Zjawisko tarcia Tarcie jest to zjawisko fizyczne występujące na styku dwóch ciał materialnych. (Należy też pamiętać, że tarcie jest obecne wszędzie, nawet w powietrzu. Wiemy przecież jak promy kosmiczne rozgrzewają się podczas przejścia przez atmosferę ziemi, co jest właśnie działaniem cząsteczek gazów na powierzchnię statku.) Jeżeli na któreś z ciał kontaktujących się podziałamy siłą to pojawia się siła tarcia. ⃗ ⃗ ⃗ ⃗ ⃗ ⃗ ⃗ ⃗ =0 ⟹ =0 Ta zależność mówi, że jeśli siła jest równa zero to siła tarcia również jest równa zero. Nie oznacza to jednak, że nie ma tarcia. Współczynnikiem tarcia statycznego pomiędzy powierzchniami nazywamy stosunek siły wprawiającej ciało w ruch do siły nacisku ciała na podłoże. ⃗ = − – ł – ł – ⃗ ⃗= ⃗ = ół ą ł ł ℎ ℎ ę Współczynnikiem tarcia kinetycznego nazywamy stosunek siły utrzymującej ciało w ruchu do siły nacisku ciała na podłoże. ⃗ = − – ł – = ⃗ ⃗ ⃗= ⃗ ół ą ł ℎ Dla każdych dwóch powierzchni trących o siebie, siła wprawiająca ciało w ruch jest większa od siły utrzymującej ciało w ruchu, a co za tym: > ⟹ > ∧ są wielkościami stabelaryzowanymi i zależą tylko od rodzaju powierzchni trącej się. iwiedza Tarcie Statyczne Kinetyczne Poślizgow Toczne > Zadanie: Na płaskiej powierzchni lodu stoją sanki o stalowych płozach i masie 40kg. Z jaka siłą należy na sanki działać w kierunku poziomym aby: a) wprawić sanki w ruch, b) utrzymać sanki w ruchu 2 c) rozpędzać sanki ruchem jednostajnie przyspieszonym z przyspieszeniem 1,2m/s ? a) Rozwiązanie sprowadza się do przekształcenia wzoru tak by otrzymać postać = ∙ = 0,027 ∙ 40 b) Tu analogicznie przekształcamy wzór tak by otrzymać postać = ∙ = 0,02 ∙ 40 = = = ∙ ∙ 9,81 ∙ = ∙ ∙ = 10,6 = = = = ∙ ∙ ∙ 9,81 = 7,8 c) W tym przypadku musimy znaleźć wypadkową. Siła ta musi być sumą siły pokonującej siłę tarcia kinetycznego i siły nadającej ciału przyspieszenie. = + = 7,8 + 40 = ∙ 1,2 iwiedza + = ∙ = = 55,8 ∙