Strategia Stobrawski Zielony Szlak

STOWARZYSZENIE
LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA
STOBRAWSKI ZIELONY SZLAK
STRATEGIA
ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
Dla obszaru gmin Domaszowice, Lubsza, Łubniany, Murów, Namysłów, Pokój, Popielów, Świerczów
opracowana w ramach Programu wdrożenia podejścia Leader
w województwie opolskim prowadzonego przez
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego
WRZESIEŃ 2006
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich przygotowana dla Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania
STOBRAWSKI ZIELONY SZLAK na obszarze gmin: Domaszowice, Lubsza, Łubniany, Namysłów,
Murów, Pokój, Popielów, Świerczów.
Opracowanie
Lesław Czernik
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
2
Spis treści
I.
Wstęp……………………………………………………………………4
1. Cele programu……………………………………………………..4
2. Rezultaty z wdrażania Leader……………………………………4
II.
Opracowanie i rola strategii…………………………………………..5
III.
Charakterystyka obszaru…………………………………………….10
Diagnoza
Domaszowice…………………………………………………………..10
Lubsza…………………………………………………………………..37
Łubniany……………………………………………………………….. 45
Murów…………………………………………………………………...53
Namysłów ………………………………………………………………58
Pokój…………………………………………………………………….74
Popielów…………………………………………………………………85
Świerczów……………………………………………………………….87
IV.
Obszar i nazwa……………………………………………………......103
V.
Wizja i misja……………………………………………………………104
VI.
Charakterystyka dziedzin strategicznych……………………………104
VII.
Analiza SWOT………………………………………………………….105
VIII.
Cele strategiczne i operacyjne………………………………………..109
IX.
Projekty………………………………………………………………….110
X.
Kryteria ustalenia znaczenia projektów………………………….......112
XI.
Zasady zarządzania strategią ………………………………………..112
XII.
Monitoring i ewaluacja…………………………………………………113
XIII.
Zasady promocji………………………………………………………..114
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
3
I. Wstęp
Lokalna Strategia Rozwoju dla obszaru wiejskiego gmin Domaszowice, Lubsza, Łubniany,
Murów, Namysłów, Pokój, Popielów, Świerczów zwanego dalej obszarem, została skonstruowana
zgodnie z zasadami podejścia Leader, o których mowa w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1698/2005
z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego
Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz założeniami Programu wdrażanie
podejścia Leader w województwie opolskim prowadzonego przez samorząd województwa. Obszar
wspomnianych gmin, jest jednym z 6 na terenie województwa, które zaistniały w ramach Programu
1. Cele Programu:
- Zbudowanie silnego partnerstwa sektorów publicznego, społecznego i gospodarczego, zgodnie z
zasadami podejścia Leader, na terenie w/w gmin,
- Przygotowanie Obszaru do wykorzystania środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
(PROW) na lata 2007 – 2013, na działania przyporządkowane podejściu Leader.
2. Rezultaty wdrażania Leader
Wdrażanie podejścia Leader w województwie opolskim ma doprowadzić do następujących
rezultatów
 Obszar jest terenem partnerskiej współpracy samorządów oraz partnerów społecznych i
gospodarczych, postrzegany przez mieszkańców jako forma współdziałania na rzecz rozwoju
obszarów wiejskich w ramach podejścia Leader.
 W Obszarze działa, jako osoba prawna, Lokalna Grupa Działania (LGD) złożona z
przedstawicieli sektora publicznego oraz
partnerów społecznych i gospodarczych,
dysponująca tytułem prawnym do siedziby.
 LGD posiada zasoby ludzkie, rzeczowe i finansowe w stopniu niezbędnym do bieżącego
działania i podejmowania inicjatyw na rzecz rozwoju obszaru, a w szczególności na rzecz
przygotowania obszaru do pozyskania środków PROW związanych z podejściem Leader.
 LGD dysponuje wiedzą i umiejętnościami w zakresie zarządzania projektami i reguł
korzystania ze środków PROW oraz innych środków Unii Europejskiej.
 Obszar posiada Lokalna Strategią Rozwoju (LSR) , zwaną dalej strategią, przyjętą przez
LGD.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
4
 Strategia przyjęta do wiadomości przez rady gmin wchodzące w skład Obszaru, co znajdzie
odzwierciedlenie w protokołach z sesji rad tych gmin.
 Do czasu pozyskania środków na funkcjonowanie w ramach PROW na lata 2007 – 2013 LGD
korzysta ze wsparcia samorządu województwa i gmin.
II. Opracowanie i rola strategii
Na potrzeby Programu sporządzono metodologię prac nad Strategią. Wykorzystano podejście
partycypacyjno - eksperckie, które obejmowało pracę warsztatową oraz wkład koncepcyjny pracy
trenerów
i
konsultantów.
Łączy
ona
zalety
obu
podejść
metodycznych
(eksperckiego
i partycypacyjnego), a polegała na tym, że część prac wykonywana była w wersji uczestniczącej
(partycypacyjnej) z udziałem przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, społecznego i
prywatnego, a część prac wykonywana była przez trenera i konsultantów (np. niektóre analizy,
raporty, syntezy, diagnozy, opracowanie niektórych koncepcji działań) pracujących w czterech
grupach zadaniowych.
Warsztaty prac nad strategią poprzedziło spotkanie inaugurujące, które odbyło się w Namysłowie
10 kwietnia 2006 r. Na spotkanie przybyło ok. 150 osób i taka frekwencja wskazywała na bardzo
duże zainteresowanie problemem. Spotkanie obejmowało następujące elementy:
1. Przedstawienie programu i celu spotkania.
2. Nawiązanie dialogu z uczestnikami spotkania.
3. Prezentacja podejścia Leader, tu m.in. :
a.
Leader jako podejście ROW
b. Leader+ i perspektywa 2007-13
c. Zakres wsparcia w ramach Leadera
4. Prezentacja założeń programu „Wdrożenie podejścia Leader w województwie opolskim”
5. Role poszczególnych uczestników programu, oczekiwania wobec członków LGD i
przedstawicieli lokalnych środowisk.
6. Ustalenie terminu I warsztatu na tle harmonogramu.
7. Zaproszenie do pozostawienia deklaracji udziału
Prace nad opracowaniem "Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich gmin: Domaszowice, Lubsza,
Łubniany, Murów, Namysłów, Pokój, Popielów, Świerczów” przebiegały podczas 4 spotkań
warsztatowych moderowanych przez trenera, w następujących terminach:
1. 25.04.2006 r. - Siołkowice Stare, gmina Popielów,
2. 12.05.2006 r. - Namysłów, gmina Namysłów,
3. 23.05.2006 r. - Dobrzyń, gmina Lubsza,
4. 07.06.2060 r. - Pokój, gmina Pokój.
Warsztaty były realizowane z wykorzystaniem techniki moderacji wizualnej, która pozwala na:

uzyskanie wysokiego poziomu interakcji między uczestnikami spotkań;
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
5

bardzo efektywne z punktu widzenia czasu dochodzenie do wyników pracy w grupie;

ogniskowanie dyskusji, trzymanie się tematu;

wizualizację przebiegu pracy i jej wyników;

rozwinięcie u osób pracujących nad "Strategią..." umiejętności pracy w grupie oraz skutecznego
porozumiewania się.
Tematyka poszczególnych spotkań i zakres prac pomiędzy warsztatami:
Warsztat I.
1. Animacja procesu grupowego
2. Identyfikacja obszaru (profil obszaru)
3. Określenie systemu wartości wspólnych dla obszaru
4.
Poszukiwanie nazwy obszaru
5. Oczekiwania co do rozwoju obszaru (wizja / aspiracje)
6. Ustalenie misji
7. Problemy rozwoju obszaru - ustalenie dziedzin strategicznych
8. Powołanie grupy zadaniowej do tworzenia LGD i informacja o zadaniach dla grupy
Praca pomiędzy warsztatami
Grupa zadaniowa ds. diagnozy

Sporządzenie listy partnerów i sporządzenie mapy aktywności.

Przegląd i zestawienie danych diagnostycznych w kontekście ustaleń warsztatu
Grupa zadaniowa ds. informacji i konsultacji społecznych

Ustalenie kanałów i możliwych form informowania i konsultowania ustaleń z prac nad
strategią.

Sporządzenie komunikatu dot. podejścia Leader i prac nad strategią obszaru oraz tworzeniem
LGD
Grupa zadaniowa ds. utworzenia LGD

Przegląd listy partnerów, rekomendacje odnośnie składu LGD
Warsztat II.
1.
Doprecyzowanie ustaleń z warsztatu I (propozycje grup roboczych, uczestników)
2.
Sprecyzowanie dziedzin strategicznych
3.
Opis dziedzin
4.
SWOT w układzie dziedzin
5.
Sformułowanie celów strategicznych
6.
Informacja grupy zadaniowej ds. utworzenia LGD
Praca pomiędzy warsztatami
Grupa zadaniowa ds. diagnozy
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
6

Przegląd i zestawienie danych diagnostycznych w kontekście ustaleń warsztatu I i II

Opracowanie listy wskaźników dla celów strategicznych
Grupa zadaniowa ds. informacji i konsultacji społecznych

Ocena skuteczności informowania (kanały informacyjne, forma komunikatów) ocena reakcji
społecznych

Sporządzenie komunikatu dot. postępu prac nad strategią obszaru oraz tworzeniem LGD
Grupa zadaniowa ds. utworzenia LGD

Rekomendacja formy prawnej dla LGD i siedziby

Rekomendacje co do składu zarządu i lidera LGD
Przegląd procesu prac nad strategią i tworzeniem LGD
Spotkanie w składzie: wójtowie i burmistrzowie obszaru, trener, koordynator, szefowie grup
roboczych, przedstawiciel urzędu marszałkowskiego

uzgodnienie ewentualnych działań korygujących,

omówienie rekomendacji grupy ds. LGD, przyjęcie ustaleń dot. udziału w LGD oraz
zapewnienia warunków instytucjonalnego funkcjonowania LGD
Warsztat III.
1. Doprecyzowanie ustaleń z warsztatu II (propozycje grup roboczych, uczestników)
2. Propozycje projektów (lista)
3. Opis projektów
4. Kryteria ważności projektów
5. Informacja grupy zadaniowej ds. utworzenia LGD, ocena rekomendacji
Warsztat IV.
1.
Doprecyzowanie ustaleń z warsztatu III (propozycje grup roboczych, uczestników)
2.
Wybór projektu do zrealizowania w ramach dotacji UM, doprecyzowanie projektu
3.
Powołanie grupy zadaniowej ds. projektu
4.
Przegląd elementów strategii
5.
Przyjęcie zasad zarządzania i monitoringu
6.
Przegląd procesu tworzenia LGD i wymogów rejestracji
Faza powarsztatowa
Zestawienie wyników warsztatów wg struktury dokumentu strategii
Grupa zadaniowa ds. diagnozy
Redakcja danych diagnostycznych w kontekście ustaleń warsztatów I – IV
Końcowa redakcja dokumentu strategii
Grupa zadaniowa ds. projektu
Udział w warsztatach dot. zarządzania projektem. Opracowanie projektu i zgłoszenie do
dofinansowania przez urząd marszałkowski zgodnie z wymogami konkursowymi
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
7
Grupa zadaniowa ds. informacji i konsultacji społecznych
Sporządzenie komunikatu dot. zakończenia prac nad strategią obszaru oraz tworzenia LGD
Przygotowanie konferencji kończącej projekt
Grupa zadaniowa ds. utworzenia LGD
Sporządzenie dokumentów rejestrowych i zgłoszenie LGD do rejestracji
Podsumowanie procesu prac nad strategią i tworzeniem LGD
Spotkanie w składzie: wójtowie i burmistrzowie obszaru, trener, koordynator, szefowie grup
roboczych, przedstawiciel urzędu marszałkowskiego:

uzgodnienie działań zapewniających warunki instytucjonalnego funkcjonowania LGD

przygotowanie konferencji inaugurującej działanie utworzonego obszaru Leader
W warsztatach nad opracowaniem „Strategii...” uczestniczyło około 30 - 35 osób. Reprezentowali
oni trzy sektory: publiczny, społeczny i prywatny ( przy czym ilość przedstawicieli każdego z sektorów
była proporcjonalna). Wśród nich byli reprezentanci:
 władz samorządowych,
 organizacji pozarządowych,
 podmiotów gospodarczych, instytucji lokalnych i innych grup interesów,
 inne osoby o wysokiej aktywności lub pozycji społecznej - tzw. lokalne autorytety, lokalni liderzy,
 a także przedstawiciele istotnych dla rozwoju instytucji zewnętrznych (np. władz powiatu, urzędu
pracy, banków, itp.).
Taki skład grupy pozwolił na zachowanie równowagi w określaniu zadań o charakterze publicznym,
społecznym oraz prywatnym obejmowanych strategią. W trakcie zajęć dostrzegano korzyści jakie
daje współpraca przedstawicieli wszystkich sektorów. Ponadto uczestnicy warsztatów mieli
możliwość wzajemnego sprecyzowania oczekiwań wobec reprezentowanych sektorów, a także
określili możliwości współpracy międzysektorowej.
Zakres opracowanej strategii obejmuje:
1
Wstęp
2
Opracowanie i rola strategii
3
Charakterystyka obszaru:
a. Wielkość, położenie i powiązania.
b. Cechy i zróżnicowanie wewnętrzne:

