OZNAKOWANIE SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH.

Przedmiot:
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
POSTĘPOWANIE W WYPADKU SKAŻEŃ I ZAKAŻEŃ
Temat:
OZNAKOWANIE SUBSTANCJI
TOKSYCZNYCH NA ŚRODKACH TRANSPORTU
I W MAGAZYNACH.
OPRACOWAŁ
mgr inż. Jerzy JURKIEWICZ
30 LISTOPADA 2011
LITERATURA
1. „Edukacja dla bezpieczeństwa” cz.2 / linia pierwsza/ M. Goniewicz,
A. Nowak- Kowal, Z. Smutek.
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r.
w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych
i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. z 2003 r., Nr 173, poz. 1679).
3. „ADR 2011 porozumienie międzynarodowe o oznakowaniu, przewozie
i składowaniu materiałów i substancji niebezpiecznych”;
4. Kompendium wiedzy na temat systemów GHS i CLP.
CLP
5. Vortal młodego Chemika - Oznaczanie odczynników – Etykiety.
6. CSPSP / Wydział Doskonalenia Pedagogicznego – znakowanie
pojazdów.
7. Internet:
www.chemia.polsl.pl;;
www.chemia.polsl.pl
www.cbnt.collegium.edu.pl;;
www.cbnt.collegium.edu.pl
www.ciop.pl/8461.html
www.mp.pl//artykuly
www.mp.pl
artykuly/?aid=11210.
/?aid=11210.
www.wzk.poznan.uw.gov.pl/?
www.wzk.poznan.uw.gov.pl
/?q=node
q=node/257
/257
ZAGADNIENIA
1. Definicja i podział TŚP.
2. Zasady oznakowania substancji niebezpiecznych.
3. Zasady oznakowania środków transportu drogowego
i kolejowego.
„ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA
OBYWATELOM
JEST PIERWSZYM
I NAJPOWAŻNIEJSZYM
OBOWIĄZKIEM PAŃSTWA”
„AB HOMINE HOMINI
COTIDIANUM PERICULUM”
Seneka: Od człowieka człowiekowi grozi codzienne
niebezpieczeństwo
Toksyczne środki przemysłowe (TŚP)
- używane w gospodarce, przemysłowe związki chemiczne,
materiały promieniotwórcze, substancje biologiczne oraz ich
odpady zatruwające środowisko naturalne człowieka.
Ze względu na ich wpływ na organizm człowieka i objawy TŚP dzieli
się na:
Substancje drażniące – podrażniają skórę i błonę śluzową;
Uczulające – powodują wypryski lub stany zapalne,
np. formalina.
Duszące – powodują uszkodzenia płuc,
np. chlor.
Ogólno trujące – przenikają przez drogi oddechowe i zakażają krew,
np. cyjanowodór.
Neurotropowe – paraliżują układ nerwowy,
np. di siarczek węgla.
Rakotwórcze –
np. arsen, chrom.
Mutagenne – powodują zmiany w genach następnych pokoleń,
np. kwas azotowy.
Bardzo rzadko zastanawiamy się, czy używane przez nas w domu substancje są
szkodliwe. Jednak trzeba pamiętać, że w farbach i środkach czystości mogą
pojawiać się substancje rakotwórcze i źle wpływające na samopoczucie nasze
i pozostałych domowników, w szczególności dzieci. Na szczęście coraz częściej
w sklepach można znaleźć różne farby, kleje oraz środki czystości, które nie są
szkodliwe dla środowiska człowieka i dla nas samych. Niestety ich cena jest
nieco wyższa, ale kupując je, inwestujemy przecież w swoje zdrowie, ponieważ
unikniemy ryzyka odkładania się szkodliwych chemikaliów w naszym organizmie.
Dla
wyróżnienia
produktów zawierających
substancje
niebezpieczne
dla
środowiska naturalnego, zwierząt czy samego człowieka zaczęto stosować
symbolikę – piktogramy.
PIKTOGRAMY
• Piktogram jest najczęściej znakiem umownym
i stosuje się go w celu oznaczenia niebezpieczeństwa.
niebezpieczeństwa.
