Mięśnie kończyny górnej :obręczy i części wolnej. I. Mięśnie obręczy kończyny górnej. Mięsień naramienny- najbardziej powierzchownie położony mięsień. Ma trzy części, które rozpoczynają się: Część przednia albo obojczykowa – na końcu barkowym obojczyka. Część środkowa – albo barkowa – na wyrostku barkowym łopatki. Część tylna albo grzebieniowa – na dolnym brzegu grzebienia łopatki. Cały mięsień kończy się na guzowatości naramiennej na bocznej powierzchni kości ramiennej. Czynność – część barkowa odwodzi ramię do poziomu, część obojczykowa obraca ramię do wewnątrz( nawraca) i przywodzi do przodu, część grzebieniowa odwraca ramię i przywodzi do tyłu. Mięsień nadgrzebieniowy położony jest w dole nadgrzebieniowym łopatki. Rozpoczyna się w dole nadgrzebieniowym a kończy się na guzku większym kości ramiennej. Czynność – wspomaga swoim działaniem mięsień naramienny, pomagając mu odwodzić ramię, poza tym nieznacznie odwraca ramię i zgina. Mięsień podgrzebieniowy – rozpoczyna się na 2/3 przyśrodkowych dołu podgrzebieniowego, koniec tego mięśnia leży na guzku większym kości ramiennej. Czynność – odwraca ramię, poza tym odwodzi i zgina i w stawie ramiennym. • Mięsień obły mniejszy to mały, walcowaty mięsień. Rozpoczyna się na powierzchni grzbietowej dolnego kąta łopatki, przyczep końcowy leży na guzku większym kości ramiennej. Czynność – odwraca ramię i napina torebkę stawową. • Mięsień obły większy - przyczep początkowy leży na powierzchni grzbietowej dolnego kąta łopatki, kończy się na guzku mniejszym kości ramiennej. Czynność – opuszcza ramię podniesione – jest w tym ruchu silnym antagonistą mięśnia naramiennego, przywodzi ramię do tyłu, obraca je do wewnątrz – współdziała, więc z mięśniem najszerszym grzbietu. • Mięsień podłopatkowy – rozpoczyna się na powierzchni żebrowej łopatki – na jej całym dole podłopatkowym, przyczep końcowy leży na guzku mniejszym kości ramiennej. Ze względu na budowę jest to mięsień wielokrotnie pierzasty. Czynność – obraca ramię do wewnątrz (nawraca) i przywodzi w stawie ramiennym. II. Mięśnie części wolnej kończyny górnej. A. Mięśnie ramienia. Mięsień kruczoramienny – przyczep początkowy – leży na wyrostku kruczym łopatki, gdzie jest zrośnięty z głową krótką mięśnia dwugłowego ramienia i początkiem mięśnia piersiowego mniejszego, kończy się na powierzchni przedniej – przyśrodkowej kości ramiennej, w połowie jej długości. Czynność – zgina w stawie ramiennym i przywodzi, poza tym nawraca lub odwraca w zależności od położenia kończyny. Mięsień dwugłowy ramienia Głowa długa rozpoczyna się na guzku nadpanewkowym łopatki, ścięgno początkowe przechodzi przez bruzdę między guzkową i w połowie kości ramiennej łączy się z głową krótką. Głowa krótka mięśnia dwugłowego rozpoczyna się na wyrostku kruczym łopatki. Obydwie głowy kończą się poprzez swoje rozcięgno na powięzi przedramienia, właściwe ścięgno końcowe wchodzi głębiej i przyczepia się do guzowatości kości promieniowej. Czynność – mięsień dwugłowy ramienia jest mięśniem dwustawowym, działa na staw ramienny i łokciowy. W stawie ramiennym – zgina i przywodzi ( głowa krótka), głowa długa odwodzi i obraca do wewnątrz. W stawie łokciowym jest zginaczem i bardzo silnym odwracaczem przedramienia i ręki. Mięsień dwugłowy działa najsilniej w położeniu odwróconym ramienia. Mięsień