społeczność,

zasoby naturalne,

tradycja,

gospodarka,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
8
c. Spójność obszaru (uzasadnienie).
d. Określenie specyfiki (profil obszaru).
e. Pozycja konkurencyjna / trendy rozwojowe.
4
Nazwa obszaru.
5
Wizja i misja.
6
Dziedziny strategiczne rozwoju.
7
Cele strategiczne, cele operacyjne i projekty.
8
Zasady zarządzania strategią.
Treść Strategii stanowi zapis rozstrzygnięć i ustaleń poczynionych przez uczestników warsztatów
poszerzony o elementy budujące spójność dokumentu zaproponowane przez trenera. Strategia w tym
ujęciu stanowi bazę dla dokumentu jaki wymagany będzie w momencie aplikowania przez LGD do
PROW.
Charakterystyka Lokalnej Grupy Działania która będzie odpowiedzialna za wdrażanie strategii
rozwoju. W skład lokalnej grupy działania pod nazwą „Stobrawski Zielony Szlak”, wchodzą
przedstawiciele trzech sektorów – prywatnego, społecznego i publicznego.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
9
III. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU
Diagnoza gminy DOMASZOW ICE
1. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA, LUDNOŚĆ l RELACJE ZEWNĘTRZNE Z SĄSIEDNIMI
TERENAMI
Gmina Domaszowice położona jest w północnej części województwa opolskiego, na granicy z
województwem wielkopolskim. Sąsiaduje z gminami: Świerczów, Namysłów, Wołczyn, Pokój i Rychtal.
W jej zasięgu administracyjnym znajduje się 11 sołectw: Domaszowice, Dziedzice, Gręboszów, Nowa
Wieś, Polkowskie, Siemysłów, Strzelce, Wielołęka, Włochy, Woskowice Górne i Zotljówka. Powierzchnia
gminy wynosi 114 km2, liczba mieszkańców - 3.842 osoby. Przez gminę przebiega droga krajowa nr 42
Oleśnica - Kluczbork, która dzieli gminę na obszar północny i południowy oraz zelektryfikowana
dwutorowa linia kolejowa tej samej relacji. Główny układ komunikacyjny uzupełniają drogi powiatowe o
znaczeniu regionalnym, między innymi łączące gminę z ośrodkiem wojewódzkim oraz drogi gminne
(lokalne). Głównym ośrodkiem gminy jest wieś Domaszowice licząca 901 osób. Znajdują się tu między
innymi Urząd Gminy, Posterunek Policji, Urząd Pocztowy oraz Oddział Banku Spółdzielczego. Drugą
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
10
co do ważności wsią a stanowiąca przestrzennie jeden organizm z wsią Domaszowice są
położone na północ - Strzelce, liczące 700 mieszkańców. Spośród pozostałych miejscowości
wyróżniają się: Gręboszów, Siemysłów, Woskowice Górne i Włochy. Gmina Domaszowice znajduje się w
odległości 180 km od granicy z Czechami i 250 km od granicy z Niemcami. Położona jest 62 km od
Opola, 70 km od Wrocławia i 150 km od Katowic. Do najbliższej autostrady Wrocław-Katowice jest 40
km.
Najbliższe lotnisko pasażerskie i cargo znajduje się w odległości 70 km we Wrocławiu. Na
miejscu dostępne są: linia kolejowa, linie autobusowe oraz przebiegająca przez środek gminy droga
krajowa.
Analizując powyższe uwarunkowania, Gmina Domaszowice jest gminą małą o małej liczbie
mieszkańców. Nie jest położona w strategicznym miejscu w województwie, ale na jej korzyść przemawia
dobre połączenie poprzez drogę krajową i linię kolejową z takimi ośrodkami jak Wrocław na Dolnym
Śląsku i Katowice na Górnym Śląsku. Jest to zapewne atut w porównaniu z innymi gminami
województwa opolskiego.
2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
Położenie geograficzne
Gmina Domaszowice zaliczana jest w części południowej i środkowej do makroregionu Nizina
Śląska i mikroregionu Równina Oleśnicka, natomiast w części północnej do Wysoczyzny
Wieruszowskiej. Cały teren gminy jest nachylony w kierunku południowym.
Warunki wodne
Przez środkową część gminy przebiega wododział między dopływami Odry - Widawą i
Stobrawą. Teren gminy położony jest na obszarze ubogiej sieci rzecznej. Część wód opadowych
odprowadzana jest rowami i drobnymi ciekami do rzeki Widawy (kierunek północny) i Stobrawy
(kierunek południowy). Do wód powierzchniowych zaliczają się również okresowe podmokłości
występujące najczęściej w większych obniżeniach dolinnych. Wody gruntowe występują na
głębokości 2-3 metrów, a jedynie w południowej części gminy na głębokości 2 metrów. W
obniżeniach dolinnych woda występuje płytko, przeważnie w przedziale 0,5-0,7 metra.
Przez teren gminy przepływają cieki - podstawowy Oziąbel oraz szczegółowy Szerzyna. Ciek
Oziąbel zaczyna swój bieg na terenach wsi Strzelce, gdzie na terenie gminy Świerczów wpada do
cieku Stobrawa. Jego całkowita długość wynosi 10,5 km. Ciek ten na całej długości jest
uregulowany. Ciek Szerzyna zaczyna swój bieg na terenie wsi Siemysłów. Jego długość na terenie
gminy Domaszowice wynosi 2,4 km. Ciek ten na całej długości jest uregulowany. Oprócz tych cieków
na terenie gminy istnieje szereg rowów szczegółowych.
Surowce mineralne
Teren gminy jest słabo rozpoznany pod względem występowania surowców mineralnych. Występują
za to znaczne pokłady piasku. Jednakże te, które nadają się do eksploatacji położone są w
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
11
obszarze chronionego krajobrazu lub na terenach zalesionych, co wyklucza możliwość ich
wydobywania na skalę przemysłową.
Lasy
Lasy w gminie Domaszowice zajmują powierzchnię 3.337 ha, co stanowi 28,2% powierzchni gminy,
położone są głównie w jej południowej części. Należą administracyjnie do Nadleśnictwa
Namysłów. Na terenie gminy znajdują się 3 leśnictwa w miejscowościach -Gręboszów, Siemysłów i
Polkowskie. Na terenach leśnych w obrębie gminy występują rzadkie rośliny, między innymi widłaki, bluszcz pospolity, kopytnik pospolity, konwalia majowa, wawrzynek wilczełyko, porzeczka
czarna, kosaciec, zawilec narcyzowy oraz ostnice. Występują również rzadkie gatunki zwierząt
- w Leśnictwie Polkowskie zlokalizowano gniazdo orlika krzykliwego oraz bociana czarnego. Na
terenie całego Nadleśnictwa Namysłów przeciętny wiek drzewostanów wynosi 56 lat.
Najstarsze drzewostany występujące na terenie gminy:
-168 lat (3,17 ha - buk, dąb) - Leśnictwo Polkowskie,
-158 lat (1,62 ha - sosna) - Leśnictwo Polkowskie,
-180 lat (2,01 ha - 30% dąb) - Leśnictwo Wierzbica.
Najwyższe drzewostany:
- 35 m (2,54 ha - 30% lipy -125 lat) - Leśnictwo Gręboszów,
- 33 m (1,36 ha - 30% lipy -120 lat) - Leśnictwo Gręboszów,
- 32 m (2,39 ha - 20% modrzewia - 91 lat) - Leśnictwo Gręboszów,
- 32 m (4,99 ha - 20% buka -150 lat) - Leśnictwo Siemysłów,
- 32 m (0,90 ha - 20% wiążą -135 lat) - Leśnictwo Polkowskie .
Pomniki przyrody
Na terenie gminy znajduje się 7 pomników przyrody, wszystkie zlokalizowane w
miejscowości Gręboszów:
- dąb szypułkowy - 200 lat, obwód 534 cm, wysokość 22 m.,
- sosna pospolita - 200 lat, obwód 460 cm, wysokość 27 m.,
- dąb szypułkowy - 300 lat, obwód 520 cm, wysokość 26 m.,
- dąb szypułkowy - 350 lat, obwód 477 cm, wysokość 25 m,
- lipa drobnolistna - 300 lat, obwód 387 cm, wysokość 27 m,
- aleja lipowa o długości 1300 m - 200 lat, obwód 300 cm, wysokość 25 m,
- aleja lipowa o długości 1000 m - 250 lat, obwód 400 cm, długość 25 m.
Parki dworskie i podworskie
W Rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody ujęte są następujące zabytkowe parki dworskie:
- park dworski w Gręboszowie - o powierzchni 5,86 ha, założony w XVIII w. będący
własnością Nadleśnictwa Namysłów,
- park dworski w Strzelcach - o powierzchni 4,90 ha założony w XVIII/XIXw. będący
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
12
własnością Spółki „Plon" z Woskowic Małych,
- parki podworskie znajdujące się w miejscowościach - Domaszowice, Siemysłów
i Woskowice Górne.
Park dworski w Gręboszowie jest bogaty w drzewostan pod względem ilościowym, jak i
gatunkowym. W drzewostanie krajowym przeważają lipy, dęby i klony. W parku, łącznie z parkiem
leśnym i kościelno-cmentarnym znajduje się aż 30 gatunków drzew i krzewów krajowych oraz 31
gatunków obcego pochodzenia. Na uwagę zasługują trzy pomniki przyrody - 2 dęby szypułkowe
oraz lipa drobnolistna. Mają one około 400 cm obwodu. W parku leśnym drzewostan jest mieszany,
składający się głównie z klonów, dębów, lip i jesionów - występujących w różnych proporcjach. Do
ciekawszych gatunków drzew aklimatyzowanych, obcego pochodzenia można zaliczyć: berberys
krótkoszypułkowy (Berberis brachypoda), dąb czerwony (Ouercus rubra), grab amerykański
(Carpinus caroliniana), grab sercowaty (Carpinus cordata), klon czerwony (Acer rubrum), klon cukrowy
(Acer saccharinum), klon kosmaty (Acer diobolicum), klon srebrzysty (Acer saccharinum), klon włoski
(Acer opalus), lilak perski (Syringa persieum), lipa amerykańska (Tilia americana), lipa japońska
(Tilia japonica), lipa krymska (Tilia euchlora), lipa srebrzysta (Tilia tomentosa), magnolia wirginijska
(Magnolia virginiana), mahonia pospolita (Mahonia aguifolium), platan wschodni (Platanus acerifolium),
tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera), cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera), cyprysik
nutkajski (Chamaecyparis nootkatensis), daglezja Douglasa (Pseudotsuga taxifolia), jodła kalifornijska
(Abies concolor), miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba), sosna amerykańska (wejmutka) (Pinus
strobus), sosna Banksa (Pinus banksiana), sosna czarna (Pinus nigra), żywotnik japoński (Thuja
standistii), żywotnik zachodni (Thuja occidentalis).
Obszar chronionego krajobrazu Lasy Stobrawsko-Turawskie
Południowa część gminy objęta jest terenem chronionego krajobrazu „Lasy Stobrawsko-Turawskie".
Obszar chronionego krajobrazu utworzony uchwałą Nr XXIV/193/88 Wojewódzkiej Rady Narodowej
w Opolu z dnia 26 maja 1988 r, obejmuje północną część województwa opolskiego, łącznie obszar o
powierzchni 118.367 ha, z czego niecałe 5% znajduje się na terenie gminy Domaszowice. Granica
chronionego obszaru przebiega w gminie od Duczowa Małego do Wielołęki. Stąd drogą na zachód do
Domaszowic i dalej drogą na południowy-zachód w kierunku Siemysłowa, aż do przecięcia z drogą
na Gręboszów. Stąd drogą tą na zachód do granicy kompleksu leśnego i granicą polno-leśną do drogi
Gręboszów-Domaszowice. Drogą tą przez Gręboszów do przecięcia z linią kolejową Namysłów-Kluczbork
i torem kolejowym na zachód do granicy lasu.
Lasy chronionego krajobrazu należą do najcenniejszych florystycznie obszarów województwa.
Wynika to przede wszystkim z dużej lesistości.
Na terenie gminy występują gatunki roślin podlegających prawnej ochronie, rzadkie i ginące w skali kraju
lub regionu, między innymi w miejscowości Domaszowice - Zanokcica skalna (Asplenium trichomanes),
Wielołęka - Zanokcica piaskowa (Asplenium arenarius), Bluszcz pospolity (Hedera helix), Ponikło igłowate
(Eleocharis acicularis), Bagno zwyczajne (Ledum palustre), Nowa Wieś - Bagno zwyczajne (Ledum
palustre), Zofijówka - Storczyk majowy (Dactylorhiza majalis), Wawrzynek wilczełyko (Daphne
mezereum), Kruszczyk (Epipactis helleborine), Śnieżyca wiosenna (Leucoium vernum), Listera jajowata
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
13
(Listera ovata), Nasięźrzał pospolity (Ophioglossum vulgatum), Czarna porzeczka (Ribes nigrum),
Międzybrodzie - Podejźrzan księżycowy (Botrychium lunaria), Turzyca (Carex umbrosa), Kanianka
koniczynowa (Cuscuta trifolii), Ponikło (Eleocharis quinqueflora), Tojeść bukietowa (Lysimachia thyrsiflora),
Bobek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata), Dziewięciornik błotny (Parnassia palustris), Jaskier wielki
(Ranunculus lingua), Wierzba Rokita (Salix rosmarinifolia). Na terenie gminy występują również
pływające zbiorowiska wodnych jaskrów, tworzące najczęściej jednogatunkowe agregacje na niewielkich
powierzchniach w cieku wodnym Oziąbel.
Planowany użytek ekologiczny „Międzybrodzie"
Teren proponowany do objęcia ochroną prawną w formie użytku ekologicznego zajmuje szeroką dolinę
cieku bez nazwy, wpadającego do Oziąbla - prawobrzeżnego dopływu rzeki Stobrawy.
Wspomniany ciek stanowi jednocześnie granicę administracyjną pomiędzy gminami Domaszowice i
Wołczyn. Pod względem fizjograficznym opisywany obszar zaliczany jest do mezoregionu Równiny
Oleśnickiej, mikroregionu Równiny Namysłowskiej. W podziale geobotanicznym Polski opisywany teren
zaliczany jest do działu Bałtyckiego, poddziału Pasa Wyżyn Podgórskich, krainy Kotliny Śląskiej, okręgu
Nadodrzańskiego. Planowany użytek ekologiczny „Międzybrodzie" ograniczony jest do dna doliny
strumienia z dominacją mad i torfów niskich w pokrywie glebowej. Granice użytku w większości
wypadków biegną miedzami, odgraniczającymi łąki w dolinie od przylegających do nich pól uprawnych
pomiędzy miejscowościami i przysiółkami: Dziedzice, Duczów Mały, Międzybrodzie i Wielołęka. Z
ważniejszych szlaków komunikacyjnych przez obszar ten przebiegają: linia kolejowa Oleśnica-Kluczbork
oraz droga krajowa nr 456 tej samej relacji. Obszar proponowany do objęcia w formie użytku
ekologicznego to miejsce dużego zróżnicowania zbiorowisk roślinnych. Mimo pewnego zniekształcenia
spowodowanego działalnością człowieka, teren ten cechuje wyjątkowe bogactwo florystyczne na
stosunkowo niewielkim obszarze. W sezonie wegetacyjnym 1992-1996 odnaleziono prawie 300
gatunków roślin wyższych i mszaków. Mimo iż od najbliższych zabudowań gospodarskich teren ten
dzieli zaledwie 0,5 km, to zachowana została naturalna strefowość poprzeczna zbiorowisk roślinnych
towarzyszących ciekom. Można tu obserwować pasma szuwaru trzcinowego - Phragmitetum
communis, mannowego - Glycerietum maximae i mózgowego
- Phalaridetum arundinaceae, rosnących w najbliższym sąsiedztwie cieku. Dość duże powierzchnie
zajmują też fitocenozy szuwaru turzycy zaostrzonej - Caricetum acutiformis. Obserwować tu można
również niewielkie płaty szuwaru tartanowego Acoretum calami i zbiorowisko skrzypu bagiennego
Equisetetum limosi. W lokalnych obniżeniach terenu, zasilanych wodami podsiąkającymi, wykształciły się
kwaśne młaki turzycowe z klasy Scheuchzerio-Caricetea fuscae - zespół Carici-Agrostietum caninae
oraz zespół -Caricetum fuscae (Nigrze), w których pojawiają się siedmiopalecznik błotny Comarum
palustre, bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata, podlegający na obszarze województwa opolskiego
ochronie prawnej, a także Turzyce: siwa Carem canescens i porowata Carem panicea. Do
najciekawszych zespołów tego terenu należy dość rzadki, o borealnym charakterze zespół turzycy
obłej Caricetum diandrae, w którym obok budującej go turzycy, dużą rolę odgrywają wspomniane
wcześniej: siedmiopalecznik błotny, bobrek trójlistkowy oraz jaskier wielki Ranunculus lingua.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
14
Podsumowując, należy stwierdzić, że Gmina Domaszowice jest gminą cenną pod względem
przyrodniczym. Znajduje się tu wiele terenów atrakcyjnych, nie zanieczyszczonych przez
przemysł. W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania terenu chronionego krajobrazu
należy zakazać lokalizowania obiektów powodujących przekroczenie norm dopuszczalnych dla terenów
specjalnie chronionych, budowy linii energetycznych dużej mocy, ciągów ciepłowniczych i
gazowych przez tereny rolne i leśne, powodujących naruszenie krajobrazu, budowy otwartych kanałów
ściekowych, budowy wysypisk, gromadzenia ścieków i odpadów z terenów nie objętych ochroną,
eksploatacji
na
skalę
przemysłową
surowców
mineralnych,
zmiany
stosunków
wodnych
niekorzystnych dla ekosystemu, wprowadzania do lasów i zalesien śródpolnych obcych, nierodzimych
gatunków drzew i krzewów, lokalizacji stałych ośrodków rekreacyjno-wypoczynkowych oraz
biwakowania w miejscach do tego nie wyznaczonych oraz dowolnego ustawiania na terenie
niezabudowanym tablic i reklam. Dla lepszej ochrony środowiska przyrodniczego należy opracować
program ochrony środowiska wraz z programem gospodarki odpadami, podporządkowywać wymogom
ochrony przyrody wszelkie zamierzenia planistyczne i działalność gospodarczą, zachować ostoje zwierząt i
roślin, ograniczyć ilość wytwarzanych odpadów oraz uzgadniać z Zarządem Parku Krajobrazowego
projekty lokalizacji i zamierzeń mogących ujemnie wpływać na walory przyrodnicze. Ponadto należy
egzekwować, aby zakłady na terenie gminy lub w sąsiedztwie wyposażane były w urządzenia
zapobiegające zanieczyszczeniu środowiska, przestrzegać maksymalnej koncentracji budownictwa
oraz ładu przestrzennego i dyscypliny budowlanej, oszczędzać tereny uznane za szczególnie cenne
przyrodniczo i krajobrazowe, zachować i powiększać zasoby zieleni wysokiej w obrębie zabudowy
mieszkaniowej i wokół zakładów oraz wzdłuż szlaków komunikacyjnych.
3. TURYSTYKA
Na terenie gminy Domaszowice nie rozwinęła się turystyka w szerokim tego słowa pojęciu. Gmina nie
posiada strategii turystycznej, produktu turystycznego, nie należy do żadnej organizacji turystycznej.
Niemniej jednak obszar gminy jest bogaty w atrakcje turystyczne takie jak: liczne zabytki, pomniki
przyrody, parki dworskie i podworskie, bogate tereny leśne i łowieckie, zbiornik wodny Karier oraz
planowany użytek ekologiczny „Międzybrodzie". Na terenie gminy nie rozwinęła się także
infrastruktura turystyczna - znajduje się tylko 1 hotelik. Nie zostały założone żadne gospodarstwa
agroturystyczne i pola biwakowe. Mając powyższe na uwadze należałoby przede wszystkim opracować
koncepcję lub strategię rozwoju turystyki na terenie gminy, przystąpić do Namysłowskiej Lokalnej
Organizacji Turystycznej lub Opolskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej i wspólnie z nią
podejmować zadania.
Priorytetowym zadaniem powinno być uporządkowanie stanu prawnego zbiornika wodnego Karier w
Wielołęce i zagospodarowanie go na teren rekreacyjno-wypoczynkowy, a także wytyczenie ścieżek
rowerowych przebiegających przez tereny gminy atrakcyjne turystycznie.
4. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE
Gmina Domaszowice posiada Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
które zostało uchwalone uchwałą Rady Gminy Nr XIX/60/96 z dnia 26 kwietnia 1996r. Studium to
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
15
określa politykę przestrzenną gminy, uwzględnia uwarunkowania, cele i kierunki polityki
przestrzennej.
W
studium
uwzględniono
uwarunkowania
wynikające
w
szczególności
z:
dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu, występowania obiektów i
terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych, stanu i funkcjonowania środowiska
przyrodniczego i kulturowego, w tym stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej, prawa własności
gruntów, jakości życia mieszkańców oraz zadań służących realizacji ponadlokalnych celów
publicznych. Gmina Domaszowice posiada dla wszystkich miejscowości opracowane i uchwalone
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W planach ustalono, w zależności od potrzeb:
przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach
zagospodarowania, linie rozgraniczające ulice, place oraz drogi publiczne wraz z urządzeniami
pomocniczymi, a także tereny niezbędne do wytyczania ścieżek rowerowych, tereny przeznaczone do
realizacji celów publicznych oraz linie rozgraniczające te tereny, granice i zasady zagospodarowania
terenów lub obiektów podlegających ochronie, zasady obsługi w zakresie infrastruktury technicznej oraz
linie rozgraniczające tereny tej infrastruktury, lokalne warunki, zasady i standardy kształtowania
zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym również linie zabudowy i gabaryty obiektów, a
także maksymalne lub minimalne intensywności zabudowy, zasady i warunki podziału terenów na
działki budowlane, szczególne warunki zagospodarowania terenów, w tym zakaz zabudowy,
wynikające z potrzeb ochrony środowiska przyrodniczego, kulturowego i zdrowia ludzi, prawidłowego
gospodarowania zasobami przyrody oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych, tereny, na których
przewiduje się stosowanie systemów indywidualnych lub grupowych oczyszczania ścieków bądź
zbiorników bezodpływowych, tymczasowe sposoby zagospodarowania, urządzania oraz użytkowania
terenu oraz granice obszarów: zorganizowanej działalności inwestycyjnej, rehabilitacji istniejącej
zabudowy i infrastruktury technicznej oraz przekształceń obszarów zdegradowanych.
Do miejscowych planów dołączono także prognozę skutków wpływu ustaleń planu na środowisko
przyrodnicze.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w gminie Domaszowice posiadają wsie:
- Domaszowice
- Strzelce
- Gręboszów
- Wielołęka
- Nowa Wieś,
- Zofijówka
- Siemysłów
- Polkowskie
- Woskowice Górne
- Dziedzice
- Włochy
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
16
Sytuacja dotycząca planowania przestrzennego jest w gminie Domaszowice rozwiązana
kompleksowo. Obecnie wszystkie miejscowości na terenie gminy posiadają opracowane i
uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania gminy. Stanowi to ułatwienie dla potencjalnych inwestorów, mieszkańców
gminy, ale także samego samorządu, głównie w przypadku realizowania inwestycji.
4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego
Działania na rzecz ochrony środowiska obejmują między innymi:
- troskę o jakości wody pitnej oraz jakość wód powierzchniowych,
- odprowadzanie i oczyszczanie ścieków,
- gospodarkę odpadami,
- dbałość o stan powietrza,
- opiekę nad obiektami przyrody.
Szczególnym aspektem polityki przestrzennej na terenie gminy Domaszowice jest ochrona środowiska
przyrodniczego. Należy, więc zwrócić uwagę na skuteczne ograniczenie degradacji środowiska i
optymalne wykorzystanie jego walorów. Szczególną ochroną należy objąć lasy, ekosystemy wodno-leśne
oraz wody powierzchniowe.
Na terenie gminy nie występują obecnie źródła zagrożeń i degradacji dla środowiska przyrodniczego o
charakterze wielkopowierzchniowym. Do pomniejszych źródeł, powodujących lokalne pogorszenie
stanu środowiska należy zaliczyć obiekty hodowlane i produkcyjne oraz zabudowę mieszkaniową, w
przypadku niewłaściwie eksploatowanych zbiorników na nieczystości. Ponadto w sezonie grzewczym
obserwuje się pogorszenie stanu sanitarnego atmosfery ze względu na powszechne stosowanie
kotłowni na paliwo stałe (węgiel, koks).
Dla gminy Domaszowice opracowano Gminny Program Ochrony Środowiska wraz z Gminnym
Programem Gospodarki Odpadami (plany uzyskały pozytywną opinię Marszałka Województwa Opolskiego
oraz Starosty Powiatu Namysłowskiego i zostały uchwalone przez Radę Gminy Domaszowice - uchwała
Nr XXII/150/05 z dnia 28 lutego 2005r. w sprawie uchwalenia „Programu ochrony środowiska wraz z
planem gospodarki odpadami dla gminy Domaszowice na lata 2004-2007 z perspektywą do roku 2011").
Jedynie wokół ujęć wody ustanowione są strefy ochrony bezpośredniej oraz strefy ochrony sanitarnej
pośredniej.
Należyta ochrona środowiska w gminie Domaszowice winna obejmować następujące zagadnienia:
- prawidłową gospodarkę związaną ze zbiórką, transportem i gromadzeniem odpadów oraz
ich utylizacją,
- realizację planów budowy sieci kanalizacyjnej,
- realizację planów budowy sieci gazowej dla potrzeb bytowo-komunalnych i grzewczych,
- ustanowienie wymaganych stref ochronnych wokół obiektów uciążliwych dla otoczenia
(oczyszczalnie ścieków, ujęcia wody, stacje redukcyjne gazu, źródła hałasu).
Największym problemem ochrony środowiska naturalnego na terenie gminy jest obecnie
nieuporządkowana gospodarka wodno-ściekowa, która może zagrażać wodom podziemnym i
ujęciom wód pitnych. Postuluje się więc jak najszybsze przystąpienie do skanalizowania całej gminy.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
17
4.2. Infrastruktura techniczna Drogi
Przez, teren gminy przebiegają drogi krajowe, powiatowe i gminne.
Droga krajowa na terenie gminy ma długość 1 1 , 6 km km i jest to droga nr 42 OleśnicaKluczbork.
Długość dróg powiatowych wynosi 73,136 km oraz 42,891 km dróg gminnych. Pozostałe
drogi na terenie gminy stanowią dojazdy do pól i zagród rolniczych usytuowanych poza
głównymi ciągami drogowymi.
Tabela 1 - Wykaz dróg gminnych w Gminie Domaszowice
Lp.
Nazwa ciągu drogowego
Długość odcinka
w mb
1650
Nawierzchnia
1210
1000
bitumiczna
tłuczniowa
846
1860
bitumiczna
860 bitumiczna 1
000 gruntowa
gruntowa
bitumiczna
250 bitumiczna 1
75 żużlowa
bitumiczna
gruntowa
bitumiczna
gruntowa
1.
Numer
drogi
100301 O
2.
3.
100302 O
100303 O
4.
5.
100304 O
100305 O
6.
7.
8.
100306 O
100307 O
100308 O
Włochy - do DP 1 1 1 1 O
Włochy - granica Gminy Wołczyn
(Duczów Wielki)
Włochy - Dziedzice
Wielołęka - Przysiółek
Międzybrodzie
Zofijówka - Nowa Wieś
Domaszowice, ul. Polna
Domaszowice, ul. Sportowa
9.
10.
11.
12.
100309 O
100310 O
100311 O
100147 O
Strzelce - przysiółek Szerzyna
Strzelce - Zalesię
Gręboszów droga przez wieś
Ziemiełowice - Gręboszów
1430
1080
753
2490
13.
14.
15.
10031 3 O
10031 4 O
10031 5 O
Gręboszów - Kopalina
Siemysłów - przysiółek Wygoda
Siemysłów droga przez wieś
2100
550
2000
gruntowa
gruntowa
1500 bitumiczna
500 gruntowa
16.
17.
18.
10031 6 O
10031 7 O
10031 8 O
Zalesię - Siemysłów
Siemysłów - przysiółek Sułoszów
Domaszowice, ul. Łąkowa
4102
2210
400
gruntowa
gruntowa
200 płyt drogowe
200 gruntowa
Polkowskie - Szymonków
1650
690
425
bitumiczna
SKRÓTY:
DP - droga powiatowa
Dane opracowane przez stanowisko ds. ochrony środowiska, dróg, melioracji, OSP i BHP
Urzędu Gminy Domaszowice Tabela 2 - Wykaz dróg powiatowych w Gminie Domaszowice
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
18
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Numer
drogi
11080
11110
11120
11130
11150
11310
11330
11360
11450
11970
11990
Nazwa ciągu drogowego
DP 1 1 04 O - Woskowice Górne
( Proszów) gr. woj. wielkopolskiego - Nowa Wieś
Woskowice Górne - Strzelce
DK 39 - Strzelce
Gręboszów - Sułoszów
Dojazd do stacji kolejowej Domaszowice
Wielołęka - Zbica
Domaszowice- Świerczów- Mąkoszyce
DK 42 (Gręboszów)- Strzelce- Domaszowice- Wielołęka
Zofijówka - Wielołęka
Droga przez wieś Siemysłów
Długość
drogi- km
10,019
11,611
4,137
3,430
3,414
0,627
7,579
20,085
9,734
1,405
1,095
Stan dróg na terenie gminy Domaszowice ulega poprawie poprzez liczne inwestycje drogowe
realizowane przez gminę i powiat. Jest jednak w dalszym ciągu niezadowalający. Wobec tego
należałoby przewidzieć dalszą budowę, modernizację bądź remonty dróg, dla polepszenia warunków
życia mieszkańców, podniesienia bezpieczeństwa i dostępności komunikacyjnej do terenów
inwestycyjnych lub istotnych gospodarczo i turystycznie.
Koleje
Przez teren gminy przebiega zelektryfikowana dwutorowa linia kolejowa relacji OleśnicaKluczbork. Odbywają się na nie zarówno przewozy pasażerskie, jak i towarowe. Stacje
kolejowe znajdują się we wsiach Domaszowice oraz Gręboszów.
Dostępność
komunikacji
kolejowej w gminie jest zadowalająca.
strategicznym węźle Wrocław-Katowice gwarantuje
utrzymanie
Położenie linii kolejowej na
linii i stacji kolejowych
przebiegających przez teren gminy. Można jednakże spodziewać się ograniczeń kursów związanych z
przewozami pasażerskimi.
Wodociągi
Gmina Domaszowice jest w 100% zwodociągowana. Administratorem sieci wodociągowej na terenie
gminy jest Komunalny Związek Wodno-Ściekowy z Ligoty Dolnej. Sieć wodociągowa obejmuje
wszystkie wsie, w których istnieje już grupowy system zaopatrzenia w wodę. Teren gminy
Domaszowice obsługiwany jest przez cztery wodociągi grupowe:
- wodociąg grupowy Woskowice Górne - zaopatruje w wodę wsie Woskowice Górne,
Polkowskie oraz Zakład Leczenia Odwykowego w Woskowicach Małych,
ujęcie wody
zlokalizowane jest między Woskowicami Górnymi i Polkowskiem z jedną studnią głębinową
oraz Zakładem Uzdatniania Wody,
- wodociąg grupowy Włochy - zaopatruje w wodę wsie Włochy i Dziedzice, ujęcie wody
zlokalizowane jest na północnym krańcu wsi Włochy z dwoma studniami głębinowymi oraz
Zakładem Wodociągowym,
- wodociąg grupowy Strzelce - zaopatruje w wodę wsie Strzelce, Domaszowice, Zalesię,
Wielołękę, Zofijówkę i Nową Wieś, ujęcie wody zlokalizowane jest w Strzelcach z dwoma
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
19
studniami głębinowymi oraz Zakładem Uzdatniania Wody,
- wodociąg
zbiorowy Siemysłów - zaopatruje w wodę wsie
Starościn oraz Sułoszów.
Siemysłów,
Gręboszów,
Ujęcie wody zlokalizowane jest przy drodze na zachodnich
krańcach wsi Siemysłów z dwoma studniami głębinowymi oraz Automatyczną Kontenerową
Stacją Uzdatniania Wody.
Łącznie na terenie gminy znajduje się 57 km sieci wodociągowej oraz 806 przyłączy domowych.
Obecna średniodobowa produkcja wody na istniejących Stacjach Wodociągowych wynosi 720
m3/d. Stąd obecne średnie jednostkowe zużycie wody na mieszkańca wynosi 115 I/mk d. Poprawę
stanu gospodarki wodnej w gminie Domaszowice zgodnie z opracowaniem „Koncepcji
programowej ..." A. Neusteina zapewniłaby modernizacja Stacji Wodociągowej w Strzelcach i
zasilanie z niej w wodę pozostałych wodociągów grupowych. Dla zrealizowania tego wariantu
należałoby:
- na stacji wodociągowej Woskowice Górne wykonać dwie studnie o gł. 51
m wraz
z uzbrojeniem, w miejsce istniejących hydroforów i filtra 0 1400 zabudować nowe filtry 0
1600 - 3 szt.
oraz wybudować zbiornik żelbetowy o pój.
200
m 3 z pompownią ll°
o odpowiednich parametrach,
- ułożyć rurociąg tranzytowy 0
110 PVC dł.
2000 mb od wsi
Polkowskie do Stacji
Wodociągowej Włochy,
- wyłączyć z dalszej eksploatacji Stację Wodociągową Włochy,
- ułożyć rurociąg tranzytowy 0110 PVC dł. 3300 mb od GR Świbne do Stacji Wodociągowej
Strzelce,
- na Stacji Wodociągowej Strzelce wyłączyć z dalszej eksploatacji i zlikwidować istniejące
ujęcia wody, filtry i hydrofory oraz zmodernizować pompownię 11°,
- ułożyć rurociąg tranzytowy od GR Zalesię do Stacji Wodociągowej Siemysłów 0 90 PVC
dł. 4800 mb,
- na
Stacji
Wodociągowej
Siemysłów
wyłączyć z
eksploatacji
ujęcia
wody
i
część
technologiczną.
Realizacja powyższych zadań pozwoliłaby na wyłączenie z dalszej kosztownej eksploatacji istniejące
Stacje Uzdatniania Wody Włochy, Strzelce, Siemysłów, dostarczenie mieszkańcom gminy
Domaszowice wody o parametrach odpowiadających normom jak dla wód do picia oraz uzyskanie
oszczędności finansowych związanych z eksploatacją energooszczędnych zestawów pompowych i
obsługą jednej stacji Uzdatniania Wody Woskowice Górne.
Kanalizacja
Na terenie gminy Domaszowice nie ma uporządkowanej gospodarki ściekowej. Mieszkańcy wsi
odprowadzają ścieki sanitarne z domów do szamb zlokalizowanych na prywatnych posesjach. Ścieki te
są odbierane przez uprawnionych przewoźników do oczyszczalni ścieków w Namysłowie na koszt
właścicieli posesji. Gospodarka ściekowa po części rozwiązana jest na terenie spółki „Ferma-Pol" w
Zalesiu oraz Składu Celnego (gorzelni) w Domaszowicach.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
20
Gmina Domaszowice podpisała porozumienie z gminą Namysłów, Wilków i Świerczów w sprawie
wspólnej realizacji inwestycji, jaką jest skanalizowanie powiatu namysłowskiego, w tym całej gminy
Domaszowice. Zadanie to jest realizowane od roku 2004, ma zostać zakończone w roku 2012 w ramach
Funduszu Spójności. Założenia projektu przewidują położenie sieci kanalizacyjnej na terenie całej gminy,
budowę pompowni ścieków oraz przerzucanie całości ścieków do oczyszczalni ścieków w Namysłowie.
Mając powyższe na uwadze, budowa sieci kanalizacyjnej na terenie gminy staje się zadaniem
priorytetowym do wykonania przez władze gminy.
Komunikacja
Na terenie Gminy Domaszowice usługi przewozowe prowadzi Przedsiębiorstwo PKS Namysłów, który
swoim zasięgiem obejmuje teren Gminy oraz gmin ościennych. Usługi komunikacyjne świadczone są
również przez PKP. Na terenie gminy zlokalizowane są dwie stacje PKP - w Domaszowicach i
Gręboszowie. Korzystając z usług PKP bezpośrednio można się dostać do Wrocławia i Kluczborka, a
także do Katowic.
Ze względu na ciągłe zmniejszanie się ilości osób korzystających z linii autobusowych i kolejowych uważa
się, że transport zbiorowy jest na tym etapie wystarczający.
Energetyka
Gmina Domaszowice zasilana jest w energię elektryczną pochodzącą z krajowego systemu
elektroenergetycznego jednotorową linią 110 kV relacji Namysłów - Wołczyn (dł. na terenie gminy 11,5
km) oraz jednotorową 400 kV relacji Mikułowa - Joachimów (dł. na terenie gminy 9 km). Obecnie
zapotrzebowanie mocy szczytowej w gminie Domaszowice wynosi ok. 2,2 MW. Przesył tej mocy jest
realizowany ciągami liniowymi 15 kV, w które włączonych jest przelotowe 38 stacji transformatorowych
15/0,4 kV. Całkowita moc transformatorów zainstalowanych w tych stacjach wynosi ok. 4,9 MW. Sieć
rozdzielcza jest wykonana głównie liniami napowietrznymi AFL o przekroju przewodów 25, 35, 50 i 70
mm2. Całkowita długość linii 15 kV na terenie gminy wynosi ok. 54 km. Na terenie gminy
Domaszowice
są
prowadzone
systematycznie
prace
modernizacyjne
istniejącego
systemu
energetycznego. Oświetlenie uliczne i drogowe na terenie gminy posiada 461 punktów. Mając na uwadze
zmniejszającą się liczbę mieszkańców gminy Domaszowice oraz mało intensywny rozwój przemysłu
szacuje się, iż nie istnieje potrzeba rozbudowy sieci energetycznej w gminie. Należałoby jednak
zmodernizować i rozbudować istniejące oświetlenie uliczne.
Sieć gazowa
Obecnie mieszkańcy gminy Domaszowice nie są zaopatrywani w gaz z sieci gazowej. Cześć
gospodarstw domowych objęta jest dostawą gazu ciekłego propan-butan dostarczanego
w butlach.
Przez teren gminy, obok linii energrtycznej 1 1 0 kV na trasie Skaługi-Namysłów przebiega
rurociąg gazu ziemnego wysokometanowego o ciśnieniu 4,0 MPa. Od tego gazociągu nie
ma odgałęzienia do rejonu gminy Domaszowice.
W perspektywie rozwoju gminy Domaszowice trzeba założyć zaopatrzenie wszystkich
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
21
wsi gminy w gaz do celów bytowo-komunalnych i ogrzewania.
Gospodarka odpadami
Gmina posiada zorganizowaną gospodarkę odpadami komunalnymi. Każde gospodarstwo domowe
wyposażone zostało w pojemniki na śmieci typu SM-110, połowa gospodarstw ponadto w trójkolorowe
worki do ich segregacji. Na cmentarzach znajdują się kontenery KP-7, a w Domaszowicach dodatkowo
duże pojemniki-segregatory na papier, szkło i plastik. Odpady wywożone są raz w miesiącu przez
spółkę "EKOWOD" z Namysłowa na składowisko śmieci w Ziemiełowicach, gmina Namysłów.
Gospodarka odpadami na terenie gminy została rozwiązana kompleksowo. Każdy mieszkaniec gminy
został zobligowany do podpisania umowy ze spółką EKOWOD, która to zajmuje się wywozem
odpadów stałych. W roku 2006 wysypisko śmieci w Ziemiełowicach zostanie rozbudowane i
zmodernizowane. Gmina Domaszowice jest jedną z instytucji współfinansujących to zadanie.
4.3. Własność nieruchomości
Nieruchomości występujące na terenie Gminy Domaszowice to własność osób fizycznych, gminy oraz
Skarbu Państwa.
Nieruchomości osób fizycznych to w większości grunty rolne wraz z siedliskami, działki budowlane
oraz niewielkie części jako tereny przemysłowo - usługowe. Nieruchomości prywatne stanowią
większość na terenie gminy.
Gminny zasób nieruchomości wynosi 241 ha. W gestii gminy pozostało 203 ha gruntów
przeznaczonych na wydzierżawienie lub wynajem. 26 ha gruntów przekazano w trwały zarząd, 5
ha - przekazano w użytkowanie wieczyste, a 5 ha przekazano w użytkowanie wieczyste osobom
fizycznym.
Grunty
komunalne
są w większości
wypadków
przeznaczone
na
cele
nie związane z
rolnictwem i pozostają w użytkowaniu osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek budżetowych.
Głównym użytkownikiem gruntów w gminie są rolnicy indywidualni, którzy posiadają ponad 56% użytków
rolnych. Istnieje około 496 gospodarstw rolnych, średnio na 1 gospodarstwo przypada około 10 ha
użytków rolnych. Pod tym względem gmina Domaszowice zajmuje wysokie
części
województwa
publicznym
o.o.
opolskiego.
znajdują
z Rychnowa,
się
Wśród
największych użytkowników
przedsiębiorstwa: Przedsiębiorstwo
miejsce
gruntów
w północnej
w
Rolno-Handlowe
sektorze
"Kłos"
Sp. z
Jastrzębskie Gospodarstwo Rolne "Jaspol" Sp. z o.o. z Jastrzębia Śląskiego,
"Ikab-Rol" Sp. z o.o. z Łączan, Przedsiębiorstwo Produkcji Rolnej „Plon" Sp. z o.o. z Woskowic
Małych oraz Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "Ferma-Pol1 Sp. z o.o. z Zalesia.
Gmina posiada zdecydowany charakter rolniczy. Występują tu w przewadze gleby wysokich klas
bonitacyjnych - III i IV, przeważnie są to gleby brunatne właściwe, brunatne wyługowane, bielice i
pseudobielice. Lokalnie występują czarne ziemie zdegradowane i gleby szare. Udział użytków
rolnych w powierzchni ogólnej gminy wynosi 64,5% (7338 ha), z czego 84,0% stanowią grunty rolne,
15,8% użytki zielone, lasy i zadrzewienia, a 7,3% tereny pozostałe. Lasy i grunty leśne stanowią 28,2%
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
22
powierzchni ogólnej gminy. Przestrzeń rolnicza charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem waloryzacji, który
wynosi 82 punkty.
Głównymi właścicielami nieruchomości na terenie gminy Domaszowice są właściciele prywatni
(osoby fizyczne), pozostała część nieruchomości pozostaje w gestii gminy i Skarbu Państwa.
Gmina posiada bardzo dużo gruntów rolnych, których nie przekazano w dzierżawę, użytkowanie
wieczyste lub inną formę użytkowania.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
23
4.4. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego Zabytki
Ze względu na swą bogatą przeszłość historyczną, teren gminy Domaszowice
charakteryzuje
się
dużą
ilością
występujących
obiektów zabytkowych
i
stanowisk
archeologicznych. Na terenie gminy Domaszowice znajduje się 9 zabytków nieruchomych, wpisanych
do rejestru zabytków województwa opolskiego, 7 zabytków ruchomych, wpisanych do rejestru
zabytków województwa opolskiego lub ujętych w wojewódzkiej ewidencji. Ponadto na obszarze
gminy znajdują się zabytki nieruchome ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków prowadzonej przez
Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
Tabela 6 - Wykaz zaby tków na terenie gminy Domaszowice
Lp.
Miejscowość
Nazwa obiektu
Opis obiektu
Nr decyzji o
wpisie do
rejestru
zabytków
Data wpisania
do rejestru
zabytków
25-02-1988
Zabytki nieruchome
1.
Dziedzice
Grób Jana Skali na
\ 1945r.
cmentarzu parafialnym
168/88
2.
Domaszowice
Kaplica
ewidencja
3.
Gręboszów
Kościół filialny p.w.
św. Katarzyny
4.
Gręboszów
5.
Gręboszów
6.
Gręboszów
Kordegarda z bramą
wjazdową
Brama
wjazdowa
pałacowa
Spichlerz pałacowy
7.
Gręboszów
8.
Gręboszów
Spichlerz w zespole
folwarcznym
Gorzelnia
9.
Gręboszów
Stajnia
10.
Gręboszów
Park pałacowy
11.
12.
Gręboszów
Gręboszów
13.
Gręboszów
14.
Gręboszów
15.
Polkowskie
Cmentarz parafialny
Nagrobek Gustawa
Adolfa Hanckler v.
Donnersmarck
Nagrobek
Jana
Maurycego
v.
Prittwitz-Gaffron
Mogiły ofiar II wojny
światowej
Dom, nr 14
16.
Siemysłów
Kościół
parafialny
p.w.
Wszystkich
Świętych
murowana 2
pół. XIXw.
murowany,
1897-99,
restaurowany
1936-37
murowana, 2
pół. XIXw.
murowana,
XIXw.
murowany, 1
pół. XIXw.
murowany, ok.
1840r.
murowana, 1
pół. XIXw.
murowana
pół. XIXw.
XVIIIw.
koniec XVIIIw.
żeliwny,
1813r.
kamienny,
1789r.
744/64
ewidencja
1630/66
21-09-1966
1630/66
21-09-1966
ewidencja
ewidencja
ewidencja
1630/66
94/84
250/90
ewidencja
ewidencja
222/89
murowany z
końca XIXw.
murowanodrewniany,
1824, 1862-63
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
21-09-1966
26-01-1984
04-05-1990
07-11-1989
ewidencja
1107/66
05-02-1966
24
XXw.
17.
Siemysłów
Park dworski
18.
Strzelce
Kościół
parafialny
p.w. św. Marcina
murowany, XIV, 906/64
XV/XVI, XVIIw.
19.
Strzelce
Pałac
murowany, 1
ćw. XIXw.
ewidencja
20.
Strzelce
Dom nr 52
murowany z
końca XIXw.
ewidencja
21.
Strzelce
Park
22.
Wielołęka
Kaplica
murowana, 4
ćw. XIXw.
ewidencja
23.
Wielołęka
Budynek byłej szkoły
murowany, 1
ćw. XXw.
ewidencja
24.
Wielołęka
Dom nr 25
murowany z
końca XIXw.
ewidencja
25.
Wielołęka
Kapliczka słupowa
murowana, z ewidencja
cegły, XIX/XXw.
26.
Włochy
murowany, XIII, ewidencja
XV, XVIII, XIXw.,
27.
Włochy
Kościół
parafialny
p.w. Wniebowzięcia
NMP
Plebania
murowana, 4
ćw. XIXw.
ewidencja
28.
Włochy
Budynek byłej szkoły
murowany,
XIX/XXw.
ewidencja
29.
Włochy
Gorzelnia
murowana,
koniec XIXw.
ewidencja
30.
Włochy
Kapliczka słupowa
murowana, z ewidencja
cegły, XIX/XXw.
31.
Woskowice
Górne
Kościół
parafialny
p.w. św. Józefa
murowany,
1896-97
ewidencja
44/80
26-05-1964
29-01-1980
ewidencja
Zabytki ruchome
1.
Gręboszów
2.
Gręboszów
Zespół
zabytków
ruchomych
z
kościoła
filialnego
p.w. św. Katarzyny
Nagrobki z terenu
dawnego cmentarza
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
Ks.B.t.122/R/53/57
Ks.B.t.l402/66
02-11-1957
12-03-1966
25
3.
Gręboszów
4.
Siemysłów
5.
Strzelce
Zabytki ruchome z
terenu parku
Wyposażenie
z
kaplicy przydrożnej
Zespół
zabytków
ruchomych
z
kościoła parafialnego
p.w. św. Marcina
Ks.B.t.l316/64
Ks.B.t.l23/57
Ks.B.tl319/67
Ks.B.tll506/70
11-01-1964
06-11-1957
30-08-1967
04-12-1970
Parki dworskie i podworskie
W Rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody ujęte są następujące zabytkowe parki dworskie:
- park dworski w Gręboszowie - o powierzchni 5,86 ha, założony w XVIII w. będący
własnością Nadleśnictwa Namysłów,
- park dworski w Strzelcach - o pow. 4,90 ha, założony na przełomie XVIII/XIX w.,
- parki podworskie znajdujące się w miejscowościach - Domaszowice, Siemysłów
i Woskowice Górne.
Pierwsze wzmianki o parku dworskim w Gręboszowie pochodzą z pół. XVIII w. Powstał wówczas
regularny ogród barokowy z długą osią kompozycyjno-widokową i zapleczem krajobrazowym. Około
1800r. przeobrażono ogród z barokowego na klasycystyczny, by w końcu XIXw. przekształcono całość
założenia w "park krajobrazowy". Bezpośrednio związane z parkiem są ruiny pałacu pochodzącego z
1784 r. oraz budynki eklektycznej rządcówki (obecnie leśniczówka) oraz barokowy dworek o nurcie
gotyzującym w starym dziedzińcu gospodarczym. Park jest wpisany do rejestru zabytków. Całość
założenia pałacowo-ogrodowego była wzorowana na szkole francuskiej. Znajdowało się tam wiele
pawilonów ogrodowych, między innymi przekształcona z altany klasycystyczna "świątynia", herbaciarnia
"teahause" zwana również od motywów zdobiących pułap dachu - pawilonem "chińskim". Park jest bogaty
w drzewostan pod względem ilościowym, jak i gatunkowym .
Stanowiska archeologiczne:
Na terenie gminy Domaszowice zlokalizowane zostały 64 stanowiska archeologiczne, w tym: Domaszowice
- 1 9 stanowisk, w tym:
- cmentarzysko i osada kultury łużyckiej oraz osada późnośredniowieczna,
- ślady osadnictwa kultury łużyckiej, pomorskiej i późnośredniowiecznej,
- osady wielokulturowe i kultury łużyckiej,
- neolityczne ślady osadnictwa,
- punkty osadnicze kultury pomorskiej,
- ślady osadnictwa kultury przeworskiej,
- pradziejowe oraz późnośredniowieczne ślady osadnictwa,
- późnośredniowieczna osada hutnicza.
Dziedzice - 2 stanowiska z okresu średniowiecza
Gręboszów - 3 stanowiska, w tym:
- pradziejowy oraz wczesno i późnośredniowieczny ślad osadnictwa,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
26
- osada kultury łużyckiej,
- ślady osadnictwa neolitycznego i kultury przeworskiej.
Nowa Wieś - 6 stanowisk, w tym:
- stanowisko ze środkowej epoki kamienia i z okresu średniowiecza,
- stanowisko kultury łużyckiej,
- osady i cmentarzysko kultury łużyckiej.
Strzelce - 24 stanowiska, w tym:
- osady kultury przeworskiej,
- ślady osadnictwa neolitycznego i kultury łużyckiej,
- średniowieczne, późnośredniowieczne i pradziejowe ślady osadnictwa,
- osady wielokulturowe,
- ślady osadnictwa z XII-Xlllw.
Wielołęka - 5 stanowisk, w tym:
- osada z okresy średniowiecza,
- stanowiska kultury łużyckiej.
Włochy - 3 stanowiska, w tym:
- stanowiska z epoki kamienia, wpływów rzymskich oraz średniowiecza
Woskowice Górne -1 stanowisko:
- osadnictwa kultury przeworskiej oraz pradziejowe
Zofijówka -1 stanowisko:
- obozowisko z młodszej epoki kamienia.
Ponadto na terenie gminy zlokalizowane są stanowiska z badań przedwojennych
0 niepewnej lokalizacji6.
Na terenie gminy Domaszowice znajdują się stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków
województwa opolskiego, w tym:
1. Domaszowice, stanowisko archeologiczne nr 13, nr rej. A-854/89
2. Domaszowice, stanowisko archeologiczne nr 2, nr rej. A-507/78
3. Domaszowice, stanowisko archeologiczne nr 22, nr rej. A-855/89
4. Domaszowice, stanowisko archeologiczne nr 7, nr rej. A-488/78
5. Domaszowice, stanowisko archeologiczne nr 8, nr rej. A-881/90
6. Nowa Wieś, stanowisko archeologiczne E, nr rej. A-506/78
7. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 1, nr rej. A-473/78
8. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 12, nr rej. A-878/90
9. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 13, nr rej. A-870/90
10. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 15, nr rej. A-849/89
11. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 16, nr rej. A-848/89
12. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 26, nr rej. A-872/90
13. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 3, nr rej. A-492/78
14. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 7, nr rej. A-493/78
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
27
15. Strzelce, stanowisko archeologiczne nr 8, nr rej. A-476/78
16. Włochy, stanowisko archeologiczne A, nr rej. A-482/78
17. Włochy, stanowisko archeologiczne B, nr rej. A-474/78
Źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Opolu, Grzegorz Molenda, marzec 2006r.
Duża ilość zabytków na terenie gminy Domaszowice stwarza doskonałą okazję do rozwoju
turystyki i agroturystyki. Należy w tym celu zachować, należycie utrzymywać
1 użytkować dobra kultury, by stanowiły trwały element rozwoju kultury i były czynnym