PIKTOGRAMY
CZARNY PIKTOGRAM
+
= OZNACZENIE ZAGROŻENIA
SYMBOLE I OZNACZENIA
NIEBEZPIECZEŃSTWA
NOWE PIKTOGRAMY
•
Od 1 grudnia 2010 r. produkty
chemiczne wprowadzane na rynek
UE muszą być oznakowane zgodnie
z GHS.
•
Obowiązkowymi elementami są
znaki ostrzegawcze i piktogramy
w kształcie kwadratu postawionego
na jednym z rogów.
•
Symbole oznaczające substancje
niebezpieczne,
widoczne
są
w czerwonej obwódce na białym tle.
•
Wszystkie opakowania, skrzynie,
kontenery do transportu takich
produktów muszą posiadać takie
właśnie oznaczenie.
Na wielu etykietach na produktach chemii gospodarczej, środków czystości,
kosmetykach oprócz informacji o produkcie i o producencie znajdują się
niepozorne, małe znaczki. Są dodatkowymi wizytówkami rzeczy i firmy, która je
wytworzyła. Dzięki nim możemy dowiedzieć się, czy produkt jest bezpieczny dla
nas - konsumentów lub dla środowiska. Mogą wskazywać, że żywność, którą
właśnie zamierzamy umieścić w koszyku, pochodzi z upraw ekologicznych, a
krem nie był testowany na zwierzętach. Część symboli nas o czymś informuje,
inne natomiast – ostrzegają o swej szkodliwości.
Kolor i wygląd oznakowania opakowania powinny być tak dobrane, aby znak
ostrzegawczy odróżniał się od tła oznakowania. Informacje zamieszczone na
oznakowaniu opakowania powinny wyraźnie odróżniać się od tła i mieć takie
wymiary i liternictwo, żeby były łatwo czytelne.
Opakowania,
które
zawierają
preparaty
niebezpieczne
przeznaczone
do
sprzedaży dla konsumentów, nie mogą mieć:
• kształtu lub dekoracji graficznej, które mogą przyciągać uwagę i ciekawość
dzieci lub wprowadzać konsumentów w błąd;
• wyglądu lub oznaczenia stosowanego dla środków spożywczych lub środków
żywienia zwierząt, leków lub kosmetyków.
Wielkość znaku ostrzegawczego jest ściśle określona. Musi on być na tyle
duży, aby nie "ginął" wśród innych napisów na etykiecie. Zachowana musi być
również kolorystyka tzn: czarny rysunek na żółto-pomarańczowym tle. Oprócz
znaku ostrzegawczego na etykiecie musi być umieszczony symbol i napis
określający znaczenie znaku ostrzegawczego:
T+ produkt bardzo toksyczny
T
produkt toksyczny
Xn produkt szkodliwy
C
produkt żrący
Xi produkt drażniący
N
produkt niebezpieczny dla środowiska
E
produkt wybuchowy
O
produkt utleniający
F+ produkt skrajnie łatwopalny
F
produkt wysoce łatwopalny
Na opakowaniu umieszczone są również tzw. zwroty R, które precyzują rodzaj
zagrożenia np.: ostrzegają przed poważnymi oparzeniami skóry, możliwością
wystąpienia uczuleń czy szkodliwego działania na organizm kobiety czy płód ludzki itp.
Przykłady:
R20 - Działa szkodliwie przez drogi oddechowe.
R21 - Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą.
R22 - Działa szkodliwie po połknięciu.
R23 - Działa toksycznie przez drogi oddechowe.
R24 - Działa toksycznie w kontakcie ze skórą.
R25 - Działa toksycznie po połknięciu.
R42/43 - Może powodować uczulenie w następstwie narażenia drogą oddechową
i w kontakcie ze skórą.
R68/20/21/22 - Działa szkodliwie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą
i po połknięciu; możliwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie
zdrowia.
Ponadto, na etykiecie umieszcza się tzw. zwroty S, których rolą jest określenie
prawidłowego postępowania z niebezpieczną substancją lub preparatem.
Przykłady:
S1 Przechowywać pod zamknięciem.
