wojt gminy w*odawa

advertisement
Burmistrz Miasta i Gminy Pobiedziska
NA ŚRODOWISKO USTALEŃ
Strona
mgr Małgorzata Olszewska
1
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego
obrębu Biskupice, gmina Pobiedziska
MIEJSCOWEGO SCOWOŚCI OKUNINKA
SPIS TREŚCI
1. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTU
PLANU ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI.....................................3
2. METODAY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY……………...…….…6
3. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ
DOKUMENTU……………………………………………....................................................................7
4. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA
ŚRODOWISKO......................................................................................................................................7
5. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO
STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU PLANU …………………..…...7
5.1. Wnioski wynikające z uwarunkowań ekofizjograficznych .............................................................7
5.2. Potencjalne zmiany stanu środowiska przy braku realizacji projektu zmiany planu .....................17
6. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM
ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM..............................................................................................18
7. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU
WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU W SZCZEGÓLNOŚCI
DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE
USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004R. O OCHRONIE PRZYRODY.....................................18
8. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z
PUNKTU WIDZENIA PROJEKTU PLANU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE
CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE
PODCZAS OPRACOWYWANIA PLANU...................................................................................... 22
9. PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA, W TYM ODDZIAŁYWANIA
BEZPOŚREDNIE, POŚREDNIE, WTÓRNE, SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE,
ŚREDNIOTERMINOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE ORAZ
POZYTYWNE I NEGATYWNE PROJEKTU M.P.Z.P., NA CELE I PRZEDMIOT
OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU,
A TAKŻE NA ŚRODOWISKO...........................................................................................................24
10. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZENIE
NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO MOGĄCYCH WYNIKAĆ Z
REALIZACJI USTALEŃ PLANU …………………………………... ............................................30
ONIE OSIEDLA BRZOZOWA I BLISKIE
Strona
2
11. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W
PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE ………………………………………………………... 31
12. PODSUMOWANIE ……………………………………………………………………………. 32
13. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ………………………………..32
1. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTU PLANU ORAZ
JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI
Przedmiotem oceny zawartej w niniejszej Prognozie są ustalenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego dla miejscowości Biskupice. Podstawę prawną Prognozy
oddziaływania na środowisko ustaleń tegoż planu stanowi ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. nr 80, poz. 717 z poźniejszymi zmianami) oraz ustawa
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 r. (Dz. U. nr 199,
poz. 1227). Zakres prognozy został uzgodniony z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska
w Poznaniu i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu.
Sporządzenie Prognozy dokonane zostało w powiązaniu z następującymi dokumentami:
1) Projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obrębu Biskupice, gmina
Pobiedziska;
2) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Pobiedziska;
3) Ekofizjografią podstawową Gminy Pobiedziska;
4) Programem ochrony środowiska na lata 2004 – 2007 z perspektywą na lata 2008 – 2011 Gminy
Pobiedziska;
5) Planem gospodarki odpadami w gminie Pobiedziska;
6) Polityką Ekologiczną Państwa na lata 2009 -2012 z uwzględnieniem perspektywy do roku
2016;
7) Planem ochrony Parku Krajobrazowego Promno.
Strona
Celem Prognozy jest określenie charakteru prawdopodobnych oddziaływań na środowisko
przyrodnicze, które mogą być spowodowane realizacją zalecanych lub dopuszczonych przez Plan
sposobów zagospodarowania i użytkowania terenu. Zakres przedmiotowy Prognozy został
dostosowany do skali Planu oraz stopnia szczegółowości i precyzji jego ustaleń. Prognoza poddaje
ocenie przewidywane skutki oddziaływań w kontekście ich potencjalnych wpływów na elementy
środowiska i warunki życia ludzi. Także na obszary Natura 2000. Zarówno projekt Planu jak i zapisy
Prognozy poddawane są otwartej dyskusji w toku formalno-prawnym poprzez procedurę wyłożenia
tych dokumentów do wglądu publicznego.
Podstawowym celem Prognozy, opracowywanej równocześnie z projektem Planu jest poszukiwanie
i wskazanie możliwości powiązań planistycznych najkorzystniejszych dla stanu środowiska, poprzez:
· Identyfikację i ocenę najbardziej prawdopodobnych wpływów na biofizyczne, zdrowotne i kulturowe
komponenty środowiska określonego obszaru, jakie może wywołać realizacja dyspozycji
przestrzennych zawartych w projekcie Planu;
· Dyskusję i współpracę autora prognozy z autorem projektu Planu celem eliminacji rozwiązań
i ustaleń niemożliwych do przyjęcia ze względu na ewentualne negatywne skutki dla środowiska lub
zagrożenie dla zdrowia mieszkańców;
3
Przystąpienie do zmiany planu obrębu Biskupice, zostało wywołane uchwałą Rady Miasta i Gminy
Pobiedziska nr XVII/209/08, zmienionej uchwałą Nr XXX/319/2013 z dnia 28 lutego 2013 r.
Uchwałę podjęto w celu wyjścia naprzeciw potrzebom społecznym, realizując jednocześnie zadanie
własne gminy dotyczące kształtowania ładu przestrzennego Gminy Pobiedziska.
Potrzeba lokalizacji nowych dróg, wydawanie decyzji o warunkach zabudowy, w odpowiedzi na
liczne wnioski mieszkańców, mogło skutkować brakiem ładu przestrzennego.
Strona
Na terenach objętych Planem ustala się następujące rodzaje przeznaczenia:
 tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone na rysunku planu symbolami 1MN114MN;
 tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wraz z zabudową usługową, oznaczone na
rysunku planu symbolami 1MN/U-42MN/U;
 teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, oznaczony na rysunku planu symbolem MW;
 teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zieleni urządzonej, oznaczony na rysunku
planu symbolem MN/ZP;
 tereny zabudowy usługowej, oznaczone na rysunku planu symbolami 1U-7U;
 teren usług oświaty, oznaczony na rysunku planu symbolem UO;
 teren sportu i rekreacji, oznaczony na rysunku planu symbolem US;
 teren usług oświaty oraz sportu i rekreacji, oznaczony na rysunku planu symbolem UO/US;
 tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz zabudowy usługowej, oznaczone na
rysunku planu symbolami 1P/U, 2P/U;
 tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych, oznaczone
na rysunku planu symbolami 1RM-5RM;
 tereny rolnicze, oznaczone na rysunku planu symbolami 1R-8R;
 tereny lasów, oznaczone na rysunku planu symbolami 1ZL-13ZL;
 tereny zieleni urządzonej, oznaczone na rysunku planu symbolami 1ZP-28ZP;
 teren cmentarza, oznaczony na rysunku planu symbolem ZC;
 tereny zieleni wraz z istniejącym systemem wód powierzchniowych, oznaczone na rysunku planu
symbolami 1Z-11Z;
 tereny wód powierzchniowych, oznaczone na rysunku planu symbolami 1WS-18WS;
 tereny infrastruktury elektroenergetycznej, oznaczone na rysunku planu symbolami 1E-4E;
 teren infrastruktury gazownictwa, oznaczony na rysunku planu symbolem G;
 tereny komunikacji oznaczone na rysunku planu symbolami:
a) 1KDD-45KDD – tereny dróg publicznych gminnych dojazdowych,
b) 1KDX-34KDX – tereny publicznych gminnych ciągów pieszo-jezdnych,
c) 1KDW-56KDW – tereny dróg wewnętrznych,
d) KDZ – tereny dróg publicznych powiatowych zbiorczych nr 2485P i 2437P,
e) KDL – teren drogi publicznej powiatowej lokalnej nr 2435P.
4
Pełne poinformowanie podmiotów Planu, tj. wnioskodawców, społeczność lokalną i organy
samorządu o skutkach wpływu ustaleń Planu dla środowiska przyrodniczego.
Prognoza ta sporządzana była etapowo i polegała na ocenie poszczególnych, kolejno powstających
wariantów i wprowadzaniu możliwych poprawek do nich.
Opracowanie prognostyczne składa się z części tekstowej oraz załącznika kartograficznego
zagospodarowania omawianej przestrzeni wraz z elementami prognostycznymi, a także mapy
zawierającej analizę urbanistyczną odzwierciedlającą istniejącą zabudowę i stanowiącą podstawę
koncepcji Planu.
Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o Planie, rozumie się przez to Miejscowy Plan
Zagospodarowania Przestrzennego dla miejscowości Biskupice i analogicznie przez określenie
Prognoza rozumie się Prognozę oddziaływania na środowisko ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego dla miejscowości Biskupice.
Projekt planu opracowano w skali 1:1000.
W zakresie zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ustala się:
 nakaz aby oddziaływanie wynikające z przeznaczenia terenu nie powodowało przekroczenia


W zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ustala
się:
 dla obiektów i terenów objętych ochroną konserwatorską, ujętych w gminnej ewidencji zabytków:
 nakaz zachowania dachówki ceramicznej,
 zakaz realizacji pokrycia dachowego z wykorzystaniem blachodachówki,
 zakaz zewnętrznego ocieplania budynków ceglanych oraz posiadających detal architektoniczny,
 nakaz zachowania starodrzewów oraz układu kompozycyjnego dla zabytkowego parku
dworskiego,
 nakaz zachowania granic oraz układu kompozycyjnego cmentarza,
 dla budynków usługowych zakaz umieszczenia kasetonów semaforowych oraz
wielkoformatowych reklam, dopuszcza się umieszczanie tablic informacyjnych na elewacji oraz
reklam w obrębie witryn,
 zakaz lokalizacji wolnostojących urządzeń reklamowych na terenie działek na których
zlokalizowane są obiekty ujęte w ewidencji zabytków,
 nakaz uzyskania pozytywnej opinii właściwego miejscowo konserwatora zabytków w
przypadku wszelkich prac prowadzonych przy obiektach ujętych w ewidencji zabytków;
 dla archeologicznych stref ochrony konserwatorskiej:
 nakaz prowadzenia badań archeologicznych lub ratowniczych badań wykopaliskowych podczas
prac ziemnych przy realizacji inwestycji związanych z zabudowaniem i zagospodarowaniem
terenu,
 nakaz uzyskania pozwolenia właściwego miejscowo konserwatora zabytków na prowadzenie
badań archeologicznych, przed wydaniem decyzji pozwolenia na budowę,
 dla inwestycji związanych z budową dróg:
 nakaz przeprowadzenia rozpoznawczych badań powierzchniowo-sondażowych,
 nakaz prowadzenia badań archeologicznych podczas prac ziemnych przy realizacji
inwestycji,
5

Strona

standardów jakości środowiska określonych w przepisach odrębnych poza terenem, do którego
inwestor posiada tytuł prawny;
dopuszczenie lokalizacji urządzeń ochrony środowiska oraz środków technicznych i
technologicznych takich jak: ekrany przeciwhałasowe, ekrany tłumiące drgania w podłożu, pasy
zieleni izolacyjnej, przegrody o odpowiedniej izolacyjnościw pomieszczeniach oraz pozostałe
urządzenia zmniejszające uciążliwości wywołane ruchem kolejowym linii kolejowej nr 353 relacji
Poznań Wschód-Skandawa, zlokalizowanej poza obszarem planu;
zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz
mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko z dopuszczeniem inwestycji celu
publicznego w tym instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych z
zastrzeżeniem §4 pkt 11;
nakaz uwzględnienia w zagospodarowaniu ustaleń przepisów odrębnych w stosunku do Parku
Krajobrazowego Promno i jego otuliny oraz Obszaru Natura 2000 PLH300038 „Dolina Cybiny”;
nakaz wprowadzenia zieleni izolacyjnej poprzez dokonanie nasadzeń drzew i krzewów o
szerokości 4 m zgodnie z rysunkiem planu z dopuszczeniem lokalizacji dojść, dojazdów lub
projektowanych dróg wewnętrznych.
 nakaz uzyskania pozwolenia właściwego miejscowo konserwatora zabytków na prowadzenia
badań archeologicznych, przed wydaniem decyzji pozwolenia na budowę;
 strefę ochrony konserwatorskiej zabytkowego parku dworskiego, zgodnie z rysunkiem planu w
odległości 100 m od granicy parku, na terenie której ustala się nakaz uzgadnia lokalizacji
wszelkich obiektów budowlanych z właściwym miejscowo konserwatorem zabytków.
W zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego ustala się:
 nakaz sytuowania budynków przy uwzględnieniu nieprzekraczalnych oraz obowiązujących linii
zabudowy, zgodnie z rysunkiem planu;
 dla istniejącej zabudowy zlokalizowanej poza wyznaczonymi liniami zabudowy dopuszczenie
rozbiórki, rozbudowy, przebudowy, nadbudowy i remontu pod warunkiem zachowania
dotychczasowej odległości od drogi;
 zakaz stosowania ogrodzeń pełnych oraz wykonanych z prefabrykowanych elementów betonowych
w części ogrodzenia powyżej wysokości 0,5 m;
 dopuszczenie lokalizacji dojść, dojazdów, obiektów małej architektury, sieci i urządzeń
infrastruktury technicznej;
 maksymalną wysokość ogrodzenia:
a) od strony dróg – 1,5 m,
b) nie wymienionego w lit. a – 2 m;
 dopuszczenie lokalizacji szyldów i tablic informacyjnych na ogrodzeniach oraz elewacjach
budynków na wysokości kondygnacji parteru;
 dopuszczenie lokalizacji wolnostojących tablic informacyjnych oraz wolnostojących obiektów
przeznaczonych do ekspozycji szyldów;
 dopuszczenie lokalizacji reklam na elewacjach budynków na wysokości kondygnacji parteru;
 zakaz lokalizacji reklam na ogrodzeniach;
 zakaz sytuowania wszelkich obiektów i urządzeń tymczasowych, które nie są ściśle związane z
planowanym przeznaczeniem terenu, za wyjątkiem obiektów przeznaczonych do czasowego
użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych;
 zakaz lokalizacji wież telefonii komórkowej w otwartej przestrzeni rolniczej na terenie otuliny
Parku Krajobrazowego Promno;
 nakaz obsługi komunikacyjnej terenów zlokalizowanych przy drogach publicznych powiatowych,
oznaczonych na rysunku planu symbolami KDL i KDZ, które posiadają również dostęp do dróg
gminnych lub wewnętrznych, z dróg niższej kategorii.
Parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu ustalono
odrębnie dla każdego przeznaczenia - ustalenia szczegółowe od §8 do §44.
Strona
Szczegółowe ustalenia planu dla poszczególnych rodzajów przeznaczenia terenu określają:
przeznaczenie podstawowe, nieprzekraczalne oraz obowiązujące linie zabudowy, cechy
architektoniczne budynków, maksymalną powierzchnię zabudowy oraz minimalną powierzchnię
biologicznie czynną, sposób ogrzewania budynków, obsługę komunikacyjną, warunki zaopatrzenia
w media, obowiązek wyznaczenia miejsc gromadzenia odpadów itp.
6
Lokalizację i posadowienie poszczególnych obiektów należy ustalać po szczegółowym rozpoznaniu
warunków gruntowo – wodnych, a realizacja zabudowy i zagospodarowania nie może naruszać
istniejących stosunków wodnych.
Generalnie zapisy projektu uchwały Planu są poprawne w kwestii ochrony środowiska, a szczegółowo
jego ustalenia i ich ocena zostały omówione przy analizie konkretnych komponentów środowiska.
