Maciej Chudecki Gr 1
advertisement
317508591 Strona 1 z 65 CHUDECKI, MACIEJ .......................................................................................................................................... 3 5/263....................................................................................................................................................................................3 DĄBROWSKA, MARTA ...................................................................................................................................... 4 1/135....................................................................................................................................................................................4 2/135....................................................................................................................................................................................4 ZADANIE 1 ...........................................................................................................................................................................4 5/263....................................................................................................................................................................................5 3/263 ...................................................................................................................................................................................5 GOŁĘBIEWSKI, ŁUKASZ.................................................................................................................................. 6 6/ 104 ...................................................................................................................................................................................6 7/104....................................................................................................................................................................................6 10/105..................................................................................................................................................................................7 1/541....................................................................................................................................................................................7 2/541....................................................................................................................................................................................8 3/541....................................................................................................................................................................................8 GUMOWSKA, EWELINA ................................................................................................................................... 8 KAWCZYŃSKA, ANETA .................................................................................................................................. 10 2/189 .................................................................................................................................................................................10 1/ 189 .................................................................................................................................................................................11 3/189..................................................................................................................................................................................11 4/ 189 .................................................................................................................................................................................12 5/104..................................................................................................................................................................................12 KOPEĆ MAGDALENA……………………………………………………………………………………………………………………………64 zadanie 8……………………………………………………………………………………………………………………………………………64 KUROWSKI, JANUSZ ....................................................................................................................................... 13 PRZYCZYNY WZROSTU CEN WYBRANEGO PRODUKTU ........................................................................................................13 KRASUSKA ......................................................................................................................................................... 14 3/164..................................................................................................................................................................................15 1/235..................................................................................................................................................................................16 2/236..................................................................................................................................................................................21 KLEPA, MARTYNA ........................................................................................................................................... 22 4/51 ...................................................................................................................................................................................22 7/104..................................................................................................................................................................................22 6/51....................................................................................................................................................................................22 2/51 ...................................................................................................................................................................................22 LISIŃSKA, EWELINA ....................................................................................................................................... 23 5/164..................................................................................................................................................................................23 ZMIANA CEN KAWY W OSTATNICH DZIESIĘCIU LATACH .....................................................................................................23 ZMIANA STANU RÓWNOWAGI RYNKOWEJ. PRZESUNIĘCIA KRZYWEJ POPYTU I PODAŻY (PRZYKŁADY) ................................................................................................................................................................ 23 ŁAPIŃSKI, MICHAŁ ......................................................................................................................................... 24 1/163 .................................................................................................................................................................................24 11/543 ...............................................................................................................................................................................24 2/163 .................................................................................................................................................................................24 7/ 163 ................................................................................................................................................................................25 9/ 264 .................................................................................................................................................................................25 9/237..................................................................................................................................................................................25 10/543 ...............................................................................................................................................................................25 10/237................................................................................................................................................................................26 ŁONIEWSKA, .................................................................................................................................................... 27 5/367..................................................................................................................................................................................27 9/368..................................................................................................................................................................................28 MAGIERSKI ....................................................................................................................................................... 28 4/366..................................................................................................................................................................................29 5/367..................................................................................................................................................................................29 6/367..................................................................................................................................................................................30 NOWOSIAK, ...................................................................................................................................................... 31 JAK ZMIENIAŁA SIĘ CENA ABONAMENTU ZA RADIO I TELEWIZJĘ W CIĄGU OSTATNICH LAT? ..............................................31 1/262..................................................................................................................................................................................31 2/263..................................................................................................................................................................................33 4/262..................................................................................................................................................................................34 NUREK, ............................................................................................................................................................... 34 4/310..................................................................................................................................................................................34 5/310..................................................................................................................................................................................35 6/310..................................................................................................................................................................................35 1/394..................................................................................................................................................................................35 2/395..................................................................................................................................................................................36 3/395 .................................................................................................................................................................................36 PAŁYSKA, MAGDALENA ................................................................................................................................ 36 9/105..................................................................................................................................................................................36 ZADANIE: ...........................................................................................................................................................................37 PĘKUL, ............................................................................................................................................................... 37 PODNIESIŃSKA ................................................................................................................................................. 39 10/369................................................................................................................................................................................39 10/52..................................................................................................................................................................................39 11/369................................................................................................................................................................................39 12/53..................................................................................................................................................................................40 4/103..................................................................................................................................................................................40 6/75....................................................................................................................................................................................40 PODNIESIŃSKI, ................................................................................................................................................ 40 11/165................................................................................................................................................................................40 12/165................................................................................................................................................................................41 1/309..................................................................................................................................................................................41 8/165..................................................................................................................................................................................41 1/103..................................................................................................................................................................................41 2/103..................................................................................................................................................................................42 3/103..................................................................................................................................................................................43 3/310..................................................................................................................................................................................44 1/309..................................................................................................................................................................................44 PUŚCIAN, DOMINIKA ...................................................................................................................................... 