MAKROEKONOMIA Dr Monika Wyrzykowska

MAKROEKONOMIA
Dr Monika Wyrzykowska-Antkiewicz
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Produkcja potencjalna - produkcja, którą można by wytworzyć w gospodarce, gdyby
racjonalnie wykorzystać wszystkie czynniki produkcji (zasoby pracy, kapitału i ziemi).
Produkcja faktyczna - oznacza produkcję rzeczywiście wytwarzaną w gospodarce. W
gospodarce rynkowej, w której przedsiębiorstwa są nastawione na zysk, jej poziom
wyznaczony jest przez możliwości opłacalnej sprzedaży.
Agregatowy popyt - łączna ilość towarów, jaką nabywcy decydują się zakupić w
danych warunkach. Zależy on głównie od:
1. ogólnego poziomu cen towarów;
2. wysokości dochodów ludności.
Agregatowa podaż - łączna ilość towarów, jaką producenci decydują się wy-tworzyć
w danych warunkach i dostarczyć na rynek. Zależy ona głównie:
1. od zasobów czynników produkcji i efektywności ich wykorzystania;
2. od ogólnego poziomu cen towarów
3. od kosztów produkcji ponoszonych przy wytwarzaniu towarów.
Krzywe agregatowego popytu i agregatowej podaży mają zbliżony sens
ekonomiczny, co krzywe popytu i podaży w mikroekonomii, z tym że nie odnoszą się
do poszczególnych dóbr, a do wszystkich towarów.
Nie można mylić agregatowego popytu z popytem globalnym (AD). Popyt globalny
jest sumą wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych (C) i inwestycji
przedsiębiorstw (I).
FUNKCJA KONSUMPCJI I OSZCZĘDNOŚCI
•
•
•
•
•
•
Gospodarstwa domowe dokonują zakupów różnorodnych dóbr konsumpcyjnych.
Podstawowym źródłem ich finansowania są rozporządzalne dochody osobiste, czyli
dochody gospodarstw domowych pomniejszone o podatki bezpośrednie płacone
państwu i powiększone o transfery otrzymywane od państwa. Załóżmy, że podatki i
transfery są równe zeru.
Dochody gospodarstw domowych mogą być przeznaczone na wydatki konsumpcyjne
lub na oszczędności.
Y = C + S; Y- dochód narodowy, C-wydatki konsumpcyjne, S- oszczędności
Przy danym poziomie dochodu im większe są wydatki konsumpcyjne, tym mniejsze są
oszczędności. I odwrotnie.
Funkcja konsumpcji obrazuje związek między bieżącymi dochodami a konsumpcją. W
skali makroekonomicznej funkcja ta pokazuje poziom zamierzonych łącznych
wydatków przy różnych poziomach dochodu narodowego.
Stosunek wydatków konsumpcyjnych do dochodu to przeciętna skłonność do
konsumpcji (C/Y).
•
Stosunek przyrostu wydatków konsumpcyjnych do przyrostu dochodu - krańcowa
skłonność do konsumpcji.
DC
ksk = -----DY
•
Funkcja oszczędności określa poziom zamierzonych oszczędności przy różnych
poziomach dochodu narodowego
•
Stosunek oszczędności do dochodu narodowego to przeciętna skłonność do
oszczędzania.
Krańcowa skłonność do oszczędzania - stosunek przyrostu oszczędności do przyrostu
dochodu[1].
DS
kso = -----DY
•
•
•
•
•
[1] R. Milewski
RÓWNOWAGA W UPROSZCZONYM MODELU GOSPODARKI. RÓWNOŚĆ INWESTYCJI I
OSZCZĘDNOŚCI
Poprzednio mówiliśmy, że w obiegu okrężnym dochód może być przeznaczony na
konsumpcję i oszczędności (Y = C + S). Druga strona obiegu polega na tym, że można
określić dochód narodowy jako sumę wydatków konsumpcyjnych gospodarstw
domowych i inwestycyjnych - dokonywanych przez firmy.
Y = C + I
Zatem warunkiem równowagi gospodarczej będzie równość inwestycji i oszczędności:
C + S = C + I;
co daje:
S = I
Sformułowany wyżej warunek równowagi należy rozumieć jako identyczność decyzji
podmiotów gospodarczych dotyczących kwot, jakie chcą zaoszczędzić. Podmioty
gospodarcze są więc w równej mierze zainteresowane zainwestowaniem lub
zaoszczędzeniem środków. W rzeczywistości równość taka zdarza się niezmiernie rzadko.
•
1. S > I
Sytuacja taka nazywana jest luką deflacyjną. Może ona nastąpić wówczas, gdy
następuje tezauryzacja (przechowywanie pieniędzy) części oszczędności. Oznacza to, że
nie zamieniają się one w popyt na dobra inwestycyjne. Przyczyną tego stanu rzeczy może
wzrost stopy procentowej. W rezultacie część wyprodukowanych dóbr inwestycyjnych
nie zostanie sprzedana i wystąpi zjawisko nadprodukcji.
• 2. S < I
W tej sytuacji zwanej luką inflacyjną, w gospodarce będzie występował popyt na dobra
inwestycyjne przekraczający ich podaż. Rozszerzający się rynek zbytu będzie stwarzał
bodźce dla dalszego zwiększenia produkcji i wystąpi zjawisko ogólnego ożywienia
gospodarczego.
Rozważaliśmy do tej pory model gospodarki przy wysoce upraszczających założeniach.
Teraz rozwiniemy nieco nasz model. Włączymy do analizy państwo (wydatki państwa G, podatki - T). Wydatki państwa włączymy do elementów składowych agregatowego
popytu:
Y = C + I +G
Dochody gospodarstw domowych mogą być przeznaczone na:
C + S + T.
Można więc zapisać: C + I + G = C + S + T
Stąd: I + G = S + T
Tak więc warunkiem równowagi jest, aby suma zamierzonych wydatków inwestycyjnych i
wydatków rządowych była równa sumie zamierzonych oszczędności i podatków
[