9 lekcja. hvor bor du?

2
1 LEKCJA. HEI! HVA HETER DU?
Pierwsze kroki w nauce języka obcego są bardzo ważne, dlatego musisz
nauczyć się podstawowych zasad gramatyki: 1) zaimków osobowych oraz 2)
szyku wyrazów w zdaniu oznajmującym, pytającym i przeczącym, który jest
bardzo ważny w języku norweskim.
ZAIMKI (PRONOMEN)
L. POJEDYNCZA (ENTALL)
L. MNOGA (FLERTALL)
Jeg – ja
Vi – my
Du – ty
Dere – wy
Han – on
De – oni, one
Hun – ona
BEZOKOLICZNIK (INFINITIV) ORAZ CZAS TERAŹNIEJSZY (PRESENS)
Przed bezokolicznikiem piszemy partykułę bezokolicznikową å, na przykład:
Jeg prøver å snakke norsk. – Ja próbuję mówić po norwesku.
Czas teraźniejszy (presens) jest najczęściej tworzony za pomocą dodania do
bezokolicznika końcówki -r.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
3
Czasownik nie odmienia się przez liczbę ani rodzaj, czyli mówiąc "ja mówię",
"ty mówisz" - itd., zawsze będziemy używać tej samej formy czasownika,
np. snakker. Inny będzie tylko zaimek (ja, ty, itd).
SZYK WYRAZÓW W ZDANIU (ORDSTILLING)
Zazwyczaj na początku zdania jest podmiot. Na drugim miejscu
obowiązkowo musi być orzeczenie, które często składa się z dwóch i więcej
słów, a za orzeczeniem— dopełnienie i okoliczniki.
Czasami na pierwszym miejscu w zdaniu może znaleźć się nie podmiot, a
dopełnienie lub okolicznik, jednak podmiot zostaje wtedy nie dalej niż na
drugim miejscu. Orzeczenie w takim wypadku stawia się po podmiocie, tj. na
trzecim miejscu. Jeżeli orzeczenie składa się z dwóch czasowników (muszę
się uczyć, umiem czytać itd.), wtedy podmiot jest pomiędzy czasownikami.
Przykład: Markus leser en avis – Markus czyta gazetę, a nie odwrotnie.
Jak utworzyć zdanie przeczące? Za pomocą przysłówka ikke:
Jeg snakker norsk – mówię po norwesku.
Jeg snakker ikke norsk – ja nie mówię po norwesku.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
4
2 LEKCJA. VERDEN RUNDT. LAND
OG YRKER
Podczas pierwszej lekcji nauczyliśmy się układać zdania oznajmujące i
przeczące. A teraz musimy nauczyć się zadawać pytania. Chcesz znaleźć
przyjaciół w Norwegii? Naucz się zadawać pytania!
SŁOWA PYTAJĄCE (SPØRREORD)
Hva?
Co? / Jak?
Hvor?
Dokąd? / Gdzie?
Hvem?
Kto? / Który?
Hvorfor?
Dlaczego?
Hvordan?
Jak?
Hvor ofte?
Jak często?
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
5
ZDANIA PYTAJĄCE (SPØRRESETNINGER)
W języku norweskim są dwa rodzaje zdań pytających:
1. Otwarte: na początku pytania znajduje się słówko pytające (hva, hvor
itd.), np.:
Hva liker du å gjøre? – Co lubisz robić?
A wtedy Norweg chętnie Ci opowie o tym, jak je lody na mrozie.
2. Zamknięte: Tak/nie pytania. W języku norweskim nie ma takiego słówka
jak "czy", dlatego takiego rodzaju pytania rozpoczynają się od orzeczenia,
np.:
Snakker du norsk? – Czy mówisz po norwesku?
Pamiętaj, że jak pracodawca zada Ci takie pytanie, zawsze mów: Ja (tak)!
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
6
3 LEKCJA. JEG HAR EN STOR
FAMILIE
W 3 lekcji omówimy rzeczownik i jego rodzaje, krótko omówimy użycie
określonej i nieokreślonej formy rzeczownika. Norwegowie są liderami
tolerancji oraz równych praw, ale tylko nie w przypadku gramatyki
norweskiej. Podział na rodzaje rzeczowników będzie!
