Media:W_30.04_gen

W 30. 04 .09
Geny związane z nowotworami
Cykl retrowirusa
Teoria wirusowa – wirus ASV (sarkoma ptasia) wywoływał mięsaki u kur
Teoria komórkowa – u ludzi nie były znane wirusy nowotworowe; były tylko czynniki
Rak – komórkowy choroba dziedziczna; komórki nowotworowe się dzielą; transformacja ; komórki zyskują
nieśmiertelność; dzielą się w nieskończoność
-
Rna ulega przepisaniu na DNA; DNA włączone do chromosomu transkrypcjaRNA kodują białka
otoczki; odwrotna transkryptaza ; zabierana gdy wirus wypączkowuje; kapsyd; trnaskryptaza, RNA = wirus
Największy związek z rakiem mają adenowirusy
2 formy:
1 – wirusy zjadliwe  guzy pojawiają się natychmiast po wstrzyknięciu
2 – łagodne  nowotwory powstają z niewielką częstością
-
forma zjadliwa taka sama, jak łagodna ale ma 1 dodatkowy gen w swoim genomie
mają 3 geny: gan – zewnętrzna otoczka ; env – wewnętrzna pol-polimeraza
+ gen dodatkowy to gen gospodarza STC – koduje kinazę białkową
wirusy: ALV, HIV, MLV
- wirus bez genu SRC jest łagodny – gen ten koduje białkową kinazę kinaza serynowa; fosforyluje winkulinę
- H.E. Varmus – wykrył onkogeny wirusowe (Nobel)
Onkogeny kodują:
1 – receptory wzrostowe – w błonach
2 - geny transmisji sygnałów – SRC – plazma
3 - czynniki wzrostowe – zewnętrznie
4 – czynniki transkrypcyjne – jądro
Pierwszy czynnik wzrostowy (gen go kodujący)
- gen CIS koduje PTGF – czynnik wzrostu płytek krwi; od niego zależy liczba podziałów komórek
- CIS, SRC, RAS – receptor, FOS  reszta to czynniki
Czy rak może powstać bez udziału wirusów?
 teoria komórkowa
- DNA z komórek nowotworowych może wywoływać transformację nowotworową komórki (rak pęcherza
moczowego)
- DNA transformował komórki linji mysiej 3T3 (łatwo transformują się – fibroblasty) ogniska komórek
nowotworowych a DNA z komórek nierakowatych nie wywołało transformacji
- Strawione DNA jednymi restryktazami tracił własności nowotworowe a niektórymi nie tracił
- Próba sklonowania fragmentu DNA, który odpowiada za transformację 3T3
Metody klonowania:
1 – zrobiono bank genów na wektorze faga lambda – genom komórek nowotworowych podzielono to na
podpule po 10 mln, 1 mln itd... i transformowano osobno każdą podpulę
- doszli do pojedynczego klonu genu, który transformował kom. 3T3 do nowotworowych; tym genem jest Hras  szczurzy gen przenoszony przez wirus Harweya onkogen wirusowy retrowirusa od szczurów
- połączenie teorii
- rak może powstać gdy wirus przenosi gen ras
- lub gen ras zmeni się w obrębie komórki
2 – zlokalizowano na wektorze lambda i przeszukiwano bank genów sondą molekularną z ludzkich
sekwencji Alu – 1 z rodzin powtarzających się sekwencji w DNA – u wszystkich kręgowców; rozproszone po
genomie; trawione restryktazą Alu1 sonda ludzka Alu nie hybrydyzuje z Alu mysim (3T3) ale wyłapie te z
ludzkim genem znajdziemy gen
3 – sklonowano na wektorze, który miał gen będący supresorem mutacji nonsens E. Coli otrzymano
komórki mysie i stransformowano E. Coli mutanta nonsens; znajdzie się kawałek DNA wyizolujemy supresor i
tam będzie gen ludzki transformacji nowotworowej; w tych metodach otrzymano mysi gen 4 – ras receptor dla
czynników wzrostowych
Czym różni się ten gen od genu w komórkach nierakowych?
- H – ras jako sonda i wyizolowano z kom. człowieka i jest to ten sam gen ale nastąpiła mutacja w tryplecie
(12 pozycji) i zamiana glicyny w alaninę
- Wniosek pojedyncza mutacja genu powoduje że komórka staje się nowotworową
- Mutacje wirusowe geny przenoszone przez wirusy to te same, które mogą spowodować mutacje
nowotworowe
- V – ONG C – ONG - wirusowe i komórkowe onkogeny
- geny niezmutowane ale prowadzące do mutacji to protoonkogeny (kilkadziesiąt) --. Kodują białka
metabolizmu i czynniki transkrypcyjne
-
supresory nowotworów – gen p53  białko oddziałuje z białkiem wirusa; jedno białko wirusa łączy się z
białkiem p53 i go dezaktywuje
supresory  mutacje genu p53 występują w 50% badanych tkanek nowotworowych; jednym genem
zmutowanym p53 a mutacja w drugim genie powoduje że komórki stają się nowotworowe
geny p53 i RB – kontrolują przebieg cyklu komórkowego i działają na kilku etapach
p53 – kontroluje uszkodzenia DNA; zatrzymuje podział kom. faza: g2,M,g1 ; wpływa na to czy komórka
się dzieli
gen RB – jego mutacje powodują siatkówczaka oka ; rak siatkówki; Retinoblastoma
rak dziedziczny jeśli komórka homozygotyczna to jest nowotwór dziedziczenie w prosty sposób
RB – jeśli heterozygota i mutacja w dowolnej komórce to wtedy proces nowotworowy gen p 53 
heterozygoty p53 są eliminowane na etapie embrionalnym
LTR – powtórzenia komórkowe
P53 – bierze udział w naprawie uszkodzeń DNA; czynnik transkrypcyjny; odp. Za cykl komórkowy
Mutacje w p53 i RB skutkują rakiem; rak piersi, mózgu, prostaty
- benzopiren – w dymie tytoniowym – mutacje genu p53- rak płuc
leczenie
- pobudza się układ immunologiczny do niszczenia komórek nowotworowych
1 – komórki dendrytyczne – szkola limfocyty w wykrywaniu antygenów wsadzano gen do kom.
dendrytycznych namnażano i wprowadzano do organizmuwyleczenie raka prostaty i j. grubego; nie leczy to
raka piersi
2 – wprowadzenie genu na interferon
3 – wprowadzenie do organizmu genu p53 by w dane tkance dostarczyć białko i wziąć kontrolę nad cyklami
podziałowymi
- lek penicylina gen p53 na adenowirusie
Związki mutagenne
- Miller wykrył mutagenność promieniowania X – rentgenowskiego
- Mutageniczność działania promienowoania UV
- Xeroderma pigmentosum – brak enzymu, który naprawia uszkodzenia DNA w komórkach