45 ELASTYCZNOŚĆ DOCHODOWA POPYTU W POLSCE LATACH 1989-1999 ..............................................................................45 PIĘĆ PYTAŃ DOTYCZĄCYCH ROZDZIAŁU : KOSZTY PRODUKCJI ..................................................................................45 PYŚKIEWICZ ..................................................................................................................................................... 46 10/369................................................................................................................................................................................46 11/369................................................................................................................................................................................47 RACZAK, OLGA ................................................................................................................................................ 49 3/263..................................................................................................................................................................................49 RUTKOWSKA, KATARZYNA ......................................................................................................................... 51 SAWCZUK, ILONA............................................................................................................................................ 52 6/236 .................................................................................................................................................................................52 5/236 .................................................................................................................................................................................52 4/541 .................................................................................................................................................................................52 5/542 .................................................................................................................................................................................52 6/542..................................................................................................................................................................................52 SITEK, PIOTR .................................................................................................................................................... 52 5/263..................................................................................................................................................................................52 SMYKA, KATARZYNA ..................................................................................................................................... 53 OBLICZ ELASTYCZNOSC DOCHODOWA POLSKI W OSTATNICH 10 LATACH. .........................................................................53 ELASTYCZNOŚĆ DOCHODOWA POPYTU ............................................................................................................................. 53 5 PYTAŃ DO DZIAŁU 5.........................................................................................................................................................53 STOKOWSKA, AGNIESZKA ........................................................................................................................... 54 OBLICZ ELASTYCZNOSC DOCHODOWA POPYTU DLA SPOLECZENSTWA W LATACH 1989-1999. ..........................................54 STRZELCZYK .................................................................................................................................................... 55 1 /365 .................................................................................................................................................................................55 SZYMANOWSKA, JUSTYNA .......................................................................................................................... 55 4/195..................................................................................................................................................................................55 5/195..................................................................................................................................................................................55 6/195 .................................................................................................................................................................................55 OBLICZ ELASTYCZNOSC DOCHODOWA DLA POLSKI W LATACH 1999-2009 CO 5 LAT. ........................................................56 TROJANOWSKA, ANITA ................................................................................................................................. 56 11/165................................................................................................................................................................................56 8/165..................................................................................................................................................................................56 12/165................................................................................................................................................................................57 WOJDOWICZ ..................................................................................................................................................... 57 WYLICZ ELASTYCZNOŚĆ CENOWĄ DLA POLSKI W OSTATNICH 10 LATACH. ........................................................................57 ZDUNEK, PIOTR................................................................................................................................................ 58 5/........................................................................................................................................................................................58 9. ........................................................................................................................................................................................59 Ogolne uwagi Tresc zadania Boldem a reszta stylem normalnym, czesc poprawialam sama, czesc musi zostac poprawiona Nazwisko, Imie Nazwa zadania Nr/strona – naglowek II Chudecki, Maciej 5/263 Napisz krótką wypowiedź, w której będziesz bronił lub krytykował następujące opinie na temat polityki gospodarczej. a. Państwo nie powinno pozwolić na import, jeśli zagraniczne przedsiębiorstwa sprzedają po cenach niższych od kosztów produkcji (to zjawisko nazywane jest dumpingiem). b. Państwo powinno na pewien czas zakazać importu dóbr, w przypadku których krajowy przemysł nie jest efektywny i walczy o przetrwanie na rynku. c. Państwo nie powinno pozwolić na import z krajów, w których przepisy o ochronie środowiska są bardziej łagodne niż w analizowanym kraju. a. Państwo nie powinno pozwolić na import, ponieważ kraj który eksportuje towar po cenie niższej od kosztów produkcji, może w ten sposób opanować rynek państwa importującego, jak również może wyeliminować konkurencję z rynku. b. Państwo nie powinno importować, ponieważ stratni będą sprzedawcy w naszym kraju, a tym samym spowoduje to zmniejszenie liczby miejsc pracy. c. Państwo nie powinno importować, ponieważ kraj o łagodniejszych wymogach musiałby nam dać o wiele wyższą cenę za ten towar aby mógł spełnić nasze wymogi. Poprawic punkt c) DĄBROWSKA, Marta 1/135 Uzasadnij nastepujace opinie, poslugujac sie wykresami podazy i popytu. a) Kiedy na poludniu Europy jest susza, w supermarketach na całym kontynencie wzrasta cena oliwy z oliwek. b) Kiedy w 2004 r. w Grecji trwaly igrzyska olimpijskie, ceny pokojow hotelowych bardzo wzrosly. c) Kiedy na Bliskim Wschodzie wybucha wojna, cena benzyny w Europie wzrasta, a cena uzywanych mercedesow maleje. a) Cena oliwy z oliwek rosnie, poniewaz koszty wyprodukowania jej sa wieksze. Cena jest wyzsza, dlatego jest jej mniej na rynku. b) Wlasciciele hoteli spodziewali sie duzego naplywu ludzi, dlatego podniesli ceny pokoi, aby osiągnac wiekszy zysk. c) Dzieje sie tak, poniewaz kraje Bliskiego Wschodu eksportuja najwiecej ropy naftowej, ktora jest glownym skladnikiem benzyny. W zwiazku z ograniczeniem produkcji benzyny wzrosla jej cena, analogicznie redukujac sprzedaz mercedesow. Gdzie sa wykresy? Poprawic pisownie, polskie litery 2/135 Wzrost popytu na mozarelle zwieksza wielkosc zapotrzebowania na nia, lecz ilosc oferowana tego sera sie nie zmienia.". Czy to prawda czy falsz? Dlaczego? Te stwierdzenie jest bledne, poniewaz gdy cena mozarelli maleje, zmniejsza sie podaz na nia, dlatego ilosc tego dobra spada. Poprawic pisownie, gdzie sie zaczyna a gdzie konczy cudzyslow? Poprawic sformulowanie GODLEWSKI, SEBASTIAN Zadanie 1 Przygotuj mapę myśli dotyczącą rozdziału pierwszego „Mikroekonomii” Taylor’a 5/263 Napisz krótką wypowiedź, w której będziesz bronił lub krytykował następujące opinie na temat polityki gospodarczej. a. Państwo nie powinno pozwolić na import, jeśli zagraniczne przedsiębiorstwa sprzedają po cenach niższych od kosztów produkcji (to zjawisko nazywane jest dumpingiem). b. Państwo powinno na pewien czas zakazać importu dóbr, w przypadku których krajowy przemysł nie jest efektywny i walczy o przetrwanie na rynku. c. Państwo nie powinno pozwolić na import z krajów, w których przepisy o ochronie środowiska są bardziej łagodne niż w analizowanym kraju. a. Państwo nie powinno pozwolić na import, jeśli zagraniczne przedsiębiorstwa sprzedają po cenach niższych od kosztów produkcji towar po, może w ten sposób doprowadzić do przejęcia rynku przez te przedsiębiorstwa i wyeliminowanie dotychczas istniejącej konkurencji (wprowadzenie monopolu) . Wprowadzanie cen dumpingowych uznaje się za praktykę nieuczciwej konkurencji. b. Państwo nie powinno importować, w przypadku których krajowy przemysł nie jest efektywny i walczy o przetrwanie na rynku , ponieważ pogorszy to i tak już złą koniunkturę panującą na rynku i doprowadzić do upadłości wielu przedsiębiorstw a co za tym idzie do wzrostu bezrobocia w kraju oraz zahamowaniu rozwoju gospodarki krajowej. c. Państwo może importować z krajów, w których przepisy o ochronie środowiska są bardziej łagodne niż w analizowanym kraju , pod warunkiem wprowadzenia kontroli ze strony państwa importującego lub innego rodzaju nadzoru nad importowanym produktem. 3/263 Kiedy nie ma wymiany międzynarodowej, cena światowa bawełny jest niższa od ceny bawełny w kraju A i wyższa od ceny bawełny w kraju B. Za pomocą wykresów popytu i podaży oraz zestawień informujących o zmianach dobrobytu, podobnych do zastosowanym w tym rozdziale, pokaż korzyści z wymiany w każdym kraju. Porównaj wyniki uzyskane dla tych dwóch krajów. Po wprowadzeniu wolnego handlu cena krajowa rośnie i zrównuje się z ceną światową. Krzywa podaży informuje o ilości bawełny wytwarzanej kraju, a krzywa popytu- o ilości bawełny zużywanej w kraju. Eksport jest równy różnicy między krajową ilością oferowaną a krajową wielkością zapotrzebowania, które odpowiadają cenie światowej. Kiedy krajowa cena rośnie i zrównuje się z ceną światową korzyści sprzedawców zwiększają się (nadwyżka producenta rośnie z C do B+C+D), a nabywcy tracą (nadwyżka konsumenta zmniejsza się z A+B do B) Nadwyżka całkowita rośnie o pole D, co oznacza że wymiana zwiększa dobrobyt ekonomiczny kraju jako całości. Po wprowadzeniu wolnego handlu cena krajowa obniża się i zrównuje z ceną światową. Krzywa podaży informuje o ilości bawełny wytwarzanej kraju, a krzywa popytu- o ilości bawełny zużywanej w kraju. Przy cenie światowej import jest równy różnicy między krajową wielkością zapotrzebowania a krajową ilości oferowaną. Kiedy cena krajowa spada i zrównuje z ceną światową, korzyści nabywców się zwiększają ( nadwyżka konsumenta rośnie z A do A+B+D), a sprzedawcy tracą ( nadwyżka producenta maleje z B+C do C). Nadwyżka całkowita rośnie o pole D, co pokazuje, że wymiana międzynarodowa zwiększa dobrobyt ekonomiczny kraju jako całości. Gołębiewski, Łukasz 6/ 104 Pewien profesor pisze książkę. Szybciej niż ktokolwiek inny na uniwersytecie potrafi zarówno pisać kolejne rozdziały, jak i gromadzić potrzebne dane. Jednak płaci asystentowi za zbieranie danych w bibliotece. Czy ma to sens? Uzasadnij swoją odpowiedź. Skoro profesor jest na tyle szybki aby zrobić więcej niż inni w tym samym czasie to zarabia więcej pieniędzy. W związku z tym może sobie pozwolić na to aby opłacić asystenta, żeby z kolei ten wykonał za niego cześć pracy i profesor będzie nadal zarabiał więcej niż inni. Może również poświecić cała różnice w zarobkach na asystenta i wówczas zarobi tyle co koledzy i mieć przy tym więcej wolnego czasu. Ma zatem to sens, ponieważ profesor może poświęcić ten czas na rozrywkę lub odpoczynek. Może oczywiście w tym czasie poświęcić się na pisanie książki i przy tym zarobić jeszcze więcej pieniędzy. Dzięki temu może się rozwijać zatrudniając dwóch lub więcej asystentów, czego nie mogą zrobić inni profesorowie. 7/104 Anglia i Szkocja produkują podawane na gorąco bułeczki z masłem oraz pulowery. Załóżmy, że w Anglii jeden pracownik może wytworzyć w ciągu godziny 50 bułeczek lub 1 pulower, a w Szkocji – 40 bluzeczek lub 2 pulowery. a. Która część składowa Wielkiej Brytanii ma przewagę absolutną w produkcji każdego z tych dóbr, a która przewagę komparatywną? b. Powiedzmy, ze Anglia i Szkocja rozpoczęły wymianę. Który produkt powinna eksportować Szkocja? Uzasadnij swoją odpowiedź. c. Gdyby w ciągu godziny szkocki pracownik mógł wytwarzać tylko 1 pulower, to czy Szkocja wciąż korzystałaby dzięki wymianie? A Anglia? Odpowiedź uzasadnij. a. Anglia - 1h pracy=50b LUB 1p. => 50b=1p. Szkocja - 1h pracy=40b LUB 2p. => 40b=2p => 20b=1p. zatem pulower jest dla Szkotów wart mniej niż dla anglików. Zatem Anglicy maja przewagę absolutną ponieważ produkują więcej obu dóbr. b. Przewagę komparatywna w produkcji bułek maja Anglicy a w produkcji pulowerów Szkoci. Szkoci powinni sprzedawać pulowery za granice i kupować za to bułki, natomiast Anglicy powinni sprzedawać bułki w zamian za pulowery. c. Jeśli Szkot wytwarzał by w godzinę 1p , to dla Szkota 40b=1p, dla anglika nadal 50b=1p. Nadal opłacało by się to jednemu i drugiemu, bo. Szkot wyprodukowałby pulower i sprzedał anglikowi za od 40 do 50 bułeczek, ponieważ cena nie może być niższa niż wartości pulowera dla Szkota, a nie będzie wyższa niż wartość pulowera dla anglika. Natomiast dla Anglii to tez by było opłacalne, bo dawali by więcej jak 40 bułek ,ale mniej jak 50, czyli dawali by mniej niż warta jest produkcja pulowera u nich. 10/105 Czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe? Za każdym razem uzasadnij pogląd. a) „Dwa kraje mogą osiągnąć korzyści z handlu nawet wtedy, kiedy jeden z nich ma przewagę absolutną w produkcji wszystkich dóbr.” b) „Niektóre, bardzo utalentowane osoby mają przewagę komparatywną we wszystkim, co robią”. c) „Jeśli wymiana jest korzystna dla jednej osoby, to nie może być korzystna dla jej partnera”. a) Posłużmy się przykładem bulek i pulowerów. Załóżmy że Szkot produkuje w godzinę 4 pulowery i 100 bułek, natomiast anglik produkuje 50 bułek i pulower. Zatem SZ:100b=4p. =>50b=2p => 25b=1p., A: 50b=1p. czyli Szkot nie musi płacić anglikowi za pulower, ponieważ cena będzie wyższa niż koszt produkcji pulowera i tym samym Szkot nie będzie płacił anglikowi za bułeczki, bo produkuje ich dwa razy więcej w godzinę. Zatem nie ma to sensu dla kraju mającego przewagę absolutna we wszystkich dobrach. b) Jest to prawda ponieważ ktoś utalentowany ma przewagę we wszystkim, czyli łatwiej przychodzi mu wykonanie danej czynności. Dlatego tez koszt produkcji danego dobra na jego własne potrzeby jest niższy niż dla jego kolegi. c) Nie jest to prawda. Jeśli jeden kraj produkuje duża ilość danego dobra to może je oddać w zamian za zdjęcie z niego obowiązku produkowania drugiego dobra. Działa to w obie strony dlatego opłaca się to jednym i drugim. 