dwugłowy ramienia Mięsień dwugłowy ramienia Mięsień ramienny – rozpoczyna się na powierzchni przedniej kości ramiennej i na przegrodach mięśniowych, kończy się na guzowatości kości łokciowej. Czynność – działa tylko staw łokciowy. Jest zginaczem przedramienia i działa nie zależnia od położenia ( nawrócenia czy odwrócenia). B. Grupa tylna mięśni ramienia. Mięsień trójgłowy ramienia. Głowa długa rozpoczyna się na guzku podpanewkowym łopatki. Głowa boczna rozpoczyna się na górnej, bocznej powierzchni kości ramiennej tj. powyżej bruzdy nerwu promieniowego. Głowa przyśrodkowa leży poniżej tej bruzdy ( na dolnej i przyśrodkowej powierzchni tej kości). Cały mięsień kończy się na wyrostku łokciowym kości łokciowej. Czynność – przywodzi i prostuje w stawie ramiennym oraz prostuje w stawie łokciowym. Mięśnie przedramienia. Grupa przednia mięśni przedramienia. Warstwa powierzchowna Mięsień nawrotny obły – początek – głowa ramienna – nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej, głowa łokciowa – wyrostek dziobiasty kości łokciowej. Cały mięsień kończy się na środkowej, bocznej części kości promieniowej. Czynność – nawraca przedramię, zgina je w stawie łokciowym. Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka – początek – nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej, koniec II lub III kość śródręcza – podstawa. Zgina rękę, odwodzi ( zgina w stronę promieniową) i zgina przedramię w stawie łokciowym. Mięsień dłoniowy długi – początek nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej, koniec rozcięgno dłoniowe łączące się z troczkiem zginaczy nadgarstka. Czynność – zgina nadgarstek i stawy śródręczno-paliczkowe oraz zgina przedramię w stawie łokciowym. Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka – początek Głowa ramienna rozpoczyna się na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej Głowa łokciowa rozpoczyna się na wyrostku łokciowym kości łokciowej, Cały mięsień kończy się na kości grochowatej. Czynność – Zgina nadgarstek i przywodzi( zgina dłoniowo i łokciowo) i zgina w stawie łokciowym. Mięsień nawrotny obły Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka Mięsień dłoniowy długi Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka • Warstwa druga Mięsień zginacz powierzchowny palców – początek Głowa ramienno-łokciowa rozpoczyna się na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej i wyrostku dziobiastym kości łokciowej. Głowa promieniowa – początek leży na przedniej powierzchni kości promieniowej. Cały mięsień kończy się na podstawach paliczków środkowych. Czynność – zgina rękę dłoniowo – i palce w stawach między paliczkami bliższymi i środkowymi oraz przedramię w stawie łokciowym. • Warstwa głęboka i trzecia. Mięsień zginacz głęboki palców rozpoczyna się na kości łokciowej i błonie międzykostnej przedramienia, kończy się na podstawach paliczków dalszych od 2-5. Czynność – zgina rękę dłoniowo, palce zgina w stawach między paliczkami środkowymi a dalszymi. Mięsień zginacz długi kciuka – początek – przednia powierzchnia kości promieniowej, koniec podstawa paliczka dalszego kciuka. Czynność – zgina kciuk w stawie między paliczkowym, zgina rękę i odwodzi ją. • Warstwa czwarta Mięsień nawrotny czworoboczny – początek – 1/3 dolno-przyśrodkowa kości łokciowej, koniec – 1/4 