DZIAŁANIE, UśYWANIE I KONSERWACJA WENTYLOWANYCH

DZIAŁANIE, UśYWANIE
I KONSERWACJA
WENTYLOWANYCH
KWASOWYCH BATERII
TRAKCYJNYCH
Spis treści
Reakcje chemiczne w akumulatorach kwasowych .............................................................. 3
Zasada działania akumulatora kwasowego......................................................................... 7
Pojemność akumulatora kwasowego ................................................................................ 13
Ładowanie......................................................................................................................... 18
CięŜar właściwy................................................................................................................. 20
Stan rozładowania baterii trakcyjnych jako funkcja
cięŜaru właściwego w róŜnych temperaturach .................................................................. 21
Napięcie ............................................................................................................................ 23
Współczynnik przeładowania baterii.................................................................................. 26
Zakończenie rozładowania................................................................................................ 26
Elektroliza wody ................................................................................................................ 27
Rodzaje ogniw baterii trakcyjnych ..................................................................................... 28
Stosowanie i konserwacja wentylowanych kwasowych baterii trakcyjnych
Odbiór i przechowywanie .................................................................................................. 29
Uruchomienie .................................................................................................................... 30
Zasady bezpieczeństwa .................................................................................................... 31
Wymagania odnośnie konserwacji .................................................................................... 34
Sprawdzanie baterii........................................................................................................... 36
-2-
REAKCJE CHEMICZNE
W AKUMULATORACH KWASOWYCH
Przypomnienie:
1/ Struktura materii
Materia, bez względu na to czy jest w stanie ciekłym, stałym czy gazowym, składa się
z atomów.
2/ Atomy
Atomy składają się z elektrycznie naładowanych cząstek lub elementarnych cząstek
elektrycznych.
-3-
Ładunki ujemne (elektrony) wirują wokół rdzenia, składającego się z ładunków dodatnich
(protonów) i ładunków neutralnych (neutronów).
Wniosek: Odnośnie struktury materii naleŜy pamiętać, Ŝe:
- Atomy są neutralne z elektrycznego punktu widzenia.
Ujemne ładunki elektryczne = dodatnie ładunki elektryczne
Ogólnie rzecz biorąc składniki materii tworzą bardzo bliską rodzinę.
-4-
3/ Co to jest elektryczność?
A – Elektryzacja atomu
Wszystkie atomy (np. atom ołowiu) posiadają zewnętrzne elektrony. Są one najbardziej
wraŜliwe na zewnętrzne działania lub wpływy.
Pod wpływem działania siły lub w wyniku chemicznej reakcji moŜliwe jest usunięcie jednego
lub więcej elektronów z atomu
-5-
I odwrotnie, atom moŜe zyskać i zatrzymać jeden lub więcej elektronów.
B – Elektryzacja ciała
PoniewaŜ wszystko jest zbudowane z atomów, które mogą zostać naładowane, wynika
z tego, Ŝe substancja lub ciało zostanie elektrycznie naładowane kiedy kilka atomów
z których jest zbudowane zyska lub straci jeden lub więcej elektronów.
Mówi się, Ŝe wtedy ciało posiada ładunek elektryczny: zmagazynowało ilość elektryczności
proporcjonalnie do liczby zyskanych lub utraconych elektronów.
Co się tyczy przewodnika elektrycznego, przez ukierunkowanie ruchu elektronów w jednym
kierunku zostanie utworzony ciągły przepływ wolnych elektronów lub strumień elektronowy –
prąd elektryczny.
C – Skąd pochodzi prąd?
Np. akumulator kwasowy
-6-
ZASADA DZIAŁANIA
AKUMULATORA KWASOWEGO
1/ Rozładowanie
W akumulatorze kwasowym następuje przemiana energii chemicznej w energię elektryczną.
Ten generator posiada własność wytwarzania ładunków ujemnych na zacisku (-) (nadwyŜka
elektronów) i ładunków dodatnich na zacisku (+) (brak elektronów).
-7-
W rezultacie, gdy przewodnik elektryczny zostanie podłączony do zacisków akumulatora
kwasowego:
- Na zacisku (+) zgromadzony ładunek dodatni przyciąga wolne elektrony zawarte
w przewodniku. To przyciąganie działa najpierw na najbliŜsze elektrony...
