EHN

advertisement
PIWet
Egzotyczne choroby
E
h b ryb:
b wirus
i epizootycznej
i
j
martwicy układy krwiotwórczego (EHN) i
epizootyczny zespół wrzodowy (EUS)
(EUS).
p p
naukowa i techniczna z
Współpraca
Referencyjnym Laboratorium Chorób Ryb w
Danii.
Mgr
g inż. Ewa Borzym
y
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
Wywoływana
y
y
jest
j przez
p
Iridowirusy należące do rodziny
Ranawirusów.
Iridowirusy: materiał genetyczny
DNA
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
‰ Wirus z rodziny Iridoviridae, posiadający otoczkę.
‰ Genom:
G
ddwuniciowy
i i
DNA
‰ Wirion wielkości 150-180 nm
‰ Duża wytrzymałość na działanie niesprzyjających czynników środowiska
( w wodzie i osadach dennych do roku zachowuje właściwości
infekcyjne)
‰ Wirus wykazuje wrażliwość na 70% etanol, 200mg/l podchloryn sodu, w
temperaturze 60°C ulega inaktywacji po 15 minutach
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
‰ Naturalne zakażenie stwierdzano u okonia (Perca fluviatilis) i
pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss
mykiss))
‰ Wrażliwość podczas zakażenia eksperymentalnego potwierdzono u
następujących gatunków ryb:
- okoń australijski ((Macquaria
Macquaria australasica
australasica),
),
- okoń srebrzysty ((Bidyanus
Bidyanus bidyanus),
bidyanus),
-g
galaxias g
górski ((Galaxias olidus),
),
- gambuzja pospolita (Gambusia affinis).
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
‰ Ogniska EHN stwierdzane są najczęściej przy temperaturze wody
11°C - 20°C,
‰ Wystąpieniu wirusa EHN sprzyja złe warunki hodowli (przerybienie,
niewłaściwy przepływ wody, osady, zła jakość wody), uszkodzenia skóry
‰ Rozprzestrzenienie geograficzne:
-Północna Ameryka
-Azja
A j (J
(Japonia,
i T
Tajwan,
j
Korea,
K
Chiny)
Chi )
-Europa (Austria, Belgia, Czechy, Francja, Niemcy,
Polska, Słowenia, Szwajcaria, Włochy)
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
Sposoby rozprzestrzeniania się wirusa EHN:
‰ kontakt bezpośredni
be pośredni
‰ za pośrednictwem wody
‰ za pośrednictwem wektorów
‰ za pośrednictwem
ś d i
sprzętu rybackiego,
b ki
basenów
b
ó i skrzynek
k
k do
d
transportu ryb.
Patogeneza:
‰ brama wejścia: skóra
‰ okres inkubacji: pstrąg tęczowy 33--10 dni w temp. 19 - 21°
21°C
14--32 dni w temp. 8 - 10°
14
10°C
okoń
10–
10
–28 dni w temp.
temp 12 - 18
18°°
10 dni w temp. 19
19--21°
21°C
‰ śmiertelność: u pstrąga wynosi 4%
4%, masowe śnięcia u okonia
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
Objawy kliniczne:
‰ zwiększone liczba ruchów wieczka skrzelowego
‰ ciemne zabarwienie skóry
‰ zmiany skórne
Zmiany anatomopatologiczne:
‰ powiększona wątroba, nerki, śledziona
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
Niektóre jednostki chorobowe wywoływane przez iridowirusy:
‰ EHN
‰ECV – wirus sumika kanałowego
‰ DFV – Doctor fish virus
‰ FV3 – wirus żabi
‰ ESV – wirus suma pospolitego
p p
g
‰ BIV – Bohle Iridovirus
‰ GV – Gutapo virus
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
Identyfikacja iridowirusa wywołującego EHN możliwa jest przy
użyciu metody PCR, w której analizie poddawane są główne
białka otoczki wirusa,, MCP ((ang.
g major
j capsid
p
protein g
p
gene).
) W
tym celu izoluje się DNA wirusa z supernatantu
z hodowli
komórkowej (najczęściej EPC), na której wystąpiły zmiany
cytopatyczne. Równolegle z PCR, przeprowadza się analizę
restrykcyjną w celu szybkiego odróżnienia szczepów EHN i
restrykcyjną,
innych szczepów wywołujących
pochodzących
h d
h z Australii.