2. METODY STOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY
Obecnie nie funkcjonują powszechnie ujednolicone metody wykonywania strategicznych ocen
oddziaływania na środowisko, dlatego też Prognozę tę sporządzono przy zastosowaniu metod
opisowych, analiz jakościowych wykorzystujących dostępne wskaźniki stanu środowiska oraz
identyfikacji i wartościowania skutków przewidywanych zmian w środowisku, na podstawie których
wyciągnięto określone wnioski. Celem ułatwienia oceny jak i prezentacji wyników oddziaływań
poszczególnych funkcji terenu na środowisko było wykorzystanie uproszczonej i dostosowanej do
potrzeb tegoż dokumentu analizy macierzowej.
Ze względu na powszechną ogólność zapisów Planu (nie zawierającego konkretnych rozwiązań
realizacyjnych poszczególnych inwestycji, a jedynie przypisującego terenom określone funkcje) brak
tu jest ścisłych informacji o charakterze ilościowym, a Prognoza ma jedynie charakter jakościowy.
Stan środowiska opiniowanego terenu i zagrożenia wynikające z realizacji ustaleń planu
przedstawiono w formie opisowej, zawartej w niniejszym opracowaniu.
Szczególną uwagę zwrócono na następujące zagadnienia:
1) dostosowanie funkcji, struktury i intensywności zagospodarowania przestrzennego do
uwarunkowań przyrodniczych;
2) zapewnienie trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w obszarze objętym projektem
planu;
3) zapewnienie warunków odnawialności zasobów środowiska;
4) eliminowanie lub ograniczanie zagrożeń i negatywnego oddziaływania na środowisko;
5) lokalne walory środowiska, w tym na zachowanie układu ciągów powiązań przyrodniczych
i walory krajobrazowe obszaru.
Celem opracowania „prognozy oddziaływania na środowisko” jest identyfikacja i przewidywanie
oddziaływania zamierzeń o implikacjach środowiskowych na zdrowie ludzi oraz na środowisko
biogeofizyczne, a co za tym idzie zinterpretowanie i skuteczne przekazanie informacji o tych
oddziaływaniach. Prognoza zawiera możliwie wyczerpujące opisanie środowiska w jego złożoności
oraz przewidywania jego zmian spowodowanych oddziaływaniem wprowadzonych doń nowych
czynników. W trakcie prognozowania uwzględnia się wszystkie poziomy powiązań między
przyczynami i skutkami (w tym wtórnymi) oraz proponuje działania zaradcze i korekcyjne. Zadaniem
prognozy jest ocena całościowa i obiektywna przedmiotowego terenu. Do oceny interakcji między
człowiekiem a środowiskiem, identyfikowania i przewidywania działań
o implikacjach
środowiskowych na środowisko biogeofizyczne oraz na zdrowie ludzi w prognozie oddziaływania na
środowisko zastosowano głównie metodę analityczno-porównawczą. Dla zbadania stanu środowiska
wykorzystano materiały archiwalne uzupełnione i zaktualizowane na podstawie bezpośrednich badań
terenowych.
Strona
Zgodnie z art. 25 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. oraz w celu
uniknięcia powielania monitorowania w myśl zasady Dyrektywy 2001/42/WE w sprawie oceny
wpływu niektórych planów i programów na środowisko wpływ ustaleń projektu tegoż Planu na
środowisko przyrodnicze w zakresie: jakości poszczególnych elementów przyrodniczych,
7
3. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ
DOKUMENTU
dotrzymywaniu standardów jakości środowiska, obszarach występowania przekroczeń, występujących
zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian kontrolowany będzie w
ramach systemu Państwowego Monitoringu Środowiska. Wyniki prowadzonego monitoringu
prezentowane będą corocznie w Raportach o stanie środowiska, wydawanych w formie
ogólnodostępnej publikacji, ale źródłami danych w tym zakresie mogą też być: Wojewódzka Baza
Danych (prowadzona przez Marszałka Województwa), źródła administracyjne wynikające z
obowiązków sprawozdawczych lub zapisów ustawowych (decyzje, zezwolenia, pozwolenia) czy
badania statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego. System monitorowania zmian zachodzących
w omawianej przestrzeni opierać się powinien na okresowej ocenie przeglądu i rejestracji zmian w
zagospodarowaniu przestrzennym tych obszarów. Zaś za najistotniejsze z punktu widzenia ochrony
środowiska, należy uznać monitorowanie w zakresie:
- kontrola stanu jakościowego wód podziemnych oraz powierzchniowych (proponowane prowadzenie
badań 2 razy w roku).
- pomiarów poziomów hałasu w obrębie wyznaczonych stref mieszkaniowych zlokalizowanych
w zasięgu bardziej ruchliwych odcinków dróg oraz emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych
do powietrza (proponowane częstotliwość pomiarow-2 razy w roku);
- obserwacje stanu powierzchni biologicznie czynnej, a w szczególności zieleni izolacyjnej
i nasadzeń zieleni ogrodowej (raz na 5 lat);
- inwentaryzacji gatunków fauny dotychczas występujących na tym obszarze.
4. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA
ŚRODOWISKO
Ponieważ miejscowość Biskupice jest położona we wschodniej części powiatu poznańskiego
(w odległości ok. 200km. od najbliższej granicy państwa), nie ma podstaw do prognozowania
dalekosiężnych, transgranicznych oddziaływań. Nie projektuje się tu też terenów przemysłu ciężkiego
czy działalności emitującej szkodliwe substancje do wód czy atmosfery oraz funkcji zmieniających
warunki siedliskowe i gruntowo-wodne na tak dużą skalę. Wobec powyższego nie prognozuje się
transgranicznego oddziaływania na środowiska.
5. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU
W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU PLANU
Strona
Wieś Biskupice położona jest w Gminie Pobiedziska. Regionalizacja fizyczno-geograficzna
Polski Kondrackiego z 1997 roku, klasyfikuje teren Gminy Pobiedziska do: mezoregionów Pojezierza
Gnieźnieńskiego i Równiny Wrzesińskiej zajmujących centralną część makroregionu Pojezierza
Wielkopolsko-Kujawskiego. Całość wchodzi w skład podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie,
która z kolei jest częścią prowincji – Niżu Środkowoeuropejskiego. Region odpowiada formom
terenu związanym z poznańską fazą zlodowacenia wiślańskiego.
Z kolei podział geobotaniczny Matuszkiewicza wpisuje obszar gminy do: okręgu Poznańskiego
zaliczanego do działu Brandenbursko-Wielkopolskiego. Stanowi on cześć większej jednostki
wykraczającej znacznie poza granice Polski, jaką jest podprowincja Środkowoeuropejska Właściwa.
Wieś Biskupice jest druga co do wielkości miejscowością w Gminie Pobiedziska i liczy obecnie 1751
mieszkańców (stan na 1 lipca 2011 r), podczas gdy miasto i Gmina Pobiedziska wg. stanu na dzień
31.05.2011 r. liczy 17 721 zameldowanych osób. Biskupice są jednocześnie jedną z najbardziej
8
5.1. Wnioski wynikające z uwarunkowań ekofizjograficznych
dynamicznie rozwijających się miejscowości tej gminy. Stąd notuje się stały wzrost liczby
mieszkańców.
Strona
W ocenie za rok 2010 zgodnie z Wytycznymi do rocznej oceny jakości powietrza w strefach
wykonywanej wg zasad określonych w art. 89 ustawy - Prawo ochrony środowiska z uwzględnieniem
wymogów dyrektywy 2008/50/WE i dyrektywy 2004/107/WE, przygotowanymi przez Główny
Inspektorat Ochrony Środowiska, po raz pierwszy uwzględniono pył PM 2,5.
9
Biskupice klimatycznie leżą w obrębie Regionu Środkowowielkopolskiego. Dominuje tu pogoda
pochmurna zarówno z opadami jak i bez nich. Zdecydowanie najwięcej (70%) dni w roku można
zaliczyć do ciepłych. W 21 % przypadkach występuje pogoda przymrozkowa. Jedynie w 9 % dni na
terenie gminy można mówić o pogodzie mroźnej.
Przy pogodzie mroźnej najczęściej temperatury przyjmują wartości charakterystyczne dla podtypu
umiarkowanie i dość mroźnego. Temperatury o wartościach bardzo niskich (pogoda bardzo mroźna)
zazwyczaj występują w 1-2 dniach w ciągu roku.
Na podstawie danych z wielolecia ze stacji meteorologicznej Poznań-Ławica można stwierdzić, iż
najzimniejszym miesiącem w roku jest styczeń. Skrajne wartości temperatur odnotowane w latach
1961- 1990 opadów wynoszą: 38,2st.C (maksimum) oraz -28st.C (minimum). Z kolei największe
opady są obserwowane od maja do sierpnia z maksimum przypadającym na lipiec. Średnia roczna
wielkość opadów wynosi 513 mm. Okres wegetacyjny w tym regionie Polski trwa około 220 dni.
Z kolei ilość dni z pokrywą śnieżną wynosi 39. Nad Niziną Wielkopolską przeważają fronty chłodne,
którym towarzyszą gwałtowne opady, latem połączone z burzami i dużymi wahaniami ciśnienia
atmosferycznego, oraz wzrost prędkości wiatru i odczuwalne spadki temperatury. W Wielkopolsce
dominują fronty napływające z zachodu, w związku z czym przeważają wiatry zachodnie
i południowo zachodnie.
Urozmaicona rzeźba terenu wpływa na zróżnicowane warunki klimatu lokalnego. Głęboko wcięte
rynny lodowcowe, doliny rzek o przebiegu równoleżnikowym są głównymi korytarzami
przewietrzania, napływu mas powietrza. Dno doliny Cybiny, jest również okresowo miejscem
zalegania
mgieł oraz występowania zastoisk chłodnego powietrza. Dobrze nasłonecznione
i przewietrzane są obszary wysoczyzny morenowej. Istnieją różnice w nasłonecznieniu wysokich
zboczy rynien i dolin. Uprzywilejowane (korzystne) pod względem nasłonecznienia są zbocza
o ekspozycji południowej i południowo- zachodniej, np. w Biskupicach. Na terenach o dużym
zróżnicowaniu wysokościowym, w ciągu doby obserwuje się spływy powietrza wychłodzonego
z powierzchni wyżej wyniesionych wysoczyzn w kierunku dna doliny Cybiny.
Tereny zalesione charakteryzują się dobrymi warunkami termicznymi i wilgotnościowymi
o mniejszych dobowych wahaniach, nieco gorszych warunkach solarnych z uwagi na zacienienie.
Są to tereny o powietrzu wzbogaconym w tlen, ozon, olejki eteryczne podnoszące komfort
bioklimatyczny.
Na podstawie badań monitoringowych jakości powietrza, prowadzonych w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska i publikowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska można stwierdzić, że w roku 2010 nie odnotowano przekroczeń standardów jakości
powietrza. Wprawdzie na terenie województwa wielkopolskiego odnotowano również przekroczenia
poziomów dopuszczalnych ozonu i w związku z tym do klasy C (najgorszej) zaliczono strefę
wielkopolską, jednak miejsca gdzie odnotowano najwyższe przekroczenia znajdują się daleko poza
terenem Biskupic. Wartości dopuszczalne dla SO2 i NOx i pyłu PM10 nie są w Wielkopolsce
przekraczane.
Strona
Budowa geologiczna w rejonie wsi Biskupice jest charakterystyczna dla obszarów morenowych
zlodowacenia wiślańskiego.
Obszar gminy Pobiedziska leży w obrębie synklinorium szczecińsko – łódzko – miechowskiego,
w jego mniejszej jednostce: synklinorium elewacji obornickiej.
Strop mezozoiku na terenie gminy zalega na głębokości 10 – 40 m ppm. Na utworach piętra
cechsztyńsko – mezozoicznego spoczywaj utwory kenozoiku – trzeciorzędu i czwartorzędu.
Trzeciorzęd reprezentowany jest przez osady miocenu i pliocenu o zróżnicowanej miąższości
ca 40 – 100m. Podłoże pod czwartorzędowe na obszarze gminy stanowi iły oraz piaski
10
Na terenie województwa wielkopolskiego wydzielono strefę wielkopolską i tam odnotowano
przekroczenia dopuszczalnych poziomów ozonu oraz benzo(a)pirenu B(a)P i pyłu PM 10, które
zaliczono do klasy C. Wystąpiły również przekroczenia pyłu PM 2,5, który mieści się w klasie B,
jednak miejsca gdzie odnotowano najwyższe przekroczenia znajdują się poza terenem miejscowości
Biskupice. Pełna ocena stanu czystości powietrza pod kątem ochrony zdrowia obejmuje następujące
zanieczyszczenia:
- dwutlenek azotu NO2,
- dwutlenek siarki SO2,
- benzen C6H6,
- ołów Pb,
- arsen As,
- nikiel Ni,
- kadm Cd,
- benzo(a)piren B(a)P,
- pył PM10,
- pył PM2,5,
- ozon O3,
- tlenek węgla CO.
Na podstawie badań przeprowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
dla poszczególnych zanieczyszczeń powietrza, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza
w Wielkopolsce za rok 2010, na omawianym obszarze nie odnotowano przekroczeń standardów
jakości powietrza. Kryteria ustanowione za względu na ochronę ludzi i ze względu na ochronę roślin
stanowią dwie niezależne grupy kryteriów oceny. Biorąc pod uwagę kryteria ustanowione w celu
ochrony zdrowia dla poziomów dopuszczalnych NO2, SO2, CO, C6H6, oraz poziomów docelowych As,
Cd, Ni, Pb i O3 strefę wielkopolską zaliczono do klasy A, dla której stężenia zanieczyszczeń nie
przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych i docelowych. Ze względu na przekroczenie
dopuszczalnych poziomów pyłu PM10 oraz BaP strefę wielkopolską zaliczono do klasy C, dla której
stężenia zanieczyszczeń przekraczają poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe powiększone
o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy
dopuszczalne i poziomy docelowe. Natomiast w przypadku pyłu PM2,5 strefa ta została zaliczona do
klasy B, dla której stężenia zanieczyszczeń przekraczają poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają
poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji.
Biorąc pod uwagę kryteria ustanowione w celu ochrony roślin dla ozonu strefie
wielkopolskiej przypisano klasę C, natomiast dla dwutlenku siarki i tlenków azotu strefę wielkopolską
zaliczono do klasy A. Raport jednak zwraca uwagę, że powyższe przekroczenia mogą się wiązać z
lokalnymi zanieczyszczeniami o niewielkim zasięgu.
Można więc powiedzieć, że stan jakości powietrza w Biskupicach jest dobry.
mioceńskie. Znaczna część obszaru gminy pokrywa się z zasięgiem 144 - Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych o nazwie Wielkopolska Dolina Kopalna. Jest to duży zbiornik typu porowego o
całkowitej powierzchni 4000 km2 i szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 480,0 tys. m3/d. Granica
zasięgu doliny na obszarze Gminy Pobiedziska przebiega po linii Kocanowo – Główna – Jerzyn –
Kowalskie. Tereny znajdujące się na północ od wspomnianych miejscowości nie są objęte zasięgiem
zbiornika. Użytkowane wody podziemne znajdują się na głębokości 40-70 m w utworach
czwartorzędowych zbudowanych głównie z piasków i żwirów. Miąższość warstwy wodonośnej
wynosi 15-25 m. Wody występują przeważnie pod ciśnieniem około 500 kPa. Poziom użytkowy wód
podziemnych jest głównym źródłem zaopatrzenia Wielkopolski w wodę podziemną. Wydajność
studni mieści się przeważnie w przedziale 70 - 120 m3/h. Wyższe wartości spotykane są w rejonie
Biskupice – Promienko, gdzie wydajność studni dochodzi do 170 m3/h. Drugi poziom wód
podziemnych
spotykany
jest
na
głębokości
80
100
m.