składnikiem życia współczesnego społeczeństwa.
5. GOSPODARKA
5.1. Struktura podstawowych branż na terenie gminy
Na terenie Gminy Domaszowice, w ewidencji działalności gospodarczej, są zarejestrowane ogółem 143
podmioty gospodarcze (stan na 20.04.2006r).
Tabela 7 - Ilość podmiotów gospodarczych na terenie Gminy Domaszowice w latach 2002-2006
Lata
2002
2003
2004
2005
2006
(20.04.2006)
Ilość podmiotów
działalności
116
127
151
143
143
gospodarczej
Źródło - Urząd Stanu Cywilnego w Domaszowicach (w zakresie obowiązków również sprawy dot.
działalności gospodarczej)
Statystyczna analiza ewidencji działalności gospodarczej wyraźnie wykazuje tendencje
wzrostowe w ogólnej liczbie wpisów do ewidencji działalności gospodarczej (wyjątek stanowi rok
2004/2005). Branżami dominującymi na terenie Gminy Domaszowice są handel i usługi.
Tabela 8 - Podstawowe branże na terenie gminy Domaszowice
Nazwa branży
Pośrednictwo handlowe, handel
Usługi transportowe
Usługi produkcyjno-usługowe
Sklepy spożywcze
Usługi budowlane
Usługi leśne
Usługi stolarskie
Usługi medyczne
Usługi mechaniczne
Restauracje, bary
Usługi elektryczne
Usługi ubezpieczeniowe
Marketing sieciowy
Usługi fryzjerskie
Usługi krawieckie
Usługi weterynaryjne
Usługi piekarnicze
Ilość zarejestrowanych podmiotów
gospodarczych
36
19
17
13
12
6
5
4
4
3
3
3
3
2
2
2
2
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
28
Usługi muzyczne
1
Pośrednictwo pracy
1
Usługi ślusarsko-spawalnicze
1
Usługi - dostawa gazu
1
Usługi hotelarskie
1
Usługi rachunkowe
1
Praca opiekuńcza
1
Źródło - Urząd Stanu Cywilnego w Domaszowicach (w zakresie obowiązków również sprawy dot.
działalności gospodarczej)
Największe zakłady pracy na terenie gminy Domaszowice to:
- Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "Ferma-Pol" Sp. z o.o. w Zalesiu - tucz i
przetwórstwo trzody chlewnej,
- Sprzedaż Paliw - Piotr Owczarek Domaszowice,
- Zakład Przemysłu Rolnego - usługi gorzelniane, Domaszowice.
Rokrocznie ilość podmiotów działalności gospodarczej na terenie gminy Domaszowice
zwiększa się. Są to przede wszystkim podmioty zaliczone do sektora małych i średnich przedsiębiorstw
(MSP). Jedyną spółką prawa handlowego w gminie jest PPH „Ferma-Pol" Zalesię - jeden z
większych zakładów w swojej branży na terenie Opolszczyzny.
Należałoby więc pozyskać innych inwestorów, którzy chcieliby otworzyć działalność gospodarczą na
terenie gminy, stworzyć instrumenty sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości oraz uruchomić
mechanizmy wspomagające działalność MSP. Źródłem poprawy sytuacji na rynku pracy będzie napływ
inwestorów, jak i planowanie i kontynuowanie inwestycji w Gminie Domaszowice.
5.2. Ilość osób zatrudnionych w danych sektorach
Najwięcej mieszkańców gminy Domaszowice zatrudnionych jest w rolnictwie. Osoby te prowadzą
własne gospodarstwo rolne lub pracują w nim jako domownicy. Druga grupa osób to pracownicy
największego zakładu pracy położonego na terenie gminy Domaszowice -spółki „Ferma-Pol" Zalesię,
która zatrudnia 160 osób. Pozostałe osoby dojeżdżają do pracy głównie do zakładów zlokalizowanych
na terenie gminy Wołczyn i Namysłów.
5.3. Główni pracodawcy
Głównym pracodawcą na terenie gminy Domaszowice jest spółka „Ferma-Pol" Zalesię, która zatrudnia
160 osób. W następnej kolejności występują:
- Zespół Gimnazjalno-Szkolny w Domaszowicach,
- Urząd Gminy Domaszowice,
- Sprzedaż Paliw - Piotr Owczarek w Domaszowicach,
- Bank Spółdzielczy w Domaszowicach,
- Szkoła Podstawowa w Strzelcach,
- Szkoła Podstawowa w Polkowskiem,
- Stolarstwo - Bolesław Chrząszcz w Woskowicach Górnych,
- Zakład Budowlany - Jan Lipiec, Wielołęka,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
29
- Stolarstwo - Antoni Ostafijczuk, Wielołęka.
Wiele osób znajduje zatrudnienie w 6 zakładach usług leśnych znajdujących się na terenie gminy. Są
to głównie prace sezonowe.
Większość podmiotów gospodarczych znajdujących się na terenie gminy nie zatrudnia żadnych
osób - działalność prowadzona jest osobiście. Częściowym rozwiązaniem problemu braku pracy na
terenie gminy byłoby utworzenie jeszcze jednego większego zakładu pracy.
5.4. Sytuacja budżetowa
Sytuacja budżetowa gminy Domaszowice odzwierciedla uwarunkowania lokalne. Duża ilość
użytków rolnych, a mała większych zakładów pracy powoduje niskie wpływy do budżetu
z tytułu podatków lokalnych.
Głównymi płatnikami
podatków są rolnicy,
którzy
niejednokrotnie nie wywiązują się ze zobowiązań wobec gminy.
Budżet gminy Domaszowice jest niewielki. W ciągu ostatnich 5 lat oscyluje pomiędzy 5,5 a
6,8 min zł dochodów rocznie, co nie pozwala na realizację zadań o większych rozmiarach.
Dlatego też działania gminy powinny być skierowane na pozyskiwanie pozabudżetowych
źródeł finansowania, w tym środków unijnych.
Zadłużenie gminy w porównaniu do dochodów jest stosunkowo niewielkie. Wskazuje na
stabilność finansową gminy.
Tabela 9 - Budżet gminy Domaszowice oraz wielkość zadłużenia w latach 2002 - 2006
Lata
2002
2003
2004
2005
2006 (stan na
20.04.2006)
Budżet (plan) w zł
5.415.480
5.631.662
5.896.415
7.240.064
6.875.335
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
Zadłużenie w zł
50.000
478.000
750.000
672.000
30
6. SFERA SPOŁECZNA
6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna terenu
Obecnie na terenie gminy Domaszowice mieszka 3.842 osoby. Liczba osób z roku na rok zmniejsza
się. W roku 2002 było to 3.912 osób, w 2003 - 3.871, w 2004 - 3.865, a w 2005 -3.837. Przyczyną tego
zjawiska jest ujemny przyrost naturalny oraz migracja młodych ludzi do miast. Statystycznie teren
gminy zamieszkuje więcej kobiet niż mężczyzn, najwięcej w wieku 15-19, 20-24 oraz 45-49 lat.
Tabela 10 - Ludność według płci i wieku na terenie gminy Domaszowice
Wiek
Ogółem
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85
i
więcej
Ogółem
3.897
234
227
289
365
325
298
214
251
297
304
297
159
129
159
147
107
57
38
Mężczyźni
w osobach
1.912
115
120
150
183
178
145
112
126
150
163
161
77
58
66
52
25
17
14
Kobiety
1.985
119
107
139
182
147
153
102
125
147
141
136
82
71
93
95
82
40
24
Ogółem
100
6,0
5,8
7,4
9,4
8,3
7,6
5,5
6,4
7,6
7,8
7,6
4,1
3,3
4,1
3,8
2,7
1,5
1,0
Mężczyźni
w odsetkach
100
6,0
6,3
7,8
9,6
9,3
7,6
5,9
6,6
7,8
8,5
8,4
4,0
3,0
3,5
2,7
1,3
0,9
0,7
Kobiety
100
6,0
5,4
7,0
9,2
7,4
7,7
5,1
6,3
7,4
7,1
6,9
4,1
3,6
4,7
4,8
4,1
2,0
1,2
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych - gmina wiejska Domaszowice, Urząd
Statystyczny w Opolu, Opole 2003
Ludność gminy Domaszowice to głównie osoby w wieku produkcyjnym od 18-64 lat, stanowią 60,4
% ogółu mieszkańców. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym zbliża się do osób w wieku
poprodukcyjnym i wynosi odpowiednio 24,8 % i 14,9 %.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
31
Tabela 11 - Ludność według płci i ekonomicznych grup wieku w gminie Domaszowice
Wyszczególnienie
Ogółem
Mężczyźni
Kobiety
Ogółem w liczbach
3.897
1.912
1.985
W wieku:
przedprodukcyjnym
966
488
478
(mężczyźni i kobiety w wieku 0-17 lat)
produkcyjnym
2.352
1.250
1.102
(mężczyźni w wieku 18-64 lata, kobiety w
wieku 18-59 lat), w tym:
- mobilnym (mężczyźni i kobiety w wieku
1.534
791
743
18-44 lata)
- niemoblilnym (mężczyźni w wieku 45-64
818
459
359
lata, kobiety w wieku 45-59 lat)
poprodukcyjnym
(mężczyźni w wieku 65 lat i więcej, kobiety w
579
174
405
wieku 60 lat i więcej)
Ogółem w odsetkach (%)
100,00
100,00
100,00
W wieku:
przedprodukcyjnym
24,8
25,5
24,1
(mężczyźni i kobiety w wieku 0-17 lat)
produkcyjnym
60,4
65,4
55,5
(mężczyźni w wieku 18-64 lata, kobiety w wieku 1859 lat), w tym:
- mobilnym (mężczyźni i kobiety w wieku 1
39,4
41,4
37,4
8-44 lata)
- niemoblilnym (mężczyźni w wieku 45-64 lata,
21,0
24,0
18,1
kobiety w wieku 45-59 lat)
poprodukcyjnym
(mężczyźni w wieku 65 lat i więcej, kobiety w
14,9
9,1
20,4
wieku 60 lat i więcej)
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych - gmina wiejska Domaszowice, Urząd
Statystyczny w Opolu, Opole 2003
Tabela 12 - Charakterystyka mężczyzn na terenie gminy Domaszowice
Ogóle
m
Ludność z ogółem
Mężczyźni w wieku
w wieku
przedprodukcyjn
produkcyjn
ym w %
ym w %
z wykształceniem
ponad podstawo
wym w%
niepełnospra
wni na 1000
osób
3.897
1.912
24,8
60,4
47,6
122,7
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych - gmina wiejska Domaszowice, Urząd
Statystyczny w Opolu, Opole 2003
Na terenie gminy znajduje się 1.127 gospodarstw domowych, co w stosunku do liczb
mieszkańców daje 3,46 osoby na jedno gospodarstwo.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
32
Tabela 13 - Ilość gospodarstw domowych na terenie gminy Domaszowice
Liczba gospodarstw domowych ogółem
Przeciętna liczba osób w
gospodarstwie
1.127
3,46
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych — gmina wiejska Domaszowice, Urząd
Statystyczny w Opolu, Opole 2003
Ludność gminy Domaszowice w przeważającej ilości to osoby z ukończonym podstawowym
wykształceniem, zasadniczym zawodowym i średnim. Tylko niewielka liczba osób posiada
wykształcenie wyższe, jest to około 160 osób. Statystycznie kobiety posiadają lepsze
wykształcenie od mężczyzn (wykształcenie wyższe, policealne i średnie).
Tabela 14 - Ludność w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia i płci na terenie
gminy Domaszowice
Płeć
Poziom wykształcenia w liczbach
wyższe
Średnie
policea
Inę
razem
ogólnok
ształcące
zawodo
we
94
27
572
279
Razem
Mężczyź ni
160
78
75
19
666
306
Kobiety
Płeć
82
56
360
razem
Podstawowe
ukończone
954
586
1215
535
Podstawow
e
nieukończo
ne i bez
wykształce
119
nia
szkolnego
32
680
87
Podstawowe
ukończone
Podstawo
we
nieukończo
ne i bez
wykształce
nia
100,00
szkolnego
26,9
67
293
368
Poziom wykształcenia w odsetkach (%)
Średnie
wyższe policea
Inę
Zasadnicze
zawodowe
ogólnok
ształcąc
e
Zasadnicze
zawodowe
zawodo
we
Razem
100,00 100,00 100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
Mężczyź
48,8
25,3
45,9
28,7
48,8
61,4
44,0
ni
Kobiety
51,3
74,7
54,1
71,3
51,2
38,6
56,0
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych - gmina wiejska
Domaszowice, Urząd Statystyczny w Opolu, Opole 2003
6.2. Warunki i jakość życia mieszkańców
Warunki życia i jakość mieszkańców z roku na rok ulegają poprawie. Obserwuje się jednak
zjawisko szybkiego bogacenia się pewnej grupy lokalnej społeczności, a z drugiej strony
radykalnego ubożenia innej grupy.
Standardy życia mieszkańców podniosły się przede wszystkim jeśli chodzi o warunki
lokalowe. Większość gospodarstw domowych na terenie gminy posiada elektryczność,
dostęp do bieżącej wody zimnej i ciepłej, posiada toalety w domach oraz centralne
ogrzewanie. Wszystkie gospodarstwa domowe mają dostęp do wody z wodociągu, a
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
33
73,1
przeważająca większość do telefonu stacjonarnego lub komórkowego. Szacuje się, że około
80 % gospodarstw domowych posiada samochód osobowy.
Z drugiej strony na pogorszenie jakości życia mieszkańców mają wpływ stale powiększające
się bezrobocie oraz brak niektórych mediów - kanalizacji i gazu przewodowego.
Główne źródło utrzymania mieszkańców to dochody ze stosunku pracy. Wiele osób
pozostaje jednak na utrzymaniu pracujących - jest to prawie połowa mieszkańców.
Tabela 15 - Główne źródła utrzymania mieszkańców gminy Domaszowice
Dochody z pracy w %
Emerytury
Renty
Na utrzymaniu
w%
w%
w%
29,7
15,1
6,5
42,7
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych - gmina wiejska
Domaszowice, Urząd Statystyczny w Opolu, Opole 2003
6.3. Edukacja, kultura, sport
Edukacja
Na terenie gminy znajdują się 4 placówki oświatowe:
-1 Zespół Gimnazjalno-Szkolny w miejscowości Domaszowice,
- 2 Szkoły Podstawowe - w miejscowości Strzelce i Polkowskie,
-1 Publiczne Przedszkole w Domaszowicach.
Każda szkoła jest bardzo dobrze przygotowana lokalowe i dydaktycznie. Wszystkie szkoły
wyposażone są dodatkowo w pracownie komputerowe z dostępem do Internetu. Przewiduje
się, że w najbliższych latach szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne w gminie Domaszowice
skupione będzie w Zespole Gimnazjalno-Szkolnym w Domaszowicach z filiami w Strzelcach
i Polkowskiem. Przemawia za tym radykalnie zmniejszająca się liczba uczniów oraz wysokie
koszty utrzymania pełnooddziałowych placówek szkolnych.
Kultura
Na terenie gminy nie funkcjonuje ośrodek kultury. Działalność kulturalna prowadzona jest przez
Gminną Bibliotekę Publiczną w Domaszowicach z umiejscowioną w niej Kawiarenką Internetową
oraz przez 7 świetlic wiejskich w miejscowościach: Gręboszów, Strzelce, Siemysłów, Nowa Wieś,
Włochy, Polkowskie i Woskowice Górne. Na terenie gminy działa zespół ludowy „Tęcza” ze Strzelec
oraz Gminna Rada Kobiet zrzeszająca 11 Kół Gospodyń Wiejskich.
Sport
Na terenie gminy Domaszowice działa Gminne Zrzeszenie LZS, które skupia 3 Ludowe Zespoły
Sportowe z miejscowości Strzelce, Domaszowice i Polkowskie oraz Uczniowski Klub Sportowy „Młodzik" z
Domaszowic. Większość miejscowości na terenie gminy posiada boiska sportowe. W miejscowości
Domaszowice, Gręboszów i Polkowskie boiska posiadają własną szatnię i zaplecze techniczne.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
34
Największym ośrodkiem sportowym na terenie gminy jest Ośrodek Sportu i Rekreacji w
Domaszowicach,
na
którym
odbywa
się
większość
gminnych
imprez
kulturalno-sportowych,
Podsumowując, należy stwierdzić, że gmina posiada wystarczającą ilość dobrze wyposażonych
placówek oświatowych oraz sportowych. Należałoby jednak zmodernizować placówki kulturalne,
głównie świetlice wiejskie, spośród których większość jest w złym stanie technicznym. Należałoby się
zastanowić nad stworzeniem kilku dobrze wyposażonych oraz doinwestowanych placówek i nad
likwidacją pozostałych, które nie są użytkowane przez lokalną społeczność.
6.4. Bezpieczeństwo publiczne
Teren gminy charakteryzuje się ogólnym dobrym poziomem bezpieczeństwa publicznego. Na terenie
gminy działa posterunek dzielnicowego Policji KPP w Namysłowie -w miejscowości
Domaszowice oraz 6 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych -w miejscowości Siemysłów,
Domaszowice, Strzelce, Wielołęka, Włochy i Woskowice Górne. Jednostka OSP z Siemysłowa została
wpisana do Krajowego Systemu Ochrony Przeciwpożarowej. Na terenie gminy nie funkcjonuje
straż gminna. Zagrożenie bezpieczeństwa publicznego występuje głównie przy okazji organizacji
większych imprez masowych oraz przy okazji organizowania dyskoteki w miejscowości Domaszowice.
Dla poprawy bezpieczeństwa publicznego na terenie gminy należałoby prowadzić działania zmierzające
do dalszego zwiększania sprawności funkcjonowania organów bezpieczeństwa, jak i zwiększania
dostępności, łatwości w kontaktach ze służbami prewencyjnymi, a także zwiększanie efektywności ich
pracy.
6.5. Grupy społeczne wymagające wsparcia
Głównymi grupami społecznymi wymagającymi wsparcia na terenie gminy są:
- bezrobotni (stopa bezrobocia sięga 28,0 %), szczególnie długotrwale bezrobotni,
- osoby niepełnosprawne (478 osób na terenie gminy),
- rodziny wielodzietne,
- rodziny z problemem alkoholowym,
- matki samotnie wychowujące dziecko.
Tabela 16 - Liczba osób niepełnosprawnych znajdujących się na terenie gminy
Domaszowice
Osoby niepełnosprawne
Ogółem
Mężczyźni
Kobiety
Ogółem
478
213
265
Prawnie
339
158
181
Tylko biologicznie
139
55
84
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych - gmina wiejska
Wyszczególnienie
Domaszowice, Urząd Statystyczny w Opolu, Opole 2003
Na terenie gminy Domaszowice działa obecnie jedna instytucja pomocy społecznej -Ośrodek
Pomocy Społecznej w Domaszowicach. Ilość osób korzystających z pomocy zwiększa się rokrocznie
(wyjątek Iata2004/2005).
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
35
Tabela 17 - Ilość osób korzystających z pomocy społecznej na terenie gminy Domaszowice
Ilość osób korzystających z pomocy społecznej
Rok
2001
2002
2003
2004
2005
Źródło - Dane Ośrodka Pomocy Społecznej w Domaszowicach
398
435
417
359
320
6.6. Rynek pracy i zjawisko bezrobocia
Cały teren gminy Domaszowice objęty został tzw. bezrobociem strukturalnym. Stopa bezrobocia na
terenie gminy sięga obecnie 28,0% (dane z lutego 2006r.). Najbardziej narażone na bezrobocie są
osoby w wieku 19-25 lat, głównie absolwenci szkół średnich oraz osoby powyżej 50 lat. Częściej
bezrobocie dosięga kobiet niż mężczyzn. Największą ilość osób bezrobotnych stanowią osoby
długotrwale bezrobotne - poszukujące pracy powyżej 13 miesięcy.
Tabela 18 - Aktywność ekonomiczna mieszkańców gminy Domaszowice
Razem
1.722
Aktywni zawodowo
Pracujący
Bezrobotni
1.167
555
Bierni
zawodowo
Współczynnik
aktywności
zawodowej
w%
56,1
Stopa
bezrobocia
w%
1.347
32,2
Mężczyźni
982
718
264
514
65,6
26,9
Kobiety
740
449
291
833
47,0
39,3
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych - gmina wiejska Domaszowice, Urząd
Statystyczny w Opolu, Opole 2003
Tabela 19 - Bezrobotni według okresu poszukiwania pracy na terenie gminy Domaszowice
Według okresu poszukiwania pracy
do 3
4-12
13 miesięcy i
nieustalony
Wyszczególnienie
Ogółem
miesięcy
więcej
włącznie
w liczbach
Ogółem
555
68
207
276
4
Mężczyźni
264
48
116
98
2
Kobiety
291
20
91
178
2
w odsetkach
Ogółem
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
Mężczyźni
47,6
70,6
56,0
35,5
50,0
Kobiety
52,4
29,4
44,0
64,5
50,0
Źródło - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych - gmina wiejska Domaszowice, Urząd
Statystyczny w Opolu, Opole 2003
Bezrobocie staje się obecnie głównym problemem gminy Domaszowice. W ślad za tym, jego
likwidacja powinna stać się głównym kierunkiem działalności gminy. Należałoby więc podjąć szerokie
działania na rzecz częściowego wyeliminowania tego zjawiska, na przykład poprzez ściągnięcie
inwestorów na teren gminy oraz organizację szkoleń dla bezrobotnych.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
36
DIAGNOZA STANU GMINY LUBSZA
Charakterystyka obszaru
Gmina Lubsza położona jest w zachodniej części województwa opolskiego. Administracyjnie od
l stycznia 1999 roku jednostka samorządowa wchodzi w skład powiatu brzeskiego. Zachodnia granica
gminy jest zarazem granicą województwa opolskiego i dolnośląskiego. Od południa gmina graniczy z
Miastem Brzeg i Gminą Skarbimierz, gdzie naturalną granicę stanowi rzeka Odra. W części północno
- wschodniej z gminami: Namysłów, Świerczów i Popielów.
Gmina zajmuje powierzchnię 212,7 km 2, co stanowi 2,26 % powierzchni całego województwa. Jest
największą pod względem obszaru gminą wiejską w województwie. W skład gminy wchodzi 21 jednostek
pomocniczych - sołectw: Borucice (z przysiółkiem Boruta), Błota (z przysiółkami: Lednica, Zamcze,
Leśna Woda), Czepielowice (z przysiółkami: Stawy, Złotówka), Dobrzyń, Garbów, Kościerzyce,
Lubicz, Lubsza, Mąkoszyce (z przysiółkiem Borek), Michałowice, Myśliborzyce, Nowe Kolnie, Nowy
Świat, Piastowice, Pisarzowice, Raciszów, Rogalice (z przysiółkami: Książkowice, Smolarnik),
Roszkowice (z przysiółkiem Kopalina), Szydłowice, Śmiechowice oraz Tarnowiec.
Siedzibą gminy jest położona w centralnej części miejscowość Lubsza. Odległość z Lubszy do stolicy
regionu Opola wynosi 52 km, natomiast do Wrocławia 50 km. Bliskość Opola i Wrocławia oraz
przebiegająca 21 km od Lubszy autostrada A4 decyduje, że położenie gminy w regionie jest korzystne.
Liczba ludności gminy według stanu na koniec 2004 roku wynosiła 8 630 mieszkańców.
Dane na temat zaludnienia w poszczególnych sołectwach został przedstawiony poniżej (tabela 1).
Tabela 1: Wykaz jednostek pomocniczych oraz rozkład zaludnienia wg stany na 31.12.2005 r.
Lp. Nazwa miejscowości
1. Błota
2. Borucice
3. Czepielowice
4. Dobrzyń
5. Garbów
6. Kościerzyce
7. Lubicz
8. Lubsza
9. Mąkoszyce
10. Michałowice
11. Myśliborzyce
12. Nowe Kolnie
13. Nowy Świat
14. Piastowice
15. Pisarzowice
16. Raciszów
17. Rogalice
18. Roszkowice
19. Szydłowice
20. Śmiechowice
21. Tarnowiec
RAZEM:
Liczba ludności
384
196
764
589
179
985
92
1 368
851
445
148
157
164
141
531
106
327
185
480
166
372
8630
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
37
45,72 % ogólnej powierzchni gminy zajmują lasy, które wraz z nadodrzańską częścią gminy weszły
w skład Stobrawskiego Parku Krajobrazowego. Park został utworzony na podstawie rozporządzenia
Wojewody Opolskiego z dnia 28 września 1999 roku. W obrębie parku na terenie Gminy Lubsza
utworzono cztery rezerwaty przyrody: „Leśna Woda", „Lubsza", Rogalice" i „Śmiechowice".
Nadodrzańską część Stobrawskiego Parku Krajobrazowego weszła w skład Grądów
Odrzańskich jako strefa ochrony ptaków, które Polska zgłosiła do Komisji Europejskiej w ramach
Programu Natura 2000.
Gminny zasób przyrodniczy uzupełnia 15 pomników przyrody, których obecność jest ważnym
elementem składowym krajobrazu, podnoszącym jego piękno, posiadają wysokie walory dydaktyczne i
edukacyjne.
Przez teren gminy przebiegają dwa znakowane piesze szlaki Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajobrazowego (PTTK):
•
szlak żółty: Brzeg (granice gminy) - Pisarzowice - Kościerzyce - Piastowice Lubsza - Rogalice;
•
szlak zielony: Nowe Kolnie - Czepielowice - Kościerzyce - Garbów - Michałowice Myśliborzyce - Szydłowice - Lednica - Błota - Leśna Woda - Dobrzyń - Borucice Rogalice - Nowy Świat - Tarnowiec.
Gmina Lubsza jest typową gminą rolniczą o średnio korzystnych walorach rolniczej przestrzeni
produkcyjnej. Największy odsetek gleb w gminie stanowią gleby gliniaste (47,5%) i piaszczyste
(46,4%). Występują także znikome ilości gleb iłowych (2,9 %) i organicznych (2,3 %). Z wyżej
wymienionych utworów wytworzyły się różne pod względem wartości użytkowo -- rolniczej typy gleb. Są
to: mady, gleby brunatne, czarne ziemie, pseudobielice, gleby organiczne. Struktura klas bonitacyjnych
gleb zostały przedstawione w tabeli 2.
Tabela 2. Struktura klas bonitacyjnych gleb.
Klasa bonitacyjna
I
II
III a
Elb
IV a
IVb
V
VI
Struktura
0,0 %
0,5 %
13,8 %
15,0%
19,4 %
16,0 %
23,6 %
11,4%
Wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej - 75,1 punktów, przyznany przez Instytut
Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, lokuje gminę poniżej średniej w województwie
opolskim. Poszczególne wsie zaliczone zostały do obszarów:
•
bez utrudnień klimatyczne - glebowych: Kościerzyce, Mąkoszyce, Michałowice,
Myśliborzyce, Piastowice, Pisarzowice, Szydłowice;
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
38
•
z pewnymi utrudnieniami klimatyczne - glebowymi: Borucice, Dobrzyń, Roszkowice,
Tarnowiec;
•
ze znacznymi utrudnieniami klimatyczne - glebowymi: Czepielowice, Lubsza, Nowe
Kolnie, Nowy Świat, Rogalice, Raciszów, Smiechowice;
•
o niekorzystnych warunkach przyrodniczych: Lubicz.
Struktura użytkowania gruntów w Gminie Lubsza przedstawione zostało w tabeli 3.
Tabela 3. Struktura użytkowania gruntów w Gminie Lubsza.
Lp.
1.
Formy użytkowania gruntów
Użytki rolne
grunty rolne sady
łąki trwałe
2.
3.
4.
Powierzchnia
ha
%
7337
34,49
51
0,24
2183
9721
384
10,26
45,70
1,81
zadrzewione i
111
0,52
zakrzewione
woda
stojąca
8
0,04
woda płynąca
108
0,51
rowy stawy
134
0,63
Tereny
drogi
493
76
2,32
0,35
komunikacyjne
koleje
23
0,11
Obszary leśne
Grunty pod wodami
5. Obszary
zabudowane
pastwiska trwałe
lasy gr.
mieszkalne
przemysłowe
zabudowania inne
niezabudowane
wypoczynkowe
6. Tereny różne
7. Użytki kopalne
8. Nieużytki
300
34
8
21
40
90
3
141
1,41
0,16
0,04
0,10
0,19
0,45
0,01
0,66
Razem
Razem
[ha]
9955
[%]
46,80
9832
46,22
326
1,53
516
2,43
403
1,90
95
3
141
0,45
0,01
0,66
Gmina Lubsza ma charakter rolniczy. Większość mieszkańców pracuje we własnych gospodarstwach
rolnych. Średnia wielkość indywidualnych gospodarstw rolnych zajmuję od 5 do 10 ha i jest zbliżone do
średniej w województwie opolskim.
Tabela 4: Charakterystyka gospodarstw rolnych /wg Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r./.
Wyszczególnienie
Ogółem
do 1 ha
1-5
5-10
10-15
15 ha i więcej
Liczba gospodarstw
1622
761
601
140
44
76
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
39
Struktura
obszarowa
indywidualnych
gospodarstw
rolnych
jest
bardzo
rozdrobniona.
Gospodarstwa małe o powierzchni od l do 10 ha stanowią aż 86,06 % ogólnej liczby gospodarstw
rolnych powyżej l ha.
Sytuacja społeczno - gospodarcza
Gmina ma charakter typowo rolniczy. Pod względem struktury funkcjonalno -przestrzennej
wiodącą rolę poszczególnych miejscowości można określić następująco:
•
Wiodącą rolą miejscowości Lubsza jest funkcja usługowo -- rolnicza, w której
koncentrują się usługi o znaczeniu gminnym dla obsługi ludności i produkcji
żywności oraz budownictwo mieszkaniowe;
•
Miejscowości: Mąkoszyce, Pisarzowice, Kościerzyce i Michałowice są mieszkaniowo
- rolnicze;
•
Natomiast w pozostałych miejscowościach dominuje funkcja rolnicza.
W 2004 roku zarejestrowanych było 577 czynnych podmiotów gospodarczych w systemie REGON.
Własnością publiczną jest 17 podmiotów, natomiast prywatną 560 przedsiębiorstw, to jest 97,05 %
ogółu. Spośród firm prywatnych 499 jest zakładami należącymi do osób fizycznych.
Tabela 5: Jednostki zarejestrowane w systemie REGON według sekcji EKD i liczby pracujących
Rolnictwo, łownictwo, leśnictwo
Przemysł
Budownictwo
Handel i naprawy
Hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa, łączność
Pośrednictwo finansowe
Obsługa nieruchomości i firm
Edukacja
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
Pozostała działalność
Ogółem
OGÓŁEM
66
76
81
172
15
38
17
55
11
14
32
577
A
63
74
78
170
15
38
17
55
1
12
31
554
B
2
2
3
2
10
2
1
22
C
1
1
gdzie. A -- zatrudniających do 9 osób, B -- zatrudniających od 10 do 49 osób, C
zatrudniających ponad 50 osób.
Dzięki dużej powierzchni użytków rolnych oraz lasów gospodarka gminy nastawiona jest na
rolnictwo. Duże rozdrobnienie gospodarstw powoduje, że większość małych gospodarstw stale
poszukuje dodatkowych, pozarolniczych źródeł dochodu.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
40
Tabela 6: Gospodarstwa rolne według prowadzenia działalności gospodarczej /wg
Powszechnego Spisu Rolnego 2002r./
Wyszczególnienie
Ogólem:
Gospodarstwa prowadzące
wyłącznie działalność rolniczą
Gospodarstwa prowadzące
wyłącznie działalność pozarolniczą
Gospodarstwa prowadzące
wyłącznie działalność rolniczą i
poza rolniczą
Gospodarstwa rolne
w liczbach
powierzchnia w ha
bezwzględnych
w tym użytków
ogółem
rolnych
1662
9795,74
9022,09
Gospodarstwa nieprowadzące
działalności rolniczej i pozarolniczej
1135
5820,85
5442,54
53
84,23
72,72
140
3214,19
2891,58
294
676,47
615,25
Tabela 7: Gospodarstwa rolne prowadzące działalność pozarolniczą.
Wyszczególnienie
Ogółem:
Gospodarstwa prowadzące działalność w obrębie jednej sekcji
działalno ści pozarolniczej .........................
w tym z zakresu:
handlu .............................................
przetwórstwa przemysłowego...
budownictwa ..............................
transportu i magazynowania. .
agroturystyki, wynajmu pokoi i
innych ......................
Gospodarstwa prowadzące działalność w obrębie dwóch i
więcej sekcji działalności pozarolniczej
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
Ogółem
193
182
34
35
9
8
2
11
41
Kluczowym problemem gospodarczym i społecznym w Gminie Lubsza jest wysoki poziom
bezrobocia. Gmina została zaliczona do gmin zagrożonych bezrobociem strukturalnym.
Tabela 8: Dynamika kształtowania się bezrobocia w latach 2000 - 2005.
Rok
Liczba bezrobotnych ogółem
w tym kobiety
931
1041
1104
1012
987
959
521
560
562
561
504
473
2000
2001
2002
2003
2004
30 kwiecień 2005r.
30 kwietnia 2005r. udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 49,3 %. 807 osób (84,15 %) nie
posiada prawa do zasiłku, z tego 43,80 % stanowią kobiety.
Edukacja.
Na terenie gminy Lubsza funkcjonują następujące szkoły publiczne, prowadzone przez gminę:
1. Publiczne Gimnazjum w Kościerzycach,
2. Publiczna Szkoła Podstawowa w Czepielowicach,
3. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curii
w Dobrzyniu,
4. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Lubszy,
5. Publiczna Szkoła Podstawowa w Mąkoszycach,
oraz prowadzona przez Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich w Częstochowie
Publiczna Szkoła Podstawowa SPSK w Michałowicach. W wymienionych
Układ komunikacyjny
Z punktu widzenia połączeń regionalnych i międzynarodowych położenie gminy jest korzystne.
Gmina położona jest korytarzu transportowym łączącym Europę Zachodnią z Polską Południową i
Ukrainą. Jego głównymi elementami są:
•
autostrada A 4;
•
odrzańska droga wodna;
•
magistralna linia kolejowa nr 136E59 relacji Wrocław - Brzeg - Opole - Kędzierzyn
Koźle - Racibórz - Ostrawa;
•
linia kolejowa nr 132E30 relacji Wrocław - Brzeg - Opole - Katowice - Kraków.
Podstawowy układ komunikacyjny Gminy Lubsza tworzą drogi:
•
Droga krajowa nr 39 relacji Łagiewniki - Strzelin - Wiązów - Owczary - Brzeg Lubsza - Namysłów - Kępno;
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
42
Przebiegająca przez cały teren gminy i stanowi ona główną arterię komunikacyjna gminy. Stanowi ona
alternatywne połączenie drogi nr 8 pomiędzy Łagiewnikami a Kępnem z pominięciem Wrocławia.
Również ma znaczenie regionalne, ponieważ stanowi składnik skomunikowania południowej części
województwa dolnośląskiego z wylotem na Warszawę, rozprowadzając wcześniej ruch w kierunku Opola.
Zarząd nad drogą sprawuje Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, Oddział Południowy w Opolu.
•
Droga wojewódzka nr 457 Brzeg - Dobrzeń Wielki;
Trasa jest drogą o znaczeniu regionalnym, obsługuje ruch w kierunku Brzegu oraz Opola dla mieszkańców
gmin: Lubsza, Popielów, Dobrzeń Wielki. Droga znajduje się w gestii Zarządu Dróg Wojewódzkich w
Opolu.
•
Drogi powiatowe:
Łączna długość dróg powiatowych przebiegających przez teren gminy wynosi 82,64 km. Są one
pod nadzorem Zarządu Dróg Powiatowych w Brzegu.
•
Drogi gminne:
Łączna długość dróg gminnych wynosi 101,129 km.
•
Uzupełnieniem powyższej sieci dróg stanowią drogi wewnętrzne, w tym drogi
transportu rolnego.
W 2004 roku przeprowadzono inwentaryzację dróg gminnych. Łączna długość dróg publicznych
będących w zarządzie gminnym wynosi 101,1 km, z czego 40,2 km to trasy o nawierzchni twardej w tym
o nawierzchni twardej ulepszonej 15 % ogółu.
Wodociągi.
Wszystkie wsie w gminie Lubsza posiadają sieć wodociągową.
Na terenie gminy funkcjonują dwie stacje uzdatniania wody w Śmiechowicach i Nowym Świecie.
Kanalizacja.
Na terenie gminy brak jest sieci kanalizacyjnej sanitarnej. W Mąkoszycach funkcjonuje
jedynie sieć kanalizacyjna dla miejscowej spółdzielni mieszkaniowej. W oparciu o istniejącą
oczyszczalnię przygotowana została dokumentacja projektowa na skanalizowanie części gminy tj. 7
wsi.
Ponadto gmina podpisała porozumienie dotyczące programu ISPA w ramach, którego
zrealizowana zostanie sieć kanalizacyjna dla kolejnych 11 wsi.
Gospodarka odpadami.
Gmina Lubsza należy do Międzygminnego Ekologicznego Związku Gospodarki Odpadami
Komunalnymi „EKOGOK" w Oławie z/s w Gać. Związek ten powołał ZUOK Sp. z o. o., który odbiera
wszystkie odpady komunalne z terenu gminy Lubsza.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
43
Ochrona zabytków.
Na terenie gminy występują obiekty zabytkowe wpisane do ewidencji rejestru zabytków.
Zlokalizowane są również stanowiska archeologiczne.
Wykaz obiektów zabytkowych sporządzony został przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
W skład obiektów chronionych wchodzą zarówno budynki mieszkalne, jak i gospodarcze oraz parki.
Wnioski
Gmina Lubsza jest zaliczana do gmin typowo rolniczych. Położenie gminy w regionie jest bardzo
korzystne. Duże znaczenie dla rozwoju gminy ma przebieg przez jej teren dobrze rozwiniętej sieci dróg
lądowych. Najcenniejsze są walory naturalne gminy: lasy, ekosystemy łąkowo - wodne, siedliska wielu
rzadkich gatunków roślin oraz zwierząt, które w dalszym ciągu powinno być chronione.
Na obszarze 212,7 km2 zamieszkuje 8630 mieszkańców, co daje średnią gęstość zaludnienia 40
osób/km2. Jest to typowy wskaźnik dla gmin wiejskich o znacznym udziale lasów w strukturze
przestrzennej.
Gospodarka rolna daje zatrudnienie większości mieszkańców. Funkcje nierolnicze koncentrują
się w większych wsiach: Lubsza, Kościerzyce, Mąkoszyce, Pisarzowice. W ostatnich latach obserwuje
się duże zainteresowanie osiedlaniem się na terenie gminy przybyszów z zewnątrz i koncentruje się
ona głównie w miejscowościach: Lubicz, Leśna Woda, Pisarzowice, Kościerzyce, Michałowice, Nowy
Świat.
Transformacja ustrojowa w Polsce wymusiły szereg zmian, które niekorzystnie odbiły się na gminie.
Likwidacja Państwowych Gospodarstw Rolnych spowodowała wzrost bezrobocia, przyczyniło się do
obniżenia realnych dochodów mieszkańców gminy. Mimo rozwoju sektora usług gmina nadal jest
zagrożona bezrobociem strukturalnym. Ogólnie sytuacja ekonomiczna gminy jest zła.
Tabela 9: Dochody budżetu w 2004r. ( w tysiącach złotych).
Gmina
Ogółem
Lubsza
12.293,5
Razem
4.734,6
Dochody budżetu gminy:
dochody własne
Dotacje
w tym podatek
celowe
z Subwencje
od osób
od osób
od niebudżetu
ogólne
prawnych fizycznych ruchomości
państwa
3,0
1.202,0
1.262,1
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
1.435,3
6.123,6
44
AKTUALNA
SYTUACJA
SPOŁECZNO-GOSPODARCZA
NA
TERENIE
GMINY
ŁUBNIANY
Położenie, powierzchnia, ludność
Gmina Łubniany położona jest w centralnej części województwa opolskiego i graniczy: - od
zachodu z gminą Dobrzeń Wielki, - od wschodu z gminami Turawa i Lasowice Wielkie, od
północy z gminą Murów, od południa z gminą i miastem Opole.
Granice gminy przylegają bezpośrednio do miasta wojewódzkiego Opola.
Centrum
miasta
wojewódzkiego od siedziby gminy wsi Łubniany dzieli odległość około 17 km.
Powierzchnia gminy w granicach administracyjnych wynosi 12 541,00 ha (z czego prawie 50%
zajmują
lasy).
Przez obszar gminy przepływają rzeki : Mała Panew, Brynica, Jemielnica i Swornica.
Jakość wód
klasyfikuje je do II -ej klasy czystości.
Gminę zamieszkałą przez ok. 9 077 osób, tworzy 13 miejscowości koncentrujących się
w 11 sołectwach:
* Kępa - 725 mieszkańców
* Luboszyce - 962 mieszkańców
* Biadacz - 648 mieszkańców
* Kolanowice - 523 mieszkańców
* Maso w - 321 mieszkańców,
* Brynica z przysiółkiem Surowina - 1352 mieszkańców
* Łubniany - 1590 mieszkańców
* Dąbrówka Łubniańska z przysiółkiem Kosówce - 602 mieszkańców
* Jełowa- 1985 mieszkańców
* Grabie - 156 mieszkańców
* Kobylno - 213 mieszkańców
b) Charakter i funkcje gminy
Istniejące położenie, ukształtowanie i zagospodarowanie gminy wskazują na złożoność
charakteru i funkcji gminy.
•
Charakter gminy
W strukturze funkcjonalno - przestrzennej gminy znaczącą pozycję stanowią lasy, które zajmują
48,8% powierzchni gminy.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
45
Użytki rolne zajmują 4 223 ha, co stanowi 46,8% w tym grunty orne 3873 ha /72,3%/. Wśród
użytków rolnych 89,8% zajmują kompleksy średniej i słabej przydatności gleb dla rolnictwa. Jest
to zatem gmina o średniej jakości obszarach dla produkcji rolnej. Wskaźnik waloryzacji rolniczej
przestrzeni produkcyjnej, który dla gminy wynosi 68,5 pkta. stawia gminę na dalszym - 53
miejscu w województwie (średnia dla województwa - 87,2 pkt). Biorąc pod uwagę strukturę
funkcjonalno-przestrzenną gmina ma charakter leśno - rolniczy.
B
Funkcje gminy
Wiodące funkcje gminy to : rolnicza, usługowa i mieszkaniowa. Warunki agroklimatyczne jakie
posiada gmina są średnie dla produkcji rolnej. Położenie gminy w sąsiedztwie miasta Opola
powoduje, że część ludności zawodowo czynnej znajduje zatrudnienie poza obszarem gminy,
głównie w usługach miasta Opola a także poza granicami kraju.
MOCNE STRONY GMINY
l. Położenie Gminy
- Na szlaku głównych dróg - krajowej nr 45 relacji Opole - Łódź
- wojewódzkiej nr 461 Kup - Jełowa W bliskiej
odległości od miasta Opola - rynku zbytu, a także miejsc pracy dla
mieszkańców gminy, możliwość konsumpcji dóbr kulturalnych. Korzystne
warunki zamieszkania (czysta powietrze, dużo lasów, bliskość miasta
Opola)
2. Zasoby naturalne gminy
Djiże kompleksy lasów korzystnych dla rozwoju turystyki, rekreacji i wypoczynku
Duże obszary kompleksów czysto rolnych, dobra jakość gleb i dobre warunki
agroklimatyczne umożliwiające produkcję roślinna, w tym także ropślin o dużych
wymaganiach Udokumentowane złoża kruszywa naturalnego piasków kwarcowych
3. Stosunkowo dobre warunki mieszkaniowe.
4. Lokalny patriotyzm ludności
Kształtowanie tradycji religijnych
Pracowitość ludzi
Integracja ludności autochtonicznej i napływowej
5. Stosunkowo dobre wyposażenie w urządzenia infrastruktury społecznej
Oświaty (baza szkolnictwa podstawowego)
Zdrowia i opieki społecznej (ośrodki zdrowia, apteki)
Kultury ( dom kultury, istnienie i działalność zespołów folklorystycznych, świetlice
wiejskie,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
46
biblioteki, kluby),
Urządzenia sportowe
Dobrze rozwinięta sieć handlowa i rzemiosła usługowego różnych branż,
6. Rozwój aktywności gospodarczej w zakresie wszystkich podstawowych rodzajów
działalności
Postępujący, bezpieczniejszy i pełniejszy wielofunkcyjny rozwój gminy,
Brak dużych i szczególnie degradujących środowisko przyrodnicze zakładów
przemysłowych,
Silny wzrost aktywności w zakresie handlu i rzemiosła usługowego
Zatrudnienie na miej scu
Usługi na zewnątrz gminy, województwa a nawet kraju
7. Zwodociągowanie wszystkich wsi
8. Wyposażenie w sieć energetyczną
9. Telefonizacja gminy
10. Możliwość wyposażenia gminy w gaz z przebiegającego przez jej teren gazociągu
11. Uregulowana gospodarka odpadami
12. Wysoka aktywność mieszkańców gminy
W rozwoju tzw. „biznesu rodzinnego" i zapewnienie sobie miejsca pracy,
Duże tradycje w gminie związane z wykonywaniem konkretnych zawodów,
stosunkowo duża
ilość zakładów rzemieślniczych.
SŁABE STRONY GMINY
l. W zakresie środowiska przyrodniczego
- Uwarunkowania ekologiczne z tytułu położenia części gminy w obszarze ustanowionym
prawnie jako obszar chronionego krajobrazu Lasów Stobrawsko Turawskich a
także Parku Krajobrazowego i wprowadzone z tym ograniczenia i uwarunkowania w
inwestowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jego obszaru,
- uwarunkowania fizjograficzne - część gminy zwłaszcza tereny w obniżeniach dolinnych
posiadają złe warunki budowlane i narażone są na podtopienia i zalewy powodziowe,
- uwarunkowania
hydrogeologiczne
z tytułu
położenia
gminy w
strefie
wodonośnej czwartorzędowej (dolina kopalna Małej Panwi i Knieja - Laskowice).
- uwarunkowania ekologiczne związane z przebiegającym przez obszar Gminy ciągiem
ekologicznym doliny Małej Panwi i Brynicy podlegające ochronie przed degradacją i
zabudową,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
47
- glebowe - gmina jest obszarem występowania gleb wysokiej klasy bonitacji ł gleb
pochodzenia organicznego podlegającej szczególnej ochronie przed zabudową, jako ważny
element dla rozwoju produkcji rolnej
- niski stopień skanalizowania gminy,
- pomimo korzystnych warunków przyrodniczych i krajobrazowych zaniedbania
rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnych - znikoma ilość osób związanej z obsługą
turystyki.
II. W zakresie elementów społeczno gospodarczych,
- mały przyrost naturalny starzenie się ludności wsi,
- wyjazdy młodego pokolenia za granicę,
- mała liczba osób z wyższym wykształceniem,
- brak gazyfikacji sieciowej,
- brak mieszkań komunalnych i socjalnych dla najbiedniejszych,
- słaby rozwój turystyki,
- nieczynna linia kolejowa relacji Opole Namysłów,
- niskie dochody budżetowe
mało przedsiębiorstw przetwórstwa rolno - spożywczego,
- duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych,
- zbyt duża ilość drobnych gospodarstw rolnych do 2ha,
- brak ofert pracy na terenach wiejskich,
- brak miejsc pracy dla kobiet,
- niewystarczające parametry i stan techniczny dróg kołowych oraz niedogodne
ich przebiegi przez tereny zabudowane.
SZANSE ROZWOJU GMINY
- przyciągnięcie inwestorów zewnętrznych i rozwój przemysłu
- rozbudowa kanalizacji sanitarnej
- rozwój szeroko pojętej turystyki
- rozwój budownictwa mieszkalnego
- powstrzymanie fali wyjazdów zarobkowych za granicę
- integracja mieszkańców, poszanowanie różnorodności, zgodne współdziałanie w
skali lokalnej
- wdrożenie planów budowy dużego ośrodka turystycznego YPSILON
- uczestnictwo w programie Leader
- wykorzystanie funduszy strukturalnych
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
48
ZAGROŻENIA
- brak środków na sprawne kontynuowanie inwestycji
- pogłębianie się procesu zubożania części mieszkańców i brak środków na
pomoc społeczną
- migracja zarobkowa mieszkańców
- „przeciążenie" głównych dróg w gminie
ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI W GMINIE ŁUBNIANY.
Zasadniczym celem rozwoju gminy jest zapewnić wysoką jakość życia mieszkańców
gminy z zachowaniem rolniczo
mieszkaniowej funkcji gminy, rozszerzeniem funkcji
usługowej, oraz utrzymanie rangi w sieci osadniczej przy wykorzystaniu pozytywnych
uwarunkowań lokalnych i regionalnych. Na osiągnięcie celu głównego składać się będą cele
składowe, do których należą:
1. bezpieczeństwo ekologiczne,
2. bezpieczeństwo społeczno - ekonomiczne,
3. wysoka jakość warunków mieszkaniowych,
4. ład przestrzenny.
Ad. 1. Bezpieczeństwo ekologiczne - to przede wszystkim:
czystość powietrza osiągnięta poprzez likwidację nadmiernej emisji pyłów i gazów
pochodzących z lokalnych źródeł - głównie niska emisja,
•
ochrona różnorodności elementów ekosystemu ukształtowanego na obszarze gminy,
•
eliminowanie nadmiernego hałasu komunikacyjnego,
•
zapewnienie wody dobrej jakości poprzez gospodarkę odpadami i ochronę ujęcia
wody w
Kobylnie (ustanowienie stref ochronnych),
•
czystość gleby poprzez odpowiednią gospodarkę ściekami -
skanalizowanie gminy.
Ad.2. Bezpieczeństwo społeczno - ekonomiczne to:
•
tworzenie nowych miejsc pracy,
•
racjonalna i dostępna sieć infrastruktury społecznej,
•
niski poziom bezrobocia,
•
restrukturyzacja gospodarki, a w szczególności gospodarki rolnej,
•
bezpieczeństwo osobiste mieszkańców gminy,
•
gmina jako baza rekreacji sobotnio- niedzielnej dla
miasta Opola.
Ad. 3. Wysoka jakość warunków mieszkaniowych to:
•
pełne uzbrojenie terenów budolanych,
•
dostępność do terenów budowlanych,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
49
•
modernizacja lub adaptacja do innych celów przestarzałej substancji mieszkaniowej,
•
wymiana zdekapitalizowanej substancji mieszkaniowej na nowoczesną,
•
zapewnienie dostępu do terenów rekreacyjnych i
wypoczynkowych
Ad.4. Ład przestrzenny to:
•
rozdzielenie i współzależność rozmieszczania funkcji przestrzennych,
•
bezkolizyjna sieć komunikacyjna z segregacją ruchu lokalnego i tranzytowego,
•
ochrona wartości kulturowych i krajobrazowych,
•
lokalizacja nowej zabudowy z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych oraz
specyfiki
architektury lokalnej.
Gmina Łubniany posiada warunki do rozwoju turystyki i rekreacji. Istniejące w gminie
walory przyrodnicze stwarzają możliwości do uprawiania czynnego wypoczynku i rekreacji,
zwłaszcza w soboty i niedziele a także wędrówek pieszo - rowerowych.
Do wędrówek pieszo -- rowerowych i realizacji celów przyrodniczo -- krajoznawczych
mogą być wykorzystywane pomniki przyrody, obiekty zabytkowej architektury istniejące na
terenie gminy. Drogi polne i leśne stwarzają doskonałe warunki do uprawiania spacerów i
wędrówek rowerowych a także zbieractwa jagód i grzybów.
Dla stworzenia bazy rozwoju funkcji turystyczno - rekreacyjnej w gminie wymaga podjęcia
szeregu działań natury prawnej, ekonomicznej, promocyjnej m.in:
- wprowadzenie do planów miejscowych zapisów wynikających z planu ochrony Stobrawskiego
ParkuKrajobrazowego,
- objęcie ochroną prawną najwartościowszych przyrodniczo obszarów proponowanych do
ochrony,
- całkowite skanalizowanie gminy,
- renowacja zabytków kultury,
- wprowadzanie regionalnych kanonów w budownictwie, unikanie dysharmonii budowlanych,
- opracowanie i wdrażanie projektu uzyskania energii ze źródeł alternatywnych,
- adaptacja indywidualnych gospodarstw rolnych do pełnienia nowej funkcji,
- wyznaczenie, przygotowanie i oznakowanie szlaków turystyki pieszej, rowerowej, konnej,
ścieżek przyrodniczo - dydaktycznych,
- przygotowanie terenów i infrastruktury turystycznej przeznaczonych do liniowej i
obszarowej penetracji turystycznej na przyjęcie wypoczywających (pola biwakowe,
wiaty, punkty widokowe,
- stanowiska do łowienia ryb, obserwacji przyrody „ambony"),
- budowa funkcjonalnych i o pełnym wachlarzu obiektów sportowo - rekreacyjnych,
- znalezienie i wyszkolenie osób, które poprowadzą działalność turystyczną,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
50
- przeprowadzenie
szerokiej
akcji
propagandowej
służącej
poinformowaniu
i
przekonaniu mieszkańców gminy do korzyści płynących z organizacji nowej funkcji,
- poprawienie świadomości ekologicznej mieszkańców poprzez organizację konkursów
na najbardziej zadbane gospodarstwo,
- organizacja i wspomaganie zespołów ludowych,
- zawiązanie współpracy z innymi gminami w zakresie organizacji ekoturystyki i
ochrony środowiska,
- promowanie walorów gnimy wśród ludzi będących przejazdem,
- organizacja tzw.„zielonych szkół" szkoleń przyrodniczych itp.,
- podjęcie współpracy z biurami i stowarzyszeniami zajmującymi się
marketingiem usług turystycznych,
- stworzenie korzystnego „image" gminy i społeczeństwa ją zamieszkującego i
jego utrzymanie.
Zadania dla realizacji celów rozwoju gminy o znaczeniu lokalnym:

wielofunkcyjny rozwój wsi, w tym rozwój infrastruktury społecznej w zakresie
jakościowym,

rozwój miejsc pracy poprzez wykorzystanie terenów rozwoju działalności gospodarczej
produkcyjno

- usługowej,

budowa sieci kanalizacji sanitarnej i burzowej we wszystkich jednostkach osadniczych,

gazyfikacja gminy,

modernizacja układu komunikacyjnego, budowa ścieżek rowerowych przy drogach
przebiegających

przez tereny ściśle zabudowane, a także na terenach rozwoju rekreacji i turystyki,

zabezpieczenie wsi położonych w dolinie Małej Panwi przed zalewami powodziowymi,

ochrona i pielęgnacja obszaru Stobrawskiego Parku Krajobrazowego,

modernizacja obiektów publicznych,

tworzenie i odbudowa terenów zieleni przeznaczonych do wypoczynku i rekreacji.
Zadania
dla
realizacji celów
rozwoju
gminy wymagających
wspomagania rządowego:

modernizacja układu komunikacyjnego - modernizacja dróg: krajowej nr 45,
wojewódzkiej nr 461 i

powiatowych,

ochrona zbiornika wód podziemnych doliny Małej Panwi,

ochrona zlewni wód powierzchniowych rzeki Odry,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
51

ochrona obszaru chronionego krajobrazu „Lasów Stobrawsko - Turawkich"

ochrona i promocja Stobrawskiego Parku Krajobrazowego,

modernizacja infrastruktury energetycznej,

realizacja zalesień określonych w granicy polno - leśnej,

budowa stacji redukcyjno - pomiarowych gazu do zgazyfikowania gminy w oparciu o
przebiegające