RZECZOWNIK (SUBSTANTIV)
Rzeczowniki w języku norweskim – przynajmniej w wielu jego dialektach –
mają trzy rodzaje: męski – hankjønn, żeński - hunkjønn albo nijaki intetkjønn. Tego, jaki rzeczownik jest jakiego rodzaju trzeba nauczyć się
na pamięć (np. norweskie słówko dom – et hus nie jest rodzaju męskiego,
tak jak w języku polskim).
Przedimek nieokreślonej formy rzeczownika rodzaju męskiego jest en – en
gutt (chłopczyk), rodzaju żeńskiego - ei albo en (możesz wybrać, który
przedimek użyć) – ei/en jente (dziewczynka), a rodzaju nijakiego et – et
hus (dom). Melk (mleko), vann (wodę) czy vær (powietrze) policzyć nie
możemy, dlatego rzeczowniki niepoliczalne nie posiadają przedimka.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
7
UŻYCIE OKREŚLONEJ I NIEOKREŚLONEJ FORMY RZECZOWNIKA
(BRUK AV UBESTEMT OG BESTEMT FORM)
Rzeczowniki w języku norweskim mają cztery formy: określoną i
nieokreśloną oraz liczbę pojedynczą i mnogą.
Określonej (bestemt) formy rzeczownika używamy, kiedy mówimy o czymś
konkretnym, o czym już słyszeliśmy, na przykład:
Nora arbeider på restaurant. - Nora pracuje w restauracji. Hun snakker
norsk på restauranten. - W (tej) restauracji Nora rozmawia po norwesku.
Powyżej wymienione formy rzeczownika są tworzone za pomocą
przedimków:
Liczba
Nieokreślona Określona
pojedyncza
forma
forma
(entall)
(ubestemt)
(bestemt)
Rodzaj męski
En bil
Bilen
samochód
Rodzaj żeński
Ei jente
Jenta
dziewczynka
Rodzaj nijaki
Et hus
Huset
(jednosylabowe) dom
Rodzaj nijaki
Et eple
(wielosylabowe)
jabłko
Eplet
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
8
Liczba mnoga
Nieokreślona
Określona
(flertall)
forma
forma
Rodzaj męski
Biler/samochody
Bilene
Rodzaj żeński
Jenter/dziewczynki Jentene
Rodzaj nijaki
Hus/domy
Husene
Epler/jabłka
Eplene
(jednosylabowe)
Rodzaj nijaki
(wielosylabowe)
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
9
4 LEKCJA. GOD MORGEN!
Nauczymy się liczyć do 21. Innymi słowami – do pełnioletniości, która w tym
kraju skandywanskim otwiera drzwi do krainy rozrywek 
LICZEBNIKI (TALLORD)
1
én, éi, ett
2
tu
3
tre
4
fire
5
fem
6
seks
7
sju
8
åtte
9
ni
10
Ti
11
elleve
12
tolv
13
tretten
14
fjorten
15
femten
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
10
16
seksten
17
sytten
18
atten
19
nitten
20
tjue
21 – Tjueen, albo – zabawa się rozpoczyna 
LICZEBNIKI ILOŚCIOWE (GRUNNTALL)
Liczebnik ÉN, ÉI, ETT przystosowuje się do rodzaju rzeczownika – jeden
chłopczyk– én gutt, jedna mama – éi albo én mor, jeden dom – ett hus.
Liczebniki do 100 zapisuje się jednym słowem:
Det er to pølser i kjøleskapet – W lodówce są dwie kiełbasy.
I tyle samo kiełbasek zostanie do płacy 
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
11
5 LEKCJA. HVA KOSTER
BILLETTEN?
Podczas lekcji nauczymy się nazw dni tygodnia, pomówimy o czasownikach
modalnych. Każdy musi wiedzieć nazwy dni tygodnia po norwesku. Są
naprawdę boskie! 