W kierunku zachodnim następuje wzrost głębokości zwierciadła wody.
Użytkowe poziomy wodonośne czwarto- i trzeciorzędowe nie mają ze sobą kontaktu.
W Biskupicach funkcjonują dwa ujęcia wód: Zakładu Komunalnego Pobiedziska w Biskupicach
(zaopatruje Biskupice, Jerzykowo, część wsi Bugaj, Borowy Młyn, Gorzkie Pole, Kołata, Kołatka,
część wsi Kowalskie, Promienko), czwartorzęd (poziom WDK) i MPK Poznań w Biskupicach, czwartorzęd (poziom WDK),
Od roku 2007 na obszarze województwa wielkopolskiego badania chemizmu wód podziemnych w
ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego prowadzone są przez Państwowy Instytut
Geologiczny w Warszawie. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu prowadzi
monitoring wyłącznie na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenie związkami azotu ze
źródeł rolniczych (wyniki badań omówiono w rozdziale dotyczącym jakości wód na obszarach OSN).
Badania monitoringowe są prowadzone w punktach pomiarowych (studnie wiercone, piezometry)
spełniających wymagania Ramowej Dyrektywy Wodnej. W skład nowej sieci wchodzi część punktów
dotychczas funkcjonujących w ramach monitoringu, nowe punkty wybrane spośród istniejących
otworów hydrogeologicznych (ze szczególnym uwzględnieniem czynnych ujęć wody pitnej) oraz w
niewielkim stopniu nowo wykonane punkty pomiarowe.
Ocena jakości wód została wykonana w oparciu o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23
lipca 2008 roku w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych.
Strona
Podczas klasyfikacji jakości wody w punkcie wykorzystano następujące elementy fizykochemiczne:
odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny, jon
amonowy, antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, tal, tytan, uran, wanad,
wapń, wodorowęglany, żelazo, cyjanki, cyna, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez,
molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro.
11
W 2009 roku badania jakości wód podziemnych prowadzone były w ramach monitoringu
operacyjnego, którym zostały objęte jednolite części wód podziemnych zagrożone nieosiągnięciem
dobrego stanu. Sieć obejmowała 71 punktów pomiarowych, z których w 33 ujmowano wody
gruntowe, a w 38 − wody wgłębne; ujęcia te (za wyjątkiem dwóch) występowały w obrębie
czwartorzędowego piętra wodonośnego. Kilka punktów pomiarowych położonych było w JCWPd
niezagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu, tj. w JCWPd nr 36 (4 punkty)
i JCWPd nr 42 (3 punkty). Wynikało to z wątpliwości odnośnie aktualnego stanu wód. Różnice w
liczbie punktów monitoringu w latach 2008 i 2009 były spowodowane przyczynami technicznymi
oraz oceną stanu wód przeprowadzoną w roku 2008.
Klasy jakości wód podziemnych w punktach po uwzględnieniu oceny pochodzenia wskaźników
fizykochemicznych przedstawiały się następująco: wód o bardzo dobrej jakości nie oznaczono, wody
dobrej jakości występowały na 7 stanowiskach, zadowalającą jakość wód stwierdzono na 48
stanowiskach, a niezadowalającą na 11 stanowiskach. W 5 otworach badania wykazały złą jakość
wód. Najczęściej przekraczane − w klasie IV i V − były wartości dopuszczalne jonu amonowego,
cynku, potasu, siarczanów i żelaza.
Strona
Teren Biskupic znajduje się w obszarze zlewni prawobrzeżnego dopływu Warty: rzeki Cybiny.
Rzeki te wraz ze swoimi dopływami oraz jeziorami tworzą sieć hydrologiczną.
Cybina jest rzeką III rzędu. Wpada ona do Warty w km 240. Całkowita zlewnia cieku wynosi 195,5
km2. Źródła rzeki zlokalizowane są na pograniczu gmin Kostrzyn i Nekla, w miejscowościach
Siedleczek i Nekielka. Całkowita długość cieku wynosi 41,6 km. Cybina przepływa przez trzy gminy:
Kostrzyn, Pobiedziska, Swarzędz oraz miasto Poznań. Gmina Pobiedziska obejmuje odcinek
pomiędzy 18 a 27 km biegu rzeki. Zlewnię rzeki Cybiny można uznać za typowo rolniczą – aż 77 %
zajmują grunty orne. Kolejne pod względem zajmowanej powierzchni są lasy – przypada na nie 17 %
obszaru zlewni. Zabudowania i wody zajmują odpowiednio 4 % i 2 %. Średni spadek podłużny
zlewni wynosi 0,23 ‰. Gleby występujące na opisywanym obszarze można zaliczyć do średnio
przepuszczalnych. Występują tu torfy, mułki oraz w niewielkim stopniu piaski.
Cybina płynie w dolinie wyraźnie wciętej w wysoczyznę, której szerokość mieści się w granicach
200-500 m.
Zlokalizowane są tu stawy rybne (głównie w okolicach Promna) oraz jezioro Góra. W dolinie
poniżej jeziora dominują podmokłe użytki zielone, rozległe szuwary trzciny i mozgi oraz lasy
olszowe przez co dolina ma charakter naturalny. Licznie występują tu rozlewiska i doły potorfowe
porośnięte roślinnością wodną. Powyżej jeziora Góra rzeka została umocniona kiszką faszynową. Na
tym odcinku rzeki rozlewiska i doły potorfowe są nieliczne.
Cybina charakteryzuje się deszczowo-śnieżnym typem zasilania, umiarkowanym reżimem
z wiosennym wezbraniem. Wahania stanów wody w rzece są niewielkie i uzależnione głównie od
rozkładu i wielkości opadów atmosferycznych. Deszczowo śnieżny reżim rzeki, przy niskich opadach
charakterystycznych dla tego regionu kraju powoduje małą zasobność zlewni w wodę. Dodatkowo
niekorzystną sytuację pogłębiają: duże parowanie oraz warunki infiltracyjne podłoża.
Dolina Cybiny znajduje się na liście obszarów proponowanych do objęcia ochroną w ramach
sieci Natura 2000.
Obszar doliny Cybiny należy do niezwykle cennych z przyrodniczego punktu widzenia. Decyduje
o tym duża różnorodność i mozaikowe rozmieszczenie siedlisk, co sprzyja dużemu bogactwu
gatunkowemu roślin i zwierząt oraz ich zbiorowisk. Spośród siedlisk wymienionych w Załączniku I
12
Pokrywa glebowa została opisana na podstawie mapy glebowo-rolniczej w skali 1:100 000
opracowanej przez IUNG w Puławach. Większość gleb gminy jest zbudowana z piasków luźnych i
słabogliniastych. Na nich w większości nasadzono lasy.
Z kolei piaski naglinowe występują w rejonie Kowalskie – Jerzyn oraz Jankowo – Góra –
Kociałkowa Góra. Są to najżyźniejsze gleby tego terenu. Ich plamiste rozmieszczenie jest
konsekwencją działania lodowca. Większa zwarta powierzchnia gleb gliniastych należących do 2, 4 i
5 kompleksu występuje w północnej części gminy. W obrębie Biskupic występują kompleksy glebowe
żytni dobry i słaby.
Gleby organiczne występują na terenie gminy w dolinach smużnych oraz rynnach rzek. Również w
rynnie rzeki Cybiny. Są to gleby murszowo-torfowe.
13
Strona
do Dyrektywy Siedliskowej UE na obszarze tym występuje aż 12, z czego przynajmniej 4 należy do
bardzo dobrze wykształconych. Zajmują one dość duże powierzchnie i co bardzo charakterystyczne nie są to powierzchnie jednolite, lecz rozmieszczone mozaikowo, wykazujące dużą zmienność w
poszczególnych miejscach występowania wzdłuż doliny. Najlepiej wykształcone siedliska to:
starorzecza i inne naturalne, eutroficzne zbiorniki wodne, niżowe i górskie łąki użytkowane
ekstensywnie, lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe, łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe.
Z Załącznika II Dyrektywy siedliskowej stwierdzono występowanie 2 gatunków ssaków (bóbr i
wydra), jednego gatunku ryby (różanka) oraz dwu gatunków płazów - kumak nizinny i traszka
grzebieniasta. Kumak znajduje tu szczególnie dogodne warunki występowania, tworząc liczną
populację.
Oprócz gatunków wymienionych w dyrektywach ptasiej i siedliskowej w dolinie Cybiny występuje
wiele gatunków prawnie chronionych w Polsce. Występuje tu 18 gatunków zwierząt chronionych oraz
9 gatunków roślin pod ochroną ścisłą i 12 pod ochroną częściową. Stwierdzono również
występowanie wielu gatunków roślin i zwierząt a także zbiorowisk roślinnych zagrożonych w skali
kraju i/lub regionu (Gołdyn i in. ). W dolinie stwierdzono występowanie bardzo dużej różnorodności
ptaków, wśród których aż 31 wymienionych jest w Załączniku I do Dyrektywy Ptasiej. Dziesięć z nich
występuje licznie na terenie doliny, tworząc stabilne populacje (trzcinniczek, perkoz dwuczuby,
brzegówka, kokoszka, brzęczka, perkozek, głowienka, bączek, błotniak stawowy i wodnik).Wśród
ptaków, oprócz 12 wymienionych na liście UE stwierdzono występowanie 109 dalszych gatunków,
z których 105 podlega ochronie ścisłej i częściowej.
Zbliżony do liniowego kształt obszaru oraz sąsiedztwo innych terenów chronionych sprawia, że pełni
on ważną rolę korytarza ekologicznego, umożliwiającego migrację zwierząt i roślin, zapewniając
ciągłość ich występowania i możliwość wymiany puli genowej.
Położenie doliny Cybiny w sąsiedztwie aglomeracji poznańskiej niesie za sobą wiele zagrożeń, do
których należy przede wszystkim presja na zabudowę domami mieszkalnymi i rekreacyjnymi terenów
sąsiadujących z doliną, a ostatnio również skarp doliny w miejscach najciekawszych widokowo.
Obserwuje się też wzmożony ruch turystyczny w dolinie i jej sąsiedztwie - pojazdów terenowych
(dwu i czterokołowych).
Poważnym zagrożeniem środowiska przyrodniczego doliny jest intensyfikacja rolnictwa. W trakcie
badań w 2004 r. stwierdzono wywożenie gnojowicy na tereny położone w dnie doliny w okolicy
Uzarzewa. Obecnie zagrożenie to ustało, w związku z zamianą hodowli krów w miejscowym
gospodarstwie z bezściółkowej na ściółkową. Zagrożeniem nadal są jednak niewielkie, lecz
bezściółkowe fermy tuczu trzody chlewnej, rozmieszczone w kilku wioskach sąsiadujących z doliną.
Poważnym zagrożeniem otwartych zbiorowisk roślinnych w dolinie było wyłączanie spod koszenia
i wypasu łąk i pastwisk na znacznym obszarze. Po 2004 r. sytuacja uległa ustabilizowaniu, a nawet
pewnej poprawie, w związku z dopłatami uzyskiwanymi przez rolników za rolnicze użytkowanie tych
terenów. Poważny eutrofizujący wpływ na naturalne zbiorniki wodne i samą rzeką Cybinę wywiera
intensywna hodowla ryb w dużych kompleksach stawowych. Spuszczana każdego roku woda wynosi
ze stawów duże ilości związków biogennych oraz materii organicznej, powodując odkładanie się
żyznych osadów dennych. Powoduje to utrzymywanie się długotrwałych zakwitów wody, w tym
wywoływanych przez sinice, które wskutek rozpraszania światła i wydzielania toksyn zmniejszają
różnorodność fauny i flory tych akwenów.
Jako zagrożenie może być także traktowana chęć inwestowania w zaplecze rekreacyjne dla
mieszkańców Poznania na niektórych odcinkach doliny Cybiny (okolice Uzarzewa, Góry).
Na terenie doliny Cybiny w obrębie obszaru Natura 2000 do tej pory nie utworzono żadnych obszarów
ochronnych. Teren ten styka się jednak od wschodu z obszarem chronionego krajobrazu obejmującym
Strona
Wieś Biskupice fragmentem obejmuje i sąsiaduje z położonym na wschód od niej Parkiem
Krajobrazowym Promno (projektowany obszar Natura 2000 - Ostoja koło Promna), utworzonym
w roku 1993 przez Wojewodę Poznańskiego.
Jest to najmniejszy park krajobrazowy województwa wielkopolskiego. Powierzchnia parku wynosi
2077 ha w tym:
· na terenie gminy Pobiedziska 1823 ha
· na terenie gminy Kostrzyn 254 ha
Wokół parku wyznaczono otulinę o powierzchni 3760 ha, zabezpieczającą park przed szkodliwym
oddziaływaniem czynników zewnętrznych.
Park został utworzony ze względu na ochronę polodowcowego krajobrazu morenowego porośniętego
lasami o dużych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i naukowo – dydaktycznych. Lasy
porastają bogato ukształtowany obszar polodowcowy na dziale wodnym pomiędzy Główną i
Cybiną. Najwyższy punkt o wysokości 127 m n.p.m. stanowi bezimienne wzgórze w rejonie
Nowej Górki – jedna z kulminacji pasma środkowopoznańskiej moreny czołowej. W znacznej
części porastają go bory sosnowe i mieszane oraz lasy liściaste (pow. ok. 840 ha),
o urozmaiconym drzewostanie, z bogatymi niższymi piętrami oraz osobliwościami przyrodniczymi.
Profesor Uniwersytetu Poznańskiego Adam Wodziczko w 1935 r. nazwał je „Parkiem Natury Promno”.
Na terenie ostoi stwierdzono 9 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG,
zajmujących około 32,3% powierzchni ostoi, niewielką populację gatunku rośliny z Załącznika II
14
źródłowy odcinek doliny w gminie Dekla (utworzony w 2005 r.), od północy z Parkiem
Krajobrazowym Promno (nowy obszar Natura 2000 - "Ostoja koło Promna"), od zachodu
z obszarem chronionego krajobrazu i użytkiem ekologicznym Olszak, utworzonym w obrębie doliny
Cybiny w Poznaniu. W stosunkowo niewielkiej odległości w kierunku północno-zachodnim (ok. 5
km) położony jest też Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka, zaś od północnego wschodu łączy się
z kompleksem lasów czerniejewskich, w których znajduje się opracowywany obszar Natura 2000
"Grądy w Czerniejewie".
Poprzez dolinę rzeki Cybiny istnieje powiązanie ze strukturalnymi klinami zieleni miasta Poznania.
W czerwcu 2011 r. laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu
przebadało wody powierzchniowe z kąpielisk. Wyniki analiz wód powierzchniowych wykazały, że
woda w jeziorach: Brzostek, Baba, Uli, Biezdruchowo, Dobre, Dębiniec, Jerzyńskie, Stęszewskie
i "prawe" w Biskupicach odpowiada wymaganiom określonym w załączniku nr 1 do Rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 08.04.2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody
w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. z 2011 r. Nr 86, poz. 478).Natomiast
woda w Zalewie Kowalskie, jeziorach: Tuczno i Wronczyńskim nie spełnia wymagań, jakim powinna
odpowiadać woda w kąpieliskach.