dolno – boczna kości promieniowej. Czynność – nawraca przedramię. B. Grupa boczna mięśni przedramienia M. ramienno-promieniowy - początek – brzeg boczny k. ramiennej poniżej połowy, przegroda mięśniowa. Koniec – k. promieniowa, powyżej wyrostka rylcowatego. Czynność – silny zginacz stawu łokciowego, działa najsilniej w położeniu nawróconym. M. prostownik promieniowy długi nadgarstka – początek – brzeg boczny i nadkłykieć boczny k. ramiennej. Koniec powierzchnia grzbietowa podstawy II kości śródręcza. Czynność – zgina przedramię w stawie łokciowym. Silnie zgina rękę w kierunku grzbietowym i odwodzi ją. M. prostownik promieniowy krótki nadgarstka – początek – nadkłykieć boczny k. ramiennej. Koniec – powierzchnia grzbietowa podstawy III kości śródręcza. Czynność – zgięcie grzbietowe ręki, słabo zgina w stawie łokciowym i odwodzi rękę. M. odwracacz – początek – więzadło pierścieniowate stawu promieniowo-łokciowego bliższego, więzadło poboczne promieniowe, nadkłykieć boczny kości ramiennej. Koniec – włókna kończą się na powierzchni tylnej, bocznej i przedniej kości promieniowej. Czynność – odwraca przedramię niezależnie od jego położenia. M. prostownik promieniowy długi nadgarstka M. prostownik promieniowy krótki nadgarstka C. Grupa tylna mięśni przedramienia. Warstwa powierzchowna. M. prostownik palców – początek – nadkłykieć boczny kości ramiennej, więzadło poboczne promieniowe, więzadło pierścieniowate. Koniec – ścięgno końcowe biegnie na powierzchnię grzbietową bliższego paliczka od II do V, poprzez rozścięgno dłoniowe do podstaw paliczków dalszych. Czynność – prostuję rękę w stawach śródręcznopaliczkowych, jest też odwodzicielem palców. M. Prostownik palca małego – początek – jak poprzedni. Koniec – poprzez rozścięgno dochodzi do podstawy V paliczka dalszego. Czynność – prostuje i przywodzi palec V. M. Prostownik łokciowy nadgarstka – początek – nadkłykieć boczny kości ramiennej, więzadło poboczne promieniowe stawu łokciowego, powierzchnia tylna kości łokciowej. Koniec – podstawa V kości śródręcza. Czynność – prostuję rękę ( zgina grzbietowo), zgina w kierunku łokciowym(przywodzi). Warstwa głęboka. M. odwodziciel długi kciuka – początek – powierzchnia tylna kości łokciowej i promieniowej. Koniec – podstawa dalszego paliczka kciuka. Czynność – prostownik kciuka we wszystkich jego stawach. M. prostownik wskaziciela – początek – powierzchnia tylna kości łokciowej i błona międzykostna. Koniec – rozścięgno grzbietowe wskaziciela. Czynność – prostuje palec II, prostuję rękę i odwodzi w stronę promieniową. dolnej. Mięśnie obręczy kończyny dolnej. Grupa przednia mięśni obręczy kończyny dolnej. Mięsień biodrowo-lędźwiowy. Mięsień lędźwiowy większy. – początek – 12 krąg piersiowy i 1-4 kręgi lędźwiowe, wyrostki żebrowe kręgów L1-5. Przyczep końcowy – krętarz mniejszy kości udowej. Mięsień lędźwiowy mniejszy – przyczep początkowy – trzony Th5 i L1, przyczep końcowy – na granicy kości biodrowej i łonowej. Mięsień biodrowy – początek – w dole biodrowym od grzebienia biodrowego do obu kolców przednich (górnego i dolnego). Kończy się wspólnym ścięgnem na krętarzu mniejszym. Czynność – cały mięsień jest silnym zginaczem w stawie biodrowym, jego praca warunkuje ruchy chodzenia. Dodatkowo obraca udo na zewnątrz i przywodzi. Mięśnie lędźwiowe są