NAZWY DNI TYGODNIA (UKEDAGER)
Mandag
Månedagen - dzień księżyca
poniedziałek
Tirsdag
Tys dag - Ty - bóg wojny
wtorek
Onsdag
Odins dag - dzień Odyna
środa
Torsdag
Tors dag - dzień Thora
czwartek
Fredag
Frøyas dag - Frøya dzień
piątek
Lørdag
Laugardagen - dzień prania
sobota
Søndag
Soldagen - dzień słońca
niedziela
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
12
CZASOWNIKI POMOCNICZE MODALNE (MODALE HJELPEVERB)
Czasowniki modalne są używane w zdaniach jako czasowniki pomocnicze dla
czasowników głównych, które w takim wypadku, są używane w formie
bezokolicznika (infinitiv) ale bez partykuły bezokolicznika å.
Czasowniki modalne wskazują na stosunek między wykonawcą czynności a
czynnością:
CZASOWNIK
ZNACZENIE
PRZYKŁAD
POMOCNICZY
Jeg kan snakke norsk
KAN
Wiedza, umiejętnoście
(Mogę mówić po
norwesku).
Przyszłość, rozkaz,
SKAL
obietnica
Używany tworząc czas
Jeg skal på kino i kveld
(Wieczorem pójdę do
kina).
przyszły.
MÅ
Konieczność, potrzeba
Nå må du slutte! (Teraz
musisz skończyć!)
Du bør spise vitaminer
BØR
Porada
(Musiałbyś jeść (dosł.)
witaminy!)
Jeg vil gjerne ha
VIL
Chęć, przyszłość
omelett (Chętnie
zjadłbym jajecznicę)
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
13
6 LEKCJA. PÅ KJØPESENTERET
Piękne kolory, mocne zapachy, niepowtarzalne smaki... To jest jego
wyskokość przymiotnik – adjektiv. Po tej lekcji Twój norweski będzie
jeszcze bardziej piękny i kolorowy!
NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANE PRZYMIOTNIKI
Nydelig
wspaniały/-a, miły/-a, przyjemny/-a
God
dobry/ -a; ładny/-a; smaczny/-a
Pen
ładny/ -a
Varm
ciepły/ -a
Kald
zimny/ -a
Tykk
gruby/-a
Tynn
chudy/ -a
Stor
duży/ -a
Dyr
drogi/ -a (typowe norweskie słowo )
Bilig
tani/ -a
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
14
Przymiotnik w zdaniu może występować jako:
1. część orzeczenia imiennego: bilen er hvit (samochód jest biały).
2. przydawka: det er et godt tilbud (to jest dobra propozycja).
BARDZO PROSTE ZASADY UŻYCIA PRZYMIOTNIKA W ZDANIU
1. Jeżeli rzeczownik, z którym występuje przymiotnik, jest rodzaju
żeńskiego lub męskiego, to używamy zwyczajnej, „słownikowej” formy
przymiotnika.
2. Jeżeli przymiotnik występuje z rzeczownikiem rodzaju nijakiego to
zazwyczaj do przymiotnika dodajemy końcówkę -t: skjørtet er rødt.
3. W liczbie mnogiej niezależnie od rodzaju dodajemy końcówkę -e: na
przykład, god – gode.
4. Jeśli przymiotnik w zdaniu występuje jako przydawka, wtedy
przymiotnik znajduje się między partykułą określonego/nieokreślonego
rzeczownika a rzeczownikiem – et godt tilbud.

Jeżeli rzeczownik, z którym występuje przymiotnik, jest rodzaju
żeńskiego lub męskiego, to używamy zwyczajnej, „słownikowej”
formy przymiotnika, na przykład:
ei gammel dør – stare drzwi
en gammel mann – stary mężczyzna.

Jeżeli przymiotnik występuje z rzeczownikiem rodzaju nijakiego to
zazwyczaj do przymiotnika dodajemy końcówkę -t:
et vakkert liv – piękne życie.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
15
7 LEKCJA. HVOR LIGGER POLEN?
W tej lekcji dowiesz się, jak wytłumaczyć dla Norwega Hvor ligger Polen?
– Gdzie jest Polska? Zagadnienie gramatyczne tej lekcji - dopełniacz
rzeczownika albo po norwesku - S-genitiv.
SŁOWNIK (ORDBOK)
Hvor ligger...?