1/541 W czasie wakacji studenci uniwersytetów odbywają praktyki zawodowe w prywatnych Irmach lub instytucjach rządowych. W wielu przypadkach stażyści otrzymują jedynie niewielkie wynagrodzenia lub pracują za darmo. a) Jaki jest koszt alternatywny pracy w charakterze stażysty? b) Wyjaśnij, dlaczego studenci chętnie przyjmują oferty praktyk zawodowych. c) Jaki byłby – Twoim zdaniem- wynik porównania zarobków osiąganych w toku dalszego życia zawodowego przez osoby, które w czasie studiów odbywały praktyki zawodowe, i wynagrodzeń osób, które podejmowały w lecie inne, lepiej płatne rodzaje pracy? a) Dla asystenta jest to możliwość obserwacji wykorzystania wiedzy przy rozwiązywaniu rzeczywistych problemów, czyli nabycie doświadczenia którego nie da się nauczyć z książek. Dla firmy korzyścią jest, ze maja pracownika który na bieżąco przyswaja wiedze teoretyczną z danej dziedziny z najnowszymi osiągnięciami naukowymi, czyli mogą go wykorzystać od podniesienia wydajności firmy. b) Ponieważ daje im to możliwość ćwiczenia wykorzystania zdobytej wiedzy przy rozwiązywaniu realnych problemów oraz rozwoju. c) Oczywiście więcej zarobi ten, który odbywał praktyki zawodowe, bo na starcie nie będzie musiał przechodzić okresu jako stażysta tylko obrazu będzie mógł zacząć od rozwiązywania mniejszych problemów firmy , a z czasem większych ważniejszych problemów. 2/541 Zgodnie z rozważaniami z rozdziału 6 wprowadzenie regulacji dotyczących płac minimalnych zakłóca działanie rynku pracowników otrzymujących najniższe wynagrodzenia. Chcąc zmniejszyć skalę tych zakłóceń, niektórzy ekonomiści zalecają stosowanie systemu płac minimalnych, opartego na dwóch filarach: podstawowej płacy minimalnej dla dorosłych pracowników i niższej płacy min imanej dla osób niepełnosprawnych. Podaj dwa powody, dla których system jednolitej płacy minimalnej może w większym stopniu zakłócać funkcjonowanie rynku pracy osób niepełnosprawnych niż rynku pracy osób dorosłych. System ten zakłóca rynek pracy ponieważ: a) skoro pracodawca może zatrudnić pracownika w pełni sprawnego lub niepełnosprawnego za te same pieniądze to będzie wolał pełnosprawnego z wielu powodów uwłaczających godności osób niepełnosprawnych. Np nie będzie musiał mu zapewniać szczególnej opieki na stanowisku pracy. Z tego wynika osoby niepełnosprawne nie będą miały szans wygrać konkursu na stanowisko z osoba pełnosprawna. A to implikuje, ze osoba niepełnosprawna = osobą bezrobotną. 3/541 Jednym z podstawowych ustaleń ekonomii pracy jest stwierdzenie, ze – przy założeniu równego poziomu wykształcenia – pracownicy o większym doświadczeniu zawodowym zarabiają więcej niż osoby z mniejszym doświadczeniem. Dlaczego tak jest? Wyniki niektórych badań dowiodły, że staż pracy na danym stanowisku również wpływa na wzrost wynagrodzeń. Wyjaśnij tę prawidłowość. Zależność ta jest zrozumiała ponieważ osoba pracująca od lat na danym stanowisku nabyła potrzebne doświadczenie które wykorzystuje na co dzień oraz w różnych niestandardowych sytuacjach napotkanych w swojej pracy. Pozwala to też na przyspieszenie niektórych procesów z racji na doświadczenie pracownika. Gumowska, Ewelina Prosze wpisac tresci zadan! Wykresy najlepiej poprawic bo sie rozjechaly, aby nie robily tego pozniej mozna je zgrupowac, czyli zaznaczyc jako obiekt (taka biala strzaleczka, wcisnac prawy klawisz myszki i napisac grupuj) Zadania sa wykonane w takiej kolejności, w jakiej podala Pani je na swojej stronie. Niestety nie udalo mi się zrobic przedostatniego zadania. 1. W 2010 roku zapotrzebowanie na opiekę wzrośnie, zwiększy się popyt. Ten wzrost popytu doprowadzi do wzrostu ceny w punkcie równowagi i zwiększenia ilości równowagi. W 2020 roku zwiększy się liczba osób, które mogą być opiekunami, zwiększy się zatem podaż, co doprowadzi do spadku ceny usług opieki w punkcie równowagi i zwiększenia ilości równowagi. Sytuacje ilustrują następujące rysunki. p S p S2010 S2020 D2005 D2010 Q Q 2. Wzrost ceny chipsów spowoduje ceteris paribus spadek wielkości popytu na nie, spadnie wówczas popyt na dobro komplementarne – ocet. Ketchup może być dobrem komplementarnym do chipsów, więc również spadnie na niego popyt. Ryby mogą być dobrem substytucyjnym do chipsów, zatem wzrost ceny chipsów spowoduje ceteris paribus wzrost popytu na ryby, zaś sok pomarańczowy jest dobrem komplementarnym w stosunku do chipsów – spadnie popyt na sok pomarańczowy. 3. A) Cygara są dobrem substytucyjnym w stosunku do papierosów, bo mogą być konsumowane zamiast papierosów. B) p S2 S S1 p D D1 D2 rynek papierosów Q rynek cygar Q C) Politycy powinni również wprowadzić podatek od sprzedaży cygar. Wówczas popyt na dobra tytoniowe spadnie, bo spadnie również popyt na cygara. 4. p S p S D1 D2 D1 D2 Q Q Rynek bekonu rynek jajek A) Powodem wzrostu cen równowagi mógł być wzrost dochodu konsumentów, który spowodował wzrost popytu na jajka, a ponieważ do konsumpcji jajek potrzebny jest bekon, również wzrósł popyt na bekon. Z powodu wzrostu popytu na te dobre wzrosła ich cena równowagi. Podobnie w przypadku spadku cen karm ich przyczyną może być spadek dochodu spowodowany np. zmniejszeniem dotacji dla hodowców. B) S2 S1 S D1 D2 D1 Rynek bekonu rynek jajek Przyczyną wzrostu ceny równowagi na rynku bekonu może być spadek podaży, spowodowany np. wzrostem podatku od sprzedaży bekonu. Doprowadza to do spadku wielkości popytu na bekon. Ponieważ bekon i jajka są dobrami komplementarnymi, to spadnie również popyt na jajka, co prowadzi do spadku ceny równowagi na rynku jajek. W przypadku karm wzrost podaży karmy dla świń doprowadzi do wzrostu ceny równowagi na rynku karmy dla świń i wzrostu popytu dobra substytucyjnego – karmy dla kurcząt, co doprowadzi do wzrostu ceny karmy dla kurcząt. Rysunki analogiczne. 5. A) S SC 40 30 20 10 D 10000 50000 Krzywa podaży jest pionowa, bo podaż jest sztywna. Dzieje się tak dlatego, że na stadionie jest stała liczba miejsc dla kibiców. B) D = S = 30000 dla pD = pS = 30 EUR. C) SC = 30000 + 5000 = 35000 D = S = 35000 pD = pS = 25 EUR. 6. Menedżerowie nie wzięli po uwagę, że szampan jest dobrem luksusowym, którego tyczy się paradoks Veblena. Konsumpcja takiego dobra podkreśla status majątkowy konsumenta i przy wzroście cen, chcąc jeszcze bardziej podkreślić ów status wzrasta chęć konsumpcji szampana, czyli wielkość popytu. p S D Q 7. a. prawdziwym kosztem pojęcia pewnego działania jest jego koszt alternatywny b. koszt przeciętny całkowity zmniejsza się, kiedy koszt krańcowy jest od niego niższy, a wzrasta kiedy koszt krańcowy jest od niego wyższy. c. koszt, którego wielkość nie zależy od wielkości produkcji jest kosztem stałym d. w przypadku produkcji lodów w krótkim okresie koszt zmienny obejmuje koszt śmietany i cukru ,a nie obejmuje kosztu fabryki. e. zyski są równe utargowi całkowitemu minus koszt całkowity f. koszt wytworzenia dodatkowej jednostki produkcji stanowi koszt krańcowy. 8. a) Kosztem alternatywnym jest wysokość utraconych zarobków poprzez przeznaczenie czasu, który by został na nią poświęcony, na prowadzenie firmy plus wysokość odsetek, które przyniósłby posiadany przez nią kapitał finansowy, za który musi kupić zezwolenie i odpowiednią ilość produktu. b) Koszt alternatywny, przyjmując zerową stopę oprocentowania kapitału wynosi 50000 EUR rocznie. Ciotka nie powinna otwierać PUBu, gdyż jej koszty ekonomiczne (560000 EUR) przewyższają osiągany utarg (510000 EUR), powstanie jej zatem strata ekonomiczna. 9. a) Suma czesnego i opłaty za mieszkanie z utrzymaniem. b) Suma czesnego i opłaty za mieszkanie z utrzymaniem. c) Kwota uzyskana z zainwestowania kwoty, którą przeznaczamy na opłaty za uczelnię. 10. a) Koszt stały w pizzerii to koszt czynszu, pieca. Wynosi on 300 zł. b) Tuziny Koszt Koszt zmienny (euro) Koszt krańcowy całkowity (euro) 0 300 0 1 350 50 50 2 390 90 40 3 420 120 30 4 450 150 30 5 490 190 40 6 540 240 50 W miarę wzrostu kosztu zmiennego koszt krańcowy najpierw maleje, następnie przekraczając wielkość produkcji 4 rośnie. KAWCZYŃSKA, Aneta 2/189 Państwo zdecydowało, że wolnorynkowa cena sera jest zbyt niska. a) Załóżmy, że państwo wprowadza wiążącą cenę sera minimalną na rynku sera. Posłuż się rysunkiem z krzywymi podaży oraz popytu i pokaż wpływ takiej polityki na cenę i sprzedawaną ilość sera. Czy pojawił się niedobór, czy też nadwyżki ilość sera na rynku. Odp: Popyt się zmniejszył a podaż zwiększy. Nadwyżka ilości sera na rynku Prosze wykres wprowadzic normalnie do komputera. Stancowczo nie jest to zbyt skomplikowane Rysunek jest nieprawidlowy, cena jest przeciez wiazaca!, gdzie jest nadwyka, prosze to pokazac Odp: Pojawiła się nadwyżka ilości sera. b) Rolnicy narzekają, że ta cena minimalna zmniejszyła ich utarg całkowity. Czy to w ogóle jest możliwe? Dlaczego? Odp: Mniej ludzi zakupuje towar i będzie przez całkowity utarg Prosze to narysowac c) Reagujący na te skargi rolników, państwo zagadza się po obowiązującej cenie minimalnej wykupić całą nadwyżkę ilości sera na rynku. Porównaj skutki tej polityki ze stanem przed wprowadzeniem ceny minimalnej: kto korzysta na tej nowej polityce państwa, a kto traci Odp: Państwo traci na tym co się nie sprzedało, bo musi to wykupić. Zyskują zwolennicy. A producenci? 1/ 189 Malomani przekonują rząd do wprowadzenia ceny maksymalnej w wysokości 40 euro za bilet na koncert muzyki klasycznej. Czy takie działania rządu sprawi, że koncertów wysłucha więcej czy też mniej osób? Odp: Więcej osób wysłucha koncertu bo sprzedawcy biletów nie mogą podwyższyć biletów biletów, bo jest ograniczenie maksymalne. 3/189 Załużmy że w sytuacji kiedy nie ma żadnych podatków cena równowagi piwa wynosi 1,50 euro za porcję. Przyjmijmy też ze państwo nakłada na piwoszy podatek, którego łączna wysokość wynosi 0, 50 euro od każdej kupionej porcji piwa. a) Narysuj wykresy krzywych podaży i popytu na tym rynku piwa przed wprowadzeniem podatku. Wskaż cenę płaconą przez nabywców, cene otrzymana przez producentów i sprzedana ilośc piwa. Ile wynosi różnica piwa między ceną płacona przez piwoszy a ceną otrzymywana przez piwoszy. Rysunek jest niewslasciwie podpisany: producencie nie placa ceny, ale ja otrzymuja Prosze narysowac w wordzie b) Przed podatkiem cena jako płaca klientowi się nie różniła Co to znaczy?? c) Narysuj wykresy krzywych podaży i popytu na rynku piwa po wprowadzeniu podatku. Wskaż ceny płaconą przez nabywców, cene otrzymywana przez producentów i sprzedaną ilość piwa. Ile wynosi różnica miedzy cena płaconą przez piwoszy, a ceną otrzymywana przez producentów. Czy sprzedana ilość piwa zwiększyła się czy tez zmniejszyła. Po podatku różni się o 0,50 euro. 4/ 189 Wyjaśnij dlaczego ekonomiści są przeciwnikami kontroli czynszów? Odp: Ekonomiści są zwykle, przeciwnikami kontroli czynszów ponieważ ta metoda zmienia sposób nienaturalnej równowagi miedzy popytem, a podażą. 5/104 Załóżmy że w Belgii jest dziesięć milionów pracowników i że każdy z nich w ciagu roku może wytworzyć albo 2 samochody, albo 30 ton pszenicy. w a) Ile wynosi koszt alternatywny wyprodukowania samochodu i tony pszenicy w Belgii? Wyjaśnij relację miedzy kosztami alternatywnymi tych dwóch dóbr. Odp: Koszt alternatywny na wyprodukowanie 1 samochodu wynosi 15 ton pszenicy Koszt alternatywny 1 tony pszenicy 1/15 samochodu b) Narysuj Granicę możliwości produkcyjnych Belgii. Powiedzmy, że mieszkańcy tego kraju chcą wytwarzać rocznie 10 mln samochodów. Ile pszenicy mogą oni w tej sytuacji konsumować w ciągu roku, jeśli nie ma wymiany handlowej? Zaznacz ten punkt na granicy możliwości produkcyjnych. c) Załóżmy teraz, że Wielka Brytania chce kupić od Belgii 10 mln samochodów, oferując 20 ton zboża za jeden amochód. Ile pszenicy może konsumować ten kraj dzięki transakcji? Zaznacz ten punkt na wykresie. Czy, Twoim zdaniem , Belgia powinna zaakceptować tę pozycję wielkiej Brytanii?? Kurowski, Janusz Przyczyny wzrostu cen wybranego produktu żywność -wzrost cen paliwa -wzrost cen nawozów sztucznych -czynniki klimatyczno środowiskowe -wzrost kosztów transportu, marż - większe zapotrzebowanie na żywność - niski poziom zapasów w magazynach -spekulacje na rynku rolno-spożywczym -niższe urodzaje spowodowane anomaliami pogodowymi -rosnące zużycie surowców rolniczych do produkcji biopaliw i na cele energetyczne -spadek cen w skupach -wzrost cen pasz dla zwierząt To mial byc konkretny produkt! Prosze taki wybrac i poprawic Krasuska Dopisac imie Napisac w komputerze, wzory moze Pani wstawiac nawet w word 2003. Wybiera Pani z menu wstaw obiekt i wybiera Pani Microsoft Formel Editor 3/164 Przyjmijmy, że Twój plan popytu na płyty cd jest taki jak podano w zestawieniu: Cena (w euro) Wielkość zapotrzebowania (dochód= 10 000 euro) Wielkość zapotrzebowania (dochód= 12 000 euro) 8 10 12 14 16 40 32 24 16 8 50 45 30 20 12 a) oblicz cenową elastyczność Twojego popytu w sytuacji, w której cena płyt cd wzrasta z 8 euro do 10 euro, jeśli Twój dochód wynosi: 10000 euro; 12000 euro (zastosuj metodę punktu środkowego). b) oblicz dochodową elastyczność popytu w sytuacji w której Twój dochód wzrasta z 10000 euro do 12000 euro, jeśli cena wynosi 12 euro, 16 euro. a) Dochód 10000 euro P1= 8 euro P2= 10 euro Q1= 40 Q2= 32 Dochód 12000 euro P1= 8 P2= 10 Q1= 50 O2= 45 b) 1/235 Krzywa popytu na rynku pizzy jest nachylona ku dołowi, a krzywa podaży ku górze. a) Na rysunku przedstaw stan równowagi na tym rynku konkurencyjnym. Wskaż cenę, ilość, nadwyżkę konsumenta i nadwyżkę producenta. Czy istnieje tu jakaś strata dobrobytu? Odpowiedź uzasadnij. b) Załóżmy, że na wszystkie pizzerie państwo nałożyło obowiązek płacenia 1 euro podatku od każdej sprzedanej pizzy. Na rysunku pokaż skutki wprowadzenia tego podatku na rynku pizzy, oznacz nadwyżkę konsumenta, nadwyżkę producenta, przychód państwa, stratę dobrobytu. Porównaj wielkość każdego z tych obszarów z sytuacją przed wprowadzeniem podatku. c) Jeśli zniesiono by ten podatek, sytuacja nabywców i sprzedawców pizzy polepszyłaby się, lecz państwo straciłoby przychód z opodatkowania. Załóżmy, że nabywcy i producenci dobrowolnie przekazali część swoich korzyści państwu. Czy w efekcie sytuacja wszystkich uczestników tej operacji (łącznie z państwem) może się polepszyć w porównaniu z ich sytuacją, kiedy obowiązywał podatek? Odpowiedź uzasadnij posługując się oznaczonymi obszarami na Twoim rysunku. a) A+B+C= nadwyżka konsumenta D+E+F= nadwyżka producenta C+E= strata dobrobytu Istnieje strata dobrobytu, ponieważ podnosi cenę dla nabywców i obniża cenę dla sprzedawców; nabywcy konsumują mniejszą ilość dobra, a sprzedawcy produkują mniejszą ilość dobra niż poprzednio. Wielkość rynku staje się mniejsza od optymalnej. Podatki powodują, że rynki nieefektywnie rozdzielają zasoby. b) A+B+C= nadwyżka konsumenta D+E+F= nadwyżka producenta C+E= strata dobrobytu Gdy nie był wprowadzony podatek to: nie było straty dobrobytu państwo nie uzyskiwało dochodu nadwyżka konsumenta wynosiła A+B+C, a po wprowadzeniu podatku wynosi (A+B+C)-(B+C)= A nadwyżka producenta wynosiła D+E+F, a wynosi (D+E+F)-(D+E)=F c) Przy założeniu, że konsumenci i producenci będą oddawać ¼ swoich korzyści: Nadwyżka konsumenta= A+3/4 B+ 3/4C Przychód państwa byłby mniejszy niż w momencie płacenia podatków= 1/4B+1/4D Nadwyżka producenta= F+3/4E+3/4D strata dobobytu=1/4C+1/4E 2/236 Oceń następujące 2 sądy. Czy zgadzasz sie z ich treścią? Dlaczego? a) " Jeśli państwo opodatkowałoby ziemię, bogaci właściciele ziemscy przerzuciliby podatek na swoich biedniejszych dzierżawców?" b) "Jeśli państwo opodatkowałoby właścicieli bloków, bogaci posiadacze przerzuciliby ten podatek na swoich biedniejszych lokatorów?" a. Zgadzam się. Właściciele ziemscy podnieśliby opłatę za dzierżawę swoim dzierżawcom, dlatego też narzucony na nich podatek zostałby opłacony przez dzierżawców. b. Zgadzam się. Posiadacze bloków podnieśliby czynsz lokatorom, dlatego też narzucony na nich podatek faktycznie zostałby opłacony przez lokatorów. Klepa, Martyna 4/51 W Loterii Narodowej wygrałeś 1000 euro.Możesz wydać te pieniądze od razu lub możesz ulokować je na rok na rachunku bankowym ,który jest oprocentowanym 5% rocznie.Ile wynosi koszt alternatywny natychmiastowego wydania tych pieniędzy? Odp. Koszt alternatywny natychmiastowego wydania pieniędzy wygranych w Loterii Norodowej wynosi 1000 euro, gdyż rezygnuję z lokaty oprocentowanie 5% rocznie na koszt wydanych pieniędzy na korzyści czegoś innego. Bledna odpowiedz trzeba poprawic 7/104 Anglia i Szkocja produkują podawane na gorąco bułeczki z masłem oraz pulowery. Złożymy, że w Anglii jeden pracownik może wytworzyć w ciągu godziny 50 bułeczek lub 1pulower, a w Szkocji- 40 bułeczek lub 2 pulowery. A) Która część składowa Wielkiej Brytanii ma przewagę absolutną w produkcji każdego z tych dóbr, a która przewagę komparatywną? Odp. Przewagę komperatywną w produkcji obu dóbr ma Szkocja, natomiast przewagę absolutną Anglia. Prosze to uzasadnic w sposob liczbowy! B) Powiedzmy, że Anglia i Szkocja rozpoczęły wymianę. Który produkt powinna eksportować Szkocja? Uzasadnij swoją odpowiedź. Prosze to uzasadnic w sposob liczbowy! Odp. Według mnie Szkocja eksportować Pulowery, gdyż w ciągu godziny produkują więcej tego dobra niż Anglia, która uzyskują gorsze wyniki w tej dziedzinie. C) Gdyby w ciągu godziny szkocki pracownik mógł wytwarza tylko 1 pulower, to czy Szkocja wciąż korzystałaby dzięki wymianie? A Anglia? Odpowiedz uzasadnij. Odp. Według mnie Szkocja byłabym na tym samym poziomię w produkcji pulowerów i nie opłacalna byłaby wymiana dla obu stron. Prosze to uzasadnic w sposob liczbowy! 