W dniu 04.07.2011r. UMiG Pobiedziska otrzymał ze Związku Międzygminnego „Puszcza Zielonka"
wyniki badan jezior, przeprowadzonych przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną
w Poznaniu, na zlecenie Związku.
Analiza wyników badań jeziora Wronczyńskiego wykazała, że nie spełnia ono wymagań, jakim
powinna odpowiadać woda w kąpieliskach (podczas poboru próbek zlokalizowane zostały widoczne
plamy olejów - ocena organoleptyczna). W związku z powyższym podjęto decyzję o ustawieniu tablic
informacyjnych
nad
ww.
jeziorem
(zakaz
kąpieli).
W dniu 13.07.2011r. przeprowadzono w m. Wronczyn (przy brzegu j. Wronczyńskiego) wizję
w terenie przy współudziale pracownika Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa
Wielkopolskiego, w celu wizualnego skontrolowania wody pod kątem występowania zanieczyszczeń.
Podczas wizji nie stwierdzono obecności w jeziorze Wronczyńskim żadnych plam oleju, w związku
z powyższym spełnia ono nałożone Rozporządzeniem Ministra Zdrowia wymagania.
15
Strona
Dyrektywy Rady 92/43/EWG - Liparis loeselii lipiennika loesela oraz 4 gatunki zwierzat z tego
załącznika: Ssaki: bóbr europejski, Płazy: kumak nizinny, traszka grzebieniasta, Bezkręgowce:
zatoczek łamliwy. We florze stwierdzono poza tym kilkanaście gatunków cennych przyrodniczo:
z Polskiej Czerwonej Listy, rzadkich i zagrożonych w regionie (turzyca bagienna, rosiczka
długolistna, rosiczka okrągłolistna, kruszczyk błotny, goryczka wąskolistna, jaskier wielki, pływacz
drobny, pływacz pośredni), a także objętych ochroną prawną.
Do najcenniejszych obiektów przyrodniczych omawianego obszaru zaliczyć trzeba duże powierzchnie
dobrze zachowanych lasów grądowych raz torfowisko przejściowe wokół jeziora Kazanie. Torfowisko
to chroni populację, wielu rzadkich gatunków torfowiskowych oraz zatoczka łamliwego, a także
fitocenozy łąk ramienicowych. Jest to obecnie najcenniejszy obiekt tego typu na terenie ostoi, gdyż w
innych, na przykład nad jeziorem Dębiniec obserwuje się stałe ubożenie flory i zanikanie jej
najcenniejszych elementów. Roślinność torfowisk nakredowych reprezentowana jest głównie przez
fitocenozy zespołu Cladietum marisci obecne nad jeziorem Dębiniec i Drążynek.
Inne zasługujące na uwagę siedliska to niewielkie powierzchniowo płaty łęgu źródliskowego.
Teren ostoi położony niedaleko aglomeracji miejskiej Poznania i w bezpośrednim sąsiedztwie
Pobiedzisk jest wykorzystywany rekreacyjnie, głównie jako miejsce turystyki weekendowej. Na
obrzeżu ostoi usytuowane są osiedla letniskowe. W wyniku presji rekreacyjnej obserwuje się stałe
ubożenie flory w rezerwacie Dębiniec, a fauna płoszona jest przez hałas (quady i motory).
Na siedliska lasów liściastych - grądów i dąbrów wprowadzane były monokultury sosonowe, a także
innych gatunków, obcych geograficznie. W ostatnim czasie notuje się także wkraczanie gatunków
inwazyjnych - czeremchy amerykańskiej i niecierpka drobnokwiatowego.
Do podstawowych zagrożeń siedlisk jeziornych należy zaliczyć eutrofizację i organiczne
zanieczyszczenia wód powodujące w pierwszej kolejności eliminację gatunków dużych ramienic i ich
zbiorowisk, a następnie zanurzonych roślin naczyniowych i ich zbiorowisk, szczególnie rzadkich i
wykazujących optimum występowania w wodach o niskiej trofii. Prowadzi to do dominacji szuwaru i
jednogatunkowych zbiorowisk roślin preferujących siedliska żyzne. Istotnym czynnikiem degradacji
jezior i siedlisk zajmowanych przez roślinność wodną jest presja związana z rekreacją i nadmiernym
wykorzystaniem kąpielisk (Jez. Dębiniec).
Roślinność szuwarowa zagrożona jest głównie mechanicznym usuwaniem na skutek tworzenia dzikich
plaż i kładek. W ten sposób strefa ochronna, barierowa, w postaci zwartego szuwaru zostaje
przerwana, co intensyfikuje spływy ze zlewni.
Na ustąpienie wielu rzadkich elementów flory wpłynęło także zaniechanie użytkowania i wtórna
sukcesja roślinności leśnej.
Na obszarze parku obowiązują następujące zakazy i nakazy istotne do zapewnienia ochrony
terenów posiadających walory przyrodnicze, krajobrazowe przed ich zniszczeniami bądź utratą tych
walorów.
Zakazy:
· wznoszenia obiektów i instalowania urządzeń powodujących ujemne oddziaływanie na
środowisko i krajobraz,
· prowadzenia przez teren Parku regionalnych linii przesyłowych, infrastruktury technicznej
i szlaków komunikacyjnych,
· wprowadzania zmian stosunków wodnych niekorzystnych dla środowiska,
· dokonywania prac ziemnych naruszających w sposób trwały rzeźbę terenu,
· eksploatacji surowców mineralnych z wyjątkiem potrzebnych dla zaspokojenia potrzeb
lokalnych,
· niszczenia obszarów zabagnionych i zatorfionych,
Strona
Klimat akustyczny na terenie Biskupic kształtują podstawowe typy źródeł hałasu: komunikacyjne –
drogowe (głównie o dużym natężeniu ruchu dawna droga krajowa nr 5 – Poznań – Pobiedziska –
Gniezno oraz drogi powiatowe nr 2435P, do Gruszczyna, nr 4347P, do Paczkowa, nr 2485P, do Promna
i linii kolejowej); przemysłowe.
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14
czerwca 2007 r, ogłoszone w Dz. U. Nr 120 poz.826 z 2007 r. Rozporządzenie nawiązuje do
ustawodawstwa Unii Europejskiej.
Wzrastające natężenie ruchu samochodowego, szczególnie na głównych trasach przyczynia się do
dyskomfortu klimatu akustycznego terenów położonych w bliskim sąsiedztwie tych tras.
Zmniejszenie emisji hałasu drogowego może być osiągane wieloma metodami m. in. poprzez budowę
ekranów akustycznych, podejmowanie działań ograniczających prędkości dopuszczalne na
określonym odcinku drogi, poprawienie płynności ruchu, ograniczeniu możliwości wjazdu
pojazdów ciękich, „ciche nawierzchnie drogowe”, pasy zieleni izolacyjnej wielopiętrowej itp.
Gmina Pobiedziska nie jest objęta monitoringiem szczególnych uciążliwości hałasów drogowych,
przy drodze krajowej nr 5, prowadzonych zgodnie z programem i metodyką badań Inspekcji
Ochrony Środowiska w Poznaniu, stąd trudno określić natężenia hałasu i jego przekroczenia.
W Biskupicach największe natężenie ruchu pojazdów wynika z położenia przy drodze krajowej. Biorąc
pod uwagę natężenie ruchu pojazdów podobne dla obu punktów, można ekstrapolować wyniki
pomiarów akustycznych wykonane w miejscowości Bogucin i Kobylnica, przy tej samej drodze Poznań
- Gniezno.
W roku 2004 dla drogi nr 5 na terenie wsi Bogucin i Kobylnica wykonano pomiary hałasu – w
Kobylnicy na wysokości szkoły oraz domu dziecka. Pomiary wykonano dla nocy i dnia, w odległości
10 i 20 m od krawędzi jezdni. Przy domu dziecka pierwszy pomiar wykonano bliżej krawędzi jezdni
(w odległości 1 m). W Bogucinie równoważny poziom hałasu w odległości 10 m od krawędzi jezdni,
dla pory dziennej wynosił 72,7 LAeqD dB, a dla nocy 69,5 LAeqD dB. Odpowiednio w odległości 20 - m
68,7 LAeqD dB oraz 65,5 LAeqD dB. W Kobylnicy za szkołą LAeqD w ciągu dnia wynosił 69,4 dB, a nocy
66,8 dB. Przy domu dziecka pomierzono hałas również w dzień i w nocy i tam wartości natężenia
16
· prowadzenia czynności powodujących wzmożenie procesów erozyjnych,
· lokalizowania wysypisk odpadów,
· likwidowania zadrzewień i zakrzewień ,
· używania sprzętów motorowodnych,
· umieszczania tablic reklamowych i ogłoszeniowych.
Nakazy:
stosowania w budownictwie form architektonicznych harmonizujących z walorami krajobrazowymi
okolic Parku, ograniczania lokalizowania budownictwa letniskowego i jego rozbudowy do zakresu
ujętego w planie zagospodarowania przestrzennego Parku, prowadzenia niezbędnych linii
energetycznych wysokiego napięcia poza obszarami leśnymi, objęcia ścisłą
ochroną wód
powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniami, rekultywacji i zagospodarowania
istniejących gruntów zdegradowanych, prowadzenia gospodarki leśnej zapewniającej ciągłość i
trwałość lasu oraz zachowania właściwego dla tego regionu składu gatunkowego według
„Ogólnych zasad zagospodarowania lasów wchodzących w skład parków krajobrazowych i
obszarów chronionego krajobrazu”, zakładania i uzupełniania istniejących zadrzewień wyłącznie
gatunkami rodzimymi, prowadzenia gospodarki rolnej nie doprowadzającej do degradacji gleb i
innych elementów środowiska, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ostrożność w stosowaniu
środków chemicznych, wyznaczenia i wykonania prostych urządzeń ułatwiających krajoznawstwo.
dźwięku były podobne. Przy czym rozporządzenie z dnia 14 czerwca 2007 o dopuszczalnych
poziomach hałasu w środowisku dla terenów mieszkaniowo usługowych dopuszcza 60 dB w ciągu
dnia i 50 dB w ciągu nocy. W 2008 r. pomiarów hałasu w rejonie Biskupic WIOŚ nie publikował.
W związku z realizacją obowiązków wynikających z ustawy Prawo ochrony środowiska, na
zlecenie PKP Polskich Linii kolejowych S.A. zostały wykonane pomiary hałasu kolejowego w
otoczeniu linii kolejowych magistralnych i pierwszorzędowych na terenie województwa. W roku 2008
badaniami objęto między innymi otoczenie linii kolejowej nr 353 Poznań Wschód – Skandawa – 10
punktów pomiarowych. W Bogucinie również wykonano pomiar na granicy z zabudową
mieszkaniową jednorodzinną. W porze nocnej stwierdzono tam przekroczenia dopuszczalnej normy
45 dB, o 10,3 dB, a w porze dziennej dopuszczalną normę 55 dB przekroczono o 2,7 dB.
Strona
Na terenie wsi Biskupice działają zakłady takie jak Modertrans Sp z o.o., PLASTIVAN Sp z o.o.,
Stacja benzynowa Bis-Bel, warsztat wulkanizacyjny, warsztaty mechaniczne, warsztaty
elektromechaniczne, tartak i suszarnie drewna, piekarnia, sklepy i inne. Działalność żadnego z nich nie
powoduje przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach podlegających ochronie
akustycznej. Ponadto część w powyższych zakładów uchwałą nr XXX/319/2013 z dnia 28 lutego 2013
r. zostało wyłączonych z granic opracowania planu. W 2007 roku dla zakładu Modertrans położonego
w centrum wsi, na terenie przewidzianym pod zabudowę usługową, sporządzono raport o
oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Przedsięwzięcie polegało na rozbudowie zakładu
prowadzącego remonty autobusów. Z opracowania wynika, że zakład pomimo, że zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Środowiska znajdował się na liście przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko i przed rozbudową winien był uzyskać decyzję o uwarunkowaniach
środowiskowych, nie będzie uciążliwy dla środowiska. Po rozbudowie zakład będzie prowadził
naprawy główne i powypadkowe pojazdów szynowych i autobusów. Ponadto będzie wykonywał
konserwację podwozi autobusów oraz stację diagnostyczną pojazdów, naprawę montaż i produkcję
podzespołów do naprawianych pojazdów, naprawę silników elektrycznych i aparatury elektrycznej,
obróbkę mechaniczną, spawanie, obróbkę strumieniowo ścierną, mycie podzespołów, malowanie w
kabinie lakierniczej. Przedsięwzięcie jest źródłem ścieków technologicznych, deszczowych, odpadów
oraz źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza, w tym lotnych związków organicznych. Na zakład
zostały nałożone warunki, które musi spełnić przed oddaniem rozbudowanej firmy do użytku. Między
innymi zakład zastosuje adsorber z węglem aktywnym o sprawności co najmniej 80%. Musi również
zwiększyć izolacyjność akustyczną budynków i zbudować ekrany akustyczne (pełne ogrodzenie) na
granicy z zabudową mieszkaniową. Szacunki ilościowe i obliczenia matematyczne pozwoliły
wykazać, że uciążliwości powodowane pracą zakładu Modertrans nie przekroczą terenu, do którego
zakład posiada tytuł prawny. Zakład, przed rozpoczęciem użytkowania winien uzyskać wszystkie
stosowne pozwolenia emisyjne. Stacja benzynowa Bis-Bel, kilka lat temu również podlegała
rozbudowie oraz postępowaniu raportowemu. Wyniknęło z niego, że rozbudowana i uporządkowana
działalność stacji nie będzie niekorzystnie oddziaływać na tereny chronione akustycznie ani na
gospodarkę wodno-ściekową, gdyż posiada urządzenia oczyszczające wody opadowe przed ich
wprowadzeniem do środowiska, na podstawie pozwolenia wodnoprawnego. Plastivan Polska jest
17
Z przedstawionych wyników pomiarów wynika, że wartości dopuszczalnego długookresowego
średniego poziomu dźwięku są przekraczane nawet w odległości 20 m poza terenem pasa drogowego.
Należy przy tym zauważyć, że w sąsiedztwie drogi ochronie akustycznej podlega jedynie niewielki
kilkuset metrowy odcinek z zabudową mieszkaniowo -usługową. Pozostałe tereny są obecnie i mają
zostać zagospodarowane jako lasy oraz obiekty produkcyjne, składy i magazyny. Pewne uciążliwości
stwarza również linia kolejowa, jednak natężenie ruchu pociągów nie jest wielkie.
oddziałem belgijskiej firmy, która zajmuje się produkcją i dystrybucją profili budowlanych i
wykończeniowych
z
PVC
do
rozmaitych
zastosowań.
Z informacji uzyskanych od mieszkańców Biskupic wynika, że zakład nie stwarza uciążliwości dla
środowiska przyrodniczego.
Powierzchnia ziemi w Biskupicach jest chroniona przed odpadami, ponieważ na terenie gminy
gospodarka odpadami komunalnymi została uregulowana zgodnie z uchwałą nr XL/491/06 Rady
Miejskiej Gminy Pobiedziska z dnia 26 października 2006r. w sprawie Regulaminu utrzymania
czystości i porządku na terenie Gminy Pobiedziska.