Gdzie jest... ? (o objektach np.
geograficznych)
Ved
obok, przy
Østersjøen
Morze Bałtyckie
En republikk
republika, rzeczpospolita
Polens innbyggertall
Liczba ludności w Polsce
En hovedstad
stolica
Nord
północ
Hvordan er været i..
Jaka pogoda jest w...?
Otóż:
Polen er et land som (która) er en del av Nord-Europa. Landet ligger ved
Østersjøen.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
16
DOPEŁNIACZ (S – GENITIV)
S-genitiv – przypadek wyrażający przynależność – pokazujący, że coś do
kogoś należy. S-genitiv tworzymy dodając końcówkę -s do rzeczownika.
Na przykład:
Elevens bok – książka ucznia;
Lærerens dag – Dzień Nauczyciela;
Anitas hotell – hotel Anity;
Skipets stabilitet – stabilność okrętu.
I jeszcze jedna zasada!
Apostrofu (') przed „-s“ zazwyczaj nie piszemy! Jednak jeżeli rzeczownik
kończy się na -s, -x, -sch lub -z, to na końcu rzeczownika piszemy apostrof,
na przykład: Marx’ teorier – teorie Marksa.
Dopełniacz możemy utworzyć również za pomocą przyimka til:
Boka til eleven;
Dagen til læreren;
Hotellet til Anita;
Stabiliteten til skipet.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
17
8 LEKCJA. EN VANLIG DAG
Tworzenie zdań na początku których występuje NIE podmiot, a inna część
zdania. A czy wiesz, co Norwegowie mogą policzyć, a co - nie? Dowiesz się
po przeczytaniu tej lekcji!
NAJPIERW – NASTĘPNIE – POTEM (FØRST – SÅ – ETTERPÅ)
Słówka, które pomogają ułożyć czynnoście i wydarzenia w odpowiedniej
kolejności:
1. Først spiser Nora frokost. Etterpå leser hun aviser.
Najpierw Nora je śniadanie. Później ona czyta gazety.
2. Hun dusjer og så pusser tennene.
Ona ma prysznic i wtedy/potem/następnie czyści zęby.
3. Nora rydder bordet. Etterpå går hun på jobb.
Nora porządkuje na stole. Potem ona idzie do pracy.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
18
Zapamiętaj! Jeżeli na pierwszym miejscu w zdaniu występuje nie podmiot,
a okolicznik zdania lub dopełnienie - czasownik zawsze będzie na drugim
miejscu w zdaniu.
NORWESKIE „DUŻO“ (MANGE – MYE)
Mange używamy z rzeczownikami policzalnymi:
Mange bøker – dużo książek
Hvor mange...? – Ile..?
Mye używamy z rzeczownikami niepoliczalnymi:
Mye vann – dużo wody
Hvor mye...? – Ile...?
Hvor mye koster...? - Ile kosztuje...?
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
19
9 LEKCJA. HVOR BOR DU?
Przysłówki – adverb, które dodają językowi wyrazistości i są odpowiedzialne
za niuanse znaczeniowe. 
PRZYSŁÓWKI (ADVERB)
W języku norweskim przysłówek najczęściej występuje po czasowniku, na
przykład: Nora skriver pent – Nora pięknie pisze.
Przysłówki najczęściej opisują czasownik (han spiser fort – on szybko je),
rzadziej – przymiotnik (Ana er veldig trist – Ana jest bardzo zmęczona)
czy inny przysłówek (Nora tenker rasende fort – Nora myśli bardzo
szybko (przysłówek rasende uzupełnia inny przysłówek fort).
Podstawowe grupy przysłówkowe:
1. Tidsadverb – przysłówki określające, kiedy odbywa się czynność. W
zdaniu odpowiadają na pytanie „kiedy?”
Han kommer nå. – On przyjdzie teraz.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
20
2. Måtesadverb – przysłówki, które wskazują, w jaki sposób coś się
odbywa. W zdaniu odpowiadają na pytanie „jak?”
Det er ikke veldig ille. – To nie jest bardzo źle.
