VIII. Węgiel i jego związki z wodorem (Pp: 8/ 1-9)
advertisement
Wymagania edukacyjne z chemii dla klas trzecich gimnazjum niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych ocen klasyfikacyjnych Klasy IIIA, III B, III E, III F Rok szkolny 2015/2016 VII. Sole (Pp: 7 /1-7 ) Krystyna Rypel Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Ocena celująca [1+2+3+4+5] Uczeń: – opisuje budowę soli – wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli – wskazuje wzory soli wśród zapisanych wzorów związków chemicznych – zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw – tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych – wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa soli – zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej soli (proste przykłady) – dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie – określa rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli – definiuje reakcję zobojętnienia, wyjaśnia, jaką substancją można zobojętnić kwas, a jaką zasadę – definiuje reakcję strąceniową – podaje sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (wodorotlenek + kwas, metal aktywny + kwas, tlenek metalu + kwas) – wie , że sole beztlenowe można otrzymać w wyniku syntezy pierwiastków, np. chlorek sodu – zapisuje cząsteczkowo najprostsze równania reakcji otrzymywania soli – odróżnia zapis cząsteczkowy od jonowego – określa związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej – wymienia zastosowania najważniejszych soli, np. chlorku sodu Uczeń: – podaje wzory i nazwy soli ( trudniejsze przypadki) – oblicza masę cząsteczkową soli oraz inne obliczenia na podstawie wzoru – zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej soli – wymienia cztery sposoby otrzymywania soli ( dodatkowo wodorotlenek + tlenek niemetalu) – zapisuje cząsteczkowo równania reakcji otrzymywania soli tymi sposobami – odczytuje równania reakcji otrzymywania soli – korzysta z tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków – rozpoznaje reakcję zobojętnienia wśród innych reakcji otrzymywania soli – rozpoznaje reakcję strąceniową wśród innych reakcji otrzymywania soli – dzieli metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali) – wymienia sposoby zachowania się metali w reakcji z kwasami (np. miedź lub magnez w reakcji z kwasem chlorowodorowym) – zapisuje obserwacje z przeprowadzanych na lekcji doświadczeń Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego roztwory soli przewodzą prąd elektryczny – stosuje metody otrzymywania soli – wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania – określa, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu: metal + kwas sól + wodór – zapisuje równania reakcji otrzymywania soli w reakcji strąceniowej w postaci cząsteczkowej i jonowej skróconej, korzysta z tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli – formułuje wniosek dotyczący wyniku reakcji strąceniowej na podstawie analizy tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków – podaje zastosowania soli – opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) Uczeń: – wskazuje substancje, które mogą ze sobą reagować, tworząc sól – zapisuje równania reakcji otrzymywania soli w reakcji zobojętnienia w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej ( prostsze przypadki) – wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania – identyfikuje sole na podstawie podanych informacji – przewiduje, czy zajdzie dana reakcja chemiczna – proponuje reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej – projektuje doświadczenia otrzymywania soli – przewiduje efekty zaprojektowanych doświadczeń – formułuje wniosek do zaprojektowanych doświadczeń – projektuje doświadczenia umożliwiające otrzymywanie soli w reakcjach strąceniowych – rozwiązuje zadania wymagające zastosowania nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów Uczeń: – zapisuje równania reakcji otrzymywania dowolnej soli w postaci cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej – identyfikuje substancje ( sole) na podstawie podanych obserwacji z doświadczeń – wykonuje obliczenia na podstawie równań reakcji – potrafi rozwiązywać trudniejsze chemografy – rozwiązuje zadania problemowe nietypowe, jest twórczy – rozwiązuje zadania dodatkowe – pogłębia swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł VIII. Węgiel i jego związki z wodorem (Pp: 8/ 