Biskupice posiadają dwa obiekty zabytkowe.
Zabytki podlegające ochronie zaliczane są do następujących kategorii:
Zabytków,
– spodziewane w obrębie obszarów eksploracji
archeologicznej, inne zasługujące na ochronę.
Pierwsza grupa obejmuje obiekty kubaturowe, zespoły dworsko-parkowe,
pałacowo-dworskie oraz parki. Do zabytków kultury zostały w Biskupicach zaliczone
i wpisane do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków budynki
dom, ul. Główna 10, murowany, 2 połowa XIX w.
dom, ul. Główna 22, murowany, 2 połowa XIX w.
Strona
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego porządkuje zagospodarowanie
przestrzenne na terenie obrębu Biskupice. Umożliwia zagospodarowanie i zabudowanie na
określonych zasadach niezainwestowanych terenów położonych w środku wsi. Otoczenie
miejscowości, zwłaszcza jego obszary chronione, jest wrażliwe na niekorzystny wpływ
nieporządkowanego zagospodarowania. Wydawanie nowych warunków zabudowy, na podstawie
ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, mogłoby skutkować powiększaniem terenów usługowych
i przemysłowych o niekorzystnym oddziaływaniu na środowisko. Wprowadzenie ograniczeń w
miejscowym planie pozwoli na taki rozwój zagospodarowania, który ochroni obszary Natura 2000
oraz sąsiadujące od zachodu tereny pól. Rozwój terenów mieszkaniowych i towarzyszących im usług
pozwoli na zrównoważony rozwój tego terenu i pozwoli na zachowanie jego walorów oraz stworzy
komfortowe warunki życia mieszkańców.
Obecnie nasilającym się, a niekorzystnym dla przestrzeni przyrodniczej zjawiskiem jest rozpraszanie
zabudowy oraz lokalizowanie jej w strefach przydolinnych i w dolinach. A zatem wobec faktu dużego
nacisku społecznego na zabudowywanie wszystkich terenów (ze szczególnym uwzględnieniem
obszarów atrakcyjnych pod względem przyrodniczym i krajobrazowym), dość chaotycznego
charakteru procedury wydawania decyzji o warunkach zabudowy oraz wprowadzania geodezyjnych
podziałów na coraz to nowe tereny i lokalizowania na nich nowych budynków - w przypadku braku
realizacji Planu istnieje realne zagrożenie degradacji tego terenu poprzez chaotyczne, bezplanowe
i pozbawione zasad jego zabudowanie.
Z takim zagospodarowaniem mogą się wiązać konsekwencje w postaci zanieczyszczenia wód
gruntowych poprzez niewłaściwe odprowadzanie ścieków (np. nieszczelne szamba), lub
wprowadzenie ogrzewania powodującego znaczną emisję szkodliwych substancji do atmosfery.
18
5.2. Potencjalne zmiany stanu środowiska przy braku realizacji projektu planu
Istnieje również możliwość nieuporządkowanego rozwoju terenów usługowych, które mogą
powodować nieprzewidywalne obecnie emisje zanieczyszczeń do środowiska
6. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH
ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM
OBJĘTYCH
PRZEWIDYWANYM
W wyniku uchwalenia projektowanego planu nie przewiduje się jego znaczącego
oddziaływania na jakiekolwiek tereny, a zwłaszcza na tereny Doliny Cybiny i Ostoja koło Promna. Ich
stan opisano w rozdziale charakteryzującym warunki przyrodnicze. Obszary pól i lasów w zachodniej
i południowo-zachodniej części miejscowości nie są zdegradowane a w wyniku zmian w planie oraz
działaniom gminy związanym z utrzymaniem czystości i porządku, można przewidywać zachowanie
terenów w stanie dotychczasowym.
Strona
Częściowo w samych Biskupicach oraz w ich sąsiedztwie położone są dwa obszary chronione
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Jest to Park Krajobrazowy Promno i jego otulina oraz na obszarze Natura 2000 PLH300038 „Dolina
Cybiny”, ponadto obszar objęty planem graniczy z obszarem Natura 2000 PLH300030 „Ostoja koło
Promna”.
Odporność środowiska na tych terenach jest mała i dlatego objęto je ochroną, ze względu na ich
wysoką wartość. Jako „odporność środowiska na degradację” najczęściej rozumie się zachowanie
progowych wartości parametrów otoczenia systemu przyrodniczego po przekroczeniu których
zachodzą nieodwracalne zmiany w środowisku. Spośród wszystkich elementów środowiska na
degradację najbardziej narażone są: gleby, wody, biosfera oraz krajobraz. Hydrosfera jest
komponentem o najmniejszej odporności na zmiany w tym rejonie. Ale jednocześnie jest to element
środowiska geograficznego, który stosunkowo szybko regeneruje się po ustaniu uciążliwości. Ocena
odporności hydrosfery polega na precyzyjnym określeniu odporności najbardziej wrażliwego na
zmiany elementu (fazy) cyrkulacji wody (tzw. małego obiegu wody).
Z przedstawionej w ekofizjografii analizy warunków geologiczno – geomorfologicznych wynika, że w
rejonie Biskupic występują zmienne warunki decydujące o odporności na przekształcenia
antropogenie wód podziemnych. Teren wysoczyzny, na którym już się znajduje i jest projektowana
różnego rodzaju zabudowa jest położony głównie na utworach młodszych form związanych z
działalnością lądolodu. Są to wysokie poziomy terasowe erozyjno – akumulacyjne, wykształcone w
dolinie rynnowej Cybiny. W dnach rynien jeziornych, dolin cieków i zagłębień bezodpływowych
zalegają utwory holoceńskie: namuły organiczne, torfy, piaski rzeczne i jeziorne.
Użytkowane wody podziemne znajdują się na głębokości 40-70 m w utworach czwartorzędowych
zbudowanych głównie z piasków i żwirów. Głębszy, drugi poziom wodonośny znajduje się na
głębokości 80 - 100 m. W kierunku zachodnim następuje wzrost głębokości zwierciadła wody.
Użytkowe poziomy wodonośne czwarto- i trzeciorzędowe nie mają ze sobą kontaktu.
19
7. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU
WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE
OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16
KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY
Strona
Potrzeby i cele ochrony obszarów Natura 2000 zostały omówione w rozdziale opisującym stan
środowiska Biskupic, z uwzględnieniem obszarów chronionych. Teren ostoi położony niedaleko
aglomeracji miejskiej Poznania i w bezpośrednim sąsiedztwie Pobiedzisk jest wykorzystywany
rekreacyjnie, głównie jako miejsce turystyki weekendowej. Na obrzeżu ostoi usytuowane są osiedla
letniskowe. W wyniku presji rekreacyjnej obserwuje się stałe ubożenie flory w rezerwacie Dębiniec, a
fauna płoszona jest przez hałas (quady i motory). Na siedliska lasów liściastych - grądów i dąbrów
wprowadzane były monokultury sosnowe, a także innych gatunków, obcych geograficznie. W
ostatnim czasie notuje się także wkraczanie gatunków inwazyjnych - czeremchy amerykańskiej i
niecierpka drobnokwiatowego. Do podstawowych zagrożeń siedlisk jeziornych należy zaliczyć
eutrofizację i organiczne zanieczyszczenia wód powodujące w pierwszej kolejności eliminację
gatunków dużych ramienic i ich zbiorowisk, a następnie zanurzonych roślin naczyniowych i ich
zbiorowisk, szczególnie rzadkich i wykazujących optimum występowania w wodach o niskiej trofii.
Prowadzi to do dominacji szuwaru i jednogatunkowych zbiorowisk roślin preferujących siedliska
żyzne. Istotnym czynnikiem degradacji jezior i siedlisk zajmowanych przez roślinność wodną jest
presja związana z rekreacją i nadmiernym wykorzystaniem kąpielisk (Jez. Dębiniec).
Roślinność szuwarowa zagrożona jest głównie mechanicznym usuwaniem na skutek tworzenia dzikich
plaż i kładek. W ten sposób strefa ochronna, barierowa, w postaci zwartego szuwaru zostaje
przerwana, co intensyfikuje spływy ze zlewni.
20
Dbałość o istnienie dotychczasowej równowagi wymaga zachowania i utrwalania dotychczasowego
obiegu wody w czasie i przestrzeni oraz zwiększania zasobów wodnych. - odporność hydrosfery - w
skali gminnej zróżnicowana budową hydrogeologiczną – należy w kolejnych etapach planowania
przestrzennego zwiększać zarówno metodami techniczno – konserwatorskimi w tym zarówno przez
systemową gospodarkę wodną, jak i planistycznymi.
Natomiast zakrzaczenia na glebach suchogruntowych piaszczystych znalazły się w pierwszym stopniu
odporności, podobnie jak bór suchy, czy bor świeży. Na omawianym terenie brak jest zwartych
kompleksów leśnych, które z uwagi na dużą bioróżnorodność i reprezentowanie najwyższego
stadium klimaksowego rozwoju szaty roślinnej uważane są za formy najbardziej odporne.
Z załącznika graficznego Ekofizjografii podstawowej Gminy Pobiedziska wynika, że tereny chronione
odznaczają się ogólnie słabą odpornością.
Jak podaje autor opracowania ekofizjograficznego: odporność na te zmiany – to odporność na nacisk
społeczny na zabudowywanie wszystkich terenów, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów
atrakcyjnych pod względem przyrodniczym i krajobrazowym.
Plan ma charakter porządkujący istniejące i przyszłe procesy zagospodarowania terenu.
Na części obszaru funkcjonuje już zabudowa mieszkaniowa - Plan utrzymuje taką funkcję tych
terenów przy jednoczesnej rewitalizacji urbanistycznej i architektonicznej terenów najbardziej
zdegradowanych (powiększenie powierzchni działek, poprawa układu komunikacyjnego, likwidacja
samowoli zagrażających budynkom legalnym itp.). Obecnie nasilającym się, a niekorzystnym dla
przestrzeni przyrodniczej zjawiskiem jest rozpraszanie zabudowy oraz lokalizowanie jej w strefach
przydolinnych i w dolinach. A zatem wobec faktu dużego nacisku społecznego na zabudowywanie
wszystkich terenów (ze szczególnym uwzględnieniem obszarów atrakcyjnych pod względem
przyrodniczym i krajobrazowym), dość chaotycznego charakteru procedury wydawania decyzji o
warunkach zabudowy oraz wprowadzania geodezyjnych podziałów na coraz to nowe tereny i
lokalizowania na nich budynków mieszkalnych i usługowych - w przypadku braku realizacji Planu
istnieje realne zagrożenie degradacji tego terenu poprzez chaotyczne, bezplanowe i pozbawione zasad
jego zabudowanie.
Strona
Położenie doliny Cybiny w sąsiedztwie aglomeracji poznańskiej niesie za sobą wiele zagrożeń, do
których należy przede wszystkim presja na zabudowę domami mieszkalnymi i rekreacyjnymi terenów
sąsiadujących z doliną, a ostatnio również skarp doliny w miejscach najciekawszych widokowo.
Obserwuje się też wzmożony ruch turystyczny w dolinie i jej sąsiedztwie - pojazdów terenowych
(dwu i czterokołowych).
Poważnym zagrożeniem środowiska przyrodniczego doliny jest intensyfikacja rolnictwa. W trakcie
badań w 2004 r. stwierdzono wywożenie gnojowicy na tereny położone w dnie doliny w okolicy
Uzarzewa. Obecnie zagrożenie to ustało, w związku z zamianą hodowli krów w miejscowym
gospodarstwie z bezściółkowej na ściółkową. Zagrożeniem nadal są jednak niewielkie, lecz
bezściółkowe fermy tuczu trzody chlewnej, rozmieszczone w kilku wioskach sąsiadujących z doliną.
Poważnym zagrożeniem otwartych zbiorowisk roślinnych w dolinie było wyłączanie spod koszenia
i wypasu łąk i pastwisk na znacznym obszarze. Po 2004 r. sytuacja uległa ustabilizowaniu, a nawet
21
Na ustąpienie wielu rzadkich elementów flory wpłynęło także zaniechanie użytkowania i wtórna
sukcesja roślinności leśnej.
Na obszarze parku obowiązują następujące zakazy i nakazy istotne do zapewnienia ochrony
terenów posiadających walory przyrodnicze, krajobrazowe przed ich zniszczeniami bądź utratą tych
walorów.
Zakazy:
· wznoszenia obiektów i instalowania urządzeń powodujących ujemne oddziaływanie na
środowisko i krajobraz,
· prowadzenia przez teren Parku regionalnych linii przesyłowych, infrastruktury technicznej
i szlaków komunikacyjnych,
· wprowadzania zmian stosunków wodnych niekorzystnych dla środowiska,
· dokonywania prac ziemnych naruszających w sposób trwały rzeźbę terenu,
· eksploatacji surowców mineralnych z wyjątkiem potrzebnych dla zaspokojenia potrzeb
lokalnych,
· niszczenia obszarów zabagnionych i zatorfionych,
· prowadzenia czynności powodujących wzmożenie procesów erozyjnych,
· lokalizowania wysypisk odpadów,
· likwidowania zadrzewień i zakrzewień ,
· używania sprzętów motorowodnych,
· umieszczania tablic reklamowych i ogłoszeniowych.
Nakazy:
stosowania w budownictwie form architektonicznych harmonizujących z walorami krajobrazowymi
okolic Parku, ograniczania lokalizowania budownictwa letniskowego i jego rozbudowy do zakresu
ujętego w planie zagospodarowania przestrzennego Parku, prowadzenia niezbędnych linii
energetycznych wysokiego napięcia poza obszarami leśnymi, objęcia ścisłą ochroną wód
powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniami, rekultywacji i zagospodarowania
istniejących gruntów zdegradowanych, prowadzenia gospodarki leśnej zapewniającej ciągłość i
trwałość lasu oraz zachowania właściwego dla tego regionu składu gatunkowego według „Ogólnych
zasad zagospodarowania lasów wchodzących w skład parków krajobrazowych i obszarów
chronionego krajobrazu”, zakładania i uzupełniania istniejących zadrzewień wyłącznie gatunkami
rodzimymi, prowadzenia gospodarki rolnej nie doprowadzającej do degradacji gleb i innych
elementów środowiska, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ostrożność w stosowaniu środków
chemicznych, wyznaczenia i wykonania prostych urządzeń ułatwiających krajoznawstwo.
22
Strona
pewnej poprawie, w związku z dopłatami uzyskiwanymi przez rolników za rolnicze użytkowanie tych
terenów. Poważny eutrofizujący wpływ na naturalne zbiorniki wodne i samą rzeką Cybinę wywiera
intensywna hodowla ryb w dużych kompleksach stawowych. Spuszczana każdego roku woda wynosi
ze stawów duże ilości związków biogennych oraz materii organicznej, powodując odkładanie się
żyznych osadów dennych. Powoduje to utrzymywanie się długotrwałych zakwitów wody, w tym
wywoływanych przez sinice, które wskutek rozpraszania światła i wydzielania toksyn zmniejszają
różnorodność fauny i flory tych akwenów.
Jako zagrożenie może być także traktowana chęć inwestowania w zaplecze rekreacyjne dla
mieszkańców Poznania na niektórych odcinkach doliny Cybiny (okolice Uzarzewa, Góry).