6/51 Trzech menadżerów Hubble Bubble Magic Potion Company analizuje możliwe zwiększenie produkcji.. Każdy proponuje sposób podjęcia tej decyzji. Pierwsza Czarownica: Kiedy znowu spotkamy się razem? Musimy zdecydować,ile wyprodukować magicznej mikstury.Osobiście uważam, że powinniśmy sprawdzić, czy produkcyjność naszej firmy,mierzona literami mikstury na jednego pracownika ,zwiększy się, czy też zmniejszy się ,kiedy zwiększymy produkcję. Druga Czarownica: Powinniśmy sprawdzić, czy nasz koszt przeciętny, czyli koszt na jednego pracownika,wzrośnie , czy też zmaleje. Trzecia Czarownica: Powinniśmy sprawdzić ,czy dodatkowy przychód ze sprzedaży dodatkowej ilości mikstury będzie wieksy,czy mniejszy od dodatkowych kosztów. Odp. Według mnie,druga czarownica ma rację. Ponieważ najlepszym sposobem analizy będzie wykorzystanie cyklu koniukturalnego, mierzenie liczby zatrudnionych pracowników lub wielkością produkcji dóbr. 2/51 Próbujesz podjąć decyzję, czy wyjechać na urlop. Większość kosztów związanych z tym wyjazdem (bilety lotnicze,hotel, pieniądze,których nie zarobisz) jest wyrażone w euro ,a korzyści z urlopu są natury psychologicznej. W jaki sposób jesteś w stanie porównać korzyści z kosztami? Odp. Korzyści z kosztami jestem wstanie porównać poprzez koszt alternatywny.(Koszt utraconych możliwości). Jadąc na urlop zyskujemy korzyści poprzez odpoczynek ,natomiast wtedy należy liczyć się z utratą pieniędzy, które związane są z wyjazdem. Aby zyskać komfort psychiczny rezygnuję z czasu i pieniędzy ,które mogłam zarobić lub oszczędzić. LISIŃSKA, Ewelina 5/164 Dwóch kierowców Tom i Jerry wjeżdża na stację benzynową. Nie patrząc na cenę, każdy składa zamówienie. Tom mówi: „Poproszę 30 litrów benzyny”. Jerry mówi: „ poproszę benzynę za 30 euro”. Co powiesz o cenowej elastyczności popytu na benzynę każdego z nich. Popyt Toma na benzynę jest mało elastyczny, ponieważ nie jest dla niego ważne ile zapłaci za benzynę. Popyt Jerrego na benzynę jest bardziej elastyczny, ponieważ ona wpływa na ilość kupionej benzyny. Zmiana cen kawy w ostatnich dziesięciu latach Lata 70. i 80.: Cena kawy wynosiła powyżej 100 centów amerykańskich za funt, czyli 0,4535 kg 1999-2001: Pod koniec lat 90. nastąpił spadek ceny, a w roku 2001 osiągnięty został rekordowy minimalny poziom – 41 centów za funt. Przyczyny spadku ceny: Unieważniono Międzynarodowe Porozumienie w Sprawie Kawy, które w latach 70. i 80. sztucznie wymuszało wysokie ceny. Stany Zjednoczone zniosły embargo nałożone na Wietnam i od tej pory kraj ten szybko stał się jednym z największych eksporterów kawy, narzucając bardzo niskie ceny. Kawa wietnamska zaczęła wypierać kawę plantatorów południowoamerykańskich, co skutkowało nie tylko obniżką cen, ale też bankructwem wielu producentów. 2005 – 2007: Wzrasta cena - we wrześniu 2005 dochodzi do 78 centów za funt kawy, a w lipcu 2007 nawet do 100 centów za funt. Przyczyny wzrostu ceny: Nieurodzaj, przez który producenci wymuszają wyższe ceny. Wzrastająca konsumpcja kawy w Rosji i Chinach, oraz w innych krajach. Niektórzy specjaliści tłumaczą wzrost ceny kawy celowymi działaniami spekulantów, którzy podobno wykupili całe światowe zapasy ziaren. 2008-2009: Cena utrzymuje się powyżej 100 centów amerykańskich za funt, czyli 0,4535 kg Źródło: „Caffe Prego” http://www.caffeprego.pl/?strona,doc,pol,glowna,1293,0,1369,1,1293,ant.html ZMIANA STANU RÓWNOWAGI RYNKOWEJ. PRZESUNIĘCIA KRZYWEJ POPYTU I PODAŻY (PRZYKŁADY) 1). Wzrost popytu : W okresie lata wzrasta spożycie warzyw i owoców. 2). Spadek popytu: W okresie lata spada zapotrzebowanie na ciepłe swetry. 3). Wzrost podaży: Przedsiębiorca oczekuje, że na „Dzień babci” wzrośnie podaż na kwiaty. 4). Spadek podaży: Wzrasta cena płyt głównych, tym samym spada podaż komputerów. 5). Wzrost popytu, wzrost podaży: W okresie lata wzrasta popyt na lody. Wyprodukowano nową maszynę do produkcji lodów. 6). Spadek popytu, spadek podaży: W okresie zimy spada spożycie świeżych owoców i warzyw. Huragan sprawił, że w kraju nie wyhodowano owoców i warzyw i trzeba je eksportować z innych krajów. 7). Wzrost popytu, spadek podaży: We wrześniu wzrasta zapotrzebowanie na zeszyty, ze względu na rozpoczęcie roku szkolnego. Spada podaż na zeszyty, gdy mniejsza się liczba sprzedających z powodu wzrostu cen papieru. 8). Spada popyt, wzrost podaż: W czerwcu spada zapotrzebowanie na zeszyty, ze względu na koniec roku szkolnego. Wzrasta liczba sprzedających zeszyty, ponieważ wprowadzono do użytku nowoczesną maszynę. ŁAPIŃSKI, Michał 1/163 Zdefiniuj cenowa elastycznosc popytu oraz dochodowa elastycznosc popytu Cenowa elastycznosc popytu – stanowi miare zmiany wielkosci zapotrzebowania na pewne dobro na zmiane ceny tego dobra. Chodzi o procentowa zmaine, a nie absolutna! Dochodowa elastycznosc popytu – jest miara zmiany zapotrzebowania na pewne dobro na zmiane dochodu nabywcow. Chodzi o procentowa zmaine, a nie absolutna! 11/543 W tym rozdziale analizowalismy problem dyskryminacji przez pracodawcow , klientow i panstwo. Rozwazmy teraz przypadek dyskryminacji przez pracownikow. Zalozmy , ze tego typu dyskryminacje ze strony wspolpracownikow moglaby uzasadnic nizszych wynagrodzen prze blondynow? Jakich zmian nalezalo by oczekiwac po pewnym czasie, gdyby wileu pracodawcow zachowalo sie w ten sposob? Tak, poniewaz bruneci chciely by pracowac tylko z brunetami, popyt na blondynow by spadl prze co ich wynagrodzenie rowniez by spadlo. Zatrudnial by tylko blondynow, ktorym moglby placic niskie wynagrodzenie dzieki temu zostawalo by wiecej dla niego. Po pewnym czasie role by sie odwrociły zwiekszył by sie popyt na blondynow ktozy byli tansi po zwiekszeniu popytu zwiekszylo by sie ich wynagrodzeni. Tymczasem popyt na drogich brunetow by spadl przez co ich wynagrodzenie by spadlo. 2/163 Wymien kilka czynnikow, ktore decyduja o poziomie cenowej elastycznosci popytu. Wyjasnij ich dzialanie. Dostepnosc bliskich substytutow – jezeli mamy latwy dostep do substytow latwiej jest nam sie przezucic z jednego dobra na drugie co radykalnie zmienia popyt . Dobro pierwszej potrzeby a dobro luksusowe – poniewaz dobro pierwszej potrzeby zawsze sa dla nas najwazniejsze niezaleznie od ceny bedziemy je kupowac, natomiast dobor dobr lusksusowych sa dla nas mniej wazne i nie musimy ich miec (latwiej jest je czyms zastapic). Definicja rynkow – przy rynku zdefiniowanym szeroko trudniej okreslic jego substytuty co nie daje nam duzych mozliwosci zmian, natomiast przy rynkach wasko zdefiniowancyh latwiej jest odnalezdz substytut. Dlugosc analizownego okresu – w dlugio okresie jest zwykle bardziej elastyczny niz krotyki , poniewaz w dlugim perspektywa wzrostu cen, oplacalnosc zmiany jednego dobra na inne dobro jest bardziej korzystne niz krotkim. 7/ 163 Wjaki sposob oblicza sie cenowa elastycznosc podazy? Wyjasnij, co sie mierzy za pomoca cenowej elastycznosci podazy. Oblicza sie ja, dzielac procentowa zmiane ilosci oferowanej przez procentowa zmiane ceny. Mierzy sie o ile oferowana ilosc zmienia sie wzgledem ceny 9/ 264 Przyjrzyj sie jednemu ze sporow handlowych lub porozumien handlowych, o ktorym byla ostanio mowa w mediach. Jak sadzisz, kto w przypadku tego sporu osiagnal korzysci, a kto poniosl straty na skutek wolnego handlu? Która z tych grup ma wieksze wplywy polityczne? Uwaga! Dobrym zrodlem na ten temat jest serwis ninternetowy Swiatowej Organizacji Handlu. Chińsko – Unijny spór handlowy Moim zdaniem w tym sporze przewage maja Chinczycy poniewaz to oni eksportuja do UE bardzo duzo dobr w przeciwienstwie do UE, ktora wyeksportowała do Chin dobra o wartosci 78,4 miliardy euro (zainportowane dobra z Chin do UE o wartosci 247,6 miliardow euro). Chinskie produkty zwlaszcza w strefie obuwia i tekstyli zalewaja UE dzieki swojej niskiej cenie. Tekstylia sa sprzedawane w UE po cenach nizszych od kosztow produkcji. Zabija to przemysł UE w tych galeziach przemysłu udeza to zwlaszcza w gospodarke Wloska ktora szacuje duze straty w tym sektorze(w 2005 sprowadzono do Italii 900 procent wiecej obuwia skorzanego z Chin niz w roku 2004). UE probuje spowolnic naplyw tych dobr poniewaz uwaza ich stan za bardzo zly psujac reputacje chinskich produktow. Obie grupy maja ogromny wplyw na gospodarke swiatowa. Obie sa gospodarczymi potegami, jednak to taktyka Chinskiego stalego dumpingu wydaje się niezwykle skuteczna. „Dumping - jest to sprzedaz towaru na rynek zagraniczny po cenie nizszej niz na rynku krajowym. Z taka sytuacja mamy do czynienia w przypadku, gdy popyt na dane dobro na rynku krajowym jest duzo mniej elastyczny niz na rynku zagranicznym.” 9/237 W latch siedemdziesiatych XX w. Rząd Wielkiej Brytanii wprowadzil poglowne. Niezaleznie od dochodu i posiadanego majatku kazdy byl zmuszony placic panstwu stala kwote tego podatku. Jaki wplyw wywiera taki podatek na efektywnosc ekonomiczna, a jaki na sprawiedliwosc ekonomiczna ? Czy myslisz, ze podatek poglowny cieszyl sie popularnoscia a)Moim zdaniem mial on duzy wplyw na sprawiedliwosc poniewaz bogaci i biedni placa taka sama stawke podatku. Efektywnosc zostanie zmniejszona poniewaz biednym bedzie trudniej sie wzbogacic przy stałym podadtku (nadwyzke osiagna tylko bogaci). Mysle ze tak poniewaz zapewnia on staly rowny dochod panstwu i zapewnial rowne podatki dla kazdego. 10/543 Zalozmy, ze wszyskim mlodym kobieta zleca sie podejmowanie pracy w charakterze sekretarek, pielegniarek lub nauczycielek, a wszyscy mlodzi mezczyzni sa zachecani do rozwazania wielu roznych opcji kariery zawodowej, w tym trzech wskazanych powyzej. a)Na rysunku pokż połączony rynek pracy w zawodach: sekretarki, pielegniarki i nauczycielki. Narysuj rowniez rynek pracy dla wszyskich innych zawodow. Na ktorym z tych rynkow poziom wynagrodzen jest wyzszy? Czyje srednie zarobki – mezczyzn czy kobiet – sa wyzsze? b) Przypuscmy teraz, ze preferencje spoleczne sie zmienily i obecnie zarowno mlode kobiety, jak i mlodzi mezczyzni sa zachecani do rozwazania wielu roznych opcji kariery zawodowej. Do jakich zmian poziomu wynagrodzen doszloby z czasem na rynkach pracy przedstawionych na twoich rysunkach z podpunktu(a)? Jak zmiany te wplynelyby na srednie zarobki kobiet i mezczyzn ? a)Kobiety nauczycielki, sekretarki i pielengniarki Poziom place jest nizszy dla kobiet poniewaz podaz na prace jest duza zwieksza sie ilosc kobiet potrzebujacych tej pracy. Rozne zawody mezczyzni Ilosc miejsc pracy jest mniejsza poniewaz kobiety zajmuja stanowiska sekretarek, nauczycielek i pielengniarek place mezczyzn rosna. 10/237 W tym rozdziale analizowalismy wplyw wprowadzenia podatku od handlu pewnym dobrem na dobrobyt. Rozwazmy teraz odwrotna sytuacje. Zalozmy, ze panstwo subsyduje pewne dobro: w przypadku kazdej sprzedanej jednostki dobra placi nabywca w euro. Jak takie subsydium wplywa na wielkosc nadwyzki konsumenta, nadwyzki producenta, przychodu z podatkow i nadwyzki calkowitej ? czy subsydium powoduje strate dobrobytu? Wyjasnij odpowiedz. Nadwyzka konsumenta: Konsument posiada wiecej pieniedzy na konsumpcje nowych prodoktow (nadwyzka rosnie). Nadwyzka producenta: Producent sprzedaje więcej (rosnie nadwyzka). Przychody z podatkow: Podaz i popyt rosna przychody z podatkow rosna. Nadwyzka calkowita: Nadwyzka całkowita rosnie wszystkie składniki rosną nadwyzka calkowita rosnie. b)Nie, zwiekszy ja poniewaz całosc czynnikow rosnie. ŁONIEWSKA, 5/367 Firma Clean Sweep produkuje miotły, które sprzedaje bezpośrednio klientom w ich domach. Oto relacja między liczbą zatrudnionych pracowników a wielkością dziennej produkcji firmy Clean Sweep. PRACOWNICY PRODUKCJA PRODUKT KRAŃCOWY PRZECIĘTNY KOSZT CAŁKOWITY (W EURO) KOSZT KRAŃCOWY (W EURO) KOSZT CAŁKOWITY 0 0 0 0 - 0 1 20 20 15 15 300 2 50 30 8 3,33 400 3 90 40 5,56 2,5 500 4 120 30 5 3,33 600 5 140 20 5 5 700 6 150 10 5,33 10 800 7 155 5 5,81 20 900 Wypełnij kolumnę „Produkt krańcowy”. Czy dostrzegasz jakąś regularność zmian produktu krańcowego? Co jest jej przyczyną? Produkt krańcowy do momentu wyprodukowania trzeciej miotły wzrasta. Później pomimo wzrostu produkcji produkt krańcowy maleje, co jest spowodowane dużo mniejszym wzrostem produkcji niż początkowo. Zatrudnienie jednego pracownika kosztuje 100 euro dziennie, a koszt stały tego przedsiębiorstwa 200 euro. Wykorzystaj te informacje i wypełnij liczbami kolumnę nową kolumnę „Koszt całkowity”. 1 pracownik – 100 euro dziennie Koszt stały – 200 euro Wypełnij kolumnę „Przeciętny koszt całkowity”. (Pamiętaj, że ATC = TC/Q). Czy dostrzegasz jakąś regularność zmian przeciętnego kosztu całkowitego? Przeciętny koszt całkowity maleje do momentu wyprodukowania czwartej miotły. Od szóstej sztuki ponownie rośnie. Wypełnij kolumnę „Koszt krańcowy”. (Pamiętaj, że MC = ∆TC/∆Q). Czy dostrzegasz jakąś regularność zmian kosztu krańcowego? Koszt krańcowy do trzeciej sztuki maleje, od czwartej rośnie (czyli od momentu, w którym produkcja rośnie zdecydowanie wolniej). Porównaj liczby w kolumnie „Produkt krańcowy” i kolumnie „Koszt krańcowy”. Wyjaśnij związek tych wielkości. Koszt krańcowy zmienia się odwrotnie proporcjonalnie niż produkt. Koszt krańcowy zależy od zmiany wielkości produkcji. Koszt ten do trzeciej wyprodukowanej sztuki maleje, natomiast produkt końcowy rośnie. Od czwartej sztuki odwrotnie: produkt krańcowy maleje, koszt rośnie. Porównaj liczby w kolumnie „Przeciętny koszt całkowity” i kolumnie „koszt krańcowy”. Wyjaśnij związek tych wielkości. Koszty te zachowują się podobnie. Początkowo maleją, następnie rosną. 9/368 Twój kuzyn Vinnie ma firmę malarską, której koszt stały wynosi 200 euro. Koszty zmienne tej firmy przedstawiono w następującym zestawieniu. LICZBA POMALOWANYCH DOMÓW/MIESIĄC 1 2 3 4 5 6 7 KOSZTY ZMIENNE (W EURO) 10 20 40 80 160 320 640 KOSZT STAŁY 200 200 200 200 200 200 200 PRZECIĘTNY KOSZT STAŁY 200 100 66,67 50 40 33,33 28,57 PRZECIĘTNY KOSZT ZMIENNY 10 10 13,33 20 32 53,33 91,43 PRZECIĘTNY KOSZT CAŁKOWITY 210 110 80 70 72 86,66 120 KOSZT CAŁKOWITY 210 220 240 280 360 520 840 Dla każdej wielkości produkcji oblicz przeciętny koszt stały, przeciętny koszt zmienny i przeciętny koszt całkowity. Ile wynosi skala efektywności produkcji dla tej firmy malarskiej? PRZECIĘTNY KOSZT STAŁY, AFC = FC/Q PRZECIĘTNY KOSZT ZMIENNY, AVC = VC/Q PRZECIĘTNY KOSZT CAŁKOWITY, ATC = TC/Q 900 800 700 VC FC AFC AVC ATC TC 600 500 400 300 200 100 0 1 2 3 4 5 6 7 MAGIERSKI Imie i tresc zadania 4/366 a) Jest to ilość ryb o jaką zwiększy się połów rybaka przy danej zmianie czasu (1 godzina) b) Funkcja ma kształt paraboli rosnącej coraz wolniej. Wynika to z tego, iż wraz z ze zwiększeniem czasu poświęconego na połów o kolejne godziny, ilość ryb o jaką zwiększył się połów jest coraz mniejsza. c) Wykres funkcji jest linią prostą gdyż koszta rosną proporcjonalnie do czasu poświęconego na łowienie ryb (za każdą następną godzinę dodatkowe 5 euro). Nawet przy czasie połowu wynoszącym 0 wędkarz ponosi koszty zakupu wędki. 