... a następnie działa po kolei na inne wolne elektrony obecne w przewodniku.
-8-
prosto do zacisku (-) akumulatora a ruch tych wszystkich elektronów tworzy prąd
elektryczny.
2/ Reakcje elektrochemiczne
Dodatnia płyta akumulatora kwasowego jest zrobiona z dwutlenku ołowiu (PbO2).
Ujemna płyta jest zrobiona z ołowiu gąbczastego (Pb).
Elektrolit jest roztworem kwasu siarkowego rozcieńczonego w wodzie (H2SO4).
-9-
Reakcja mająca miejsce na elektrodzie, podczas rozładowania, na biegunie
dodatnim jest następująca:
Co daje:
PbO2 + 4 H- + 2 e-
→
Pb2+ + 2H2O
Pb2+ + SO42-
→
PbSO4
PbO2 + 4 H+ + SO42- + 2e-
→
PbSO4 + 2 H2O
Woda jest takŜe produkowana a siarczan ołowiu osadzany gdy kwas siarkowy jest
zuŜywany.
Reakcja na biegunie ujemnym jest następująca:
Co daje:
Pb
→
Pb2+ + 2 e-
Pb2+ + SO42-
→
PbSO4
Pb + SO42-
→
PbSO4 + 2e-
i, ponownie, powstaje siarczan ołowiu a kwas jest zuŜywany.
3/ Podsumowanie
Podczas rozładowania:
- Energia chemiczna jest przekształcana w energię elektryczną.
- Aktywne dodatnie i ujemne substancje są zasiarczane w wyniku działania elektrolitu
(rozcieńczony kwas siarkowy).
- CięŜar właściwy elektrolitu zmniejsza się.
Podczas ładowania:
- Energia elektryczna jest przekształcana w energię chemiczną.
- Płyty ujemne i dodatnie są odsiarczane.
- CięŜar właściwy elektrolitu powraca do swojego poziomu nominalnego.
- 10 -
(+)
ANODA
Dwutlenek
ołowiu
Siarczan
ołowiu
Podczas
rozładowania
PbO2
+
Roztwór z
nadmiarem
kwasu
siarkowego
(-)
Roztwór
o niskim
stęŜeniu
kwasu
Podczas
ładowania
(H2SO4)
PbSO4
+
(H2SO4)
KATODA
+
Ołów gąbczasty
H2O
Pb
Siarczan
ołowiu
PbSO4
To dwukierunkowe równanie podkreśla odwracalność reakcji chemicznych.
4/ Kilka definicji
RóŜnica potencjałów (lub napięcie na zaciskach) jest
Symbol
U
WyraŜone w
wolt
E
wolt
napięciem zmierzonym na zaciskach ogniwa.
Siła elektromotoryczna (lub napięcie jałowe)
jest napięciem na zaciskach akumulatora w
stanie spoczynku.
Wartość ta jest niezaleŜna od kształtu i rozmiaru
akumulatora a zaleŜy od cięŜaru właściwego
elektrolitu, w którym zanurzone są elektrody.
- 11 -
Opór wewnętrzny jest oporem akumulatora
Symbol
R
WyraŜone w
mΩ
U
wolt
U
wolt
U
wolt
powiązanym z:
- oporem właściwym kwasu siarkowego
- separatorami
- oporem właściwym kraty i substancji aktywnych
- konstrukcją
- stanem ładowania
Napięcie na zaciskach
→ Podczas ładowania: U = E + RI
Waha się od 2,0 V do 2,8 V
→ Podczas rozładowania: U = E – RI
Waha się od 2,0 V do 1,7 V
Napięcie nominalne
Umowna wartość jednego ogniwa jest określona
na 2 wolty lub 6 i 12 wolt dla jednego monobloku.
Napięcie końcowe
Napięcie, przy którym zostaje zakończone
rozładowanie.
- 12 -
POJEMNOŚĆ AKUMULATORA KWASOWEGO
Czas trwania reakcji, to jest pojemność akumulatora, zaleŜy od ilości materiału aktywnego
uŜywanego podczas rozładowania.
