłonowym przednim i tylnym.
Zawartość
n. zasłonowy – nad naczyniami, t. zasłonowa, , naczynia limfatyczne
15
2012
Poradnik Małego Anatoma
STOPA
1. Kanał kostki przyśrodkowej = kanał stępu
Zawartość (od góry i przodu) TIB / DIG/ HAL
- ścięgno m. piszczelowego tylnego TIB
- ścięgno m. zginacza długiego palców DIG
- ściegno m. zginacza długiego palucha HAL
- tętnica piszczelowa tylna
- n. piszczelowy
2. Kanał kostki bocznej
Zawartość (od góry i przodu)
- ścięgno m. strzałkowego krótkiego
- ścięgno m. strzałkowego długiego
3. Zatoka stępu – sinus tarsi
wytworzona przez bruzdę k. piętowej i bruzdę k. skokowej
zawartość – więzadło skokowo-piętowe międzykostne – lig. talocalcaneum interosseum
16
2012
Poradnik Małego Anatoma
I. Nerwy Obręczy Miednicznej
1. Nerw pośladkowy dolny
Unerwia mięsień pośladkowy wielki (m. gluteus maximus).
Jest to najsilniejszy prostownik stawu biodrowego.
Uszkodzenie nerwu nie postoimy na baczność i nie wejdziemy po schodach.
2. Nerw pośladkowy górny.
Unerwia m pośladkowy średni (m. gluteus medius).
Jest to najsilniejszy odwodziciel stawu biodrowego oraz
Unerwia również m. pośladkowy najmniejszy.( m. gluteus minimus).
Uszkodzenie objaw Trendelenburga czyli opadanie miednicy na stronę ZDROWĄ !
Dwa objawy Trendelenburga ( gdy uszkodzone oba nerwy) chód Kaczkowaty.
3. Nerw Sromowy
Zaburzenia czucia w okolicy genitalnej, nietrzymanie moczu i kału.
4. Nerw Płciowo - Udowy
Porażenie tego nerwu zniesie odruch z dźwigacza moszny.
17
2012
Poradnik Małego Anatoma
II.
2012
Nerwy Kończyny Dolnej
UDO
Splot Lędźwiowy (Th12-L4)
1. N udowy (unerwia prostowniki kolana i zginacze stawu biodrowego).
Mięsień czworogłowy uda.
Uszkodzenie nerwu: Siadają nam mięśnie grupy przedniej uda.
- niemożność wyprostowania nogi w stawie kolanowym i zniesienie odruchu rzepki !!
- osłabione zginanie w stawie biodrowym, gdyż uszkodzony zostaje najsilniejszy odwodziciel stawu biodrowego m.
biodrowo - lędźwiowy ( iliopsoas).
.Ale jest jeszcze parę innych mięśni wiec luzik :)
Ogólnie chodzenie będzie możliwe ale o sprincie czy biegu na 100 możemy zapomnieć.
2. Nerw Zasłonowy
Unerwia oba zasłaniacze wewnętrzny i zewnętrzny oraz wszystkie przywodziciele uda
2 mięśnie są unerwione na spółkę
M. Adductor Magnus ( N. Kulszowy i N. Zasłonowy)
M. Pectineus ( N. Zasłonowy i N. Udowy)
Porażenie nerwu spowoduje niemożność przywiedzenia nogi, gdyż uszkodzone zostały przywodziciele, tudzież
niemożliwe staje się zwarcie ud.
18
Poradnik Małego Anatoma
2012
Splot Krzyżowy ( L4-S4)
1. N. Kulszowy – największy nerw w organizmie człowieka.
Samodzielnie nic nie unerwia, bo unerwiają jego komponenty
N. Piszczelowy i N. Strzałkowy Wspólny.
a) N. piszczelowy Prawie wszystkie mięśnie grupy tylnej uda.
b) N strzałkowy wspólny Głową krótką m. dwugłowego uda (tylko 1 mięsień) !
PODUDZIE I STOPA
Ogólnie 3 nerwy do zapamiętania ( wszystkie ze splotu krzyżowego od n. kulszowego) i
4 porażenia dajace objawy kliniczne.
1. Nerw Piszczelowy (Grupa Tylna Podudzia - powierzchowna)
Zginacze stopy - Pozwalają nam stawać na palcach.
A więc porażenie tego nerwu spowoduję niemożność ustania na palcach będziemy chodzić na piętach a
objaw to tak zwana Stopa hakowata.
Przy porażeniu tylko grupy głębokiej tylnej, a więc flexorów np. gdy ktoś przejedzie nam nożem przypadkowo
po kostce przyśrodkowej występuje objaw zwany
Stopą Koślawą.
2. Nerw Strzałkowy Powierzchowny.
Unerwia grupę boczną Peroneus Logus i Brevis.
Porażenie nerwu - Stopa Szpotawa.
3. Nerw Strzałkowy Głęboki.
Unerwia prostowniki stopy ( pozwalał zginać grzbietowo) mogliśmy więc chodzić na piętach.
Porażenie nerwu Stopa Końska - chodzimy na palcach, nie staniemy na pietach.
19
Poradnik Małego Anatoma
4. Nerwu strzałkowy wspólny.
spowoduje mix czyli Stopę Końsko-Szpotawą,
objawem będzie chód KOGUCI.
Nie mylic chodu Koguciego z Kaczkowatym !!
20
2012