5/367 Pracownicy Produkcja Produkt krancowy Przeciety koszt całkowity (euro) Koszt krancowy (euro) Koszt całkowity 0 0 0 - 0 200 1 20 20 15 5 300 2 50 30 8 3,3 400 3 90 40 5,6 2,50 500 4 120 30 5 3,3 600 5 140 20 5 5 700 6 150 10 5,3 10 800 7 155 5 5,8 20 900 a). Produkt krańcowy najpierw rośnie, osiąga maksimum, a później maleje. Spowodowane jest to tym, iż początkowo zwiększanie nakładu pracy (w tym przypadku liczby pracowników, przy innych czynnikach bez zmian) początkowo powoduje duże zwiększenia produkcji gdyż np.: kolejni pracownicy ułatwiają obsługę maszyn, czynią ją wydajniejszą (każdy obsługuje jakiś odcinek np.: na taśmie produkcyjnej-specjalizacja). Gdy za bardzo zwiększymy liczbę pracowników produkt krańcowy zwiększy się o mniejszą ilość niż poprzednio, gdyż nie będą oni pracowali już tak wydajnie, mogą sobie przeszkadzać nawzajem gdyż będzie ich za dużo itp. c). Koszt całkowity najpierw szybko maleje, dochodzi do pewnego poziomu i następnie zaczyna powoli rosnąć. d). Koszt krańcowy maleje, osiąga minimum i zaczyn szybko rosnąć. e). Gdy produkt krańcowy rośnie, koszt krańcowy maleje aż do osiągnięcia maksimum przez produkt krańcowy (wtedy też następuje minimum kosztów krańcowych). Następnie gdy przyrost produktu krańcowego staje się coraz mniejszy, koszt krańcowy rośnie. Jest to związane z tym, iż koszt zatrudnienia i pracy każdego kolejnego pracownika jest stały, a produkt krańcowy rośnie wraz z każdym nowym pracownikiem jedynie do pewnego momentu, następnie zaczyna spadać co powoduje zwiększenie kosztów przypadających na każdą jednostkę produktu (gdyż MC=deltaTC/deltaQ) f). ATC spada (lub jest stały) do pewnego momentu, a w punkcie w którym jego wartość liczbowa zrówna się z wartością MC zaczyna rosnąć. Wykres MC przecina wykres ATC w minimum ATC 6/367 Jeśli przypuścimy, że mamy zamiar kupować bajgle u piekarza i następnie sprzedawać je np.: we własnym pokoju to można wyróżnić następujące rodzaje kosztów: Koszty stałe: opłata za pozwolenie na sprzedaż bajgli na terenie miasteczka, stała ilość bajgli które musimy zakupić codziennie aby móc rozpocząć z rana sprzedaż. Koszty te są niezależne od wielkości naszej sprzedaży, musimy je ponieść każdego dnia, takie same. Koszty zmienne: dodatkowe bajgle, które należy dokupić aby zaspokoić ewentualny popyt. Koszty te są zależne od wielkości naszej sprzedaży-im większa sprzedaż tym więcej bajgli należy dokupić. Zad. Przyczyny wzrostu cen wybranego produktu - nowe samochody osobowe: -dobrobyt społeczeństwa -rozwój technologiczny (nowe gadżety w samochodach) -nowe ekskluzywne materiały wykończeniowe np. skora węża -wysoki popyt na samochody -samochód = wyznacznik zamożności -duża konkurencja jakościowa miedzy producentami samochodów -innowacje wprowadzane przez producentów np. samochód na prąd -wzrost zainteresowania przez społeczeństwo motoryzacja NOWOSIAK, Jak zmieniała się cena abonamentu za radio i telewizję w ciągu ostatnich lat? Rok 2000 2005 2006 2007 Cena abonamentu za radio i TV w zł 11,50 15,80 16,70 17,00 Źródło www.stat.gov.pl Analizując ceną za abonament za radio oraz telewizję można spostrzec, że ta cena w ciągu ostatnich lat rośnie średnio o 0,70 zł co rok. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nadkłada coraz to większy abonament ta użytkowników radia oraz TV. 1/262 Rynek francuski stanowi niewielką część światowego rynku jabłek. A. Na rysunku przedstaw stan równowagi kiedy nie ma wymiany międzynarodowej. Wskaż cenę równowagi, ilość równowagi, nadwyżkę konsumenta i nadwyżkę producenta. B. Załóżmy że przed rozpoczęciem handlu międzynarodowego cena światowa była niższa od ceny we Francji i że francuski rynek został właśnie otwarty. Wskaż nową cenę równowagi, wielkość spożycia, wielkość krajowej produkcji i wielkość importu. Pokaż zmianę nadwyżki krajowych nabywców i sprzedawców. Nadwyżka krajowych nabywców A B C Nadwyżka producenta B D Nadwyżka całkowita zmieniła się o IMPORT. (DO ZADANIA 3) Import zmniejszył się po wprowadzeniu cła Strata nabywców po wprowadzeniu cła (C, D, E, F) Korzyści europejskich producentów (C, G) Przychody państwa (C, D, E, F) Strata dobrobytu (D, F) 2/263 W sytuacji kiedy nie ma wymiany międzynarodowej cena światowa wina jest niższa od ceny krajowej we Francji. A. Załóż że import wina na rynku we Francji jest małą częścią całej światowej produkcji wina. Na rysunku przedstaw francuski rynek wina po wprowadzeniu wolnego handlu. W odpowiednim zestawieniu wskaż nadwyżkę konsumenta, nadwyżkę producenta i nadwyżkę całkowitą. B. Załóżmy że owady phylloxera zniszczyły wielką część zbiorów winogron w Kalifornii i Ameryce Poł. Jak wpłynie to na cenę światową wina? Pokaż wpływ na nadwyżkę konsumenta, producenta i nadwyżkę całkowitą. 4/262 Powiedzmy, że kraje członkowskie UE wprowadziły wspólne cło na importowane samochody. Załóż że Europa jest cenobiorcą na światowym rynku samochodów. Pokaż na rysunku: zmianę importu, stratę europejskich nabywców, korzyści producentów, przychody państwa, stratę dobrobytu spowodowaną tym cłem. (DO ZADANIA 4) Import zmniejszył się po wprowadzeniu cła Strata nabywców po wprowadzeniu cła (C, D, E, F) Korzyści europejskich producentów (C, G) Przychody państwa (C, D, E, F) Strata dobrobytu (D, F) NUREK, Pisownia!! 4/310 Przyjrzyj siê rynkowi taœmy klej¹cej: a. Jak ciê¿ar podatku od taœmy klej¹cej roz³o¿y³by siê miêdzy nabywców i sprzedawców, jeœli poda¿ na tym rynku jest bardzo elastyczna, a popyt bardzo nieelastyczny? Odpowiadaj¹c, odwo³aj siê do nadwy¿ki konsumenta i nadwy¿ki producenta b. Jak ciê¿ar podatku od taœmy klej¹cej roz³o¿y³by siê miêdzy nabywców i sprzedawców, jeœli poda¿ na tym rynku jest bardzo nieelastyczna, a popyt bardzo elastyczny? Porównaj swoj¹ odpowiedŸ z odpowiedzi¹ na pytanie a. odpowiedŸ a. Podatek od taœmy klej¹cej zwiêkszy³by zysk poniewa¿ producenci pozbyliby siê nadwy¿ki towaru który i tak by³by kupowany przez konsumentów posiadaj¹cych ,,nadwy¿kê'' pieniêdzy b. Podatek od taœmy klej¹cej zmniejszy³by zysk gdy¿ w przeciwieñstwie do sytuacji z podpunktu a to poda¿ a nie popyt jest nieelastyczny, przez co produkcja tylko nieznacznie siê zwiêkszy a natomiast popyt zmaleje w wiêkszym stopniu. 5/310 Pañstwo opodatkowuje kupno skarpetek a. na rysunku poka¿ wp³yw takiego podatku na cenê i iloœæ równowagi na rynku skarpetek. w przypadku sytuacji przed i po na³o¿eniu podatku wska¿ nastêpuj¹ce obszary: wydatki ca³kowite konsumentów, utarg ca³kowity producentów ,przychód pañstwa z opodatkowania b. czy cena otrzymywana przez sprzedawców roœnie czy maleje czy jesteœ w stanie stwierdziæ czy utarg ca³kowity sprzedawców roœnie czy maleje? odpowiedŸ uzasadnij c. czy cena p³acona przez nabywców roœnie czy maleje. czy jesteœ w stanie stwierdziæ czy wydatki ca³kowite konsumentów rosn¹ czy malej¹, szczegó³owo uzasadnij swoj¹ odpowiedŸ (wskazówka: pomyœl o elastycznoœci.) czy jeœli wydatki ca³kowite konsumentów malej¹ oznacza to zwiêkszenie siê nadwy¿ki konsumenta dlaczego? a. A – przychód pañstwa z opodatkowania B,C,D – utarg ca³kowity producentów A,G – przychód pañstwa b. Cena otrzymywana przez sprzedawców roœnie Utarg roœnie c. cena p³acona przez nabywców roœnie wydatki ca³kowite zmalej¹ 6/310 BRAK 1/394 Poka¿ wp³yw ka¿dego z nastêpuj¹cych zdarzeñ na rynek pracy zatrudnionych ga³êzi produkuj¹cej komputery Pañstwo kupuje komputery osobiste wszystkim studentom Uniwersytetu ODP: Popyt na komputery wzrasta b)Zwiêksza siê liczba absolwentów Uniwersytetów, koñcz¹cych In¿ynieriê i Informatykê ODP: Zwiêkszy popyt na kupno komputerów, gdy¿ jest zapotrzebowanie przez informatyków i In¿ynierów. c)Przedsiêbiorstwa produkuj¹ce komputery buduja nowe zak³ady produkcyjne. ODP: Zwiêksza siê poda¿ 2/395 Za³ó¿my ¿e pañstwo planujê uchwalenie nowej ustawy której celem jest zmniejszenie kosztów opieki spo³ecznej: wszyscy obywatele maja od tej pory zjadaæ jedno jab³ko dziennie. jak nowa ustawa wp³ynie na popyt na jab³ka i cenê równowagi rynkowej jab³ek ? Odp: Popyt na Jab³ka wzroœnie natomiast cena równowagi rynkowej równie¿ wzrasta Jak nowa ustawa wp³ynie na wielkoœæ produktu krañcowego pracy zbieraczy jab³ek, a tak¿e na ich wartoœæ produktu krañcowego pracy.? Odp: Produkt krañcowy pracy zbieraczy jab³ek, a tak¿e ich wartoœæ produktu krañcowego w miarê zwiêksza siê z liczb¹ zatrudnionych natomiast produkt krañcowy maleje. Jak nowa ustawa wp³ynie na popyt na us³ugi zbieraczy jab³ek a tak¿e na p³ace równowagi na rynku tych us³ug Odp: P³aca siê zmniejsza, a popyt zwiêksza. 3/395 BRAK ZAD. ELASTYCZNOSÆ DOCHODOWA DLA POLSKI W LATACH 1989-1999 ( co dwa lata ) Wzrost PKB w 1989 – wzrost 2.1% Wzrost PKB w 1991 – wzrost 2.8% Wzrost PKB w 1993 – wzrost 3.8% Wzrost PKB w 1995 – wzrost 7.0% Wzrost PKB w 1997 – wzrost 3.8% Wzrost Œr. dochodów w 1989 – 2.9 Wzrost Œr. dochodów w 1991 – 3.0 Wzrost Œr. dochodów w 1993 – 4.2 Wzrost Œr. dochodów w 1995 – 5.3 Wzrost Œr. dochodów w 1997 – 3.2 Wzrost Œr. dochodów w 1999 – 2.0 lata 1989 1991 1993 1995 1997 1999 Wzrost 2.1 2.8 3.8 7.0 6.8 3.8 1999 1997 1995 1993 1991 1989 pkb (%) Wzrost œredniej dochodów (%) 2.9 3.0 4.2 5.3 3.2 2.0 3.8% : 2.0% = 1.9 6.8% : 4.2% = 1.61 7.0% : 3% = 1.32 3.8% : 4.2% = 0.9 2.8% : 3.0% =0.93 2.1% : 2.9% = 0.72 >1 >1 >1 <1 <1 >1 ?% popytu : ?% dochodu elastyczny elastyczny elastyczny nieelastyczny nieelastyczny nieelastyczny Ÿrod³o: http://www.stat.gov.pl Pałyska, Magdalena 9/105 Przypuśćmy, że wszystkie dobra mogą być wytwarzane przy mniejszych nakładach pracy niż w Belgii a) W jakim sensie koszty produkcji wszystkich dóbr są niższe w Niemczech niż w Belgii? b) W jakim sensie koszty produkcji niektórych dóbr są niższe w Belgii niż w Niemczech? c) Czy Niemcy i Belgia handlując ze sobą osiągnęłyby korzyści? Wyjaśnij związek swojej odpowiedzi z odpowiedziami na pytania a) i b) w tym zadaniu. a). Koszty produkcji w Niemczech są niższe ponieważ Niemcy produkują dobra w krótszym czasie. b). Gdy weźmiemy do porównania 2 dobra: jedno dobro w Niemczech produkowane najwyższym kosztem a w Belgi najniższym kosztem, wtedy Belgia może mieć niższy koszt produkcji. c). Mogą osiągnąć korzyści gdyż będą sprzedawać dobra które taniej produkują. Zadanie: Ułożyć jedno zadanie możliwie wesołe na obliczanie przewagi komparatywnej w wymianie międzynarodowej: W przypadku braku wymiany międzynarodowej, cena światowa klapek „japonek” jest równa 30$ i jest niższa od ceny klapek „japonek” we Francji 50$, ale wyższa od ceny klapek „japonek” w Chinach - 2$ Zadanie prosze rowniez rozwiazac Cwiczenia na przewage komparatywna powinny byc raczej w dobrach innych, a nie cenach. PĘKUL, ↑D ↓D Sst ał a Podczas lata wzrost zapotrzebowania na kostiumy kąpielowy Podczas lata spadek zapotrzebowania na parasole S ↑ Podczas deszczowej jesieni wzrasta zapotrzebowanie na parasole co wpłynie na oczekiwania producenta na większe zyski i spowoduje wzrost produkcji Tańszy koszt materiału, z którego są produkowane parasole wpłynie na wzrost produkcji parasoli nawet w lato, gdyż producenci będą oczekiwać zysków na jesieni S ↓ We wrześniu zapotrzebowanie na książki używane wzrasta, zaś uczniów którzy je sprzedają jest coraz mniej W połowie semestru jest mniej chętnych na zakup używanych podręczników i jednoczenie mniej uczniów, którzy takie książki mają jeszcze do sprzedania ↑D Sst ał a ↓D P P S S ↑ P* ↓ D Q* → Q D P↑ Q↑ S ↑ ← Q P↓ Q↓ P P S D S’ S ↕ D’ D’ S’ D Q → P↕ Q↑ Q P↓ Q↕ S↓ P D’ P D S’ S’ D S S ↑ D’ ↔ P↑ Q↕ Q Q P↕ Q↓ PODNIESIŃSKA 10/369 Koszty produkcji w Harry's Bar podano poniżej Q(liczba pojemników) koszt zmienny koszt całkowity 0 0 30 1 10 40 2 25 55 3 45 75 4 70 100 5 100 130 6 135 165 a) Dla każdej wielkości produkcji oblicz przeciętny koszt zmienny i całkowity koszt stały=30 przeciętny koszt zmienny=koszt zmienny/wielkość producji 1=10/1=10 2=25/2=12,5 3=45/3=15 4=70/4=17,5 5=100/5=20 6=135/6=22,5 przciętny koszt zmienny=koszt całkowity/wielkość produkcji 1=40/1=1 2=55/2=25 3=75/3=25 4=100/4=25 5=130/5=26 6=165/6=27,5 10/52 wyjaśnij czy następujące działania państwa są podyktowane troską o sprawiedliwość czy troską o efektywność. Jeśli chodzi o efektywność podaj rodzaj zawodności rynku. a) kontrola cen dostaw wody b)kontrola cen elektryczności c)zaopatrywanie części ubogich w talony, za które można dostać żywność d)zakazanie palenia w miejscach publicznych e)zaostrzenie kar za jazdę po pijaku a)troska o efektywność zawodność -siła robocza b)troska o efektywność zawodność -siła robocza c)troska o sprawiedliwość d)troska o sprawiedliwość e)troska o sprawiedliwość F)troska o efektywność 11/369 przeanalizuj dane w poniższym zestawieniu, które zawiera informacje o długookresowym koszcie całkowitym produkcji (w euro) w trzech różnych firmach. Wielkość producji 1 2 3 4 5 6 7 przedsiębiorstwo A 60 70 80 90 100 110 120 przedsiębiorstwo B 11 24 39 56 75 96 119 przedsiębiorstwo C 21 34 49 66 85 106 129 W którym z tych przedsiębiorstw występują korzyści skali a w którym niekorzyści Przedsiębiorstwo A,C-niekorzyści skali Przedsiębiorstwo B-korzyści skali 12/53 Co konkretnie oznacza że Twój poziom życia rozni sie od poziomu zycia Twoich rodzicow czy dziadkow, kiedy byli w Twoim wieku? dlaczego doszło do tych zmian? Dotyczy to produkcyjności. Wdzisiejszych czasach pracownik w ciągu okreslonego czasu jest w stanie wiecej wyprodukowac niz pracownik kilkanascie lat temu czy kilkadziesiąt. Wplyw na to ma wykształcenie pracownika lepsza dostępność towaru i nowoczesna techonologia 4/103 victoria i David mieszkają razem. Oczywiście, najbardziej absorbują ich studia, lecz mają również nieco czasu na swoje ulubionezajęcia: pieczenie pizzy warzenie domowego piwa. Victoria potrzebuje 4 godziny na wytworzenie beczułki piwa i 2 godziny na upieczenie pizyy. Davidowi te czynności zajmują odpowiednio 6godzin i 4 godziny a)ile wynosi koszt alternatywny zrobienia pizzy Victorii i Davida? Kto ma przewagę absolutną w produkcji pizzy? Kto ma przewagę komparatywną? koszt alternatywny1 pizzy: Victoria-1/2 beczułki piwa Dawid-2/3 beczułki piwa przewaga absolutna-victoria przewaga komparatywna- victoria b)Jeżeli Victoria i David zdecydują się na wymianę kto będzie wymoeniał pizze na domowe piwo?? Victoria c) Cenę pizzy można wyrazić w baryłkach piwa. Ile wynosi wyrażona w piwie najwyższa lecz korzystna dla obu stron cena pizzy?? ile wynosi cena najniższa? uzasadnij Cena Najwyższa 2/3 Cena najniższa 1/3 6/75 Który z następujących tematów dotyczy mikroekonomii a który makroekonomii? a)decyzja rodziny o tym jaką część dochodu zaoszczędzić b)wpływ przepisów prawa na emisję zaniczyszczeń przez samochodzy c)wpływ zwięksonych oszczędności krajowych na wzrost ekonomiczny d)decyzja przedsiębiorstw o liczbie zatrudnionych pracowników e)związek między stopą inflacji a zmianami ilości pieniądza w gospodarce a)mikroekonomia b)mikroekonomia c)makroekonomia d)mikroekonomia e)makroekonomia PODNIESIŃSKI, 11/165 Załóżmy , że w regionie w którym występuje duż koncentracja upraw psszenicy, wystąpiła duża powudź. a)sytuacja rolników których zbiory zostały zniszczone przez powudź, bardzo się pogorszyłą, jednak rolnicy, których zbioery ocalały skorzystali na tej klęsce. Jak to jest możliwe? b)jakich dodatkowych informacji o rynku pszenicy potrzebowałbyś żeby ustalić czy rolnicy jako grupa stracili czy tez zyskali za sprawą powodzi? Odp. Rnicy, Których uprawy zostali zniszczone pogorszyła się bo nie mieli co sprzedać a nawet musieli pozyskać tą pszenice od innych co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Natomiast sytuacja rolnków którym pszenica ocalała poprawiłła się ponieważ popyt na nią wzrósł a z tym i cena. b)Potrzebowałbym danych z ubiegłego roku dotyczących ceny pszenicy i ile rolnicy wyprodukowali a takżę danych ile pszenicy zginełow powosdzi ile ocalałao i po ile można było ją sprzedać. 