Projekt planu dla terenu znajdującego się w obrębie Parku Krajobrazowego Promno ustala
przeznaczenie terenów jako las, a przy tym zakazuje realizacji nowych budynków oraz reklam,
zachowanie dotychczasowego użytkowania terenów i nakazuje prowadzenie gospodarki leśnej
zgodnie z planem urządzenia lasów. Natomiast w granicach otuliny Parku Krajobrazowego Promno
projekt miejscowego planu ustala następujące przeznaczenie terenu: tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej (MN); tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zabudowy usługowej
(MN/U); tereny zabudowy usługowej (U); tereny rolnicze (R); tereny lasów (ZL); tereny zieleni (Z);
tereny wód powierzchniowych (WS); tereny infrastruktury energetycznej (E); tereny komunikacji
czyli drogi powiatowej, gminnych dróg publicznych, ciągów pieszo-jezdnych i tereny dróg
wewnętrznych. Aby możliwe było zaakceptowanie takiego przeznaczenia terenów należy ocenić, czy
mogą one znacząco negatywnie oddziaływać na przedmiot ochrony obszaru NATURA 2000.
Przedmiot i cele ochrony dotyczące Parku Krajobrazowego Promno oraz funkcji jego otuliny zostały
opisane powyżej. Najbliżej terenu objętego planem miejscowym są położone murawy kserotermiczne
(odległość ok. 300 m.) Tereny lasów wyznaczone w miejscowym planie, znajdujące się w obrębie
parku całkowicie zabezpieczają walory i potrzeby obszaru NATURA 2000. Taki zapis jest korzystny
i służący dalszemu istnieniu obszaru cennego przyrodniczo.
Zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczące otuliny Parku nie naruszają
ustaleń prawnych wynikających z rozporządzeń Wojewody Wielkopolskiego dotyczących utworzenia
Parku Krajobrazowego Promno i jego otuliny (Dz. Urz. Woj. Poznańskiego z 1993 r. Nr.13 poz. 150
ze zmianą) oraz ustanowienia planu ochrony parku (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2009 r. Nr.130
poz. 2138). Należy zaznaczyć, że zapisy takie wynikają z dotychczasowego sposobu
zagospodarowania i są jego kontynuacją. Określone przy tym zostały warunki zagospodarowania
wyznaczonych rodzajów terenów. I tak, na terenie gdzie dopuszczono usługi oraz na terenach rolnych
nie pozwolono na lokalizowanie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (z
wyjątkiem inwestycji celu publicznego). Określono bezpieczne warunki gospodarowania odpadami i
ściekami bytowymi oraz wodami opadowymi i roztopowymi – budowa sieci kanalizacyjnych,
obowiązek składowania odpadów zgodnie z ustaleniami regulaminu utrzymania czystości i porządku
w gminie. Charakter zagospodarowania – ekstensywna zabudowa mieszkalna i usługowa,
uwzględnienie terenów leśnych, zieleni, wód powierzchniowych, budowa niezbędnych ciągów
komunikacyjnych powodują, że nie należy się spodziewać zagrożenia dla obszaru Natura 2000 i jego
otuliny a tym bardziej znaczącego oddziaływania. Zwraca się uwagę, że Gmina Pobiedziska w
przypadkach, w których może zaistnieć wątpliwość co do pojawienia się na terenie zainwestowania
gatunków zwierząt lub roślin objętych ochroną winna, kierując się zasadą przezorności, skonsultować
się z organem odpowiedzialnym za monitorowanie obszaru Natura 2000 i ewentualnie uzyskać
wskazówki do dalszego postępowania zabezpieczającego gatunki chronione.
W granicach obszaru Natura 2000 Dolina Cybiny projekt planu dotyczy przeznaczenia terenów pod
teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN); tereny
zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej oraz zabudowy usługowej (MN/U); tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach
rolnych, hodowlanych i ogrodniczych (RM); tereny rolnicze (R); tereny lasów (ZL); tereny zieleni (Z);
tereny wód powierzchniowych (WS); tereny komunikacji czyli gminnych, publicznych ciągów pieszojezdnych i tereny dróg wewnętrznych. Przeznaczenie to, zgodne jest z założeniami Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Są to tereny w większości już
zainwestowane zajmujące niewielką powierzchnię jedynie przy północnej granicy obszaru Natura
2000. Jednym z istotnych zagrożeń dla tego obszaru jest zabudowa domami mieszkalnymi i
rekreacyjnymi terenów sąsiadujących z doliną oraz intensyfikacja rolnictwa.
Zakaz lokalizowania inwestycji mogących znacząco oddziaływać dotyczy również terenów zabudowy
zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych. Dzięki temu ewentualna skala
inwestycji będzie niewielka i bezpieczna dla wartości przyrodniczych Doliny Cybiny.
I w tym przypadku również określono bezpieczne warunki gospodarowania odpadami i ściekami
bytowymi oraz wodami opadowymi i roztopowymi – budowa sieci kanalizacyjnych, obowiązek
składowania odpadów zgodnie z ustaleniami regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie.
Ekstensywny charakter zagospodarowania, sprowadzający się do kontynuowania dotychczasowych
funkcji terenu, budowa jedynie niezbędnych ciągów pieszo jezdnych i dróg wewnętrznych powodują,
że i tutaj nie należy się spodziewać zagrożenia dla obszaru Natura 2000, a tym bardziej oddziaływania
znaczącego. Gmina Pobiedziska w przypadkach, w których może zaistnieć wątpliwość co do
pojawienia się na terenie zainwestowania gatunków zwierząt lub roślin objętych ochroną winna,
również w przypadku dotyczącym Doliny Cybiny, skonsultować się z Regionalnym Dyrektorem
Ochrony Środowiska w celu uzyskania wskazówek do dalszego postępowania zabezpieczającego
gatunki chronione.
Podsumowując można stwierdzić, że przedmiot ochrony oraz integralność obszaru NATURA 2000
Dolina Cybiny oraz Parku Krajobrazowego Promno, w wyniku realizacji zapisów miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego nie będą zagrożone znaczącym negatywnym oddziaływaniem.
8.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU
WIDZENIA PROJEKTU PLANU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE
PROBLEMY
ŚRODOWISKA
ZOSTAŁY
UWZGLĘDNIONE
PODCZAS
OPRACOWYWANIA PLANU
Strona
● Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt -Bonn 1979 r, która nawołuje do
ochrony i o ile jest to możliwe, i właściwe, odtworzenia tych siedlisk gatunku, które są ważne dla
zapobieżenia groźbie jego zagłady, zapobiegania, usuwania, kompensowania lub minimalizowania, w
zależności od potrzeb niekorzystnego oddziaływania lub przeszkód w głównym korytarzu
ekologicznym (dolinie rzeki Cybiny i Ostoi koło Promna) poważnie utrudniających bądź
uniemożliwiających wędrówkę gatunków.
● Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza
jako środowisko życiowe ptactwa wodnego - Ramsar 1971, która to mówi, że umawiające się
Strony opracowują i realizują swoje plany w sposób sprzyjający utrzymaniu obszarów wodnobłotnych
(tj. tereny bagien, błot i torfowisk lub zbiorniki wodne, tak naturalne jak i sztuczne, stałe i okresowe,
23
Analiza zapisów dotyczących środowiska przyrodniczo-kulturowego pozwala stwierdzić, że
ustalenia projektu Planu są zgodne z przesłaniami dokumentów rangi ponadlokalnej i lokalnej
takich jak:
24
Strona
zamieszczonych w Spisie oraz w miarę możliwości racjonalnemu użytkowaniu innych obszarów
wodno-błotnych znajdujących się na ich terytoriach i każdy bierze pod uwagę swoją odpowiedzialność
międzynarodową za ochronę, utrzymanie oraz racjonalne użytkowanie zasobów wędrownego ptactwa.
Ustalenia Planu nie zakłócają funkcjonowania najbliżej zlokalizowanych obszarów wodno-błotnych, a
Plan chroni tego typu obszary.
● Europejska Konwencja Krajobrazowa-Florencja 2000, w myśl której krajobraz jest kluczowym
elementem dobrobytu całości społeczeństwa i jednostek oraz że jego ochrona, a także gospodarka i
planowanie niesie w sobie prawa i obowiązki dla każdego człowieka, a także, że jakość i różnorodność
krajobrazów europejskich stanowi wspólny zasób oraz, że ważna jest współpraca na rzecz ich
ochrony, gospodarki i planowania, stwierdzić należy, że Plan kształtowany jest głownie na wnioski
społeczeństwa, a jego celem jest harmonizowanie nowych terenów zabudowanych (np. poprzez nakaz
zharmonizowania i wzmocnienia bioróżnorodności krajobrazu).
● Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012, z perspektywą do roku 2016, w której podkreśla
się fakt, że system planowania przestrzennego powinien w większym stopniu niż dotychczas odnosić
się do lokalizacji obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko, uwzględniania obszarów
o szczególnych walorach przyrodniczych, optymalizowania potrzeb transportowych, wykorzystywania
odnawialnych źródeł energii i zachowania proporcji pomiędzy terenami zainwestowanymi i
biologicznie czynnymi. Zapisy Planu są zgodne z zapisami dokumentu o randze krajowej w kwestiach
ochrony przyrody i krajobrazu, ochrony lasów oraz dalszej poprawy jakości środowiska i
bezpieczeństwa ekologicznego (ochrona przed hałasem, awariami przemysłowymi).
● Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych 2003, zaktualizowany obwieszczeniem
Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie ogłoszenia aktualizacji krajowego programu
oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. U. Nr 62, poz. 589), którego zapisy stanowią, że:
budowę urządzeń służących do zaopatrzenia w wodę realizuje się jednocześnie
z rozwiązaniem spraw gospodarki ściekowej, w szczególności przez budowę systemów
kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, w miejscach, gdzie budowa systemów kanalizacyjnych nie
przyniosłaby korzyści dla środowiska lub powodowałaby nadmierne koszty, należy stosować systemy
indywidualne, wprowadzający ścieki do wód lub do ziemi są obowiązani zapewnić ochronę wód przed
zanieczyszczeniem, w szczególności poprzez budowę i eksploatację urządzeń służących tej ochronie.
Projekt Planu stosuje się do powyższych zapisów zakładając budowę sieci kanalizacyjnej.
● Regionalny Program Operacyjny Województwa Wielkopolskiego na lata 2007 – 2013, który w
kwestiach przyrodniczych za cel stawia: poprawę stanu, zachowanie bioróżnorodności oraz
zapobieganie degradacji środowiska naturalnego, wspieranie kompleksowych projektów z zakresu
ochrony środowiska przyrodniczego (ekosystemów) na obszarach chronionych oraz zachowanie
bioróżnorodności, gdzie wspierane będą działania mające na celu zachowanie zagrożonych
wyginięciem gatunków oraz różnorodności genetycznej roślin, zwierząt i grzybów oraz przywracania
drożności korytarzy ekologicznych, aby umożliwić prawidłowe funkcjonowanie sieci NATURA 2000,
a także kształtowanie postaw społecznych sprzyjających ochronie środowiska. Również te założenia
mają odniesienie w zapisach Planu stawiających za cel ochronę walorów środowiska, w tym
istniejących zadrzewień i terenów leśnych, a także utrzymanie różnorodności biologicznej, poprawa
jakości wód, ochrona gleb.
● Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z
Programem działań – 2003 – która jest przełożeniem Konwencji o różnorodności biologicznej z 1002r
(Rio de Janeiro). Plan zachowuje najcenniejsze fragmenty przyrody (dolinę rzeczną , las, łąki) i ich
siedliska.
9. PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA, W TYM ODDZIAŁYWANIA
BEZPOŚREDNIE, POŚREDNIE, WTÓRNE, SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE,
ŚREDNIOTERMINOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE ORAZ
POZYTYWNE I NEGATYWNE PROJEKTU M.P.Z.P., NA CELE I PRZEDMIOT
OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU,
A TAKŻE NA ŚRODOWISKO
Budowa geologiczna
Nie przewiduje się oddziaływania na środowisko w zakresie geologii. Ujęcie wody w Biskupicach
posiada strefę ochrony bezpośredniej, a ustalenia planu nie przewidują lokalizacji takich usług, lub
przemysłu, a tym bardziej eksploatacji kopalin, co mogłoby mieć wpływ na środowisko geologiczne.
Strona
Wody powierzchniowe i podziemne
Teren Biskupic, jak to opisano już powyżej, położony jest w zlewni Doliny Cybiny. Dolina, jest
terenem o słabej odporności na zanieczyszczenia. Ponadto jako objęty ochroną wymaga zastosowania
zasady daleko idącej przezorności podczas planowania nowego sposobu zagospodarowania
przestrzennego.
W związku z tym w projektowanym planie znajduje się wiele zapisów uwzględniających potrzebę
ochrony wód powierzchniowych i podziemnych.
Na terenach zabudowy mieszkaniowej, jednorodzinnej nakazuje się podłączenie wszystkich posesji do
sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Stosowanie zbiorników bezodpływowych, uznaje się za
rozwiązanie tymczasowe. Wód opadowych nie należy odprowadzać poza granicę własnej działki.
Wyznaczono również tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami tam normatyw dla
powierzchni biologicznie czynnej wynosi 25 %-45 %.
Określono przeznaczenie dla najbardziej problematycznych, już działających rodzajów usług Są to
obszary najbardziej oddalone od chronionych obszarów i najbardziej odporne na przenikanie
zanieczyszczeń. Przy czym i tutaj zapisy planu obligują inwestorów do właściwej gospodarki wodnościekowej. Pozostawienie dużych powierzchni infiltracyjnych pozwoli na zatrzymanie wód
opadowych w zlewni jak najdłużej, co często uchroni cieki przed gwałtownymi wezbraniami.
25
Gleby i surowce kopalne
W południowym sektorze miasta, w rezultacie procesu glebotwórczego, na piaskach wodno –
lodowcowych, pyłach napływowych oraz glinach zwałowych, wytworzyły się gleby pseudobielicowe
oraz zbliżone do gleb brunatnych, zachowanych w zespołach leśnych omawianego obszaru i jego
szerszego sąsiedztwa. Nie stwierdza się występowania udokumentowanych surowców mineralnych z
wyjątkiem torfów w Dolinie Cybiny, które podlegają ochronie, a plan nie przewiduje ich eksploatacji.
Badania gleb prowadzone przez WIOŚ w Poznaniu w latach 2006 i 2007 przy trasach
komunikacyjnych, nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych w załączniku do
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r.w sprawie standardów jakości gleb
oraz standardów jakości ziemi (Dz.U.Nr 165, poz.1359). Na jakość gleb wpłynie wzmożony ruch
komunikacyjny. Spaliny samochodowe wpływają na akumulację metali ciężkich w glebach. Poza tym
negatywne oddziaływanie na gleby wykazuje stosowanie chemicznych metod odśnieżania dróg, co
przyczynia się do zasolenia i zmiany odczynu gleb. Plan zagospodarowania przestrzennego
wprowadza możliwość odprowadzania nieczyszczonych ścieków do gruntu, co jest zgodne
z przepisami. Jednak z uwagi na małą ilość dni z opadem śnieżnym zanieczyszczenie nie powinno
stanowić znaczącego problemu.
Wody opadowe odprowadzane z powierzchni utwardzonych winny zostać oczyszczone, zgodnie
z obowiązującymi przepisami. Lokalizację i posadowienie poszczególnych obiektów należy ustalać po
szczegółowym rozpoznaniu
warunków gruntowo – wodnych, a realizacja zabudowy i
zagospodarowania nie może naruszać istniejących stosunków wodnych.