S2 Chronić przed dziećmi.
S18 Zachować ostrożność w trakcie otwierania i manipulacji z pojemnikiem.
S20 Nie jeść i nie pić podczas stosowania produktu.
S46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie
lub etykietę.
S37/39 Nosić odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy.
S50 Nie mieszać z ... (określi producent).
S51 Stosować wyłącznie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach.
Elementy oznakowania
Litera w oznaczeniu i określenie niebezpieczeństwa produktu:
Xi Produkt drażniący
N Produkt niebezpieczny dla środowiska
· Zestawy R:
36/38 Działa drażniąco na oczy i skórę.
50 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
· Zestawy S:
2 Chronić przed dziećmi.
24/25 Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu.
26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza.
46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie lub etykietę.
· Szczególne oznaczenia określonych preparatów:
Po użyciu spłukać i wysuszyć ręce. W przypadku długotrwałego kontaktu z preparatem może
być konieczna ochrona skóry.
Uwaga! Nie stosować razem z innymi produktami. Może uwalniać niebezpieczne gazy (chlor).
Nie może przeniknąć w postaci nierozcieńczonej lub niezneutralizowanej do ścieków lub
systemów odwadniających.
Zapobiegać przenikaniu do ścieków, wód powierzchniowych i wód gruntowych.
PRZYKŁADOWA ETYKIETA ODCZYNNIKA
CHEMICZNEGO Z PIKTOGRAMEM
PRZYKŁADOWA ETYKIETA ODCZYNNIKA
CHEMICZNEGO Z PIKTOGRAMEM
ADR – RID 2011
Jest to podstawowy i obowiązujący praktycznie w całej Europie
(z
wyjątkiem
Wielkiej
Brytanii)
system
oznaczeń
kodowych
stosowany w transporcie materiałów niebezpiecznych. Ujednolicone
zasady
oznakowania
substancji
niebezpiecznych
zawarte
są
w postanowieniu międzynarodowej konwencji ADR (dla środków
transportu kołowego) i RID (dla środków transportu kolejowego).
Przewidziane
jest
ujednolicone
oznakowanie
środków
transportu
materiałów niebezpiecznych pomarańczowymi tablicami ostrzegawczymi
o wymiarach 30 x 40 cm, barwy pomarańczowej odblaskowej otoczonymi
dookoła czarnym nie odblaskowym paskiem. Tablica taka w górnej swej
części zawiera numer rozpoznawczy zagrożenia a w dolnej numer
porządkowy substancji zgodnie z
kodem ONZ.
obowiązującym międzynarodowym
Numery rozpoznawcze na tablicach ostrzegawczych
(substancje niebezpieczne)
Każdemu z materiałów szczególnie niebezpiecznych nadane zostały dwa
odpowiednie
numery
rozpoznawcze
tj.
numer
rozpoznawczy
niebezpieczeństwa składający się z dwóch lub trzech cyfr i numer
rozpoznawczy materiału (zgodny z katalogiem) składający się z czterech cyfr.
Pierwsza cyfra numeru rozpoznawczego rodzaju niebezpieczeństwa określa
zasadniczą właściwość niebezpieczną materiału, rodzaj niebezpiecznego
materiału, przy czym:
2 - oznacza gaz,
3 - materiał ciekły zapalny,
4 - materiał stały zapalny
5 - materiał utleniający, podtrzymujący palenie lub nadtlenek organiczny,
6 - materiał trujący,
8 - materiał żrący,
Druga i trzecia cyfra numeru precyzują:
a) rodzaj niebezpieczeństwa,
b) stopień zagrożenia,
c) dodatkowe cechy niebezpieczne.
Znaczenie oznaczeń cyfrowych drugiej i trzeciej cyfry numeru:
0 - brak dodatkowego zagrożenia (zagrożenie jest dostatecznie
scharakteryzowane pierwszą cyfrą),
1 - wybuchowość,
2 - zdolność wytwarzania gazu,
3 – łatwołatwo-zapalność,
5 - właściwości utleniające,
6 - toksyczność,
7 - promieniotwórczość,
8 - działanie żrące,
9 - niebezpieczeństwo gwałtownej reakcji w wyniku samoczynnego rozpadu
lub polimeryzacji.