przez obszar gminy gazociągi wysokiego ciśnien
Ciekawe miejsca na terenie Gminy Łubniany
Miejscowość Grabie - zabytkowy kościół Ewangelicki
Miejscowość Kobylno - zabytkowy kościół, „Diabelski Kamień" - głaz na rozdrożu dróg
polnych wokół którego krążą legendy. Stadnina koni.
Miejscowość Jełowa zabytkowa stacja PKP będąca w relatywnie dobrym stanie
technicznym, bocznica kolejowa od której rozpoczynała się nieczynna już dzisiaj linia
kolejowa nr 301 relacji Jełowa - Namysłów. Budynki mieszkalne wokół stacji, wieża ciśnień.
Ciekawym obiektem jest również nieczynna cegielnia która właściciel udostępnia
wycieczkom szkolnym i zwiedzającym. W miejscowości znajduje się również prywatne
muzeum w którym właściciel zgromadził stare obrazy, krucyfiksy itp. Dostępny jest także
dom rekolekcyjny z 30 miejscami noclegowymi, łazienkami, zapleczem kuchennym. W
chwili obecnej trwają prace nad rozbudową bazy noclegowej o ok. 30 miejsc.
Miejscowość Dąbrówka Łubniańska - „Studzienka" - miejsce kultu religijnego, kaplica ze
studnią, płożone w lesie do którego pielgrzymują ludzie. Miejsce owiane jest legendą o
cudownym źródle. Okrągły do „igloo" - został wybudowany przez braci astronomów, który w
zamyśle miał być obserwatorium astronomicznym. Stadnina koni państwa Bodzianych.
Miejscowość Łubniany - pomnik przyrody - 500 letni cis.
Miejscowość Masów - w lesie pomiędzy Masowem a Biadaczem znajduję się kapliczka
„Kokotek".
Miejscowość Kolano wice - zabytkowy drewniany kościół, malownicza rzeka Mała Panew z
licznymi zakolami którą można urządzać spływy kajakowe począwszy od jeziora
Turawaskiego do Luboszyc. Elektrownia wodna.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
52
Miejscowość Brynica - restauracja wraz z miejscami noclegowymi. Dwie stadniny koni.
Gospodarstwo agroturystyczne państwa Dziura.
• Nieczynna linia kolejowa relacji Jełowa - Namysłów jest doskonałym łącznikiem całego
obszaru. Mogła by stać się bazą z której rozpoczynały by się ścieżki edukacyjne,
przyrodnicze, szlaki rowerowe i konne. Zabytkowe stacje stanowiły by zaplecze
gastronomiczne i przykładowo wypożyczalnie rowerów, stąd rozpoczynały by się przejażdżki
bryczką lub konne.
Bardzo ciekawa ofertą może być teren położony w lesie o powierzchni ok 135 ha
przeznaczony w planie zagospodarowania przestrzennego gminy Łubniany jako teren UT teren
ośrodka wypoczynkowo rekreacyjnego. Od 1998 roku firma Holenderska była
zainteresowana zagospodarowaniem terenu,
wykonane zostały koncepcje,
projekty,
uzgodnienia, lecz jak to zwykle bywa firma upadła.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
53
GMINA MURÓW
AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA
Gmina Murów leży w północnej części powiatu opolskiego. Graniczy od strony północnej i
wschodniej z gminami Wołczyn, Kluczbork i Lasowice Wielkie, od południa z gminą Łubniany i
Dobrzeń Wielki, oraz od zachodu z gminą Pokój.
Powierzchnia gminy wynosi 159,7 km2 co stanowi 1,7 % powierzchni województwa.
W skali województwa opolskiego Murów zajmuje 22 miejsce pod względem wielkości obszaru
gminy. Przeciętna wielkość gminy w województwie wynosi 131,3 km2.
Obszar gminy zamieszkuje 5941 osób tj. 0,6 % ogółu mieszkańców województwa.
Gęstość zaludnienia obszaru gminy wynosi 40 osób na l km2 (w województwie 116).
Gmina Murów położona jest w strefie rolno-leśnej województwa opolskiego -w
kompleksie Borów Stobrawsko-Turawskich. W strukturze użytkowania gruntów dominują lasy
zajmujące 75,0 % ogółu gruntów. Użytki rolne stanowią 20,2 %, a pozostałe grunty
(osiedlowe, komunikacyjne, wody, nieużytki) - 4,8 %.
Wiodącą funkcją gminy jest rolnictwo i leśnictwo zatrudniające ok. 49,4 % ogółu
pracujących.
Uzupełniającą funkcją gospodarczą jest przemysł (29,4 % pracujących).
Głównym użytkownikiem gruntów rolnych jest gospodarka indywidualna posiadająca ok.
62,9% ogółu użytków rolnych. Produkcja rolnicza ukierunkowana jest głównie na chów trzody
chlewnej i bydła oraz uprawę roślin o niewielkich wymaganiach glebowych.
Wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest niski i wynosi 62,5 pkt.
/województwo - 87,27.
Funkcja przemysłowa na obszarze gminy reprezentowana jest głównie przez zakłady
branży drzewnej. Ogólny stopień uprzemysłowienia mierzony odsetkiem pracujących w
przemyśle (51,0 %), w stosunku do ogółu pracujących (z wyjątkiem pracujących w
indywidualnych gospodarstwach rolnych) jest wysoki.
Obecnie w usługach typu handel, gastronomia, naprawy pracuje około 70 osób.
Stanowi to 5 % ogółu pracujących. Rozmieszczenie usług bytowych na terenie gminy ocenia
się jako zadowalające. Dostępność placówek handlowych nie przekracza 15 minut każda wieś posiada sklep spoźywczo-przemysłowy.
Na terenie gminy funkcjonują następujące placówki i obiekty kultury oraz
wyznania:
•
6 kościołów,
•
3 placówki gminnej biblioteki publicznej
•
6 świetlic wiejskich.
Obiektami sportowymi na terenie gminy są:
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
54
stadion sportowy w Murowie,
boisko wraz z kortem tenisowym w Starych Budkowicach,
boisko sportowe w Młodniku,
oraz boiska sportowe zlokalizowane w ramach terenów szkolnych.
Wyposażenie miejscowości w placówki i obiekty usługowe ilustruje poniższa tabela.
Wyposażenie w usługi
Lp Miejscowoś
Przeds
ć
kole
Szko
zla
1
2
1
Bukowo
3
4
Ośrod Obiekty Obiekt Obiekt
zdrowi
kultury handlu
gastr
ek
y
y
a
onomii
5
6
7
8
Iś
Obiekt Poczta Banki
sport
y
owe
Rzemi
osło
9
12
10
11
2
sklepy
1
kościół
2
3
Dębiniec
Grabczok
-
-
-
4
5
6
7
Grabice
Kały
Młodnik
Murów
1
1
1
8
Nowe
Budkowice
Okoły
Radomicro\
ce
\i
Stare
Budkowic
e
Swięcim
Zagwiździe
-
-
-
-
1
-
-
1
1
1
1
gimnaz
j
um
1ś
1 kościół
ł
kościół
Ib
Iś 1
kościół
Ib
9
10
11
12
13
Oznaczenia:
b–
1ś
kościół
Iś
Iś
Ib
kościół
1 sklep 1 sklep -
boisko -
-
6
2
1 sklep
1 sklep
10
sklepó
(w
w
apteka
tym
1
) sklep
Ibar
Ibar
1
restaur
cja
a
Ibar
-
1
3
15
-
-
5
1 sklep
2
sklepy
11
sklepó
w (w
tym
apteka
3
)sklepy
Ibar
boisko -
-
3
2 bary
2
restaur
a
- ej e
Ibar
2
boiska
kort
tenisó
w
boisko
y
-
1
1
stadion
Agencja 1
Poczto
wa
-
13
1
7
biblioteka,
śświetlica,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
55
Gmina Murów położona jest w północnej części województwa opolskiego na uboczu
szlaków komunikacyjnych o znaczeniu krajowym. Najbliższe drogi krajowe i
wojewódzkie przebiegają przez sąsiednie gminy: droga nr 45 relacji Opole Kluczbork -Złoczew, oraz drogi nr 454 Opole-Namysłów i nr 451 Kup-Jełowa. System transportowy
gminy tworzy układ drogowy, który jest wykorzystywany zarówno do przewozów
towarowych jak i pasażerskich.
ZADANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI GMINY MURÓW
W gminie Murów, w której z uwagi na warunki naturalne środowiska
przyrodniczego, jego zasoby i dotychczasowy sposób ich wykorzystania oraz tradycje
gospodarcze regionu, dominującymi funkcjami jest leśnictwo i rolnictwo preferencją winny
być objęte działania na rzecz rozwoju funkcji bazujących na bogatych zasobach leśnych tj.
leśnictwa
i
przetwórstwa
drewna,
oraz
wykorzystujących
walory
środowiska
przyrodniczego tj. rekreacji i wypoczynku - uwzględniające aspekt zrównoważonego rozwoju.
Gmina koncentruje urządzenia i placówki usługowe o znaczeniu lokalnym (usługi
podstawowe). Gmina Murów ciąży w swych powiązaniach funkcjonalnych ku siedzibie powiatu w
mieście Opolu, ogniskującym funkcje usługowe w wymiarze regionalnym, subregionalnym i
wyspecjalizowanym
(usługi
wyższego
rzędu
szkolnictwo
wyższe,
szkolnictwo
ponadpodstawowe, lecznictwo zamknięte i specjalistyczne, administracja specjalna,
sądownictwo, kultura i sztuka i in.).
Podstawowy układ drogowy tworzy 12 dróg powiatowych spełniających ważną funkcję w
systemie komunikacji między poszczególnymi miejscowościami gminy oraz gminami
sąsiednimi. Na l km2 powierzchni gminy przypada 0,34 km dróg powiatowych. Przez
teren gminy przebiegają 2 linie kolejowe:
-
jednotorowa, niezelektryfikowana relacji Opole - Kluczbork,
-
jednotorowa, niezelektryfikowana relacji Jełowa - Namysłów,
linia wyłączona z eksploatacji.
W gminie Murów lasy zajmują 11951 ha. Wskaźnik lesistości gminy ( 74,8 %) jest więc
prawie 3-krotnie wyższy od przeciętnej lesistości województwa (25.5%) i kraju (27.5%).
Lasy w gminie należą do rozległego kompleksu Lasów Stobrawsko-Turawskich, które występują
tu w postaci dużych powierzchni leśnych przedzielonych pasami łąk i gruntów ornych.
Przez obszar gminy przebiegają równoleżnikowo 2 korytarze ekologiczne o
znaczeniu regionalnym, którymi odbywa się wymiana materii ożywionej i genotypu:
- dolina Bogacicy w północnej części gminy,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
56
- dolina Budkowiczanki w południowej części gminy.
Większość lasów jest własnością skarbu państwa, którymi zarządzają Lasy Państwowe,
wchodzą one w skład 3 nadleśnictw:
- Turawa (niewielki fragment obrębu Jełowa oraz cały obręb Kuźnice Kluczborskie),
- Kup (część obrębu Kup i Pokój),
- Kluczbork (część obrębu Zameczek).
Dominującym gatunkiem drzewa jest sosna, która zajmuje ponad 80% powierzchni
leśnej w gminie. Pozostała część powierzchni przypada głównie na: dęby, świerki i olchy. Na
niewielkich powierzchniach występują tu także: brzo2y, buki, modrzewie, jesiony, graby, jodły
oraz sosna czarna.
Najliczniej reprezentowane w gminie są raczej młode drzewostany (do 60 lat), a
najmniejszą powierzchnię zajmują drzewostany ponad 100-letnie. Największe powierzchnie z
drzewostanem ponad 80-letnim występują na terenie obrębu Pokój.Obszar gminy Murów ze
względu na duży udział lasów w strukturze gruntów (ok. 75%) posiada znaczną ilość
naturalnych i mało zniekształconych ekosystemów. Mozaika lasów i łąk, licznie występujące
cieki wodne i grunty podmokłe powodują, że teren gminy charakteryzuje się dużym
zróżnicowaniem siedlisk i zbiorowisk roślinnych, a co za tym idzie obfituje w chronione i
rzadkie gatunki roślin.
W strukturze gałęziowej dominuje przemysł wykorzystujący bazę surowcową gminy tj. przemysł
drzewny.
Pozostałe branże to: przemysł lekki, metalowy, mineralny, precyzyjny, spożywczy i
mineralny.
Największymi przedsiębiorstwem produkcyjnymi na terenie gminy są:
•
Zakład Przemysłu Drzewnego w Murowie /produkcja tarcicy/,
•
Vitroterm Murów S.A. w Murowie /produkcja szyb zespolonych/,
•
Przedsiębiorstwo Zagraniczne L.H. PELZ w Opolu
Zakład w Starych
Budkowicach.
Pozostałe zakłady to:
•
Zakład Produkcji Ciągadeł do Drutów w Zagwiździu /szlifiernia diamentów/.
•
Zakład Produkcyjno - Usługowo - Handlowy „MP" w Starych Budkowicach
i Murowie /obróbka drewna/.
•
P.P. „Drew - Pól" w Murowie /obróbka drewna/.
•
Zakład Stolarsko - Usługowy i Transportowy Dorota Mrusczok w Murowie
/produkcja stelaży do kompletów wypoczynkowych/.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
57
•
Zakład Produkcyjno - Handlowy „Patex" /obróbka drewna/.
•
GS w Starych Budkowicach.
Skala zatrudnienia w pozostałych podmiotach gospodarczych jest mała - poniżej 5
pracowników.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
58
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY NAMYSŁÓW
1. Położenie gminy
Gmina Namysłów położona jest w południowo-zachodniej części Polski na terenie
województwa opolskiego na wschodnich peryferiach Dolnego Śląska. Administracyjnie dzieli
się na miasto Namysłów i 32 sołectwa.
Obszar gminy:
290,0 km2
w tym miasta:
22,6 km2
Na obszarze gminy występują pokłady gliny i piasku, a w obniżeniu rzeki Widawy znajdują
się złoża torfu.
Klimat należy do klimatów umiarkowanych przejściowych. Średnia roczna temperatur wynosi
ok.+8,5 C, długość okresu wegetacyjnego sięga 220 dni w roku, przy opadach rocznych
rzędu 550-600 mm. Średnia temperatura lipca wynosi +18.5 C, a stycznia ok.-1,5 C.
Sieć rzeczna
w całości należy do zlewni Odry. Największymi rzekami jest Widawa i
Stobrawa. W sąsiedztwie koryta Widawy na terenie wschodniej części miasta zachowało się
również kilka starorzeczy, będących świadectwem zmian biegu rzeki w poprzednich
stuleciach. Poza tym na terenie miasta znajduje się kilka niewielkich stawów i oczek
wodnych pochodzenia antropogenicznego.
Dominującym typem gleb na terenie miasta są gleby pylaste. Jedynie w obniżeniu Widawy
występują gleby bagienne i torfowe.
Naturalna roślinność to bogate wielogatunkowe lasy liściaste w typie: grądu ( dąb, lipa, grab,
klon), olsu (olcha czarna) i łęgu ( jesion, wierzba, topola, wiąz).
Fauna jest stosunkowo bogata. Awifaunę ( fauna ptaków) tworzą gatunki typowe dla osiedli
ludzkich – gołąb miejski, jerzyk, jaskółki, kawka, wróbel domowy. Na obszarach porośniętych
drzewami i krzewami występuje: słowik, sikora, sroka, gawron, zięba, szczygieł. Na miejskim
odcinku Widawy spotkać można dziką kaczkę, łabędzia niemego. Faunę ssaków
reprezentuje: kret, jeż, parę gatunków nietoperzy. Występuje również bóbr i wydra
na
miejskim odcinku Widawy. Ichtiofauna ( fauna ryb) to przede wszystkim: leszcz, okoń, płoć,
szczupak.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
59
2. Dostępność gminy w ruchu kołowym oraz kolejowym
2.1. Komunikacja drogowa
Gmina Namysłów posiada gęstą sieć dróg 123 km na 100 km 2 w tym:
- 24 km dróg krajowych
- 19 km dróg wojewódzkich
- 193 km dróg gminnych
- 124 km dróg powiatowych
Sieć dróg tworzy dogodny układ promienisty zapewniający połączenie z następującymi
miejscowościami:
Opole
- 54 km
Oleśnica
- 30 km
Brzeg
- 33 km
Wrocław
- 60 km
Kluczbork
- 35 km
Syców
- 31 km
Oława
- 35 km
Kępno
- 33 km
Położenie w pobliżu tras A-8 Wrocław-Warszawa oraz A-4 Wrocław-Opole-Katowice
pozwala na dogodny dojazd ze wszystkich kierunków.
Komunikację publiczną zapewnia Oddział Państwowej Komunikacji Samochodowej (PKS) w
Namysłowie obejmujący połączenia lokalne w obrębie gmin: Namysłów, Domaszowice,
Wilków, Świerczów oraz szereg linii dalekobieżnych, dających połączenie z Częstochową,
Opolem,
Wrocławiem,
Ostrowem
Wielkopolskim,
Kaliszem,
Kielcami,
Rzeszowem
i Zieloną Górą.
2.2. Komunikacja kolejowa
Namysłów położony jest przy zelektryfikowanej dwutorowej linii Oleśnica - Kluczbork dającej
połączenia lokalne i dalekobieżne.
Na terenie gminy nie przewiduje się zmian w zakresie przebiegu linii kolejowych.
3. Rys historyczny
Namysłów posiada ciekawy i dobrze zachowany średniowieczny system obronny miasta,
rozbudowywany do XVII w. , na który składają się:

wjazdowa brama miejska, zwana Krakowską, wzniesiona w XIV wieku z
monumentalną wieżą z XIV/XV w. (wysokość - 26 m),

mury miejskie , miejscami podwójne, z przepustami pojedynczymi i podwójnymi.
Innymi cennymi zabytkami miasta są:
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
60

gotycki zamek książęcy , którego budowę rozpoczęto ok. 1312 r. Ozdobą dziedzińca
jest późnorenesansowa studnia z ok. 1600 r.,

gotycki kościół p.w. Św. Piotra i Pawła,

kościół pofranciszkański z XIV w. , przebudowywany w XVII w.,

kościół p.w. Niepokalanego poczęcia NP Marii na Starym Mieście, zbudowany w XIV
w., na zewnętrznej ścianie znajduje się kamienna płyta nagrobna z 1780 roku,

barokowa kaplica cmentarna zbudowana w latach 1708-1709,

gotycki ratusz z wieżą ( wysokość - 57 m),

kamienice mieszczańskie z XVI w. w północnej pierzei rynku,

neorenesansowa fontanna z 1912-1913 r z mosiężną figurką chłopca.
W sąsiedztwie Namysłowa cennymi zabytkami są:

drewniany kościół parafialny p.w. św. Michała Archanioła w Michalicach z cennymi
barokowymi, ludowymi polichromiami z lat 1624 i 1663,

kościół w Smogorzowie, uważanym za najstarszą miejscowość na Śląsku,
z rzeźbami i obrazami z XV, XVII wieku; w XI wieku znajdowała się tam przejściowo
siedziba biskupstwa wrocławskiego,

pałac w Łączanach w stylu późnego gotyku angielskiego wzniesiony w latach 18531854,

zespół pałacowo-dworski w Woskowicach Małych z neogotyckim wystrojem
z klasycystycznym gankiem od frontu,

zespół pałacowy w Minkowskiem z lat 1765-1784 r. wzniesiony pod wpływem
poczdamskiej szkoły architektonicznej, zdobiony barokowymi ornamentami, otoczony
parkiem krajobrazowym z neogotycką kaplicą grobową.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
61
4. Ludność gminy Namysłów
Ludność gminy ogółem:
27.673
w tym: miasto
17.621
wioski
10.052
Gęstość zaludnienia wynosi 90 osób/1 km 2
Sołectwa gminy Namysłów z liczbą mieszkańców:
1. Baldwinowice
-
82
18. Minkowskie
- 430
2. Barzyna
-
83
19. Niwki
-
70
3. Brzezinka
-
98
20. Nowy Folwark
-
73
4. Brzozowiec
- 302
21. Nowe Smarchowice
- 296
5. Bukowa Śląska
- 244
22. Objazda
- 155
6. Głuszyna
- 901
23. Pawłowice Namysłowskie
- 150
7. Igłowice
- 119
24. Przeczów
- 389
8. Jastrzębie
- 790
25. Rychnów
- 489
9. Józefów
-
26. Smarchowice Małe
- 223
10. Kamienna
- 421
27. Smarchowice Śląskie
- 331
11. Kowalowice
- 579
28. Smarchowice Wielkie
- 540
12. Krasowice
- 419
29. Smogorzów
- 503
13. Ligota Książęca - 404
30. Woskowice Małe
- 463
14. Ligotka
- 178
31. Żaba
- 237
15. Łączany
- 361
32. Ziemiełowice
- 235
16. Michalice
- 69
17. Mikowice
- 369
49
5. Struktura gospodarki
Gmina Namysłów ma charakter przemysłowo-rolniczy. Najważniejsze gałęzie przemysłu to:

przetwórstwo rolno-spożywcze,

przemysł elektromaszynowy,

przemysł metalowy,

przemysł budowlany,
przemysł tworzyw sztucznych.
Powiat namysłowski, obok głubczyckiego i krapkowickiego, charakteryzuje się najmniejszą
liczbą zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w województwie.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
Jednak dynamika
62
wzrostu liczby podmiotów w latach 1999 –2003, jak również wskaźnik przedsiębiorczości
(liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców) charakteryzują się
wielkościami jednymi z wyższych w województwie. Wysoka wartość dynamiki wzrostu liczby
podmiotów świadczy o złej sytuacji na rynku pracy, mającej wpływ na wyższą skłonność do
prowadzenia własnej działalności gospodarczej.
Ważniejsze zakłady produkcyjne i usługowe w gminie
L.p.
Nazwa firmy
Branża
Zatrudnienie
1.
„Browar Namysłów” Sp. z o.o.
ul. Chrobrego 26
DIEHL Controls Polska
Sp. z o.o.
ul. Pułaskiego 4
Spożywcza –
produkcja piwa
186
2.
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Zakład Sprzętu
Elektrotechnicznego
Sp. z o. o.
ul. Pułaskiego 4
Aurys Lustra Sp. z o. o
ul. Piłsudskiego 18
Produkcja wkładów
grzejnych do
kuchenek
elektrycznych
Produkcja
alternatorów narzędzi
i przyrządów
383
73
Obróbka luster,
hartownia szkła
98
„Nestle Ice Cream” Sp. z o. o.
ul. Oleśnicka 17
Spożywcza –
produkcja lodów
210
NB Polska Sp. z o. o.
Namysłów Manufacturing
ul. Oleśnicka 12
Budowlana –
produkcja okien,
drzwi
Spółdzielnia Inwalidów
„Metalowiec”
Producent sprzętu
rehabilitacyjnego,
krzesła, fotele, stoliki,
łóżka
Producent ram
drewnianych
i aluminiowych
do obrazów
Zakład Produkcji
Uszczelnień
Technicznych
Multiram Sp. z o.o.
ul. Pułaskiego 4
INCO-VERITAS Sp. z o.o
ul. Główna 69
46-134 Głuszyna
„Rzeźnictwo i Wędliniarstwo”
Maryniak
ul. Oleśnicka 1-5
Produkcja wędlin
Dziedzic Sp. z o.o.
ul. Łączańska 3
Produkcja krzeseł
biurowych
78
95
39
102
125
194
.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
63
Inwestorzy zagraniczni
- „Nestle Ice Cream” Sp. z o.o.– niemiecka firma produkująca lody,
- „Browar Namysłów” – inwestor amerykański Chicago Investments Group,
- „Multiram” Sp. z o.o.– duńska firma produkująca ramy do obrazów,
- „Diehl Controls Polska” Sp. z o.o. – firma niemiecka, producent wkładów grzejnych
do kuchenek elektrycznych,
- „Aurys- Lustra” Sp. z o.o. – obróbka luster, hartownia szkła , Firma należąca do
francuskiego koncernu SAINT-GOBAIN,
- NM Polska Sp. z o.o. firma duńskiego przedsiębiorstwa „VELUX” – producent okien
i drzwi.
5,1 Infrastruktura na rzecz przedsiębiorczości
Na rzecz przedsiębiorczości zostało powołane Namysłowskie Stowarzyszenie Inicjatyw
Gospodarczych, które realizuje jeden z 6 głównych celów Programu Ograniczania
Bezrobocia w Powiecie Namysłowskim – rozwój Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
Instrumenty wsparcia stosowane przez Stowarzyszenie to: Inkubator Przedsiębiorczości,
Punkt Konsultacyjno-Doradczy, Ośrodek Wykorzystania Technik Komputerowych,
5,2 Struktura użytkowa terenu
Ogólna powierzchnia gruntów gminy wynosi 28 995 ha, w tym:

użytki rolne: 18 191 ha – 62,7 %
 grunty rolne: 15 713 ha
 sady:
 łąki:
 pastwiska:
19 ha
2 021 ha
438 ha

lasy, grunty leśne: 7 619 ha – 26,3 %

inne: 3 185 ha - 11,0 %
6. Drogi
6.1 Drogi gminne
Gmina Namysłów posiada gęstą sieć dróg – 123 km na 100 km 2.
Dróg gminnych jest 55.
Drogi gminne stanowią 193 km, w tym o nawierzchni :
- bitumicznej - 30 km,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
64
- betonowej
- 1,1 km,
- z kostki
- 5 km.
Pozostała część dróg to nawierzchnie żwirowo-żużlowe oraz drogi naturalne ( grunt rodzimy)
Stan techniczny dróg jest mało zadawalający. Drogi wymagają remontów i przebudowy.
7. Sieć kanalizacji sanitarnej
Miasto
Namysłów
posiada
sieć
kanalizacji
rozdzielczej
i
ogólnospławnej.
Do oczyszczalni ścieki dopływają grawitacyjnie z centralnej części miasta oraz z głównej
ulicy części południowej wraz z ulicami przyległymi , w mieście znajduje się osiem pompowni
- cztery w północnej części miasta, znajdującej się za rzeką Widawą oraz cztery pompownie
przepompowujące ścieki z terenów nowych osiedli mieszkaniowych. Ścieki dopływające do
oczyszczalni stanowią
mieszaninę ścieków
bytowo-gospodarczych i przemysłowych.
Głównymi zakładami wywierającymi wpływ na skład ścieków surowych są: Browar
Namysłowski i wytwórnia lodów. Do oczyszczalni dopływają również ścieki z terenów
wiejskich tj. ze wsi Kamienna , Michalice i Józefków.
7.1 Oczyszczalnia ścieków
Miasto
posiada
nowoczesną
oczyszczalnię
mechaniczno-biologiczną
ścieków
komunalnych, wód uciążliwych ekologicznie oraz wód opadowych.
Oczyszczalnia została oddana do użytku w 1995 r.
OCHRONA ŚRODOWISKA NATURALNEGO
8. Zasoby środowiska i jego ochrona
Na terenie gminy Namysłów znajdują się zasoby przyrodnicze o niekwestionowanej
wartości, objęte prawną ochroną, a mianowicie:

obszar chronionego krajobrazu „Lasy Stobrawsko-Turawskie”,

zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Wyspa na rzece Widawie”,

użytki ekologiczne „Bagno Młynki” i „Młyńskie Stawy”,

pomniki przyrody – 10 szt.
8.1. Obszar chronionego krajobrazu
Obszar chronionego krajobrazu jest terenem chronionym ze względu na wyróżniające
się krajobrazowo tereny o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe w szczególności ze
względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych
z masową turystyką i
wypoczynkiem, lub istniejące albo odtwarzane korytarze ekologiczne.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
65
Obszar chronionego krajobrazu „Lasy Stobrawsko-Turawskie” został utworzony
uchwałą nr XXIV/193/88 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 26 maja 1988 r.
Obejmuje on swym zasięgiem rozległy, dość mocno rozczłonkowany kompleks leśny o
łącznej powierzchni 118 367 ha w północnej części województwa opolskiego, w którego
granicach znajduje się południowa część gminy Namysłów.
Niezliczona ilość cieków wodnych, silnie rozwinięta granica lasu, duża ilość stawów,
polodowcowe moreny, sandry, ozy i kemy stanowią o wysokich walorach krajobrazowych
i przyrodniczych tego terenu. Ze względu na gęstą sieć dróg i przewagę zbiorowisk
borowych mających duże walory bioterapeutyczne (działają kojąco, przeciwgruźliczo,
przeciwastmatycznie, odkażająco oraz obniżają ciśnienie krwi), ma on pierwszorzędne
znaczenie dla turystyki i wypoczynku mieszkańców okolicznych miast.
8.2. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy wyznacza się w celu ochrony wyjątkowo cennych
fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego,
dla zachowania jego wartości
estetycznych.
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Wyspa na rzece Widawie” zajmuje powierzchnię
4,28 ha i stanowi naturalny, nie przekształcony fizjograficznie i przyrodniczo fragment
Namysłowa. W okalającej wyspę rzece Widawie żyją m. in. leszcze, liny, szczupaki, jazie
i okonie. Jest też to miejsce tarła płoci. Licznie występują tu żaby, ropuchy, obserwowany
jest zaskroniec, zachodzi wydra, w przeszłości notowany był tu żółw błotny.
Sama wyspa porośnięta jest drzewostanem olchowym z pojedynczą domieszką wierzby
i brzozy. Spośród krzewów występuje bez czarny, a ponadto rosną czeremcha zwyczajna,
porzeczka czarna i kalina koralowa. W runie dominują pokrzywy, zawilce i konwalie majowe.
Żyją i gnieżdżą się tu m. in. łabędź niemy, bażant łowny, gołąb grzywacz, słowik, remiz,
spotykany jest zimorodek i dudek, a spośród ssaków – sarna.
Celem ochrony zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Wyspa na rzece Widawie” jest
zachowanie terenu położonego w granicach Namysłowa, cechującego się wyjątkowymi
walorami krajobrazowymi oraz bogactwem świata roślinnego i zwierzęcego.
8.3. Użytki ekologiczne
Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów,
mających znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk, jak:
naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne „oczka wodne”, kępy drzew i krzewów,
bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne,
skarpy, kamieńce oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin i zwierząt, w
tym miejsca ich sezonowego przebywania lub rozrodu.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
66
Użytek ekologiczny „Młyńskie Stawy” zajmuje powierzchnię 5,83 ha i położony jest
w obrębie ewidencyjnym Żaba. Są to położone w otoczonej lasami dolinie Potoku
Biestrzykowickiego dawne, ogroblowane, zalewane wiosną łąki. Użytek położony jest w
strefie ochronnej gniazda bociana czarnego. Prawie połowa jego powierzchni porośnięta jest
roślinnością wodną stanowiąc doskonałe miejsce lęgowe ptactwa wodnego. Na jednej z
wysp założył gniazdo łabędź niemy.
Celem ochrony użytku ekologicznego „Młyńskie Stawy” jest zachowanie tego terenu jako
miejsca gniazdowania łabędzia niemego oraz miejsca bytowania i żerowania bociana
czarnego i ptactwa wodnego
Użytek ekologiczny „Bagno Młynki” zajmuje powierzchnię 18,87 ha i położony jest w
obrębach ewidencyjnych: Smarchowice Wielkie, Nowe Smarchowice i Smarchowice Śląskie.
Jest to powierzchnia dawnych łąk, zabagniona na skutek wieloletniego nieużytkowania i
zaniechania konserwacji urządzeń melioracyjnych. Cały teren użytku otoczony jest lasami.
Na powierzchni występuje kilka „oczek wodnych". W pobliżu gnieździ się bocian czarny.
Znajdują się tu stanowiska lęgowe ptactwa wodnego (kaczki, łyski, czajki), a wiosną na teren
ten zalatują żurawie.
Celem ochrony użytku ekologicznego „Bagno Młynki” jest zachowanie tych terenów jako
miejsc bytowania i żerowania bociana czarnego oraz żurawia i ptactwa wodnego.
8.4. Pomniki przyrody
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich
skupienia
o
szczególnej
wartości
naukowej,
kulturowej,
historyczno-pamiątkowej
i
krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród
innych tworów, w szczególności sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy gatunków
rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe,
jaskinie.
Na terenie gminy znajduje się 10 pomników przyrody:

7 dębów szypułkowych (w tym 1 podwójny),

2 buki zwyczajne,

1 lipa drobnolistna.
Na terenie gminy Namysłów planuje się objąć ochroną następujące formy przyrody:

lipę drobnolistną w Nowych Smarchowicach – jako pomnik przyrody,

wiąz polny w Łączanach – jako pomnik przyrody,

wiąz polny w Młyńskich Stawach – jako pomnik przyrody,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
67

dąb szypułkowy w Młyńskich Stawach – jako pomnik przyrody,

nieużytki
wzdłuż
rzeki
Widawy
powyżej
zbiornika
retencyjnego
„Michalice”
z nadrzecznymi zbiorowiskami łąkowo-zaroślowymi – jako użytek ekologiczny
„Kowalowice”.
8.5 Edukacja proekologiczna
Działania edukacyjne w gminie Namysłów związane z ekologią i ochroną środowiska
kierowane są do wszystkich mieszkańców gminy, począwszy od dzieci w wieku
przedszkolnym. Dąży się do tego, aby młodzież była wychowywana oraz kształcona w relacji
„człowiek – środowisko” opartej na wzajemnym szacunku.
Między innymi temu właśnie służą coroczne konkursy „Namysłowska Wiosna Ekologiczna” i
„Mój balkon, ogród, zagroda”.
Konkurs „Namysłowska Wiosna Ekologiczna” organizowany jest od 1996 r., a jego
nadrzędnym celem jest wyłonienie placówek oświatowych (przedszkoli, szkół podstawowych
i gimnazjów), charakteryzujących się największą aktywnością i inicjatywą w prowadzeniu
edukacji ekologicznej oraz akcji na rzecz ochrony środowiska.
W ramach konkursu jego uczestnicy przeprowadzają różnorodne przedsięwzięcia mające na
celu podniesienia wiedzy proekologicznej wśród dzieci i młodzieży.
INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA
9. Oświata i wychowanie
Przedszkola
Gmina prowadzi 9 publicznych placówek przedszkolnych, 5 w Namysłowie i 4 wiejskie: w
Bukowie Śląskiej, Kowalowicach, Smarchowicach Śląskich i Ligocie Książęcej oraz
3 Zespoły Szkolno-Przedszkolne: w Głuszynie, Smarchowicach Wielkich i Jastrzębiu.
Łącznie do placówek tych uczęszcza 725 dzieci.
Szkoły podstawowe i gimnazja
Na terenie gminy znajduje się 5 szkół podstawowych, w tym:
3 szkoły w Namysłowie i 2 na terenie wiejskim: w Kamiennej i Ligocie Książęcej.
Do szkół podstawowych uczęszcza ogółem 1801 dzieci.
Utworzone zostały również 4 gimnazja: 2 w Namysłowie i 2 na wsi: w Ligocie Książęcej i
Smogorzowie.
Do gimnazjów uczęszcza łącznie 1154 uczniów.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
68
Stan bazy szkół nie jest jeszcze w pełni zadawalający. Nie wszystkie szkoły posiadają sale
gimnastyczne i boiska sportowe.
Istnieją systemy motywacyjne dla :
- uczniów: system nagród rzeczowych, statuetki, bezpłatny 2 tygodniowy wypoczynek dla
najlepszych uczniów w okresie wakacyjnym,
- nauczycieli: dodatek motywacyjny, nagrody dyrektora , nagrody burmistrza.
Szkolnictwo średnie
Na terenie gminy Namysłów funkcjonują 3 szkoły ponadpodstawowe:
- Liceum Ogólnokształcące o następujących profilach kształcenia:
-
informatyczno-matematyczny,
-
z rozszerzonym j. angielskim,
-
humanistyczny,
-
przyrodniczy,
-
historyczno-prawny.
- Zespół Szkół – Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego z następującymi typami szkół:
- II Liceum Profilowane,
- Technikum nr 2,
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2
- Liceum Ogólnokształcące.
- Zespół Szkół Mechanicznych z następującymi typami szkół:
Szkoły wygasające:
- Liceum Ekonomiczne,
- Liceum Handlowe,
- Technikum Mechaniczne,
- Liceum Zawodowe,
- Liceum Handlowe,
- Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych.
Szkoły nowe:
- I Liceum Profilowane,
- Technikum nr1,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
69
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1.
Łącznie w szkołach ponadpodstawowych kształci się 2070 uczniów.
Wyposażenie szkół w pomoce naukowe jest wystarczające, aby zapewnić naukę w wyżej
wymienionych kierunkach. Szkoły posiadają również własne systemy motywacyjne dla
podniesienia poziomu kształcenia. Są to stypendia dla najzdolniejszych uczniów, indeksy na
wyższe uczelnie.
10. Służba zdrowia.
W Namysłowie znajduje się Samodzielny Zakład
Opieki Zdrowotnej świadczący
usługi w zakresie lecznictwa zamkniętego i ambulatoryjnych porad specjalistycznych.
Lecznictwo zamknięte to:
- oddział chorób wewnętrznych,
- oddział chirurgiczny,
- oddział urologiczny,
- oddział ginekologiczno-położniczy,
- oddział noworodków,
- oddział dziecięcy,
- oddział medycyny paliatywnej,
- zakład opiekuńczo – leczniczy.
Lecznictwo otwarte:
- poradnia chirurgii ogólnej,
- poradnia urologiczna,
- poradnia ginekologiczna,
- poradnia kardiologiczna,
- poradnia zdrowia psychicznego.
Ponadto istnieją świadczeniodawcy:
- podstawowej opieki zdrowotnej z zakresu medycyny ogólnej, rodzinnej i pediatrii
tzw. grupowe praktyki lekarskie,
- specjalistycznej opieki zdrowotnej,
- gabinety stomatologiczne,
- praktyki pielęgniarskie,
- laboratoria analityczne.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
70
11. Kultura.
Instytucje kulturalne
Na terenie gminy działają następujące instytucje kultury:

Namysłowski Ośrodek Kultury:
-Dom Kultury, obiekt wybudowany w 1960 r. o powierzchni użytkowej 574m2,
wyposażony w salę widowiskową z balkonem na 380 miejsc ( 6,5m x
6,5m.,
zaplecze, dwie garderoby ).
-Biblioteka
Publiczna,
pomieszczenie
o
powierzchni
użytkowej
660m2
(wypożyczalnia dla młodzieży i czytelnia) i 216 m2 – wypożyczalnia dziecięca. Zbiory
dla młodzieży liczą 85242 woluminów. Istnieją również
filie biblioteki w Bukowie
Śląskiej, Krasowicach, Ligocie Książęcej i Głuszynie.
- Punkt Muzealny w zbiorach znajdują się pamiątki i przedmioty kultury
materialnej z terenu miasta i okolic oraz ekspozycje czasowe lokalnej twórczości
artystycznej.
- Świetlice wiejskie w Smarchowicach Śląskich, Rychnowie, Ligocie Książęcej,
Minkowskiem, Mikowicach, Brzozowcu, Głuszynie, Kamiennej, Krasowicach,
Smogorzowie, Kowalowicach, Nowych Smarchowicach.

Biblioteka Pedagogiczna, obiekt o powierzchni użytkowej 194 m2 . Zbiory liczą 37615
woluminów.
Stan bazy sportowej i rekreacyjnej

Stadion sportowy
Obiekt wraz z zapleczem ma powierzchnię 3,2 ha. Wyposażony jest w trybuny
na podstawie betonowej z drewnianymi ławeczkami i pojedynczymi siedziskami
plastikowymi (1500 miejsc) oraz trybuny; w sumie około 3.000 miejsc siedzących i 2.000
miejsc stojących.
W 1997 roku oddany został do użytku pawilon sportowy z szatniami, kawiarnią, częścią
hotelową.

Korty tenisowe
Obiekt ma powierzchnię 0,3 ha. Położony jest w parku miejskim. Posiada 3 boiska
tenisowe o podłożu żwirowo- ceramicznym , plac treningowy, plac do gry w kometkę oraz
parking dla rowerów.

