Prof. Dr hab. Dominika Dudek Zakład Zaburzeń Afektywnych
advertisement
Pełnosprawny Student VIII Kraków, 29-30 października 2014 r. STUDENT Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI Prof. Dr hab. Dominika Dudek Zakład Zaburzeń Afektywnych Katedry Psychiatrii CMUJ Leczenie psychiatryczne jako stygma • Stygmatyzacja rzeczywiście istnieje: w społeczeństwie, w służbie zdrowia, wśród samych pacjentów • Negatywne oczekiwania własne i innych → utrudniają osiągnięcie celu, „samosprawdzająca się przepowiednia • Tworzy bariery Najczęstsze określenia • • • • • • • • Wariat (varius- inny) E.T, obcy, kosmita Dziwny Nienormalny Głupi („głupio gada”) Nieodpowiedzialny Nieprzewidywalny Groźny, agresywny • Nie może podejmować decyzji • Niewiarygodny • Leniwy • Niezdolny do pracy • ……. Skala problemu • Raport WHO: co 4-ty człowiek cierpi na zaburzenia psychiczne • Wiele zachorowań nie znajduje się w statystykach (nieleczeni, gabinety prywatne) • → coraz więcej studentów ma jakieś zaburzenia psychiczne Różnorodność obszarów i problemów • Zaburzenia adaptacyjne • Nerwice, zaburzenia lękowe • Depresje • Psychozy • Uzależnienia Każdy obszar niesie specyficzne trudności i problemy, wymagające innego podejścia i wsparcia, wzbudza inne emocje (lęk, współczucie, złość, obwinianie itp.) Obszary mogą się na siebie nakładać Diagnoza w psychiatrii – „wiem, że nic nie wiem” • Poznanie chorego jest procesem ciągłym • „Rozpoznanie w psychiatrii nie ma takiego waloru co w innych dyscyplinach lekarskich. Jest często sprawa umowną”, „….odgrywa rolę symbolu ułatwiającego porozumienie się między psychiatrami (…), jest skrótem pojęciowym (A Kępiński) • Diagnoza może zmieniać się w przeciągu życia (np. konwersje dgn MDD-ChAD) • Wielość diagnoz, współchorobowość, dominujące problemy w danym momencie • Kryteria diagnostyczne zmieniają się w perspektywie historycznej (kolejne wersje ICD i DSM) • Norma-zaburzenie osadzone w kontekście kulturowym Diagnoza w psychiatrii – „wiem, że nic nie wiem” • Nazwa choroby, „etykietka” nic nie mówi o aktualnym stanie, możliwościach, ograniczeniach, sprawności/niepełnosprawności, trafności deficytów • Medykalizacja: nieśmiałość-fobia społeczna, smutek-depresja • „dziś każdy ma depresję”, „weź się w garść” W poszukiwaniu równowagi • Wsparcie – paternalizm • Mobilizowanie – danie spokoju i czasu • Odciążenie na czas choroby, czasowe mniejsze wymagania – „obniżenie lotów”, wypadnięcie z ról społecznych • Opieka – nadopiekuńczość • Choroba jako stan (przejściowy, wymagający zaangażowania i aktywnego działania w procesie zdrowienia) – choroba jako cecha (zawód: pacjent, wtórne korzyści z roli chorego) Choroba to jednak choroba • Unikajmy apoteozy chorób psychicznych • Owszem – wielu wybitnych, kreatywnych, sławnych cierpiało na zaburzenia psychiczne, ale jak w całym społeczeństwie większość to osoby zwyczajne, przeciętnie uzdolnione. • Owszem – choroba może wyzwalać nowe zdolności twórcze (schizophrenia paradoxalis socialiter fausta…..- termin krakowskiego psychiatry prof. Brzezickiego), ale u większości chorych hamuje możliwości, utrudnia rozwój, powoduje załamanie linii życiowej Chorujący student w Krakowie • Psychiatria z tradycjami • „Duch Kepińskiego” – humanizm, dialog, partnerstwo • Rozwój psychiatrii środowiskowej (A. Cechnicki) • Kraków „zagłębiem psychoterapeutów” • Kompleksowe programy leczenia • Kraków wspiera leczenie uzależnień Dziękuję za uwagę Dane kontaktowe [email protected] ZZA: 12 4248703 Patroni medialni: Partner: Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
