Septuaginta:przekład pisma świętego z hebrajskiego na grecki

Septuaginta:przekład pisma świętego z hebrajskiego na grecki.
Wulgata:przekład pisma świętego na łacinę dokonany przez św. Hieronima.
Pięcioksiąg:pierwsze pięć ksiąg starego testamentu-Księga Rodzaju (Rdz) , Księga Wyjścia (Wj) , Księga
Kapłańska (Kpł) , Księga Liczb (Lb) , Księga Powtórzonego Prawa (Pwt)
Tora:W węższym znaczeniu - pięć pierwszych ksiąg Biblii -Pięcioksiąg w szerszym znaczeniu - cała Biblia
hebrajska oraz tradycja judaizmu (Tora ustna).
Inwersja:jest to taki szyk wyrazów w zdaniu,który na tle języka literackiego jest określany jako niezwykły z
powodu zmiany kolejności wyrazów w zdaniu.
Paralelizm składniowy:układ zdań o podobnej budowie.
Anafora:celowe powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na początku kolejnych segmentów wypowiedzi.
Stosowana jest w poezji i oratorstwie.
Ewangelia:w starożytności=dobra nowina,dziś=okres działania Chrystusa,życie Jezusa.
Psalm:liryczny utwór modlitewny, rodzaj pieśni religijnej, o podniosłym charakterze,zrytmizowany którego
adresatem jest zazwyczaj Bóg, rzadziej człowiek. Ze względu na treść wyróżnia się psalmy: dziękczynne,(wdzięczność za dobrodziejstwa)
-błagalne,(lamentacja,okoliczności niebezpieczeństwa,choroby,prześladowania)
-pochwalne,(sławią Boga za dzieło stworzenia)
-mądrościowe,(czyli dydaktyczne,pouczają)
-ufności.(motyw zaufania i zażyłości ze stwórcą)
Przypowieść (parabola) :gatunek literacki,którego cechy formalne (schematyzm fabuły, uproszczona
konstrukcja postaci, obiektywny narrator, selekcja realiów) służą właściwemu odczytaniu alegorycznego lub
symbolicznego znaczenia przedstawionego świata, przekazaniu prawdy moralnej. Posługuje się narracją, w
której postacie i zdarzenia pełnią rolę nosicieli i zarazem przykładów prawd uniwersalnych.
Apokalipsa:gatunek literacki,z gr. oznacza objawienie Boskiej tajemnicy,opisuje koniec świata,ma sens
optymistyczny,przedstawia czasy ostateczne,w sposób symboliczny,posługuje się specyficznym
obrazowaniem,pełnym metaforyki,dynamicznym i barwnym.
Abraham:pierwotnie zwany Abramem, pierwszy z hebrajskich patriarchów-założyciel narodu żydowskiego.
Miał syna Izaaka,którego miał ofiarować Bogu poprzez całopalenie,była to próba wiary(lecz potem Anioł
zstąpił i nie kazał zabijać syna -Bóg uznał,że Abraham jest gotów dla niego poświęcić wówczas jedynego
syna)z jego rodu był Jezus. Miał potem sześciu synów.
Izaak:patriarcha biblijny, jedyny wspólny syn Abrahama i Sary. Żoną Izaaka była Rebeka, z którą miał
dwóch synów, bliźniaków – Ezawa i Jakuba, z których prawa pierworodnego podstępem uzyskał Jakub. Miał
być poświęcony Bogu przez ojca poprzez całopalenie.
Hiob:bohater starotestamentowej Księgi Hioba powstałej ok. V wieku p.n.e.
Życie Hioba stało się przedmiotem zakładu między Bogiem a Szatanem. W wyniku tego zakładu Hiob został
pozbawiony majątku i rodziny oraz dotknięty trądem, co miało wystawić jego wiarę na próbę. Mimo
dotykających go nieszczęść i wątpliwości Hiob pozostał wierny Bogu, który nagrodził go za to
przywróceniem i pomnożeniem zdrowia, mienia i dzieci.
św. Jan:rybak,najmłodszy apostoł-uczeń Jezusa. W 95r. Napisał Apokalipsę,aby pocieszyć prześladowanych
Chrześcijan.
Chrystus:Jezus z Nazaretu centralna postać chrześcijaństwa. Według chrześcijan założyciel Kościoła, Syn
Boży i Zbawiciel. Dla większości wyznań i Kościołów chrześcijańskich Jezus jest także wcieleniem Boga w
osobie Syna Bożego. W islamie uznawany jest za proroka.
Dawid:postać biblijna, król Izraela od ok. 1010 p.n.e., poeta. Najmłodszy syn Jessego z Betlejem, ojciec
Salomona. Ojciec rodu Dawidytów. Autor księgi psalmów.
Księga Hioba:porusza problem cierpienia. Hiob, główny bohater, mimo wzorowego życia, zostaje ciężko
doświadczony przez Boga. Stwórca wystawia jego wiarę na próbę. Hiob traci majątek, umierają jego dzieci,
jego samego dotyka ciężka choroba – trąd. Męka zesłana na niego jest tak okrutna, że żali się na swój los,
przeklina, ale nie poczuwa się do winy. Jest przekonany o swojej prawości i prosi Boga, aby uznał jego
niewinność.
 uczy nas że:
- Cierpienia nie muszą być karą za grzechy.
- Cierpienia mogą być środkiem wychowawczym.
Problem cierpienia jest trudny do zbadania i towarzyszy człowiekowi przez całe życie.
Nie zbadane są wyroki Boskie i człowiek powinien przyjąć je z pokorą.
Księga Koheleta:liczne archaizmy,paralelizm składniowy,anafory,inwersje. Słowa tworzą nastrój powagi.
„Życie jest marnością.”(bez wartości,bez sensu,przemija)
Świat uporządkowany,cykliczność(zmiany w przyrodzie),nieodwracalny.
Kaznodzieja-ten,który poucza.;
Przypowieść o Winnicy:3części-wstęp,rozwinięcie i zakończenie,porównanie,czytanie
symboliczne,zakończone morałem,tekst rytmiczny,występuje paralelizm składniowy.
Przypowieść o Synu Marnotrawnym:przypowieść nowotestamentowa. Przypowieść ta, opowiedziana przez
Chrystusa, pokazuje, czym jest miłosierdzie. Młodszy syn utracił łaskę, złamał przymierze miłości, utracił
godność, a jednak doznał od ojca aktu miłosierdzia, ponieważ uznał swoją grzeszność i przyznał się do
popełnionego błędu.
Symbolika biblijna:

pasterz:Bóg,który pilnuje ludzi(owieczek)

owca:(baranek) Jezus symbolizuje odkupienie,gładzenie grzechu,

woda:symbolizuje czystość

winnica:ziemia doskonała

3:Boża doskonałość,Bóg jest po trzykroć święty,trzech aniołów gościł Abraham,

4:ziemska doskonałość,cztery strony świata,

7:liczba pełni,suma Bożej i ziemskiej doskonałości,(3+4),siedem kolorów tęczy,7dni=tydz.
Podział ksiąg biblijnych:
-historyczne:ST=Pięcioksiąg,NT=Ewangelia
-mądrościowe(dydaktyczne):ST=Księga Hioba,NT=Listy apostolskie
-prorocze:ST=Księga Daniela,NT=Apokalipsa
Języki biblijne:

Stary testament:hebrajski,niektóre fragmenty po aramejsku i grecku.

Nowy testament:grecki,Ewangelia św. Mateusza po aramejsku.