żydowska warszawa - Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

ZABYTKI I MIEJSCA HISTORYCZNE
ŻYDOWSKA
WARSZAWA
Bóżnica w domu Rotblita ul. Targowa 50/52, 03-733 Warszawa
W dzisiejszej siedzibie Muzeum Warszawskiej Pragi znajdował się przed wojną m.in. dom modlitwy, a wcześniej elementarna szkoła żydowska. Do dziś we wnętrzu podziwiać można
fragmenty polichromii przedstawiające znaki zodiaku, Ścianę
Płaczu, grobowiec Racheli.
A
mieściły się szkoła, ochronka, przytułek dla dzieci żydowskich i dom modlitwy.
H
Pomnik Ewakuacji Bojowników Getta Warszawskiego
ul. Prosta 51, 00-838 Warszawa
Pomnik znajdujący się obok włazu do kanału, którym 10 maja
1943 r. wydostało się z getta kilkudziesięciu powstańców,
w tym Simcha Ratajzer-Rotem „Kazik” i Marek Edelman.
N
Fragment muru getta przy ulicy Siennej 55
ul. Sienna 55 (wejście od ul. Złotej 62), 00-825 Warszawa
Pomnik Bohaterów Getta
ul. Zamenhofa, Warszawa
Pomnik autorstwa Leona Marka Suzina (projekt) i Natana
Rappaporta (rzeźby) odsłonięty 19 kwietnia 1948 r.
w 5. rocznicę wybuchu powstania w getcie. Strona zachodnia
pomnika przedstawia walkę powstańców; strona wschodnia
O
Mykwa
ul. ks. Kłopotowskiego 31, 03-720 Warszawa
Budynek z 1913 r., stanowiący część kompleksu obiektów
gminy żydowskiej wokół tzw. synagogi okrągłej na Pradze.
We wnętrzach można odnaleźć elementy dawnego wystroju:
posadzki, marmurowe schody. Po 1945 r. mieściły się tu biura
Centralnego Komitetu Żydów w Polsce.
B
Przedwojenna ulica Nalewki
ul. Bohaterów Getta, Warszawa
Jedna z najważniejszych ulic dawnej żydowskiej Warszawy,
z której pozostał jedynie zabytkowy kamienny bruk, przedwojenne szyny tramwajowe oraz gmach Arsenału. Współcześnie
C
Dom Akademicki
ul. Sierakowskiego 7, 03-716 Warszawa
Żydowski dom akademicki dla 300 studentów wzniesiony
w 1926 r. Mieszkał tu m.in. Menachem Begin, student prawa
na Uniwersytecie Warszawskim, przyszły premier Izraela
i laureat Pokojowej Nagrody Nobla.
I
Kładka nad Chłodną
ul. Chłodna 22, 00-891 Warszawa
Miejsce, gdzie w styczniu 1942 r. wzniesiono drewniany most
łączący tzw. małe i duże getto.
J
męczeństwo niewinnych ofiar. W pobliżu znajduje się starszy
pomnik z 1946 r., mający formę włazu osadzonego na niskim
kamiennym cokole.
Kamienica pod zegarem ul. Chłodna 20, 00-891 Warszawa
Budynek, w którym pod koniec 1941 r. zamieszkał Adam
Czerniaków, prezes Judenratu.
K
nazwę Nalewki nosi ulica na Muranowie niemająca nic wspólnego ze słynną poprzedniczką.
Biblioteka Judaistyczna Wielkiej Synagogi
D Główna
ul. Tłomackie 3/5, 00-090 Warszawa
Gmach zbudowany w 1936 r., mieścił księgozbiór stojącej tuż
obok Wielkiej Synagogi. Ta najokazalsza bożnica przedwojennej Polski została wysadzona 16 maja 1943 r. Ślady ognia po
wybuchu znaleźć można na posadzce holu Biblioteki.