odpowiedzialne za duży zakres zginania, a mięsień biodrowy za siłę tego Mięsień lędźwiowy większy Mięsień biodrowy kończyny dolnej. Mięsień pośladkowy wielki. Rozpoczyna się na powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej do tyłu od kresy pośladkowej tylnej, obok kości krzyżowej i guzicznej. Kończy się na powięzi szerokiej uda i całość przyczepia się na bocznej powierzchni kości udowej – wytwarzając guzowatość pośladkową i krętarz trzeci. Czynność – utrzymywanie pionowej postawy ciała podczas stania i chodzenia. Najsilniejszy prostownik stawu biodrowego i jednocześnie najsilniejszy antagonista mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Jest najsilniejszym obracaczem na zewnątrz w stawie biodrowym i i płaskim mięśniem. Początek kolec biodrowy przedni górny, powięź pośladkowa, ścięgno końcowe przechodzi w ścięgniste pasmo biodrowopiszczelowe kończące się na nakłykciu bocznym piszczeli. Czynność – działa na staw kolanowy – wyprostowany ustala w pozycji wyprostowanej, zgięty - zgina dodatkowo. W stawie biodrowym zgina, nawraca( obraca do wewnątrz) i odwodzi. • Mięsień pośladkowy średni – początek – na powierzchni pośladkowej talerza biodrowego pomiędzy kresą pośladkową przednią i tylną, kończy się na krętarzu większym kości udowej. Czynność taka jak następnego. • Mięsień pośladkowy mały – początek – powierzchnie pośladkowa talerza kości biodrowej pomiędzy kresą pośladkową przednia a dolną, kończy się na krętarzu większym kości udowej. Czynność – przednie części obu mniejszych mięśni pośladkowych ( średniego i małego) zginają w stawie biodrowym i nawracają( obracają do wewnątrz), tylne części obu mięśni prostują w stawie biodrowym i odwracają. Całe mięśnie odwodzą w stawie biodrowym. • Mięsień gruszkowaty – początek – powierzchnia miedniczna kości krzyżowej, koniec – krętarz większy kości udowej. Czynność – prostownik, odwodziciel i odwracacz w stawie Mięsień pośladkowy średni Grupa brzuszna mięśni obręczy kończyny dolnej. Miesień zasłaniacz wewnętrzny – początek – kość miedniczna w otoczeniu otworu zasłonionego, kończy się w dole krętarzowym kości udowej. Czynność – słabo obraca udo na zewnątrz, słabo przywodzi i prostuje w stawie biodrowym. Mięsień bliźniaczy górny – początek-kolec kości kulszowej, Mięsień bliźniaczy dolny – początek – górna powierzchnia guza kości kulszowej. Kończą się mięśnie bliźniacze w dole krętarzowym kości udowej. Czynność, odwracają, przywodzą i prostują udo. Mięsień czworoboczny - początek - guz kulszowy, koniec grzebień międzykrętarzowy kości udowej. Czynność – odwraca, przywodzi i prostuje udo. Mięsień zasłaniacz wewnętrzny – początek – dolny brzeg otworu zasłonionego, koniec – dół krętarzowy kości udowej. Czynność - odwraca, przywodzi i prostuje udo. Mięśnie uda. Grupa przednia mięśni uda. Mięsień krawiecki jest najdłuższym mięśniem uda. Rozpoczyna się na kolcu biodrowym przednim górnym, kończy się na przyśrodkowej powierzchni bliższego końca kości piszczelowej. Czynność – w stawie biodrowym zgina udo, odwodzi i obraca na zewnątrz ( odwraca ). W stawie kolanowym – zgina Mięsień czworogłowy uda. Mięsień prosty uda ( czyli głowa długa) rozpoczyna się na kolcu biodrowym przednim dolnym, kończy się wspólnym ścięgnem końcowym. Mięsień obszerny boczny ( głowa boczna) rozpoczyna się na krętarzu