Pojemność w Ah = I (natęŜenie rozładowania w A) x T (czas rozładowania w godzinach)
Np.:
natęŜenie
czas
pojemność
= 100 A
=5h
= 100 x 5 = 500 Ah = C5
1/ Pojemność zmienia się w zaleŜności od wagi i rozmiaru akumulatora
Np.
Typ ogniwa
Długość w
Szerokość
Wysokość
Waga w kg
Pojemność
mm
w mm
w mm
z kwasem
w Ah
5 PzS 400 L
101
198
435
22,6
400
8 PzS 960 HX
155
198
600
51,5
960
4 PzB 220 E
77
157,5
428
14,6
220
7 PzB 700 E
125
157,5
718
43,0
700
2/ Pojemność zmienia się w zaleŜności od stopnia rozładowania
natęŜenie (A)
100
Stopień rozładowania =
np.
= 0,2 C5
pojemność (Ah)
500
Np.
Pojemność
NatęŜenie
(C5) ogniwa rozładowania
500 AH
Stopień
Czas trwania
rozładowania rozładowania
50 A
0,1 C5
11 h
100 A
0,2 C5
5h
150 A
0,3 C5
2 h 40
200 A
0,4 C5
1 h 45
250 A
0,5 C5
1 h 12
- 13 -
Uzyskana
Pojemność
pojemność
%
11x50 A = 550 Ah
5x100 A = 500 Ah
= C5
2,67x150 A = 400
Ah
1,75x200 A = 350
Ah
1,20x250 A = 300
Ah
110
100
80
70
60
3/ Pojemność zmienia się w zaleŜności od temperatury
Pojemność akumulatora trakcyjnego jest podana dla temperatury 30°C (przeciętna średnia
temperatura elektrolitu).
JeŜeli temperatura jest niŜsza niŜ 30°C b ędzie miała miejsce utrata pojemności i odwrotnie,
jeŜeli temperatura jest wyŜsza niŜ 30°C nast ąpi przyrost pojemności.
Średnio, utrata pojemności na °C poni Ŝej 30°C wynosi 0,75 %.
Przyrost pojemności na °C powy Ŝej 30°C wynosi 0,75 %.
Np. ogniwo ma pojemność 600 Ah przy C5 w 30°C.
Jaka będzie jego pojemność przy +17°C?
- RóŜnica temperatury w stosunku do temperatury odniesienia = 30°C – 17°C = 13°C
- Utrata pojemności = 0,75% x 13 = 9,75%
- % pojemności przy 17°C = 100% - 9,75% = 90,25%
- Pojemność w Ah = 90,25 x 600/100 = 541,5 Ah
4/ Pojemność zmienia się w zaleŜności od napięcia końcowego
Np.
Ogniwo ma pojemność 300 Ah przy 5 godzinach (C5) dla napięcia końcowego 1,70 V.
JeŜeli zmieni się napięcie końcowe zmieni się takŜe pojemność.
Napięcie
Czas
końcowe
rozładowania
NATĘśENIE
1,70 V
5h
5 h x 60 A = 300 Ah
100%
ROZŁADOWANIA
1,78 V
4h
4 h x 60 A = 240 Ah
80%
60 A
1,90 V
2h
2 h x 60 A = 120 Ah
40%
- 14 -
Pojemność w Ah
UŜywana
pojemność
% POJEMNOŚCI JAKO FUNKCJA STOPNIA ROZŁADOWANIA
Wykres rozładowania 0,2 C5 przy 30°C
- 15 -
5/ Pojemność zmienia się w zaleŜności od cięŜaru właściwego elektrolitu (lub stęŜenia
kwasu)
Wytworzenie 1 Ah wymaga:
4,46 g PbO2
3,86 g Pb
3,66 g H2SO4
Elektrolit jest roztworem kwasu siarkowego rozcieńczonego w wodzie.