Na całym obszarze zasięgu planu nie przewiduje się również prowadzenia hodowli zwierząt, co
również zapobiegnie przedostawaniu się ewentualnych zanieczyszczeń do wód podskórnych.
Ponadto w celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych oraz utrzymania dotychczasowej
równowagi, w planie umieszczono zapis zakazujący rozbudowy urządzeń melioracyjnych. Na
terenach rolnych zakazana jest nawet budowa budynków mieszkalnych.
Zbiorniki wodne, cieki, rowy melioracyjne winny pozostać w stanie istniejącym. Możliwe jest jedynie
ich skanalizowanie oraz dopuszcza się lokalizację przejść dla pieszych oraz ścieżek rowerowych.
W pasie wokół zbiorników wodnych utrzymuje się obecne użytkowanie zieleni. Dopuszcza się
lokalizowanie pomostów i wykorzystanie zbiorników dla potrzeb rekreacji, co przy nadmiernej presji
może grozić degradowaniem linii brzegowych.
W wyniku realizacji ustaleń planu, w przyszłości w miejscowości Biskupice nastąpi wzrost liczby
mieszkańców. W konsekwencji stopniowo będzie wzrastało zapotrzebowanie na wodę zdatną do picia
i dla celów gospodarczych oraz zwiększy się ilość ścieków bytowych. Te procesy Gmina winna
uwzględnić w planowaniu przyszłych inwestycji z zakresu ujęć wody, wodociągów i kanalizacji.
Zgodnie z zapisami planu istnieje nakaz odprowadzenia ścieków bytowych do sieci kanalizacji
sanitarnej, która może zostać rozbudowana. Gmina Pobiedziska jest zasobna w wody podziemne, a
więc nie powinny wystąpić problemy w tym zakresie, również przy znacznie zwiększonym
zapotrzebowaniu na wodę.
Podsumowując można stwierdzić, że wody powierzchniowe i podziemne dzięki stosownym zapisom
w planie będą właściwie chronione. Pozostawienie znacznych powierzchni infiltracyjnych pozwoli na
zatrzymanie wody opadowej w zlewni nie dopuszczając do ich nazbyt szybkiego odprowadzenia.
Podobnie, dzięki nakazowi zachowania istniejących zbiorników wodnych i cieków naturalnych oraz
urządzeń melioracyjnych ustalony od lat stan wody w gruncie, również Doliny Cybiny, pozostanie bez
zmian. Rozbudowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej w sposób oczywisty wpłynie na jakość wód w
analizowanym obszarze.
Strona
Krajobraz i rzeźba terenu
Rzeźba terenu jest chroniona zapisami w planie. Teren opracowania charakteryzuje się krajobrazem
jeszcze w dużej mierze otwartym (łąki, nieużytki, zakrzaczenia oraz fragmenty lasu w południowo
zachodniej części terenu, dolina rzeczna, stawy w obniżeniach i rowy melioracyjne), a zabudowa
skupiona jest wzdłuż usytuowanej na północy obszaru drogi krajowej i linii kolejowej. Miejscowość
Biskupice rozbudowała się na południe od tych dróg. Od drogi krajowej prowadzą dwie drogi
powiatowe, do Paczkowa i Promna. One również tworzą sieć, wokół której rozwija się zabudowa,
zwłaszcza usługowa. Miejscowy plan zagospodarowania, nie dopuszczając jakiejkolwiek rozbudowy
kubaturowej poza terenami wyznaczonymi, chroni krajobraz.
26
Przyroda- formy ochrony (w tym Natura 2000) i system przyrodniczy
W bezpośrednim sąsiedztwie łąk w Dolinie Cybiny zaprojektowano teren przeznaczony pod zabudowę
mieszkaniowo - usługową. Jest to teren już zagospodarowany, gdzie prowadzona jest działalność,
polegająca na zakuwaniu węży hydraulicznych. Jest to działalność, która nie wpływa negatywnie na
środowisko.
Przewiduje się korzystne oddziaływanie na środowisko zmian wywołanych planem, poprzez realizację
zieleni i uporządkowane formy architektoniczne nowych obiektów.
Najbardziej widocznym oddziaływaniem przekształcającym środowisko jest ubytek powierzchni
biologicznie czynnej poprzez wprowadzenie nowych terenów zabudowanych na terenach dotychczas
otwartych (rolnych, nieużytkach).
Oddziaływania widokowe będą skutkiem zarówno uzupełnienia stanu istniejącego jak
i rozmieszczenia nowej zabudowy. Zachowanie walorów krajobrazowych zależeć będzie przede
wszystkim od rodzaju zagospodarowania poszczególnych działek, szczególnie zaś od kształtowania
obiektów budowlanych. Plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje wprowadzenie na
opisywanym obszarze zieleni izolacyjnej, zachowanie skupisk zieleni, a także dbałość o ład
przestrzenny przy tworzeniu nowych skupisk osadniczych przez np.: bardziej efektywne
wykorzystanie terenów zainwestowanych, kształtowanie nowej zabudowy w nawiązaniu do lokalnej
tradycji, w sposób harmonijny, z dbałością o wyraz przestrzenny całości obiektu oraz w nawiązaniu do
wartościowych obiektów otoczenia.
W celu ochrony walorów krajobrazowych obszaru wprowadzono ograniczenie intensywności
i gabarytów zabudowy oraz realizację zieleni urządzonej.
Strona
Powietrze
Przewidywane jest zwiększenie rozmiarów emisji zanieczyszczeń, wiążące się z funkcjonowaniem
nowych terenów zabudowy (mieszkaniowej-jednorodzinnej oraz w mniejszym stopniu zagrodowej)
zaopatrzonych w drogi dojazdowe, a tym samym i wzrostem natężenia ruchu samochodowego. Zatem
stan czystości powietrza pogorszy się nieco w stosunku do stanu istniejącego, aczkolwiek w
przypadku utrzymania standardów emisyjnych nie powinno dojść do przekroczenia dopuszczalnych
norm, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 47 poz. 281), co Plan egzekwuje ustaleniami
typu:
27
Dobra materialne, zabytki
Przyjmując za dobro materialne wszystkie środki, które mogą być wykorzystane, bezpośrednio lub
pośrednio, do zaspokojenia potrzeb ludzkich wymienić należy tu głownie składowe aktualnego
zagospodarowania terenu jakimi są m.in.:
- tereny zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej jednorodzinnej;
- tereny rolne (pola i łąki);
- tereny zieleni nie urządzonej (zakrzaczenia) i lasów;
- tereny komunikacji (droga wojewódzka, droga gminna);
- infrastruktura techniczna (linie elektroenergetyczne, sieć wodociągowa, sieć kanalizacji
sanitarnej, kanalizacja deszczowa).
W granicach planu znajdują się stanowiska archeologiczne oznaczone na rysunku planu będące w
ewidencji Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu, które podlegają
ochronie podczas prowadzenia prac ziemnych i wymagają przeprowadzenia badań archeologicznych
w zakresie uzgodnionym z Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Poznaniu;
Realizacja nowego planu nie wpłynie niekorzystnie na dobra materialne, ponieważ plan umożliwia
i niejako wymusza rozwój infrastruktury technicznej i drogowej, nie przewiduje likwidacji budynków
(w szczególności tych o wartości zabytkowej); określa sposób harmonijnego gospodarowania
przestrzenią. Ponadto, poprzez właściwe zagospodarowanie, stan terenów poddanych ochronie na
podstawie przepisów o ochronie przyrody nie ulegnie pogorszeniu.
Strona
Hałas
Do najbardziej uciążliwych źródeł hałasu należy tu ruch drogowy, ale z racji na silne nasycenie
regionu formami ochrony przyrody nie dopuszcza się tu stałych lokalizacji obiektów czy urządzeń
przekraczających jego normy.
W miejscowym planie uwidacznia się stan obecny, czyli dawną drogę krajową nr 5, oraz drogi
powiatowe biegnące w kierunku Paczkowa i Promna. Ponadto przez Biskupice przebiega linia
kolejowa z Poznania do Gniezna. Linia ta jest obciążona ruchem pociągów osobowych jeżdżących
z częstotliwością ok. jeden pociąg na godzinę. Ilość pojazdów na drodze krajowej w ciągu ostatnich
trzech lat nie uległ istotnym zmianom, w związku z tym oddziaływanie akustyczne drogi nadal będzie
podobne. W strefie uciążliwości akustycznej drogi i kolei, planiści zlokalizowali tereny przemysłowe,
które nie podlegają ochronie akustycznej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14
czerwca 2007 w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826).
Plan zakazuje również lokalizacji inwestycji uciążliwych dla środowiska oraz eksploatacji obiektów
powodującej przekroczenie standardów jakości środowiska określonych w przepisach szczególnych.
W związku z istnieniem linii elektroenergetycznych na terenie objętym planem wyznaczono strefę
oddziaływania napowietrznych linii C o napięciu 15 kV o szerokości 15 metrów, po 7,5 m od osi linii
w obu kierunkach; po przełożeniu istniejącej linii, lub jej skablowaniu, przestaje obowiązywać
określona dla niej strefa oddziaływania; strefa oddziaływania, o szerokości 15 metrów, po 7,5 m, jest
odległością maksymalną od osi linii elektroenergetycznej, dopuszcza się zbliżenie obiektów do linii
pod warunkiem uzyskania zgody zarządcy sieci.
28
- w zakresie zaopatrzenia w ciepło ustala się nakaz stosowania do celów grzewczych paliw
charakteryzujących się najniższymi wskaźnikami emisyjnymi, takich jak: paliwa gazowe, płynne, stałe
w tym drewno i biomasa lub inne odnawialne źródła energii z zakazem stosowania paliw
wysokoemisyjnych;
- stosowanie zieleni izolacyjnej (gatunki odporne na emisję spalin samochodowych) przy ciągach
komunikacyjnych;
W odniesieniu do budownictwa, czynnikami wpływającymi na poziom emisji zanieczyszczeń
są:
- rodzaj zasilenia w ciepło i rodzaj lokalnych źródeł ciepła;
- intensywność zabudowy;
- ilość i rodzaj przemysłu i usług;
- ilość i rodzaju dróg.
Plan zakłada zaopatrzenie obszarów zabudowy w energię cieplną również z indywidualnych źródeł
ciepła opartych na paliwach niskoemisyjnych (gaz, olej opałowy, biomasa itp.).W fazie wznoszenia
nowych obiektów nastąpi czasowe oddziaływanie na powietrze atmosferyczne związane z pracą
urządzeń budowlanych oraz transportem materiałów na place budowy.
W związku z wystąpieniem ruchu samochodowego w obrębie projektowanych dróg wzrośnie rozmiar
emisji toksycznych składników spalin. Wzrost liczby pojazdów silnikowych będzie nieznaczny
w porównaniu z upowszechnianiem motoryzacji. Kolejne generacje pojazdów charakteryzują się
jednak coraz większą sprawnością eliminowania toksycznych substancji zawartych w spalinach
samochodowych, co pozwala zakładać, że stan higieny atmosfery omawianego terenu, pomimo
zwiększonej emisji zanieczyszczeń powietrza, będzie zadowalający.
W związku z powstaniem nowych punktowych źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza
wystąpią więc oddziaływania bezpośrednie, długoterminowe, a nawet stałe ograniczone swym
oddziaływaniem do skali lokalnej.
Różnorodność biologiczna, fauna, flora
Ustalenia Planu, w przypadku ich pełnego wdrożenia, nie powinny stworzyć bezpośredniego,
rażącego zagrożenia, zarówno dla flory i fauny opisywanego terenu, jak i dla ludzi (poza tym, że Plan
przez wprowadzenie nowych terenów zabudowy uniemożliwia dotychczasowe funkcjonowanie
gatunków zwierząt i roślin, przekształcając ich siedliska i zmuszając do migracji występujących tam
gatunków).
Z lokalnym, bezpośrednim zubożeniem lub zlikwidowaniem istniejącej roślinności spotkamy się w
miejscu powstania nowych obiektów na terenach dotychczas niezabudowanych i nieuzbrojonych).
Naturalne zbiorowiska roślinne zastępowane będą roślinnością synantropijną, ruderalną oraz
roślinnością ogrodową. Oddziaływaniem pośrednim w odniesieniu do siedlisk flory i fauny na
terenach zielonych (biologicznie czynnych) bezpośrednio przyległych do powierzchni
nieprzepuszczalnych może być podsuszenie gruntów. Mimo utraty istniejących siedlisk nie
prognozuje się istotnych negatywnych strat dla bioróżnorodności ze względu na zachowanie wolnych
od trwałego zainwestowania korytarzy ekologiczne przyrodniczego systemu gminy i korytarza
ekologicznego jakim jest Dolina Cybiny. Można tu też powiedzieć o bezpośrednim, znaczącym
pozytywnym działaniu, jakim jest zachowanie istniejących skupisk leśnych i wprowadzenie terenów
dolesień wzbogacających szatę roślinną terenu.
Niemożliwa jest bowiem ocena oddziaływania Planu na poszczególne gatunki, siedliska (w tym
również chronione), gdyż brak jest jakiejkolwiek inwentaryzacji przyrodniczej tego konkretnego
obszaru, co stanowi utrudnienie w skonkretyzowaniu oddziaływań.
Strona
Powierzchnia ziemi
W związku z sukcesywnym zagospodarowaniem terenów przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniową i usługową, zwiększać się będzie ilość odpadów generowanych z obszaru opracowania.
Podlegać one powinny segregacji w miejscu wytworzenia i w takim stadium być przekazywane do
dalszej utylizacji. Plan ustala w tym celu składowanie odpadów stałych w pojemnikach usytuowanych
na utwardzonych placach, przystosowanych do gromadzenia odpadów przy zastosowaniu zbiorki
selektywnej, a ponadto ustala też zakaz wysypywania, zakopywania, wylewania i składowania
wszelkich odpadów i nieczystości (poza miejscami selektywnej zbiorki odpadów). Zgodnie z
Regulaminem utrzymania czystości i porządku w Gminie Pobiedziska.
29
Ludzie
Bezpośredni, ale krótkotrwały lub chwilowy charakter, może mieć uciążliwość akustyczna związana
z fazą budowy obiektów na poszczególnych terenach lub dostawa potrzebnych do ich późniejszego
funkcjonowania towarów.
W celu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ludzi Plan wprowadza realizację nowych inwestycji
zaliczanych do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz mogących
potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko z dopuszczeniem inwestycji celu publicznego
w tym instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych.
Projektowane zagospodarowanie terenu nie powinno zatem wprowadzić dodatkowych zagrożeń dla
zdrowia ludzi (na terenie objętym projektem Planu oraz na terenach pozostających w zasięgu
oddziaływania wynikającego z realizacji ustaleń Planu), pod warunkiem bezwzględnego
wyegzekwowania wszystkich ustaleń zawartych w Planie. Potencjalnym źródłem zagrożenia może być
zatem niepełna realizacja wytycznych Planu, dotyczących zapewnienia odpowiedniej jakości
środowiska na opisywanym terenie.
Tereny zabudowy projektowane na obszarze opracowania objęte zostaną zorganizowanym systemem
zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków komunalnych.
Potencjalne oddziaływanie realizacji ustaleń Planu na środowisko przedstawiono w postaci
zestawienia tabelarycznego, gdzie:
Elementy
środowiska
Sposób oddziaływania
Ocena skutków
oddziaływania
1.