większym kości udowej, kresie międzykrętarzowej i na górnej i bocznej powierzchni kości udowej, kończy się wspólnym ścięgnem końcowym. Mięsień obszerny przyśrodkowy ( głowa przyśrodkowa) rozpoczyna się na przyśrodkowej powierzchni kości udowej, kończy się wspólnym ścięgnem końcowym. Mięsień obszerny pośredni( czyli głowa pośrednia)początek – powierzchnia przednia i boczna trzonu kości udowej, wspólne ścięgno końcowe utworzone przez cztery głowy mięśnia czworogłowego kończy się przechodząc w więzadło rzepki przyczepiające się do przedniej powierzchni kości piszczelowej wytwarza guzowatość kości piszczelowej. Po drodze tworzy troczki rzepki – boczne i przyśrodkowe. Grupa przyśrodkowa mięśni uda. Mięsień grzebieniowy – początek – gałąź górna kości łonowej, koniec – poniżej i do tyłu od krętarza mniejszego kości udowej. Czynność – przywodzi udo, nieznacznie je zgina i odwraca( ruch obrotowy na zewnątrz). Mięsień smukły – początek – gałąź dolna kości łonowej i gałąź kości kulszowej, koniec pod ścięgnem mięśnia krawieckiego czyli przyśrodkowo, na końcu bliższym kości piszczelowej. Czynność – w stawie biodrowym – przywodzi ( słabo ) prostuje i odwraca, w stawie kolanowym zgina w słabo obraca do wewnątrz. Mięsień przywodziciel długi – początek – kość łonowa poniżej guzka łonowego, kończy się w połowie wysokości trzonu kości udowej na jej powierzchni przyśrodkowej. Czynność – silnie przywodzi, poza ty, zgina i odwraca udo. Mięsień przywodziciel krótki – początek – gałąź dolna kości łonowej, koniec – górna 1/3 kości udowej, przyśrodkowo. Czynność – przywodzi odwraca i zgina. Mięsień przywodziciel wielki – największy wśród przywodzicieli. Rozpoczyna się na gałęzi dolnej kości łonowej, gałęzi kości kulszowej, guzie kulszowym, kończy się na całym brzegu przyśrodkowym kości udowej aż do nadkłykcia przyśrodkowego. Czynność – jest najsilniejszym przywodzicielem w stawie biodrowym, poza tym wykonuje ruchy obrotowe 0 tylna część mięśnia odwraca udo a przednia nawraca. Część tylna jest silnym prostownikiem w stawie biodrowym a część przednia należy do zginaczy stawu biodrowego. Grupa tylna mięśni uda. Mięsień półścięgnisty – przyczep początkowy – guz kulszowy, koniec – kość piszczelowa, przyśrodkowo od guzowatości kości piszczelowej. Czynność – prostownik i słaby przywodziciel w stawie biodrowym, zginacz stawu kolanowego i nawracacz. Mięsień półbłoniasty – początek – guz kulszowy, koniec – kłykieć przyśrodkowy kości piszczelowej. Czynność – silniejszy od poprzedniego prostowniki przywodziciel w stawie biodrowym, w działaniu na kolano zgina i nawraca. Mięsień dwugłowy uda Głowa długa – rozpoczyna się na powierzchni tylnej guza kulszowego. Głowa krótka – początek – na bocznej powierzchni kości udowej, koniec obu głów łączy się silnym ścięgnem z głową strzałki. Czynność - w działaniu na staw biodrowy głowa długa – jest prostownikiem stawu biodrowego, dodatkowo, przywodzi i w zależności od położenia może nawracać lub odwracać udo. W działaniu na staw kolanowy cały mięsień jest silnym zginaczem i odwracaczem. na kłykciu bocznym i 2/3 bocznych kości piszczelowej, na górnej części błony międzykostnej podudzia, kończy na powierzchni podeszwowej kości klinowatej przyśrodkowej i na I kości śródstopia. Czynność – działanie mięśnia na stopę polega na zgięciu