Powtórzenie
cyfry
w
numerze
oznaczającym
niebezpieczeństwo
(pierwsza i druga cyfra są takie same) oznacza nasilenie niebezpieczeństwa
głównego. Do oznaczeń cyfrowych poziomu i rodzaju niebezpieczeństwa
wprowadzono dodatkowo znak "X"
"X". Znak ten podstawiony przed numerem
rozpoznawczym niebezpieczeństwa oznacza absolutny zakaz kontaktu tego
materiału z wodą.
wodą.
Przykładowe oznaczenie numerów niebezpieczeństwa
dla grupy gazów.
20 - gaz obojętny,
22 - gaz schłodzony,
223 - gaz schłodzony palny,
225 - gaz schłodzony utleniający (podtrzymuje palenie),
23 - gaz palny,
236 - gaz palny i trujący,
239 - gaz palny mogący powodować samorzutną i gwałtowną reakcję,
25 - gaz utleniający,
26 - gaz trujący,
265 - gaz trujący i utleniający (podtrzymuje palenie),
266 - gaz silnie trujący,
268 - gaz trujący i żrący,
286 - gaz żrący i trujący.
Przykładowe oznaczenie numerów niebezpieczeństwa
dla grupy cieczy.
30 - ciecz zapalna (temperatura zapłonu od 21 do 100°C) ,
33 - ciecz łatwo-zapalna (temperatura zapłonu niższa niż 21°C),
X333 - ciecz samozapalna reagująca niebezpiecznie z wodą,
336 - ciecz łatwo-zapalna i trująca,
338 - ciecz łatwo-zapalna i żrąca,
X338 - ciecz łatwo-zapalna i żrąca reagująca niebezpiecznie z wodą,
339 - ciecz łatwo-zapalna mogąca powodować samorzutną i gwałtowną
reakcję,
39 - ciecz zapalna mogąca powodować samorzutną i gwałtowną reakcję.
Przykładowe oznaczenie numerów niebezpieczeństwa
dla grupy materiałów stałych zapalnych.
40 - materiał stały zapalny,
X423 - materiał stały zapalny reagujący niebezpiecznie z wodą, wydzielający
gazy zapalne,
44 - materiał stały zapalny, w podwyższonej temperaturze znajdujący się
w stanie stopionym,
446 - materiał stały zapalny i trujący, w podwyższonej temperaturze znajdujący
się w stanie stopionym,
46 - materiał stały zapalny i trujący.
Przykładowe oznaczenie numerów niebezpieczeństwa
dla grupy materiałów utleniających, podtrzymujących
palenie lub nadtlenek organiczny.
50 - materiał utleniający (podtrzymujący palenie),
539 - nadtlenek organiczny zapalny,
558 - materiał silnie utleniający (podtrzymujący palenie) i żrący,
559 - materiał silnie utleniający (podtrzymujący palenie), mogący powodować
samorzutną i gwałtowną reakcję,
589 - materiał silnie utleniający (podtrzymujący palenie) i żrący, mogący
spowodować samorzutną i gwałtowną reakcję,
Przykładowe oznaczenie numerów niebezpieczeństwa
dla grupy materiałów trujących.
60 - materiał trujący lub szkodliwy,
63 - materiał trujący lub szkodliwy i zapalny ( o temperaturze zapłonu
od 21 do 55°C),
638 - materiał trujący lub szkodliwy oraz zapalny ( o temperaturze zapłonu
od 21 do 55°C) i żrący,
66 - materiał silnie trujący,
663 - materiał silnie trujący lub szkodliwy oraz zapalny ( o temperaturze zapłonu
nie wyższej niż 55°C),
68 - materiał trujący lub szkodliwy i żrący,
69 - materiał trujący lub szkodliwy, mogący spowodować samorzutną
i gwałtowną reakcję.
Przykładowe oznaczenie numerów niebezpieczeństwa
dla grupy materiałów żrących.