12/165 Wyjaśnij dlaczego następujące opinie mogą byc prawdziwe. Susza na świecie zwiększa utarg całkowity , kóry wszyscy rolnicy utrzymuja za pomoca sprzedaży ziarern, lecz susza która dotyka tylko Francje, zmniejsza utarg całkowity francuskich rolników? Odp Susza na całym świecie zwiększa utarg całkowity wszystkich pracowników ponieważ popyt na ziarno jest bardzo duży zboże jest wszędzie drogie. Jednak susza w samej Francji bardzo osłabi francuskich rolników ponieważ będą musieli importować zboże za granice, które będzie droższe. 1/309 Jak dowiedzieliśmy się w tym rozdziale efekty zewnetrzne towarzyszą znacznie dobrom publicznym jak i wspólnym zasobom . a)czy w przypadku dób publicznych efety zewnętrzne maja głownie charater pozytywny czy negatywny? posypywanie dróg piaskiem w zime edukacja drogi gminne ulice w miastach b)Dlaczego Twoim zdaniem państwo oferuje rózwniez doba które są dobarami puiblicznymi? Odp a)Bezpieczeństwo zapeniane przez policje- jest to dobro zaliczane do dóbr monopolu naturalnego ponieważ policja broni każdego człowieka i nikt nie może jej tego zabronić Posypywanie dróg piaskiem w zime- jest to dobro publiczne ponieważ każdyt człowwiek może z tego korzystać Edukacja jest to dobro puibliczne ponieważ każdy człowiek ma zapewniona naukę do 18 roku życia i nikt nie może nam tego zabrać Drogi gminne są to wspólne zasobe publicxzne może z nich korzystać każdy dowoli Ulice w miastach jest to wpólny zasób z którego każdy może korzystać ale dba o nie miasto b) Państwo oferuje również dobra które nie są publicze, bo dużo dóbr jest potrzebnych a ciężko było by wziąść wszystko na siebie. Także jak któś oferuje jakieś dobro to się z tego utzrymuje. 8/165 Czy spodziewasz się że cenowa elastyczność popytu jest większa na rynku wszystkich lodów, czy na rynku lodów waniliowych? Czy spodziewasz się że cenowa elastyczność podaży jest większa na rynku wszystkich lodów czy na rynku lodów waniliowych? Uzasadnij odpowiedz. Odp Uważam że elastyczność cenowa popytu jest większa dla wszystkich lodów, ponieważ jest ich bardzo dużo, po porównaniu samych waniliowych będzie znaczna różnica. Elastyczność cenowa podaży także jest większa po stronie wszystkich lodów z tego samego powodu. 1/103 ROZWAŻMY SYTUACJĘ OGRODNIKA I ROLNIKA Z PRZYKŁADU PODANEGO W TYM ROZDZIALE. WYJAŚNIJ, DLACZEGO KOSZT ALTERNATYWNY OGRODNIKA WYTWORZENIA 1 KG MIĘSA WYNOSI 4 KG ZIEMNIAKÓW. WYJAŚNIJ, DLACZEGO KOSZT ALTERNATYWNY ROLNIKA WYTWORZENIA 1 KG MIĘSA WYNOSI 2 KG ZIEMNIAKOW. Wprowadzic dane do komputera! JEŻELI ZDECYDUJE SIĘ NA PRODUKCJĘ 1 KG MIĘSA KOSZT ALTERNATYWNY BĘDZIE WYNOSIŁ 4 KG ZIEMNIAKÓW, GDYŻ „STRACI” CZAS NA PRODUKCJĘ ZIEMNIAKÓW. ROLNIK: PRZY PRODUKCJI 1 KG MIĘSA KOSZT ALTERNATYWNY WYNOSI 2 KG ZIEMNIAKÓW. W CZASI W KTÓRYM WYTWORZY 1 KG MIĘSA, MOŻE WYTWORZYC 2 KG ZIEMNIAKOW. GDY SIĘ ZDECYDUJE NA PRODUKCJĘ 1 KG MIĘSA NIE WYPRODUKUJE JUŻ 2 KG ZIEMNIAKÓW. 2/103 W CIĄGU GODZ. MANUELA MOŻE PRZECZYTAĆ 20 STR PODRĘCZNIKA EKONOMII ALBO 50 STR PODRĘCZNIKA SOCJOLOGII. NA STUDIOWANIE POŚWIĘCA ONA 5 GODZ DZIENNIE. A. NARYSUJ GRANICĘ MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH MANUELI, DOTYCZĄCĄ CZYTANIA PODRĘCZNIKOW EKONOMII I SOCJOLOGII. B. JAKI JEST KOSZT ALTERNATYWNY MANUELI PRZECZYTANIA 100 STR PODRĘCZNIKA SOCJOLOGII. A. B. 1H 20 STR EKONOMII 50 STR SOCJOLOGII 2H-100 STR SOCJOLOGII KOSZT ALTERNATYWNY PRZECZYTANIA 100 STR SOCJOLOGII TO 40 STR EKONOMII. 3/103 PRACOWNIK PSZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO ZARÓWNO W WIELKIEJ BRYTANII, JAK I JAPONII MOŻE WYPRODUKOWAC 4 SAMOCHODY ROCZNIE. ROLNIK W WIELKIEJ BRYTANII MOŻE WYTWORZYĆ 1O TON ZIARNA ROCZNIE, NATOMIAST ROLNIK W JAPONII TYLKO 5 TON. ZAŁÓŻMY, ŻE OBYDWA KRAJE MAJĄ PO 100 MLN PRACOWNIKÓW CO UPROŚCI ANALIZĘ. A. OPISZ TĄ SYTUACJĘ ZA POMOCĄ TABLICY PODOBNEJ DO TABLICY 3.1. B. NARYSUJ GRANICĘ MOZLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH WIELKIEJ BRYTANII I JAPONII. C. ILE WYNOSI KOSZT ALTERNATYWNY SAMOCHODU I ZBOZA W WIELKIEJ BRYTANII ? ILE WYNOSZA TE KOSZTYALTERNATYWNE W JAPONII? WSTAW TE DANE DO TABLICY PODOMNEJ DO TABLICY 3.3 D. KTÓRY KRAJ MA PSZEWAGĘ ABSOLUTNĄ W PRODUKCIJ SAMOCHODÓW, A KTÓRY W PRODUKCIJ ZIARNA? E. KTÓRY KRAJ MA PRZEWAGĘ KOMPARATYWNĄ W PRODUKCIJ SAMOCHODOW, A KTÓRY W PRODUKCIJ ZIARNA? F. PRZYJMIJMY, ŻE KIEDY NIE MA WYMIANY, POLOWA PRACOWNIKÓW W OBYDWUKRAJACH WYTWARZA SAMOCHODY, A DRUGA POŁOWA ZIARNO. ILE SAMOCHODOW I ILE ZBOŻA WYPRODUKUJE KAŻDY KRAJ? D. OBA KRAJE PRODUKUJĄ 4 SAMOCHODY ROCZNIE,ŻADEN NIE MA PRZEWAGI ABSOLUTNEJ. W PRODUKCIJ ZIARNA PRZEWAGĘ ABSOLUTNĄ MA WIELKA BRYTANJA. E. W PRODUKCJI SAMOCHODOW PRZEWAGĘ KOMPARATYWNĄ MA JAPONIA. W PRODUKCJI ZIARNA OBA KRAJE TRACĄ TAKĄ SAMĄ ILOŚC DOBRA DRUGIEGO- SAMOCHODOW. F. WIELKA BRYTANJA 1 SAMOCHOD, 2.5 TONY ZBOZA JAPONIA 1 SAMOCHOD,1.25 TONY ZBOZA 3/310 JEDNĄ Z NAJWIĘKSZYCH BRYTYJSKICH KORPORACJI RADIOWO TELEWIZYJNYCH JEST BBC, JEST W DUŻEJ CZĘŚCI FINANSOWANA Z WPLYWOW Z ABONAMENTU. CHARLES WPROST UWIELBIA OGLĄDAĆ MECZE PILKI NOŻNEJ TRANSMITOWANE PRZEZ BBC, JEDNAK NIGDY NIE PŁACI ABONAMENTU. A. JAK EKONOMIŚCI NAZWALI BY CHARLESA? B. W JAKI SPOSÓB PAŃSTWO MOŻE ROZWIĄZAĆ PROBLEMY SPOWODOWANE PRZEZ TAKICH LUDZI JAK CHARLES? C. PODAJ KILKA SPOSOBÓW ROZWIĄZANIA TYCH SAMYCH PROBLEMOW PRZEZ RYNEK PRYWATNY. JAK ISTNIENIE TELEWIZJI KABLOWEJ I SATELITARNEJ WPLYWA NA ANALIZOWANĄ SYTUACJĘ? A. EKONOMIŚCI NAZALI BYCHARLESA GAPOWICZEM. B. PAŃSTWO POWINNO ZATRUDNIĆ SPECJALNE SŁUŻBY KTÓRE BY KONTROLOWAŁY I NARZUCAŁY KARY ZA NIE PŁACENIE ABONAMENYU. C. TELEWIZJA KABLOWA I SATELITARNAWPŁYWA NA TĄ SYTUACJE W TAKI SPOSÓB ŻE CORAZ WIECEJ LUDZI NIE PŁACI ABONAMENTU BO WOLI PŁACIĆ ZA TV KABLOWĄ LUB SATELITARNĄ KTÓRA JEST OBSZERNIEJSZA CZYLI MA WIECEJ KANAŁÓW. TEJ TV NIE DA SIĘ OKŁAMAĆ NA NIE PŁACENIE,JAK SIĘ NIE PŁACI TO I NIE OGLĄDA. 1/309 JAK DOWIEDZIELIŚMY SIĘ W TYM ROZDZIALE,EFEKTY ZEWNETRZNE TOWARZYSZA ZARÓWNO DOBROM PUBLICZNYM, JAK I WSPÓLNYM ZASOBOM. A. CZY W PRZYPADKU DÓBR PUBLICZNYCH EFEKTY ZEWNĘTRZNE MAJĄ GŁÓWNIE CHARAKTER POZYTYWNY CZY NEGATYWNY? PODAJ PRZYKŁADY. CZY ILOŚĆ DÓBR PUBLICZNYCH, JAKĄ DOSTARCZAŁYBY RYNEK,JEST OGÓLNIE MNIEJSZA,CZY WIĘKSZA OD ILOŚCI,KTÓRĄ MOŻNA UZNAĆ ZA EFEKTYWNĄ? B. CZY W PRZYPADKU WSPÓLNYCH ZASOBÓW EFEKTY ZEWNETRZNE MAJA GŁOWNIE CHARAKTER POZYTYWNY CZY TEŻ NEGATYWNY? PODAJ PRZYKŁAD. CZY SKALA WYKORZYSTANIA WSPOLNYCH ZASOBOW JAKĄ ZAPEWNIAL BY RYNEK JEST OGÓLNIE MNIEJSZA CZY WIĘKSZA OD SKALI EFEKTYWNEJ? A. MOIM ZDANIEM EFEKTY ZEWNĘTRZNE MAJĄ CHARAKTER POZYTYWNY. NP. PODCZAS PARADY NIKT NIE MOŻE ZABRONIĆ UCZESTNIKOM PATRZENIA I CIESZENIA SIĘ Z DOBREJ ZABAWY. ILOŚC DOBR PUBLICZNYCH DOSTARCZANYCH PRZEZ RYNEK JEST WIĘKSZA OD EFEKTYTWNYCH. B. W PRZYPADKU WSPÓLNYCH ZASOBÓW EFEKTY ZEWNĘTRZNE MAJĄ WPŁYW POZYTYWNY. NP.PIĘKNE ALPY CZY SUDETY, KAŻDY MOŻE JE OGLĄDAĆ I TAM WYPOCZYWAĆ. SKALA WYKORZYSTANIA WSPÓLNYCH ZASOBOW JEST WIĘKSZA OD SKALI EFEKTYWNEJ. PUŚCIAN, Dominika Elastyczność dochodowa popytu w Polsce latach 1989-1999 Wzrost PKB w 1989 - wzrost o 0,2% Wzrost PKB w 1999 – wzrost o 4,1% Śr. Wynagrodzenie w 1989 – 206 705 starych złotych ( 20,67zł nowych ) Śr. Wynagrodzenie w 1999 – 1706,74 zł Elastyczność dochodowa popytu = % zmiana popytu : % zmianę dochodu Elastyczność dochodowa popytu = 3,9% : 8159,09% Elastyczność dochodowa popytu = 0,00047689 Zatem elastyczność dochodowa popytu w Polsce w latach 1989 – 1999 wynosi 0,00047689 Źródło danych: www.stat.gov.pl Źródło danych: www.stat.gov.pl Pięć pytań dotyczących rozdziału : KOSZTY PRODUKCJI (TEST WIELOKROTNEGO WYBORU) W jaki sposób przedsiębiorstwa maksymalizują zyski? a) optymalizacja sprzedaży b) zwolnienia pracowników c) mniejsze zarobki d) używanie tańszych produktów Dlaczego przedsiębiorstwa nie biorą pod uwagę kosztów ukrytych? a) są to koszty mało ważne, nic nie znaczące b) księgowe nie znają czegoś takiego c) nie ma czegoś takiego w świecie przedsiębiorstw d) zadaniem księgowych jest obliczyć odpływ pieniądza, to ekonomiści biorą pod uwagę koszty pieniężne i to z czego musimy zrezygnować Dlaczego, według ekonomi, wraz z wzrostem liczby pracowników maleje produkcyjność krańcowa? a) w przedsiębiorstwie jest za mało miejsca, za dużo pracowników b) pracownicy mają ograniczony dostęp do maszyn c) praca rozkłada się na kilka osób, pracownicy nie dają z siebie wszystkiego d) pracownicy są leniwi Jak często przedsiębiorstwa biorą pod uwagę koszty alternatywne? a) zawsze b) często c) rzadko d) nigdy Dlaczego punkt odpowiadający minimum przeciętnego kosztu całkowitego jest taki ważny? a) aby wyznaczyć średnie wynagrodzenie b) aby wiedzieć ilu pracowników zatrudnić c) aby określić wielkość produkcji d) aby określić straty i zyski Prawidłowe odpowiedzi zaznaczone na zielono PYŚKIEWICZ Koszt alternatywny produkcji mięsa i ziemniaków Wyszczególnienie Kraj 1 Kraj 2 Koszt alternatywny 1 kg mięsa 1 kg ziemniaków 4 kg ziemniaków 1/4 kg mięsa 2 kg ziemniaków 1/2 kg mięsa M1=24/48*Z2+24=1/2 Z2+24 M2=8/32*Z1+8=1/4 Z1+8 M1= 4Z1 Z1=1/4M1 M2=2Z2 Z1=1/2M2 2Z<PM<4Z 1/4M<PZ<1/2M Kraj pierwszy będzie produkował wyłącznie ziemniaki, czyli 32 kg. Następnie będzie wymieniać 15 kg ziemniaków na 6 kg mięsa (1 kg mięsa-2,5 kg ziemniaków). Korzyści z wymiany: podsumowanie kraj 1 Wyszczególnienie nie ma wymiany produkcja i konsumpcja jest wymiana: produkcja wymiana konsumpcja korzyści z wymiany: zwiększenie się konsumpcji o kraj 2 mięso ziemniaki mięso ziemniaki 4 16 12 24 0 32 19 10 dostaje 6 oddaje 15 oddaje 6 dostaje 15 6 17 13 25 2 1 1 1 10/369 a. Dla każdej wielkości produkcji oblicz przeciętny koszt zmienny, przeciętny koszt całkowity i koszt krańcowy. b. Narysuj wszystkie trzy krzywe kosztów. Na czym polega związek między krzywą kosztu krańcowego a krzywą przeciętnego kosztu całkowitego? Na czym polega związek między krzywą kosztu krańcowego a krzywą przeciętnego kosztu zmiennego? Odpowiedz uzasadnij. Prosze to wprowadzic do powyzszego wykresu, zaczelam go dla Pana...i skonczylam Q (liczba pojemnikó w) 0 1 2 3 4 5 6 Koszt zmienny (w euro) Koszt całkowity (w euro) Przeciętny koszt zmienny Przeciętny koszt całkowity Koszt krańcowy 0 10 25 45 70 100 135 30 40 55 75 100 130 165 0 10 12,5 15 17,5 20 22,5 0 40 27,5 25 25 26 27,5 10 15 20 25 30 35 180 160 140 120 VC TC AVC ATC MC 100 80 60 40 20 0 0 1 2 3 4 5 6 Związek między krzywą kosztu krańcowego a krzywą przeciętnego kosztu całkowitego – gdy koszt krańcowy jest mniejszy od przeciętnego kosztu całkowitego, przeciętny koszt całkowity maleje i odwrotnie. Związek między krzywą kosztu krańcowego a krzywą przeciętnego kosztu zmiennego – jeżeli przeciętny koszt zmienny rośnie to koszt krańcowy również rośnie i na odwrót. 11/369 Przeanalizuj dane w poniższym zestawieniu, które zawiera informacje o długookresowym koszcie całkowitym produkcji (w euro) w trzech różnych formach. Przedsiębiorstwo A przeciętny Wielkość długookresowy długookresowy produkcji koszt całkowity koszt całkowity 1 2 3 4 5 6 7 60 70 80 90 100 110 120 60 45 26.67 22.5 20 18.34 17.14 Przedsiębiorstwo B przeciętny Wielkość długookresowy długookresowy produkcji koszt całkowity koszt całkowity 1 2 3 4 5 6 7 11 24 39 56 75 96 119 11 12 13 14 15 16 17 Przedsiębiorstwo C przeciętny Wielkość długookresowy długookresowy produkcji koszt całkowity koszt całkowity 1 2 3 4 5 6 7 21 34 49 66 85 106 129 21 17 16.34 16.5 17 17.67 18.43 W który m z tych przedsiębiorstw występują korzyści skali, a w którym niekorzyści skali Korzyści skali-A Niekorzyści skali-B Dlaczego nie zestawic tego w jednej tabelce i kazac komputerowi narysowac te wykresy (specjalizacja!) Prosze zrobic tak opierajac sie na sposobie pokazanym wyzej... W razie problemow pytac RACZAK, Olga 3/263 Kiedy nie ma wymiany międzynarodowej, cena światowa bawełny jest niższa od ceny bawełny w kraju A i wyższa od ceny bawełny w kraju B. Za pomocą wykresów podaży i popytu oraz zestawień informujących o zmianach dobrobytu, pokaż korzyści z wymiany w każdym kraju. Porównaj wyniki uzyskane dla tych dwóch krajów. DANE P kraj A > P światowa > P kraj B Kraj A: Wyszczególnienie Przed wprowadzeniem Przyrost nadwyżki całkowitej wolnego handlu = Nadwyżka konsumenta A korzyści z wolnego rynku Nadwyżka producenta B+C Po wprowadzeniu wolnego handlu Zmiana A+B+D +(B+D) C -B A+B+C A+B+C+D +D Wyszczególnienie Przed wprowadzeniem wolnego handlu Po wprowadzeniu wolnego handlu Zmiana Nadwyżka konsumenta A+B A -B Nadwyżka całkowita Kraj B: Nadwyżka producenta Nadwyżka całkowita Przyrost nadwyżki całkowitej B+C+D C = A+B+C korzyści z wolnego rynku A+B+C+D PODSUMOWANIE: 1. Nabywcy kraju A korzystają, ponieważ stają się importerem bawełny w wymianie międzynarodowej. +(B+D) +D 2. Kraj B staje się eksporterem bawełny i w ten sposób krajowi sprzedawcy korzystają. RUTKOWSKA, Katarzyna 10 pytań sprawdzających wiedzę w formie testu do rozdziału 4 1) Cechą rynku konkurencyjnego nie jest: a) obecność wielu nabywców i sprzedawców b) duża konkurencyjność c) wymiana zachodząca przy dobrowolnym kontakcie nabywcy i sprzedawcy d) zdolność pojedynczego nabywcy na wpłynięcie na poziom cen 2) Przykładem dóbr komplementarnych są: a) sweter i ciepła bluza b) kawa i herbata c) cukier i herbata d) pióro i długopis 3) Jeśli zwiększa się cena czynników produkcji, podaż: a) zwiększa się b) pozostaje bez zmian c) zmniejsza się d) zależy to od konkretnego dobra 4) Proces wzrostu poziomu cen powodujący niekontrolowane społecznie zmiany proporcji podziału dochodu narodowego to: a) równowaga b) nadwyżka c) niedobór d) inflacja 5) Czynnikiem związanym z rynkiem kształtującym wielkość popytu nie jest: a) wielkość dochodów b) cena substytutów c) przewidywania co do kształtowania się cen w przyszłości d) gust konsumenta 6) W punkcie przecięcia krzywej podaży i popytu powstaje: a) nadwyżka b) niedobór c) równowaga rynkowa d) wielkość zapotrzebowania 7) Kiedy cena rynkowa przewyższa cenę równowagi: a) istnieje nadwyżka dobra, która powoduje spadek ceny rynkowej b) istnieje nadwyżka dobra, która powoduje wzrost ceny rynkowej c) istnieje nadwyżka, która nie wpływa na cenę rynkową d) istnieje niedobór, który powoduje, że cena rynkowa wzrasta 8) Cena dowolnego dobra osiąga taki poziom, przy którym ilość oferowana dobra i wielkość zapotrzebowania na to dobro się zmniejszają to: a) prawo podaży b) prawo popytu i podaży c) prawo popytu d) ilość równowagi 9) W sytuacji, gdy podaż maleje a popyt rośnie: a) rośnie ilość i cena b) rośnie cena, maleje ilość c) nie wiadomo co dzieje się z ilością, cena rośnie d) nie wiadomo co dzieje się z ceną, ilość rośnie 10) W sytuacji, gdy podaż i popyt maleją: a) linia popytu i podaży przesuwa się w prawo b) linia popytu przesuwa się w prawo, zaś podaży w lewo c) linia popytu i podaży przesuwa się w lewo d) linia popytu przesuwa się w lewo, zaś podaży w prawo SAWCZUK, Ilona 6/236 Pewnego dnia po wykładzie z ekonomii twój przyjaciel stwierdził, że opodatkowanie żywnoci byłoby dobrym sposobem osišgnięcia przychodu, ponieważ popyt na żywnoć jest doć nieelastyczny. Dlaczego opodatkowanie żywnoœci jest dobrym sposobem zgromadzenia przychodu? A dlaczego nie jest? Za opodatkowaniem żywno ci: większy przychód dla państwa, podniesienie standardu produkcji żywno ci, lepsza polityka zagraniczna w zakresie eksportowania i importowania żywno ci Przeciw opodatkowaniu żywno ci: wyższa cena, 5/236 Załóżmy, że państwo nakłada podatek na olej opałowy. a) czy bardziej prawdopodobne jest, ze starata dobrobytu spowodowanapodatkiem okaże sie wieksza w roku pierwszym po jego wprowadzeniu, czy też w roku 5 po jego wprowadzeniu? Uzasadnij. b)Czy barzdiej prawdopodobne jest, że przychód państwa z tego podatku okaże się wiekszy w pierwszym roku po jego wprowadzeniu? Moim zdaniem straty będš bardziej odczuwalne po 1. Roku wprowadzenia podatku, ponieważ ludzie nie spodziewali się wej cia w życie, natomiast po 5 latach będš zdecydowanie bardziej elastyczni, co spowoduje nadrobienie spadku dochodu 4/541 Na niektórych uniwersytetach profesorowie ekonomii zarabiajš wiecej niż profesorowie specjalizujšcy się w innych dziedzinach wiedzy. a) Jaka moze być tego przyczyna\? b) Inne uniwersytety stosujš [...] Jakš rolę odgrywa zróżnicowanie wymogów dotyczšcych liczby godzin przepracowanych przez wykładowce na rzecz uniwersytetu? a) Prof. ekonomii zarabiaj więcej na uczelniach, ponieważ jest to atrakcyjny i przydatny kierunek, studiuje go wielu ludzi. b) Wykładowcy ekonomii majš mniej godzin przepracowanych, ponieważ maj wyższ stawkę godzinow, a w zwizku z tym, żeby zarobić tyle samo co inni maj przepracowane mniej godzin. 