1-9) Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Ocena celująca [1+2+3+4+5] Uczeń: – określa, czym zajmuje się chemia organiczna – definiuje pojęcie węglowodory – wymienia naturalne źródła węglowodorów – stosuje zasady BHP w pracy z gazem ziemnym oraz produktami przeróbki ropy naftowej – opisuje budowę i występowanie metan – opisuje właściwości metanu, etenu i etynu – zna nazwy potoczne etenu i etynu – opisuje, na czym polegają spalanie całkowite i niecałkowite, zna produkty spalania całkowitego i niecałkowitego – uzgadnia równania reakcji spalania (proste przypadki) – definiuje pojęcie szereg homologiczny – definiuje pojęcia: węglowodory nasycone i węglowodory nienasycone – klasyfikuje alkany do węglowodorów nasyconych, a alkeny i alkiny do nienasyconych – określa wpływ węglowodorów nasyconych i nienasyconych na wodę bromową (lub rozcieńczony roztwór manganianu (VII) potasu) – podaje wzory ogólne szeregów homologicznych alkanów, alkenów i alkinów – podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów na podstawie nazw alkanów – przyporządkowuje dany węglowodór do odpowiedniego szeregu homologicznego – odróżnia wzór sumaryczny od wzorów strukturalnego i półstrukturalnego – zapisuje wzory sumaryczne i nazwy alkanu, alkenu i alkinu (do pięciu atomów węgla ) – zapisuje wzory strukturalne i półstrukturalne węglowodorów (proste przykłady) – oblicza masy cząsteczkowe węglowodorów Uczeń: – wyjaśnia pojęcie szereg homologiczny – buduje model cząsteczki metanu, etanu, etenu i etynu – zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne oraz podaje nazwy alkanów, alkenów i alkinów do 10 atomów węgla w cząsteczce – opisuje najważniejsze zastosowania etenu i etynu – wyjaśnia różnicę między spalaniem całkowitym a niecałkowitym – zapisuje równania reakcji spalania metanu, etanu, etenu, etynu – porównuje budowę etanu, etenu i etynu – wyjaśnia, na czym polegają reakcje addycji (przyłączania) i polimeryzacji – definiuje pojęcia: polimeryzacja, monomer i polimer – opisuje właściwości chemiczne metanu, etenu i etynu (aktywność chemiczna, reakcje przyłączania) – określa, od czego zależą właściwości fizyczne węglowodorów – określa stan skupienia i łatwość spalania węglowodorów w zależności od liczby atomów węgla w cząsteczce na przykładzie alkanów – wykonuje proste obliczenia dotyczące węglowodorów Uczeń: – proponuje, jak doświadczalnie wykryć produkty spalania węglowodorów – zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego węglowodorów – odczytuje podane równania reakcji chemicznej – wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami (np. stanem skupienia, lotnością, palnością) alkanów – opisuje właściwości i zastosowania polietylenu – wyjaśnia dlaczego eten i etyn ulegają reakcji addycji i polimeryzacji, a metan nie ulega – zapisuje równania reakcji przyłącznia do etenu , etyn i propenu (z użyciem wzorów sumarycznych) – podaje sposoby otrzymywania etenu i etynu – opisuje i porównuje właściwości alkanów, alkenów i alkinów – wyjaśnia, co jest przyczyną większej reaktywności chemicznej węglowodorów nienasyconych w porównaniu z węglowodorami nasyconymi – wyjaśnia, jak doświadczalnie odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych – opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne – wykonuje obliczenia stechiometryczne Uczeń: – dokonuje analizy właściwości węglowodorów – potrafi wykryć obecność węgla i wodoru w związkach organicznych – wyjaśnia, dlaczego węglowodory są nierozpuszczalne w wodzie, a rozpuszczają się w benzynie – wyjaśnia wpływ wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność chemiczną – zapisuje równania reakcji przyłączania do węglowodorów zawierających wiązanie wielokrotne (wzory strukturalne) – zapisuje równania reakcji polimeryzacji etenu – zapisuje równania reakcji otrzymywania etenu z polietylenu – zapisuje równania reakcji otrzymywania etynu z karbidu – projektuje doświadczenia chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od nienasyconych – rozwiązuje zadania wymagające zastosowania nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów Uczeń: – podaje nazwy halogenowodorów – zapisuje równanie reakcji polimeryzacji propenu, chloroetenu – określa produkty polimeryzacji propenu – na przykładzie butanu i butenu wyjaśnia zjawisko izomerii – rozwiązuje chemografy o większym stopniu trudności – dokonuje obliczeń na podstawie równania