A t lii
ECV, FV3 i idirowirusów
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
Nazwa
primerów
MCP-1
MCP-2
Sekwencja
M151
AAC-CCG-GCT-TTCGGG-CAG-CA
M152
CGG-GGC-GGG-GTTGAT GAG AT
GAT-GAG-AT
M153
ATG-ACC-GTC-GCCCTC-ATC-AC
M154
CCA-TCG-AGC-CGTTCA-TGA-TG
Wielkość
produktu
amplifikacji
321 pz
625pz
Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN
PCR
MCP-1
MCP-2
Enzymy
Przewidywana wielkość
restrykcyjne prążków po analizie
y yj j
restrykcyjnej
PflM I
321
Hinc II
Acc I
Fnu4H I
Identyfikowany typ
ranavirusa
EHN, BIV
131, 190
FV3, WV
100 138,
100,
138 387
EHN
100, 525
BIV, FV3
100, 40, 285
WV
238, 387
EHN
625
145, 461
BIV, ESV, ECV,
WV
FV3, GV
33, 38, 44, 329, 271
EHN
3, 33, 38, 44, 108, 399
BIV
3, 38, 44, 108, 432
FV3, GV
3, 9, 38, 44, 108, 151, 272
ESV, ECV
3 44,
3,
44 71,
71 108,
108 399
WV
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS
‰ powodowany przez grzyba wodnego Aphanomyces invadans
‰
‰występuje
t j na znaczymy obszarze
b
Azji,
A ji Australii
A t lii i na Florydzie
Fl d i
‰ optymalną temperaturą do wzrostu grzyba jest 20-30°C
‰ gatunki szczególnie wrażliwe to: ryby wężogłowe (Chana strata) i ryby
łaźcowate np. gurami
‰ pierwsze objawy choroby to utrata apetytu i popadanie w letarg,
letarg czerwone
plamki na głowie, płetwach, a następnie wody skórne o średnicy 2-4 cm,
utrata łusek, wybroczyny i obrzęk, niekiedy dochodzi do całkowitego
zniszczenia płetwy ogonowej, plecha grzyba może wrastać w głąb czaszki
lub docierać do jjamyy ciała,, obnażając
ją pę
pęcherz ppławny
y
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS
‰ eksperymentalnie wstrzykiwano zoospory Aphanomyces invadans karpiom i
wykazano, że wzrost grzyba został zahamowany przez intensywną reakcję
zapalną
‰ przy temperaturze wody 18°C u pstraga tęczowego można eksperymentalnie
wywołać
ł ć zmiany
i
anatomopatologiczne
l i
charakterystyczne
h k
dla
dl EUS
‰ Aphanomyces invadans przy temperaturze wody 11-16°C jest w nieznacznym
stopni zakaźny
stopniu
akaźn dla ciernika,
ciernika płoci i kraspopiórki
‰ w Polsce u raków występuje grzyb wodny Aphanomyces astaci, a w wodzie
jezior i rzek szereg innych saprofitycznych gatunków grzybów rodzaju
Aphanomyces
‰ w Polsce nigdy nie stwierdzono obecności Aphanomyces invadans
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS
‰ Istnieje realna obawa, że EUS może być łatwo przewieziony z Azji lub
Australii do Europy, za pośrednictwem małych ryb akwariowych, które są
wrażliwe na inwazję tego grzyba. Do grupy ryb chorujących często w
warunkach naturalnych na EUS należą powszechnie hodowane w Europie
ryby akwariowe, a mianowicie: prętnik karłowy, gurami dwuplamiste,
gurami wężoskóre oraz ryby z rodziny łaźcowatych. Uważa się również, żę
źródłem tego grzyba mogą być chore na EUS skalary, w okresie kiedy
wystąpią u nich zmiany wrzodowe skóry
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS
Funkcje Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego w Aarhus w
Danii:
‰ Koordynują metody przyjęte w państwach członkowskich do celów
diagnozowania danej choroby
‰ Aktywie
y
udzielają
j wsparcia
p
w zakresie diagnozy
g y ognisk
g
choroby
yw
państwach członkowskich
‰ Umożliwiają szkolenie w zakresie diagnostyki laboratoryjnej w celu
harmonizacji technik diagnostycznych na obszarze Wspólnoty
‰ Współpracują z właściwymi laboratoriami państw trzecich
trzecich, w których
choroby te występują
‰ Współpracują
W ół
j z laboratoriami
l b t i i referencyjnymi
f
j
i OIE w zakresie
k i chorób
h ób
egzotycznych
‰ Porównują
j i przesyłają
ł j informacje
i f
j na temat chorób
h b egzotycznychh i
endemicznych, które pojawiają się w akwakulturze Wspólnoty
Obowiązki Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego w
Aarhus w Danii:
‰ odpowiednio wykwalifikowany personel
‰ posiadać odpowiednie wyposażenie i materiały
‰ infrastruktura administracyjna
‰ zagwarantować poufność wyników i informacji
‰ odpowiednia znajomość międzynarodowych norm, prawa i praktyk
‰ dysponować
yp
substancjami,
j , odczynnikami
y
i materiałami
referencyjnymi
‰ uwzględnić działalność badawczą na poziomie krajowym i
wspólnotowym
Download