80 - materiał żrący lub wykazujący mniejszy stopień działania żrącego,
83 - materiał żrący lub wykazujący mniejszy stopień działania żrącego oraz
zapalny (temperatura zapłonu od 21 do 55°C),
839 - materiał żrący lub wykazujący mniejszy stopień działania żrącego oraz
zapalny (temperatura zapłonu od 21 do 55°C) mog ący spowodować
samorzutną i gwałtowną reakcję,
85 - materiał żrący lub wykazujący mniejszy stopień działania żrącego oraz
utleniający (podtrzymujący palenie),
856 - materiał żrący lub wykazujący mniejszy stopień działania żrącego oraz
utleniający (podtrzymujący palenie) i trujący,
86 - materiał żrący lub wykazujący mniejszy stopień działania żrącego oraz
trujący,
88 - materiał silnie żrący,
X88 - materiał silnie żrący, reagujący niebezpiecznie z wodą,
883 - materiał silnie żrący i zapalny (temperatura zapłonu od 21 do 55°C),
885 - materiał silnie żrący i utleniający (podtrzymujący palenie),
886 - materiał silnie żrący i trujący,
X886 - materiał silnie żrący i trujący, reagujący niebezpiecznie z wodą,
89 - materiał żrący lub wykazujący mniejszy stopień działania żrącego, mogący
spowodować samorzutną i gwałtowną reakcję.
OZNAKOWANIE SUBSTANCJI W SIECI
• BAZY DANYCH:
– www.
www.ecb.
ecb.jrc
jrc..it - kluczowe miejsce w celu
poszukiwania informacji odnośnie procedury oceny
niebezpiecznych chemikaliów;
– www
www..cas
cas..org - największa na świecie baza danych
rejestrująca zawiązki chemiczne;
– www
www..toxnet
toxnet..nlm.
nlm.nih
nih..gov - baza danych dotycząca
właściwości
toksykologicznych,
chemikaliów
niebezpiecznych.
Diament niebezpieczeństwa
Jest on umieszczany na większości przesyłek pochodzących z USA.
Tworzy on ujednolicony przez Fire Protection Association (NFPA) system
umożliwiający szybki rozpoznanie trzech głównych rodzajów zagrożenia:
a) radioaktywności;
b) niebezpieczeństwa gwałtownej reakcji chemicznej;
c) zagrożenia pożarowego i zdrowia.
W polach umieszczone są liczby które wyrażają skalę opisującą intensywność
zagrożenia oraz (w przypadku sektora-1) oznaczenie graficzne i literowe.
Wadą tego systemu jest brak informacji o toksyczności i żrącym działaniu
substancji.
SEKTOR 1 - BIAŁY
Puste pole w środku - woda dopuszczalna jako środek gaśniczy.
- nie używać wody jako środka gaśniczego.
- przy uwolnieniu materiału niebezpieczeństwo promieniowania.
SEKTOR 2 - ŻÓŁTY
4 - Duże niebezpieczeństwo eksplozji
3 - Niebezpieczeństwo eksplozji pod wpływem działania ciepła lub silnego
wstrząśnięcia (np. przy uderzeniach ). Wydzielić strefę zagrożenia.
Gasić tylko zza osłony.
2 - Możliwe silne reakcje chemiczne. Konieczne podjęcie wzmożonych
środków ostrożności. Gaszenie z zachowaniem bezpiecznego dystansu.
1 - Przy ogrzaniu materiał niestabilny. Konieczne zachowanie środków
ostrożności.
0 - Brak niebezpieczeństwa w normalnych warunkach.
SEKTOR 3 - CZERWONY
4 - Materiał ekstremalnie łatwopalny przy każdej temperaturze.
3 - Niebezpieczeństwo zapalenia przy normalnej temperaturze.
2 - Niebezpieczeństwo zapalenia przy ogrzaniu.
1 - Niebezpieczeństwo zapalenia przy kontakcie z ogniem (płomieniem).
0 - Nie występuje niebezpieczeństwo zapalenia w normalnych warunkach.
