Leki biopodobne: skuteczność, bezpieczeństwo i wpływ na wydatki publiczne Prof. Karina JAHNZ-RÓŻYK POLSKIE TOWARZYSTWO FARMAKOEKONOMICZNE IMS HEALTH : RYNEK LEKÓW BIOLOGICZNYCH w 2009r (bln USD) IMS HEALTH : SPRZEADAŻ LEKÓW BIOLOGICZNYCH w 2009 r (blnUSD) 1 ROK LECZENIA Anty-TNF i Anty- IgE ( USD) v.s. PKB & PRZYCHÓD ROCZNY(2009) Lek biopodobny • leki biopodobne to produkty naśladujące innowacyjne leki biologiczne, tzw. leki referencyjne • lek generyczny jest kopią leku oryginalnego podczas, gdy lek biopodobny jedynie naśladuje lek referencyjny • różnice pomiędzy lekami biopodobnymi a generycznymi dotyczą tych samych cech, którymi różnią się leki oryginalne i referencyjne Wytyczne dotyczące rejestracji leków biopodobnych: • EC Directives : 2001/83/EC; 2003/63/EC; 2004/27/EC; • Guideline on similar biological medicinal products (CHMP/437/04), 2005 • Guideline on similar biological medicinal products containing biotechnology-derived proteins as active substance: non-clinical and clinical issues • Guideline on Quality Issues • Guideline on similar biological medicinal products containing biotechnology-derived proteins as active substance: quality issues (EMEA/CHMP/BWP/49348/2005), 2006 • Guideline on Pre-clinical and Clinical Issues • Guideline on Immunogenicity Assessment of Biotechnology-Derived Therapeutic Proteins EMEA/CHMP/BMWP/14327/2006, • Product-class specific guidelines (e.g. somatropin, epoprotein, interferon, rG-CSF, etc.) Leki biopodobne – rejestracja w UE • proces rejestracji jest znacznie bardziej skomplikowany dla leków biopodobnych niż dla leków generycznych • celem tych dodatkowych wymogów stawianych lekom biopodobnym jest zapewnienie ich wysokiej jakości • w procesie rejestracji leku biopodobnego bada się znacznie więcej aspektów związanych ze stosowaniem tego leku niż tradycyjnego leku generycznego Leki biopodobne – rejestracja w UE • od leków biopodobnych żąda się dostarczenia wysokiej jakości (= wiarygodności) dowodów swojej skuteczności • leki biopodobne muszą przedstawić wyniki badania klinicznego w każdym z zarejestrowanych wskazań leku referencyjnego o którego rejestrację się ubiegają • musi zostać wskazany lek referencyjny (= innowacyjny) • lek referencyjny jest punktem odniesienia w badaniu: • jakości leku • skuteczności leku • bezpieczeństwa stosowania leku Leki biopodobne zarejestrowane przez EMA • dopuszczone są do stosowania we wszystkich krajach członkowskich UE • są skrupulatnie przebadane jeśli chodzi o ich skuteczność i bezpieczeństwo • stąd wydaje się niepotrzebne stawianie dodatkowych barier w dostępie chorych do tych leków – na przykład dodatkowe wymogi stawiane tym lekom w procesie podejmowania decyzji refundacyjnej Refundacja leków biopodobnych • leki biologiczne stanowią najdroższą grupę leków w ogóle • leki biopodobne są znacznie tańsze od leków referencyjnych • sprawne wprowadzanie leków biopodobnych do refundacji pozwoli zaoszczędzić proporcjonalnie znacznie większe kwoty, niż refundowanie kolejnych leków generycznych • ceny leków biopodobnych mogą limitować ceny leków biologicznych i wpływać na zmniejszanie wydatku refundacyjnego Limit refundacyjny oparty o cenę leku biopodobnego Limit refundacyjny Lek referencyjny Lek biopodobny Przykłady leków biopodobnych • erytropoetyny alfa i beta • analog hormonu wzrostu – somatropina • ludzkie insuliny • filgrastym i lenograstym • interferony alfa-2a i alfa-2b • wszystkie wymienione leki straciły już ochronę patentową i wprowadzenie tańszych odpowiedników do refundacji to prosty sposób na uzyskanie oszczędności w systemie ANALIZA FARMAKOEKONOMICZNA – case study • na przykładzie biopodobnego filgrastymu • przy założeniu obniżenia limitu refundacyjnego o 20% • w oparciu o rzeczywiste zużycie leku w systemie • w wykonanej symulacji wpływu na budżet płatnika • uzyskano wyniki dotyczące wielkości oszczędności: • w 2011 roku – około 6,5 mln PLN • w 2012 roku – około 10,0 mln PLN Ile potrzeb zdrowotnych można zaspokoić ? • 60 rocznych terapii molekularnych przewlekłej białaczki szpikowej • 200 rocznych terapii molekularnych zaawansowanego raka nerki • 200 rocznych terapii molekularnych zaawansowanego raka wątroby • 100 rocznych terapii raka piersi herceptyną • 500 pełnych terapii astmy ciężkiej i powikłanej lekiem biologicznym omalizumab - całkowite obecne zapotrzebowanie na aktualnie niedostępny dla najbardziej potrzebujących chorych lek WNIOSKI • Leki dopuszczone do stosowania w krajach UE są dokładnie przebadane w aspekcie skuteczności i bezpieczeństwa • Wprowadzenie takich leków do refundacji w systemach ochrony zdrowia krajów UE powinno być maksymalnie uproszczone • Uproszczone procedury prowadzą do oszczędności w wydatkach publicznych i pozwalają na wprowadzanie nowych terapii do refundacji