dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 1 Elastyczność popytu dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 2 Elastyczność popytu • Mierzy siłę, z jaką popyt reaguje na zmiany determinujących go czynników: - ceny danego dobra – elastyczność cenowa popytu prosta - cen innych dóbr – elastyczność cenowa popytu mieszana - dochodów – elastyczność dochodowa popytu dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 3 Elastyczność cenowa popytu prosta dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 4 Elastyczność cenowa popytu prosta • Mierzy siłę reakcji popytu na dane dobro na zmianę ceny tego dobra • Miernikiem jest współczynnik elastyczności cenowej popytu prostej • E(p) = względna zmiana popytu : względna zmiana ceny dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 5 Elastyczność cenowa popytu prosta dq E (p) = ---------- : q0 dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW dp -------p0 6 cena popyt 10 100 12 70 E(p) = -30/100 : +2/10 = - 3/10 : 2/10 = - 3/2 = - 1,5 | E(p) | = 1,5 - zmiana ceny o 1% wywoła zmianę popytu o 1,5% - popyt silnie reaguje na zmianę ceny /popyt silnie elastyczny względem ceny/ dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 7 cena popyt 10 100 12 90 E(p) = -10/100 : +2/10 = - 1/10 : 2/10 = - 1/2 = - 0,5 | E(p) | = 0,5 - zmiana ceny o 1% wywoła zmianę popytu o 0,5% - popyt słabo reaguje na zmianę ceny /popyt słabo elastyczny względem ceny lub popyt nieelastyczny względem ceny/ dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 8 cena popyt 10 100 12 80 E(p) = -20/100 : +2/10 = - 2/10 : 2/10 = - 1 | E(p) | = 1 - zmiana ceny o 1% wywoła zmianę popytu również o 1% - popyt reaguje z taką samą siłą, z jaką zmieniła się cena /popyt neutralny względem ceny/ dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 9 1/ E(p) >1 popyt elastyczny względem ceny: na 1% zmiany ceny przypada zmiana popytu o więcej niż 1% 2/ E(p) < 1 popyt słabo elastyczny /nieelastyczny/ względem ceny; na 1% zmiany ceny przypada zmiana popytu o mniej niż 1% 3/ E(p) = 1 popyt neutralny względem ceny; na 1% zmiany ceny przypada zmiana popytu o 1% dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 10 Elastyczność cenowa popytu prosta • E(p) = 0; popyt sztywny /doskonale nieelastyczny/ względem ceny – niezależnie od zmian cen popyt jest zawsze taki sam • E(p) = nieskończoność; popyt doskonale elastyczny względem ceny – przy tej samej cenie popyt może być różny dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 11 Elastyczność cenowa popytu może być liczona metodą: • punktową – stosowaną dla konkretnego punktu na krzywej popytu; stosowaną przy niewielkich zmianach cen • łukową – stosowaną do mierzenia przeciętnej elastyczności między dwoma punktami na krzywej popytu dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 12 Punktowa elastyczność cenowa popytu dq E (p) = ---------- : q0 dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW dp -------p0 13 Łukowa elastyczność cenowa popytu dq dp E (p) = ---------: -----------1/2(q0 + q1) 1/2(p0 + p1) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 14 dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 15 Elastyczność cenowa popytu mieszana dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 16 Elastyczność cenowa popytu mieszana • Mierzy siłę, z jaką popyt na dobro X reaguje na zmianę ceny dobra Y • Miernikiem jest współczynnik elastyczności cenowej popytu mieszanej • EXY - względna zmiana popytu na dobro X odniesiona do względnej zmiany ceny dobra Y dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 17 Elastyczność cenowa popytu mieszana dq(X) EXY = dp(Y) ---------- : q(X)0 -------- p(Y)0 dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 18 Elastyczność cenowa popytu mieszana • EXY > 0 dla substytutów • EXY < 0 dla dóbr komplementarnych dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 19 Elastyczność cenowa popytu mieszana – zadanie 1 • Cena dobra Y • 100 zł • 120 zł Popyt na dobro X 10 szt. 15 szt. • EXY = +5/10 : +20/100 = ½ : 1/5 = ½ x5 = 5/2 = 2,5 EXY >0 - substytuty EXY = 2,5 >1 popyt na dobro X elastyczny względem ceny dobra Y dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 20 Elastyczność cenowa popytu mieszana – zadanie 2 • Cena dobra Y • 10 zł • 12 zł Popyt na dobro X 100 szt. 90 szt. • EXY = - 10/100 : +2/10 = -1/10 : 1/5 = - 1/10 x 5 = - 5/10 = - ½ = - 0,5 EXY < 0 - dobra komplementarne |EXY| = 0,5 < 1 popyt na dobro X słabo elastyczny względem ceny dobra Y dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 21 dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 22 Elastyczność dochodowa popytu dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 23 Elastyczność dochodowa popytu • Mierzy z jaką siłą popyt reaguje na zmianę dochodu • Miernikiem jest współczynnik elastyczności dochodowej popytu • E(Y) = względna zmiana popytu : względna zmiana dochodu dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 24 Elastyczność dochodowa popytu dq E (Y) = ---------- : q0 dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW dY -------Y0 25 Elastyczność dochodowa popytu • E(Y) > 0 • dobro normalne • E(Y) < 0 • dobro podrzędne dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 26 Elastyczność dochodowa popytu zadanie 1 • Dochód Popyt na dobro A 2.000 zł 10 kg 2.500 zł 12 kg • E(Y) = +2/10 : +500/2.000 = 1/5 : ¼ = 1/5 x 4 = 4/5 = 0,8 E(Y) > 0 - dobro normalne E(Y) = 0,8 < 1 popyt słabo elastyczny względem dochodu dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 27 Elastyczność dochodowa popytu zadanie 2 • Dochód Popyt na dobro B 2.000 zł 100 szt. 2.500 zł 60 szt. • E(Y) = - 40/100 : +500/2.000 = - 2/5 : ¼ = - 2/5 x 4 = - 8/5 = - 1,6 E(Y) < 0 - dobro podrzędne | E(Y) | = 1,6 > 1 popyt elastyczny /silnie/ względem dochodu dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 28