5/542 Sarah pracuje dla Jeremy'ego. [...] Przeanalizuj jej sytuację z ekonomicznego punktu widzenia. Z ekonomicznego punktu widzenia, Sarah powinna pracować dla Jeremy ego, ponieważ ma możliwo ć zarobienia większych pieniędzy w takim samym wymiarze czasowym. 6/542 WyobraŸ sobie, ze zaproponowano Ci dokonanie takiego oto wyboru. [...] Czy Twoja odpowiedŸ na to pytanie ma zwišzek z dyskusjš o roli wykształcenia...[...]? Pierwsza alternatywa jest zdecydowanie korzystniejsza, ponieważ samo otrzymanie dyplomu wiadczy o ukończeniu uczelni wyższej, ale nie można odzwierciedlić wiedzy, jakš absolwent posiada. Dlatego mojš odpowied można utożsamiać z dyskusj o roli wykształcenia. SITEK, Piotr 5/263 Napisz krótką wypowiedź, w której będziesz bronił lub krytykował następujące opinie na temat polityki gospodarczej. a. Państwo nie powinno pozwolić na import, jeśli zagraniczne przedsiębiorstwa sprzedają po cenach niższych od kosztów produkcji (to zjawisko jest nazywane dumpingiem). b. Państwo powinno na pewien czas zakazać importu dóbr, w przypadku których krajowy przemysł nie jest efektywny i walczy o przetrwanie na rynku. c. Państwo nie powinno pozwolić na import z krajów, w których przepisy o ochronie środowiska są bardziej łagodne niż w analizowanym kraju. a. Państwo nie powinno pozwolić na import danego dobra. Krajowe przedsiębiorstwa wtedy tracą klientów na swoje dobra i muszą się ratować przed upadkiem. Kraj który eksportuje po cenie niższej niż koszta produkcji może stać się monopolistą na rynku w dłuższym okresie czasu, poprzez eliminacje słabszych jednostek kraju do którego eksportuje dobra. W ten sposób może całkowicie opanować rynek. b. Państwa powinny na ten czas zakazać importu tych dóbr. Bo import może spowodować wiele szkód dla krajowego przemysłu. Kiedy jakiś przemysł w naszym kraju ma problemy, to nie należy jeszcze go dobijać importem takich samych dóbr. Przedsiębiorstwa przez taki import mogłyby zbankrutować, co doprowadziłoby do masowych zwolnień. Upadłość przedsiębiorstwa powoduje również straty finansowe dla budżetu państwa. c. To zależy od dobra, które te państwa mają importować. Jeżeli wytwarzanie tych dóbr związane jest ze środowiskiem to nie należy zezwalać na import z takich właśnie krajów, o niższych rygorach ochrony środowiska. Ceny za te dobra są tam zdecydowanie niższe, bo jest potrzebny mniejszy nakład finansowy na produkcję. Konkurencyjność krajowych dóbr tego samego rodzaju, jest niska. SMYKA, Katarzyna Oblicz elastycznosc dochodowa Polski w ostatnich 10 latach. Wzrost PKB w 1999 – wzrost o 4,1% Wzrost PKB w 2009-wzrost o 0,5 w trzecim kwartale Śr. Wynagrodzenie w 1999–1706,74 zł Śr. Wynagrodzenie w 2009 – 3113,86 proentowa zmiana popytu: [(0,5-4,1):4,1]x`100%=87,80488 w przybliżeniu 88% procentowa zmiana dochodu: [(3113,86-1706,74):1706,74]x100%=82,44489 w przyblizeniu 83% Elastyczność dochodowa popytu = % zmiana popytu : % zmianę dochodu Elastyczność dochodowa popytu = 88%:83% Elastyczność dochodowa popytu = 1,060241 Elastyczność dochodowa popytu w Polsce w latach 1999-2009 wynosi w przyblizeniu 1,06 prosze ja obliczyc! I pokayd jak Pani doszla do tego wyniku jakie sa elastycznosci dla kazdego roku? 5 pytań do działu 5 1)Czym jest cenowa elastycnosc popytu? 2)Jak obliczyc cenowa elastycznosc popytu? 3)Czym jest utarg calkowity? co dzieje sie z utargeiem w przypadku nieelastycznych i elastycznych krzywych popytu? 4)Czym jest cenowa elastycznosc podazy i od czego zalezy jej poziom? 5)Jak obliczana jest cenowa elastycznosc podazy ? co mozna powiedziec o podazy gdy ta elastycznosc jest mniejsza od 1 i ilosc zmienia sie wzglednie slabiej niz cena a co gdy jest wieksza od 1 i ilosc zmienia sie wzglednie bardziej niz cena? Prosze tez odpowiedziec na te pytania Oblicz elastycznosc dochodowa Polski w ostatnich 10 latach. Wzrost PKB w 1999 – wzrost o 4,1% Wzrost PKB w 2009-wzrost o 0,5 w trzecim kwartale Śr. Wynagrodzenie w 1999–1706,74 zł Śr. Wynagrodzenie w 2009 – 3113,86 proentowa zmiana popytu: [(0,5-4,1):4,1]x`100%=87,80488 w przybliżeniu 88% procentowa zmiana dochodu: [(3113,86-1706,74):1706,74]x100%=82,44489 w przyblizeniu 83% Elastyczność dochodowa popytu = % zmiana popytu : % zmianę dochodu Elastyczność dochodowa popytu = 88%:83% Elastyczność dochodowa popytu = 1,060241 Elastyczność dochodowa popytu w Polsce w latach 1999-2009 wynosi w przyblizeniu 1,06 5 pytań do działu 5 1)Czym jest cenowa elastycnosc popytu? 2)Jak obliczyc cenowa elastycznosc popytu? 3)Czym jest utarg calkowity? co dzieje sie z utargeiem w przypadku nieelastycznych i elastycznych krzywych popytu? 4)Czym jest cenowa elastycznosc podazy i od czego zalezy jej poziom? 5)Jak obliczana jest cenowa elastycznosc podazy ? co mozna powiedziec o podazy gdy ta elastycznosc jest mniejsza od 1 i ilosc zmienia sie wzglednie slabiej niz cena a co gdy jest wieksza od 1 i ilosc zmienia sie wzglednie bardziej niz cena? STOKOWSKA, Agnieszka Oblicz elastycznosc dochodowa popytu dla spoleczenstwa w latach 1989-1999. Rok procentowy wzrost pkb 1989 -8,9% 1990 -11,6% 1991 -7% 1992 2,5% 1993 3,8% 1994 5,2% 1995 7% 1996 6% 1997 6,8% 1998 4,8% 1999 4,1% 2000 4% % POPYTU : % DOCHODU 1989 -8,9% : 5,2% = -1,78 1990 -11,6% : 4,9% = -2,23 1991 -7% : 4,9% = -1,42 1992 2,5% : 3% = 0,83 procentowy wzrost średniej dochodów 5% 5,2% 4,9% 3% 3,1% 3,4% 2,5% 4,1% 1,9% 3,2% 3,1% 2,9% <1 <1 <1 <1 nieelastyczny nieelastyczny nieelastyczny nieelastyczny 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 3,8% : 3,1% = 1.22 5,2% : 3,4% = 1.52 7% : 2,5% = 2,8 6% : 4,1% = 1,46 6,8% : 1,9% = 3,5 4,8% : 3,2% = 1,5 4,1% : 3,1% = 1,32 4% : 2,9% = 1,37 >1 >1 >1 >1 >1 >1 >1 >1 elastyczny elastyczny elastyczny elastyczny elastyczny elastyczny elastyczny elastyczny STRZELCZYK 1 /365 a) Prawdziwym kosztem podjęcia pewnego działania jest jego KOSZT ALTERNATYWNY b) PRZECIETNY KOSZT CAŁKOWITY Zmniejsza się kiedy koszt krańcowy jest od niego niższy, a wzrasta, kiedy koszt krańcowy jest od niego wyższy. c) Koszt którego wielkość nie zależy od wielkości produkcji, jest KOSZTEM STAŁYM. d) W przypadku produkcji lodów w krótkim okresie KOSZT STAŁY obejmuje koszt śmietany i cukru, a nie obejmuje kosztu fabryki. e) Zyski są równe utargowi całkowitemu minus KOSZT CAŁKOWITY f) Koszt wytworzenia dodatkowej jednostki produkcji stanowi KOSZT KRAŃCOWY. Szymanowska, Justyna 4/195 Wybrałeś się do najlepszej restauracji w miescie i zamówiłeś obiad z befsztykiem po tatarsku za 40euro.Po zjedzeniu polowy befsztyka poczules,ze jesteś najedzony. Twoj towarzysz chce zebys dojadł swoja porcję,bo nie mozesz jej wziac do domu,a przeciez już za nia zapłaciles.Co masz zrobić?Jakki związek ma twoja odpowiedz z trescia tego rozdzialu? Odp. Nie dojeść porcji,skoro stać mnie na posiłek w tak drogiej restauracji to mogę sobie na to pozwolić.Jako klijent mogę dowolnie wybierać wsród usług oferowanych przez przedsiębiorstwa na rynku konkurencyjnym. 5/195 Alejandro jest wlascicielem przedsiebiorstwa,ktore dziala na rynku konkurencyjnym,świadczac uslugi strzyzenia trawnikow i maksymilizujac zysk. Strzyze on trawniki,biorac 27euro za jeden. Jego koszt calkowity wynosi 280euro dziennie,w tym 30 euro stanowi koszt staly.Alejandro strzyze 10 trawnikow na dzien. Co powiesz o dotyczacej krótkiego okresu decyzji Alejandro o czasowym zaprzestaniu produkcji,a także dotyczacej dlugiego okresu decyzji o opuszczeniu rynku? TC=280 VC=250 ZYSKI=27x10=270 FC=30 Odp. Decyzja dotyczaca krotkiego okresu o czasowym zaprzestaniu produkcji przez Alejandro jest racjonalna gdyż mogą sie zmienić koszty zmienne i produkcja zacznie generowac dochody, jezeli nic sie nie zmieni decyzzja dotyczaca dlugiego okresu o opuszczeniu rynku jest wskazana bo nie mozna dokladac do interesu. 6/195 Rozwaz koszt calkowity i utarg calkowity z ponizszego zestawienia. Ilosc 0 1 2 3 4 5 6 7 Koszt całkowity w 8 euro 9 10 11 13 19 27 37 0 8 16 24 32 40 48 56 Utarg całkowity w euro a)Dla ĸażdej wielkości produkcji oblicz poziom zysku. Ile powinno wyprodukować to przedsiebiorstwo,aby zmaksymilizowac zysk? Poziom zysku: dla ilości 0=0-8=-8, dla ilości 1=8-9=-1, dla ilości 2=16-10=6, dla ilości 3=24-11=13, dla ilości 4=32-13=19, dla ilości 5=40-19=21, dla ilości 6=48-27=21, dla ilości 7=56-37=19 Odp: Aby zmaksymilizować zysk przedsiębiorstwo powinno wyprodukować w ilości 5 lub 6. b)Dla kazdej wielkości produkcji oblicz utarg krańcowy i koszt krańcowy. Sporządz ich wykresy. (wskazówka: wstaw punty między liczby całkowite.np.koszt krancowy między 2 i 3 powinien zostac zaznaczony w punkcie 2,5.)Przy jakiej wielkości produkcji te krzywe się przecinają?na czym polega związek Twojej odpowiedzi z czescią (a) tego zadania? c)Czy to przedsiebiorstwo dziala w galezi konkurencyjnej?Jeśli tak,to czy ta gałaź znajduje się w stanie rownowagi długookresowej? Odp. Tak to przedsiębiorstwo działa w gałęzi konkurencyjnej. Tak znajduję się w stanie równowagi długookresowej, ponieważ utarg całkowity zmienia się identycznie wzraz ze wzrostem kożdej jednostki produkcji Oblicz elastycznosc dochodowa dla polski w latach 1999-2009 co 5 lat. Odp. Elastyczność dochodowa popytu w Polsce latach 1999-2009 co 5lat. Śr. Wynagrodzenie w 1999 – 1706,74 zł Śr. Wynagrodzenie w 2004-2 289,57zł Wzrost PKB w 1999 – wzrost o 4,1% Elastyczność dochodowa popytu = % zmiana popytu : % zmianę dochodu Prosze to wyliczyc do konca! I podac zrodlo TROJANOWSKA, Anita 11/165 Załóżmy, że w regionie, w którym występuje duża koncentracja upraw pszenicy, wystąpiła duża powódź. a) Sytuacja rolników, których zbiory zostały zniszczone przez powódź bardzo się pogorszyła, jednak rolnicy, których zbiory ocalały, skorzystali na tej klęsce. Jak to jest możliwe? b) Jakich dodatkowych informacji o rynku pszenicy potrzebowałabyś, żeby ustalić, czy rolnicy jako grupa stracili, czy też zyskali za sprawą powodzi? a) W przypadku, gdy powódź zniszczyła większość zbiorów, wystąpiło zmniejszenie ilości tego dobra na rynku, a co za tym idzie, wzrost cen ze względu na mniejszą ilość dostawców (czyli mniejszą konkurencję). b) Aby dowiedzieć się, czy rolnicy stracili czy zyskali, potrzebna będzie informacja o elastyczności cenowej popytu na rynku pszenicy. Jeżeli popyt jest nieelastyczny (co jest prawdopodobne ze względu na istnienie niewielu dobrych substytutów), to przy ogromnym wzroście cen rolnicy mogą zyskać pomimo niewielkiej ilości oferowanego towaru. 8/165 Czy spodziewasz się, że cenowa elastyczność popytu jest większa na rynku wszystkich lodów, czy na rynku lodów waniliowych? Czy spodziewasz się, że cenowa elastyczność podaży jest większa na rynku wszystkich lodów, czy na rynku lodów waniliowych? Odpowiedź uzasadnij. Cenowa elastyczność popytu na rynku wszystkich lodów jest wysoka, gdyż w razie podwyżki ceny nie jest trudno zastąpić je innym deserem. W przypadku lodów waniliowych, które są bardzo wąsko zdefiniowanym rodzajem dóbr, popyt jest jeszcze bardziej elastyczny, ponieważ lody o innym smaku są niemal doskonałym substytutem lodów waniliowych. 12/165 Wyjaśnij, dlaczego następujące opinie mogą być prawdziwe: susza na świecie zwiększa utarg całkowity, który wszyscy rolnicy uzyskują dzięki sprzedaży ziarna, lecz susza, która dotyka tylko Francję, zmniejsza utarg całkowity francuskich rolników. W przypadku suszy na całym świecie rolnicy zyskują na sprzedaży swego ziarna, ponieważ mimo mniejszej ilości sprzedanego przez nich ziarna, otrzymują większe pieniądze. Dzieje się tak, ponieważ na całym świecie ceny zboża w punktach skupu zwiększyły się, gdyż ziarna brakuje wszędzie, a popyt na nie jest nieelastyczny. W przypadku suszy tylko na terenie Francji tamtejsi rolnicy stracą, ponieważ brak zboża w ich kraju może zostać zrekompensowany poprzez importowanie ziarna spoza granic Francji. WOJDOWICZ Wylicz elastyczność cenową dla Polski w ostatnich 10 latach. ROK PKB INFLACJA 1999 617,0 7,3% 2000 685,6 10,1% 2001 721,6 5,5% 2002 772,2 1,9% 2003 814,7 0,8% 2004 885,3 3,5% 2005 980,9 2,1% 2006 1057,9 1,0% 2007 1167,8 2,5% 2008 1271,7 4,2% *PKB wyrażone w miliardach PLN WZÓR: ELASTYCZNOŚĆ CENOWA (EC) = Q%( PKB) / P%( inflacja) Lata 1999 – 2000 Q= 617.0 – 685.6 = -68.6 %Q = -68.6 / 617.0 * 100% = -11.12% %P = 10.1% - 7.3% = 2.8% EC = -11.12% / 2.8% = -3.97 Lata 2000 – 2001 Q = 685.6 – 721.6 = -36 %Q = -36 / 685.6 *100% = -5.25 %P = 5.5% - 10.1% = -4.6% EC = -5.25% / -4.6% = -1.14 Lata 2001 – 2002 Q = 721.6 – 772.2 = -50.6 %Q = -50.6 / 721.6 *100% = -7.01 %P = 1.9% - 5.5% = -3.6% EC = -7.01% / -3.6% = 1.95 Lata 2002- 2003 Q = 772.2 – 814.7 = -42.5 %Q = -42.5 / 772.2 *100% = -5.5 %P = 0.8% - 1.9% = -1.1% EC = -5.5% / -1.1% = 5 Lata 2003 – 2004 Q = 814.7 – 885.3 = -70.6 %Q = -70.6 / 814.7 *100% = -8.66 %P = 3.5% - 0.8% = 2.7% EC = -8.66% / 2.7% = -3.2 Lata 2004 – 2005 Q = 885.3 – 980.9 = -95.6 %Q = -95.6 / 885.3 *100% = -10.8 %P = 2.1% - 3.5% = -1.4% EC = -10.8 / -1.4 = 7.71 Lata 2005 – 2006 Q = 980.9 – 1057.9 = -77 %Q = -77 / 980.9 * 100% = -7.84 %P = 1.0% - 2.1% = -1.1% EC = -7.84 / -1.1 = 7.13 Lata 2006 – 2007 Q = 1057.9 – 1167.8 = -109.9 %Q = -109.9 / 1057.9 *100% = -10.39 %P = 2.5% - 1.0% = 1.5% EC = -10.39 / 1.5 = -6.93 + Q = 1167.8 – 1271.7 = -103.9 %Q = -103.9 / 1167.8 *100% = -8.90 %P = 4.2% - 2.5% = 1.7% EC = -8.90 / 1.7 = - 5.23 W tabelce w excellu bylo by tysiac razy latwiej, czemu sobie tak utrudniac zycie? ZDUNEK, Piotr Prosze wpisac zadanie do komputera, takie obrazki zajmuja duzo miejsca i dopuszczalne byly jedynie w przypadku bardzo skomplikowanych wykresow Prosze podac numery stron Wszystko zestawic w jedej tabelce i potem narysowac na tej podstawie wykres (wykres sie sam narysuej jak Pan wstawi ta tabelke, do komputera wstaw wykres) 5/. Q – ilość pomalowanych domów/m-c koszt całkowity – TC = FC +VC koszt stały – FC FC = 200 koszt zmienny – VC (zależy od Q) przeciętny koszt stały – AFC AFC = FC Q przeciętny koszt zmienny – AVC AVC = VC Q przeciętny koszt całkowity – ATC ATC = TC Q Q VC FC TC AVC AFC ATC 1 10 200 210 10,00 200,00 210,00 2 20 200 220 10,00 100,00 110,00 3 40 200 240 13,33 66,67 80,00 4 80 200 280 20,00 50,00 70,00 5 160 200 360 32,00 40,00 72,00 6 320 200 520 53,33 33,33 86,67 7 640 200 840 91,43 28,57 120,00 Skala efektywna produkcji - należy wybrać taką wielkość produkcji, która gwarantuje minimalną wielkość kosztów przeciętnych. Warunek TC=MC min(ATC) Q* 9. 70 4 Zatrudnienie Z 0 1 2 3 4 5 6 7 Produkcja Q 0 20 50 90 120 140 150 155 produkt krańcowy PK 0 20 30 40 30 20 10 5 Produkt krańcowy początkowo rośnie wraz ze wzrostem Q, po osiągnięciu wartości Q = 3 ponownie maleje. Kształt krzywej produktu krańcowego miałby kształt paraboli o nachyleniu ujemnym (ramiona w dół). Zatrudnienie Z koszt całkowity TC zatrudnienie 1 pracownika 100 FC 200 Produkcja Q koszt całkowity TC przeciętny koszt całkowity ATC 0 1 2 3 4 5 6 7 200 300 400 500 600 700 800 900 0 20 50 90 120 140 150 155 200 300 400 500 600 700 800 900 15,00 8,00 5,56 5,00 5,00 5,33 5,81 brak Przeciętny koszt całkowity początkowo maleje wraz ze wzrostem Q, po osiągnięciu wartości Q = 120-140, ponownie rośnie. Produkcja Q koszt całkowity TC koszt krańcowy MC brak 0 20 50 90 120 140 150 155 200 300 400 500 600 700 800 900 5,00 3,33 2,50 3,33 5,00 10,00 20,00 Przeciętny koszt całkowity początkowo maleje wraz ze wzrostem Q, po osiągnięciu wartości Q = 90, ponownie rośnie. produkt krańcowy PK koszt krańcowy MC 0 brak 20 30 40 30 20 10 5 5,00 3,33 2,50 3,33 5,00 10,00 20,00 Jeśli rośnie wielkość produkcji, to na początku tego wzrostu produkt krańcowy (dodatkowego wzrostu) jest większy, później maleje. Wiąże się to ze wzrostem kosztów produkcji. Początkowo wzrost kosztów nie jest znaczący, a więc dodatkowe koszty są niskie, ale później w miarę dalszego wzrostu produkcji należy ponosić dodatkowe koszty zw. Właśnie ze zwiększeniem produkcji. przeciętny koszt całkowity ATC brak 15,00 8,00 5,56 5,00 5,00 5,33 5,81 koszt krańcowy MC brak 5,00 3,33 2,50 3,33 5,00 10,00 20,00 Obie kategorie kosztów osiągają swoje minimum dla tego samego poziomu produkcji Q. Kształt obu krzywych miałby kształt paraboli o nachyleniu dodatnim (ramiona w górę). EWELINA GUMOWSKA GR.I 6/136. W 2010 roku zapotrzebowanie na opiekę wzrośnie, zwiększy się popyt. Ten wzrost popytu doprowadzi do wzrostu ceny w punkcie równowagi i zwiększenia ilości równowagi. W 2020 roku zwiększy się liczba osób, które mogą być opiekunami, zwiększy się zatem podaż, co doprowadzi do spadku ceny usług opieki w punkcie równowagi i zwiększenia ilości równowagi. Sytuacje ilustrują następujące rysunki. p S p S2010 S2020 D2005 D2010 Q Q 7/136. Wzrost ceny chipsów spowoduje ceteris paribus spadek wielkości popytu na nie, spadnie wówczas popyt na dobro komplementarne – ocet. Ketchup może być dobrem komplementarnym do chipsów, więc również spadnie na niego popyt. Ryby mogą być dobrem substytucyjnym do chipsów, zatem wzrost ceny chipsów spowoduje ceteris paribus wzrost popytu na ryby, zaś sok pomarańczowy jest dobrem komplementarnym w stosunku do chipsów – spadnie popyt na sok pomarańczowy. 