Ilość czystego H2SO4 zawartego w akumulatorach moŜe zostać określona na podstawie
poniŜszej tabeli:
CięŜar właściwy elektrolitu
Ilość H2SO4 zawartego 1 litrze
przy 15°C
elektrolitu (w gramach)
1,31
529
1,30
510
1,29
490
1,28
472
1,26
435
1,24
400
1,22
364
Podsumowując, jeŜeli bateria utraci elektrolit w wyniku powtarzającego się jego przelewania,
utraci swoją pojemność.
- 16 -
Np.
Ogniwo posiada pojemność 550 Ah a objętość elektrolitu wynosi 6 litrów (cięŜar właściwy =
1,31 przy 15°C lub 1,30 przy 30°C)
W następstwie przelania cięŜar właściwy elektrolitu spadł do 1,240 (15°C) na ko ńcu
ładowania.
Obliczenie pojemności ogniwa przy tym cięŜarze właściwym.
Odpowiedź:
1 – Ilość czystego H2SO4 w ogniwie o cięŜarze właściwym elektrolitu 1,310 (15°C) .
Odnosząc się do tabeli, ilość H2SO4 = 529 gram
6 litrów x 529 g = 3174 g
2 - Ilość czystego H2SO4 w ogniwie (d = 1,24 15°C)
Odnosząc się do tabeli, ilość H2SO4 = 400 gram
6 litrów x 400 g = 2400 g
3 – Utrata czystego H2SO4
3174 – 2400 = 774 g
4 – Utrata pojemności
774 g / 3,66 g = 211,5 Ah
Pojemność tego ogniwa przy cięŜarze właściwym 1,24 (15°C)
550 – 211,5 Ah = 338,5 Ah
Uwaga:
Przelanie elektrolitu prowadzi do:
- utraty pojemności baterii
- pogorszenie się własności ogniw baterii
- pogorszenie się własności kraty
- pogorszenie się własności sprzętu
- pogorszenie się stanu podłogi w pokoju ładowania
- 17 -
ŁADOWANIE
Energia elektryczna jest przekształcana w energię chemiczną.
1/ Zmiany napięcia
Siła elektromotoryczna E wzrasta, opór wewnętrzny spada.
Napięcie na zaciskach ogniwa wzrasta (U = E + RI).
Kiedy napięcie ogniwa osiąga 2,37 wolt na ogniwo przy 30°C, uwalniany jest ga z na
płytach dodatnich i ujemnych.
Następnie napięcie wzrasta gwałtownie ze względu na odwrócenie biegunowości płyty
ujemnej.
2/ Zmiany gęstości względnej
Płyty dodatnie i ujemne odnawiają kwas siarkowy podczas odsiarczania. Wytwarzają
ponownie kwas siarkowy.
Kwas siarkowy cięŜszy niŜ elektrolit rozładowanego ogniwa pozostaje na dole dając
znaczną róŜnicę cięŜaru właściwego pomiędzy górną i dolną częścią akumulatora.
Ujednorodnienie elektrolitu ma miejsce na końcu ładowania przy elektrolizie wody
(rozkład wody na wodór i tlen).
Ładowanie
musi
zostać
przedłuŜone
ujednorodnienie elektrolitu.
- 18 -
(przeładowanie),
aby
osiągnąć
pełne
Stałe napięcie i stały cięŜar właściwy wskazują na wystarczające naładowanie baterii.
- 19 -
CIĘśAR WŁAŚCIWY
CięŜar właściwy: D
Jest zaleŜnością pomiędzy masą roztworu i masą identycznej objętości cieczy odniesienia:
jako jednostka podstawowa została wybrana woda przy 4°C.
Masa roztworu przy V°C
V
D
4
=
Masa identycznej objętości wody przy 4°C
1/ Pomiar cięŜaru właściwego
Przepłukać aerometr kilka razy przed dokonaniem odczytu.
Przepłukać pod wodą bieŜącą po uŜyciu.
2/ Dokonywanie odczytu
Odczytać na dole menisku
3/ Interpretacja cięŜaru właściwego
Zawsze zmierzyć temperaturę, poniewaŜ cięŜar właściwy:
zmniejsza się ze wzrostem temperatury
wzrasta ze spadkiem temperatury (około 0,0007 na stopień C)
Np.
