teoria wegenera
advertisement
2015-12-27 TEORIA WEGENERA TEORIA DRYFU KONTYNENTÓW TEORIA DRYFU KONTYNENTÓW Alfred Wegener – niemiecki geofizyk żyjący w latach 1880-1930 jest autorem teorii (opublikowanej w 1912 roku) głoszącej, że kontynenty poruszają się względem siebie po powierzchni kuli ziemskiej. Dowodami potwierdzającymi ten ruch według Wegenera były: 1 2015-12-27 1. Podobieństwo linii brzegowej Oceanu Atlantyckiego po stronie Ameryki z linią brzegową Europy i Afryki 2. Podobieństwo budowy geologicznej wybrzeży po obu stronach Atlantyku 2 2015-12-27 3. Podobieństwo skamieniałości po obu stronach Atlantyku (skamieniałości starsze niż 200 mln lat są identyczne, a młodsze coraz bardziej się różnią) 4. Pomiary geodezyjne potwierdzające odsuwanie się Grenlandii od Europy Teoria Wegenera 3 2015-12-27 Teoria dryfu kontynentów została przez większość badaczy odrzucona, gdyż A. Wegener nie potrafił wskazać, jakie siły generują przemieszczanie się kontynentów. Tłumaczył to siłami wywołanymi ruchem wirowym Ziemi – takie wyjaśnienie było powszechnie negowane. Nowe dowody potwierdzające przemieszczanie się fragmentów litosfery, które pojawiły się w drugiej połowie XX wieku: 4 2015-12-27 1. Dzięki sonarom odkryto, że na dnie oceanów występują rowy i grzbiety oceaniczne 2. Rozwój sejsmologii pozwolił na stwierdzenie, że rowy i grzbiety oceaniczne to obszary aktywne sejsmicznie. 5 2015-12-27 3. W osiowych częściach grzbietów występują głębokie zapadliska (ryfty) z aktywnym wulkanizmem 4. Na podstawie próbek skał z dna oceanów stwierdzono, że im dalej od grzbietów oceanicznych tym skały są starsze 6 2015-12-27 5. Symetrycznie wokół grzbietów oceanicznych występują pasy skał o odmiennym namagnesowaniu Wyniki tych badań pozwoliły na opracowanie nowej teorii : TEORII TEKTONIKI PŁYT LITOSFERY Teoria ta jest dziś powszechnie akceptowana przez naukowców 7 2015-12-27 TEORIA TEKTONIKI PŁYT LITOSFERY Teoria ta zakłada, że litosfera jest podzielona na szereg płyt, które się względem siebie przemieszczają: • oddalają się od siebie • zbliżają się do siebie • przesuwają się względem siebie równolegle Płyty najczęściej obejmują jednocześnie fragmenty skorupy kontynentalnej, jaki i oceanicznej – rzadziej składają się tylko ze skorupy oceanicznej bądź kontynentalnej. TEORIA TEKTONIKI PŁYT LITOSFERY 8 2015-12-27 TEORIA TEKTONIKI PŁYT LITOSFERY Skutkami ruchu płyt są procesy geologiczne zachodzące głównie na granicach płyt, które wpływają na rzeźbę powierzchni ziemi. Procesy te różnią się od siebie w zależności od typu granicy płyt. Główne typy granic płyt litosfery: • granice rozbieżne (płyty oddalają się od siebie) • granice zbieżne (płyty zbliżają się do siebie) • granice równoległe (płyty przemieszczają się równolegle względem siebie) 9