Pesach__Pascha

Pesach
Pascha
‫פסח‬
Święto Przaśników
Pascha(aram.), Pesach (hebr.), lub Święto Przaśników jest wielkim świętem
żydowskim, jednym z trzech świąt pielgrzymkowych, razem z Sukkot
(Świętem Szałasów, Kuczki) oraz Szawuot (Świętem Tygodni). W czasie
tych świąt, należało przybyć do Świątyni w Jerozolimie.
Pesach upamiętnia wyzwolenie Żydów z niewoli egipskiej. Zgodnie z Torą Pięcioksięgiem Mojżesza, Izraelici żyli w Egipcie gdzie zostali niewolnikami .
Mojżesz - przywódca Izraelitów i poprosił Faraona, aby zezwolił jego ludowi
odejść. Kiedy Faraon odmówił, Bóg zsyłał na Egipt kolejne plagi. Faraon uległ
dopiero po ostatniej – śmierci pierworodnych. Anioł śmierci miał przejść
przez Egipt i zabić wszystko co pierworodne.
Żydzi zgodnie z Bożym nakazem, oznaczyli drzwi swoich domów
krwią baranka, a anioł śmierci ominął ich domy
To między innymi temu wydarzeniu zawdzięczamy nazwę tych świąt,
która oznacza: „przejście”.
W trakcie ucieczki z Egiptu miało miejsce jeszcze przejście przez
Morze Czerwone.
Pierwszy wieczór Paschy, zwany wieczorem
sederowym jest najbardziej uroczystym
momentem życia żydowskiego. Spożywa się wtedy
w gronie rodziny uroczystą kolację, podczas
którego czytana jest Hagada, opowiadająca
o wyjściu z Egiptu. Podczas uczty wychyla się
cztery kielichy wina. Jedno z dzieci zadaje
pytania dotyczące znaczenia obrzędów Paschy,
na które odpowiada głowa rodziny. Następnie
biesiadnicy odmawiają psalmy tzw.Hallelu.
Rodzinna
celebracja
Paschy
Żydzi spożywają pieczonego w całości, dorodnego,
zdrowego baranka lub kozła, gorzkie zioła, oraz
"przaśny chleb” - macę. Gorzkie zioła mają
przypominać ciężki los Izraelitów w Egipcie.
Pierwszą Paschę obchodzono 14 dnia miesiąca Nisan
(w judaizmie dzień zaczyna się wieczorem, po
zachodzie słońca),w dniu wyjścia Izraelitów z niewoli
egipskiej (Księga Wyjścia 12,6-11, 17, 27, 51)
Współczesny talerz sederowy
Podczas kolacji sederowej spożywa się warzywa zanurzone w
słonej wodzie oraz gorzkie zioła. Tradycyjnymi potrawami są:
pieczony udziec z kością (symbolizujący ofiarę z baranka
paschalnego) oraz jajka. Wieczór sederowy składa się z wielu
tradycyjnych rytuałów, odprawianych w ustalonym porządku.
Istnieje też wiele zwyczajów ludowych związanych z sederem:
np. dzieci próbują znaleźć ostatni kawałek macy i wymienić go na
prezenty; jeden puchar wina napełnia się dla proroka Eliasza
który jest uroczyście zapraszany do środka
(na którego należy czekać ponieważ nie wiadomo czy nie
przyjdzie akurat tego wieczoru);
wino z kielichów jest ulewane
dziesięciokrotnie na pamiątkę plag
egipskich itp.
Ważną zasadą jest też zapraszanie osób
samotnych, nie mających rodzin, z którymi
mogliby obchodzić święto.
Charoset
to charakterystyczny deser pesachowy,
robiony z rozdrobnionych jabłek, orzechów,
z dodatkiem miodu, fig i innych owoców.
Symbolizuje zaprawę używaną do budowy
piramid w Egipcie – kraju niewoli.
Święta Paschy/Przaśników trwaja 8 dni. Pierwszy i ostatni
dzień święta są dniami odpoczynku, najbardziej uroczystymi
i w te dni zabroniona jest wszelka praca. W dni pośrednie,
tzw. półświęto zwane po hebrajsku Chol ha-Mo’ed, zakaz
pracy jest mniej ostry.
Inną nazwą Paschy jest Święto Przaśników. Izraelici opuścili
Egipt w pośpiechu, i ciasto, które przygotowywali,
nie miało czasu wyrosnąć, więc upiekli je jako macę, chleb bez
zakwasu. Jedną z ważnych zasad tego święta jest powstrzymanie
się od jedzenia zakwasu – wszelkich wyrobów przygotowanych z
mąki, której pozwolono wyrosnąć. Zamiast chleba Żydzi jedzą
macę. Nie spożywa się innego pieczywa ani makaronu.
Usunięcie zakwasu (chamec) – po hebrajsku Biur Chamec – W tygodniach
poprzedzających Pesach, Żydzi tradycyjnie bardzo dokładnie sprzątają domy, aby
usunąć wszelkie ślady zakwasu. Po zapadnięciu zmroku w wieczór poprzedzający
początek Paschy, religijni Żydzi przeszukują wszystkie kąty domu ze świecą, aby
przekonać się, że nie zostały żadne okruchy chamecu, pali się ogniska, w których
się spala wszystkie podejrzane rzeczy,
Maca (przaśny
chleb) i wino na
Święto Paschy
Żartobliwe motywy związane z macą
Pesach przypada zawsze wiosną, jak nasza Wielkanoc, która jest
ściśle czasowo związana z tym Świętem, bo właśnie w jego czasie
dokonały się najważniejsze wydarzenia zbawcze Jezusa
Ostatnia Wieczerza, w czasie której Jezus ustanowił
Eucharystię, była właśnie wieczerzą sederową - paschalną
Msza święta zawiera wiele elementów
zaczerpniętych z liturgii paschy żydowskiej –
Liturgia Słowa z Psalmami, błogosławieństwo nad
Chlebem i Winem; bibliści przypuszczają, że to
trzeci kielich uczty paschalnej (były cztery) był
Kielichem Przeistoczenia.
Wieczernik – to prawdopodobnie tu
odbyła się Ostatnia Wieczerza
Motyw pelikana w Wieczerniku – „Ty, co jak
pelikan krwią swą karmisz nas…”
Panorama współczesnej Jerozolimy
z Góry Oliwnej
Współczesny stół sederowy
W tym roku katolicka Wielkanoc (5.-6. kwietnia) wypada w
czasie żydowskiej Paschy (3.-11. kwietnia), możemy zatem
wyjątkowo mocno poczuć więź łączącą nas ze Starszymi
Braćmi w wierze