Odczyt cięŜaru właściwego 1,245 przy 35°C jest równy 1,255 przy 20°C l ub 1,265 przy 5°C.
- 20 -
STAN ROZŁADOWANIA BATERII
TRAKCYJNYCH JAKO FUNKCJA CIĘśARU
WŁAŚCIWEGO W RÓśNYCH TEMPERATURACH
- 21 -
ZMIANY CIĘśARU WŁAŚCIWEGO JAKO FUNKCJA TEMPERATURY
NOMINALNY CIĘśAR WŁAŚCIWY 1,300 PRZY 30°C
ZMIANY CIĘśARU WŁAŚCIWEGO JAKO FUNKCJA STANU ROZŁADOWANIA
PRZY 30°C
- 22 -
NAPIĘCIE
Napięcie (Ut) mierzone na zaciskach akumulatora jest róŜnicą algebraiczną pomiędzy
napięciami płyt dodatnich [U+] i ujemnych [U-].
Np. na końcu ładowania
POJEMNOŚĆ
OGNIWA
600 Ah
przy 0,2C5
NATĘśENIE
ŁADOWANIA
20 A
= C5/30
Ut
U+
U-
2,65 V
2,45 V
-0,20 V
Ut
U+
U-
1,70 V
1,95 V
+ 0,25 V
Interpretacja: Ut = [U+] – [U-] = 2,45- (-0,20) = 2,65 V
Np. na końcu rozładowania
POJEMNOŚĆ
OGNIWA
600 Ah
przy 0,2C5
NATĘśENIE
ŁADOWANIA
120 A
= C5/5
Interpretacja: Ut = [U+] – [U-] = 1,95 – (+ 0,25) = 1,70 V
Uwaga: napięcie zmienia się w zaleŜności od:
cięŜaru właściwego elektrolitu
natęŜenia
temperatury
- 23 -
1/ Zmiana napięcia jako funkcja natęŜenia (T° = 30°C)
(na końcu ładowania, po kilku cyklach uŜytkowania)
NatęŜenie
Napięcie
C5/10
2,77 V
C5/20
2,71 V
C5/30
2,66 V
C5/40
2,63 V
C5/50
2,61 V
C5/60
2,59 V
NAPIĘCIE
2/ Zmiana napięcia jako funkcja temperatury (natęŜenie = C5/30)
(na końcu ładowania) po kilku cyklach uŜytkowania
Temperatura
Napięcie
15°C
2,74
20°C
2,72
25°C
2,69
30°C
2,66
35°C
2,64
40°C
2,63
- 24 -
3/ Wykresy korekcyjne – napięcie jako funkcja natęŜenia ładowania i temperatury
SPRAWDZENIE ZAKOŃCZENIE ŁADOWANIA –
Korygowanie napięcia jako funkcja wyjścia C5/x
SPRAWDZENIE ZAKOŃCZENIE ŁADOWANIA –
Korygowanie napięcia jako funkcja temperatury
- 25 -
WSPÓŁCZYNNIK PRZEŁADOWANIA BATERII
Definicja:
Liczba Ah przywróconych podczas ładowania
Współczynnik przeładowania =
Liczba Ah wykorzystanych podczas rozładowania
Np.
Ogniwo 540 Ah przy C5 – rozładowanie do 80%
Liczba Ah na wyjściu = 432 Ah
Liczba Ah wykorzystanych do ładowania = 518,4 Ah
Współczynnik przeładowania 518,4 / 432 = 1,2
ZAKOŃCZENIE ROZŁADOWANIA
Podczas pracy, aby zachować średnią długość okresu uŜytkowania baterii zaleca się nie
rozładowywanie baterii poza 80% jej nominalnej pojemności przy 0,2C5.
- 26 -
ELEKTROLIZA WODY
1/ ZuŜycie wody
Elektroliza wody (chemiczny rozkład wody przez przepuszczanie przez nią prądu
elektrycznego) występuje kiedy akumulator kwasowy jest naładowany.
Ilość wody zuŜytej na 1 Ah przeładowania jest równa 0,00033 dm3 (l) lub 0,33 g.