SEKTOR 4 - NIEBIESKI (ZAGROŻENIE ZDROWIA)
4 - Bardzo niebezpieczny, unikać kontaktu z płynem lub parami bez pełnej
ochrony. Unikać obecności w strefie zagrożenia.
3 - Bardzo niebezpieczny, obecność w strefie zagrożenia tylko w pełnym
ubraniu ochronnym i aparacie izolującym.
2 - Niebezpieczny, obecność w strefie zagrożenia tylko w aparacie ochrony
dróg oddechowych.
1 - Małe niebezpieczeństwo, zalecane maski z wkładami filtrującymi.
0 - Brak zagrożenia
Oznaczenie ADR 2011
Olej napędowy (30(30-1202),
Benzyna (33(33-1203),
Nafta (30(30-1223).
Alkohol skażony (denaturat) 3030-1095
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasy zagrożeń zgodnie z normą ADR
ADR--2011
Kl. zagrożeń
wg.GGVS
1
2
Opis
Substancje i przedmioty
wybuchowe
sprężone,płynne lub
rozpuszczone gazy
3
płynne substancje palne
4.1
stałe substancje palne
4.2
samowybuchowe substancje
4.3
przykłady, spostrzeżenia i szczególne
zagrożenia
1.1, 1.5, 1.2, 1.3, 1.6,zdolność do
wybuchu
mróz,palność,łatwość rozchodzenia się
rozprzestrzenianie, punkt palności
substancje, które po zetknięciu z wodą
wytwarzają gaz wybuch.
5.1
subst.wzmacniające pożar
uwalnianie tlenu
5.2
organiczne nadtlenki
trujące, palne
6.1
trujące substancje
6.2
subst. Zakaźne budzące wstręt
7
substancje radioaktywne
8
substancje drażniące
9
rozmaite niebezpiecz.substancje
PCB, azbest, płynne metale
i przedmioty
wirusy,bakterie,padlina, odpady szpitalne
kwasy, zasady, wartość-ph
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasa
Oznaczenie
Zagrożenie
Niebezpieczeństwo
wybuchu i detonacji
gazów palnych
1
Substancje
wybuchowe 1.1 do 1.3
1.4 do 1.6
2
Substancje
gazowe Alternatywnie białe lub czarne
Niebezpieczeństwo
wybuchu mieszanki
powietrze/gaz;
Rozerwanie butli,
odmrożenia;
3
Niebezpieczeństwo
wybuchu mieszanki
Substancje
płynne
powietrze/gaz;
rozprzestrzenianie;
trujące gazy palne;
Dodatkowe zagrożenia/wskazówki
Główne zagrożenia:
Klasse 1.1Ciśnienie detonacyjne
Klasse 1.2 Tworzenie odłamków
Klasse 1.3 Ogień
Dodatkowe oznaczenie w
połączeniu z toksycznością i
palnością
Przeważnie w postaci oparów
Gazy trujące, ochrona dróg
oddechowych; otwarte
powierzchnie pokryć pianą.
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasa
Klas
a
Oznaczenie
4.1
Stałe substancje palne
4.2
Zagrożenie
Dodatkowe zagrożenia / wskazówki
Niebezpieczeństwo
wybuchu w postaci
pyłów;
trujące gazy spalania
Samozapalające
substancje stałe
4.3
Substancje, które przy
kontakcie z wodą tworzą
palne gazy
5.1
Substancje silnie
(utleniające) palne
5.2
Organiczne nadtlenki
Wszystkie klasy można także
transportować jako gorące
szkliwo.
Możliwa gwałtowna
reakcja z wodą;
trujące gazy spalania;
Płomień żgący i wyfuknięcia;
trujące i drażniące opary i spaliny;
Możliwe
dodatkowe oznaczenia
Niebezpieczeństwo wybuchu; uwolnienia
tlenu;reakcja powolna;
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasa
Klas
a
Oznaczenie
Zagrożenie
6.1
Dodatkowe zagrożenia / wskazówki
Opary i spaliny są
toksyczne ;
Substancje trujące
Możliwe dodatkowe oznaczenie
Niebezpieczeństwo infekcji
poprzez wirusy, bakterie i inne;
6.2
możliwość rozprzestrzenienia
przez wodę gaśniczą
Możliwość zakażenia
7
Substancje
radioaktywne
Szkodliwe promieniowanie
Oznakowanie pojazdów
Przesyłka-oznaczenie
kategorii, wg.