reakcji chemicznej – stosuje zdobytą wiedzę w złożonych zadaniach, nietypowych, jest twórczy – rozwiązuje zadania dodatkowe – pogłębia swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł IX. Pochodne węglowodorów (Pp: I/9, II/9, III/9 pkt. 1-9 oraz pkt. 11 i 12) Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – dowodzi, że alkohole, kwasy karboksylowe, estry, aminy, aminokwasy są pochodnymi węglowodorów – opisuje budowę pochodnych węglowodorów (grupa węglowodorowa + grupa funkcyjna) – wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład pochodnych węglowodorów – klasyfikuje daną substancję organiczną do odpowiedniej grupy związków chemicznych – określa, co to jest grupa funkcyjna – zapisuje nazwy i wzory grup funkcyjnych ( dla kwasów i alkoholi) – zaznacza grupy funkcyjne w alkoholach, kwasach karboksylowych, estrach, aminach i aminokwasach i podaje ich nazwy – zapisuje wzory ogólne alkoholi, kwasów karboksylowych i estrów – zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych alkoholi monohydroksylowych i kwasów karboksylowych (do 2 atomów węgla w cząsteczce) oraz tworzy ich nazwy – zaznacza we wzorze kwasu karboksylowego resztę kwasową oraz podaje jej wartościowość – określa, co to są nazwy zwyczajowe i systematyczne – wymienia reguły tworzenia nazw systematycznych związków organicznych – podaje nazwy zwyczajowe omawianych kwasów karboksylowych (mrówkowy, octowy) – opisuje najważniejsze właściwości metanolu, etanolu, glicerolu oraz kwasów etanowego i metanowego – opisuje podstawowe zastosowania etanolu i kwasu etanowego – dokonuje podziału alkoholi na mono i polihydroksylowe oraz kwasów karboksylowych na nasycone i nienasycone – wymienia nazwy poznanych kwasów tłuszczowych – opisuje właściwości długołańcuchowych Uczeń: – zapisuje nazwy i wzory omawianych grup funkcyjnych – zapisuje wzory i wymienia nazwy alkoholi – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny glicerolu – uzasadnia stwierdzenie, że alkohole i kwasy karboksylowe tworzą szeregi homologiczne – podaje odczyn roztworu alkoholu – bada odczyn roztworu, zna barwy wskaźników w roztworach o odpowiednim odczynie – podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie i wymienia ich zastosowania – tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych (do 5 atomów węgla w cząsteczce) oraz zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne – podaje właściwości kwasów metanowego (mrówkowego) i etanowego (octowego) – omawia dysocjację jonową kwasów karboksylowych – zapisuje równania dysocjacji jonowej kwasu mrówkowego i octowego – podaje odczyn kwasu mrówkowego i octowego – planuje doświadczenie pozwalające zobojętnić kwas mrówkowy lub octowy – zapisuje równania kwasu mrówkowego i octowego z: metalami, tlenkami metali i zasadami – podaje nazwy soli pochodzących od kwasów metanowego i etanowego – zapisuje wzory sumaryczne kwasów palmitynowego, stearynowego i oleinowego – porównuje kwasy nasycone i nienasycone – opisuje, jak doświadczalnie udowodnić, że dany kwas karboksylowy jest kwasem Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego alkohol etylowy wykazuje odczyn obojętny – wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu – zapisuje równania reakcji spalania alkoholi – podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne kwasów karboksylowych – wyjaśnia, dlaczego wyższe kwasy karboksylowe nazywa się kwasami tłuszczowymi – porównuje właściwości kwasów organicznych i nieorganicznych – porównuje właściwości kwasów karboksylowych – opisuje fermentację alkoholową i octową – opisuje równania reakcji chemicznych dla kwasów karboksylowych – podaje nazwy soli kwasów organicznych – określa miejsce występowania wiązania podwójnego w cząsteczce kwasu oleinowego – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie kwasów oleinowego od palmitynowego lub stearynowego –zapisuje wzory mydeł: sodowego i potasowego – opisuje rolę katalizatora w reakcji chemicznej – zapisuje równania reakcji otrzymywania podanych estrów – tworzy wzory estrów na podstawie podanych nazw kwasów i alkoholi – zapisuje wzory poznanej aminy i aminokwasu – opisuje budowę i właściwości amin na przykładzie metyloaminy – opisuje budowę, właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów na Uczeń: – zapisuje wzory dowolnych alkoholi i kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji chemicznych dla alkoholi, kwasów