Różnorodność
biologiczna
Nie wystąpi
2.
Ludzie
Zmiana krajobrazu, większy ruch
pojazdów nieznaczne zwiększenie hałasu i
zanieczyszczenia powietrza
3.
Zwierzęta
Lokalne migracje zwierząt
bezpośrednia,
długoterminowe
stałe,
umiarkowane
umiarkowane
4.
Rośliny
Zagospodarowanie zielenią
przydomowych ogródków powstałych na
nieużytkach
bezpośrednia,
długoterminowe,
stałe, pozytywne
5.
Woda
Mogą wystąpić zanieczyszczenia wód
podskórnych związane z niewielkimi
awariami typowymi dla bytowania
ludności (nieszczelność szamb, wycieki z
aut osobowych itp.) Ostatecznie będą
lepiej chronione niż do tej pory.
bezpośrednia,
krótkotrwałe,
nieznaczące,
ostatecznie
pozytywne
6.
Powietrze i
klimat
lokalny
W wyniku wzrostu liczby mieszkańców
nastąpi wzrost liczby samochodów co
będzie skutkowało zwiększeniem emisji
spalin z samochodów i nastąpi lokalne
zanieczyszczenie powietrza oraz
zwiększenie poziomu hałasu
bezpośrednia,
długoterminowe,
nieznaczące
7.
Powierzchnia
ziemi
Na skutek zabudowywania terenów
Powierzchnia ziemi obrębu Biskupice
zostanie pokryta zabudową w ok. 30 %
bezpośrednia,
długoterminowe,
umiarkowane
8.
Krajobraz
Zmiana w użytkowaniu terenu – grunty
rolne zostaną wyłączone z produkcji i będą
przeznaczone pod budownictwo
jednorodzinne w wyznaczonych przez plan
miejscach
bezpośrednia,
długoterminowe,
stałe, pozytywne
9.
Dobra
materialne
Uporządkowane zagospodarowanie
przestrzenne wsi
Pozytywne, stałe
30
-
Strona
Lp.
Strona
Właściwie jedynym skutkiem oddziaływania realizacji ustaleń planu, będzie zwiększenie antropopresji
w samych Biskupicach i okolicy. W celu przeciwdziałania potencjalnym negatywnym skutkom
oddziaływań, wynikających z ustaleń Planu, na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego,
określone zostały zasady ochrony środowiska. Dotyczą one następujących aspektów:
ochrona powietrza:
- stosowania do celów grzewczych paliw charakteryzujących się najniższymi wskaźnikami
emisyjnymi, takich jak: paliwa gazowe, płynne, stałe w tym drewno i biomasa lub inne odnawialne
źródła energii z zakazem stosowania paliw wysokoemisyjnych.
- nakaz wprowadzenia pasów zieleni izolacyjnej;
ochrona wód powierzchniowych i podziemnych:
- utrzymanie rowów melioracyjnych;
- objęcie całego obszaru zabudowanego zorganizowanym systemem zaopatrzenia w wodę
i odprowadzania ścieków sanitarnych;
- docelowo odprowadzanie wód opadowych z ciągów komunikacyjnych, placów parkingowych
do kanalizacji deszczowej;
- nakaz wyposażenia obszarów zabudowy w system kanalizacji wodno-ściekowej;
ochrona gruntów:
· gospodarka odpadami przewiduje selektywną zbiórkę odpadów komunalnych;
- zagospodarowanie odpadów zgodnie z ustaleniami Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy
Pobiedziska oraz zgodnie z regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie gminy;
· ochrona przed hałasem
- nakaz utrzymania hałasu na poziomie dopuszczalnym dla poszczególnych terenów zabudowy;
- nakaz wprowadzenia pasów zieleni izolacyjnej;
· ochrona zasobów przyrody:
Wyznacza się teren zieleni objętej formą ochrony przyrody, oznaczony na rysunku planu symbolem Z,
dla którego ustala się:
Wyznacza się teren zieleni wraz z istniejącym systemem wód powierzchniowych oznaczony na
rysunku planu symbolem Z, którego jest jednocześnie terenem przyrodniczych funkcji ochronnych
w obszarach o wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych w dolinie rzeki Cybiny oraz
w granicach Parku Krajobrazowego Promno;
dla wyżej wymienionych terenów, ustala się następujące zasady zagospodarowania:
- zachowanie dotychczasowego sposobu zagospodarowania;
- dopuszczenie realizacji ciągów pieszo – rowerowych, o minimalnej szerokości 4m;
- zakaz:
a) lokalizacji budynków,
b) lokalizacji ogrodzeń pełnych,
c) lokalizacji reklam.
Ostatecznie działania człowieka będą polegać na tym, że przy podejmowaniu działań związanych z
zadrzewianiem i zalesianiem należy uwzględniać walory przyrodnicze i krajobrazowe terenu; nie
powinno się wprowadzać
zadrzewień i zakrzewień w miejscach stanowiących
o specyficznym charakterze lokalnego krajobrazu;
31
10. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZENIE
NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO MOGĄCYCH WYNIKAĆ Z
REALIZACJI USTALEŃ PLANU
Na obszarze potencjalnej ochrony Natura 2000 Dolina Cybiny oraz w granicach Ostoi koło Promna
wyróżniono również tereny leśne ZL Na tych terenach gospodarka musi być prowadzona zgodnie z
obowiązującym planem urządzenia lasu.
- tereny położone w granicach Parku Krajobrazowego Promno (Ostoja koło Promna) powinny być
zagospodarowywane z uwzględnieniem ustaleń planów ochrony Parku.
Wyznacza się tereny rolnicze, oznaczone na rysunku planu symbolem R (częściowo położone na
obszarach Natura 2000), dla których ustala się:
- zachowanie dotychczasowego sposobu użytkowania terenu - teren rolniczy,
- zachowanie istniejących rowów melioracji szczegółowej oraz urządzeń drenarskich,
- dopuszczenie powiększenia zasobów leśnych poprzez zalesianie użytków rolnych,
- dopuszczenie lokalizacji ciągów pieszo – rowerowych o minimalnej szerokości 4 m,
- zakaz:
 lokalizacji budynków,
 lokalizacji ogrodzeń pełnych,
 lokalizacji reklam.
Wyznacza się tereny zieleni urządzonej, oznaczone na rysunku planu symbolem ZP, dla których ustala
się:
- dopuszczenie lokalizacji zieleni parkowej z dopuszczeniem obiektów małej architektury, alejek,
ścieżek rowerowych, dojść i dojazdów oraz sieci infrastruktury technicznej;
- zakaz lokalizacji budynków;
- obsługę komunikacyjną terenu poprzez drogi wewnętrzne i drogi publiczne;
- zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych;
- zakaz lokalizacji reklam.
Strona
12. PODSUMOWANIE
W wyniku przeprowadzonych analiz i ocen stwierdza się, iż zaprojektowane w Planie funkcje
będą miały w przewadze wpływ neutralny (brak wpływu, wpływ nieznaczący) lub negatywny
(rozumiany jako oddziaływanie słabo zauważalne, nie powodujące istotnego naruszenia standardów
środowiskowych). Nie przewiduje się oddziaływań znacząco negatywnych tj. powodujących
32
11. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W
PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE
Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko mówi, że zakres prognozy
oddziaływania na środowisko powinien przedstawiać rozwiązania alternatywne do rozwiązań
przyjętych w projekcie planu (w szczególności w odniesieniu do obszarów Natura 2000, które na tym
obszarze i w jego bezpośrednim sąsiedztwie występują). Do tekstu prognozy dołączony został
poglądowy, zmniejszony rysunek Planu zachowujący stosunkowo duże tereny rolne
i wprowadzający zabudowę w obrębie istniejącego układu dróg. Alternatywnym rozwiązaniem był tu
wariant zerowy, tzn. brak planu. Analiza urbanistyczna pokazuje w jakich miejscach mogłaby
powstać nowa zabudowa, gdyby była lokalizowana w trybie przepisów ustawy o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym. Zwłaszcza niepokojąca byłaby sytuacja rozbudowy terenów
usługowych znajdujących się w sąsiedztwie obszarów objętych ochroną - Natura 2000.
Strona
13. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Przedmiotem oceny zawartej w niniejszej Prognozie są ustalenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego miejscowości Biskupice, który to przewiduje zabudowę głównie
mieszkaniową jednorodzinną. Wprowadza nieuciążliwe usługi i utrzymuje tereny przemysłowe
również o charakterze nieuciążliwym. Wprowadza nakaz izolowania zielenią funkcji przemysłowej
z zabudową jednorodzinną miejscami wzbogaconą funkcją usługową. Zabrania zabudowy terenów
rolnych oraz obszarów chronionych. Zakazuje rozbudowy urządzeń melioracji wodnej, chroniąc w ten
sposób wartości Doliny Cybiny. Tereny zbiorników wodnych, cieków i rowów melioracyjnych
nakazuje pozostawić w stanie istniejącym.
Sporządzenie Prognozy dokonane zostało w powiązaniu z szeregiem prawnie obowiązujących
przyrodniczo-planistycznych dokumentów, a jej zakres został uzgodniony z Regionalną Dyrekcją
Ochrony Środowiska w Poznaniu i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu.
Celem Prognozy jest określenie charakteru prawdopodobnych oddziaływań na środowisko
przyrodnicze, kulturowe i warunki życia ludzi, które mogą być spowodowane realizacją zalecanych
lub dopuszczonych przez Plan sposobów zagospodarowania i użytkowania terenu. Zarówno projekt
Planu jak i zapisy prognozy poddawane są otwartej dyskusji w toku formalno-prawnym poprzez
procedurę wyłożenia tych dokumentów do wglądu publicznego.
Przeprowadzona Prognoza wykazała, że projektowany sposób zagospodarowania przestrzennego
omawianego
obszaru
Biskupic
nie
wpłynie
na
pogorszenie
stanu
środowiska,
a szczegółową analizę tego zagadnienia przedstawia zamieszczona w treści tabela.
Należy raczej prognozować zrównoważony rozwój środowiska w tym rejonie, pozwalający w sposób
uporządkowany rozwijać zabudowę oraz umożliwi ochronę wartościowych przyrodniczo terenów,
których walory zostały dostrzeżone i docenione przez Unię Europejską.
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest systemem ochrony zagrożonych składników
różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego, wdrażanym od 1992 r. w sposób spójny pod
względem metodycznym i organizacyjnym na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii
Europejskiej.
Celem utworzenia sieci Natura 2000 jest zachowanie zarówno zagrożonych wyginięciem siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali Europy, ale też typowych, wciąż jeszcze
powszechnie występujących siedlisk przyrodniczych, charakterystycznych dla 9 regionów
biogeograficznych W Polsce występują 2 regiony: kontynentalny (96 % powierzchni kraju) i alpejski
(4 % powierzchni kraju). Dla każdego kraju, również dla Polski określono listę referencyjną siedlisk
przyrodniczych i gatunków, dla których należy utworzyć obszary Natura 2000 w podziale na regiony
biogeograficzne. Dolina Cybiny i Ostoja koło Promna znalazły się na takiej liście. Zasady
zagospodarowania wsi Biskupice pozwalają prognozować brak znaczącego oddziaływania na obszary
Natura 2000 i inne tereny objęte ochroną.
Środowisko przyrodnicze przedstawianego fragmentu terenu w ujęciu funkcjonalnym nie powinno
ulec drastycznym niekorzystnym przekształceniom. Projektowane zagospodarowanie tego terenu jest
zgodne z przepisami wynikającymi z unormowań prawnych, z wytycznymi zawartymi w opracowaniu
ekofizjograficznym oraz Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
33
zasadniczą zmianę określonych parametrów jakości środowiska, zagrożenia dla liczebności i
bioróżnorodności gatunków, bariery dla migracji, zagrożenia dla obszarów przyrodniczo cennych,
w tym obszarów Natura 2000. Powyższe stwierdzenia są uwarunkowane wypełnieniem wszystkich
wymienionych w projekcie uchwały działań i rozwiązań zapobiegających oraz minimalizujących czy
eliminujących potencjalne negatywne oddziaływania na środowisko.
Strona
34
Pobiedziska. Ustalenia Planu nie będą powodowały zagrożeń środowiskowych. Przewidziane zostało
wprowadzenie elementów biocenotycznych wzbogacających przestrzeń, co przyczyni się do
wzmocnienia bioróżnorodności tego terenu.
Wprowadzenie terenów wód (rzek, rowów, stawów) terenów lasu i dolesień oraz zieleni urządzonej,
łąk, pastwisk, łęgów, zieleni izolacyjnej) w realnym zakresie zapewni właściwe warunki ochrony
siedlisk. Zachowane zostaną również odpowiednie proporcje pomiędzy różnorodnymi sposobami
zagospodarowania terenu.
W zakresie geologii nie stwierdza się występowania udokumentowanych surowców mineralnych z
wyjątkiem torfów w Dolinie Cybiny, które podlegają ochronie, a plan nie przewiduje ich eksploatacji.
Wody opadowe odprowadzane z powierzchni utwardzonych winny zostać odprowadzone do
kanalizacji deszczowej do czasu jej wybudowania istnieje obowiązek zagospodarowania ich w
granicach własnej działki nie naruszając osób trzecich. Ścieki bytowe muszą być odprowadzane do
sieci kanalizacji sanitarnej. Nakazuje się w planie gospodarkę odpadami na zasadach określonych
Gminnym Regulaminie utrzymania czystości i porządku.
Plan zagospodarowania przewiduje lokalizację zabudowy mieszkaniowej poza strefami zagrożonymi
ponadnormatywnym hałasem pochodzącym z dróg.
Poza tymi uwagami można stwierdzić, że efektywne i pełne wdrożenie ustaleń Planu
zagospodarowania przestrzennego stanowi wystarczające zabezpieczenie i minimalizowanie skutków
oddziaływania realizacji tegoż Planu na środowisko przyrodnicze.
35
Strona
Wykaz aktów prawnych:
 Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r.nr 25, poz. 150
z poźn. zm.).
 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze
zmianami).
 Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121,
poz. 1266).
 Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. z 2005r., Nr 239, poz 2019 z
poźniejszymi zmianami).
 Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 z późn.
zmianami.)
 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze ( Dz.U. z 2005 r. Nr 228,
poz.1947, z poźn.zm.).
 Ustawa 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz.U. z 2010 r. Nr 185 poz.1243 ze zmianami).
 Ustawa z dnia 12 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
(Dz.U. Nr. 75, poz.493 oraz z 2008 r. Nr 138, poz.865);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14.06.2007 w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826).
 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010 r. Nr 213 poz. 1397).
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości
substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do
zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej (Dz. U. nr 58, poz. 535).
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobow
sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. nr 192, poz. 1883).
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzenie w ściekach
przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego
(Dz. U. 2005 nr 233 poz. 1988).
 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów
(Dz. U. 2001 nr 112 poz. 1206).
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych
substancji w powietrzu (Dz. U. nr 47 poz. 281).
 Dyrektywa 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na
 środowisko.
 Dyrektywa 85/337/EWG w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre
przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko.
 Konwencja o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk naturalnych (Konwencja
Berneńska);
 Konwencja o różnorodności biologicznej z 1992r;
 Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt z 1979 r
 Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym z 1991r.
(Konwencja z Espoo)
ZAŁĄCZNIKI:
1. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Strona
36
Opracowała mgr Małgorzata Olszewska
Download