grzbietowym, dodatkowo miesień ten odwraca, dzieje się to głównie ze względu na przebieg jego ścięgna. Jest w związku z tym antagonistą mięśni strzałkowych – głównych nawracaczy. Mięsień prostownik długi palców – rozpoczyna się kłykciu bocznym kości piszczelowej, głowie i brzegu przednim strzałki aż do jej ¼ dolnej części i na błonie międzykostnej goleni, kończy się przechodząc w rozcięgna dochodzące do 2-5 palca. Czynność – zgięcie grzbietowe i nawracanie, Mięsień strzałkowy trzeci – początek – wspólnie z poprzednim, kończy się na 4-5 kości śródstopia. Czynność – zgięcie grzbietowe i nawracanie, dodatkowo mięsień strzałkowy trzeci odwodzi stopę. Mięsień prostownik długi palucha – początek – środek powierzchni przyśrodkowej strzałki i błona międzykostna, kończy się – na grzbiecie podstawy Mięsień piszczelowy przedni Grupa boczna mięśni podudzia. Mięsień strzałkowy długi – początek – kłykieć boczny kości piszczelowej głowa strzałki, staw piszczelowo strzałkowy, powierzchni boczna strzałki, błona międzykostna podudzia, kończy się ścięgno przechodzi do tyłu od kostki bocznej i kończy się na stopie, na kości klinowatej przyśrodkowej i I kości śródstopia. Czynność – nawraca stopę, odwodzi ją i zgina podeszwowo. Mięsień strzałkowy krótki – początek – 1/3 dolna boku strzałki i przegrody mięśniowej, koniec – 5 kość śródstopia. Czynność jak poprzedniego tylko słabsza. Warstwa powierzchowna. Mięsień brzuchaty łydki. Głowa boczna – początek – powierzchnia podkolanowa, powyżej kłykcia bocznego kości udowej. Głowa przyśrodkowa – początek – powierzchnia podkolanowa, powyżej kłykcia przyśrodkowego kości udowej, kończą się wspólnym ścięgnem, ( ścięgno piętowe lub Achillesa) na guzie kości piętowej. Czynność – mięsień ten zgina stopę podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę. Mięsień płaszkowaty początek – powierzchnia tylna głowy strzałki, ¼ górna strzałki, na kresie mięśnia płaszczkowatego na tyle kości piszczelowej, kończy się wspólnym ścięgnem końcowym z mięśniem brzuchatym łydki – ścięgnem Achillesa – na guzie kości piętowej. Czynność – mięsień ten zgina stopę podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę. Mięsień podeszwowy. – początek – powierzchnia podkolanowa kości udowej powyżej kłykcia bocznego, kończy się ścięgnem piętowym ( Achillesa) na guzie kości piętowej. Czynność – Mięsień podkolanowy – początek – bruzda podkolanowa – między nadkłykciem bocznym kości udowej a chrząstką stawową, kończy się na powierzchni tylnej kości piszczelowej. Rozpoczyna zgięcie stawu kolanowego – odblokowuje go, słabo nawraca goleń. Mięsień zginacz długi palców – początek – tylna powierzchni kości piszczelowej, poniżej mięśnia płaszczkowatego, kończy się 4 ścięgnami końcowym dochodzącymi do paliczków dalszych do 2-5. Czynność – zgina podeszwowo stopę, odwraca i przywodzi. Mięsień piszczelowy tylny – początek – tył górnej części błony międzykostnej goleni, przylegające do niej kości strzałkowa i piszczelowa, koniec – na kości łódkowatej, kości klinowatej przyśrodkowej, ale wysyła też włókna do innych otaczających kości. Czynność – silnie odwraca stopę i przywodzi, słabiej zgina podeszwowo. Mięsień zginacz długi palucha. – początek – na środkowej części strzałki, przegrodzie międzykostnej goleni, kończy się na podstawie dalszego paliczka