Aktywności i rodzaju
promieniowania
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasa
Klas
a
8
Drażniące substancje
Oznaczenie
Zagrożenie
Dodatkowe zagrożenia / wskazówki
Niebezpieczeństwo
podrażnienia, skóry, płuc,
oczu;
rozprzestrzenianie się;
niebezpieczne reakcje
z wodą
9
Różne substancje
niebezpieczne
Rozmaite zagrożenia; możliwe
szkody dla środowiska
naturalnego. Długotrwałe
oddziaływanie
Możliwe dodatkowe
znakowanie dla
podgrzanych substancji
Przykłady:
Azbest,
Subst. tworzące dioksyny,
stary olej
Substancje i materiały niebezpieczne
Znakowanie śr
śr.. transportu zgodnie z ADR
ADR--2011
Naklejka na
Przesyłka
Zbiornik
zbiorniki pojazdów
zbiorniki nasadzane
min. 10cm x 10cm
Pomarańczowa tablica ostrzegawcza
znakowanie śr. transportujących
co najmniej w kier. jazdy z przodu i z tyłu
zawsze substancje radioaktywne
waga netto > 50 kg Klasy 6.2, 1.1-1.5
waga netto > 1000 kg Klasy 2, 3, 4, 5, 6.1, 8 i 9
szczególnie niebezpieczne substancje
40cm x 30cm (osobowe 30cm x 12cm)
Tylko w ruchu drogowym
Zbior. od 1000 l w ruchu drogowym
Zbior. od 3000 l w ruchu szynowym
Subst. które są wyszczególnione
w załącz. B5 der GGVS
Nr. zagrożenia.
Nr.substancji
X 423
1428
Substancje i materiały niebezpieczne
Numeracja zagrożeń
2
Ulatnianie się gazu na skutek ciśnienia lub
reakcji chemicznej
3
Możliwość zapalenia się gazów,płynów lub
oparów lub substancji płynnych samo
nagrzewających się
4
Możliwość zapalenia się lub zdolność do samo
rozgrzania się substancji stałych
5
Utleniające (działanie wspomagające pożar)
6
Niebezpieczeństwo otrucia lub zakażenia
7
Radioaktywność
8
Działanie drażniące
9
Niebezpieczeństwo spontanicznej, gwałtownej
reakcji
Zagrożenie
można opisać
przy pomocy cyfr, dlatego
zawieszamy 0
Podwójna ilość cyfr oznacza
zwiększenie zagrożenia
Jeżeli
substancja reaguje
w sposób niebezpieczny
z wodą wówczas stawiamy
z przodu X
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Transport substancji płynnych
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Samochód cysterna z dwoma
substancjami płynnymi rozmieszczonymi w trzech
zbiornikach
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Transportsubstancji wybuchowych
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Transport stałych substancji palnych
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Transport materiałów wybuchowych
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Benzyna
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu drogowym
Przykład:Kwas solny
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Ciągnik i naczepa mają załadowany niebezpieczny ładunek.
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
Przykład:Ciecze palne.
CSPSP / Wydział Doskonalenia Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
Przykład:Trująca substancja.
CSPSP / Wydział Doskonalenia Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu kolejowym
Przykład:Oznaczenie wagonu kolejowego.
CSPSP / Wydział Doskonalenia Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu kolejowym
Przykład:dwutlenek azotu NO
2
1067 – UN-Numer: dwutlenek azotu
NO2
CSPSP / Wydział Doskonalenia Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportowych w ruchu kolejowym
Przykład: Formaldehyd
CSPSP / Wydział Doskonalenia Pedagogicznego
Zadanie domowe
Przygotować na kartce papieru formatu A4 minimum 4 etykiety od środków
chemii gospodarczej z piktogramami substancji niebezpiecznych i opisać
jakie czynniki szkodliwe zawierają.
CZY SĄ PYTANIA?
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