Polityczna poprawność.

Polityczna poprawność
22 czerwca 2006
Agata Romaniuk
IFiS PAN
Polityczna poprawność
Unikanie i zastępowanie sformułowań lub słów, które mogą być
uznane za obraźliwe lub dyskryminujące dla grup
mniejszościowych. Działania mające na celu wyrugowanie z
publicznego dyskursu określeń nacechowanych negatywnie na
rzecz neutralnych.
Swoisty kodeks językowy oraz zespół zachowań i opinii
prezentowanych jako "antydyskryminacyjne", dotyczących
zwłaszcza rasy, płci, seksu i ekologii, prezentowanych przez
wpływowe kręgi lewicowe i postępowo-liberalne.
Encyklopedia Socjologii, Scholar 2002
Kontekst historyczny
Pierwsze udokumentowane użycie w dyskursie publicznym:
1793 Sąd Najwyższy USA w sprawie
Chisholm vs. Georgia
„The states, rather than the People, for whose sakes the
States exist, are frequently the objects which attract and
arrest our principal attention [...]. Sentiments and expressions
of this inaccurate kind prevail in our common, even in our
convivial, language. Is a toast asked? 'The United States,'
instead of the 'People of the United States,' is the toast given.
This is not politically correct.”
Kontekst historyczny
1912 Robert La Follete Autobiography
„In those days we did not so much get correct political and economic views,
for there was then little teaching of sociology or political economy worthy
the name, but what we somehow did get, and largely from Bascom, was a
proper attitude toward public affairs. And when all is said, this attitude is
more important than any definite views a man may hold.”
1936 H. V. Morton's In the Steps of St. Paul
„To use such words would have been equivalent to calling his audience
'slaves and robbers'. But Galatians, a term that was politically correct,
embraced everyone under Roman rule, from the aristocrat in Antioch to the
little slave girl in Iconium.”
Kontekst historyczny

Marksizm

Szkoła frankfurcka

Antropologia Boas’a
George Orwell i polityczna
poprawność
George Orwell "Polityka i język angielski”, 1946
"Wydaje się, że ortodoksja, jakiejkolwiek maści, wymaga martwego,
naśladowczego stylu [...] Jeśli upraszczamy angielski, uwalniamy się
od najgorszych wybryków ortodoksji.Bombarduje się bezbronne
wioski, mieszkańców wygania się z domów, płoną domy podpalone
pociskami zapalającymi; i to się nazywa pacyfikacją. [...] W naszych
czasach język polityki składa się w dużej mierze z eufemizmów i
mrocznych niejasności. Język polityki zaprojektowano tak, aby
kłamstwa brzmiały prawdopodobnie, a morderstwa przyzwoicie (...)".
Kontekst współczesny


Lewicowe i feministyczne ruchy lat 1960tych.
Konserwatyści w latach 80tych. (Dinesh D’Souza)
Polityczna poprawność pozostaje w ścisłym związku z Nową
Lewicą, a w szczególności z feminizmem, antypedagogiką,
ekologizmem, antytechnologicznym enwiromentalizmem i
multikulturalizmem.
Zaplecze teoretyczne

Hipoteza Sapira – Whorfa

Muted Group Theory (E. Ardener)

Noelle-Neumann Spirala milczenia
Satyra
Satyra
Satyra
Satyra
Alfabet niepoprawny politycznie
Dyskurs polski
Jadwiga Witek, Zbigniew Żmigrodzki
Polwen 2003
Do dyskusji

Robert Louis Stevenson
Wiedzieć czego się chce zamiast szeptać „amen”, kiedy
świat mówi Ci, czego powinieneś chcieć, to tyle, co
zachować swoją duszę.

William Lutz
Nigdy jeszcze tak wielu słuchaczy nie znajdowało się na
łasce tak niewielu mówców.