Pomnik Wspólnego Męczeństwa Żydów i Polaków
ul. Gibalskiego 21, 01-190 Warszawa
Pomnik w miejscu mogiły zbiorowej Polaków i Żydów, a także
miejsca egzekucji po likwidacji getta oraz w trakcie powstania
warszawskiego. Dziś stoi tu pomnik z 1989 r. upamiętniający
Żydów i Polaków zamordowanych podczas II wojny światowej.
P
Umschlagplatz
ul. Stawki 10, 00-178 Warszawa
Miejsce, skąd od 22 lipca 1942 r. codziennie wywożono około
5–6 tys. Żydów z getta do niemieckiego nazistowskiego obozu
zagłady Treblinka. Obecnie stoi tu wzniesiony w 1988 r.
L
Gęsiówka
ul. Anielewicza 34, 01-052 Warszawa
Miejsce, w którym mieścił się centralny areszt getta, a od
sierpnia 1943 r. – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny
(filia Majdanka), nazywany Gęsiówką ze względu na położenie
przy ul. Gęsiej. Obóz został wyzwolony przez żołnierzy Armii
Krajowej batalionu „Zośka” 5 sierpnia 1944 roku.
R
E
SADYBA: UL. WIERTNICZA
CENTRUM: UL. TWARDA
F
Dom Sierot Janusza Korczaka
ul. Jaktorowska 6, 01-202 Warszawa
Tu znajdował się sierociniec kierowany od 1912 r. przez
Janusza Korczaka. Po utworzeniu getta Dom Sierot został
przeniesiony na Chłodną 33, potem na Sienną 16.
Stąd w 1942 r. dzieci wraz z opiekunami zostały wywiezione
do obozu zagłady Treblinka.
G
Gmach Wychowawczy Warszawskiej
Gminy Starozakonnych im. Michała Bergsona
ul. Jagiellońska 28, 03-719 Warszawa
Budynek wzniesiony w latach 1911–1914 według proj. Henryka
Stifelmana dzięki inicjatywie prezesa Gminy Żydowskiej
Michała Bergsona, prawnuka Szmula Zbytkowera. W domu
NIEZWYKŁA PODRÓŻ
1000 LAT W 1 DZIEŃ
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
ul. Anielewicza 6, Warszawa
Fot.: Przemysław Jaczewski
Dawny Szpital Dziecięcy im. Bersonów i Baumanów
ul. Sienna 60 / ul. Śliska 55, 00-825 Warszawa
Szpital dla dzieci żydowskich zbudowany w latach 1876–1878.
Przed I wojną światową pracował tu Janusz Korczak. W odbudowanym budynku po wojnie mieściły się biura Centralnego
Komitetu Żydów w Polsce, a następnie miejski dziecięcy
szpital zakaźny. Willa Żabińskich w warszawskim ZOO
ul. Ratuszowa 1/3, 03-461 Warszawa
Willa, w której podczas II wojny światowej dyrektor ZOO
S
pomnik autorstwa Hanny Szmalenberg i Władysława
Klamerusa. Wykuto na nim 448 imion od Abla do Żanny
symbolizujących ok. 450 tysięcy Żydów uwięzionych
w getcie warszawskim.
Bunkier przy Miłej
ulica Miła róg S. Dubois, Warszawa
Miejsce, w którym znajdował się bunkier w domu przy Miłej
18 – sztab Żydowskiej Organizacji Bojowej. 8 maja 1943 r.,
po odkryciu przez oddziały niemieckie, większość przebywających tu powstańców, w tym Mordechaj Anielewicz, popełniła
samobójstwo. W 1946 r. na ruinach domu usypano kurhan
i ustawiono upamiętniający te wydarzenia kamień.
M
Jan Żabiński i jego żona Antonina ukrywali Żydów. Instytut Yad
Vashem przyznał Żabińskim tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata 7 października 1965 r.
FUNDACJE, ORGANIZACJE, STOWARZYSZENIA
B’rith Polin
1 B’nai
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Polski oddział B’nai B’rith przeciwstawia się
antysemityzmowi, działa w obronie praw
człowieka, pracuje na rzecz jedności Żydów
[email protected]
Kultury Jidysz w Warszawie
2 Centrum
ul. gen. Andersa 15, 00-159 Warszawa
Centrum zajmujące się nie tylko kulturą jidysz.