Np. = Obliczenie zuŜycia wody w dm3 na ogniwo podczas ładowania baterii 760 Ah przy C5
po rozładowaniu do 80% i przy współczynniku przeładowania = 1,2.
% rozładowania = 80%
Liczba Ah na wyjściu = 0,8 x 760 = 608 Ah
Współczynnik przeładowania = 1,2
Liczba przywróconych Ah = 1,2 x 608 = 730 Ah
•
Liczba Ah przeładowania = 730 – 608 = 122 Ah
•
ZuŜycie wody/ogniwo = 122 x 0,00033 dm3 = 0,040 dm3 (l)
2/ Uwalnianie wodoru i tlenu
Podczas elektrolizy wody powstaje wodór i tlen.
H2O → H2 + ½ O 2
Ilość uwolnionego tlenu dla 1 Ah przeładowania wynosi 0,21 litra.
Ilość uwolnionego wodoru dla 1 Ah przeładowania wynosi 0,42 litra.
Np. patrz poprzedni przykład
Liczba Ah przeładowania = 122 Ah
Ilość uwolnionego wodoru na ogniwo = 122 x 0,42 = 52 litry
- 27 -
RODZAJE OGNIW BATERII TRAKCYJNYCH
BATERIA
HAWKER PERFECT
HAWKER PERFECT HX
wielkość DIN
(198 mm)
RODZAJE OGNIW
POJEMNOŚĆ W Ah NA
PŁYTĘ DODATNIĄ
PzS 60 L
PzS 80 L
PzS 90 L
PzS 110 L
PzS 140 l
PzS 110 Na
PzS 120 HX
PzS 150 HX
60
80
90
110
140
110
120
150
PzB 23 E
PzB 32 E
PzB 42 E
PzB 55 E
PzB 65 E
PzB 75 E
PzB 85 E
PzB 95 E
PzB 100 E
PzS 45 S
PzS 60 S
PzS 80 S
PzS 90 S
PzS 100 S
PzS 110 S
PzS 120 S
PzS 130 S
PzS 150 S
PzB 23 S
PzB 32 S
PzB 42 S
PzB 55 S
PzB 65 S
PzB 75 S
PzB 95 S
23
32
42
55
65
75
85
95
100
45
60
80
90
100
110
120
130
150
23
32
42
55
65
75
95
120 Ah do 1500 Ah w C5
HAWKER PERFECT
wielkość BS
(157,5 mm)
46 Ah do 800 Ah w C5
HAWKER NATIONAL
wielkość DIN
(198 mm)
90 Ah do 1500 Ah w C5
HAWKER NATIONAL
wielkość BS
(155 mm)
46 Ah do 900 Ah w C5
- 28 -
STOSOWANIE I KONSERWACJA
WENTYLOWANYCH KWASOWYCH
BATERII TRAKCYJNYCH
ODBIÓR I PRZECHOWYWANIE
1/ Odbiór
Sprawdzić czy produkt został dostarczony w dobrym stanie.
JeŜeli nie, poinformować przewoźnika o jakichkolwiek zastrzeŜeniach.
2/ Przechowywanie baterii
Warunki przechowywania:
- Utrzymywać w czystości górną
część baterii.
- Chronić baterię przed wpływem
pogody.
- Aby zredukować samowyładowanie
poŜądane jest przechowywanie
baterii w chłodnym miejscu.
Długość przechowywania:
- Długość przechowywania jest funkcją temperatury.
- Aby moŜna było łatwo ponownie naładować baterię zalecane są
poniŜsze czasy przechowywania:
Temperatura otoczenia
Długość przechowywania
< 30°C
2 miesi ące
> 30°C
1 miesi ąc
- Sprawdzić poziom elektrolitu po kaŜdym ładowaniu.
- 29 -
URUCHOMIENIE
Sprawdzić czy jest zgodna biegunowość urządzenia elektrycznego i baterii.
Sprawdzić czy ładowarka jest
odpowiednia dla baterii.
Podłączyć kable do ładowania zachowując prawidłową biegunowość, aby uniknąć
przeciwnego ładowania i zniszczenia baterii i / lub ładowarki.
Przeprowadzić doładowanie wyrównawcze.
