POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII INSTYTUT GEOLOGII STOSOWANEJ Krystian PROBIERZ CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻA JAKO ELEMENT PROGNOZOWANIA JAKOŚCI WYROBU cz. 2 1 Skład chemiczny drewna i węgli kopalnych Surowiec Zawartość głównych pierwiastków [%] C H O N Drewno 50,0 6,0 43,0 1,0 Torf 59,0 6,0 33,0 2,0 Węgiel brunatny 68,0 5,5 25,0 1,5 Węgiel kamienny 82,0 5,0 12,2 0,8 Antracyt 95,0 2,5 2,5 ślady 2 Szereg węglowy Torf Węgiel brunatny miękki (lignit) Węgiel brunatny twardy Węgiel kamienny (energetyczny) Węgiel koksowy Antracyt C↑ H, O, N ↓ Grafit 3 4 5 Stadia i podstadia metamorfizmu węgla i skał otaczających Węgiel Skały Stadia i podstadia Produkty metamorfizmu Stadia i podstadia Syngeneza torf syneneza Diageneza węgiel brunatny miękki diageneza Katageneza Metageneza Metamorfizm właściwy wczesna węgiel brunatny twardy późna węgiel kamienny płomienny i gazowy katageneza wczesna wczesna węgiel koksowy katageneza późna późna węgiel chudy i antracytowy metageneza wczesny antracyt późny metaantracyt Ultrametamorfizm grafit metamorfizm regionalny 6 MINING PRODUCTION IN POLAND, 2004 Raw materials, mineral products Production, % production million ton Europe World Bituminuos coal 99,500 22,9 2,7 Lignite 60,000 10,5 6,3 Crude oil 0,900 - - Natural gas (Mrd. m3) 5,300 0,6 0,2 Copper ore 31,800 Cu 0,632 33,9 3,5 Ag (t) 1717,0 52,2 6,7 Lead and Zinc ore 4,000 Zn 0,181* 15,6 1,7 Pb 0,077** 16,3 1,7 Rock salt NaCl 3,938 6,3 1,6 Sulphur, S 0,821* 87,8 60,8 Gypsum and Anhydrit 1,050* 3,3 0,9 Building stone ~160,0* - - 7 RU BALTIC SEA LT GDAŃSK Fe-Ti OLSZTYN SZCZECIN BYDGOSZCZ BMB GORZÓW WLKP. D Mogilno POZNAŃ Konin Kłodawa Adamów WARSZAWA Radzyń Podlaski ŁÓDŹ Sieroszowice Rudna Lubin Turów Bełchatów WROCŁAW Wałbrzych 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 BY Góra Sieniawa k. Sulęcina Polkowice BIAŁYSTOK Parczew Włodawa Łęczna Chełm LUBLIN KIELCE Jeziórko Grębów Tarnowskie Myszków Nowa OPOLE Zamość Machów Góry Ruda Wydrza Zawiercie Grzybów Bytom Basznia Gacki Gliwice KATOWICE Olkusz KRAKÓW RZESZÓW Rybnik CZ Chrzanów Wieliczka UA Bielsko0 50 100km -Biala SK Hrubieszów 8 E, GB, D - 1998 UA - 1999 PL - 2000 9 TECTONIC SKCTCH MAP OF THE TRANS-EUROPEAN SUTURE ZONE (TESZ) AND ADJACENT AREAS (AFTER BERTHELSEN, 1994, MODIFIED BY PHARAOH, 1995, SLIGHTLY SIMPLIFIED) 10 TECTONIC SKCTCH MAP OF CARBONIFEROUS ROCKS IN POLAND AFTER POŻARYSKI ET AL. (1992), SLIGHTLY MODIFIED Carboniferous rocks in: 1- Variscan orogen, 2- Variscan foreland, 3- sedimentary cover of East-European Craton; 4- north-eastern boundary of TeisseyreTornquist Zone; 5- northern extent of Carpathian Overthrust; ISD- Intra-Sudetic Depression, KMZ- 11 -Krakauer Sandsteinserie - Sandschieferserie -Oberschlesische Sandsteinserie - Randgruppe SZKIC GEOLOGICZNY GÓRNOŚLĄSKIEGO ZAGŁĘBIA WĘGLOWEGO 1- arkoza kwaczalska, 2- warstwy libiąskie, 3- warstwy łaziskie, 4- seria mułowcowa (warstwy górnorudzkie i orzeskie), 5- górnośląska seria piaskowcowa (warstwy siodłowe i dolnorudzkie), 6- seria paraliczna (grupa warstw brzeżnych), 7- morskie utwory diastroficzne, 8- utwory węglanowe i klastyczne dewonu, 9- utwory 12 metamorficzne dewonu 13 WĘGLOZASOBNOŚĆ GZW (ŁĄCZNA GRUBOŚĆ WĘGLA W POKŁADACH O MIĄŻSZOŚCI PONAD 0,6 M) A- do głębokości 1000 m (wg W. Gabzdyla 1994); Bod 1000 do 1250 m (wg Z. Buły W: B. Bąk, S. Przeniosło 1993); C- od 1250 m do 1800 m (wg jw.), 1-5 węglozasobność: 1- do 5 m, 2- 5 do 10 m, 3- 10 do 20 m, 4- 20 do 30 m, 5 – ponad 30 m, 6- granica występowania formacji węglonośnych, 7- granica GZW 14 15 16 COAL RANK DISTRIBUTION AT THE CARBONIFEROUS TOP SURFACE x Qualität der O.S.B. Kohle Fl. - Gas Koks Mager Anthrazit x 31-33 H.V.B. 34-37 M.V.B. 38 L.V.B. 41, 42 anthracite 17 GDAŃSK OLSZTYN SZCZECIN BYDGOSZ GORZÓW WLKP. Sieniawa k. Sulęcina Mogilno Konin Turów Kłodawa Adamów ŁÓDŹ Sieroszowice Polkowice BIAŁYSTOK Góra POZNAŃ Rudna Lubin WARSZAWA Radzyń Podlaski Parczew Włodawa Bełchatów WROCŁAW LUBLIN Łęczna Chełm KIELCE Jeziórko Grębów Tarnowskie Myszków OPOLE Zamość Machów Góry Wydrza Zawiercie Grzybów Bytom Basznia Gacki Gliwice KATOWICE Olkusz KRAKÓW RZESZÓW Rybnik Chrzanów Wieliczka Bielsko-Biala 1 2 3 4 5 6 Hrubieszów 7 18 LZW 19 Podział litostratygraficzny i węglonośność utworów karbonu LZW 20