Prowadzi lektoraty, warsztaty, wykłady
tel. +48 22 409 91 00
[email protected]
www.jidyszland.pl
Taubego
3 Centrum
Odnowy Życia Żydowskiego w Polsce
ul. Tłomackie 3/5, 00–090 Warszawa
Misją CT jest odnowa życia żydowskiego w Polsce
oraz łączenie Żydów o polskich korzeniach
z krajem pochodzenia ich przodków
tel. +48 22 831 10 21
[email protected]
www.centrumtaubego.org.pl
im. Profesora Mojżesza Schorra
4 Fundacja
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Fundacja prowadząca naukę hebrajskiego współczesnego
i biblijnego, działalność wystawienniczą i wydawniczą
o kulturze żydowskiej
tel. +48 22 620 34 96
[email protected]
www.schorr.edu.pl
5 Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Fundacja zajmująca się ochroną materialnych reliktów
dziedzictwa Żydów Polskich oraz realizacją programów
edukacyjnych dla młodzieży
tel. +48 22 436 60 00
[email protected]
www.fodz.pl
Rodziny Nissenbaumów
6 Fundacja
ul. Gibalskiego 21, 01-190 Warszawa
Fundacja zajmuje się ratowaniem dziedzictwa
żydowskiego w Polsce oraz upowszechnianiem
wiedzy o historii i kulturze polskich Żydów
tel. +48 22 838 60 46, +48 22 838 05 74
[email protected]
www.nissenbaum.pl
Ronalda S. Laudera
7 Fundacja
ul. Wawelberga 10, 01-188 Warszawa
Główne projekty: szkoła dla dzieci żydowskich on-line
Lauder e-Learning Schools oraz Letnie Obozy Edukacyjne
dla rodzin żydowskich
tel. +48 515 264 364
[email protected] www.clicktobejewish.com
Shalom
8 Fundacja
pl. Grzybowski 12/16, 00-104 Warszawa
Fundacja zajmująca się ochroną dziedzictwa
kulturowego Żydów, organizator Festiwalu Kultury
Żydowskiej Warszawa Singera
tel. +48 22 620 30 36, +48 22 620 30 37
[email protected],
[email protected]
www.shalom.org.pl
9 Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa
17 Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie
26 Mykwa prowadzona przez Chabad Lubawicz
36 Sklep Koszerny Goldenberg’s
ul. Chmielna 9a, 00-021 Warszawa
Centrum społeczności żydowskiej prowadzące
działalność edukacyjną i kulturalną, projekt Fundacji
Joint Distribution Committee
tel. +48 533 072 790
[email protected]
www.jccwarszawa.pl
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Jedna z 7. gmin żydowskich w Polsce należących
do Związku
tel. +48 22 652 28 05,
+48 22 620 43 24 wew. 121
[email protected]
warszawa.jewish.org.pl
ul. Piękna 13/15, 00-549 Warszawa
Mykwa dla kobiet
Kontakt: Nechama Dina Stambler, tel. +48 663 663 837
[email protected]
www.chabad.org.pl
10 Stowarzyszenie Drugie Pokolenie
Beit Warszawa
18 Gmina
ul. Wiertnicza 113, 02-952 Warszawa
Organizacja skupiająca wyznawców
judaizmu postępowego
tel. +48 22 885 26 38 [email protected]
www.beit.org.pl
Żydowski
27 Cmentarz
ul. Okopowa 49/51, 01-043 Warszawa
tel. +48 22 838 26 22
[email protected]
warszawa.jewish.org.pl/pl/cmentarz-zydowski
ul. Tłomackie 3/5, 00–090 Warszawa
Księgarnia i kawiarnia
tel. +48 22 827 92 21 wew. 123
[email protected]
www.jhi.pl/ksiegarnia
Chabad Lubawicz Polska
19 ul.