Ośrodek Rekreacji Wodnej

basen kąpielowy odkryty o powierzchni lustra wody 3.000 m,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
71

brodzik dla dzieci o powierzchni 180 m lustra wody,

hangar na sprzęt pływający z małą przystanią wodną ( kajaki i rowery wodne),

parking utwardzony o powierzchni 0,2 ha,

kabiny plażowe murowane.

Tereny Rekreacji Sportowej
Łąki nad Widawą o powierzchni 4,1 ha z boiskami treningowymi.

Ośrodek Jeździecki „IRYS”

Hala Sportowa „Orzeł”

Wypożyczalnia sprzętu pływającego w Michalicach
11.1. Walory turystyczne
Gmina
Namysłów
jest
potencjalnie
atrakcyjnym,
choć
niedocenianym
obszarem
turystycznym .
Miasto posiada dobrze zachowany średniowieczny system obronny, na który składają się:
-
wjazdowa brama miejska, zwana krakowską, wzniesiona w XIV w. z monumentalną
wieżą z XIV/XV w. (wysokość - 26 m),
-
mury miejskie , miejscami podwójne, z przepustami pojedynczymi i podwójnymi.
Innymi cenniejszymi zabytkami miasta są:
-
gotycki zamek książęcy , którego budowę rozpoczęto ok. 1312 r., Ozdobą dziedzińca jest
późnorenesansowa studnia z ok. 1600 r.,
-
gotycki kościół p.w. Św. Piotra i Pawła,
-
kościół pofranciszkański z XIV w. , przebudowywany w XVII w.,
-
kościół p.w. Niepokalanego poczęcia NP Marii na Starym Mieście, zbudowany w XIV w.,
na zewnętrznej ścianie znajduje się kamienna płyta nagrobna z 1780 r.,
-
gotycki ratusz z wieżą ( wysokość - 57 m),
-
kamienice mieszczańskie z XVI w. w północnej pierzei rynku,
-
neorenesansowa fontanna z lat 1912-1913, z mosiężną figurką chłopca.
Niewątpliwie dużą atrakcją turystyczną jest wybudowany w 2001 r. zbiornik retencyjny w
Michalicach ( oddalony od Namysłowa o 6 km) o powierzchni lustra wody ok. 100 ha z
przystanią wodną i możliwością wędkowania. Tam też znajduje się drewniany kościółek
parafialny p.w. św. Michał Archanioła z cennymi barokowymi, ludowymi polichromiami z lat
1624 i 1663.
Czyste i dobrze zachowane środowisko naturalne jest wielkim atutem gminy Namysłów –
stąd wielkie szanse na rozwój agro i ekoturystyki. Stosunkowo czyste wody gwarantują
wędkarzom zadawalające połowy ryb, zarówno w specjalnie do tego przeznaczonych
stawach jak i w rzekach.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
72
11.2. OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
charakterze Układ urbanistyczny Namysłowa ma plan szachownicy wpisanej w
nieregularną owalną linię umocnień obronnych.
W mieście bardzo dobrze zachował się średniowieczny system obronny miasta. Do czasów
współczesnych zachował się niemal w całości obwód murów obronnych z XIV w. oraz liczne
i cenne zabytki architektury i budownictwa. Jednak powojenne uzupełnienia zniszczonej
zabudowy odbiegają zasadniczo od zasad harmonijnej kontynuacji rozwoju miasta. Wybitne
wartości
historyczne
i
artystyczne
Namysłowa
uzasadniają
potrzebę
częściowej
restrukturyzacji zabudowy i pełnej rewaloryzacji zabytkowego centrum miasta.
Zespół
staromiejski
Namysłowa
wymaga
opracowania
planu
rewaloryzacji
określonego szczegółowo „ wytycznymi do opracowania problematyki ochrony wartości
kulturowych w planach zagospodarowania przestrzennego” z 1981 r. Zespołu Ekspertów
Międzyresortowej Komisji ds. Rewaloryzacji Miasta i Zespołów Staromiejskich,
Od 15 lat gmina realizuje z własnych środków remont i rekonstrukcję murów
obronnych oraz zagospodarowanie międzymurzy od strony południowej. W ostatnich 5
latach wykonano i zamontowano bronę na Bramie Krakowskiej, wykonano przejście w
murach obronnych z terenu Urzędu Miejskiego w stronę Dworca PKS, zagospodarowano
przejście w murach od strony północnej – wykonano schody, kładkę dla pieszych przez
Młynówkę.
W 2002 r. opracowane zostały koncepcje rewaloryzacji kamieniczek w Rynku oraz budynków
wzdłuż ulic wychodzących z rynku. W oparciu o powyższe materiały przystąpiono do
skonkretyzowania planu rewaloryzacji dla poszczególnych kwartałów miasta. Rozpoczęto
rewaloryzację kamieniczek mieszczańskich przy udziale wspólnot mieszkaniowych.
Budynki powstałe po II wojnie światowej wymagają przebudowy celem dostosowania
do charakteru zabudowy historycznej. Stan techniczny starej zabudowy wymusza podjęcie
szybkich działań zabezpieczających i remontowych.
Obiekty zabytkowe o szczególnym znaczeniu historycznym, jak i przestrzennym dla miasta
to:zamek książęcy, kościoły parafialne, ratusz, Brama Krakowska, które akcentują sylwetkę i
panoramę Namysłowa. Celowym wydaje się wykonanie punktu widokowego na wieży Bramy
Krakowskiej. Konieczne jest opracowanie szczegółowego projektu organizacji odcinka
wzdłuż Młynówki, współkomponującego strefę obrony od XIII do XIV w. Postuluje się jego
ekspozycję w połączeniu z okazałymi w tym paśmie reliktami średniowiecznych murów
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
73
miejskich i terenami spacerowo-parkowo-ogrodowymi, zbliżonymi do tzw. plant np.
krakowskich o rekreacyjnym. Dla przywrócenia dawnego charakteru zabudowy śródmiejskiej
nie można zapomnieć o elementach małej architektury, tj. pomnikach , bramach itp., które to
w znacznej części zostały zlikwidowane.
Diagnoza Gminy POKÓJ
Gmina Pokój leży 165 m n.p.m, w środkowej części województwa opolskiego na północ od
jego stolicy, w kompleksie leśnym borów stobrawskich, na Nizinie Śląskiej. Kompleks ten to
serce najcenniejszych obszarów przyrodniczych Opolszczyzny, zajmuje obszar 133 km2.
Gminę zamieszkuje 5448 osób osiadłych w następujących miejscowościach:

Dąbrówka Dolna

Domaradz

Domaradzka Kuźnia

Fałkowice

Jagienna

Kopalina

Krogulna

Krzywa Góra

Kozuby

Lubnów

Ładza

Paryż

Pokój

Siedlice

Świercowskie

Zawiść

Zieleniec

Żabieniec
Gmina Pokój została utworzona w 1973 r. z dawnych gromad Pokój i Dąbrówka Dolna oraz z
sołectwa Ładza należącego do gromady Kup.
Centrum kulturalno - gospodarczym jest Pokój, w nim także swoją siedzibę mają władze
samorządowe Gminy.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
74
Duże obszary leśne, wśród których położony jest Pokój sprawiają, że panuje tu specyficzny
mikroklimat. Ten walor okolicy odkryty został w 1850 roku. Wtedy też nastąpił rozwój Pokoju
jako ośrodka wypoczynkowo - kuracyjnego. Do dzisiaj działa w Pokoju, jedyny na
Opolszczyźnie, Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny.
Przyroda
Gmina Pokój leży na najcenniejszym obszarze przyrodniczym Opolszczyzny. Jej tereny
stanowi Stobrawski Park Krajobrazowy. Ochroną objęte są grunty rolne i leśne wysokiej
jakości. Zabezpiecza się je przez nadmiernym przeznaczeniem na cele inwestycyjne.
Chroni się również gleby przed zanieczyszczeniem substancjami szkodliwymi i
wprowadzeniem środków chemicznych i biologicznych w ilościach i w sposób naruszający
równowagę przyrodniczą.
Klimat
Omawiany obszar należy do lubusko-dolnośląskiego regionu klimatycznego. Panuje tu
klimat ciepły i umiarkowanie wilgotny. Średnia roczna temperatura mieści się w granicach
7,5-8,0°C. Średnia temperatura okresu zimowego waha się od 1,5 do 2,0°C, a letniego od
14,0 do 15°C. Średnia roczna suma opadów wynosi 550-600mm. Na półrocze letnie
przypada od 350 do 400 mm opadów, a na zimowe od 200 do 250 mm opadów.
Liczba dni z opadem śnieżnym należy tu do najniższych w Polsce.
Ilość dni w roku z opadami śniegu waha się między 35, a 50. Przeważają wiatry zachodnie i
południowo-zachodnie.
Ze względu na specyficzny klimat istniejący Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny w
Pokoju leczy reumatoidalne zapalenie stawów czy choroby układowe tanki łącznej.
Lasy
Powierzchnia lasów i zadrzewień w gminie wynosi 6488 ha. Wskaźnik lesistości gminy
(48,8%) jest prawie dwukrotnie wyższy od przeciętnej lesistości województwa (25,5%) i
kraju (27,5%).
Lasy położone w obszarze gminy należą do rozległego kompleksu Lasów StobrawskoTurawskich, które występują tu w postaci dużych powierzchni leśnych poprzedzielanych
terenami rolniczymi. Najbardziej zalesiona jest środkowa część gminy.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
75
Krajobraz
Na obszarze gminy można wyróżnić 2 rodzaje struktury przestrzennej krajobrazu:
Struktura pionowa-związana ze zróżnicowaniem form geomorfologicznych i ich wysokości.
Na terenie gminy podstawowym szkieletem pionowej struktury przestrzennej krajobrazu są
najniżej położone doliny rzek Stobrawy, Budkowiczanki.
Struktura pozioma-związana z rozmieszczeniem przestrzennym różnych form pokrycia
terenu. Na terenie gminy podstawowym elementem struktury poziomej są lasy tworzące:

wielkopowierzchniowy, zwarty system o charakterze ciągłym nadający całemu
obszarowi dominujące cechy funkcjonalne środowiska przyrodniczego, oraz

mozaikowaty-obejmujący małe skupiska zieleni istniejącej na terenach rolnych i
zabudowanych.
Zaznaczyć należy, że w oparciu o ustawę określającą zasady ochrony cennych tworów
przyrody ze względu na unikalność i rzadkość występowania , a także wartości naukowe i
społeczne na terenie gminy Pokój wyróżniono i objęto ochroną prawną obszarowe i
indywidualne formy ochrony przyrody:
Obszar chronionego krajobrazu to północna i wschodnia część gminy obejmująca obszar
wsi: Domaradz, Domaradzka Kuźnia, Fałkowice, Lubnów, Kopalina i Zawiść. Nie jest on
porośnięty zwartym drzewostanem leśnym, stanowi obszar użytkowany rolniczo z zabudową
w rozproszeniu, rozczłonkowany dolinami, rzekami Bogacicy, Fałkówki, Kluczborskiego
Strumienia. Otoczenie lasami, nadaje temu obszarowi szczególnych wartości
krajobrazowych.
Stobrawski Park Krajobrazowy- to 90% obszaru gminy. Wśród walorów decydujących o
zasadności prawnej ochrony najwartościowszych obszarów w formie tego Parku,
najważniejszymi są:

występowanie 38 gatunków roślin chronionych i 38 roślin rzadkich, z których 11
znajduje się na " Liście roślin zagrożonych w Polsce", a 3 są zagrożone w skali
Europy,

występowanie 125 zespołów i zbiorowisk roślinnych w tym wielu cennych i
zagrożonych w skali kraju,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
76

występowanie licznych populacji ok. 150 gatunków ptaków chronionych i ok. 30
gatunków innych zwierząt chronionych, w tym wielu gatunków ginących i rzadkich,
mających na terenie badań swoje najliczniejsze stanowiska w regionie,

występowanie jednego z większych i ważniejszych na terenach południowej Polski
obszarów wydmowych, grupujących ok. 100 wydm,

występowanie coraz rzadszych a tutaj dobrze zachowanych ekosystemów typowych
dla dolin dużych rzek, w tym: starorzeczy, kompleksy podmokłych gruntów i łąk
zalewowych,

występowanie zróżnicowanych siedliskowo i gatunkowo wieloprzestrzennych
ekosystemów leśnych w tym coraz najrzadszych grądów/buczyn i dąbrów oraz olsów,

występowanie licznych najlepiej zachowanych w regionie starorzeczy i wartościowych
przyrodniczo stawów hodowlanych,

występowanie wieloprzestrzennych ekosystemów podmokłych łąk stanowiących
ostoję licznych gatunków zwierząt i roślin,

interesujący system hydrologiczny równoległych , wąskich dolin rzecznych/z
dominującymi ekosystemami rolnymi ekstensywnie użytkowanych łąk i gruntów
ornych/ przedzielonych leśnymi terenami wododziałowymi,

bardzo niska gęstość zaludnienia,

bardzo niskie zabudowanie i uprzemysłowienie,

unikalne w skali regionu walory krajobrazowe,

pomniki przyrody ożywionej:
Dąb szypułkowy -nr rej. woj. 281-Pokój-oddz. 98
Jesion wyniosły- nr rej. woj. 155 -Pokój/ na skraju lasu/
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe- "Dolina Stobrawy"(od Domaradza do Bielic);
"Leśne Stawy"(na południe od Pokoju);"Siołkowickie Łąki"(doliny Budkowiczanki od
Kuźnicy Katowskiej do Krzywej Góry)
Ustanowione ochroną prawną elementy przyrodnicze wprowadzają ograniczenia w
użytkowaniu obszarów ich występowania, a także ich otoczeniu - są więc czynnikiem
ograniczającym - warunkującym rozwój gminy od spełnienia określonych wymogów.
Użytki rolne zajmują powierzchnię 5700 ha tj.43%, a większość gleb w gminie to gleby
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
77
lekkie,
piaszczyste
o
wskaźniku
bonitacji
0,75.
Lasy otaczające gminę ze wszystkich stron stanowią 43,4% jej powierzchni tj. 5766 ha i
należą do kompleksu objętego ochroną. Można się w nich natknąć na ciekawe i rzadko
występujące okazy fauny takie jak czapla siwa, bocian czarny, kormoran, orzeł bielik, żuraw,
stada dzikich kaczek, gęsi i łabędzi, można tu również spotkać wydrę czy łosia. Na terenie
tym rosną również duże ilości rzadkich drzew i krzewów jak np. platan, tulipanowiec, kasztan
jadalny, praorzech, jodła kanadyjska, klon pensylwański, rododendron, daglezja, oraz
najstarsza w Polsce sosna wejmutka, która ma przeszło 210 lat.
Gospodarka
W gminie jest zarejestrowanych 180 (stan na 30.04.2006r). podmiotów gospodarczych są to
głównie jednostki handlowe , gastronomia , usługi leśne , usługi budowlane , usługi
transportowe - , pozostałe usługi - .
Pod względem glebowym jest to jedna ze słabszych gmin w województwie - 32% gleb
stanowią gleby żytnio-ziemniaczane, a nawet żytnio łubinowe.
Udział klas bonitacyjnych w gruntach ornych i użytkach zielonych jest następujący:

kl. IIIb -1 ha - 0,0% gleby dobre

kl. IVa - 221 ha - 6,2%

kl. IVb - 427 ha - 11,9%
razem - 648 ha - 18,1% - gleby średnie

kl. V - 1387 ha - 38,6%

kl. VI-1521 ha - 42,4%
razem - 2908 ha - 81,0% gleby słabe i bardzo słabe
Użytki zielone:

kl. III - 50 ha - 2,3% - gleby dobre

kl. IV - 1289 ha - 59,1% - gleby średnie

kl. V - 779 ha - 35,7% - gleby słabe i bardzo słabe

kl. VI - 61 ha - 2,9% - gleby najsłabsze
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
78
Pod względem kompleksów rolniczej przydatności gleb w gminie przeważają kompleksy
żytnio-ziemniaczane, zajmujące 3071 ha - 81,9%, następnie zbożowo-pastewne 486 ha 13%.
Teren gminy Pokój zagospodarowany jest głównie rolniczo. Znaczną część obszaru
stanowią lasy, które zajmują ok.50% powierzchni. Lasy skoncentrowane są głównie w
centralnej i południowej części gminy. Pozostała część wykorzystywana jest pod uprawy
rolne, lub jako użytki zielone. Na południe od wsi Pokój, w pobliżu Winnej Góry znajduje się
kompleks stawów hodowlanych. Staw rybny znajduje się również w Krogulnej.
Struktura użytkowa gruntów w gminie przedstawia się następująco:
Powierzchnia gminy ogółem 13296 ha w tym:

użytki rolne - 5257 ha - 39,5%
 grunty orne - 3761 ha - 28,3%
 sady - 13 ha - 0,9%
 łąki i pastwiska - 1483 ha - 11,2%

lasy i zadrzewienia - 6488 ha - 48,8%

tereny pozostałe - 1551 ha - 11,7%
Gospodarka rolna oparta jest głównie o gospodarstwa indywidualne. W gminie znajduje się
ich 665 w tym:

1,00 - 1,99 ha - 225

2,00 - 4,99 ha - 221

5,00 - 9,99 ha -136

10,00 - 19,99 ha - 59

20,00 - 49,99 ha - 20

50,00 - i więcej ha - 4
Powyższa struktura wskazuje na duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych.
Wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy Pokój wynosi 63,3 co stawia
gminę na 54 miejscu w województwie (max.102,3; min.57,3)
Ta sytuacja wynika z:

występującej tu dość dużej ilości gleb średnich i słabych

średnio i mało korzystnych warunków wodnych
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
79

korzystnego klimatu

zdecydowanej przewagi rzeźby płasko-równinnej, nie utrudniającej stosowania
wszechstronnych zabiegów agrotechnicznych oraz prawidłowej organizacji
gospodarki rolnej.
Zasadnicze plany rozwoju gminy wiążą się z jej charakterem oraz zasobami naturalnymi i
zakładają rozwój słabo do tej pory wykorzystywanego, a bardzo atrakcyjnego potencjału
turystycznego.
Większe przedsiębiorstwa znajdujące się na terenie gminy to:
"ROTOX" sp. z o.o.
Zieleniec 69
46-034 Pokój
tel.(0-77) 4693081
"WIDAWA" sp. z o.o.
ul. Ludowa 24
46-153 Biestrzykowice
tel.(0-77) 4194643,4194648
Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa "ROL-MER" w Pokoju
ul.1-go Maja 38
Tel.(0-77) 4693003, 4693050,4693023
BMK s.c. Pawliszyn Centrum Budowlane
ul. Wolności 15
46-034 Pokój
tel.(0-77) 4693512
Gospodarstwo Rybackie Lasów
Państwowych. Nadleśnictwa Kup
Krzywa Góra, ul. Rybacka 2A
46-034 Pokój
tel. (0-77) 4693046
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
80
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian
46-034 Pokój, ul. Wolności 34
tel.(0-77)4693011
Bank Spółdzielczy w Namysłowie oddział w Pokoju
46-034 Pokój, ul. 1-go Maja 33
tel./fax (-77) 4693121,4693026
Szpital Reumatologiczno - Rehabilitacyjny.
46-034 Pokój, ul. Namysłowska 22
tel./fax (0-77) 4693018
Według prowadzonej ewidencji ludności przez Urząd Gminy liczba ludności w
poszczególnych wsiech stan na 31.12.2005 kształtowała się następująco:
Lp. miejscowość
1
2
Pokój
Domaradz z przysiółkamiJagienna, Kozuby, Paryż, Świercowskie,
Żabieniec
Liczba ludności w
2005
1466
912
3
Zieleniec
640
4
Ładza, Krzywa Góra
541
5
Fałkowice
326
6
Lubnów
314
7
Zawiść, Kopalina
481
8
Dąbrówka Dolna
226
9
Domaradzka Kuźnia
214
10 Krogulna, Siedlice
328
RAZEM
5448
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
81
OBIEKTY ZABYTKOWE ZNAJDUJĄCE SIĘ NA TERENIE GMINY POKÓJ
Pokój
1. Kościół parafialny/katolicki/
2. Kościół ewangelicki (R.Z. Nr 757/64)
3. Cmentarz parafialny/katolicki/przy ul.Wolności (R.Z. Nr 285/92,Dec.z dn.92.10.23)
4. Cmentarz Ewangelicko-Augsburski(R.Z. Nr 289/92,Dec.z dn.92.10.23)
5. Tzw.Dom Masztalerza uLBrzeska 1 (R.Z. Nr 1795/66)"
6. Dom mieszkalny ul. Brzeska 31
8. Dom mieszkalny ul. Kościelna 4 0,
9. Dom mieszkalny ul.Kościelna 5 (R.Z. Nr 1797/66)
10. Dom mieszkalny ul.Kościelna 9
11. Plebania ul.1 Maja 12 (R.Z. Nr 1798/66)
12. Dom Mieszkalny ul.1 Maja 17
13. Dom mieszkalny ul. 1 Maja 18 (R.Z. Nr 1801/66)
14. Dom mieszkalny ul.1 Maja 23
15. Dom mieszkalny ul. 1 Maja 31
16. Dom mieszkalny ul. 1 Maja 36
17. Zajazd obok domu mieszkalnego ul.Namysłowska 5(R.Z. Nr 1799/66)
18. Budynek Ośrodka Zdrowia ul.Nowy Świat 1
\
19. Dom mieszkalny ul. Wolności 36 (R.Z. Nr 1800/66)
20. Park francuski i angielski z pawilonami i pomnikami(R.Z. Nr 601/17/46/12/461 oraz
grunty zalesione rozszerzające obszar 173,01-193,04 ha (R.Z. Nr 123/85
decyzja z
dn.93.03.04)
21. Cmentarz Żydowski ul.Kolejowa (R.Z. Nr 227/89)
22. Wyposażenie kościoła ewangelickiego
23 Pomnik nagrobny hr. Wiirtemberga
24 Kolumna triumfalna z orłem
25 Pomnik z lwem
26 Zespół rzeźb z założenia. parkowego
27 Pomnik nagrobny Henryka v Bursdorf
Dąbrówka Dolna
1. Kościół parafialny
2. Kapliczka ul.Paryska 7
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
82
3. Kapliczka św.Floriana
4. Kapliczka - dzwonnica
5. Dom mieszkalny ul.Budkowska 7
6. Dom mieszkalny ul.Budkowska 9
7. Dom mieszkalny ul.Paryska 7
8.Stodoła ul.Paryska 8:
9. Dom mieszkalny ul.Święcińska 28
10.Dom mieszkalny ul.Święcińska 21
11. Dom mieszkalny ul.Święcińska 25
12. Stodoła ul.Święcińska 21
13. Dom mieszkalny ul. Święcińska 40
Domaradz
1. Kapliczka
2. Dom mieszkalny nr 74
Domaradzka Kuźnia
1. Dom mieszkalny ul. Polna 3
2. Dom mieszkalny ul.Nad Rzeką 14
3. Dom mieszkalny ul.Szkolna 13 (R.Z. Nr 2150/87)
Fałkowice
1. Kościół parafialny:
2. Cmentarz parafialny Rzymsko-Katolicki(R.Z. Nr 293/94,Dec.z dn.94.01.10)
3. Kapliczka obok domu mieszkalnego nr 34
4. Plebania Nr 36
5. Kapliczka św. Floriana obok domu mieszkalnego Nr 37
6. Kapliczka obok domu mieszkalnego Nr 74
7. Dom mieszkalny Nr 38
8. Wyposażenie w kościele parafialnym p.w. świętego Stanisława Bp.
Jagienna
1. Stodoła przy domu mieszkalnym Nr 34
2. Dom mieszkalny nr 47
3. Kapliczka św. Krzysztofa
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
83
Kozuby
1. Kapliczka
2. Dom mieszkalny Nr 2
Krogulna
1. Dzwonnica
2. Młyn wodny Nr 66
Lubnów
1.Stodoła przy domu mieszkalnym ul.Powstańców ŚI.16
2. Dziennica - kapliczka
Ładza – Kapliczka
Paryż – Kapliczka
Zawiść
1. Kościół parafialny
2. Kapliczka
3. Cmentarz Rzymsko-Katolicki (R.Z. Nr 295/94,Dec.z dn.94.12.08)
4. Dam mieszkalny ul. Odrodzenia Polski 11
5. Dom mieszkalny ul. Odrodzenia Polski 53
6. Dom mieszkalny ul. Opustowa 6
Krzywa Góra
1. Cmentarz Katolicki (R.Z. Nr 290/92,Dec.z dn.92.10.26)
Zieleniec
1. Kapliczka
2. Cmentarz komunalny (R.Z. Nr 288/92,Dec.z dn.92.11.06)
3. Dom mieszkalny Nr 1
4. Dom mieszkalny Nr 87
5. Dom mieszkalny Nr 87 II
6. Cegielnia - budynek fabryczny,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
84
DIAGNOZA STANU GMINY POPIELÓW
Gmina Popielów leży w północnej części województwa opolskiego, w powiecie
opolskim i zajmuje powierzchnię 17775 ha, liczy 8574 mieszkańców. 70 % gminy zajmują
lasy Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, lasy o charakterze mieszanym i sosnowym.
Bogactwo różnorodnych gatunków flory i fauny to olbrzymi atut gminy, przykładem niech
będzie biocentrum „Dolina Środkowej Odry” z ostoją ptactwa wodno – błotnego.
Główne drogi przebiegające przez gminę to drogi wojewódzkie nr 457 i 458, od węzła
autostrady dzieli gminę ok.30 km. Ważnym środkiem komunikacyjnym jest kolej, przez teren
gminy przebiega bowiem linia łącząca Wrocław z Opolem. Popielów posiada także dogodne
połączenia drogowe z ościennymi gminami: Dobrzeniem Wielkim, Lubszą,
Świerczowem,
Lewinem Brzeskim.
SILNE STRONY GMINY
Ludność i osadnictwo:
- zróżnicowanie etniczne i kulturowe,
- zgodne współżycie mieszkańców ich pracowitość,
- duże możliwości osadnicze i otwartość na przyjezdnych,
- tolerancja wyznaniowa – zgodne współżycie katolików i protestantów,
- położenie gminy w tzw. Nadodrzańskim paśmie osadniczym,
- dobry standard mieszkań.
Środowisko i zasoby naturalne
- duża ilość lasów i zasoby runa leśnego,
- duża ilość zróżnicowanej flory i fauny,
- atrakcyjne tereny wędkarskie i łowieckie,
- korzystne warunki agroklimatyczne – dolina Odry,
- dobre warunki do rozwoju rolnictwa,
- duże zasoby piasku i żwiru,
- duże i bardzo dobrej jakości zasoby wód podziemnych,
- teren czysty ekologicznie,
- duża ilość cieków wodnych
Gospodarka
- dobrze funkcjonujące gospodarstwa rolne,
- dobrze rozwinięte rzemiosło, usługi handlowe i gastronomiczne,
- rozwinięta branża stolarstwa meblowego,
- zaplecze żywnościowe dla sąsiednich ośrodków miejskich,
Rynek pracy
- dobre i zróżnicowane przygotowanie zawodowe mieszkańców,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
85
- bliskość dużych ośrodków przemysłowych,
- osoby przygotowane do pracy w wikliniarstwie,
- wysoko wykwalifikowana kadra nauczycieli,
Infrastruktura techniczna
- przeprawa mostowa przez Odrę,
- dobre uzbrojenie w sieć wodociągową, elektryczną i telefoniczną,
- kompleksowe oświetlenie gminy,
- gęsta sieć dróg, ich dobra jakość,
- połączenia kolejowe i wodne,
- bliskość autostrady A4,
- możliwość rozwoju budownictwa mieszkaniowego i przemysłowego,
- rozwiązany problem zagospodarowania śmieci,
Infrastruktura społeczna
- dobrze rozwinięta sieć podstawowej opieki zdrowotnej,
- łatwy dostęp do lecznictwa specjalistycznego i szpitalnego,
- dobra sieć aptek,
- dobra sieć szkolnictwa,
- dostępność do szkół ponadgimnazjalnych i wyższych,
- aktywnie działające domy kultury,
- duża aktywność organizacji społecznych, młodzieżowych i sportowych,
- atrakcyjne trasy turystyczne.
Wśród słabych stron należy wymienić:
- niski przyrost naturalny i starzenie się społeczeństwa,
- migracja zarobkowa młodzieży,
- zbyt mały procent ludzi z wyższym wykształceniem,
- zanik tradycyjnych dla Śląska więzi rodzinnych,
- duże zagrożenie powodzią,
- niekorzystna struktura obszarowa indywidualnych gospodarstw rolnych,
- brak zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego,
- mała ilość miejsc pracy i wynikający stąd poziom bezrobocia,
- brak skutecznych systemów ochrony przed powodzią,
- brak kanalizacji i sieci gazowej,
- brak uzbrojonych terenów pod inwestycje przemysłowe,
- niewystarczające zaplecze socjalne w placówkach szkolnych,
- niewykorzystane możliwości turystyczno – rekreacyjne gminy.
Szanse stojące przed gminą:
- realizacja programu ODRA 2006,
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
86
- wzrost nakładów na ochronę środowiska,
- zainteresowanie turystów walorami Stobrawskiego Parku Krajobrazowego,
- właściwa polityka cenowa preferująca ekologiczne źródła energii,
- poprawa koniunktury gospodarczej,
- polityka sprzyjająca rozwojowi obszarów wiejskich,
- bliskość dużych aglomeracji miejskich,
- zainteresowanie lokalną ofertą turystyczno – rekreacyjną i lokalnymi produktami,
- możliwość wykorzystania funduszy pomocowych.
DIAGNOZA STANU GMINY ŚWIERCZÓW
Gmina Świerczów leży w północnej części powiatu opolskiego. Graniczy od strony
północnej i wschodniej z gminami Namysłów, Domaszowice, od południa z gminą Popielów i
Pokój oraz od zachodu z gminą Lubsza.
Powierzchnia gminy wynosi 110,3 km2 co stanowi 1,17 % powierzchni województwa.
Przeciętna wielkość gminy w województwie wynosi 131,3 km2.
Geograficznie obszar gminy leży na pograniczu Równiny Oleśnickiej i Równiny
Opolskiej w makroregionie Niziny Śląskiej. Wysokość bezwzględna terenu waha się od 140
m. n.p.m. do 180 m n.p.m. Osią morfologiczną gminy jest dolina Stobrawy. Są to tereny
płaskie o spadku nie przekraczającym 0,5-1%. Środkową i północną część gminy stanowi
wysoczyzna plejstoceńska. Jej płaska powierzchnia z łagodnymi kulminacjami wznosi się
nad doliną Stobrawy o 10-15 m. jest to środkowy fragment Wzgórz Świerczowskich. W
zachodniej części gminy zaznaczają się odcinki dolin Potoku Minkowskiego i Stobrawy.
Teren charakteryzuje się urozmaiconą i żywą rzeźbą terenu. Znaczne urozmaicenie terenu
stanowią wydmy, występujące pojedynczo lub w zespołach osiągające wysokości względne
10 m. Największy zespół wydm biegnie wzdłuż północno-zachodniego skraju doliny
Stobrawy. Teren gminy leży w rejonie klimatów podgórskich nizin i kotlin i należy do
najcieplejszych w Polsce.
Średnia długość okresu bez przymrozków wynosi 189 dni. Pierwsze przymrozki
występują przeważnie 27 października, a ostatnie 21 kwietnia.