8/136. A) Cygara są dobrem substytucyjnym w stosunku do papierosów, bo mogą być konsumowane zamiast papierosów. B) p S2 S S1 D p D1 D2 rynek papierosów Q rynek cygar Q C) Politycy powinni również wprowadzić podatek od sprzedaży cygar. Wówczas popyt na dobra tytoniowe spadnie, bo spadnie również popyt na cygara. 10/137 p S D1 D2 p S D1 D2 Q Q Rynek bekonu rynek jajek A) Powodem wzrostu cen równowagi mógł być wzrost dochodu konsumentów, który spowodował wzrost popytu na jajka, a ponieważ do konsumpcji jajek potrzebny jest bekon, również wzrósł popyt na bekon. Z powodu wzrostu popytu na te dobre wzrosła ich cena równowagi. Podobnie w przypadku spadku cen karm ich przyczyną może być spadek dochodu spowodowany np. zmniejszeniem dotacji dla hodowców. B) S2 S1 S D1 D2 D1 Rynek bekonu rynek jajek Przyczyną wzrostu ceny równowagi na rynku bekonu może być spadek podaży, spowodowany np. wzrostem podatku od sprzedaży bekonu. Doprowadza to do spadku wielkości popytu na bekon. Ponieważ bekon i jajka są dobrami komplementarnymi, to spadnie również popyt na jajka, co prowadzi do spadku ceny równowagi na rynku jajek. W przypadku karm wzrost podaży karmy dla świń doprowadzi do wzrostu ceny równowagi na rynku karmy dla świń i wzrostu popytu dobra substytucyjnego – karmy dla kurcząt, co doprowadzi do wzrostu ceny karmy dla kurcząt. Rysunki analogiczne. 11/137 . A) S SC 40 30 20 10 D 10000 50000 Krzywa podaży jest pionowa, bo podaż jest sztywna. Dzieje się tak dlatego, że na stadionie jest stała liczba miejsc dla kibiców. B) D = S = 30000 dla pD = pS = 30 EUR. C) SC = 30000 + 5000 = 35000 D = S = 35000 pD = pS = 25 EUR. 12/137. Menedżerowie nie wzięli po uwagę, że szampan jest dobrem luksusowym, którego tyczy się paradoks Veblena. Konsumpcja takiego dobra podkreśla status majątkowy konsumenta i przy wzroście cen, chcąc jeszcze bardziej podkreślić ów status wzrasta chęć konsumpcji szampana, czyli wielkość popytu. p S D Q 1/366. a. prawdziwym kosztem pojęcia pewnego działania jest jego koszt alternatywny b. koszt przeciętny całkowity zmniejsza się, kiedy koszt krańcowy jest od niego niższy, a wzrasta kiedy koszt krańcowy jest od niego wyższy. c. koszt, którego wielkość nie zależy od wielkości produkcji jest kosztem stałym d. w przypadku produkcji lodów w krótkim okresie koszt zmienny obejmuje koszt śmietany i cukru ,a nie obejmuje kosztu fabryki. e. zyski są równe utargowi całkowitemu minus koszt całkowity f. koszt wytworzenia dodatkowej jednostki produkcji stanowi koszt krańcowy. 2/366. a) Kosztem alternatywnym jest wysokość utraconych zarobków poprzez przeznaczenie czasu, który by został na nią poświęcony, na prowadzenie firmy plus wysokość odsetek, które przyniósłby posiadany przez nią kapitał finansowy, za który musi kupić zezwolenie i odpowiednią ilość produktu. b) Koszt alternatywny, przyjmując zerową stopę oprocentowania kapitału wynosi 50000 EUR rocznie. Ciotka nie powinna otwierać PUBu, gdyż jej koszty ekonomiczne (560000 EUR) przewyższają osiągany utarg (510000 EUR), powstanie jej zatem strata ekonomiczna. 3/366. a) Suma czesnego i opłaty za mieszkanie z utrzymaniem. b) Suma czesnego i opłaty za mieszkanie z utrzymaniem. c) Kwota uzyskana z zainwestowania kwoty, którą przeznaczamy na opłaty za uczelnię. 7/368. a) Koszt stały w pizzerii to koszt czynszu, pieca. Wynosi on 300 zł. b) Tuziny Koszt Koszt zmienny (euro) Koszt krańcowy całkowity (euro) 0 300 0 1 350 50 50 2 390 90 40 3 420 120 30 4 450 150 30 5 490 190 40 6 540 240 50 W miarę wzrostu kosztu zmiennego koszt krańcowy najpierw maleje, następnie przekraczając wielkość produkcji 4 rośnie. Podatki zad.9 Podatki są najważniejszą forma dochodów współczesnych budżetów. Ordynacja podatkowa z 1997 roku definiuje podatek jako publicznoprawne, nieodpłatne przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Przepisy prawa podatkowego są bardzo liczne i często ulegają zmianom. Obowiązki i uprawnienia podatkowe są określone w Konstytucji RP, ustawach podatkowych, oraz ratyfikowanych umów międzynarodowych. Funkcje podatku Zasadniczą funkcją podatku jest funkcja fiskalna, czyli dostarczenie budżetowi takich dochodów, by państwo lub gmina miały środki na sfinansowanie potrzeb wspólnych. Niestety podatek może spełniać funkcje pozafiskalne, czyli służyć osiąganiu określonych celów gospodarczych, społecznych czy politycznych, na przykład może faworyzować takie a nie inne poczynania gospodarcze lub przyznawać przywileje niektórym osobom. Funkcje pozafiskalne podatków realizuje się, przyznając niektórym podatnikom zwolnienia i ulgi podatkowe; rzadziej stosuje się zwyżki podatkowe. Typy systemów podatkowych Ogół podatków pobieranych w danym państwie powinien tworzyć całość, spójną pod względem prawnym i ekonomicznym, nazywaną systemem podatkowym danego kraju. Systemy podatkowe tworzone są pod wpływem założeń politycznoustrojowych danego państwa oraz panujących w nim poglądów. Historycznie ukształtowały się dwie typowe koncepcje systemu podatkowego. Jedna z nich związana jest z powstaniem liberalizmu ekonomicznego i była reakcją przeciw lekceważeniu przez państwo praw i interesów jednostki, przeciwko nadużyciom fiskalnym epoki merkantylizmu. Katalog zasad podatkowych charakterystycznych dla tej koncepcji co dzisiaj aktualnych sformułował w XVIII w Adam Smith. Postulował on, by podatki b był dla wszystkich równe, pewne dla pewne dla podatników, dogodne dla nich i tanie w poborze. Według drugiej koncepcji system podatkowy powinien uwzględnić dnie tylko interes podatnika, lecz także interes publiczny i możliwości interwencyjnego oddziaływania przez państwo na gospodarkę. Koncepcja ta głosi, iż w systemie podatkowym powinno dojść do kompromisu między interesem Skarbu Państwa a interesem gospodarki, a w konsekwencji, że podatek nie może być neutralny wobec gospodarki, ale powinien stwarzać możliwości oddziaływania na nią. Dlatego też system podatkowy według tej koncepcji powinien być tak skonstruowany, by podatki były wydajne, pewne dla Skarbu, elastyczne ze względu na przebieg cyklu koniunkturalnego. Podatek powinien także jak najmniej szkodzić gospodarce, o ile możności nie wyczerpywać zdolności podatkowej podatników, a także być tani, pewny i dogodny dla opodatkowanych. Ponadto system podatkowy powinien urzeczywistniać sprawiedliwość podatkową przejawiającą się w powszechności opodatkowania, nieuznawaniu przywilejów osobistych i grupowych i równości podatkowej, wymagającej od wszystkich równomiernej ofiary na cele publiczne. Cechą charakterystyczną systemu podatkowego każdego państwa jest znaczna liczba zarówno podatków państwowych, jak i komunalnych. Głoszone niekiedy koncepcje tak zwanego podatku jedynego pozostają, jak dotychczas, w sferze postulatów. Od kiedy istnieją systemu podatkowe, podatnicy domagają się ich reformy, znalezienia idealnego systemu podatkowego. Postulaty zmian systemu podatkowego są także istotnym elementem programu każdej partii politycznej w trakcie kampanii wyborczej do parlamentu. Jednakże działania w tym zakresie okazują się w praktyce mało efektywne. Rodzaje podatków We współczesnych państwach podstawowe znaczenie dla budżetu na opodatkowanie dochodu (podatki dochodowe) oraz opodatkowanie konsumpcji, czyli sprzedaży (podatki obrotowe i akcyzy). Mniejsze, jedynie uzupełniające znaczenie mają podatki majątkowe (np. podatek od spadków i darowizn, podatek od nieruchomości). Polski system podatkowy jest stosunkowo przebudowywany i dostosowywany do standardów europejskich. Niekiedy jest to powrót do rodzimych rozwiązań podatkowych obowiązujących w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Ordynacja podatkowa z 1997 r. jest pewnym odwzorowaniem polskiej ordynacji podatkowej z 1934 r., ustawa z 1991 r. o podatku od osób fizycznych opiera się na konstrukcjach polskiej ustawy z 1920 r. o podatku dochodowym. Podatek od towarów i usług (VAT) Polski podatek od towarów i usług jest odpowiednikiem powszechnie stosowanego w państwach o gospodarce wolnorynkowej podatku od wartości dodatniej (VAT). Powszechny charakter tego podatku oznacza, iż obciążona nim jest zasadniczo każda sprzedaż towaru czy świadczona usługa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Podatkiem tym jest również obciążony import towarów i usług z zagranicy. Eksport towarów i usług jest faktycznie zwolniony od opodatkowania z uwagi na zastosowanie 0% stawki podatkowej, a ponadto przy sprzedaży eksportowanej przysługuje zwrot podatku zapłaconego wcześniej w kraju. Przy sprzedaży towarów i usług podstawą opodatkowania jest kwota należna sprzedawcy. Kwota ta nie obejmuje podatku od towarów i usług. Znaczy to, że stawkę podatku 22% albo 7% odnosi się do ceny sprzedaży towaru bez podatku. Istotą podatku od towarów i usług – w takiej postaci, w jakiej wprowadzono go w Polsce – jest to, ze podatek należny obliczany jest od podstawy opodatkowania, ale do zapłaty przypada nie cała kwota w ten sposób obliczona, lecz pomniejszona o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Kwota podatku naliczonego zapłaconego we wcześniejszych fazach obrotu, może być odliczona od podatku należnego, wtedy gdy wynika on z faktur wystawionych przez dostawców podatnika. Podatnicy są obowiązani do samodzielnego obliczania i wpłacania tego podatku za okresy miesięczna na rachunek bankowy odpowiedniego urzędu skarbowego. Dochody z tego podatku zasilają wyłącznie budżet państwa. Podatek akcyzowy Podatek akcyzowy, wprowadzony w Polsce w lipcu 1993 r., obciąża sprzedaż tylko określonych, wybranych towarów. Ma wiec charakter selektywny. Wprowadzenie tego podatku uzasadniano chęcią ograniczenia konsumpcji artykułów szkodliwych dla zdrowia, dodatkowego opodatkowania dóbr luksusowych i osób o wysokich dochodach oraz uzyskania dodatkowych wpływów do budżetu państwa. Akcyzą zatem są objęte między innymi sprzedaż lub import paliw i olejów smarownych, broń, samochody osobowe i jachty pełnomorskie, wyroby perfumeryjne, alkohol, sól czy guma do żucia. Stawki podatku akcyzowego sięgać mogą do 1900% w stosunku do ceny sprzedaży (importu). Podatek akcyzowy, w przeciwieństwie do podatku od towarów i usług, jest podatkiem jednokrotnym, występującym wyłącznie w fazie produkcji i importu. Oba wymienione podatki nie wykluczają się wzajemnie, lecz nakładają się na siebie. Podatek dochodowy od osób fizycznych Powszechny podatek dochodowy od osób fizycznych wprowadzono z początkiem 1992 r. Podatnikami tego podatku są zarówno pracownicy, jak i renciści oraz emeryci, osoby wykonujące prace zlecone orz umowy o dzieło czy też prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą na własny rachunek, osoby osiągające dochody z kapitałów itd. W ustawie wyliczone są zwolnienia podmiotowe i przedmiotowe od podatku. I tak na przykład zwolnieni od tego podatku są dyplomaci państw obcych, działalność państwowa w rolnictwie, wygrane w niektórych grach losowych czy odsetki od oszczędnościowych wkładów bankowych. Podstawą opodatkowania w tym podatku jest dochód, rozumiany jako wpływy brutto osiągane przez osobę fizyczną po ewentualnym potrąceniu kosztów związanych z funkcjonowaniem źródeł przychodów. Ulgi podatkowe polegają między innymi na możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania albo podatku wydatków na cele społecznie użyteczne, wydatków na cele mieszkaniowe podatnika, na odpłatne dokształcanie się podatnika, pokrycie kosztów czesnego dzieci podatnika czy też wydatków na cele rehabilitacyjne. Wysokość należnego podatku oparta jest na progresywnej skali podatkowej. Podatek dochodowy od osób fizycznych jest z założenia podatkiem od dochodów osobistych każdego podatnika. Jednakże małżonkowie oraz osoby samotnie wychowujące dzieci mogą zgłosić wniosek o łączne opodatkowanie, co pozwala w niektórych sytuacjach na zmniejszenie obciążenie podatkowego. Podatnicy tego podatku są w ciągu roku podatkowego obowiązani do uiszczenia zaliczek na tenże podatek od osiągniętych dochodów, a następnie do złożenia w organie podatkowym rocznego zeznania podatkowego (wyliczenia należnego za cały rok podatku i wpłacenia brakującej kwoty podatku). Urząd skarbowy wydaje decyzje o wymiarze podatku dochodowego tylko wtedy, gdy osoba fizyczna nieprawidłowo wyliczy podatek w rocznym zeznaniu podatkowym albo gdy w ogóle nie złoży takiego zeznania podatkowego. Podatek ten stanowi dochód budżetu państwa, natomiast samorząd terytorialny ma udziały we wpływach z tego podziału. Podatek dochodowy osób prawnych Osoby prawne opłacają podatek dochodowy od osób prawnych, który w innych krajach nazywany jest podatkiem od spółek albo podatkiem od korporacji. Obowiązki podatkowe są zróżnicowane w zależności od tego, czy osoba prawna ma swoją siedzibę na terytorium Polski, czy też poza nim. Przedmiotem opodatkowania jest dochód osiągnięty w roku podatkowym. Nie podlegają między innymi opodatkowaniu tym podatkiem podmioty prowadzące działalność rolniczą i gospodarkę leśną. Od podstawy opodatkowania osoby prawne mogą odliczyć np. kwoty wydatkowane na cele społeczne użyteczne czy część poniesionych wydatków inwestycyjnych. Stawka podstawowa wynosi w tym podatku 36% podstawy opodatkowania i maleje w latach następnych, podatek ten osoby prawne są obowiązane obliczyć samodzielnie. Dochody z tego podatku zasilają budżet państwa, natomiast samorząd terytorialny ma udziały we wpływach z tego podatku. Podatki komunalne W systemie polskich podatków komunalnych największe znaczenie dal gmin mają podatek od nieruchomości oraz podatek rolny. Mało wydajne dla gmin są natomiast wpływy z podatku od spadków i darowizn, z podatku leśnego, podatku od środków transportowych, podatku od psów, opłaty miejscowej (dawna opłata uzdrowiskowa) i opłaty targowej (od sprzedaży na targowiskach). Ustalanie i pobieranie podatków Do ustalenia i poboru podatków państwowych powołano specjalne organy – urzędy skarbowe – podporządkowane Ministrowi Finansów. Poborem natomiast podatków gminnych zajmują się zasadniczo wójtowie czy burmistrzowie. W terenie działa tzw. policja skarbowa (urzędy kontroli skarbowej), która ma również prawo wydawać decyzje w sprawach podatków państwowych. Podatnicy, którzy są niezadowoleni z ustaleń organów podatkowych i instancji, mogą w ciągu 14 dni złożyć odwołanie do Izby Skarbowej lub do samorządowego kolegium odwoławczego w danym województwie. Od ostatecznych rozstrzygnięć organów podatkowych stronie przysługuje w terminie 30 dni prawo wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który bada legalność rozstrzygnięć m.in. organów administracji finansowej. Zadanie 7/368 a) koszt stały wynosi 300euro. Składa się na niego koszta związane z zakupem wszystkich przypraw potrzebnych do wyprodukowania ciasta. Opłaty licznikowe i podatki. b) Mc1= 50/1 Mc2= 40 Mc3= 30 Mc4= 30 Mc5= 40 Mc6= 50 Zadanie1/136 a) koszt całkowity przeciętny b) koszt alternatywny c) koszt staly d) koszt zmienny e) koszt całkowity f) koszt krancowy KOPEĆ MAGDALENA GR. 1 ZADANIE 8 Mindmap