Słomińskiego 19 lok. 508a, 00-195 Warszawa
Żydowski
28 Cmentarz
ul. św. Wincentego 15, 03-505 Warszawa
tel.: (+48) 504 906 258
[email protected]
warszawa.jewish.org.pl
muzealny Muzeum POLIN
38 Sklep
ul. Anielewicza 6, 00-157 Warszawa
– Potomkowie Ocalałych z Holokaustu
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Stowarzyszenie zrzeszające osoby będące
bezpośrednimi potomkami ocalałych z Zagłady
[email protected]
drugiepokolenie.org.pl
“Dzieci Holocaustu” w Polsce
11 Stowarzyszenie
pl. Grzybowski 12/16, 00-104 Warszawa
Stowarzyszenie ocalałych z Holocaustu
tel. +48 22 620 82 45
[email protected]
www.dzieciholocaustu.org.pl
Religijno-edukacyjne otwarte centrum chasydzkie
tel. +48 22 637 53 52
[email protected]
www.chabad.org.pl
Żydowski Instytut Historyczny
12 Stowarzyszenie
ul. Tłomackie 3/5, 00–090 Warszawa
SYNAGOGI
Inicjator i współzałożyciel Muzeum POLIN. Wspiera
działalność Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz
projekty innych organizacji
tel. +48 22 827 92 25
[email protected]
www.szih.org.pl
13 Stowarzyszenie Żydów Kombatantów
i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Reprezentuje i broni interesów żydowskich
kombatantów i ofiar nazizmu
Tel. +48 22 620 62 11
[email protected]
Towarzystwo Społeczno-Kulturalne
14 Żydów
w Polsce
pl. Grzybowski 12/16, 00-104 Warszawa
Organizacja polskich Żydów, zajmująca się popularyzacją
kultury żydowskiej, a także integrowaniem społeczności
żydowskiej w Polsce
tel. +48 22 620 05 54
[email protected]
www.tskz.pl
15 Zespół Szkół Lauder-Morasha
– przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum
ul. Wawelberga 10, 01-188 Warszaw
Jest pierwszą oświatową placówką żydowską
w Polsce po 1968 roku. Szkoła oferuje: j. hebrajski,
historię i kulturę żydowską
tel. +48 22 862 63 30
[email protected]
www.lauder-morasha.edu.pl
ORGANIZACJE WYZNANIOWE
Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce
16 Związek
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Organizacja-parasol, organizator gmin żydowskich w Polsce
tel. +48 22 620 06 76
[email protected]
www.jewish.org.pl
im. Nożyków
20 Synagoga
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Synagoga ortodoksyjna
tel. +48 22 620 43 24
warszawa.jewish.org.pl
Biuro Rabina: zapisy na szabaty i święta
[email protected]
Przewodnik: [email protected]
Synagoga Ec Chaim
21 Gminy
Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie
Synagoga postępowa, zapisy na szabaty i święta
[email protected]
www.ecchaim.org
warszawa.jewish.org.pl
CMENTARZE
GENEALOGIA
Informacyjne POLIN
29 Centrum
ul. Anielewicza 6, 00-157 Warszawa
Konsultacje historyczne i genealogiczne,
bezpłatny dostęp do portali genealogicznych
i specjalistycznego księgozbioru
[email protected]
www.polin.pl/centrum-informacyjne
Genealogii ŻIH
30 Dział
ul. Tłomackie 3/5, 00–090 Warszawa
Badania i konsultacje genealogiczne oparte o najbogatsze
bazy danych oraz zasoby archiwalne ŻIH
tel. +48 22 828 59 62
[email protected]
www.jhi.pl/genealogia
RESTAURACJE I CATERING KOSZERNE
31 BeKeF
Gminy Beit Warszawa
22 Synagoga
ul. Wiertnicza 113, 02-952 Warszawa
Synagoga reformowana
tel. +48 22 885 26 38
[email protected]
ul. Hoża 40, 00-516 Warszawa tel. +48 22 247 84 16, +48 693 164 964
[email protected], www.bekef.pl
Chabad Lubawicz Polska
23 Synagoga
ul. Słomińskiego 19 lok. 508a, 00-195 Warszawa
00-195 Warszawa
zamó[email protected]
Synagoga ortodoksyjna
tel. +48 22 637 53 52
[email protected]
www.chabad.org.pl
Catering Koszerny – Chabad Lubawicz
32 ul.