średnia roczna temperatura wynosi 9 stopni Celcjusza,

średnia suma opadów osiąga wartość 650 mm,

długość okresu wegetacyjnego 210-220 dni

pokrywa śnieżna zalega około 50 dni
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
87
W zasięgu administracyjnym gminy znajduje się 11 wsi sołeckich:
1. Biestrzykowice,
2. Bąkowice z przysiółkami Lipa, Przygorzele i Bielice,
3. Dąbrowa z przysiółkiem Kuźnica Dąbrowska,
4. Gola z przysiółkiem Skórze,
5. Grodziec,
6. Miejsce,
7. Miodary z przysiółkami Grabówka, Kuźnice i Zielony Las,
8. Starościn,
9. Świerczów,
10. Wężowice z przysiółkiem Jaźwinka,
11. Zbica z przysiółkami Osiek, Oziąbel, Pieczyska, Wołcz, Zawada i Zorzów,
AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA
Gminę zamieszkuje 3 685 mieszkańców z czego 51,12% stanowią kobiety –1 884 i 48,87%
mężczyzn–1 801. Gęstość zaludnienia wynosi 33,5 na km2. (w województwie 116).
Osoby w wieku:
-
przedprodukcyjnym
- 877
-
w wieku produkcyjnym
- 2211
-
poprodukcyjnym wieku
- 597
Zamieszkująca gminę ludność to w większości przybyła z terenów byłego Związku
Radzieckiego tj. z Ukrainy, głównie z powiatu Tarnopolskiego i Lwowskiego. Teren gminy
zamieszkują autochtoni, rdzenni mieszkańcy wsi: Dąbrowa, Starościn, Świerczów i Zbica.
Miejscowość Dąbrowa zamieszkują również górale, przybyli z miejscowości: Limanowa,
Jaworzyna i Laskowa, pozostała część mieszkańców gminy Świerczów to ludność
napływowa z centralnej polski.
Gmina Świerczów jest jednostką administracyjną o dominującej funkcji rolniczej.
Rolniczy charakter gospodarki gminy skutkuje z jednej strony stosunkowo stabilnym układem
ruchu naturalnego z drugiej strony stałą przewagą odpływu mieszkańców nad napływem.
Charakterystyczny dla gminy Świerczów jest także praktycznie zupełny brak wymiany
migracyjnej z zagranicą.
Porównując dynamikę zmian ludnościowych w gminie Świerczów do odpowiednich
trendów województwa opolskiego okazuje się, że tylko w latach pięćdziesiątych, wzrost
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
88
ludnościowy był tu szybszy niż w całym regionie, natomiast w okresie przed transformacją lat
osiemdziesiątych upodobnił się do sytuacji ogólno regionalnej. W latach dziewięćdziesiątych
odnotowano w gminie znaczny, bezwzględny spadek liczby mieszkańców 93,8% związany z
utrzymywaniem się dużego negatywnego salda migracji wewnętrznych przy niewielkim i
zmniejszającym się przyroście naturalnym.
Uwzględniając warunki prognoz dla obszarów wiejskich województwa opolskiego w
okresie do 2015 roku gmina Świerczów, położona peryferyjnie w stosunku do dużych
centrów miejskich regionu oraz w układzie powiązań gospodarczych tej części kraju,
przedstawiać się będzie niewielkim ale stałym spadkiem liczby ludności, spadek ludności
będzie stosunkowo powolny, co może być kontynuacją negatywnych trendów w rozwoju
ludności gminy związanych z procesami migracji. Uwarunkowania demograficzne nie są
korzystne dla perspektywicznego rozwoju gminy. Podstawowe niekorzystne zjawiska to niski
przyrost naturalny, odpływ ludności z terenu gminy i zaawansowany proces starzenia się
stanowią przesłankę do dalszego zmniejszenia stanu zaludnienia w gminie. W województwie
opolskim należy jednak do stosunkowo licznej grupy gmin o względnie ustabilizowanej
sytuacji demograficznej. Związek pomiędzy dotychczasowymi trendami zmian w ruchu
naturalnym i migracjach w gminie wykazuje, że na rzeczywisty przyrost liczby mieszkańców
największy wpływ mają zawierane związki małżeńskie oraz liczba zgonów, a także elementy
napływu migracyjnego.
Według najnowszej prognozy nie przewiduje się w Polsce do roku 2010 znacznie
zwiększonej liczby urodzin, czyli wystąpienia wyżu demograficznego. Przedstawione procesy
demograficzne zachodzące w minionym okresie w gminie Świerczów, nie dają również
podstaw przy wykształconych funkcjach na obszarach wiejskich do przewidywania
korzystnych zmian ludnościowych. Korzystne zmiany mogą się pojawić, ale tylko w sytuacji,
gdy nastąpi wzrost liczby miejsc pracy i tym samym zostanie ograniczona migracja
spowodowana złą ekonomią.
Demografowie przewidują, że dopiero po roku 2010 liczba ludności w kraju ustabilizuje się, a
obserwując tendencje zachodzące w krajach Unii Europejskiej, nieznacznie wzrośnie.
Tendencje obserwowane w Polsce, można przyjąć za miarodajne również dla gminy
Świerczów. Biorąc pod uwagę istniejące uwarunkowania demograficzne dla gminy
Świerczów, przyjęto, że ludność gminy do roku 2015 utrzymywać się będzie na istniejącym
poziomie
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
89
Rynek pracy
Podstawowe zasoby pracy w gminie stanowi ludność w wieku produkcyjnym od 18
do 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni. Liczebność w tej grupie wiekowej w gminie Świerczów
wynosi 2211 osób, co stanowi 27% ogółu ludności w gminie (stan na dzień 31.12.2005 r.).
Świerczów należy do gmin rolniczych, pozbawionych w zasadzie rozwiniętego przemysłu,
dominującym typem działalności jest handel i rolnictwo. W rejestrze regon zarejestrowanych
jest 130 podmiotów gospodarczych, stopień aktywności gospodarczej mieszkańców gminy
jest stosunkowo niski, dominują podmioty gospodarcze – jednoosobowe prowadzące
działalność handlową są to:
-
usługi transportowe
-
gastronomia
-
mechanika pojazdowa
-
stolarstwo
-
usługi leśne
-
usługi budowlane
-
usługi weterynaryjne
-
ubojnie
-
piekarnictwo
-
betoniarstwo
-
ślusarstwo
-
produkcja dachówek
-
produkcja opakowań
-
przetwórstwo mleka
-
inne usługi
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
90
NA TERENIE GMINY NIE MA ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH.
DZIAŁALNOŚĆ PRODUKCYJNA NIE ROLNICZA PROWADZONA JEST WYŁĄCZNIE
PRZEZ NIELICZNE MAŁE ZAKŁADY, KTÓRYCH DZIAŁALNOŚĆ NIE MA WPŁYWU NA
SYTUACJĘ GOSPODARCZĄ GMINY.
Najprężniejsze firmy działające w gminie Świerczów
1. „WIDAWA" Spółka sp. z o.o. w Biestrzykowicach (gospod. rolne,
hodowla, skup
płodów rolnych).
2. Gospodarstwo Rolne Bąkowice, Edmund Buchta.
3. Zakład Mięsny „Pawliszyn” w Świerczowie (skup żywca, ubój, sprzedaż).
4. AGROMUND” Edmund Podeszwa Zakład w Dąbrowie (skup płodów rolnych,
materiały budowlane, nawozy, handel opałem).
5. "KO-KO" Ubojnia i Handel Drobiem w Świerczowie.
6. PPHU "JAWIS" w Świerczowie (sprzedaż paliw, handel detal.)
7. HURT-DETAL Namysłów - skład opałowy (sprzedaż, nawozów, opału)
8. Piekarnia „ ADA” Spółka cywilna w Świerczowie.
„Nalepa Travel” Transport osobowy i przewozy szkolne Świerczów.
9.
10. Piekarnia w Dąbrowie.
Bezrobocie pozostaje nadal istotnym problemem w gminie Świerczów
Pozostających bez pracy zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Namysłowie z
tereniu gminy Świerczów jest (stan na 31.12.2005 r.) 426 osób, w tym 249 kobiet, co stanowi
28,5% stopy bezrobocia;
-
długotrwale bezrobotnych
- 327
-
bez prawa do zasiłku
- 373
-
zwolnionych grupowo
-1
-
z wyższym wykształceniem
- 10
-
z wykształceniem średnim
- 97
-
z zasadniczym zawodowym
- 159
-
z gimnazjalnymi podstawowym - 160
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
91
Bezrobotni według wieku w gminie Świerczów
Wyszczególnienie
Stan na
Liczba
31.12.2005
bezrob
WIEK
18-24
25-34
35-44
45-54
55-59
Pow.
60
otnych
Ogółem
Gmina
426
97
%
O
%
O
%
O
%
O
%
o
%
22,8 109 25,6 108 25,4 88 20,7 20 4,7 4 0,9
Świerczów
Opracowanie własne na podstawie informacji o realizacji zadań i działalności PUP w
Namysłowie za okres od 01.01.2005 do 31.12.2005 r.
W 2005 roku na terenie gminy Świerczów zatrudniono bezrobotnych w ramach prac
interwencyjnych i robót publicznych. W ramach robót publicznych pracowało 21 osób, w
ramach prac interwencyjnych 2 osoby, staże absolwenckie odbywało 24 osoby,
przygotowanie zawodowe zdobyło 9 osób, staże ze środków Europejskiego Funduszu
Społecznego odbyło 6 osób.
Zatrudnione osoby wykonywały prace związane z:
-
utrzymaniem porządku i czystości na terenie gminy,
-
utrzymaniem terenów zieleni, parków i boisk,
-
konserwacją rowów melioracyjnych,
-
pomocą
przy wypełnianiu wniosków dla rolników ubiegających się o dopłaty
bezpośrednie ,remont wiat autobusowych ,w tym: uzupełnienie szyb i malowanie.
Powiatowy Urząd Pracy w Namysłowie zrefundował część wydatków poniesionych z
tytułu zatrudnienia pracowników w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych w
programie „Aktywna Wieś”
W związku z trudną sytuacją materialną i dużym bezrobociem mieszkańców gminy
znaczna ich część pobiera zasiłki z pomocy społecznej w różnej formie, a przede wszystkim
w postaci: zasiłków stałych, okresowych, celowych, świadczeń rodzinnych, składek na
ubezpieczenia zdrowotne, składek
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, dodatków
mieszkaniowych, posiłków dla potrzebujących.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
92
Edukacja
Placówki oświatowe działające na terenie gminy Świerczów gminy Świerczów: 1
Przedszkole dwu oddziałowe
w Świerczowie, 2 Szkoły Podstawowe w Bąkowicah i
Dąbrowie oraz 1 Publiczne Gimnazjum w Świerczowie.
Przedszkole w Świerczowie, spełnia w pełni zapotrzebowanie mieszkańców w
zakresie opieki przedszkolnej. Obecnie do oddziałów przedszkola uczęszcza 35 dzieci z
czego 8-ro jest objętych nauką w klasie „O”. Zatrudnionych jest 3 nauczycieli dbających o
rozwój każdego dziecka. Program wychowaczo-dydaktyczny jest realizowany we współpracy
z rodzicami co sprawia, że oddziaływanie przedszkola i domu są skoordynowane. Istniejąca
placówka przedszkolna spełnia potrzeby w tym zakresie zarówno obecnie jak i dla
prognozowanej liczby dzieci. Działania w kierunku poprawy warunków powinny obejmować
poprawę stanu technicznego i wyposażenia obiektu i terenu przedszkolnego.
Szkoła Podstawowa w Bąkowicach liczy 6 oddziałów szkolnych, do których
uczęszcza 88 dzieci i jeden oddział przedszkolny z 15 dziećmi. Zatrudnionych w niej jest 11
nauczycieli. Kadra nauczycielska, stara się przekazać wychowankom wiedzę na poziomie
odpowiadającym wymogom czasu, stwarzając im szansę bezproblemowej, dalszej edukacji.
Szkoła ma siedzibę w jednopiętrowym wyposażonym w salę gimnastyczną wyposażeniem
sportowym i socjalnym, budynku. Od początku swojego istnienia odgrywała znaczącą rolę
także w życiu kulturalnym i artystycznym wsi.
Szkoła wyposażona jest w nowoczesną pracownię komputerową. Dzięki pracowni
nauczyciele mogą urozmaicić i wzbogacić program nauczania, a uczniowie mają dostęp do
najnowszych osiągnięć techniki. W szkole tej nie zapomina się również o innej ważnej rzeczy
jaką jest zdrowie czego dowodem jest przynależność szkoły,
jako jedynej w powiecie, do Górnośląskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Aktywność
uczniów i nauczycieli w tych dodatkowych działaniach nie przeszkadza, a wręcz mobilizuje
wszystkich do realizacji programu szkolnego na równie wysokim poziomie.
Zgodnie z prognozą demograficzną ilość dzieci w wieku nauczania podstawowego do roku
20015 ulegnie znacznemu obniżeniu. W tej sytuacji obiekty szkolne pod względem ilości
miejsc do nauki są wystarczające.
Gimnazjum – w jedynym gimnazjum w gminie uczy się w 7 oddziałach 161 dzieci. Ich
edukację wspiera 16 nauczycieli i to nie tylko w zakresie programu obowiązkowego. Duży
nacisk kładzie się na rozwój uzdolnień i zamiłowań uczniów. Dzieci mają do dyspozycji
dobrze wyposażoną salę komputerową z dziesięcioma stanowiskami i dostępem do
internetu. Wykorzystywana jest ona w ramach zajęć lekcyjny i poza lekcyjnych. Ponadto
działające w ramach zajęć pozalekcyjnych kluby dają im szansę na indywidualny rozwój. W
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
93
Klubie Informatycznym można rozwijać umiejętności i wiedzę w zakresie wykorzystania
komputera i internetu jako narzędzia do zdobywania wiedzy, rozrywki, poznawania
przyjaciół. Poprzez Klub realizowane są dwa programy Interkl@sa oraz "Opolszczyzna
2000". Podjęte przez członków Klubu inicjatywy to: tworzenie własnej strony www, tworzenie
stron internetowych gimnazjum i gminy, zakładanie kont poczty elektronicznej na
ogólnopolskim portalu edukacyjnym "Szkoła NET", komputerowe prawo jazdy. Klub
Matematyczny celem działania klubu jest podnoszenie poziomu uczniów uzdolnionych
matematycznie i ujawnianie talentów matematycznych poprzez rożne formy m.in. testy,
rozwiązywanie zadań nietypowych, uczestnictwo w konkursach matematycznych. W ramach
działań klubu prowadzone są także zajęcia wyrównawcze dla uczniów z trudnościami w
nauce.
Szkoły w gminie ogólnie są w dobrym stanie ale słabo wyposażone w urządzenia
sportowe, żadna szkoła nie posiada sali gimnastycznej. Działania w kierunku podniesienia
standardu nauczania powinny obejmować rozbudowę szkół o sale gimnastyczną, poprawę
stanu technicznego i wyposażenia obiektów oraz zagospodarowania terenów przyszkolnych.
Infrastruktura i potencjał gospodarczy
W ogólnej powierzchni gminy Świerczów 68,2% stanowią użytki rolne, 25% lasy i
tereny zadrzewione, a 2,4% to stawy hodowlane, których całkowita powierzchnia wynosi 267
ha. Mieszkańcy gminy utrzymują się głównie z pracy w rolnictwie, istnieje 490 gospodarstw
prywatnych, a średnia wielkość gospodarstwa wynosi około 7 ha. Wiodącą funkcją w gminie
jest rolnictwo z gospodarka rybacką. Użytki rolne zajmują powierzchnię 7524 ha jest to
skutek stosunkowo wysokiej żyzności gleby. Walory rolniczej przestrzeni produkcyjnej w
gminie są średnio dobre. Gmina posiada wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej
wynoszącej 76,9 punktów. Struktura użytkowania gruntów przedstawia się następująco:
grunty orne – 6 398 ha, sady – 8 ha, łąki 1023 ha, pastwiska – 95 ha.
W gminie Świerczów panują zróżnicowane warunki glebowe.
Obszary wysoczyzny plejstoceńskiej charakteryzują się glebami bielicowymi i brunatnymi,
których materiałem glebotwórczym są gliny zwałowe, pyły oraz piaski gliniaste. Występują tu
przeważnie gleby III i IV klasy bonitacyjnej o właściwościach i stosunkach wodnopowietrznych. Dna dolin (tereny zalewowe) pokrywają mady piaszczyste, i glejowe, czarne
ziemie zdegradowane przez gleby murszowe. Na terenach tych dominują łąki i pastwiska o
glebach IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Brak konserwacji urządzeń melioracyjnych sprawia, że
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
94
gleby te są okresowo zbyt wilgotne. Pozostałe obszary gminy, czyli tereny nadzalewowe w
dolinie Stobrawy oraz krawędziowe strefy wysoczyzny pokrywają przeważnie gleby brunatne
i brunatne wyługowane, których skałami macierzystymi są piaski i piaski gliniaste. Są to
grunty orne klas V – VI, w mniejszym stopniu IV. Posiadają one niewłaściwe stosunki wodno
– powietrzne i są okresowo albo za suche albo za wilgotne.
Około 18% użytków rolnych jest narażonych na procenty erozji, stąd gleby te są
okresowo lub stale za suche. Większość z nich to gleby wytworzone z piasków wydmowych.
Gleby te występują w północnej części doliny Stobrawy, w pasie między Starościnem a
Świerczowem, a także po obu stronach Minkowskiego i Biestrzykowickiego Potoku w
Miodarach i Kuźnicy Miodarskiej.
Oprócz tych terenów na piaskach wydmowych znajdują się także grunty orne w
przysiółkach: Osiek, Pieczysko i Bielicach w dolinie Stobrawy oraz wierzchowinie Wzgórz
Świerczowskich.
Gmina Świerczów leży na terenie zlewni dwóch prawobrzeżnych dopływów Odry –
Stobrawy i Smotrawy. Gmina wyróżnia się bogatą siecią rzeczną o charakterze typowo
nizinnym. Głównym dopływem Stobrawy płynącym równolegle do jej koryta przez całą gminę
jest Kluczborska Struga, uchodząca do Stobrawy 2 km poniżej Bielic w gminie Popielów.
Drugi dopływ Stobrawy na terenie gminy to Bogacica. Od wschodu do Kluczborskiej Strugi
uchodzą kolejno rzeki: Oziąbel (koło przysiółka Zorzów), Gorzów, Szerzyna (poniżej Kuźnicy
Dąbrowskiej) oraz liczne strumienie bezimienne, odwadniające północną część szerokiej
doliny Stobrawy. Drugi dopływ Odry – Smotrawa ma główne źródła na wierzchowinie Wzgórz
Świerczewskich, pomiędzy Biestrzykowicami, a Świerczowem, a liczne mniejsze cieki
źródłowe tej rzeki wpływają w północno-zachodniej części gminy.
Rzeka Stobrawa charakteryzuje się zmiennym przepływem. W okresie roztopów i
letnich opadów zagrożone zalewaniami i podtopieniami są znaczne połacie doliny Stobrawy
(miejscowości Osiek, Pieczyska, Kuźnica Dąbrowska, Miejsce, Bielice). Powierzchnia
zalewów Stobrawy w całej jej biegu (bez odpływów) wynosi 6 786 ha. Wielkość ta ustępuje w
województwie opolskim tylko zalewom Odry (18 574 ha). W czasie powodzi w lipcu 1997
roku na terenie gminy zalanych zostało 562,78 ha użytków rolnych, w tym 367,01 ha gruntów
ornych leżących we wsiach Osiek Duży, Pieczyska, Kuźnica Dąbrowska, Miejsce i Bielice (w
miejscowości Pieczyska został przerwany wał na Kluczborskiej Strudze) wody powodziowe
nie objęły bezpośrednio istniejących zabudowań, wystąpiły jedynie miejscowe podtopienia
gospodarstw w wyniku podniesienia się poziomu wód gruntowych. Zasięg zalewów
powodziowych w przybliżeniu odpowiada zasięgowi terasy zalewowe. Wody rzeki Stobrawy
spełniają wymogi pierwszej i drugiej klasy czystości.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
95
Sieć hydrograficzną w gminie uzupełniają rowy melioracyjne i zbiorniki wodne. W
dolinie Stobrawy, w miejscowości Bielice, Miejsce, Przygorzele, Dąbrowa i Kuźnica
Dąbrowska znajdują się liczne stawy hodowlane powstałe w wyniku sztucznego piętrzenia
wody z groblami. Ich obecność powoduje niekiedy deficyt wody w rzece z powodu
konieczności okresowego napełniania. Łączna powierzchnia stawów wynosi ponad 260 ha.,
co lokuje gminę na 3 miejscu w województwie. Gospodarka rybacka zajmuje znaczącą
pozycję w gospodarce gminnej. Zbiorowiska wodne występujące na terenie gminy mają dużą
wartość przyrodniczą, gdyż występują w nich liczne gatunki chronione i rzadkie, często
zanikające w skali kraju.
Odległość ze wsi Świerczów, siedziby gminy do ośrodka wojewódzkiego - Opola
wynosi 39 km, natomiast do ośrodka powiatowego – Namysłowa 14 km. Przez obszar gminy
przebiega trasa komunikacji drogowej o znaczeniu regionalnym – droga wojewódzka nr 454
Opole – Namysłów o nawierzchni bitumicznej, która wchodzi w skład podstawowego układu
komunikacyjnego województwa. Razem z drogą nr 423 tworzą oś komunikacyjną północną w
relacji północ – południe, na której leżą miasta Kędzierzyn – Koźle, Krapkowice, Opole i
Namysłów. Sieć dróg powiatowych o łącznej długości 48,70 km jest wystarczająca dla
dobrego powiązania gminy Świerczów z gminami sąsiednimi. Większość tych dróg (42,76
km) ma nawierzchnię twardą. Sieć dróg powiatowych uzupełniają drogi gminne, których jest
34, sieć drogowa gminy jest dobrze rozwinięta, które zapewniają komunikację między
miejscowościami na terenie gminy i obsługę terenów zabudowanych.
Przez teren gminy przebiega 1 linia kolejowa jednotorowa, niezelektryfikowana relacji Jełowa
– Namysłów- linia wyłączona z eksploatacji.
Lasy
Dominującym akcentem krajobrazowym gminy Świerczów są lasy, które porastają ¼ jej
powierzchni około 26,7% czyli 2937 ha, co jest wskaźnikiem zbliżonym do średniej
wojewódzkiej (26,9%) i powiatowej (27,8%) W roku 2003 zalesiono obszar gminy o 22 ha co
podwyższyło jej lesistość.
Większość terenów leśnych należy do Nadleśnictwa i obrębu Namysłów. Jedynie lasy
położone wokół stawów na płd. od Dąbrowy (Nadleśnictwo Kup) oraz lasy okolic przysiółka
Bielice (Nadleśnictwo Brzeg) znajdują się poza obrębem Nadleśnictwa Namysłów.
Lasy w Świerczowie położone są w V-Śląskiej Krainie Przyrodniczej Leśnej, Dzielnicy 2
Wrocławskiej. Siedliska leśne wykazują duże zróżnicowanie od borów suchych do lasów
wilgotnych i olsów. Dominujący typ lasów na terenie gminy stanowią lasy iglaste, będące
nasadzonymi sztucznie monokulturami sosnowymi. Wśród lasów liściastych główną rolę
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
96
odrywają subkontynentalne grądy Tilio-Carpi-netum. Obszary grądów w gminie Świerczów
występują m.in. w okolicach Bielic, Dąbrowy, Grodźca i Miodar. Największą jednak
powierzchnię, zajmują lasy o charakterze borów mieszanych i monokultury sosnowe. W
runie tych lasów dominują różne gatunki jeżyn oraz trzcinnik piaskowy. W wielu miejscach,
m.im w okolicach Świerczowa i Dąbrowy występują dobrze wykształcone suboceaniczne
bory świeże z licznymi gatunkami borowymi w piętrze runa. Zdecydowana większość lasów
w gminie Świerczów zaliczona została do lasów chronionych.
Działalność szkodników, powoduje, że występuje tu I stopień degradacji, szczególnie w
drzewostanach świerkowych oraz tam, gdzie świerk stanowi domieszkę. Lasy gminy
Świerczów są średnio atrakcyjne dla celów rehabilitacyjnych, a w pełni atrakcyjne dla
rekreacji, większe obszary leśne występują na zachód od Miodar i na południowy-zachód od
Świerczowa.
„Stobrawski Park Krajobrazowy” w gminie Świerczów obejmuje ok. 30% powierzchni we
wschodniej części gminy (dolina Stobrawy i jej sąsiedztwo).
Jest
największym
parkiem
krajobrazowym
w
województwie
opolskim
utworzonym
Rozporządzeniem Wojewody Opolskiego, zajmuje on ogółem powierzchnię 52 635,5 ha.
Granice parku obejmują znaczną część doliny Odry, Nysy Kłodzkiej i Stobrawy wraz z
terenami leśnymi należącymi do dużego kompleksu Lasów Stobrawsko-Turawskich.
Na terenie gminy w północnej części znajduje się objęty ochroną prawną Obszar
Lasów Stobrawsko–Turawskich, utworzony Uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w
Opolu. Obejmuje on rozległy, rozczłonkowany kompleks leśny na prawie ¼ powierzchni
województwa o całkowitej powierzchni 118 367 ha, z czego około 2% znajduje się na terenie
gminy. Granica Obszaru w gminie przebiega skrajem największego kompleksu leśnego w
gminie, w okolicach Grodźca, Goli, Wężowic i Miodar.
Obszar ten objęto ochroną prawną ze względu na znaczące walory przyrodnicze i
krajobrazowe, atrakcyjność turystyczną i słabe zurbanizowanie. Duże kompleksy leśne, silnie
rozwinięta granica lasu, polodowcowa rzeźba terenu, harmonijny krajobraz wzbogacony
licznymi alejami drzew oraz starymi parkami i zadrzewieniami, a także liczne stanowiska
roślin i zwierząt chronionych stanowiło podstawę do objęcia ochroną prawną tak rozległego
obszaru.
Obszary chronionego krajobrazu powoływane są także dla zapewnienia ludności miejskiej
terenów rekreacji i wypoczynku. Zespoły parkowe z zabytkowymi budynkami, malownicze
aleje drzew, sąsiedztwo lasów stanowi o znaczącej atrakcyjności krajobrazu. Bliskość
ośrodka miejskiego, jakim jest Namysłów i Brzeg oraz dobrze rozwinięta sieć dróg stwarzają
dogodne warunki dla rozwoju turystyki krajoznawczej.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
97
Lasy Stobrawsko-Turawskie należą do najcenniejszych florystycznie obszarów
województwa. Wynika to przede wszystkim z dużej lesistości, przy czym istotne jest znaczne
rozczłonkowanie kompleksów leśnych występujących w mozaice leśno-wodno-łąkowej.
Wysoka różnorodność florystyczna wynika, także z interesującej sieci rzecznej, stanowiącej
podstawę funkcjonowania szeregu kompleksów stawowych, które stały się semi-naturalnymi
refugiami dla zanikających elementów
flory, np. linderni mułowej (Lindernia procumbens). Nie bez znaczenia jest także fakt
wieloletniej ochrony prawnej tego obszaru oraz niskiego współczynnika zaludnienia.
O funkcji gminy przesądzają warunki naturalne. Wobec trudnej sytuacji w rolnictwie
oraz niskim wskaźniku bonitacji gleb 0,98. władze samorządowe przeznaczają środki
finansowe na poprawę infrastruktury technicznej tj. wodociągowanie wsi, modernizację i
budowę dróg, co ma pobudzić inicjatywę gospodarczą i rozwój terenów wiejskich. Gmina
posiada rezerwy terenowe pod inwestycje produkcyjne, składowe, usługowe oraz posiada
udokumentowane
złoża
kruszywa
naturalnego
obejmuje
obszar
120
ha
do
zagospodarowania.
Wodociągi
Obszar gminy Świerczów jest prawie w całości zwodociągowany, poza dwoma
przysiółkami Bielice i Kuźnica Miodarska.
Na terenie gminy funkcjonują 2 wodociągi grupowe bazujące na komunalnych ujęciach wody
podziemnej.
Miejscowości objęte zbiorowym systemem zaopatrzenia w wodę to:
- za pośrednictwem wodociągu grupowego Świerczów - wsie Świerczów, Dąbrowa, Miejsce,
Biestrzykowice, Miodary, Wężowice, Gola, Grodziec i Bąkowice, opartego na ujęciu i Stacji
Uzdatniania Wody Świerczów,
- za pośrednictwem wodociągu zbiorowego Siemysłów - wieś Starościn, ujęcie wody
zlokalizowane
jest
przy
drodze
na
zachodnich
krańcach
wsi
Siemysłów
(gm.
Domaszowice).
Porównanie wydajności źródła oraz obliczonego zapotrzebowania wody dla rejonów objętych
zasilaniem z tego źródła wykazuje pełne zabezpieczenie potrzeb przez to ujęcie wody.
Pozostałe niezwodociągowane przysiółki planuje się do realizacji łącznie z kanalizowaniem
terenu gminy w ramach Funduszu Spójności w latach 2006-2007.
Gospodarka odpadami
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
98
Świerczów posiada zorganizowaną gospodarkę odpadami komunalnymi, wszystkie
gospodarstwa wyposażone są w pojemniki na śmieci i worki do ich segregacji. Odpady
wywożone są raz w miesiącu na urządzone składowisko we wsi Ziemiełowice (gmina
Namysłów). Ponadto w każdej miejscowości znajdują się pojemniki – segregatory na szkło,
papier i plastik. Wielkość składowiska zapewnia składowanie odpadów przez dłuższy czas.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Świerczów przewiduje lokalizację
gminnego wysypiska śmieci na terenie wsi Gola
Kanalizacja
Gmina Świerczów nie posiada systemu kanalizacji sanitarnej nie posiada też
oczyszczalni ścieków. We wszystkich miejscowościach gminnych ścieki gromadzone są w
zbiornikach wybieralnych (szambach) i część z nich wywożona jest systemem zbiorowym do
oczyszczalni ścieków w Namysłowie. Duża część trafia do gruntu i do rzek – bezpośrednio
lub za pośrednictwem sieci rowów. Ścieki stanowią podstawowe źródło zanieczyszczenia
wód powierzchniowych i jest to najpoważniejszy problem ekologiczny w gminie.
W obecnym stanie, dla zapewnienia odpowiedniej jakości użytkowej wód i
uporządkowania gospodarki ściekowej dla całej gminy wymagany jest szereg kosztownych
inwestycji we współpracy z pozostałymi gminami w powiecie. Gmina rozpoczęła już prace
m.in. Wójtowie Świerczowa, Domaszowic, i Wilkowa oraz burmistrz Namysłowa podpisali
porozumienie w sprawie wspólnej realizacji inwestycji jaką jest skanalizowanie powiatu
namysłowskiego, w tym całej gminy Świerczów. Inwestycja będzie współfinansowania z
środków unijnych oraz narodowego i wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska.
Skompletowano dokumentacje pozwalającą na staranie się o dofinansowanie inwestycji.
Założenia projektu przewidują położenie sieci kanalizacyjnej, budowę pompowni oraz
przerzucenie całości ścieków do oczyszczalni w Namysłowie. Gminy podzielą koszty budowy
proporcjonalnie do liczby wsi i długości sieci.
Planowana budowa ma trwać 4 lata, teraz mają ją tylko miejscowości nad zalewem
na Widawie: Michalice, Józefków i Kamienna (gmina Namysłów), a ostatnie wsie doczekają
się kanalizacji w 2009 roku.
Uporządkowanie gospodarki ściekowej przyczyni się do osiągnięcia standardów i
norm europejskich w zakresie gospodarki wodno-ściekowej ukierunkowanej przede
wszystkim na poprawę jakości wód powierzchniowych i podziemnych oraz polepszenie
dystrybucji i jakości wody do picia oraz wody do celów kąpielowych, których stan decyduje o
walorach krajobrazowych, rekreacyjnych. A także warunkuje bytowanie i rozwój wielu
gatunków roślin i zwierząt, ale także zapobiegnie zanieczyszczeniu wód podziemnych, a w
perspektywie do poprawy ich jakości określanych tak w aktach prawnych Unii Europejskiej,
jak i Polityce Państwa oraz Narodowym Planie Rozwoju.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
99
ZADANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI GMINY ŚWIERCZÓW
Działania gminy poza rozwojem infrastruktury, rolnictwa i drobnej wytwórczości
skierowane są na rozwój turystyki, ze szczególnym uwzględnieniem agroturystyki i
wypoczynku sobotnio-niedzielnego. Liczne stawy w okolicach Bielic, Dąbrowy, Kuźnicy
Dąbrowskiej, Pieczysk, Przygorzela i Starościna stwarzają doskonałe warunki biwakowe i
wędkarskie. W kompleksach leśnych wyznaczono tereny indywidualnego wypoczynku
sobotnio-niedzielnego: „Zielony Las” – Miodary, Zorzów – Pieczyska, które są idealnym
miejscem dla szukających wypoczynku w ciszy i spokoju. Proponuje się lokalizacje domków
letniskowych w atrakcyjnych miejscach. Trwają prace nad opracowaniem i wytyczeniem
szlaków dla turystyki pieszej i rowerowej
Na terenie gminy funkcjonują następujące placówki i obiekty kultury oraz wyznania:

6 kościołów,

1 placówka gminnej biblioteki publicznej

11 świetlic wiejskich.
Obiektami sportowymi na terenie gminy są:
-
boisko sportowe w Biestrzykowicach
-
boisko sportowe w Świerczowie
-
boisko sportowe w Miejscu
-
boisko sportowe w Goli
-
boisko sportowe w Bąkowicach
-
boisko sportowe w Starościnie
-
boisko sportowe w Dąbrowie
-
oraz boiska sportowe zlokalizowane w ramach terenów szkolnych.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
100
Wyposażenie miejscowości w placówki i obiekty usługowe ilustruje poniższa tabela.
Wyposażenie w usługi
Lp Miejscowoś
ć
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Obiek
Ośrod
Prze Szko
ty
ek
Obiekty Obiekty
dszk ła
gastr
zdrow kultury handlu
ole
oia
nomii
2
3
4
5
6
7
8
Bąkowice
1
1ś
3
Kościół Sklepy
Bielice
1ś
Biestrzykowi
1ś
2
ce
Kościół Sklepy
Dąbrowa
1
1ś
3
1 bar
Kościół Sklepy
Gola
1ś
Grodziec
1ś
Kuźnica
Dąbrowska
Miejsce
1ś
2
Kościół Sklepy
Miodary
1ś
1 Sklep
Osiek
Pieczyska
Starościn
1ś
2
Kościół SklepY
Świerczów
1 Gimn
1
1b
3
1 bar
azju
1kościół Sklepy
m
Gminny
Ośrodek
Kultury
Wężowice
1ś
Zbica
1ś
1 sklep
-
Obiekty
Rzemio
Poczt
sporto
Banki
sło
a
we
9
Boisko
10
-
11
-
Boisko
-
-
Boisko
-
-
Boisko
-
-
-
-
Boisko
-
12
-
Boisko
-
-
Boisko
1
1
-
-
-
Oznaczenia: b – biblioteka,
ś – świetlica,
W gminie Świerczów, w której z uwagi na warunki naturalne środowiska
przyrodniczego, jego zasoby i dotychczasowy sposób ich wykorzystania oraz tradycje
gospodarcze regionu, dominującymi jest rolnictwo, gospodarka rybacka oraz leśnictwo
preferencją winny być objęte działania na rzecz rozwoju funkcji bazujących na tych zasobach
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
101
tj. rolnictwa, gospodarki rybackiej i leśnictwa
oraz wykorzystujących walory środowiska
przyrodniczego tj. rekreacji i wypoczynku - uwzględniające aspekt zrównoważonego rozwoju.
SPRZYJAJĄCYM CZYNNIKIEM STWARZAJĄCYM MOŻLIWOŚCI ROZWOJU
TURYSTYKI SĄ ZABYTKI ARCHITEKTURY SAKRALNEJ ORAZ ZESPOŁY PAŁACOWO
PARKOWE.
W Bąkowicach znajduje się pałac ok.1800 roku oraz park dworski z I poł. XIX w. W
Biestrzykowicach zachował się pałac klasycystyczny z XIX wieku wraz z parkiem dworskim w
stylu romantycznym z przełomu XVIII i XIX w. W Dąbrowie park dworski z I poł. XIX w. w
stylu romantycznym.
Na szczególną uwagę zasługuje zabytkowy pałac z przełomu XVIII/XIX wieku we
wsi Starościn. Pałac barokowo-klasycystyczny głównie z przełomu XVII i XVIII wieku posiada
pozostałości starej budowli z XV wieku; gruntowne przebudowy: około roku 1800 (dobudowa
piętrowych skrzydeł – front tylny) i w latach 1917 – 1919. Otoczony prawie w całości
ogrodzeniem murowanym, które obejmuje park krajobrazowy o powierzchni około 7 ha (park
właściwy).
Całość parku krajobrazowego z początku XIX wieku ma 21 ha i wraz z pałacem
wpisana jest do Rejestru Zabytków Województwa Opolskiego. Na terenie parku ponadto
znajdują się obiekty: oficyna, budynek komunalny po byłej szkole, warsztaty i domek
mieszkalny Nadleśnictwa Namysłów oraz trzy stawy o łącznej powierzchni 0,8 ha.
Pałac jest własnością samorządu, który służy społeczności lokalnej jako ośrodek
szkoleniowo-wypoczynkowy. Ośrodek Młodzieży „Pałac” prowadzi całoroczną działalność
turystyczną w zakresie wycieczek szkolnych, kolonii, zimowisk i tzw. Zielonych Szkół.
Organizowane są również seminaria, konferencje, kursy. W zabytkowym parku bogatym w
roślinność znajduje się teren rekreacyjny.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
102
IV. Obszar i nazwa
Nazwa obszaru, która została przyjęta przez grupy robocze powołane do prac nad
strategią brzmi: STOBRAWSKI ZIELONY SZLAK.
STOBRAWSKI ZIELONY SZLAK obejmuje obszar leżący w zachodniej części województwa
opolskiego na terenie powiatów Namysłowskiego, Brzeskiego i Opolskiego i obejmuje teren
ośmiu
gmin: Domaszowice, Lubsza, Łubniany, Murów, Namysłów, Pokój, Popielów,
Świerczów. Południową, naturalną granicę obszaru stanowi rzeka Odra, północną jest
granica województwa i powiat Kluczborski. Natomiast granica zachodnia to granica z
województwem dolnośląskim. Północna część obszaru jest terenem rolniczym, rozwiniętym
szczególnie w gminie Domaszowice i Namysłów. Część środkowa – największa, to Bory
Stobrawskie, które np. w gminie Murów stanowią ponad 70 % terytorium gminy. Południowa
część to tereny rolnicze i obszar zalewowy Odry.
Jest to obszar stosunkowo duży (w odniesieniu do innych w województwie opolskim),
o zbliżonych warunkach przyrodniczych, umiarkowanym klimacie i zróżnicowanej rzeźbie
terenu. Liczne cieki wodne z których największe to Stobrawa, Budkowiczanka i Bogacica,
stawy i oczka stwarzają dobre warunki do rozwoju hodowli ryb i wędkarstwa. Olbrzymie
zasoby lasów, z kolei, stwarzają bardzo dobre warunki do rozwoju drobnego przemysłu
drzewnego, turystyki, zbieractwa grzybów i jagód. Liczne chronione gatunki fauny i flory oraz
dość duża ilość pomników przyrody świadczą o dużych walorach przyrodniczych, a tradycje
uzdrowiskowe, liczne zespoły pałacowo – parkowe, kultywowane tradycje i obrzędy oraz
stosunkowo liczne zabytki o bogatej historii tego rejonu. Dobre położenie komunikacyjne,
dość dobra infrastruktura drogowa, atrakcyjne tereny do zasiedlania dają możliwość do
rozwoju turystyki na całym obszarze, turystyki całorocznej i w różnej formie.
Skarbem Stobrawskiego Zielonego Szlaku są aktywnie działający w różnych
organizacjach ludzie, których łączą wspólne wartości. Należą do nich: rodzina, pracowitość,
gospodarność, tolerancja, wielokulturowość, dbałość o czyste środowisko, patriotyzm lokalny
, szacunek, tolerancja, uczciwość. W oparciu o nie zbudowano główne założenia strategii
rozwoju obszaru.
Nazwa Stobrawski Zielony Szlak, została zaakceptowana przez większość
uczestników warsztatów i podkreśla charakter i walory całego obszaru.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
103
V. Wizja i misja
Uczestniczący warsztatów w procesie budowania strategii sformułowali wizję i misję
obszaru. Wizja i misja została sformułowana na lata 2006-2020.
Dokonano akceptacji budowy najważniejszych założeń:
Misja rozwoju
(JAKIE SĄ NASZE AMBICJE? - perspektywa długofalowa)
Cele strategiczne
(DOKĄD ZMIERZAMY? - perspektywa długofalowa, weryfikowana ze
względu na potrzeby)
Cele operacyjne
(CO CHCEMY OSIĄGNĄĆ W NAJBLIŻSZYCH LATACH? – zmiany
które zostaną osiągnięte zostaną zweryfikowane i z monitorowane
Projekty
(CO ZAMIERZAMY ZROBIĆ? - projekty do zrealizowania
WIZJA
Lasy Stobrawskie oazą na szlaku Europy; centrum aktywnego wypoczynku, zdrowia;
opartym na bogactwie walorów przyrodniczych i kulturowych , obszarem przyjaznym
człowiekowi, zapewniającym rozwój i dostatek mieszkańcom.
MISJA
Wykorzystując i eksponując dziedzictwo wielokulturowe i zasoby przyrodnicze obszaru oraz
aktywność mieszkańców koordynujemy działania partnerów i dążymy do stworzenia
gościnnej i atrakcyjnej oazy Europy.
VI. Charakterystyka dziedzin strategicznych.
W dalszej części opisano wiodące dla obszaru dziedziny strategiczne, cele
strategiczne w poszczególnych obszarach tematycznych oraz cele operacyjne. Projekty
które im
odpowiadają zostały
pogrupowane według dominującego rodzaju wsparcia w
ramach Pilotażowego Programu Leader+. Dokonano także wyboru tematu wiodącego.
Tematem wiodącym dla obszaru „Stobrawski Zielony Szlak” będzie:
Dziedzina strategiczna I
Wykorzystanie zasobów naturalnych i kulturowych.
Dziedzina strategiczna II
Rozwój drobnej przedsiębiorczości.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
104
Dziedzina strategiczna III
Poprawa jakości życia mieszkańców
1.Transport i infrastruktura.
2. Edukacja i kultura.
3. Zdrowie i sport.
VII. Analiza SWOT.
Analiza SWOT została przeprowadzona dla każdej dziedziny strategicznej w oparciu o
wiedzę uczestników warsztatów. Jest to zestawienie informacji opracowanych w ramach
procesu planowania strategii rozwoju przez osoby reprezentujące trzy obszary społeczny,
publiczny i gospodarczy. Jest to zestawienie charakteryzujące cechy zewnętrzne jak i
wewnętrzne regionu. Duże znaczenie dla budowania strategii mają już zdefiniowane
wcześniej dziedziny strategiczne i główne cele na tle Wizji i Misji rozwoju.
Dokonując analizy posługiwano się następującym rozumieniem pojęć:
Słabe strony: Zjawiska ograniczające możliwości rozwoju, na które bezpośredni wpływ mają
mieszkańcy, organizacje i instytucje na obszarze działania LGD,
Zagrożenia: Zjawiska negatywne mogące stanowić zagrożenie dla rozwoju obszaru,
występowanie, których jest uwarunkowane czynnikami leżącymi poza możliwościami
bezpośredniego wpływu Lokalnej Grupy Działania,
Mocne strony: Zjawiska pozytywne z punktu widzenia możliwości kształtowania rozwoju
obszaru, na które bezpośredni wpływ ma LGD oraz mieszkańcy, instytucje, władze
samorządowe,
Szanse: Zjawiska pozytywne z punktu widzenia możliwości kształtowania rozwoju obszaru,
występowanie których jest uwarunkowane czynnikami leżącymi poza możliwościami
bezpośredniego wpływania na nie przez wspólnotę i jej reprezentacje, takie jak LGD.
Ostateczne wyniki analizy SWOT w poszczególnych dziedzinach strategicznych
podano w tabeli poniżej:
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
105
Dziedzina strategiczna I











SILNE STRONY
SPK i obszar chronionego krajobrazu
Różnorodność kulturowa
mieszkańców
Duża ilość różnych zabytków.
Bogata historia obszaru partnerstwa
Wody (rzeki, stawy itp.)
Bogactwo fauny i flory
Gorące źródła
Działalność organizacji
pozarządowych
Działalność twórców ludowych i
artystów
Rejon o tradycjach uzdrowiskowych w
Pokoju
Możliwość uprawiania różnych form
turystyki.
SZANSE
 Dostęp do programów unijnych,
inicjatyw wspólnotowych.
 Możliwość korzystania z różnych
środków finansowych
 Utworzenie LGD
 Poparcie dla działań ze strony
władz , Urzędów Gmin i innych
organizacji i instytucji
 Wizerunek obszaru na
„ zewnątrz”
 Niezbyt duża odległość do dużych
aglomeracji
 Inkubator NSiG
SŁABE STRONY
Zły stan zabytków
Słabo rozwinięta infrastruktura
turystyczna
Niski poziom świadomości
ekologicznej mieszkańców
Nie organizowanie rozpoznawalnej w
skali obszaru imprezy
Brak koordynacji działań kulturalnych
obszaru
Brak koncepcji wykorzystywania
zasobów naturalnych
Słaba promocja obszaru
Niewystarczające kompetencje
kadrowe do obsługi turystyki














ZAGROŻENIA
Działalność innych LGD
Zmiana władz (brak przychylności
dla naszych działań)
Zdarzenia losowe (powódź, pożar,
skażenie terenu)
Odpływ młodych mieszkańców
Konkurencja ze strony lepiej
rozwiniętych regionów
Słabe zainteresowanie ofertą
naszego obszaru
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
106
Dziedzina strategiczna II
SŁABE STRONY
SILNE STRONY
- zasoby ludzkie i naturalne
- niski poziom wykształcenia
- tradycje rodzinne
- mała liczba punktów świadczących usługi
- mała liczba dużych przedsiębiorstw
doradcze o charakterze prawnym
- przedsiębiorczość mieszkańców
- odpływ ludności za granicę
- różnorodność
- niewielki kapitał własny
- bliskość dużych aglomeracji
- słaba promocja produktów regionalnych
- infrastruktura komunikacyjna
- słaba promocja walorów przyrodniczych
- dobrze rozwinięty przemysł drzewny
- trudności we współpracy między
- prężnie działające małe firmy
przedsiębiorcami
ZAGROŻENIA
SZANSE
- rozwój agroturystyki
- nadmierny fiskalizm
- pozyskiwanie środków unijnych
- słaba dostępność do preferencyjnych
- wykorzystanie walorów przyrodniczych
kredytów
- odpowiednie wykorzystanie szlaków
- częste zmiany przepisów
komunikacyjnych przebiegających przez
- słaby rynek zbytu na produkty lokalne
„Stobrawski Zielony Szlak”
- wysokie koszty dostosowania do wymogów
- wsparcie władz lokalnych
ochrony środowiska
- stworzenie odpowiednich warunków do
- trudności we współpracy z instytucjami
rozwoju drobnych przedsiębiorstw
lokalnymi
- wzrost zainteresowania obszarem
- zwiększenie ruchu turystycznego
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
107
Dziedzina strategiczna III
SŁABE STRONY
SILNE STRONY

Rozwinięta infrastruktura.

Słaba jakość dróg lokalnych.

Aktywność dzieci, młodzieży

Słaba sieć połączeń lokalnych.
(mieszkańców)

Niszczenie lokalnych połączeń – tory

Dobrze rozwinięta sieć
komunikacyjna.
kolejowe.

Słabe zainteresowanie

Pełne zwodociągowanie

Dobry dostęp do nauki języków

Brak ścieżek rowerowych.
obcych

Słaba sieć kanalizacyjna , gazowa
Sprzyjający mikroklimat dla rozwoju

Niedoinwestowane obiekty sportowe

.wykorzystaniem linii kolejowych
uzdrowiska.

Szpital Kup , Pokój ; Woskowice
(np. baseny).

lecznictwo specjalistyczne

Dobre warunki do rozwoju
Niewystarczające zaplecze
kulturalnego (np. kina)..

Brak kanalizacji i sieci gazowej.
budownictwa mieszkaniowego
ZAGROŻENIA
SZANSE

Rozwój turystyki rowerowej.

Pozyskanie środków unijnych na

Niewystarczające środki na
infrastrukturę drogową
infrastrukturę służącą turystyce.

Malejący przyrost naturalny

Moda na odnowę biologiczną.

Niska świadomość ekologiczna wśród

Moda na aktywny odpoczynek w
różnych formach.

mieszkańców i przybyszów.

Nieudolna, źle zorganizowana służba
zdrowia
Rozwój turystyki sentymentalnej.

Brak ośrodków kultury

Migracja zarobkowa
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
108
VIII. Cele strategiczne i operacyjne.
Dziedzina strategiczna I
Cel strategiczny A
Rozwój obszaru w oparciu o zasoby przyrodnicze i kulturowe.
Cele operacyjne
A1 Opracowanie spójnej koncepcji wykorzystania walorów naturalnych i
kulturowych obszaru.
A2 Zwiększenie zainteresowania obszarem poprzez zaprezentowanie
jego walorów.
A3 Opracowanie koncepcji połączenia i wykorzystania istniejących i
powstających ścieżek rowerowych, konnych, dydaktycznych i
szlaków turystycznych.
A4 Wprowadzenie koszyka produktów lokalnych.
A5 Stworzenie warunków do wykorzystania źródeł energii odnawialnej i
źródeł termicznych.
Dziedzina strategiczna II
Cel strategiczny B
Tworzenie dogodnych warunków do rozwoju małych przedsiębiorstw i zwiększania ilości
miejsc pracy.
B1 Powstaje i działa system wsparcia na rzecz przedsiębiorczości.
B2 Prowadzone jest systematyczne nauczanie przedsiębiorczości dla dzieci, młodzieży i
dorosłych.
Dziedzina strategiczna III
Cel strategiczny C
Wysoki standard urządzeń służących ruchowi turystycznemu.
C1 Utworzenie punktów informacji turystycznej i regionalnej.
C2 Uruchomienie turystycznej trasy kolejowej Łubniany – Namysłów.
C3 Poprawa jakości świadczonych usług.
Cel strategiczny D
Wzmocnienie roli placówek oświatowych i kulturalnych przy aktywnym udziale mieszkańców.
D1 Edukowanie społeczeństwa obywatelskiego.
D2 Zwiększenie oferty edukacyjnej dla mieszkańców i osób
przebywających na terenie obszaru.
Cel strategiczny E
Rozwijanie potencjału społecznego i materialnego mieszkańców obszaru poprzez integrację
różnych grup tu działających.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
109
E1 Udział różnych grup z obszaru we wspólnych imprezach
propagujących ich dorobek.
Cel strategiczny F
Stworzenie bogatej oferty usług w zakresie uzdrowisk i sportu.
F1 Promowanie zdrowego stylu życia.
F2 Propagowanie walorów środowiska naturalnego obszaru.
IX. Projekty.
1. Kalendarz imprez odbywających się w gminach na całym obszarze. Wprowadzenie nowej
imprezy integrującej mieszkańców Stobrawskiego Zielonego Szlaku.
2. Połączenie ścieżek rowerowych znajdujących się w gminach w jednolity szlak turystyczny.
Wytyczenie dwóch głównych szlaków rowerowych, obejmujących wszystkie gminy –
Łubniany – Murów – Pokój – Świerczów – Domaszowice – Namysłów; Namysłów – Lubsza –
Popielów – Pokój – Murów – Łubniany.
3. Oznaczenie obszaru Stobrawskiego Zielonego Szlaku jednolitymi „witaczami” przy
drogach krajowych, wojewódzkich, powiatowych.
„Witamy na obszarze Stobrawskiego Zielonego Szlaku”.
4. Oznaczenie najważniejszych atrakcji turystycznych całego obszaru.(Drogowskazy i
kierunkowskazy z dróg).
5. Opracowanie koncepcji zalesienia obszaru Stobrawskiego Zielonego Szlaku dla
zachowania ekosystemu Borów Stobrawskich.
6. Utworzenie Związku Kobiet Wiejskich na obszarze Stobrawskiego Zielonego Szlaku –
wspólne imprezy, konkursy, różne szkolenia itp.
7. Wydanie folderu informacyjnego z bazą turystyczną, agroturystyczną, podmiotami
gospodarczymi z terenu całego obszaru.
8. Wypromowanie produktów lokalnych (wydanie folderu, imprezy połączone z degustacją).
9. Wyjazd na targi turystyczno – gospodarcze (promocja produktu lokalnego, atrakcji
turystycznych, podmiotów gospodarczych).
10. Stworzenie wewnętrznej bazy podmiotów gospodarczych (prywatnych i publicznych),
które będą preferowane przy realizacji zamówień nie podlegających ustawie o zamówieniach
publicznych.
11. Wykonanie interaktywnej mapy całego obszaru z zaznaczonymi atrakcjami
turystycznymi, miejscami godnymi odwiedzenia.
12. Cykliczne wydawanie, przez LGD biuletynu informacyjnego o obszarze (raz na kwartał
lub częściej w zależności od potrzeb – sklepy, oddziały banków, gabinety lekarskie,
lokale gastronomiczne, itp.).
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
110
13. Zagospodarowanie i odnowa obiektów sportowych (baseny, boiska, place itp.) do
wykorzystania w zagospodarowanym turystycznie obszarze.
14. Powołanie lokalnego radia prowadzonego przez LGD.
15. Turniej gmin działających w LGD – olimpiada (zawody sportowe, sprawnościowe,
turnieje wiedzy, warsztaty edukacyjne itp.)
16. Zawiązanie partnerstwa z LGD działającymi w kraju i zagranicą, połączone z nauką
języków, wymianą doświadczeń.
17. Wytyczenie szlaków pieszych i konnych na całym obszarze.
18. Reaktywowanie linii kolejowej Jełowa – Namysłów pod kątem wykorzystania na
atrakcję turystyczną.
19. Budowa kompleksu sportowo – rekreacyjnego wykorzystującego gorące źródła.
20. Zorganizowanie targów twórczości ludowo – artystycznej pod nazwą „Znani i mniej
znani”.
21. „Śladami orła” – budowa miejsc obserwacji ornitologicznych.
22. „Jedna ścieżka - osiem gmin” - wytyczenie ścieżki rowerowej (z miejscami postojowymi,
wypoczynkowymi, mapy, przewodniki, zaznaczenie miejsc atrakcyjnych turystycznie).
23. Wyznaczenie trasy spływu kajakowego na Budkowiczance i Stobrawie.
24. Utworzenie centrum szkoleniowego w miejscowości Stobrawa.
25. Centrum edukacji przyrodniczej w Ładzy,
26. Utworzenie na całym obszarze sieci punktów informacji turystycznej.
27. Kompleksowa inwentaryzacja i analiza zasobów obszaru pod kątem wykorzystania dla
celów turystycznych (baza noclegowa, gastronomiczna, sportowa itp.).
28. Zorganizowanie obserwatorium astronomicznego i planetarium.
29. Rajd rowerowy dla turystów przez osiem gmin całego obszaru.
30. Festiwal przyrody na obszarze Stobrawskiego Zielonego Szlaku – zorganizowanie kilku
imprez propagujących zasoby przyrodnicze i naturalne.
31. Uruchomienie świetlic wiejskich pod kątem wykorzystania dla ruchu turystycznego.
32. Promocja lokalnych artystów.
33. Utworzenie ośrodka rekreacyjno - szkoleniowego na obszarze LGD.
34. Utworzenie bazy uzdrowiskowo – leczniczej z wykorzystaniem aktualnego stanu
posiadania – szpital w Pokoju, ośrodek w Woskowicach, tradycje sanatoryjne w Pokoju.
35. Propagowanie zasobów rybnych obszaru.
36. Odtworzenie dawnych, ginących zawodów – popularyzacja alternatywnych form
zarobkowania.
37. Powołanie Centrum Aktywności Lokalnej.
38. Renowacja zabytków na potrzeby lokalnej społeczności i rozwijającej się turystyki.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
111
39. Wykorzystanie zasobów drzewnych obszaru - przygotowanie ogródków i placów zabaw
dla dzieci.
40. „Wiejska chata” – miejsce spotkań, rozrywki i edukacji dla młodzieży wiejskiej.
X. Kryteria ustalenia znaczenia projektów.
Lista zaproponowanych projektów, jest odpowiedzią na zidentyfikowane problemy.
Kryteria wyboru projektów do realizacji:
1. Projekt musi dotyczyć obszaru mikroregionu Stobrawski Zielony Szlak.
2. Projekt musi być zgodny z założeniami Zintegrowane Strategii Rozwoju Obszarów
Wiejskich - z misją oraz z celami strategicznymi.
3. Projekt musi być innowacyjny.
4. Projekt musi być napisany zgodnie z założeniami i wytycznymi w projektowaniu i
zarządzaniu projektami – cechy charakterystyczne to:

nazwa projektu

opis programu,

w jaki cel strategiczny się wpisuje,

jakie cele pośrednie,

kto będzie odpowiedzialny za realizację

oczekiwane efekty,

czas realizacji,

rodzaje działań – rezultaty

lokalizacja

partnerzy
XI. Zasady zarządzania strategią.
Proces podejmowania decyzji w ramach LGD polegać będzie na rozpoznawaniu i
wyborze określonego kierunku działania, prowadzącego do rozwiązania konkretnego
problemu. Aby podejmowane decyzje przyczyniały się do harmonijnego rozwoju obszaru,
LGD musi uwzględnić zachowanie spójności lokalnego planu strategicznego z planem na
poziomie krajowym i regionalnym. Koherentność planów pozwala na unikanie różnego
rodzaju konfliktów przestrzennych oraz na wzmocnienie pozytywnego oddziaływania
realizowanych projektów. Dobry plan poziomu lokalnego wpisuje się w ramy określone
planami
wyższego
szczebla,
wnosząc
jednocześnie
własne
wartości,
wynikające
bezpośrednio z zasobów lokalnych, których wykorzystanie powinno stać się jednym z
priorytetów planowania. Zatem LGD tworząc i aktualizując Lokalną Strategię winna
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
112
uwzględnić jej spójność ze Strategią Rozwoju Województwa Opolskiego oraz z Narodowym
Planem Rozwoju.
Podmiotem odpowiedzialnym za realizację strategii jest Zarząd LGD. Zarząd składa
się z co najmniej 50% członków zwyczajnych Stowarzyszenia wskazanych przez
poszczególne podmioty będące partnerami społecznymi i gospodarczymi działającymi na
obszarze Stobrawskiego Zielonego Szlaku (parytet równowagi sektorów). W składzie
Zarządu zachowano ponadto parytet równowagi płci z równoczesnym zachowaniem równej
reprezentacji gmin wchodzących w skład obszaru.
Wszyscy członkowie Zarządu mają równe prawa udziału w podejmowaniu decyzji. Zarząd
będzie
nadzorował
sprawy
związane
z
wdrażaniem
strategii,
w
szczególności
odpowiedzialny będzie za zatwierdzanie projektów, pozyskiwanie środków finansowych
niezbędnych do realizacji założonych celów. Każde działanie nakierowane na pozyskiwanie
środków zewnętrznych musi opierać się na zinstytucjonalizowanej strukturze organizacyjnej.
XII. Monitoring i ewaluacja
Monitoring stanowi niezwykle istotny etap w procesie realizacji każdej strategii.
Monitoring to śledzenie procesu realizacji strategii, głównie w aspekcie terminowości
realizacji przyjętego harmonogramu. Odbywa się w wyznaczonych przekrojach czasowych i
umożliwia dokonanie trafności wyboru założonych kierunków rozwoju i zakresu ich
osiągania. W procedurze monitoringu dokonuje się ustalenia stopnia osiągania celów
strategicznych w porównaniu z uzyskanymi wynikami i rezultatami. Monitoring stanowi
proces poprzedzający działania zmierzające do wprowadzania zmian w treści dokumentu
strategicznego (aktualizacja). W przeciwieństwie do ewaluacji nie zakłada on oceny jakości
efektów realizowanych zadań.
LGD Stobrawskiego Zielonego Szlaku przyjęła następująca procedurę monitoringu:
1.
podmiotem odpowiedzialnym za proces monitorowania strategii będzie Zarząd LGD,
który wszelkie czynności w ramach monitoringu prowadzić będzie za pośrednictwem
wyznaczonych członków LGD.
2.
odpowiedzialność za realizację celu strategicznego i każdego celu operacyjnego
będzie przyporządkowana jednej konkretnej osobie w zespole grupy zarządzającej
Lokalnej Grupy Działania. Osoby te będą tworzyć Komitet Monitorujący Strategię
(KMS), w skład którego włączeni zostaną przedstawiciele środowisk biznesu,
organizacji pozarządowych i samorządów lokalnych.
3.
KMS odpowiedzialny będzie za przygotowanie harmonogramów realizacyjnych zadań
w ramach celów strategicznych. Realizacja strategii może być oparta na Wieloletnim
Programie Inwestycyjnym. WPI będzie narzędziem, które przekłada terminy działań z
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
113
języka celów strategii na język projektów, czyli zadań realizacyjnych. Kryteria
hierarchizacji zadań do WPI będą musiały wynikać wprost z celów strategicznych.
Zgodnie z odrębnie przyjętą procedurą kolejne zadania realizujące strategię są
wnioskowane do WPI i włączane do realizacji.
4.
pod koniec roku budżetowego KMS składa Zarządowi LGD podsumowanie z realizacji
zadań strategii.
5.
raz do roku, w pierwszym kwartale Zarząd LGD przedstawia Walnemu Zgromadzeniu
LGD raport z monitoringu realizacji strategii za poprzedni rok.
6.
LGD sporządza informację dla mieszkańców i ich organizacji o stanie realizacji
strategii, ewentualnie wraz z wnioskami o jej aktualizację. Przed przystąpieniem do
aktualizacji, konieczna jest aktualizacja diagnozy o stanie obszaru.
Przyjęty system monitoringu strategii rozwoju obszaru Stobrawskiego Zielonego Szlaku
powinien
umożliwić
szybkie
reagowanie
w
przypadku
działań
nieprzynoszących
oczekiwanych rezultatów, a tym samym wprowadzenie ewentualnych zmian do zapisów
strategii.
Ewaluacja to jakościowa ocena efektów realizowany zadań strategicznych. W ramach
ewaluacji dla poszczególnych celów operacyjnych (bezpośrednich celów poszczególnych
projektów ) będą przypisywane wskaźniki celów zgodnie z metodologią
stosowaną w
Funduszach Strukturalnych UE, a więc wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływań.
Wskaźniki te będą tworzone na etapie przygotowywania poszczególnych projektów.
Raport ewaluacyjny będzie sporządzany raz do roku przez Zarząd LGD i
przedkładany Walnemy Zgromadzeniu LGD w raz z raportem z monitoringu.
W przypadku zaistnienie takiej okoliczności, jednakże nie rzadziej niż raz na cztery
lata, Walne Zgromadzenie LGD dokona aktualizacji strategii.
XIII. Zasady promocji
Promocja ma wspierać cele strategiczne, ale jednocześnie czerpać z dokumentu
strategii. Sprzężenie działań promocyjnych z dobrze opracowaną strategią jest kluczem do
sukcesu tak działań promocyjnych jak i samej strategii.
Przewidziano następujące zasady i formy promocji obszaru jak i działań, które będą
podejmowane w ramach realizacji strategii:
1. pełnienie przez biuro Stowarzyszenia Stobrawski Zielony Szlak roli ośrodka informacji
dla mieszkańców gmin objętych projektem, członków Stowarzyszenia oraz turystów
odwiedzających teren LGD.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
114
2. utworzenie strony www, która będzie pełniła rolę głównego źródła informacji o
projekcie i podejmowanych działaniach przez Stowarzyszenie, jak również służyła
będzie turystom wybierającym się na teren ośmiu gmin. Na stronie www planuje się
promocję towarów i usług mieszkańców obszaru objętych
projektem oraz
prezentację produktów lokalnych.
3. opracowanie kalendarza imprez promocyjnych, w których wezmą udział członkowie
Stowarzyszenia. W trakcie festynów i targów będą promowane projekty oraz SROW.
Szczególny nacisk będzie położony na wsparcie osób prowadzących działalność
gospodarczą oraz świadczących usługi dla turystów. Będą też promowane walory
przyrodniczo – krajobrazowe i kulturowe regionu. Oferta ta skierowana będzie przede
wszystkim dla turystów spoza gmin.
4. upowszechnianie na stronach www wszystkich ośmiu gmin jak również w prasie
lokalnej informacje o działaniach stowarzyszenia.
5. wydanie materiałów informacyjnych i promocyjnych o walorach przyrodniczo –
krajobrazowych, o atrakcjach obszaru i imprezach. rozmieszczenie na terenie
czterech gmin trwałych elementów promocji (np. tablic informacyjnych) o głównych
atrakcjach regionu. Stanowić one będą źródło informacji o miejscach, które warto
odwiedzić, a także o producentach i usługach. Grupą docelową będą osoby, które
skorzystają z oferty turystycznej, osoby przejeżdżające przez obszar działania LGD
oraz sami mieszkańcy terenu LGD.
6. emisja cyklu audycji i artykułów w mediach na poziomie lokalnym i wojewódzkim
promujących działania Stowarzyszenia.
7. opracowanie
i
wydanie
plakatów
informujących
o
realizowaniu
projektów
zaplanowanych w strategii powstałej w ramach Programu Wdrażanie podejścia
Leader w województwie opolskim. Plakaty będą wywieszone w siedzibie LGD oraz z
miejscach publicznych na obszarze działania LGD.
Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich – Stobrawski Zielony Szlak
115