3. Stedsadverb
– przysłówki miejsca, wskazują, gdzie odbywa się
czynność. W zdaniu odpowiadają na pytanie „gdzie?”
Vi er inne i huset. – Jesteśmy w domu (wewnątrz domu).
4. Gradsadverb – przysłówki wskazujące na intensywność czynności. W
zdaniu odpowiadają na pytanie „jak bardzo?”
Det liker jeg svært godt. – To ja szczególnie lubię.
5. Nektingsadverb – przysłówek przeczący ikke:.
Jeg snakker ikke fransk. – Ja nie mówię po fancusku.
6. Modale adverb – przysłówki modalne.
Nora kommer sikkert snart. – Nora naprawdę szybko przyjdzie.
7. Spørreadverb – przysłówki pytające. W tej grupie spotykamy dobrze
nam znane: hvor – gdzie, hvorfor – dlaczego, hvordan – jak.
8. Relative adverb – przysłówki stosunku.
Hun viser meg huset hvor / der han bor. – On pokazuje dla mnie dom, w
którym mieszka.
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
21
10 LEKCJA. NORA I BANKEN OG
PÅ POSTKONTORET
Oto i ostatnia lekcja! Rozmowy na poczcie i w placówce bankowej. Przydatne
zwrtoty i słówka!
I banken:
Å veksle
wymienić
Å veksle X i Y
wymienić X na Y
En valutakurs
kurs walutowy/wymiany
Å sende penger
(prze)słać pieniądze
Et skjema for å overføre penger
formularz do przekazywania
(przelewu) pieniędzy
Et skjema
formularz, forma, schemat
Å fylle ut et skjema
zapełnić formularz
En bankarbeider
pracownik banku
Et gebyr
koszt, opłata
en bank
bank
i banken
W banku
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
22
På postkontoret:
Ei / en postpakke
paczka pocztowa
En pakke
pakiet, paczka
Å veie
zważyć
Et frimerke
znaczek pocztowy
Et postkort
pocztówka
Til sammen
razem, wszystkiego
Tilbake
z powrotem
et postkontor
poczta, urząd pocztowy
på postkontoret
na poczcie, w urzędzie
pocztowym
SPÓJNIKI (KONJUNKSJONER)
Najczęściej używanymi spójnikami są: og - i, men - ale, for - bo, ponieważ
, eller - albo/lub/czy.
Oni są nazywane sideordnende konjunksjoner – spójnikami łączącymi
samodzielne słowa, części zdania albo zdania:
De synger, og de danser. – Oni/one tańczą i śpiewają.
De synger ikke, men de dansere. – Oni/one nie śpiewają, ale tańczą.
De vil ikke synge, for de vil danse. – Oni/one nie chcą śpiewać, bo chcą
tańczyć.
Vil du synge, eller vil du danse? – Chcesz śpiewać czy tańczyć?
Trudno uwierzyć, że Norwegowie mogą być takie zabawne, prawda? 
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
23
Inna grupa spójników – Underordnende konjunksjoner:
At
aby
Om
czy
Da
wtedy
Når
kiedy, gdy
Mens
gdy, podczas
Siden
ponieważ, odkąd
Fordi
ponieważ, bo
Hvis
jeżeli, jeśli
Selv om
chociaż, nawet jeżeli,
mimo że
Hun sier at hun skal komme. On mówi, że przyjdzie.
Hun vil ikke danser, fordi hun er trøtt. – Ona nie chce tańczyć, bo jest
zmęczona.
Hun spør om vi vil danse. – Ona pyta, czy będziemy tańczyć.
Jeg vet ikke når Nora kommer.– Nie wiem, kiedy przyjdzie Nora.
Hvis du vil snakke norsk, må du praktisere mye. – Jeżeli chcesz rozmawiać
po norwesku - musisz dużo ćwiczyć. Wbrew leniowi 
Selv om hun er syk, vil hun danse. – Chociaż ona jest chora, chce tańczyć.
Koniec!
Zasłużyłeś
na
kilka
dni
odpoczynku,
ale
później
możesz
kontynuować naukę języka norweskiego razem z http://norweskiabc.pl/!
Do usłyszenia! 
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!
24
Kurs języka norweskiego w Twoim domu!