W razie potrzeby uzupełnić poziom elektrolitu w kaŜdym ogniwie uŜywając tylko wody
demineralizowanej lub destylowanej.
- Nigdy nie przekraczać maksymalnego poziomu elektrolitu jeŜeli bateria jest
wyposaŜona w tradycyjne korki.
- JeŜeli bateria
jest wyposaŜona
w automatyczne
korki podłączyć
system
napełniający do zasilania wodą.
Czyścić baterię wilgotną gąbką a następnie suchą szmatką.
Sprawdzić czy osłony połączeń są prawidłowo zamocowane.
(HAWKER NATIONAL: złącza śrubowe).
Uwaga:
- Traktować baterię ze szczególną dbałością przez pierwsze kilka cykli (baterie
osiągają swoją pełną pojemność dopiero po kilku cyklach).
- Unikać rozładowania ich w stopniu większym niŜ 70% w tym okresie. Potem głębokość
rozładowania moŜe wzrosnąć do 80%.
- Zapisywać wartości napięcia, cięŜarów właściwych, temperatur w rejestrze.
- 30 -
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA
1/ OdzieŜ
Zakładać odzieŜ ochronną podczas obsługi, konserwacji i naprawy baterii.
Okulary i obuwie ochronne
Kwasoodporne rękawice, fartuch i odzieŜ.
2/ Przed i podczas ładowania
Otworzyć pokrywę obudowy, aby umoŜliwić ulotnienie się wodoru podczas
ładowania.
- 31 -
Nie usuwać korków.
Nie umieszczać niczego na baterii.
UŜywać izolowanych narzędzi do
podłączenia baterii.
Usunąć pierścionki, zegarki, bransoletki
lub części odzieŜy z częściami
metalowymi, które mogą wejść w
kontakt z zaciskami baterii podczas jej
obsługi.
Nigdy nie upuszczać metalowych
przedmiotów na baterię. MoŜe to
spowodować zwarcie.
- 32 -
3/ Pomieszczenie baterii
Nie palić; nie uŜywać otwartego ognia ani niczego co moŜe wytworzyć iskry.
Zawsze zapewnić dobrą wentylację podczas ładowania.
(przestrzegać przepisów obowiązujących w Twoim kraju).
4/ Unikać wycieku lub przelania elektrolitu
- 33 -
WYMAGANIA ODNOŚNIE KONSERWACJI
1/ Konserwacja codzienna
Ładować baterię w razie potrzeby
(ładowanie normalne).
Sprawdzić czy osłony połączeń
znajdują się na miejscu (HAWKER
NATIONAL złącza śrubowe).
2/ Konserwacja cotygodniowa
Sprawdzić czy wyjścia elektryczne są w
dobrym stanie.
W razie potrzeby uzupełnić elektrolit w
kaŜdym ogniwie uŜywając tylko wody
demineralizowanej lub destylowanej.
- Nigdy nie
przekraczać
maksymalnego
poziomu
jeŜeli bateria
jest
wyposaŜona
w tradycyjne korki, z zaworami i wskaźnikami poziomu.
- Podłączyć zasilanie wodą baterii jeŜeli bateria jest wyposaŜona w korki automatyczne.
- 34 -
BARDZO WAśNE
W trudnych warunkach pracy – na przykład
wysoka temperatura otoczenia – poziom
elektrolitu musi być sprawdzany tak często jak to
konieczne.
JeŜeli zostaną zauwaŜone ślady przelania
elektrolitu – ogólnie, ślady siarczanu ołowiu lub
siarczanu miedziowego – umyć baterię wodą o
niskim ciśnieniu przy załoŜonych i zamkniętych
korkach ogniwa a następnie wytrzeć suchą
szmatką.
3/ Konserwacja miesięczna
Przeprowadzić kontrolę końca ładowania i doładowanie wyrównawcze w razie potrzeby.
JeŜeli bateria nie była uŜywana w ciągu miesiąca, przeprowadzić doładowanie
wyrównawcze.
4/ Konserwacja roczna
Ładowarka i bateria:
- Odkurzyć wnętrze,
- Wyczyścić filtr powietrza jeŜeli ładowarka
jest wyposaŜona w chłodzenie wymuszone.