Słomińskiego 19 lok. 508a,
33 Galil Kosher Café & Restaurant
MYKWY
ul. Zielna 37, 00-108 Warszawa
tel. +48 731 492 634
[email protected]
www.galil-restaurant.pl
prowadzona
24 Mykwa
przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie
Delight ltd. sp. z o. o.
34 Kosher
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
Mykwa dla kobiet i mężczyzn
Kontakt: Sara Malka Szpilman, tel. +48 501 333 630
[email protected]
warszawa.jewish.org.pl/mykwa
Mykwa prowadzona przez Chabad Lubawicz
25 ul.
Słomińskiego 19 lok. 508a, 00-195 Warszawa
Mykwa dla mężczyzn
Kontakt: rabin Shalom Dov Ber Stambler, tel. +48 607 700 548
[email protected]
www.chabad.org.pl
ul. Grzybowska 2 (I piętro), 00-131 Warszawa
tel. +48 501 741 703 (j. angielski i hebrajski),
+48 517 495 440 (j. angielski i polski)
[email protected]
www.kosherdelightpoland.com
SKLEPY KOSZERNE
35 Kosher Store
ul. Twarda 6, 00-105 Warszawa
tel. +48 22 652 34 32 [email protected]
www.kosherwawa.eu/dom.html
ul. gen. Andersa 15, 00-159 Warszawa
tel. +48 514 514 770
[email protected]
sklep-koszerny.pl
REALIZACJA PROJEKTU
KSIĘGARNIE
INSTYTUT HISTORYCZNY W POLSCE.
MOŻLIWA DZIĘKI WSPARCIU
STOWARZYSZENIA ŻYDOWSKI
37 Księgarnia na Tłomackiem
Księgarnia i sklep muzealny tel. +48 22 379 37 90
[email protected]
store.polin.pl
INSTYTUCJE KULTURALNE I NAUKOWE
POLIN
39 Muzeum
ul. Anielewicza 6, 00-157 Warszawa
Muzeum prezentujące 1000 lat historii Żydów polskich
przez wystawy, warsztaty, dyskusje i wydarzenia artystyczne
tel. +48 22 47 10 300
[email protected]
www.polin.pl
40 Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich
pl. Grzybowski 12/16, 00-104 Warszawa
Jedyny teatr w Polsce i jeden z dwóch w Europie stałych
teatrów wystawiających spektakle w języku jidysz
tel. +48 22 620 62 81, +48 22 620 70 25,
(sekretariat) +48 22 620 49 54
[email protected]
www.teatr-zydowski.art.pl
Instytut Historyczny
41 Żydowski
ul. Tłomackie 3/5, 00–090 Warszawa
Instytut badawczy, muzeum, archiwum,
biblioteka i centrum kultury
tel. +48 22 827 92 21,
(sekretariat) +48 22 827 92 21 w. 113
[email protected]
www.jhi.pl
AMBASADA
Izraela w Warszawie
42 Ambasada
ul. Krzywickiego 24, 02-078 Warszawa
tel. +48 22 597 05 00
[email protected]
www.israel.pl
PUNKT INFORMACYJNY
43 Menora InfoPunkt
pl. Grzybowski 2, 00-109 Warszawa
Punkt informacji o żydowskiej Warszawie, sala spotkań
oraz miejsce warsztatów kulinarnych
tel. +48 22 415 79 26
[email protected], www.polin.pl/menora
CZTERY
MIEJSCA,
JEDEN BILET
Muzeum POLIN
Żydowski Instytut Historyczny
Synagoga im. Nożyków
Cmentarz Żydowski na Woli
Oszczędzasz 15 zł!
Szczegóły na www.polin.pl