karboksylowych o wyższym stopniu trudności (np. więcej niż 5 atomów węgla w cząsteczce) – podaje metodę otrzymywania kwasu octowego – wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością chemiczną alkoholi oraz kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji otrzymywania estru o podanej nazwie lub podanym wzorze – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające otrzymanie mydła – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające otrzymanie estru o podanej nazwie – opisuje właściwości estrów w kontekście ich zastosowań – analizuje konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych w cząsteczce aminokwasu – zapisuje równanie reakcji tworzenia dipeptydu – wyjaśnia mechanizm powstawania wiązania peptydowego – formułuje wnioski z doświadczeń chemicznych – wykonuje obliczenia stechoiometryczne Ocena celująca [1+2+3+4+5] Uczeń: – zapisuje równania reakcji chemicznych zachodzących w twardej wodzie po dodaniu mydła sodowego – zapisuje równania reakcji chemicznych w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz skróconej jonowej – omawia różnicę między reakcją estryfikacji a reakcją zobojętniania – wyjaśnia, co to jest hydroliza estru – zapisuje równania reakcji hydrolizy estru o podanej nazwie lub wzorze – rozwiązuje zadania o większym stopniu trudności dotyczące stężeń procentowych i obliczeń stechiometrycznych – dokonuje obliczeń na podstawie równania reakcji chemicznej – potrafi wykorzystać swoją wiedzę do rozwiązywania złożonych zadań, nietypowych, jest twórczy – rozwiązuje zadania dodatkowe – pogłębia swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł kwasów karboksylowych (kwasów tłuszczowych: stearynowego i oleinowego) – definiuje pojęcie mydła – wymienia związki chemiczne, będące substratami reakcji estryfikacji – definiuje pojęcie estry – wymienia przykłady występowania estrów w przyrodzie – opisuje zagrożenia związane z alkoholami (metanol, etanol) – zna toksyczne właściwości poznanych substancji – określa, co to są aminy i aminokwasy – podaje przykłady występowania amin i aminokwasów nienasyconym przykładzie glicyny – zapisuje wzory estrów ( do czterech – opisuje przeprowadzone doświadczenia atomów węgla) chemiczne, zapisuje obserwacje i wnioski – tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi – wyjaśnia, na czym polega reakcja estryfikacji – określa sposób otrzymywania wskazanego estru, np. octanu etylu – wymienia właściwości fizyczne octanu etylu – opisuje budowę i właściwości amin na przykładzie metyloaminy – zapisuje wzór najprostszej aminy – opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm ludzki Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów: 1. Bieżące sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych ucznia, będące podstawą ustalania ocen bieżących w skali, o której mowa w § 52 Statutu Gimnazjum w Niepołomicach, odbywa się w następujących formach: 1) wypowiedzi ustne obejmujące materiał nauczania jednej, dwóch lub trzech ostatnich lekcji; 2) wypowiedzi ustne obejmujące materiał nauczania jednego lub więcej działów programowych, zapowiadane według zasad ustalonych dla sprawdzianów pisemnych; 3) kartkówki – krótkie pisemne sprawdziany trwające nie dłużej niż 15 minut i obejmujące materiał nauczania z jednej, dwóch lub trzech ostatnich lekcji; 4) kartkówki – krótkie pisemne sprawdziany trwające nie dłużej niż 15 minut i obejmujące wskazany, ściśle określony przez nauczyciela materiał nauczania nie większy niż jeden dział programowy; 5) sprawdziany pisemne obejmujące materiał nauczania jednego lub więcej działów programowych; 6) ćwiczenia i zadania praktyczne; 7) ćwiczenia i zadania wykonane na lekcji; 8) ćwiczenia i zadania wykonane w domu; 2. Sprawdzian pisemny, o którym mowa w pkt 5, nauczyciel wpisuje do dziennika lekcyjnego oraz informuje uczniów o jego zakresie, formie i terminie z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Każdy sprawdzian pisemny powinien być poprzedzony powtórzeniem wiadomości i podaniem wymagań jakim uczeń będzie musiał sprostać. 3. Kartkówki, o których mowa w pkt 3, nie wymagają zapowiadania. 5. O kartkówkach, o których mowa w pkt 4, nauczyciel informuje uczniów z tygodniowym wyprzedzeniem. 6. Sprawdziany pisemne i kartkówki mogą mieć formę testu. 7. W ciągu tygodnia mogą być przeprowadzone najwyżej trzy pisemne sprawdziany i nie więcej niż jeden w danym dniu.