Sprawdzić ustawienia ładowarki:
- Styki zasilania.
- Dokręcić złącza na ołowianych zaciskach
baterii.
JeŜeli ładowarka zostanie zatrzymana
automatycznie przez system kontrolny timer
/ woltomierz - sprawdzić:
- Napięcie przełączenia przekaźnika
woltomierza.
- Prawidłowe działanie timerów zatrzymania
i bezpieczeństwa.
5/ JeŜeli okres uŜytkowania baterii jest za krótki, sprawdzić:
Czy obciąŜenie jest zgodne z pojemnością baterii.
Stan baterii.
Ustawienie ładowarki.
- 35 -
SPRAWDZANIE BATERII
1/ Zasada
Na końcu ładowania przeprowadzić pełny przegląd baterii, tj.:
- natęŜenie na końcu ładowania
- napięcie, temperatura i cięŜary właściwe wszystkich ogniw.
Przeprowadzić konieczne korekty, aby uzyskać te wartości przy wielkości C/30
i temperaturze 30°C.
2/ Interpretacja wyników
Wykorzystać poniŜszą tabelę, uzupełniając pierwsze dwie linie wartościami zmierzonymi na
końcu ładowania.
WYNIKI UZYSKANE PRZY 30°C
Napięcie
U ≥ 2,65 V
U ≥ 2,65 V
U < 2,65 V
U < 2,65 V
CięŜar właściwy
1,290 ≤ d ≤ 1,300
d < 1,290
d < 1,290
1,290 ≤ d ≤ 1,300
Interpretacja
Bateria w dobrym
Bateria ma dobre
Bateria ma słabe
Bateria ma słabe
wyników
stanie
napięcie, ale
napięcie i cięŜar
napięcie
słaby cięŜar
właściwy
właściwy
Nieprawidłowość
Utrata elektrolitu
Brak ładowania
(przelanie)
JeŜeli ostatnia
bateria
przeprowadzić
test rozładowania
CO ZROBIĆ
Skorygować
Doładowanie
Wymienić ją jeŜeli
cięŜar właściwy
wyrównawcze,
jej pojemność nie
odsiarczanie w
jest dłuŜej
razie potrzeby
wystarczająca
- 36 -
3/ Inne moŜliwe przyczyny utraty pojemności
Przeładowanie
W przypadku przeładowania, na końcu ładowania, prąd łatwo elektrolizuje wodę przy:
- wzroście temperatury
- wzroście zuŜycia wody
- zagęszczeniu elektrolitu
- wzroście ulatniania gazu
- pogorszeniu jakości materiału aktywnego
- korozji kraty
- bardziej gwałtownym zanieczyszczeniu płyty ujemnej antymonem
- przyspieszonym starzeniu
- 37 -
Niedoładowanie
- Niedoładowanie prowadzi do zasiarczenia płyt.
- Unikać zbyt mocnego rozładowania baterii.
- Nie pozostawiać rozładowanej baterii.
Dodanie wody niedestylowanej lub niedemineralizowanej lub produktów
nieznanych
Dodanie zanieczyszczeń → zanieczyszczenie materiału aktywnego → zasiarczenie →
zniszczenie materiału aktywnego → utrata pojemności
Nigdy nie podłączać Ŝadnego systemu elektrycznego bezpośrednio (np. światło
migające) tylko do kilku ogniw baterii.
Powoduje to nierównowagę w
akumulatorze podczas ładowania
powodując utratę pojemności, ryzyko
obniŜonej Ŝywotności lub pełne
i gwałtowne zniszczenie akumulatora.
- 38 -
S.A. Enersys N.V.
Houtweg 26
1140 Bruksela
Belgia
Hawker S.A.
Rue Alexander Fleming ZI EST BP 962
62033 Arras Cedex - Francja
Tel: +33 3 21 60 25 25 Fax: +33 3 21 73 16 51
www. hawker.invensys.com
Szczegóły dotyczące najbliŜszego biura Hawker na stronie internetowej.
- 39 -
Ref. DCT503G/12 2001 – Podlega zmianom
Siedziby europejskie